0

Oktober 2015 het maandblad van de Brusselse ondernemingen Einde van het loonarbeid? Geluk op het werk Onderwijs en vorming Focus: Damien Van Renterghem (KBC Brussels): “De tijd is rijp voor een Brusselse bank” Topic De onderneming in de 21ste eeuw ISSN 2406-3711

WE FLY. YOU REFUEL. Recharge from your 180° flat-bed seat when you fly Delta One™ to the U.S. For further information please visit Delta.com, call our reservations number 02 620 0183 or contact your local travel agent.

WOORD VOORAF Stad en onderneming Brussel ontmoet op 20 oktober … Brussel. De ondernemers, beleidsmensen en alle drijvende krachten van de hoofdstad worden dan uitgenodigd om samen met ons een toekomstgericht thema voor stad en onderneming te bespreken: de smart cities. De intelligente steden komen eveneens aan bod in de bijlage van uw magazine. Het document kreeg de titel Brussels Perspectives eerder dan Jaarverslag. De inhoud beperkt zich namelijk niet tot een overzicht van onze activiteiten: het is de bedoeling dat u er inspiratie uit put. De wereld heeft het tijdperk van de steden ingeluid, daar zijn wij stellig van overtuigd. De mensen, de ideeën en de middelen om ze waar te maken, stromen naar de steden toe. De steden, die voortaan onderdak verlenen aan meer dan de helft van de wereldbevolking, ontwikkelen baanbrekende business modellen en nieuwe oplossingen voor mobiliteit, gezondheidszorg, huisvesting, energie en milieubeleid. Meer en meer doen deze business modellen en oplossingen een beroep op intelligentie, onderzoek en de inzameling en verwerking van data. Thierry Willemarck, Voorzitter van BECI Brussel moet in deze snel veranderende wereld zijn plaats innemen. Precies daarom heeft onze stad een grote behoefte aan ondernemers, dynamiek, inzet en ideeën. Deze mensen kunnen als enigen de nodige rijkdom creëren om de welvaart van de stad – als een gemeenschap van burgers – te verzekeren. Dit gaat gepaard met risico’s nemen, investeren, ideeën verwezenlijken en in dromen geloven. Om ondernemerschap te laten bloeien, succes te stimuleren en ontwikkeling te ondersteunen, hebben deze mensen een betrouwbare partner nodig, iemand die de uitdagingen van onze tijd aankan. In Brussel is deze taak voor BECI weggelegd. BECI praat op gelijke voet met de sociale partners en de overheid, op het niveau waar de meeste sociaaleconomische vraagstukken voortaan worden geregeld: het Gewest. Wij willen dat dit Gewest het rijkste van Europa wordt, met marginale werkloosheidscijfers. Het moet een toonbeeld worden van levensstandaard, mobiliteit, veiligheid en innovatie. In ons Gewest moet het aangenaam leven en ondernemen zijn. Dit is althans de visie van Brussel die ons strategisch plan voor 2025 voorziet. Meer hierover in onze bijlage. Om deze tegelijk stedelijke en gewestelijke uitdaging te aanvaarden en onze visie te verwezenlijken, hebben wij een sterke vertegenwoordiging van de werkgevers nodig. Dit is een basisvoorwaarde om een gunstig klimaat te scheppen voor het ondernemerschap. BECI dankt u dus voor het mandaat dat u haar toewijst. BECI - Brussel metropool - oktober 2015 C

INHOUD Think Tank 6 8 Speaker’s Corner: een andere kijk op het politieke en economische nieuws Vóór of tegen de universele uitkering ? 11 Fiche Staatshervorming: de rustoorden 12 KBC Brussels: een bank in de stad International 14 Openbare aanbestedingen: de lokroep van Europa 17 ATA Carnet: VRT, Instant world news Topic: De onderneming in de 21ste eeuw 19 Einde loonarbeid nog niet in zicht … 22 Geluk op het werk 26 Paul Dewandre: “Ik maak geen onderscheid meer tussen werk en privé!” 29 Innovatie start met een dialoog 33 In conflict gaan vergroot het vertrouwen Focus: Onderwijs en vorming 36 Teach for Belgium 38 Knelpuntberoepen of eerder toekomstberoepen? 40 Terug op de schoolbanken 44 “Jongeren samenbrengen en verbinden”, via de CPME Dynamiek 46 10 jaar corporate governance in België 47 Grégor Chapelle (Actiris): “Test ons uit!” 48 Een succesvol Management Buy-Out 49 Starter: Boxify, ruimte in dozen! 50 De nieuwe investeringspremies 51 Beëindiging van een arbeidsovereenkomst: hoever staan we? 52 Zelfstandige moeders, halve mama’s? 53 Het kan ook u overkomen: de concurrentiebeding 54 Energieprijs: naar een volatiele periode 55 Abattoir n.v. bereidt (zich) een mooie toekomst in Anderlecht voor Community 56 Het BECI nieuws in beeld 61 Restotip: Madame Chapeau 62 Impression of a Brit 63 News 64 Agenda 65 Toetredingsaanvragen November Special Le mois prochain Mai Topic dossier PME International Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be Louizalaan 500 - 1050 Brussel T +32 2 648 50 02 - F +32 2 640 93 28 www.beci.be Editeur responsable Olivier Willocx - ow@beci.be Avenue Louise 500 1050 Bruxelles T +32 2 648 50 02 F +32 2 640 93 28 www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Productie Rédaction Media Coordinator Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Foto's Reporters, behalve anders aangegeven Production Maquette Isabelle André Impression DB Print Traduction Litteris Photos Reporters, sauf indication contraire Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Info: er@beci.be – T +32 2 643 78 44 Publiciteit Brussel Metropool/Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 23.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.500 ex. Publicité Max Saey - msa@beci.be T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 Membership Catherine Mertens - cm@beci.be T +32 2 643 78 16 Inlichtingen en reservaties Max Saey – T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 – msa@beci.be Membership Wim Desloovere – T +32 2 648 50 02 F +32 2 640 93 28 – wde@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2 label n. 2014/351/2 ONDERNEMING DYNAMIQUE Emmanuel Robert - er@beci.be CHAMBRE DE COMMERCE & UNION DES ENTREPRISES DE BRUXELLES KAMER VAN KOOPHANDEL & VERBOND VAN ONDERNEMINGEN TE BRUSSEL Bruxelles Métropole N° 00 Janvier 2015 Brussel metropool Oktober 2015 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER

eenvoudig en gratis. Rekruteren met Select Actiris, biedt diensten aan die uw aanwerving vereenvoudigen. biedt diensten aan die uw aanwerving vereenvoudigen. • Een consultant gespecialiseerd in uw activiteitensector • Een selectie van maximum 6 kandidaten die aan het gewenste profiel voldoen • Tips om uw loonkosten te optimaliseren • Administratieve ondersteuning bij het aanwerven van jongeren en stagiairs • Een consultant gespecialiseerd in uw activiteitensector • Een selectie van maximum 6 kandidaten die aan het gewenste profiel voldoen • Tips om uw loonkosten te optimaliseren • Administratieve ondersteuning bij het aanwerven van jongeren en stagiairs Om gratis gebruik te maken van onze diensten, surf naar www.actiris.be Om gratis gebruik te maken van onze diensten, surf naar www.actiris.be Werkgevers vertrouwen ons! Ontdek de getuigenis van Actiris verandert de toekomst van uw bedrijf: www.actiris.be op pagina 18

MEDEDELING Private Banking: het advies van specialisten U bent uniek. Uw vermogen ook. En uw bankier? Een vermogen: het resultaat van lang en hard werken, een tikkeltje geluk, en het nemen van de juiste beslissingen, elke dag opnieuw. Een vermogen opbouwen is al niet gemakkelijk, maar ook een vermogen beheren is dat niet! De mogelijkheden en beperkingen veranderen constant. Op de hoogte blijven van alle nieuwe ontwikkelingen vergt heel veel kennis, heel wat toewijding en tijd. Hoe zit het met uw vastgoed? Hebt u al nagedacht over uw nalatenschap? Bezit u een kunstcollectie? Hoe moet het met uw privévermogen, en het kapitaal dat nog in uw zaak zit? Om op ieder moment vol vertrouwen naar de toekomst te kunnen kijken, is het beter om u te laten bijstaan door een expert die de knepen van het vak kent. “Als het om uw vermogen gaat, wilt u als gesprekspartner een vertrouwenspersoon die dicht bij u staat. Letterlijk.” zegt Filip De Nil, Head of Marketing Private Banking & Investments bij Belfius: “Bij Belfius zetten we daarom meer dan 250 gespecialiseerde Private Bankers in via onze lokale kantoren. Ze kennen u en uw situatie, zowel professioneel als privé, ja zelfs familiaal. Ze zijn discreet, maar staan altijd voor u klaar.” Hoge kwaliteit, heel dichtbij De lokale beschikbaarheid van specialisten zorgt voor een gemakkelijke toegankelijkheid. De Belfius Private Bankers beschikken bovendien over een doorgedreven kennis op het vlak van zowel vermogensbeheer, het voorbereiden van uw pensioen als het plannen van uw nalatenschap. Ze zijn op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in zowel fiscaliteit als juridische materies… en dit vlak bij u in de buurt. Proactief en grondig Als uw échte vertrouwenspersoon die u en uw familiale situatie door en door kent, geeft uw Private Banker u ook proactief advies. Het aangeven van beleggingsopportuniteiten, het plannen van uw pensioen of de beste fiscale optimalisaties worden met u besproken en doorgenomen. Bij alle grote momenten in uw leven, en van uw kinderen, staat uw Private Banker – en de experten die hem ondersteunen - u met raad en daad bij. Eén vertrouwenspersoon “Geldzaken liggen voor veel mensen nog altijd gevoelig”, zegt Filip De Nil: “vandaar dat het zo belangrijk is om contact te hebben met een echte vertrouwenspersoon. Niemand heeft zin om zijn situatie keer op keer te moeten uitleggen. Uw lokale Private Banker is meteen ook uw vaste contactpersoon voor al uw financiële zaken. We garanderen u zo maximale discretie.” Voor al uw wensen, van dagelijkse bankzaken zoals het aanvragen van een bank- of kredietkaart, over verzekeringen, woonkrediet of woonpolis tot het beheer van uw vermogen, kunt u bij uw Private Banker terecht. Voor ondernemers zorgt de Private Banker voor alle nodige contacten met de business specialisten in uw regio. Dat koppelt lokale persoonlijke dienstverlening aan de hoogst mogelijke kwaliteit. Filip de Nil, Head of Marketing Private Banking & Investments. Bij Belfius zetten we meer dan 250 gespecialiseerde Private Bankers in via onze lokale kantoren. Ze kennen u en uw situatie, zowel professioneel als privé, ja zelfs familiaal. Ze zijn discreet, maar staan altijd voor u klaar.

Wealth Analysis & Planning en Wealth Management Vastgoedadvies en financiering Uw lokale Private Banker is uw logische eerste aanspreekpunt. Soms is er echter extra expertise vereist om zeer complexe vraagstukken op te lossen. Dan wordt een team van specialisten ingezet, van de afdelingen Wealth Analysis & Planning en Wealth Management. Ze zorgen samen voor de realisatie van uw persoonlijke doelstellingen inzake vermogens- en successieplanning, met een minimum aan belastingen en een maximum aan gemoedsrust. Deze dienstverlening houdt ook de begeleiding in bij het uitvoeren van schenkingen, de opmaak van een testament, de keuze van een huwelijksstelsel, de oprichting van een vennootschap, de verkoop van uw bedrijf, en de aankoop van een tweede verblijf of opbrengsteigendom. “Belfius Private Banking helpt ondernemers met het bereiken van de juiste balans tussen ondernemingskapitaal en privévermogen. Dat zorgt ervoor dat de ondernemer niet alleen nu in zijn levensstandaard kan voorzien, maar ook straks als hij op rust gaat.” stelt Isabelle Verhulst van de afdeling Wealth Analysis & Planning. “Ons team van juristen, fiscalisten en economen analyseert uw financiële planning, uw vermogens- en successieplanning. Zij bestuderen indien gewenst ook de juridische en de fiscale kant van de overdracht of verkoop van het bedrijf. De experten van Wealth Management hebben dan weer een ruime ervaring in de financieringsaspecten van zowel een bedrijfsoverdracht, de aankoop en het beheer van vastgoed, als filantropie, en het beleggen in kunst.” Planning en optimalisatie voor ondernemers Bedrijfsleiders en zelfstandigen weten dat een grondige analyse en optimalisatie van het persoonlijke en professionele vermogen ongelooflijk belangrijk zijn. Een persoonlijk financieel plan geeft u niet alleen een helder inzicht in uw huidige financiële situatie, het schetst bovendien een duidelijke simulatie van de toekomst. Naast een overzicht van bijvoorbeeld uw pensioenvoorzieningen geniet u meteen ook van de voordelen van een persoonlijk actieplan. Bij het structureren van uw vastgoedpatrimonium en bij het realiseren van uw nieuwe vastgoedplannen zijn onze experten een steun. Ze bekijken uw plan vanuit alle mogelijke verschillende invalshoeken en helpen u uw dossier optimaal voor te bereiden. Ze gaan samen met u op zoek naar de beste financiering, en helpen u de keuze te maken tussen de voor- en nadelen van een privé-aankoop ten opzichte van de verwerving via een vennootschap. Het fiscale aspect wordt daarbij nooit uit het oog verloren. Overdracht en overname onderneming “Voor bedrijfsleiders is de opvolging van hun familiebedrijf meestal een grote zorg, zowel op persoonlijk als op fiscaal en juridisch vlak,” weet Isabelle Verhulst: “ Vragen waar ze mee zitten gaan van hoe de levensstandaard te behouden of fiscaal te optimaliseren, tot de kinderen gelijk en fair te behandelen of een familie charter op te stellen. Zo’n charter is een document dat de basisfilosofie van de familie en van de onderneming vastlegt, samen met een aantal gedragsregels die de relatie tussen de familie en het bedrijf regelen. Uw Private Banker en de afdelingen Wealth Analysis & Planning en Wealth Management kunnen u met nuchter, professioneel en neutraal advies helpen om die moeilijke klippen goed te omzeilen.” Het Wealth Management-team geeft u alle nodige advies over de boekhoudkundige en financiële aspecten van een overdracht of overname. Ze brengen een second opinion voor de waardering van uw bedrijf, werken voor u een geschikte kredietformule voor de overname uit, enz. De experten werken hiervoor nauw samen met uw andere betrokken consultants (uw bedrijfsadviseurs, uw accountant, uw notaris … ) en bieden zowel ondersteuning aan overnemers als aan overlaters. Advies bij Family Buy Outs is eveneens mogelijk. Betrouwbaarheid garandeert tevredenheid Belfius Private Banking begeleidt 60 000 klanten, met een beheerd vermogen van meer dan 32 miljard euro. Vaak wordt het vermogen van generatie op generatie aan Belfius Private Banking toevertrouwd, zo komt de bank aan een gemiddelde klantenrelatie van 23 jaar in haar Private Banking porfolio. Meteen het mooiste bewijs dat het geven van betrouwbaar en gepersonaliseerd advies tevreden en loyale klanten maakt. Isabelle Verhulst, Head of Wealth Analysis & Planning www.belfius.be/private

SPEAKER’S HET ECONOMISCHE GEDOE OUD LAND ZKT JONG & DYNAM. TALENT De kleinkinderen van de grondleggers van Europa staan vandaag aan het roer. Wakker worden, he, mensen! In onze ‘netocratie’ dient economische neerslachtigheid plaats te ruimen voor de menselijke dimensie. | Jean Blavier Wat u, ik, de postbode, de apotheker en mijn schoonzus in gemeen hebben? Wij leven in Europa, in een rechtsstaat en een welvaartstaat. Dit gezegd zijnde, is het dan zo moeilijk te begrijpen dat anderen ons benijden? Het is toch geen wonder dat in door geweld geteisterde landen, Europa wordt gezien als een oord van vrede en economische stabiliteit? Churchill droomde als eerste van de Verenigde Staten van Europa. Alleen een eengemaakt werelddeel kon andere conflicten voorkomen, beweerde hij. Hebt u de oorlog meegemaakt? Nee? Ik ook niet. Sicco Mansholt bekeek de zaken eerder onder een economische invalshoek. Hij had, kort na de Tweede Wereldoorlog, in Nederland aan honger geleden. Hebt u ooit aan honger geleden? Nee? Ik ook niet. Jean Monnet moest op zestienjarige leeftijd de school verlaten. Hebt u de school verlaten toen u 16 was? Nee? Ik ook niet. Wij zijn waarschijnlijk vergeten waar we vandaan komen. Bepaalde Vlaamse media wisten er ons terecht aan te herinneren dat de Belgen die in 1914 voor de Duitse invasie op de vlucht sloegen, in Nederland met elektrisch prikkeldraad werden tegengehouden. Velen sneuvelden. Meer dan elk ander werelddeel onderging Europa de verschrikkingen van talloze oorlogen. Wij zouden dus grootmoedig en vrijgevig moeten reageren. Daarna zien we wel. Het verband met de economische actualiteit is evident. Wat doet een onderneming bij een onverwachte gebeurtenis? Belgische vluchtelingen in Parijs, 1940. Eerst het vuur blussen en daarna nadenken. Het tweede argument (wij citeren Angela Merkel, die hier wel andere bewoordingen voor over had): wij worden een dagje ouder, krijgen een buikje en de opkomende generatie werd in de watten gelegd. We hebben vandaag een grote behoefte aan dynamische en sterke mensen die hun leven weer kordaat in handen willen nemen. Een derde argument: de landen die het best scoren, hebben een massale immigratie gekend. Voorbeelden zijn de Verenigde Staten, Canada en Australië. 70 jaar geleden hebben wij met onze buurlanden vrede gesloten. Het werd hoog tijd, want sinds Romulus Augustulus, de laatste West-Romeinse keizer, voerden wij bijna zonder onderbreking oorlog met elkaar. En vandaag begrijpen wij niet dat uitgeputte mannen, neerkijkende vrouwen en geterroriseerde kinderen op de vlucht slaan! Onze ouderen moeten zich doodschamen, zij die door hun lijdensweg de funderingen van onze welvaart hebben gegraven. 1 Les Netocrates, Alexander Bard en Jan Söderqvist, Éditions Leo Scheer, 2008, maar in 2000 al het Zweeds verschenen. 6 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 Laten we het nu even hebben over deflatie, de economische versie van mentale versuffing en een symptoom van onze economische Het wordt ook hoog tijd dat de economisten openlijk toegeven wat ze in feite al lang weten: armoede en oorlog zijn niets anders dan hachelijke neveneffecten van economische inefficiëntie. De sociale lift moet met nieuw bloed en versnelde opleidingen opnieuw in gang worden gebracht. In België zijn er 100.000 vacante betrekkingen. Dit is, proportioneel, het hoogste cijfer in Europa. CORNER neerslachtigheid. We gaan er geen doekjes om winden: we zitten volop in een deflatie en die gaat nog een tijd aanslepen. Hoe verbeten de centrale banken het ook proberen, ze slagen er maar niet in de inflatie weer op gang te brengen die wij nochtans aan het einde van 30 jaar naoorlogse welvaart zo hevig hebben bestreden. Waarom? Omdat nu het tijdperk aanbreekt van de bottom-up economie. Top-down is voltooid verleden tijd. Nu komen de drijvende krachten van onderaan. Ze blijven maar stijgen en doen een ‘netocratie’ ontstaan, een soort aristocratie van het net, die twee Zweden1 15 jaar geleden al aankondigden. De door oorlog geteisterde wereld rond Europa werpt een kil licht op de sociale lift die wij dringend weer in gang moeten brengen. Dat heeft Angela Merkel heel goed begrepen. En zoals u weet, zijn het op den duur toch altijd de Duitsers die winnen. ●

SPEAKER’S HET POLITIEKE GEDOE RECHTZETTINGEN Onze kranten staan bol van de migrantencrisis. De reden waarom ook onze dagen en nachten niet (volledig) ongedeerd blijven? Het maakt niet uit of u nu bediende, manager, CEO of koning van de wereld bent: de foto van dat dood kleutertje met zijn neus in het zand, ergens langs een strand heeft u waarschijnlijk diep getroffen. Dat driejarig ventje, op zijn buikje met zijn bips omhoog lijkt o toch zo fel op onze eigen kinderen. Maar wanneer zij zo in hun bed liggen te slapen, mogen wij, ouders, dromen: “Ooit wordt mijn zoon/mijn dochter…” Voor het jongetje op het strand was de tijd van dromen voorbij … Als burgers en werkgevers hebben wij iets willen doen, binnen de perken van het mogelijke. Oma noemde dit “een beetje zijn best doen”. Het is een kwestie van noodzaak, al beseffen we dat dit niet heeft volstaan om dit kind en anderen (dient gezegd) te redden. Het initiatief van deze werkgevers die ‘iets’ hebben willen aanbieden, hoort bij de vele andere spontane reacties. Doorslaggevend is het niet, maar voor enkele slachtoffers maakt dit toch een verschil. Een verdienstelijke, kleine, concrete actie. Op de rest hebben de ondernemingen en hun bedrijfsleiders weinig vat. Dit geldt ook voor de politieke interpretaties, zoals deze bewering: “De werkgevers zoeken vluchtelingen om de lonen te doen dalen.” Deze partijpolitieke stelling is voor alle manipulaties en interpretaties vatbaar, maar ze stemt in geen geval overheen met de werkelijkheid, de ontroering en de daadkracht van ouders (want, ja hoor, bedrijfsleiders hebben thuis ook een gezinsleven). Deze bewering is dus niets meer dan een walgelijke beschuldiging, die echter gretig werd opgepikt door een aantal opiniemakers van wie nochtans een zekere wellevendheid kon worden verwacht en de bekwaamheid om iets hoger te mikken dan roddel, geruchten en verzinsels. Ondertussen De rest van het nieuws spreekt ons minder aan. En toch komen nog steeds dezelfde vraagstukken aan bod, waar de werkgevers al zo lang op hameren. De ‘tax shift’? Met een sisser afgelopen, of het scheelt niet veel. We hebben er nochtans heel sterk in willen geloven, want in de federale regering krioelt het van de voorstanders van het ondernemerschap. Oppassen, he, makkers! Vroeg of laat stappen we weer naar de stembus en dan zult u de ‘socialistische | Michel Geyer slechteriken’ toch moeilijk de schuld in de schoenen kunnen schuiven. Idem dito voor het onderwijs, waarvan het belang onophoudelijk wordt onderstreept. Maar ondertussen wordt er aan Franstalige kant vooral gedebatteerd over een zekere ‘cours de rien’ waarvan men ons tracht te overtuigen dat het programma het onder meer zal hebben over burgerschap, samenleven, welzijn en gezondheid, democratie e.a. Dit lijkt veel meer op een cursus ‘alles’ dan ‘niets’. Dit zijn onderwerpen die iedereen wordt verondersteld te integreren, en niet alleen uit angst voor een ondervraging. Ondertussen betoogden de taxi’s tegen de opkomst – of eerder het bestaan – van een goedkopere en ook minder gereguleerde concurrent. De landbouwers zijn in Brussel al hun problemen komen uitschreeuwen. (Mogen we vragen naar het resultaat?) Daarop volgt nog een nationale betoging. Het academisch jaar begint dit jaar niet onder het teken van de sereniteit. En toch blijven we erin geloven! Utopisch denken? Nee hoor, eerder ondernemerschap. Een heel verschil. Ook dit dient gezegd. ● CORNER Sociale verkiezingen: 2 dagen vorming om u hierop voor te bereiden Al wat u moet weten op juridisch vlak en qua optimale werkwijzen, met gastsprekers uit de HR-sector en de vakbondswereld op 09/10/15 en 21/01/16 Informatie: Frédéric Simon Sociaal Adviseur BECI fs@beci.be http://www.beci.be/nl/activiteiten/vormingen_en_seminaries/ tel. 02-643 78 17 BECI - Brussels Business - janvier 2015 7

THINK TANK VÓÓR OF TEGEN De universele uitkering ? De Universele Uitkering wordt weer actueel na een eerste opkomst in de jaren 90. Is dit de ware emancipatie van het individu ten aanzien van het werk, of een slecht goed idee ? Twee analyses, twee conclusies. Adrien Dewez Philippe Defeyt, economist, voorzitter van het OCMW van Namen We kunnen – schematisch gesproken – twee scholen onderscheiden bij de voorstanders van de universele uitkering, namelijk over het uitgekeerd bedrag, en bijgevolg, over de financieringskwestie. De eerste pleit voor een heel groot inkomen, bijvoorbeeld van 1.500 € per maand. De tweede, waartoe ik behoor, stelt een bedrag voor van 500 tot 600 € per maand. Als we de tweede optie bekijken, dan zou de uitgave neerkomen op grosso modo 15 % van het BBP. Dat is aanzienlijk, maar niet onbetaalbaar. De financieringskwestie kan worden opgelost via een reeks pistes. Hierin kunnen we injecteren: 1° een groot deel van de sociale zekerheidsuitgaven (behalve gezondheidszorg); 2° een vermindering van de fiscale uitgaven, meer bepaald betreffende personen ten laste; 3° nieuwe fiscale inkomsten (bijvoorbeeld een belastingheffing op vermogenswinsten); 4° we kunnen ons ook voorstellen dat er een deel van de universele uitkering wordt toegekend in de vorm van lokale valuta, maar ook 5° gratis consumpties (openbaar vervoer, gratis kWh…). Een onvoorwaardelijke uitkering is bedoeld om autonomie en een grotere vrijheid aan individuen te bieden. Tal van tegenstanders roepen dat dit het einde van de sociale zekerheid of van de solidariteit betekent. En tot onze spijt hebben de opeenvolgende regeringen niet op dit debat gewacht om onze sociale zekerheid uit te hollen. Vandaag beperkt deze een aantal vormen van autonomie: voor een werkloze is het moeilijk om aan bepaalde vrijwillige activiteiten te doen. Ons huidig systeem verzwakt, vernietigt zelfs, tal van interpersoonlijke banden. Als wij meer autonomie aan individuen bieden, dan denk ik juist dat dit solidaire gedragingen en initiatieven zal bevorderen. Voor mij hoeft men de sociale zekerheid niet absoluut als onschendbaar te bestempelen; ze is in de naoorlogse context uitgevonden en die verschilt heel sterk van de hedendaagse. Wat we wel onschendbaar moeten maken, is een sterke sociale bescherming. Dat is wat de universele uitkering biedt, waarbij er naar autonomie en vrijheid wordt gestreefd. Het is een soort van Welvaartstaat 2.0. Mateo Alaluf, arbeidssocioloog, professor emeritus aan de ULB Over de kwestie van de universele uitkering kunnen we twee soorten argumenten aanhalen. Het eerste is theoretisch: de uitkering gaat uit van het principe van de gelijkheid van kansen. Iedereen beschikt over een onvoorwaardelijk inkomen, maar vanaf dan is het individu volledig verantwoordelijk voor zijn levenslot. Ik sta meer achter het solidariteitsprincipe waarop de sociale zekerheid gebaseerd is. De Staat zorgt voor een reeks collectieve diensten gebaseerd op de sociale rechten; het risico van een uitkering is dat de Staat zich ervan kan losmaken in de sociale beleidsvoeringen. Vervolgens is er het argument van de financiering. De voorvechters van de maatregel stellen een uitkering van 500 € voor. De kostprijs ervan zou dan 10 miljard meer bedragen dan onze huidige sociale voorzieningen. De financiering zal enkel kunnen gebeuren ten koste van de meest kwetsbare personen, die momenteel kunnen rekenen op sociale voorzieningen die grosso modo 500 tot 1700 € per maand kunnen bedragen. Een uitkering van 500 € biedt zeker een bonus aan mensen die werken, maar dit bedrag zal de meest kwetsbaren verplichten om nog meer kleine werkjes bij te klussen. Kortom, de universele uitkering zal een “uberificatie” van de werkgelegenheid creëren, tot meer dualiteit leiden en de ontregeling van de arbeidsmarkt in de hand werken. Men moet beseffen dat als er een hogere universele uitkering wordt voorgesteld, dat men die ook moet financieren. Welnu, deze financiering komt van de Staatsinkomsten, afkomstig van productieve activiteiten die per definitie beperkt zijn. En ik denk niet dat dit persoonlijke projecten zoals artistieke creaties of de oprichting van een vzw zou bevorderen. Vandaag realiseren mensen al dergelijke activiteiten; dus het is mogelijk. Bovendien beschikken we over een reeks heel praktische instrumenten zoals loopbaanonderbreking, educatief verlof, tal van activiteiten van gepensioneerden ... Er bestaan zoveel middelen om deze instrumenten doeltreffender te maken en toch de basispijler die de solidariteit tenslotte is, te behouden. De universele uitkering draagt eerder een andere boodschap uit: ik steek je 500 euro toe en trek nu je plan! 8 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 Deel uw mening :

We krijgen regelmatig de kans om ook andere takken binnen Brussels Airport Company te bezoeken of leren kennen. Zo krijgen we op een snelle en leuke manier inzicht in onze organisatie. Naïma, Senior Business Controller Unlike any other job Vliegtuigen die voorbij vliegen of taxiën, bijna letterlijk binnen handbereik, dat blijſt tot de verbeelding spreken. Maar niet alleen luchtvaart maakt de jobs hier zo uniek. Onze dynamiek, de drive om de beste, meest klantvriendelijke luchthaven van Europa te worden, de ruimte voor eigen ideeën en de open werksfeer, daarin zijn we als geen ander. Word jij ook deel van Brussels Airport Company? Als uitbater van Brussels Airport zorgen wij met ruim 750 collega’s voor de ontwikkeling van de luchthaven. Jaarlijks passeren 21,9 miljoen passagiers en 454.000 ton cargo bij ons. Onze luchthaven verbindt Brussel met liefst 228 bestemmingen. Direct en indirect werken er ongeveer 60.000 mensen voor en met ons, wat ons tot de tweede economische groeipool van België maakt. Er is geen job zoals een Brussels Airport Company job. Vind die van jou op www.brusselsairport.be/jobs

Bij Merak zijn uw gegevens in goede handen. Merak is de internationale specialist in dataopslag en -archivering. Elke dag helpen wij lokale en globale bedrijven om hun cruciale gegevens op de veiligste en meest rendabele manier te bewaren. Onze geautomatiseerde systemen garanderen de perfecte bewaaromstandigheden. En onze gestandaardiseerde verpakkingen met barcode garanderen 100% anonimiteit. Bovendien zijn onze Merak-koeriers 24 uur op 24, 7 dagen op 7 beschikbaar. Zo verzekeren we ook in noodsituaties een maximale beschikbaarheid van uw gegevens. www.merak.be

THINK TANK FICHE STAATSHERVORMING De rustoorden De overdrachten van bevoegdheden en budgetten naar de Gewesten in het kader van de 6de Om u te helpen deze te begrijpen, publiceren we een reeks praktische fiches die u elke maand in ons magazine kunt vinden. Het algemeen principe van de bevoegdhedenoverdracht voor de rustoorden gaat voor continuïteit of standstill: het behoud van de voorheen verworven toezeggingen en financieringen, toen de bevoegdheid nog federaal was. De twee grote luiken van deze bevoegdheid betreffen enerzijds de verzorging en de financiering ervan, en anderzijds de accommodatie (onderdak) en haar financiering met, in het bijzonder, de controle van de accomodatietarieven. De rol van de GGC In Brussel “belanden” de aan de Gemeenschappen overgedragen federale bevoegdheden (gezinsbijslagen, rustoorden, hulp aan personen, geestelijke gezondheidszorg, preventiebeleid) bij de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Het idee hierbij is dat er moet worden vermeden dat er in Brussel, volgens de taalgroep, een beleid met twee snelheden ontstaat. Toch bestaat er voor mono-communautaire (Vlaamse of Franstalige) rustoorden geen enkele verplichting om over te schakelen naar de GGC. De financiering In Brussel is het de politieke wil dat ze bicommunautair zouden worden. Deze keuze zal een impact hebben op de toekomstige financieringen en op het bedrag van de overgedragen dotaties, volgens mechanismen voorzien door de Bijzondere Financieringswet. Zonder in detail te treden, gebeurt de overdracht volgens overgangsmodaliteiten, vooraleer deze worden vastgelegd volgens de situatie op 31 december 2015. Tot dan hebben de instellingen inderdaad de mogelijkheid om naar het bicommunautair stelsel over te stappen. Waarschijnlijk zou deze omwenteling enkel betrekking hebben op de Franstalige instellingen: van de 61 instellingen van de Cocof (Franse Gemeenschapscommissie) zouden er 51 onder het toezicht van de Cocom vallen. En dat is geen simpele administratieve operatie, want hieruit vloeit een nieuwe vereiste voort: het garanderen van de externe tweetaligheid van de instelling, dit wil zeggen de garantie van een publieke communicatie in de twee talen en een persoonlijke communicatie in de door de patiënt gekozen taal. De bedragen De Brusselse begroting 2015 bestemd voor de financiering van de verzorging in rustoorden en de zorgverstrekking, bedraagt 200 miljoen. De migratie van instellingen naar de Cocom zou de dotatie ervan moeten verhogen met ongeveer 60 miljoen, om tot een dotatie van 260 miljoen te komen. Spelers en uitdagingen in Brussel Voor de thuiszorg van bejaarden staan in de eerste plaats de commerciële privédiensten in (62 %), gevolgd door de OCMW’s (24 %) en de privédiensten met een vzw-statuut. De vergrijzing van de bevolking vormt zeker een uitdaging voor de drie Gewesten, maar in verschillende proporties: het seniorenpercentage (65-plussers) bedraagt 13% in Brussel, tegen 19% in Vlaanderen en 17% in Wallonië. Tegen 2030 zal deze bevolkingsgroep in Brussel toegenomen zijn met 30.000 personen, 400.000 in Vlaanderen en 200.000 in Wallonië. Tegen dan zal ook het aantal plaatsen in rustoorden substantieel stijgen, zelfs als men zich daarnaast ook richt op andere oplossingen die streven naar het thuis blijven wonen. Een andere, meer bepaald financiële uitdaging, is de instellingen te laten beantwoorden aan de geldende normen. Op Belgisch niveau zal de bevolkingsgroep van 65-plussers ongeveer 650.000 personen meer tellen – waarbij ze zal evolueren van 17,7 naar 22,6 % van de bevolking: dit om een idee te geven van de omvang van de uitdaging… Staatshervorming, hebben ook tal van gevolgen voor de ondernemingen. Vincent Delannoy FICHE 11 De mening van BECI • Er is voorzien dat een nieuwe Brusselse Instelling van Openbaar Nut (ION), Iriscare, de bevoegdheden overneemt inzake gezondheidszorg en hulp aan personen, waaronder rustoorden. BECI maakt zich zorgen over de werking en de financiering van een dergelijk orgaan, terwijl de gezondheidsbudgetten al zo beperkt zijn. BECI eist de invoering van een efficiënte structuur en governance met het behoud van een paritair beheer. • De efficiëntie van de normen roept vragen op, vooral rond de kwalificatie van het personeel. In ruimere zin is een harmonisering van de normen tussen de federale instanties wenselijk. • De reeds toegekende vergunningen voor het aanbieden van nieuwe bedden (ongeveer 2.000 in Brussel) moeten worden gerespecteerd; • De komende beleidsvoeringen moeten een antwoord bieden op de evolutie van de noden van de bevolking, rekening houdend met de Brusselse demografie, de vergrijzing van de bevolking en de afhankelijkheid. Men mag de investeringen in dit domein in geen geval onderschatten. BECI - Brussel metropool - oktober 2015 11

THINK TANK KBC Brussels: een bank in de stad Sinds 1 januari vormen de Brusselse netwerken van KBC en CBC één en dezelfde commerciële entiteit onder de nieuwe noemer KBC Brussels (op z’n Engels: “keibici”), met hoofdkwartier in de Wetenschapsstraat, in het hartje van de Europese wijk. Deze bank is sterk lokaal verankerd en wil optreden als een ‘ideeënbus’, voornamelijk naar de ondernemingen toe. Emmanuel Robert " K BC Brussels ontstond uit twee vaststellingen”, vertelt Damien Van Renterghem, de CEO van de splinternieuwe organisatie. “Enerzijds blijkt uit alle studies dat de economische ontwikkeling van Brussel een nieuwe groeifase tegemoet gaat. Op politiek vlak neemt het Gewest zijn toekomst echt in handen – en dat is goed nieuws voor een sterk, internationaal bekend merk. De tijd is dus rijp voor een bank met een uitgesproken Brusselse identiteit, want die bestond tot voor kort nog niet. Anderzijds beschikte de groep KBC over twee kantoornetwerken in Brussel (KBC en CBC). Die werkten parallel. Soms beconcurreerden ze zelfs elkaar, terwijl de groep geen lokale marktleider was. Dit businessmodel bleek al gauw contraproductief.” De oplossing lag echter voor de hand: de twee netwerken zouden samensmelten tot een enkele Brusselse entiteit, onder de naam KBC Brussels, een bank die haar lokale verankering en haar eigenheid in de verf zet. “Wij gedragen ons als een startup binnen de groep. Wij zijn een soort modulaire en soepele KMO waarvan het 25-koppig ‘support team’ de 360 medewerkers van ons netwerk ondersteunt. En tegelijk genieten we het comfort van een belangrijke Belgische groep, met zijn structuur, zijn diensten en zijn internationaal netwerk”. Het meest innovatieve in KBC Brussels zit waarschijnlijk in de vorm van governance, aldus de CEO: “Wij beslissen collegiaal, in nauw contact met het terrein en zeer snel. Twee of driemaal per maand vergaderen we met onze zes clusterdirecteurs. Een totaal nieuwe aanpak, zelfs binnen de KBC groep.” Geëngageerd voor Brussel De bank focust volledig op de Brusselse identiteit en werft bij voorkeur medewerkers aan die in Brussel leven, er hebben gestudeerd of een of andere band met de stad hebben. “Wij zoeken toenadering met bepaalde hogescholen om vlotter jonge bachelors te rekruteren die zich in Brussel wensen te vestigen”, verduidelijkt de heer van Renterghem. KBC Brussels knoopte bovendien relaties aan met BECI en de voornaamste zakelijke kringen in Brussel (Club van Lotharingen, Cercle gaulois, De Warande, Château Sainte-Anne, B19, enz.), naast de sponsoring van vier hockeyclubs, Musiq3 en enkele grootschalige evenementen als de Jazz Marathon of de 20 km van Brussel). “Brussel is als stad vrij uniek”, verklaart Damien Van Renterghem. “Haar identiteit 12 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 Damien Van Renterghem, CEO Brussel loopt over van boeiende ideeën en projecten. Er bestond een nood aan een Brusselse financiële partner om dit alles te ondersteunen is een puzzel van de talrijke identiteiten van zijn multiculturele bevolking, de internationale instellingen en ondernemingen, de talloze expats en de 19 gemeenten waarvan elke wijk een dorp vormt. Wij vinden dat deze unieke stad ook een unieke aanpak verdient. Vandaar de oprichting van een autonome commerciële entiteit met eigen directiecomité. Dit bijzonder zinvol project beantwoordt aan ware verwachtingen. Intern werd het initiatief trouwens met applaus verwelkomd. Ook de clientèle reageert positief. Bijna dagelijks benadert een of andere Brusselse speler uit de economische sector of de academische wereld het prille KBC Brussels. En terecht, want Brussel loopt over van boeiende ideeën en projecten. Er bestond een nood aan een Brusselse financiële partner om dit alles te ondersteunen.” “Wij willen actief bijdragen tot de oplossing van bepaalde Brusselse vraagstukken, zoals mobiliteit, ondernemerschap of huisvesting”, stelt Pierre Wattiez, Sales & Marketing Manager. “Dit is bijvoorbeeld de reden waarom wij onze steun verlenen aan de Mobiliteitshub van BECI. Mobiliteit blijft een geweldige uitdaging voor Brussel. Wij menen te kunnen bijdragen tot de verbetering van de situatie. Onze bankproducten zijn er om een mix van

THINK TANK langdurig met hun gezin vestigen en investeren in Brussel. Ze zijn op zoek naar oplossingen voor hun huisvesting en het onderwijs van hun kinderen. Zij vragen om geïndividualiseerd advies en een persoonlijke follow-up. Dat betekent dat wij ook op afstand moeten kunnen werken, en in meerdere talen.” Voor elk van deze segmenten heeft KBC Brussels een cluster in het leven geroepen en een deskundige directeur aangesteld. “De segmentering van de activiteit vergemakkelijkt het denkproces over thema’s en evenementen die mensen bij elkaar brengen, het netwerk actief houden en relaties en uitzichten bevorderen.” Pierre Wattiez, Sales & Marketing Manager Wij willen actief bijdragen tot de oplossing van bepaalde Brusselse vraagstukken, zoals mobiliteit, ondernemerschap of huisvesting oplossingen te financieren. Denk maar aan bedrijfswagens, abonnementen voor het openbaar vervoer, fietsen e.d. Idem wat de huisvesting aangaat. Iedereen weet dat vastgoed in Brussel duurder is en sterk verschilt van het immobiliënpark in de andere twee gewesten. Wij hebben dus vier deskundigen van de Brusselse vastgoedmarkt aangeworven om onze klanten te helpen specifieke dossiers voor te bereiden. Verder willen wij bijdragen tot de ontwikkeling van het ondernemerschap, dat in Brussel bijzonder actief is. Dit doen we via twee projecten: ten eerste een crowdfundingplatform, in samenspraak met de KBC groep; en ten tweede onze Start It incubator, die 400 m² ter beschikking stelt van jonge ondernemingen en meer dan een jaar lang begeleiding biedt.” De beste financiële partner worden KBC Brussels mikt niet op leiderschap van de Brusselse markt, aldus de nieuwe CEO. “Wij wensen niet de grootste te zijn, maar wel, op korte termijn, de beste financiele partner in de hoofdstad. Ook dit onderscheidt onze aanpak: naast de bank- en verzekeringsdiensten willen wij vooral oplossingen ontwerpen. Neem nu de KMO’s: als we zelf niet in staat zijn al hun projecten te financieren, kunnen we advies verlenen, de beste formule uitwerken, misschien met cofinanciering, crowdfunding, gewestelijke subsidies enz. Dus heel verschillend van een klassieke kredietverlening.” KBC Brussels stopt zijn ambities niet onder stoelen en banken: 40.000 cliënten tegen 2020. De bank focust specifiek op zes types cliënten: vrije beroepen, zelfstandigen, ondernemingen, vermogende cliënten, pendelaars en expats (EU-personeel, ambassadepersoneel, werknemers van multinationals…). “Elke doelgroep vereist een andere aanpak en een specifiek commercieel aanbod. Neem nu de expats; in Brussel wonen er nagenoeg 140.000. Sommigen zijn hier voor een kortstondige opdracht van een jaar of twee. Anderen komen zich hier “Een wereld van netwerken” “Wij zijn ervan overtuigd dat de wereld van de toekomst intensief gebruik van netwerken zal maken”, meent Damien Van Renterghem. “Het aanleggen van netwerken vormt dus een fundamenteel aspect van onze roeping. Dit beperkt zich in geen geval tot onze partners: ook onze klanten hebben dit nodig om zich sneller te ontwikkelen. Een voorbeeld: elke week zit ik met een tiental ondernemers samen rond een lunch om ideeën uit te wisselen. Sommigen van die mensen kennen elkaar al, anderen niet. En het valt regelmatig voor dat die mensen rond de tafel een overeenkomst sluiten, omdat hun activiteiten elkaar aanvullen.” “Wij willen in feite dat onze klanten ambassadeurs worden”, besluit hij. “Dat kan pas als wij meer doen dan inspelen op hun verwachtingen: we moeten die mensen verwennen!” ● Het netwerk verbeteren De KBC groep beschikte in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest over een dubbel netwerk van 39 KBC- en 9 CBC-kantoren. Ze zijn nu opnieuw samen in een enkel netwerk dat in de komende jaren een geleidelijke verbetering ondergaat. “Wij werken met talrijke kleine kantoren waar de twee of drie aanwezige collega’s niet in staat zijn ons volledig scala aan diensten en vaardigheden aan te bieden. Dit dwingt sommige klanten meerdere afspraken vast te leggen, in verscheidene kantoren”, betreurt Damien van Renterghem. “Wij gaan het aantal bankkantoren lichtjes verminderen, maar de kantoren zelf groter maken, met een personeelsbezetting van minimaal zes of zeven personen, om de volledige waaier van onze deskundigheden aan te bieden. Zo vinden onze klanten al het nodige advies in eenzelfde kantoor. Ook voor onze medewerkers verbeteren op die manier de werkomstandigheden.” “Vanaf januari krijgt dit netwerk bovendien de steun van een nieuwe Brusselse call center, waar een vijftiental personen ondersteuning zal bieden aan de kantoren en ook buiten de normale kantooruren bereikbaar zal blijven.” BECI - Brussel metropool - oktober 2015 13

INTERNATIONAL ENTERPRISE EUROPE BRUSSELS Openbare aanbestedingen: de lokroep van Europa De Europese Unie en haar talrijke instellingen behoren tot de grootste uitgevers van aanbestedingen ter wereld. Dit geldt in zowat alle denkbare domeinen en voor de kleinste tot de omvangrijkste budgetten. Welke kansen houden zulke aanbestedingen in voor ondernemingen? Een volgend seminar van Enterprise Europe Network kaart dit thema aan. Afspraak op 27 oktober, bij BECI. Emmanuel Robert E lke maand publiceren de Europese instellingen honderden openbare aanbestedingen voor de aankoop van goederen en diensten in de meest verscheidene domeinen (wegenbouw, aankoop van werkkledij, leveringsdiensten, technische studies …) in alle ordes van grootte, van minder dan 10.000 euro tot meerdere (tientallen) miljoenen. Van alles en nog wat: grote transnationale uitrustingsmarkten evenals zeer lokale opdrachten (soms zelfs tot op gemeentelijk niveau), maar steeds door Europese programma’s gefinancierd. Voor de ondernemingen liggen de kansen te rapen: voor de periode 2014-2020 staat er minstens 180 miljard euro ter beschikking van openbare opdrachten, via Europese aanbestedingen. dures kunnen naargelang van de instelling verschillen. Vaak vereisen deze opdrachten ook een zeer ruime internationale dekking.” Stéphane Joiris de Caussin Een leerrijke ontdekkingstocht Dit betekent nog niet dat de Europese opdrachten ontoegankelijk blijven, zelfs niet voor KMO’s. “Kleine ondernemingen kunnen steun bieden aan grootschalige projecten. Wanneer de EU de lijst van de laureaten van raamcontracten publiceert, kunnen KMO’s deze laureaten benaderen om een deel van de dienstverlening aan te bieden. De Europese Commissie moedigt deze vorm van partnerschap trouwens aan. Dit geldt ook op geografisch vlak: laureaten die als bedrijf niet overal aanwezig zijn, zullen partners nodig hebben.” Laat u vooral niet ontmoedigen door een eerste mislukking. “Het proces vereist natuurlijk een investering in tijd en middelen, maar zodra u de Europese methodologie hebt begrepen en u zich hebt aangepast, kunt u uit deze ervaring voordeel halen. Sommige ondernemingen – ook KMO’s – hebben er zelfs een businessmodel van “Zulke opdrachten bieden twee troeven”, stelt Stéphane Joiris de Caussin (EU Vox), consultant bij Enterprise Europe Brussels. “Ten eerste is Europa een goede klant: het geld is beschikbaar, de markt is beveiligd en wanbetaling is uitgesloten. Dit geldt vooral in bepaalde ‘risico’-landen waar andere organen niet bestaan. De Europese programma’s overschrijden namelijk zeer ruim de grenzen van de EU. Bovendien geniet een ‘EU-leverancier’ extra geloofwaardigheid. Wat betreft kwaliteit, transparantie en ethiek hanteert Europa hoogstaande standaarden. Leveranciers die zulke normen kunnen naleven, genieten een competitief voordeel.” De concurrentie woedt echter in alle hevigheid. Er zijn weliswaar heel veel openbare aanbestedingen, maar nog veel meer kandidaten. Een antwoord op een Europese offerteaanvraag vereist dan ook een diepgaande voorbereiding. Ondernemingen die openbare aanbestedingen op nationaal niveau gewoon zijn, hebben niet noodzakelijk een stap voor, zegt de heer Joiris : “Europa laat zich met geen enkele andere opdrachtgever vergelijken, zelfs niet uit de overheid. Er zijn voorbeelden van ondernemingen die internationale aanbestedingen beantwoorden maar er niet in slagen op die van de EU in te gaan. U moet de juridische basis goed begrijpen. De lastenboeken zijn bijzonder gedetailleerd en de proce14 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 gemaakt.” Het succes hangt grotendeels af van een goede begeleiding. Daarom organiseert Enterprise Europe Brussels in oktober een seminar over de mogelijkheden van Europese aanbestedingen, in aanwezigheid van de heer Joiris de Caussin. “Onze aanpak bestaat erin de hulpmiddelen van de Europese Commissie via het EEN netwerk te optimaliseren, ze goed te begrijpen en ze daarna te benutten. Enerzijds helpen wij de ondernemingen interessante aanbestedingen te selecteren. Anderzijds kunnen wij deze bedrijven bijstaan bij de voorbereiding van een dossier. Dit is voor diegenen die zich nooit hebben ingeschreven de gelegenheid om het parcours te ontdekken en een leerproces te doorstaan. En voor diegenen die het vroeger al hebben geprobeerd, betekent dit een kans om beter te scoren. In beide gevallen is het de bedoeling met de EU zaken te doen.” ● Info: J.-Ph. Mergen Tel: 02 210 01 77 – jpm@beci.be.

EXPORT IS HET ENIGE DAT TELT OM DE BRUSSELS BEST EXPORTERS 2015 PRIJS TE WINNEN ! Brusselse ondernemingen die in het buitenland uitmuntend zaken doen worden met deze prijzen bekroond en extra in de verf gezet. Schrijf snel uw bedrijf in vóór 23 oktober op www.brusselinvestexport.be ! 2 0 1 5 Hoofdsponsors Mediasponsors Locatiesponsor

Instant world news De VRT, Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie, is de Nederlandstalige openbare omroep voor radio en televisie in België. De VRT heeft een eigen nieuwsdienst en covert voor al haar televisie- en radionetten alle nieuwsfeiten in binnenén buitenland. Al 25 jaar maken zij gebruik van het ATA Carnet dat dient als internationaal paspoort voor hun nieuwsapparatuur. Wat betekent export voor uw bedrijf? Belangrijk nieuws onstaat vaak op onverwachte plaatsen en momenten. Dit betekent dat onze journalisten à la minute uitgezonden worden om een reportage ter plaatse te maken. Er vertrekken wekelijks ploegen naar het buitenland, met eigen video en audiomateriaal, om verslag uit te brengen. Luc Segers (VRT) Naar welke landen exporteert u? Nieuws kent geen grenzen. We stellen dus ook geen grens aan het aantal landen vanwaar wij verslag uitbrengen. Onze journalisten zie je overal ter wereld. Voor welke producten of evenementen gebruikt u het ATA Carnet? We gebruiken het ATA Carnet zodat we op een eenvoudige manier ons cameramateriaal en geluidsapparatuur kunnen meezenden met onze journalisten. Zelfs onze nieuwswagen, ENG, kunnen we dankzij het ATA Carnet eenvoudig uitsturen naar diverse landen. Welke voordelen hebt u ondervonden bij het gebruik van het ATA Carnet? Het ATA Carnet is het administratief document dat meereist met ons nieuwsmateriaal over de landsgrenzen heen. Elk materiaalonderdeel heeft zo een eigen paspoort en garandeert een vlotte doorgang aan de douane of grensovergangen. Om het nieuws nog heet van de naald te brengen, moeten onze journalisten onmiddellijk kunnen vertrekken met de benodigde apparatuur. Het ATA Carnet zorgt ervoor dat we ons op zo’n moment geen zorgen moeten maken over administratieve rompslomp en dat we snel op locatie geraken. Op elk moment, ergens in de wereld, onstaat er nieuws. Om een journalist ter plaatse te krijgen telt elke minuut. Het ATA Carnet zorgt voor een belangrijke tijdswinst Hoe hebt u het ATA Carnet ontdekt? Wij gebruiken al 25 jaar ATA Carnets voor het uitsturen van ons video- en audiomateriaal. Destijds heeft de administratie van de douane ons de werking van het ATA Carnet toegelicht en we zijn het sindsdien blijven gebruiken. ● ATA Carnet, het internationale paspoort voor uw goederen Een ATA Carnet (Admission Temporaire/Temporary Admission) beperkt bij tijdelijke invoer het oponthoud en de administratieve overlast tot een minimum. Deze rompslomp is vooral verbonden aan het afsluiten en recupereren van een waarborg per land dat u of uw product ‘bezoekt’. Het ATA Carnet vervangt al deze individuele waarborgen door één internationaal geldende waarborg. Met één enkel document kan u dus gedurende één jaar reizen in alle landen buiten de EU die lid zijn van de ATA Conventie. Contact BECI Custom Center Elke Teck: 02 643 78 06 Evelien Jonckheere: 02 643 78 03 ata@beci.be BECI - Brussel metropool - oktober 2015 17

Rekruteren met Select Actiris, Eenvoudig en gra s.ti Onder gunstige voorwaarden jonge Brusselaars een eerste beroepservaring bieden Proximus probeerde de instapstage in de onderneming uit. Ontdek hun positieve ervaring! Het principe is eenvoudig: een onderneming biedt een jongere onder de 30 jaar gedurende 3 of 6 maanden een stageplaats aan en geniet daarvoor een financieel voordeel. De onderneming zorgt voor de omkadering van de jongere en voor een pedagogisch programma en beslist na de stage of ze de stagiair wil aanwerven! Actiris zorgt voor een preselectie van de kandidaten en organiseert een ontmoeting tussen de werkgever en de toekomstige stagiairs: een formule die alleen maar voordelen biedt. Getuigenis Wanneer de grootste nationale telecomleverancier voor Ontmoeting met Dominique Leroy, CEO van Proximus Proximus deed een beroep op Actiris om stagiairs te rekruteren. Hoe verliep dit? Eind 2014 meldden heel wat kandidaten zich bij ons bedrijf aan. Op hetzelfde moment stelde de Brusselse regering deze nieuwe stageformule voor. Wij wilden deze instapstage graag uittesten om deze jongeren een eerste werkervaring bij Proximus te bieden. Het is ook onze rol om bij te dragen tot de maatschappelijke ontwikkeling van de gemeenschap waarin wij leven. Dominique Leroy CEO van Proximus Wat zijn de financiële voordelen van deze maatregel voor de werkgever? Wij betalen de stagiair een maandelijkse vergoeding van 200. Daar moet je uiteraard de kosten van de interne begeleiding voor de omkadering van de stagiair bijrekenen, maar de voordelen zijn niet gering. zijn rekruteringen in Brussel met Select Actiris samenwerkt. Voor welke functies stelde Proximus stageplaatsen open? Voor verschillende functies: administratief medewerker, dispatching operator, boekhoudkundig medewerker, beheerder klantendossiers, magazijnier ... Na de stage heeft een groot deel van deze jongeren werk gevonden. Er waren zelfs bepaalde profielen die meteen een contract bij Proximus kregen aangeboden. De stagiair ontvangt van de RVA een stage-uitkering van 26,82 per gewerkte dag. Bent u van plan om binnenkort nog stagiairs in dienst te nemen? Absoluut! In de lente hebben wij 20 nieuwe stagiairs onthaald en er loopt momenteel samen met Actiris en zijn dienst Youth Guarantee een selectieprocedure voor een vijftiental stageplaatsen die voor het einde van het jaar zullen worden ingevuld. Wat vindt u van de samenwerking met Actiris? De samenwerking met de consulenten van Actiris is uitstekend. Zij zijn specialisten in dit domein en hebben, door te luisteren naar onze behoeften, zeer snel begrepen welke competenties wij van onze kandidaten verwachten. Persoonlijkheid en motivatie zijn voor ons zeer belangrijk. Actiris heeft goed begrepen dat er meer voor nodig is dan een hoop cv’s uitsorteren! Zou u de instapstage in de onderneming aan andere werkgevers aanraden? Zeer zeker! Het is een weldoordachte formule om jongeren een kans te geven. Dankzij een eerste werkervaring kan de jongere tonen wat hij in zijn mars heeft en kan hij nieuwe vaardigheden verwerven. Actiris heeft ons bovendien bijgestaan voor het administratieve aspect van de stage, onder meer voor de uitwerking van het pedagogisch programma. Wilt u de instapstage ook uitproberen? Contacteer ons op het nummer 02 505 79 15 of via werkgevers@actiris.be Of surf naar actiris.be/werkgevers Actiris verandert de toekomst van uw bedrijf: www.actiris.be

DE ONDERNEMING IN DE 21ste EEUW Einde loonarbeid nog niet in zicht … Het aantal zelfstandigen neemt lichtjes toe, zowel in Brussel als in alle andere ‘rijke’ gebieden. Of de loonarbeid hierdoor in het gedrang komt? Geen enkele statistiek wijst vandaag in die richting. Olivier Fabes 60 % van de beroepen die in 2030 zullen worden beoefend, bestaat vandaag nog niet, beweert het Amerikaanse in HR diensten gespecialiseerd kantoor Wagepoint. Dit cijfer verscheen in talrijke media rond het einde van de zomer en scheen het standpunt te bevestigen van al wie een drastische wijziging van de arbeidswereld voorspelt. De meeste van deze nieuwe beroepen zouden resulteren van de digitale revolutie en eerder door zelfstandigen dan door loontrekkenden worden beoefend. lueren onze economieën ten nadele van de industrie: “Een gestandaardiseerde werkgelegenheid onder de vorm van loonarbeid beantwoordde in het verleden aan een behoefte die voortvloeide uit de massaproductie van gestandaardiseerde goederen. Deze behoefte is vandaag voorbijgestreefd en de arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur stemt niet meer overheen met de nieuwe economische werkelijkheid”, verklaarde hij aan Trends2 . Ten tweede constateert de deskundige dat de nieuwe technologieën bijdragen tot de dematerialisatie van het werk en daarom de werknemer niet meer aan een vaste werkplaats binden. Hiermee verdwijnt een zeer concrete pijler van de loonarbeid: de organisatie van gemeenschappelijk werk op één welbepaalde plek. Ten derde raken de stabiliteitsgaranties die geruime tijd met loonarbeid gepaard gingen, vandaag in verval. Met de economische crisis sinds 2008 ondervonden talrijke loontrekkenden aan den lijve hoe broos de zogenaamde waarborg van tewerkstelling wel kan zijn. De verleiding is dan groot om zijn carrière in eigen handen te nemen, volledig zelfstandig. Denis Pennel, directeur-generaal van de Ciett De arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur stemt niet meer overeen met de nieuwe economische werkelijkheid.” Tijdens een interview met het magazine Trends-Tendances in mei, verklaarde Denis Pennel, als schrijver1 en directeur-generaal van de Wereldconfederatie van uitzendkantoren, ervan overtuigd te zijn dat loonarbeid zijn hoogtepunt voorbij is. Hij citeert hier drie redenen voor. Ten eerste evoDit perspectief van een verschuiving van een steeds groter aantal arbeidskrachten van loonarbeid naar een zelfstandigenstatuut wordt nog versterkt door de aanwezigheid in de media van (letterlijk) ‘baanbrekende’ ondernemingen à la Uber of AirBnB, die nieuwe categorieën arbeidskrachten in het leven roepen. Dit gebeurt, dichter bij ons, ook door de uitbreiding van een organisatie als Smart. De ‘Société Mutualiste pour Artistes’ was oorspronkelijk bedoeld om de sociale zekerheid van kunstenaars met intermitterende opdrachten te verbeteren door in hun naam te factureren en hun toe te laten hun werkloosheidsuitkeringen te behouden. Vandaag mikt dit soort sociaal secretariaat voor ‘loontrekkende zelfstandigen’ op een steeds breder publiek van journalisten, webontwikkelaars, consultants of jonge werkkrachten die maaltijden aan huis bezorgen. Een bijzonder brede opvatting van ‘artiesten’, dus. 1 Hij publiceerde de tribune ‘Vers la fin du salariat ?’ in het gemeenschappelijk boekdeel Sociétal 2015, verschenen bij Eyrolles 2 Trends-Tendances, 14 mei 2015 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 19 R.T.

TOPIC « Geen ‘sub-werknemers’, aub” We zullen later wel zien hoe de statistici deze nieuwe werkkrachten gaan indelen. Laten we in afwachting de huidige werkelijkheid bekijken. Eén zaak staat vast: de loonarbeid is verre van dood. Loonarbeid in lichte groei Volgens een gemeenschappelijk verslag dat Actiris, Bruxelles Formation en de VDAB in maart dit jaar publiceerden, is de loonarbeid tussen 2008 en 2012 in Brussel licht toegenomen (+0,8%), echter minder dan in de rand (+2,0%) of nationaal (+1,4%). In het Brusselse Gewest steeg de loonarbeid vooral in de administratieve en ondersteunende diensten, die lager gekwalificeerde banen aanbieden (+16.700 banen, onder andere in de schoonmaak, met dienstencheques). Merkwaardig genoeg bleef de loonarbeid stabiel ondanks de financiële crisis die de banksector zwaar heeft getroffen (5.900 banen verloren in het Brusselse Gewest). Ook in sectoren als het maatschappelijk werk en ICT verdwenen enkele duizenden beroepen. In zijn onlangs verschenen boekje L’entreprise, je veux savoir, maakte de Union wallonne des Entreprises (UWE) eveneens korte metten met een vermeende achteruitgang van de loonarbeid: tussen 2003 en 2013 nam de totale loontrekkende arbeid in Wallonië met gemiddeld 1,6% per jaar toe (overheidsdiensten niet inbegrepen), terwijl de toename van de werkgelegenheid bij zelfstandigen jaarlijks amper 0,5% bereikte. In 10 jaar tijd ontstonden er in Wallonië meer dan 100.000 loontrekkende betrekkingen. In Vlaanderen verkleint het verschil tussen de groei van loonarbeid en zelfstandigenwerk, maar de eerste behoudt met 1,2% per jaar nog steeds een voorsprong op de tweede (0,8%). Brussel ‘zelfstandiger’ De loonarbeid houdt dus stand en blijft zelfs in gans het land sneller groeien dan het zelfstandigenwerk. Toch liggen de zaken in Brussel er anders voor, onder andere door de pijlsnelle demografische groei. Het zelfstandigenwerk is daar de loonarbeid aan het inhalen. Volgens het gemeenschappelijk verslag van Actiris/Bruxelles Formation/VDAB, steeg het zelfstandigenwerk met nagenoeg 10% tussen 2008 en 2012, tegen 4,9% voor gans België. Met uitzondering van de handel, waar zelfstandige arbeid neigt te dalen (behalve dan in de automobielsector), stellen we een toename vast in de meeste andere sectoren. “Dit is vooral het geval in de ‘lager gekwalificeerde’ sectoren, met de snelle uitbreiding van de zelfstandigenarbeid in de bouwsector, die onder andere te wijten is aan de Bulgaarse of Roemeense zelfstandigen, van Toename van het aantal geregistreerde zelfstandigen in Brussel 2011 In hoofdberoep In bijberoep Na de pensioenleeftijd TOTAAL Bron: RSVZ 2012 2013 2015 70.388 74.039 75.150 77.496 13.288 13.777 14.273 14.523 5.691 6.108 6.449 6.753 89.366 93.924 95.872 98.772 Philippe Ledent Als veelzijdige ondernemer, oprichter van Challenge (een structuur die zich toespitst op de begeleiding van beginnende ondernemers) en lid van de Hoge Raad van Zelfstandigen en KMO’s weet Philippe Ledent heel precies hoe het met zelfstandigen gesteld is. Hij pikt trouwens heel wat positieve signalen op: “Een inhaalmanoeuvre is aan de gang, mede omdat de sociale bescherming van de zelfstandige traag maar zeker die van de loontrekkende benadert, onder andere wat het pensioen betreft.” Hoe langer hoe meer werkkrachten gaan voor het zelfstandigenstatuut uit opportunisme, om anders te gaan leven en/of omdat ze volledig autonoom willen werken. “De nieuwe generaties die de arbeidsmarkt binnenstappen, vertonen algemeen meer belangstelling voor het ondernemerschap. De ontwikkeling van nieuwe financieringsmodi zoals crowdfunding, is ook een positief teken.” Het tijdperk van de lineaire carrière ligt achter de rug. “In Wallonië is 50% van de nieuwe zelfstandigen in bijberoep actief. Steeds meer mensen gaan onder meerdere statuten werken”, stelt Philippe Ledent vast. Loonarbeid en een zelfstandige baan sluiten elkaar niet noodzakelijk uit: ze kunnen ook samen. Het is een kwestie van keuze … of van noodzaak. Onze ondernemer en coach vestigt de aandacht op een andere, eerdere zorgwekkende evolutie van het zelfstandigenwerk: het ondernemerschap uit noodzaak dat zich onder vijftigplussers aan het uitbreiden is. “Sommigen die geen recht meer hebben op werkloosheidsuitkeringen, hebben geen andere keuze dan een eigen zaak op te richten.” Zijn kans wagen als zelfstandige is vaak eveneens de enige uitweg voor de buitenlander die zich in ons land, en meer bepaald in Brussel, komt vestigen. “Hier bestaat het risico, onder andere via de doorbraak van nieuwe internetplatforms, om een nieuwe kaste sub-werknemers te creëren die niet alleen onvoldoende beschermd worden maar bovendien andere mensen op een oneerlijke manier beconcurreren.” Voor de economische vitaliteit van het Gewest bestaat de uitdaging erin dit soort ondernemerschap uit noodzaak om te zetten naar een ondernemerschap van kansen. 20 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 “Naast de opleiding en de begeleiding bij het beheer, is het essentieel zulke zelfstandigen uit hun eenzaamheid te halen en degenen die het aankunnen, te helpen bij hun eerste aanwervingen.” Zo wordt de zelfstandige een ware bedrijfsleider. © Kévin Manand

TOPIC Drie voorwaarden om de loonarbeid te redden wie de aantallen in Brussel sneller dan in de andere twee gewesten zijn gestegen”, aldus het verslag. In de statistieken van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) lezen we dat 2900 nieuwe zelfstandige arbeidskrachten in 2014 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan de sociale verzekeringen werden onderworpen – in hoofdberoep, in bijberoep of na de pensioenleeftijd. De 98.772 Brusselse zelfstandigen van vandaag waren minder dan 90.000 in 2011. De vrije beroepen (34.803 in Brussel) nemen een flink aandeel van deze toename voor hun rekening, met meer dan 1300 nieuwe inschrijvingen in 2014 alleen. Er mag dus niet worden beweerd dat de loonarbeid in Brussel achteruit boert. Wat wel klopt, is dat de zelfstandige arbeid sneller toeneemt. “De nog jongere statistieken van de Nationale Bank vertonen geen enkel teken van bedreiging van de loonarbeid. Op langere termijn kan men zich wel afvragen of er geen verschuiving van loonarbeid naar zelfstandigenwerk zal optreden. Het is trouwens al het geval in bepaalde beroepen als journalist, consultant of ‘digital worker’, merkt Ivan Van de Cloot, chief economist van de think tank Itinera Institute. “Onze ‘knowledge economy’ begunstigt een projectaanpak die veel flexibiliteit vereist. We kunnen ons afvragen of de loonarbeid na verloop van tijd met dit vereiste nog compatibel zal zijn.” De razendsnelle ‘digitalisering’ van onze activiteiten en de aankomst, op de arbeidsmarkt, van jongeren die hunkeren naar verantwoordelijkheid en autonomie vragen naar een verandering van de relatie tussen werkgever en werknemer. “Dit moet radicaal gebeuren”, beweren Anne en Paul Mauhin, beiden change consultants voor zelfstandigen en KMO’s, respectievelijk bij Légal PME en UHDR. “Het stijgend aantal zelfstandigen is zeker een positief teken van deze bewustwording”, verklaren ze. Ze zien drie voorwaarden om de loonarbeid te redden. Ivan Van de Cloot (Itinera). De statistieken vertonen geen enkel teken van bedreiging van de loonarbeid. In de afgelopen jaren hebben veel ondernemingen onder druk van de economische crisis beslist een aantal taken uit te besteden. Soms doen ze een beroep op vroegere loontrekkenden die ondertussen zelfstandige consultants zijn geworden. “Op die manier zorgt u natuurlijk voor een toename van het aantal zelfstandigen, maar het blijft een slingerbeweging. Het is niet uitgesloten dat sommige bedrijven binnen afzienbare tijd een aantal taken weer intern laten uitvoeren”, stelt Ivan Van de Cloot. Terug naar de fifties? De economist voegt er aan toe dat de heropleving van het ondernemerschap in de OESO landen sinds de jaren 80 inderdaad een zekere uitbreiding van het zelfstandigenwerk kan veroorzaken maar dat dit, in een historisch perspec1. In ‘project mode’ werken De flexibiliteit die een complexe en volatiele omgeving vereist, duidt op de noodzaak van een andere organisatie. Binnen enkele jaren zal de onderneming volledig ‘project-based’ functioneren. Aan de hand van de doelstellingen op een bepaald tijdstip zal het uitvoerend comité een team samenstellen in functie van de profielen en de vaardigheden die gevraagd worden. Telkens zal met schok-teams worden gewerkt die enkele maanden de tijd krijgen om de doelstellingen te behalen. Zodra die al dan niet bereikt zijn, wordt het team ontbonden en belandt elk van de deelnemers in een nieuw project, met hetzelfde team of in een totaal andere groep. De uitdaging bestaat erin de leidinggevenden van de toekomst aan te leren in ‘project mode’ na te denken en te werken. 2. Het organogram in de prullenmand De structuur van de toekomst ziet er uit als de horizont in het midden van de Stille Oceaan: volledig vlak. Hier is er geen sprake van een bedreigende vertakking van de opdrachten: de CEO en zijn HR manager werken met een voorraad van vaardigheden en competenties en kiezen de troeven en het potentieel van de beschikbare profielen in hun ecosysteem. 3. Een herziening van de vormen van vergoeding Een nieuwe relatie betekent ook een nieuwe facturatie. Gedaan met het vaste loon en zijn tegenhanger, de betaling volgens prestatie, die vaak op lange termijn nadelig uitdraait. Met een slimme combinatie van beide modi zijn veel betere resultaten te verkrijgen. De bezoldiging van de toekomst zal uit twee delen bestaan: een vast deel dat als een magneet de beste elementen moet aantrekken, en een ‘prestatiedeel’ om engagement uit te lokken. Dit prestatiedeel vergoedt enerzijds de individuele prestatie en anderzijds het globale resultaat van het project, om de samenhang binnen de groep te bevorderen. tief, niet meer dan normaal zou zijn. “In de jaren 50 was bijna een derde van de werkgelegenheid in de handen van zelfstandige ondernemers, vergeleken met 16% vandaag. Volgens de geschiedkundige Fernand Braudel vormden de zelfstandigen meer dan 50% van de actieve bevolking voor de industriële revolutie. De industrialisatie heeft het zelfstandige ondernemerschap zware klappen toegediend, zoveel is zeker.” Volgens een andere bron – de Internationale Arbeidsorganisatie – vertegenwoordigen zelfstandige arbeidskrachten voortaan 10,4% van de werkende bevolking, vergeleken met 9,2% in 2004. Dit is zeker een stijging maar (nog) geen revolutie. ● BECI - Brussel metropool - oktober 2015 21

Geluk op het werk DE ONDERNEMING IN DE 21e EEUW ‘Geluk op het werk’ is de jongste hype in human ressources. Wordt hiermee op nog meer productiviteit gemikt of blijft het bij een filosofische utopie die van menselijke ontplooiing droomt? Het maakt niet uit, als beide tegelijk kunnen. De vraag is of geluk er ooit in slaagt het werk binnen te dringen. Is werk compatibel met geluk? En welk type structuur zou zoiets mogelijk maken? Didier Dekeyser O ndanks de overvloedige literatuur zijn we op filosofisch en sociologisch vlak nog niet uitgepraat over de afzonderlijk bestudeerde concepten van geluk en werk. Breng beide concepten samen, zoals in de stoute titel van dit artikel, en we zijn vertrokken. Sommigen beweren dat ze werk en geluk met passie doen samenleven. Anderen trachten beide noodgedwongen te combineren. En nog anderen beschouwen dit als de vergeefse verzoening van water en vuur; erger nog: ze erkennen het concept ‘werk’ niet als een waarde, terwijl werk precies als een vooraanstaand criterium van sociale integratie geldt. Recht op luiheid en recht op werk Werklozen schreeuwen uit dat zij recht hebben op werk in een hyperactieve, door welvaart gedreven samenleving die hen echter in de steek laat terwijl anderen veel te hard werken. Wat werkzoekenden fundamenteel vragen, zijn middelen om zich economisch te integreren in een hyper materialistische samenleving. Ze hunkeren ook naar een sociale status die de media constant voor hun ogen laat fonkelen, zonder te beseffen dat diezelfde media zich zelf laten verblinden door de schandelijke rijkdom van enkelen. Zie hier een belangrijke verschuiving ten opzichte van een vrij recent verleden, toen werk nog voor een absolute waarde doorging. De mensen geloven niet meer in een systeem dat inzet en inspanning valoriseert maar tegelijk succes verheerlijkt dat gemakkelijk en via andere wegen dan het werk werd verkregen. Paradoxaal genoeg gebruiken diegenen die voor hun recht op werk opkomen, de argumenten van de meest beroemde tegenstander van werk: Paul Lafargue, die het recht op luiheid opeiste, voor een gelukkiger leven. De analyse die Lafargue eind van de 19e eeuw hiervan maakte (zie kaderverhaal) blijft in heel wat opzichten relevant. Zeker in het raam van dit artikel dient gezegd dat Lafargue de opkomst beschrijft van een parasitaire klasse tussen de ondernemer en de arbeider. Het gaat hier om een categorie van ‘halfwerkenden’ van wie de nutteloze (en enigszins dwingende) functies taken genereren die hen bezighouden en een aanzienlijke energie verspillen. Onder de guitige onbeschaamdheid van Lafargue wisten moderne, eerder pragmatisch dan dogmatisch ingestelde en waarschijnlijk diep humanistische kapitalisten nochtans een aantal gegronde vaststellingen en argumenten te vinden. De voorstanders van een andere organisatie van het werk, gericht op het geluk van de arbeidskrachten, zullen zich eerst en vooral verzetten tegen al wat afwijkt van de essentiële opzet van een ‘werkelijke’ onderneming (als ‘groepering van personen rond een positief project’), namelijk alle functies die te maken hebben met controle, advies en het beheer van mensen, dus voormannen, opzichters en allerlei andere diensthoofden in de hiërarchische stapel. Kortom, al wie die ten opzichte van de vitale activiteiten van de onderneming, niets anders doet dan continu tussenkomen en tegenwerken. 22 BECI - Brussel metropool - oktober 2015

De toekomst? Daar zijn wij dagelijks mee bezig In de Smart Society werken mensen, overheden en bedrijven samen aan een betere kwaliteit van leven. Een maatschappij waarin netwerken en data het mogelijk maken om slimmer en efficiënter om te gaan met resources. Met ons open glasvezelnetwerk bieden we organisaties een toekomst vaste infrastructuur. Een open infrastructuur die de vrijheid biedt om zelf diensten en aanbieders te kiezen. Zodat uw organisatie optimaal gebruik kan maken van de onbegrensde mogelijkheden van de Smart Society. ENTER THE SMART SOCIETY Meer weten? Kijk op www.eurofiber.be BECI - Brussel metropool - oktober 2015 23

TOPIC Welzijn of burn-out Wanneer uit een opiniepeiling blijkt dat 35% van de werknemers verklaart een strategie te hebben ontwikkeld om de hindernissen te omzeilen die de onderneming zelf heeft opgericht om de goede uitvoering van hun werk te belemmeren, dan is dit een treffend voorbeeld van Lafargue’s beweringen. En dit leunt ook heel nauw aan bij de vaststelling die de bekende David Graeber, hoogleraar aan de London School of Economics, meestal in zijn interviews aanhaalt: de bullshit jobs1 zijn de meest paradoxale kwalen die ondernemingen zichzelf opleggen. Graeber neemt in feite de thematiek van Lafargue over, met dezelfde klemtoon op de absurditeit van deze situatie (“Een onderneming die winstgevend tracht te zijn, zal nooit geld verspillen Een onderneming die winstgevend tracht te zijn, zal nooit geld verspillen om mensen tewerk te stellen die ze niet echt nodig heeft; en toch is dit precies wat er gebeurt. (David Graeber) om mensen tewerk te stellen die ze niet echt nodig heeft; en toch is dit precies wat er gebeurt2 ”). Graeber vestigt echter veel meer de aandacht op het gigantische tekort aan welzijn dat hieruit voortvloeit, een soort vermijdbare ellende die toch in stand wordt gehouden. “Enorm veel mensen spenderen hun leven aan zaken waarvan ze weten dat ze nutteloos zijn […]. Dit veroorzaakt diepe morele en spirituele schade.” waaruit blijkt dat een werkkracht op tien met burn-out te kampen heeft. De oorzaak is een overdreven kwantitatieve en emotionele last op het werk, hoewel ook andere factoren een rol spelen, zoals spanningen met een leidinggevende, waardoor het risico om zulke symptomen4 te ontwikkelen, gewoon verdubbelt. Wat hier wordt aangeklaagd, is dus de bullshit omgeving... Tegenover dergelijke statistieken staat de enigszins humanistische en pragmatische aanpak van bepaalde ondernemers die de algemene opvatting van human resources hebben omgedraaid om vooral het menselijke van deze resources te valoriseren. Dirigisme of vrijheid Het basisprincipe van de ondernemer is waarschijnlijk de vrijheid (van onderneming, van initiatief, van beslissing …) die hij aanhaalt als fundamentele voorwaarde voor het welslagen van zijn activiteiten. Maar in de praktijk wenst hij deze waarde in zijn onderneming niet verder te zien strekken dan de grenzen van zijn eigen beleid. Paradoxaal genoeg mag het succes van zijn werknemers niet worden gedreven door het principe waarop de ondernemer zijn eigen succes bouwt. Dit is de stelling van Isaac Getz, doctor in de psychologie en het management, die in de tegenaanval gaat en de vrijheid van iedereen als managementprincipe aanbeveelt. Dit druist in tegen een nog zeer verspreide tayloristische aanpak waar de richtlijn, de strikte naleving ervan en de controle op de toepassing de potentiële rijkdom van de tewerkgestelde mens in de kiem smoort. Getz beoogt nochtans het herstel van het welzijn van de Management is geen kwestie van doen, maar van laten doen want dan gebeuren de zaken vanzelf. (Jean-François Zobrist ) De tevredenheidstatistieken van werkkrachten spreken boekdelen: 12% van de loontrekkenden staat ‘s morgens goed geluimd op en vertrekt tevreden naar het werk; 60% beweert zich niet meer betrokken te voelen en alleen te werken om een loon te trekken; en 28% voelt wrevel of zelfs afschuw voor zijn werk en is bereid contraproductief te werken of zelfs sabotage te plegen. Velen onder deze ongelukkigen houden dit niet vol. In Vlaanderen zorgt de Stichting Innovatie en Arbeid3 voor een driejaarlijkse audit van de kwaliteit en de omstandigheden van het werk, 1 http://strikemag.org/bullshit-jobs/ 2 Interview in The Guardian, 21 maart 2015 3 Stichting Innovatie en Arbeid (http://www.serv.be/stichting) 4 http://www.serv.be/stichting/nieuws/knipperlicht-voor-burn-out 24 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 personeelsleden met, als gevolg, een hogere rentabiliteit. Een paar bedrijfsleiders hebben deze richting gevolgd en hun beleid streng met menselijke aspecten gemixt. Ze hebben de werkelijke motivaties van hun werknemers geanalyseerd, ernaar geluisterd en begrepen, waardoor een aantal gecodificeerde contraproductieve werkrelaties werden vervangen door authentieke relaties die bouwen op de onderliggende rijkdom en enige onvoorspelbaarheid. Soms een zeer wijze beslissing, zoals blijkt uit het Favi avontuur onder leiding van Jean-François Zobrist, die zijn managementmethode in één zin samenvat: “Management is geen kwestie van doen, maar van laten doen want dan gebeuren de zaken vanzelf.” Voorwaarde van het succes: een diepgaand vertrouwen in de mens, durven gaan voor een volledige aanpak (dus niet louter oppervlakkig), voldoende geduld opbrengen om het

TOPIC proces te laten rijpen en bereid zijn zich te confronteren met de terughoudendheid van een conformistische omgeving. Michel Munzenhuter (topman van de Elzassische onderneming SEW Usocome), heeft deze nieuwe werkEen goede innovatie is een ongehoorzaamheid die is geslaagd. (Michel Munzenhuter) organisatie met succes in zijn onderneming toegepast en had hierover de volgende commentaar: “Een goede innovatie is een ongehoorzaamheid die is geslaagd5 ”. ● Werk en ongeluk In zijn boek Le Droit à la paresse (Het recht op luiheid) dat in 1880 verscheen, ontkracht Paul Lafargue de geldelijke waarde van arbeid, waarvan een straatarm proletariaat nochtans zodanig overtuigd werd dat het zelf niet meer inzag dat arbeid de oorzaak van al zijn ellende was. Dit proletariaat kwam op voor een ‘recht op arbeid’, zonder te begrijpen dat het eerder een “[…] recht op armoede […]” was, want “De arbeiders dragen zelf bij tot de opeenhoping van productief kapitaal en daarom ook tot het uitlokken van een gebeurtenis die vroeg of laat een deel van hun salaris zal wegkapen6 .” Dit boek reageert emotioneel op de arbeidsomstandigheden bij het begin van de industriële revolutie. Het levert echter ook een relevante analyse van een verderfelijke en totale absurde economische cyclus. De technische vooruitgang maakt geen tijd vrij voor de mens, maar doet concurrentie ontstaan tussen mens en machine. Dit veroorzaakt op zijn beurt een drang naar steeds meer productiviteit, en dus steeds meer werk. De exponentiele groei van de productie ‘dwingt’ de bezittende klasse dan nog minder te werken, steeds meer huishoudelijk personeel aan te werven (het aantal huisbedienden kan dan zelfs het aantal productieve krachten overtreffen) en overdadig te consumeren. Maar het proletariaat, dat diep overtuigd is van de waarde van het werk en verontwaardigd reageert tegen zoveel onrechtvaardigheid, herhaalt wat het zelf zo vaak heeft moeten aanhoren: “wie niet werkt, niet eet!”. De burgerij zal deze opstandige woede-uitbarstingen het zwijgen proberen op te leggen door een heleboel “[…] pretorianen, politiemannen, magistraten en gevangenbewaarders die improductief werken” en bovendien deelnemen aan de nodige consumptie van de in overvloed geproduceerde goederen. Hetzelfde systeem wordt in de koloniën aanbevolen, met als gevolg een vorm van grimmige internationale handel in de greep van een kaste van ‘kleine bazen’: “[…] Het grote probleem van de kapitalistische productie bestaat er niet meer in producenten aan te trekken en steeds meer aan macht te winnen, maar wel consumenten te vinden, ze gretig maken en kunstmatige behoeften doen ontstaan”. “[…] Kapitaal en goederen zijn in overvloed voorhanden. De financiers weten niet meer wat ze ermee moeten beginnen. Ze richten zich dan tot gelukkige landen die van de zon genieten en een sigaretje roken, en ze gaan daar spoorweglijnen leggen, fabrieken oprichten en de vloek van het werk invoeren.” Paradoxaal genoeg wordt deze zinloze spiraal niet door de hardwerkende klasse doorbroken (“[…] De doem van het werk zit verduiveld diep in het hart van de arbeiders geankerd […]”), maar door industriële bedrijfsleiders die een verkorting van de werkdag vragen wanneer ze vaststellen dat een gelijkaardige maatregel in Engeland de productiviteit verbetert (dit is: wanneer de arbeider de drempel van de uitputting en de afstomping niet dagelijks overschrijdt), waardoor ook tijd vrijkomt voor een potentiële consumptie. Aan de hand hiervan pleitte Lafargue voor de mechanisatie van het werk en een werkdag van 3 uur, in afwachting van beter, zoals het voorbeeld dat deze atheïst graag aanhaalde: “Jehova, de baardige en saaie god, gaf aan zijn aanbidders het goddelijkste voorbeeld van de ideale luiheid: na zes dagen werk ging hij voor de eeuwigheid rusten!” 6 Zie https://www.youtube.com/watch?v=lGShsSQatN8 7 Tekst staat online te lezen onder https://www.marxists.org/francais/lafargue/works/1880/00/lafargue_18800000.htm BECI - Brussel metropool - oktober 2015 25

TOPIC DE ONDERNEMING VAN DE 21e EEUW Paul Dewandre: “Ik maak geen onderscheid meer tussen werk en privé!” Met zijn adaptatie van de voorstelling “Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus », gebaseerd op het boek van John Gray, werd Paul Dewandre beroemd. Deze doorgewinterde ondernemer die ooit nog aan het hoofd stond van een luchtvaartmaatschappij, staat ook bekend als een scherpzinnige waarnemer van onze samenleving. Hij heeft zijn eigen kijk op een thema dat in de bedrijfswereld furore maakt: de combinatie tussen privéleven en werk. David Hainaut P aul Dewandre behaalde een diploma Beheeringenieur aan de UCL en een Master in Business Administration aan de Universiteit van Columbia. Vandaag leeft hij op zijn gemak in het zuiden van Frankrijk. Dit heeft hem echter niet belet tijdens de zomer in Malmedy een voordracht met debat te geven over het evenwicht tussen privé- en beroepsleven. Brussel Metropool: Waar klagen gezinnen en arbeidskrachten het meest over, volgens u? Paul Dewandre: Het is u waarschijnlijk al opgevallen dat de grens tussen beroepsleven en gezinsleven soms bijzonder wazig wordt en dat het hoe langer hoe moeilijker blijkt het totaal aantal overuren bij te houden. De opkomst van nieuwe technologieën heeft heel wat gezinnen grondig verstoord en de stress nog doen toenemen, met alle gevolgen van dien op het echtpaar. Ik vind het dan ook belangrijk hierover efficiënt te communiceren om de problemen te omschrijven en te begrijpen. Pas dan wordt het mogelijk een of andere oplossing uit te werken. Welke oplossingen …? De veralgemening van telewerk is bijvoorbeeld een gezonde evolutie. De flexibiliteit van de werktijden verbetert eveneens. De werknemer die constant op kantoor aanwezig en actief moest zijn om zijn degelijkheid te bewijzen, is voltooid verleden tijd. Paradoxaal genoeg werd aangetoond dat meer vrijheid in de werkuren vaak positieve gevolgen heeft. Bovendien is het van belang dat de mens van tijd tot tijd de dagelijkse sleur kan ontvluchten. Persoonlijk ben ik er met de sport in geslaagd er weer bovenop te geraken toen ik niet meer wist welke richting ik in mijn beroep nog moest volgen! Wat kunnen werkgevers doen? Een paar regels bepalen, grenzen leggen, minder vergaderingen tot laat in de avond plannen, bijvoorbeeld. Of het e-mail verkeer tijdens het weekend even stopzetten, een of andere dienst aan de werknemers aanbieden … En dan vooral het probleem durven bespreken, zonder 26 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 noodzakelijk te vrezen voor een inbreuk op de privacy. Dit debat is vandaag van groot belang en ik geloof dat een algemene bewustwording plaatsvindt. Ondernemingen die hun beste werknemers willen behouden, weten dat de vraag naar welzijn steeds toeneemt. Een werknemer verbieden de sociale netwerken te raadplegen tijdens de werkdag is verloren moeite: hij heeft een zekere vrijheid nodig. Als er een klimaat van vertrouwen heerst, zal dit van beide kanten komen. Ervaart u soms zelf dergelijke situaties? Vandaag helemaal niet meer! Met de tijd heb ik mezelf leren kennen en weet ik voortaan wat ik resoluut weiger. Ik ben radicaal van beroep veranderd. Ik ben een kunstenmaker geworden en heb een aantal risico’s genomen om de nodige veerkracht te vinden. Dit heeft mij gered! Hetzelfde geldt voor mijn echtgenote, die ook totaal van leven is veranderd. Zoals gezegd, hebben wij heel veel gecommuniceerd om na te denken over wat wij in de rest van ons bestaan wilden doen. Vandaag leven we elk volgens onze passies, we zijn daar heel gelukkig mee en we hebben zelfs niet meer de indruk dat we werken. Het onderscheid is verdwenen. En wij hoeven nog nauwelijks vakantie te nemen. Gelooft u dat elke werknemer zo van richting kan veranderen? Waarschijnlijk veel meer dan men algemeen aanneemt. Heel wat arbeidskrachten zijn geboren om te creëren, te ondernemen en te innoveren, maar ze durven er gewoon niet aan te beginnen. Soms schrikken ze ervoor terug een zogezegd comfortabele omgeving te verlaten en er dan nadien alleen voor te staan. En dan? Niet iedereen is ingesteld om voor een baas te werken. Op termijn kan een zelfstandige activiteit echt de moeite lonen. U lanceert zich op uw eentje, vindt dit zalig en verdient vaak veel meer dan bij een werkgever, ook al is geld op zich nooit een voldoende reden. Ik heb steeds beweerd dat de mooiste avonturen vooral door hun menselijke kantjes schitteren! ●

Het grootste risico op de beurs ? Op eigen houtje beleggen ! .followjack Op de beurs beleggen kan heel rendabel zijn. Maar het is niet zonder risico. Het is een kunst die een grondige kennis en een doorgedreven analyse van de wereldwijde markten vereist. Een kunst die TreeTop Asset Management al meer dan 25 jaar beoefent via een team van beheerders met een brede internationale expertise. U heeft het door: de beurs op eigen houtje verkennen houdt grote risico’s in. Om u in uw beleggingen te begeleiden, introduceren Jacques Berghmans en Hubert d’Ansembourg, medeoprichters van TreeTop Asset Management, TreeTop Online. Een uniek platform in België dat de expertise van TreeTop toegankelijk maakt voor iedereen en dat u de weg wijst op de beurs om de risico’s te beperken en het rendement te maximaliseren. VOLG DE TREETOP PRESTATIES EN EXPERTISE OP treetopam.com BELEGGEN IS EEN KUNST Deze publicatie is een document dat bestemd is voor promotiedoeleinden en vormt geen beleggingsadvies. TreeTop Asset Management Belgium is een erkende Belgische beursvennootschap.

Essential for health: essentieel gezondheidsplan voor kmo’s Een bescherming tegen de hoge kosten van een hospitalisatie of arbeidsongeschiktheid maakt deel uit van de meest gewaardeerde verzekeringen in België. Speciaal voor kmo’s werden deze veelgevraagde voordelen gebundeld onder de naam essential for health. Dat essential for health een ideale aanvulling is binnen elk competitief salarispakket, ontdekte ook Caroline, een werkgeefster van 9 thuisverpleegkundigen. Ze vertelde ons welke beroepsrisico’s een job als verpleegkundige met zich meebrengt, maar ze was niet op de hoogte van de voordelen van een gezondheidsplan voor haar kmo. Haar werknemers gaven echter aan dat ze een gezondheidsplan als essential for health zeker waarderen als financiële zekerheid om hun levensstandaard bij ziekte te behouden. Welke dekkingen biedt essential for health? Essential for health bevat 2 luiken: enerzijds is er het deel ‘inkomensbescherming’ dat een kapitaal in geval van overlijden voorziet, de arbeidsongeschiktheid verzekert (voor ongeschiktheid met een rente die al dan niet degressief is, en al dan niet door psychologische ziekten veroorzaakt werd) en een hospitalisatieverzekering omvat. Die hospitalisatieverzekering staat verzekerden bij met vergoedingen van medische kosten en bijstand in binnen- en buitenland en laat werkgevers een vrije keuze op gebied van vrijstellingen en bijstandsformules. Ten tweede is er het deel ‘preventie gezondheid’ dat een jaarlijkse medische check-up omvat waarbinnen 8 tests (waaronder suikertest, opsporing prostaat- of baarmoederhalskanker) worden voorgesteld afhankelijk van de leeftijd en het geslacht van de medewerker. En dankzij de persoonlijke gezondheidskaart staan medewerkers bij een ongeval of hospitalisatie direct in contact met het AXA-call center dat hen onmiddellijk van dienst is Bovendien kunnen verzekeringen eenvoudig beheerd worden dankzij de digitale tools die aangeboden worden. Dail healthcare is een online beveiligde website waarmee het mogelijk is om wat betreft de hospitalisatieverzekering: ❙ in real time de informatie over het contract en verzekeringsdekkingen te consulteren ❙ de aangeslotenen of hun familieleden toe te voegen of te verwijderen en hun gegevens te wijzigen. ❙ de vervaldagberichten te bekijken en te downloaden ❙ … Via de tool ‘dail employee benefits’ kunnen ook de overlijdens- en invaliditeitsverzekeringen en de schadeaangiften op eenzelfde efficiënte manier beheerd worden. Het ‘essential for health’-pakket biedt met andere woorden verschillende voordelen die niet enkel de medewerkers van een kmo ten goede komen, maar ook werkgevers het leven makkelijker maken.

Innovatie start met een dialoog DE ONDERNEMING VAN DE 21e EEUW Een innovatief bedrijf kan ook inspiratie rapen in andere sectoren. Waarom zelfs niet in de voetbalwereld? Zoals topclubs als Anderlecht en AA Gent spelers uitlenen, zo biedt IBM medewerkers de kans om tijdelijk elders andere lucht te snuiven. Peter Van Dyck " E en IT-bedrijf moet aan innovatie doen. Anders zet het zichzelf buitenspel. ” Mia Vanstraelen, HR-directeur bij IBM, is duidelijk: voor haar bedrijf is innovatie een van de drie basiswaarden. “Iedereen kan altijd beter. Innovatie kan overal gebeuren en elke dag. Vanaf het moment dat een nieuw idee dat je hebt ook nuttig kan zijn voor anderen, spreek je over innovatie. Vernieuwen zit in de cultuur van IBM, het is deel van onze job. Permanent kijken we om ons heen met een open geest, op zoek naar inspiratie. Voor elk project houden we innovatiesessies met de betrokken klant. ‘Wat kunnen we anders doen en waarom?’, is daarbij de centrale vraag.” Om de zo gekoesterde open innovatie te faciliteren, ontwikkelde het bedrijf meer dan tien jaar geleden een ‘sociaal’ samenwerkingsplatform. Nu werkt het met IBM Connections, een geëvolueerde versie van dat eerste, embryonale platform. Het is vergelijkbaar met een medium als Facebook. Alle medewerkers hebben er een eigen profiel op, waar ze ideeën en blogs kunnen posten. “Dit gebeurt in een heel open sfeer”, vertelt Mia Vanstraelen. “Zelfs op het profiel van onze Amerikaanse CEO Ginni Rometty kun je berichten achterlaten en zeer geregeld reageert ze daar ook persoonlijk op. Onze klanten kunnen ook op het platform, zodat we rechtstreeks met hen kunnen communiceren.” Zoals je op Facebook groepen hebt, zo vind je op IBM Connections ook kleine en grote communities waar de medewerkers lid van kunnen worden. Ook los daarvan, kan je er op zoek gaan naar specifieke experts die input kunnen geven voor een project waar je mee bezig bent. “Je kunt dus heel gemakkelijk via deze weg interessante mensen op het spoor komen die je anders nooit zou ontmoeten”, zegt de HR-directeur. “Voor iemand die wil innoveren, is het belangrijk met andere mensen te praten. Innovatie komt zelden van één enkele persoon. Meestal vertrekt het van een dialoog.” Uit de comfortzone Om inzicht te krijgen in de bedrijfscultuur van IBM is het belangrijk om even de cijfercombinatie 1-3-9 toe te lichten, een begrip voor IBM’ers. De 1 staat voor dat ene hoofddoel: “to be essential” (vrij vertaald: elke medewerker moet essentieel zijn voor de klantervaring). De 3 slaat op de drie waarden van IBM: toewijding, innovatie, vertrouwen & verantwoordelijkheid. De 9 wijst op de negen practices (drie voor elke waarde). Voor innovatie heten de drie praktijken: “restlessly reinvent our company and ourselves”, “dare to create original ideas” en “treasure wild ducks”. Voor het definiëren van deze ideale praktijken of handelingen heeft IBM meer dan 300.000 van zijn wereldwijde werknemers ondervraagd. Er werd daarbij duchtig over de muur gekeken naar andere grote bedrijven zoals Apple en Google. De medewerkers kregen ook de vraag om verhalen te vertellen die de door hen voorgestelde practices illustreerden. Wat open innovatie betreft, is het principe “treasure wild ducks”, dus het koesteren van wilde eenden, zeer richtingaangevend. De boodschap is dat je mensen die anders zijn door een positieve bril moet bekijken. Afwijkende meningen kunnen van goudwaarde zijn. Doorbraakideeën klinken vaak vreemd wanneer we ze voor de eerste keer horen. Ook dat andere principe “restlessly reinvent” is essentieel. “Zo stellen wij na elke vergadering de vraag hoe we de status quo in vraag hebben gesteld. Hoe en wanneer zijn we uit onze comfortzone getreden?”, vertelt Mia Vanstraelen. ‘Wat als’-vraag Als je wil dat open innovatie tot alle vezels van je organisatie doordringt, moet je natuurlijk mensen aan boord halen met de juiste ingesteldheid. Als basis voor de interviews met kandidaten gebruiken de HR-directeur en haar collega’s opnieuw de 1-3-9 principes als richtlijnen. Een van de op de practices gebaseerde adviezen is bijvoorbeeld: stel tijdens BECI - Brussel metropool - oktober 2015 29

TOPIC Jong talent vraagt begeleiding Ivan De Witte, voorzitter van landskampioen AA Gent. Ginni Rometty, CEO van IBM. een sollicitatiegesprek een ‘wat als’-vraag om te peilen naar het innovatievermogen van de persoon in kwestie. De creativiteit dient constant gestimuleerd te worden, op heel diverse manieren, weet Mia Vanstraelen. “Toen ik deze ochtend inlogde, kreeg ik bijvoorbeeld enkele prikkelende vragen voorgeschoteld, bedoeld om even na te denken over mijn job. Zo’n kleine, naar feedback hengelende enquête krijgen wij ongeveer een keer per maand. Daarnaast zijn er ook geregeld workshops en jamsessies om de innovatie aan te wakkeren. Op die manier houden we er de dynamiek in. We doen dit omdat we beseffen dat we gemakkelijk tot routine verleid worden, terwijl het net onze betrachting is om ons werk elke dag weer anders te benaderen.” Verfrissende zijstap Katleen De Stobbeleir, professor leiderschap en personeelsmanagement aan de Vlerick Business School, bestudeerde onder meer de case van IBM toen ze onderzoek deed naar open innovatie. Ze kwam tot de conclusie dat nog veel te weinig werknemers in ons land aangemoedigd worden om buiten de grenzen van hun afdeling of bedrijf te denken. Bij de presentatie van haar studie stelde ze voor dat bedrijven zich ook eens zouden spiegelen aan professionele voetbalclubs. IBM heeft effectief stevige banden met de sportwereld. “Voor de coaching van onze executives werken wij samen met het Mentally Fit Institute”, legt Mia Vanstraelen uit. “Hun directeur Alain Goudsmet is de coach achter het succes van de Red Panthers, het Belgische nationale vrouwenhockeyteam. Heel wat van hun ideeën over team performance puren zij uit hun ervaringen in de sport.” Een heel concreet ballonnetje dat professor De Stobbeleir opliet, betrof het personeelsbeleid. Grote voetbalclubs lenen tijdelijk spelers uit, zodat ze elders ervaring kunnen opdoen. Misschien een ideetje waar de bedrijfswereld zijn voordeel mee kan doen? Absoluut, meent Mia Vanstraelen. “Daar hebben wij een programma voor lopen. Medewerkers kunnen twee of drie jaar bij een business partner of klant van ons gaan werken. Meestal gaat het om mensen die zich vragen stellen over hun carrière. Het zijn zeer waardevolle krachten, maar om een of andere reden voelen zij de behoefte om eens andere lucht te ademen. 30 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 Professionele voetbalclubs en bedrijven kunnen veel van elkaar leren, luidt de overtuiging van Ivan De Witte. Als voorzitter van landskampioen AA Gent én CEO van HR-bedrijf Hudson is hij goed geplaatst om de twee werelden met elkaar te vergelijken. Zo mag de jeugdopleiding in het voetbal volgens hem gerust model staan. “Uiteindelijk moet je op dezelfde manier omgaan met young potentials”, vindt De Witte. “Je biedt hen niet louter loopbaankansen aan. Er komt veel begeleiding, ook op psychologisch vlak, bij kijken. Het grote verschil is natuurlijk de schaarste. Die is in de voetbalwereld nog veel groter.” Het idee om medewerkers uit te lenen, zoals voetballers, lijkt hem zeker iets om over na te denken. “Als er in een bepaalde periode bijvoorbeeld minder werk is in de voedingssector, terwijl de farmaceutische industrie om jobs verlegen zit, dan zouden tijdelijke uitleenbeurten een uitweg kunnen bieden. Ik vrees wel dat we zoiets juridisch goed moeten bestuderen; met de huidige wetgeving is dat niet eenvoudig te realiseren.” AA Gent leent momenteel een zevental spelers uit. Het gaat vooral om jonge talenten, soms ook om voetballers die nog onder contract liggen, maar nu niet in de plannen van de trainer passen. Bij de jongeren is het de bedoeling dat ze zich met het oog op de toekomst bij een andere club, waar ze meer speelkansen hebben, verder ontwikkelen. De Witte: “Bij die andere club kweken ze meer matchritme en spierkracht. Bij ons is Benito Raman een goed voorbeeld van hoe zo’n uitleenbeurt kan renderen. Hij kon bij Germinal Beerschot en KV Kortrijk verder aan zichzelf werken en is als een rijpere speler teruggekeerd.” In contact komen met andere, vaak kleinere processen en teams kan verfrissend zijn. Sommigen komen herboren terug, blij met de knowhow hoe het er elders toegaat. Anderen zijn zo ingenomen door de nieuwe werkomgeving dat ze er willen blijven. En nog anderen beslissen na de ervaring om van sector te veranderen. De IT is een relatief stressvolle en snel evoluerende sector. Steeds weer nieuwe veranderingen trotseren, vraagt heel veel energie. We zien het haast elke dag gebeuren dat iemand besluit om iets totaal anders te gaan doen en bijvoorbeeld bij een OCMW aan de slag gaat. Daar hebben wij alle begrip voor. Ook daarin moeten we ons heel open opstellen.” ●

“Colors are forever” TOT 400 CASHBACK* OP DE GESELECTEERDE MODELLEN * Actie geldig voor aankopen verricht vanaf 1 oktober t.e.m. 31 december 2015 bij de erkende verkooppunten. Info en voorwaarden op www.brother.be/CashbackCL € Zorgeloos zuinige afdrukken. Professionele documenten tot 30 ppm in zwart/wit of kleur waarbij door het gebruik van hoogrendementtoners de afdrukkosten sterk worden verminderd. Afdrukken en scannen van en naar een mobiel toestel is eenvoudiger dan ooit. Dankzij de optionele service packs werkt u zorgeloos tot 5 jaar met deze Brother kleurenlaser multifunctional. www.brother.be Reeds beschikbaar vanaf € 619 incl. BTW

G4S : een hart voor veiligheid, een hart voor mensen De veiligheidsagenten van G4S treffen steeds vaker daklozen aan bij de klanten waar ze voor werken. Dikwijls is hun toestand zorgwekkend en hebben ze dringend hulp nodig. Samen met de Brusselse daklozenorganisatie Samusocial werd een protocol opgesteld om deze mensen niet zomaar terug op straat te moeten zetten. G4S is de grootste leverancier ter wereld van beveiligingsproducten, -diensten en –oplossingen. De groep is in zowat 100 landen actief en stelt alles samen 111.000 mensen tewerk. Al ruim een halve eeuw is het bedrijf ook in ons land actief. Er zijn zijn hier zowat 6.000 mensen aan de slag voor G4S. De bewakingsagenten, waardetransporteurs, bewakers, hostessen en brandwachten met het G4S-logo zijn ook in onze straten een vaste waarde geworden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen staat bij het bedrijf hoog in het vaandel geschreven. People, planet and profit is geen hol begrip voor G4S, maar een fundamentele waarde die door elk personeelslid wordt uitgedragen. Deze verantwoordelijkheid zit immers in het hart van wat we doen: “Securing Your World”. Het brengt ons dagelijks in nauw contact met de basisbehoeften van vele mensen. Geen huis en geen thuis Een mooi voorbeeld van deze filosofie is de samenwerking die eind 2014 werd opgestart met Samusocial, een Brusselse organisatie die zich ontfermt over de daklozen in onze hoofdstad. De agenten van G4S kwamen in Brussel immers almaar vaker in contact met mensen die geen huis en thuis meer hadden. Samen met Samusocial werd daarom een protocol opgesteld over hoe er in zulke precaire situaties moet gereageerd worden en wat de beste manieren zijn om de daklozen te helpen en te informeren over opvangmogelijkheden, waar ze kunnen eten of waar ze eerste zorgen kunnen krijgen. Zo krijgt iedere agent een soort naamkaartje waarop het gratis nummer voor opvang staat en hebben ze flyers bij met daarop de belangrijkste adressen waar de daklozen terecht kunnen. Ook over hoe er met daklozen moet omgegaan worden, werden afspraken gemaakt. Agenten stellen zich vanaf nu eerst voor met hun voornaam en vermelden dan pas dat ze van de bewaking zijn. In de communicatie met de dakloze moet confrontatie vermeden worden en is het de bedoeling dat er een positieve, respectvolle dialoog ontstaat. Eén voorbeeld: agenten zullen tijdens het gesprek niet blijven staan, maar op dezelfde hoogte van de persoon in kwestie converseren. Als hij of zij zit of hurkt, zullen ze hetzelfde doen. Als een dakloze bijzonder kwetsbaar lijkt (als hij of zij ziek is, als het om een alleenstaande vrouw gaat of een familie met kinderen), zal de agent steeds contact opnemen met het noodnummer van Samusocial en bij hen blijven wachten tot er hulp is komen opdagen. Daklozen die autonoom lijken, zullen steeds uitgenodigd worden om onderdak te vragen bij Samusocial. Indien de dakloze dat wenst, zal de G4S-agent daarvoor zelf naar de organisatie bellen. Een goed gevulde schoendoos De samenwerking met Samusocial kreeg trouwens al een extra dimensie tijdens de kerstdagen van vorig jaar. In een van de lokalen van de organisatie serveerden een zeventiental G4S-medewerkers toen een heerlijk driegangendiner aan zo’n 150 daklozen en mensen met financiële moeilijkheden. De gasten werden getrakteerd op een typisch kerstdiner. De aanwezigen genoten met volle teugen van de kerstsfeer, het eten én het gezelschap. Want samenhorigheid is onontbeerlijk – zeker tijdens de eindejaarsperiode. Als kers op de taart was er die avond ook nog de “shoe in the box”-actie. Tijdens het diner ontving iedere gast een gevulde schoendoos. G4S had zijn medewerkers immers opgeroepen om een schoendoos te vullen met lang houdbare producten, dekens en speelgoed. Die werden als cadeautjes ingepakt en tijdens het diner uitgedeeld. Iets teruggeven aan de maatschappij Dit soort acties gaan in de toekomst zeker nog een vervolg krijgen. Met weer een kerstdiner en misschien ook op andere manieren. Hulp bieden aan zij die het echt nodig hebben, dat is dan ook hoe G4S haar rol ziet in de samenleving. Het is ook iets waar alle medewerkers mee aan kunnen bouwen. Deze visie van “teruggeven aan de maatschappij” zit immers diepgeworteld in onze organisatie. Voor meer informatie, neem contact op met G4S op 02/712.59.30 of via sales@g4s.be.

In conflict gaan vergroot het vertrouwen DE ONDERNEMING IN DE 21e EEUW Met een mensgericht verandertraject leert men zichzelf én zijn collega’s beter kennen. Gevolg: tegenpolen gaan elkaar versterken in plaats van dwarsbomen, zoals de case van het customer service managementteam van Roche Diagnostics Belgium aantoont. Peter Van Dyck H ij was onbekend met het reilen en zeilen van de business, de man die in 2012 aan het hoofd kwam van de afdeling customer service van Roche Diagnostics Belgium in Vilvoorde. De nieuwe directeur kende dan ook een moeizame start. Vooral de relatie met zijn middle management verliep stroef. Om die reden riep hij de hulp in van het bureau Intentif, gespecialiseerd in ‘verbindend leiderschap’. Het mensgerichte veranderprogramma van Intentif, dat twee jaar in beslag nam, rustte op twee pijlers. De eerste was een individuele coaching. De directeur, de vier middenmanagers en de twee managementassistenten legden ieder apart een test af die resulteerde in de opstelling van een persoonlijk profiel. Zo werd onder meer bepaald of iemand introvert dan wel extravert was. Of analytisch dan wel ondernemend. Vertrekkend van dat profiel, besprak de coach met elk lid van het managementteam zijn of haar sterke en zwakke punten. De tweede pijler spitste zich toe op de samenwerking. “We leerden mekaars gevoeligheden en sterktes beter kennen, opdat we daar meer rekening mee zouden houden”, legt Filip Colpaert, momenteel directeur van de customer service afdeling, uit. “We leerden ons inleven in hoe de ander zich voelt. Een analytische geest wil alles tot in detail ontleden, terwijl een ondernemende geest direct de koe bij de hoorns wil vatten. Het gevolg is dat bij de start van een nieuw project de ene de gevaren ziet en de andere de kansen. Het ideaal is een goede balans tussen de twee te vinden. Tegengestelde profielen kunnen elkaar dwarsbomen, maar als er wederzijds begrip is, gaan ze elkaar net versterken. Ik heb gemerkt dat de analyse van je collega’s een betere samenwerking in de hand werkt. Omdat ik We leerden mekaars gevoeligheden en sterktes beter kennen, opdat we daar meer rekening mee zouden houden.” geleerd heb mensen in te schatten en hun gedragingen te interpreteren, weet ik nu aan welke gevoeligheden ik beter niet bruuskeer en op welke van hun sterke punten ik moet inspelen. Als je erin slaagt om je reactie aan te passen aan het denkpatroon van anderen, pluk je daar altijd de vruchten van.” Incompatibiliteiten bloot Op een gegeven moment wilde de afdeling starten met een wachtdienst, die services na de kantooruren zou aanbieden. Dit werd uiteindelijk een helse klus, die liefst drie jaar aansleepte. “Het probleem was dat dit wachtsysteem grondige aanpassingen vroeg aan de werking van de afBECI - Brussel metropool - oktober 2015 33

TOPIC deling én aan de vergoeding”, verduidelijkt Filip Colpaert. “Dat bij het proces vele partijen betrokken waren, maakte het complex. Ook de vakbonden zaten mee aan tafel. Uit opportuniteitsdrang trok de toenmalige directeur het laken helemaal naar zich toe. Met als resultaat dat het project compleet vastliep.” Dit voorval toonde volgens Colpaert aan dat tijdens een mensgericht verandertraject de incompatibiliteiten vanzelf komen bovendrijven. Als iemand niet in de groep past, wordt dit meteen zonneklaar. Na verloop van tijd kon men niet om de conclusie heen: de toenmalige directeur zou zich nooit volledig in het team kunnen integreren. De ironie wil dus dat de man die het veranderingsproces in gang zette er zélf het slachtoffer van werd. De kapitein moest het schip verlaten. Vastgeroeste beelden In een latere fase besloot de afdeling om ook het vijfkoppige managementteam van een lager niveau – de zogenaamde coördinatoren of groepsleiders, die ieder een drietal medewerkers sturen – een soortgelijk traject met profielanalyse en trainingen te laten volgen. “Vroeger gebeurde het weleens dat medewerkers probeerden de ene coördinator tegen de andere op te zetten”, vertelt Colpaert. “Na de coaching hing dit team evenwel naadloos aan elkaar. Twee van de coördinatoren hebben intussen zelfs een volledig leidinggevende functie opgenomen. Blijkbaar vormde de profielanalyse de perfecte basis om door te groeien.” De training die op de profielanalyse volgt, is heel praktijkgericht, benadrukt Filip Colpaert. “Als je ergens mee zit, bijvoorbeeld een medewerker die niet in het gareel loopt, dan gooi je dat in de groep. Je collega-managers kunnen dan aangeven hoe zij in jouw plaats zouden reageren. Weet je wat vaak het probleem is met managers? Zij staan met een bepaalde perceptie in hun functie en vanuit dat beeld trekken zij soms op voorhand al hun conclusies. Het is misschien net door je zo op te stellen dat een medewerker niet doet wat je van hem vraagt.” Situatie ontmijnd Filip Colpaert bekent: aanvankelijk had hij zijn reserves bij dit verandertraject. Door eerdere ervaringen stond hij nogal sceptisch tegenover externe coaches. Wat zo iemand te vertellen heeft, bleek al te vaak artificieel en niet Als je erin slaagt om je reactie aan te passen aan het denkpatroon van anderen, pluk je daar altijd de vruchten van. meteen in praktijk te brengen. Maar met dit mensgericht traject was het anders. Hij deed vooral véél zelfkennis op tijdens de groepssessies. Dat kijken in de spiegel leidde tot een verbetering van zijn functioneren als manager. Nu hij zich bewust is van zijn eigen valkuilen, is hij meer bereid om naar anderen te luisteren. “Ik ben een redelijk extravert persoon, waardoor ik de neiging kan hebben 34 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 mijn mening op te dringen. Tijdens een bespreking met collega’s staat mijn besluit soms al bijna vast nog vóór de anderen aan het woord zijn geweest. Het was heel confronterend om te ontdekken dat ik mensen die meer tijd nodig hebben om zich een idee te vormen, gewoon geen kans geef. Tegenwoordig ga ik door te luisteren naar de anderen mijn oorspronkelijke mening al bijsturen. Dit leidt ontegensprekelijk tot betere resultaten.” Hij is ook zeer tevreden over de individuele begeleiding die hij genoot. Over conflict management trok hij waardevolle lessen. “Het botste nogal tussen de toenmalige directeur en mezelf. Dankzij de coaching heb ik dat conflict niet laten escaleren, maar ben ik er net in geslaagd het te ontmijnen. Niemand zou er baat bij hebben gehad, mocht ik de boel hebben laten ontploffen. Daarbij is het zeker belangrijk een neutrale begeleider als toetssteen te hebben. De coach leerde me rationeel in plaats emotioneel te reageren. Emoties zijn moeilijk te controleren en hebben een enorme impact. Lukt het je om de emoties los te koppelen, dan ga je andere en betere beslissingen nemen. Zoiets kan je echter niet uit jezelf leren, dat vraagt training. Iemand moet je er attent op maken als je je emoties laat spreken.” Een onrechtstreeks gevolg van de begeleiding is dat Filip Colpaert intussen een niveau is opgeschoven. Hij bekleedt nu zelf de functie van directeur van de afdeling. “De middenmanagers zijn zo sterk bezig dat ik gerust ben in de werking. Met operationele zaken moei ik me nauwelijks. Uiteraard blijf ik op de hoogte van de dagelijkse beslommeringen, maar meestal verneem ik er pas iets over als de middenmanagers ze al opgelost hebben. Dat zij nu autonoom werken, is het mooiste bewijs dat het verandertraject succesvol is geweest.” Niet uit verband te spelen Dé essentie van dit verhaal is vertrouwen. “Het gebeurt al te vaak dat iemand tijdens een vergadering ja zegt, maar nee denkt”, weet het huidige afdelingshoofd. “Wij hebben geleerd met elkaar in conflict te gaan. Nadat een collega een idee geopperd heeft, zeggen dat dit het domste is wat je al gehoord hebt: zoiets is men misschien in Nederland gewend, maar niet in België. Wij nemen zo’n reactie nogal snel persoonlijk, terwijl dat helemaal niet hoeft. Openheid is een absolute voorwaarde om een sfeer van vertrouwen te creëren. Als leidinggevenden geen vertrouwen hebben in elkaar, zullen ze naar de buitenwereld ook geen vertrouwen uitstralen. Als je als managementteam niet aan één zeel trekt, kunnen anderen je makkelijk uit verband spelen. Wij weten nu: als we samen iets beslist hebben, zullen alle medewerkers dezelfde boodschap te horen krijgen. Het onderlinge vertrouwen heeft niet alleen de groep sterker gemaakt, we staan nu als afdeling ook sterker tegenover de grotere organisatie.” Wat het vertrouwen gestimuleerd heeft, is dat iedereen in de loop van het verandertraject persoonlijke dingen heeft toevertrouwd aan de groep. “Als ik bijvoorbeeld een uitspraak deed, vroeg de coach vlakaf aan mijn collega’s wat hen daarbij gestoord heeft. Als zij dan ongezouten een repliek konden geven, wisten we dat we op de goede weg waren”, geeft Colpaert mee. “Pas op, dat vertrouwen groeit gradueel. Je bouwt dat niet in één sessie van twee dagen op.” ●

Innovatie ten dienste van de mens Een intelligente maatschappij Een intelligente mobiliteit Intelligente jobs. Een betere levenskwaliteit door technologische innovatie. Info en inschrijving www.beci.be/nl/events

FOCUS ONDERWIJS EN VORMING Teach for Belgium: een kleine stap voor de mens, een grote sprong naar meer gelijkheid! Toen Pierre Pirard de schrijnende ongelijkheid tussen leerlingen van verschillende onderwijstypes in België ontdekte, nam hij dit als een uitdaging aan en tegelijk als de gelegenheid om zijn managementervaring ter beschikking van de samenleving te stellen, met het oog op een menselijker onderwijs. Wij ontmoetten een van de oprichters van Teach for Belgium. Gaëlle Hoogsteyn “Rond de 40 kwam ik tot het besef dat er mij minder beroepsjaren overbleven dan voorbije jaren. Ik wou toen iets anders doen in mijn leven, iets menselijker en ook nuttiger voor de samenleving”, herinnert zich Pierre Pirard. “Na een lange carrière in verscheidene multinationals, 20 jaar lopen achter cijfermatige doelstellingen en op en afreizen doorheen Europa, had ik er behoefte aan mijn kennis te gaan delen. Ik had vroeger al bijgedragen tot enkele initiatieven met groepen van jongeren. Daarom heb ik me heel spontaan tot de onderwijssector gericht.” Hij was nog geen geaggregeerde toen hij, een beetje toevallig, als leerkracht in een Molenbeekse beroepsschool mocht beginnen. Daar realiseerde hij zich hoeveel ongelijkheid er tussen scholen bestaat en begon hij na te denken over de oprichting van de vzw Teach for Belgium. “In klassieke scholen wordt 75% van de leerlingen naar het algemeen onderwijs georiënteerd. In positieve-discriminatiescholen bereikt dit cijfer slechts 30%”, betreurt hij. Teach for Belgium mikt op gelijkheid De vzw wil elke leerling gelijke succeskansen bieden, ongeacht zijn sociaaleconomische afkomst. Teach For Belgium focust op een verbetering van de vaardigheden van leerkrachten. “TFB vormt toekomstige leerkrachten door het aanleren van specifieke technieken voor het onderwijs met aangepaste omkadering”, vertelt onze leraar-ondernemer. In september 2015 waren er binnen Teach for Belgium al 56 leerkrachten actief voor deze missie. Ze worden meestal op de campussen of via spontane kandidaturen aangeworven. De geselecteerde kandidaten worden volgens hun competentie en motivatie beoordeeld. En wanneer ze tewerkgesteld zijn, krijgen ze twee jaar lang ondersteuning van mentoren. Verleden jaar ontving de vzw meer dan 600 kandidaturen. Dat getuigt van het succes van het initiatief. TFB beklemtoont verder de snelheid van zijn optredens, vergeleken met de administratieve logheid van de overheid. Er moet inderdaad 36 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 zeer dringend worden opgetreden. Ook de aggregatie moet niet voor haar toekomst vrezen, want de vzw profileert zich zeker niet als een concurrent. TFB moedigt zijn leden trouwens aan geaggregeerde te worden om zo professioneel mogelijk te werk te gaan. Pierre Pirard En de toekomst? De vzw streeft twee ambities na: ten eerste hoopt ze dat het succes van Teach for Belgium de overheid zal inspireren om dit type aanpak in de huidige onderwijsnormen te integreren. Ten tweede willen ze ook Vlaanderen benaderen en er vanaf september 2016 haar eerste leerkrachten tewerkstellen. Teach for Belgium levert in feite een extra bijdrage voor meer gelijkheid in het onderwijs en een vrije keuze voor alle leerlingen, want zij nemen morgen onze samenleving in handen. ● De cijfers van de ongelijkheid Volgens de PISA studie kampt het Belgisch onderwijs met een angstwekkende ongelijkheid: • 83% van de kinderen van de hogere sociale klassen zijn op 15-jarige leeftijd nog steeds in het algemene onderwijs. Dit geldt slechts voor 11% van de kinderen uit de minder bedeelde bevolking. En kinderen uit de minst vermogende sociale groepen bevinden zich bijna uitsluitend in kwalificerende studierichtingen. • In Brussel stelt men bovendien een pedagogische hiaat van drie jaar tussen het algemeen onderwijs en het beroepsonderwijs vast. Een kind uit een kansarm milieu vertoont dus een duizelingwekkende pedagogische achterstand van drie jaar ten opzichte van een kind uit een welgestelde sociale klasse. • Van de ‘armste’ kinderen is 70% niet in staat een tekst van middelmatig niveau te lezen en te begrijpen, vergeleken met 25% in vermogende sociale klassen. En dat verschil blijft heel concreet in het dagelijkse leven bestaan. R.A.

Risicobeheer 2015 VEILIGHEID EFFICIËNTIE ORGANISATIE MOBILITEIT DELEN ETHIAS PREVENTION REPORTER DECAVI-TROFEE VOOR PREVENTIE Een echte innovatie in risicobeheer! Deze nieuwe digitale applicatie van Ethias zal de rapportering voor preventieadviseurs in collectiviteiten en ondernemingen vergemakkelijken: geolokalisatie, multimedia, risicoclassificatie gekoppeld aan de wetgeving, advies ... Dankzij de vele functionele troeven heeft deze applicatie de eerste DECAVI-trofee voor preventie in de wacht kunnen slepen! Meer informatie op www.ethias.be/preventioncorner Ethias nv, verzekeringsonderneming toegelaten onder het nr. 0196 Powered by

FOCUS ONDERWIJS Knelpuntberoepen of eerder toekomstberoepen? Elk jaar publiceert het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid een lijst van kritische beroepen: diegene waarvan de vacatures o toch zo moeilijk ingevuld geraken. De lijst van 2014 verdeelt 77 dergelijke functies in 32 beroepscategorieën. Stéphane Thys, die verantwoordelijk is voor het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid, bespreekt de jongste resultaten. Gaëlle Hoogsteyn " D e media hebben het vaak over knelpuntberoepen”, betreurt Stéphane Thys. “Vooraleer we de resultaten bespreken, zou ik toch willen melden dat wij het bij Actiris eerder hebben over ‘kritische functies’, namelijk beroepen waarvoor een groot hiaat bestaat tussen het aantal aangeboden vacatures en de beschikbare reserve aan werkkrachten.” In de praktijk betekent dit dat het abnormaal lang duurt om zulke openstaande betrekkingen in te vullen. Voor de aanwervende onderneming kan dit een pijnlijke ervaring zijn. Vraag en aanbod stemmen te weinig – of helemaal niet – overeen. In extreme gevallen leidt dit tot de verdwijning van bepaalde beroepen, automatisering of de uitbesteding van bepaalde taken. Talrijke factoren zorgen voor zulke spanningen. “Een wirwar van oorzaken zorgt voor het tekort”, aldus Stéphane Thys. “Kwalificatie speelt een rol, maar ook de zwaarte van het werk, het loonniveau, de onverzoenbaarheid tussen de eisen van de werkgevers en de profielen van de werkzoekenden enz. Het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid tracht deze spanningen daarom te herleiden tot de dynamiek eigen aan elke sector door bijvoorbeeld rekening te houden met andere dimensies, zoals de keuze van de studierichting op school.” De constante terugkeer van dezelfde kritische functies vormt een ander probleem. Jaar na jaar verschijnen steeds dezelfde beroepen op de knelpuntlijst : leerkrachten op alle niveaus, de verpleegkundig personeel, de verschillende beroepen van de bouwsector, technici, ingenieurs… Vanaf de schooljaren Een van de beste manieren om dit fenomeen aan te pakken is de beroepsvorming. Zo voorziet Actiris onder andere een betere informatie van de werkzoekenden om ze aan te zetten opleidingen te kiezen voor beroepen waar de vraag aanzienlijk is. Volgens Stéphane Thys zou men echter nog veel verder moeten gaan, aan de hand van wat nu geweten is over de arbeidsmarkt: de mensen verdienen vanaf hun schooljaren veel beter georiënteerd te worden. “Karikaturaal zou men kunnen stellen dat vandaag meer informatici dan psychologen worden aangeworven. Daarom is de herwaardering van het technisch onderwijs van zeer groot belang. Vandaag wordt dit onderwijs nog vaak als tweederangs beschouwd. 38 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 De Top 3 van de beroepen die structurele tekorten vertonen : leerkracht, verplegend personeel, bouwsector… Anderzijds schrikken bepaalde studierichtingen zoals engineering veel studenten af uit vrees voor het falen, terwijl precies deze richtingen enorm veel potentieel bieden.” Naast de beroepsopleidingen en de gerichte informatie om de beroepsoriëntering te vergemakkelijken, voorziet Actiris nog meerdere andere acties, zoals de screening van werkzoekenden om ze te heroriënteren, de valorisatie van competenties, de oprichting of de versterking van bepaalde systemen (integratiestages, individuele beroepsopleiding, doorstromingsprogramma, taalcheques ...). Ook het vraagstuk van de tweetaligheid maakt het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest soms moeilijk vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Ten slotte dient nog gezegd dat de invoering van een diversiteitsbeleid zeker kan bijdragen tot een vermindering van de spanningen. Bepaalde beroepen herwaarderen Bepaalde beroepen gaan onder een erbarmelijk imago gebukt. Sociaal scoren ze zwak terwijl iedereen inziet hoe nuttig ze wel zijn. Deze beroepen verdienen zeker een flinke herwaarderingsinspanning, des te meer omdat sommige echt boeiend kunnen zijn. “In bepaalde technische

FOCUS De mening van BECI secretaris-generaal Jan de Brabanter beroepen (loodgieterij, elektromechanica of industriële elektriciteit) zullen de jongeren al gauw meer verdienen dan de doorsnee universitair. Sommige bedrijven zijn bereid aantrekkelijke lonen uit te betalen om bepaalde profielen te vinden”, zegt onze deskundige. Een imago rechttrekken is natuurlijk bijzonder moeilijk, want die zit diep in de mentaliteiten geworteld. Het wordt dus een proces van lange adem. Stéphane Thys denkt dat het wel mogelijk is, onder andere via een samenwerking met beroepsmensen uit deze sectoren: zij zouden een veel realistischer beeld van het dagelijks werk kunnen leveren en de vooroordelen van jongeren met een accurater context kunnen confronteren. ● “Knelpuntberoepen, kritische functies … Allemaal vrij negatieve bewoordingen. Om deze beroepen te herwaarderen, moeten we er positiever over spreken. We zouden ze moeten beschouwen als toekomstberoepen. En dat zijn ze ook! Het zijn vaak goed betaalde, boeiende functies waarvoor de werkgevers staan te trappelen.” “Het moeilijkste en het belangrijkste blijft de evolutie van de mentaliteiten. Daarom opent binnenkort de ‘Cité des Métiers’ (Beroepencentrum) haar deuren (in het nieuwe gebouw van Actiris). Werkzoekenden zullen er een brede waaier beroepen kunnen ontdekken, waaronder zogenaamde ‘kritische’. Hiermee krijgen deze mensen een duidelijker inzicht in deze activiteiten en zullen hun vooroordelen (hopelijk) verdwijnen. Sommige van deze beroepen ondergaan trouwens een snelle evolutie. Net Brussel is daar een mooi voorbeeld van: de vroegere ‘vuilnismannen’ kunnen vandaag in hun carrière doorgroeien als milieuadviseurs.” “In het onderwijs is het van groot belang dat de scholen de met deze beroepen verbonden opleidingen behouden. Vandaag verdwijnen te veel opleidingen bij gebrek aan kandidaten.” “Het is wel angstwekkend dat deze lijst van beroepen al meer dan 10 jaar lang nauwelijks is veranderd. Dit wordt echt dramatisch. De overheden, scholen, federaties en werkgevers moeten samen op zoek gaan naar oplossingen.” BEDRIJFSLEIDER Hijs uw persoonlijke bescherming op de hoogste mast! Uw onderneming is goed verzekerd. Maar bent u, als bedrijfsleider, even goed beschermd? Om u actief voor vier aanzienlijke risico’s te behoeden, ontwikkelde IZEO een voor bedrijfsleiders specifiek pakket dat bestaat uit: de bescherming van uw e-reputatie, juridische bijstand bij strafrechtelijke vervolgingen, een fiscale bescherming en een jaarlijks preventief gezondheidsonderzoek. Bezoek onze website, ontdek er al onze voordelen en word lid voor amper 149€ per jaar. IZEO biedt ook packages voor starters en zelfstandigen (99€ per jaar), evenals voor vrije beroepen (119€ per jaar). BECI - Brussel metropool - oktober 2015 39 www.izeo.be

ONDERWIJS Terug op de schoolbanken Heel wat volwassenen keren naar school terug, voor het plezier, uit nieuwsgierigheid of omdat ze in hun beroep willen doorgroeien. Ze hebben nochtans de leeftijd bereikt om zelf leraren of ouders te zijn. Bij het begin van het nieuwe academiejaar leveren drie dergelijke ‘studenten’ hun getuigenis. Gaëlle Hoogsteyn Virginie Filieux is 35. Ze werkt als financieel deskundige en specialiste in openbare aanbestedingen bij de FOD Volksgezondheid. Ze behaalde net een Master in Bestuurswetenschappen aan de ULB. “Mijn diploma van het hoger onderwijs van het korte type in boekhouding heeft mij, op een bepaald tijdstip, U gaat er veel tijd in stoppen. U moet op de familiekring kunnen rekenen. in de evolutie van mijn carrière geremd. Om een hoger niveau in het openbaar ambt te bereiken, moest ik een master of en gelijkgestelde vorming kunnen voorleggen en bovendien intern een aantal examens met succes afleggen. Ik heb dus beslist aan de ULB een Master in Bestuurswetenschappen te volgen. Dankzij mijn vroeger behaald diploma en mijn beroepservaring volstond het dat ik vier 40 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 modules zou volgen. Tijdens het eerste jaar had ik les op dinsdagnamiddag. Ik kreeg dan vrij op het werk – een aanzienlijk voordeel. Dankzij de kredieturen voor vorming kreeg ik bovendien verlofdagen net voor de examens, om te studeren. In het tweede jaar concentreerden de lessen zich tijdens twee avonden in de week. Ik heb dus een aantal oplossingen moeten vinden om werk, gezinsleven en studietijd te combineren. Dat liep niet altijd van een leien dakje, want ik heb een kind en mijn echtgenoot werkt met een verschoven arbeidstijdregeling. Gelukkig kreeg ik hulp van de familiekring. Dit is van vitaal belang om te slagen. ” “Tijdens de lessen waren er natuurlijk veel ‘jongeren’ die het secundair onderwijs net achter de rug hadden. In feite vond ik dit vrij leerrijk. Ik geloof dat ze waardering hadden voor de concrete voorbeelden van ‘senioren’ zoals ik. Op 40-jarige leeftijd studeert men niet meer als op zijn twintigste. Bovendien stond in mijn geval de werkgever voor de studiekosten in; ik was dus verplicht te slagen. Aan degenen die overwegen opnieuw te gaan studeren, zou ik zeggen: denk goed na, want u gaat daar veel tijd in stoppen. Analyseer de situatie grondig, wees georganiseerd en denk aan mensen op wie u zult kunnen rekenen. Daarna hebt u nog gewoon veel motivatie nodig.” De 30-jarige Marie Deschamps werkt als assistente aan de Rechtsfaculteit van de UCL. Zij studeert nu voor geaggregeerde.

Op zoek naar geschoold personeel? Wij bieden opleidingen voor de prioritaire beroepssectoren in Brussel Gebruik de J-30 kalender als uw rekruteringstool Hij geeft, per sector en per opleiding, het aantal op de arbeidsmarkt geschoolde en binnen de 30 dagen beschikbare stagiairs, evenals de gegevens van een contactpersoon en adviseur. De J-30 kalender is beschikbaar op www.bruxellesformation.be (tab ‘Werkgevers’) of telefonisch op het nummer 02 371 74 93. Onze Cel Bedrijfsrelaties staat in voor de contacten met uw onderneming en beantwoordt alle praktische of administratieve vragen die u zich stelt. Infos : email : relationsentreprises@bruxellesformation.be Tél. : 02 371 74 93 BRUXELLES FORMATION former pour l’emploi

U WERFT AAN? Bent u op zoek naar gemotiveerde krachten om uw team te versterken? Kom en recruteer op de • Doelgerichte Job Days met focus op bepaalde sectoren • Meer dan 700 potentiële kandidaten per Job Day, van elke leeftijd en opleidingsniveau, in de beroepen die u aanbelangen • Goed voorbereide kandidaten dankzij de ‘Pre Job Days’ • Onmiddellijke recruteringsgesprekken • ‘s avonds gaat u naar huis met een lijst met kandidaten die u meteen kunt contacteren In 1 dag verzet u het werk waar u anders dagen voor nodig heeft! DE VOLGENDE BRUSSELS JOB DAYS: 20/11/20 Ingenieurs, Technici & Informatici 15 04/12/2015 Sales, Finance & Administration 18/12/2015 Transport & Logistiek INFO & RESERVATIE OP jobdays.beci.be of pc@beci.be of 02/643.78.05 Een initiatief van:

FOCUS Wat is educatief verlof? Het betaald educatief verlof is het recht dat werkkrachten van de privésector genieten om erkende opleidingen te volgen tijdens de werkuren, met behoud van het salaris. De werknemers moeten dan wel een aantal voorwaarden vervullen (contracttype, anciënniteit, type opleiding, stiptheid, verplicht resultaat …). Het aantal toegekende educatief-verlofdagen wordt geval per geval berekend in functie van het type opleiding en de arbeidsregeling van de medewerker. Het is de bedoeling de permanente vorming van professionals te bevorderen om het concurrentievermogen van de ondernemingen te ondersteunen. “Ik heb een diploma in de rechten en werk als assistente aan de UCL. Een deel van mijn taak bestaat erin artikelen te schrijven over het internationale recht. Voor het overige geef ik practica aan de studenten. Dit tweede gedeelte staat mij het meest aan en me heeft aangezet voor het diploma van geaggregeerde te gaan studeren. Daarmee kan ik het secundair onderwijs lesgeven wanneer mijn mandaat aan de UCL is afgelopen.” Ik gun me de toegang tot de functies die mij aanspreken. “Als jonge moeder met een voltijdse job heb ik de opleiding over twee jaren gespreid. Verleden jaar had ik les elke maandag van 10u45 tot 21u, op zaterdag en, tijdens het tweede semester, ook een avond in de week. Ik moest dus 4/5tijds ouderschapsverlof nemen om de lessen te kunnen volgen en zocht oplossingen voor de kinderen. Dit jaar bestaat de opleiding voornamelijk uit stages, waarvoor ik mijn wettelijke verlofdagen zal moeten gebruiken. Opnieuw gaan studeren heeft een impact op het leven van gans het gezin, zeker wanneer de opleiding ook veel practica oplegt. Tijd kan je niet rekken en alles tezamen beheren is echt geen lachertje. Ook het financiële luik valt niet te verwaarlozen: naast de kost van mijn inschrijving en de syllabi moest ik het met een lager loon stellen door mijn ouderschapsverlof. Daarbij kwamen nog de babysitkosten die ik van tijd moest betalen wanneer niemand in mijn omgeving beschikbaar was.” “Toch ben ik met deze opleiding opgetogen. Terug naar school is echt een fijne ervaring voor wie al enkele jaren professioneel actief is. Hier is er geen sprake van productiviteit, zoals op het werk, wel van luisteren en leren. Wat ik tijdens de lesuren ontdek, blijkt in mijn dagelijks werk al bijzonder nuttig te zijn. Bovendien besef ik dat deze extra opleiding een troef zal betekenen in mijn carrière. Ik gun mij in feite de middelen om toegang te krijgen tot beroepsfuncties die mij echt aanspreken.” “Degenen die zich graag zouden heroriënteren maar nog aarzelen, zou ik aanbevelen professionals van de sector te ontmoeten om inzicht te krijgen in hun dagelijkse activiteit. Ik ben met schooldirecteurs gaan praten. Toen heb ik beslist dat ik het ging wagen.” Nancy Demaude is 30 jaar oud en Event Manager Benelux bij Phillips. Ze volgde een opleiding om coach te worden. “Na mijn secundair onderwijs heb ik in het raam van een uitwisseling van studenten, een jaar doorgebracht in Mexico om er het Spaans te leren. Daarop volgde een Master in Communicatie aan het Ihecs. Als viertalig persoon heb ik altijd zeer snel werk gevonden en Phillips is vandaag mijn derde werkgever. Telkens werd ik in een multinational tewerkgesteld, met als gevolg een zeker gevoel van depersonalisatie. Het aantal burnouts rondom mij spreekt trouwens boekdelen. Ik wilde later teamleider worden, maar begon me toen vragen te stellen. Is het mogelijk tegelijk voor een grote onderneming te werken en een volwaardige mens te blijven? Zo ja, hoe kan ik dit bereiken? Ik heb toen beslist een coaching opleiding in een privé school te volgen.” “De vorming gebeurde een weekend per maand, een jaar lang, met een dertigtal deelnemers. We hebben toen alle bestaande coachingmiddelen leren kennen (PLV, MBTI, assertieve communicatie, geweldloze communicatie …). Na de theoretische uiteenzetting moesten we in groepsverband oefenen. Er bestond veel interactiviteit tussen de deelnemers. We konden dus veel ervaringen uitwisselen. Ik begreep toen hoe mensen functioneren, welke de verschillende personaliteittypes zijn en hoe je je best in een groep gedraagt. Dit vind ik vandaag allemaal zeer nuttig op het werk, en waarschijnlijk nog veel meer wanneer ik een team zal leiden. Deze opleiding biedt een aanzienlijke toegevoegde waarde op het vlak van HR-beleid. Ik heb ook veel over mezelf geleerd.” Veel interactiviteit en uitwisseling van ervaringen “Er waren geen echte examens. Het was dus minder stresserend dan een klassieke opleiding maar vergde toch een zeker engagement. Eén weekend per maand was er dus geen sprake van vrije tijd. Ook buiten de lesuren kwamen we vaak samen om te oefenen. Bovendien heb ik deze vrij dure opleiding zelf gefinancierd; ik kon me dus niet echt veroorloven voor het einde af te haken. Vandaag ben ik zeer tevreden met deze opleiding. Misschien schrijf ik me ooit nog in voor de tweede module, waarmee ik als zelfstandige coach zou kunnen beginnen.“ Uit een studie van References.be vernemen we dat het aantal volwassenen dat opnieuw gaat studeren, jaar na jaar toeneemt. Deze mensen vertegenwoordigen vandaag naar verluidt gemiddeld 10% van de studentenbevolking in de voornaamste Franstalige onderwijsinstellingen van het land. De meerderheid van deze studenten volbrengt de ganse vormingscyclus, met succes in bijna 80% van de gevallen. BECI - Brussel metropool - oktober 2015 43

FOCUS CPME “Jongeren samenbrengen en verbinden”, via de CPME Iedereen beseft dat in een snel wijzigende economische wereld, het meer dan ooit van vitaal belang is aandacht te besteden aan de jeugd. In dit perspectief verwelkomde BECI in de lente de pas afgestudeerden van de zgn. ‘Formation Interdisciplinaire en Création d’Entreprise’ (CPME). David Hainaut D e UCL ontwikkelde het CPME programma in 1997. Dit pioniersinitiatief in Europa is bedoeld om, in twee jaar tijd, de studenten een grondige opleiding te verschaffen in de oprichting van een onderneming, hen vertrouwd te maken met het ondernemerschap en hen in teamverband te leren werken. De studenten worden geselecteerd tijdens een onderhoud, na het indienen van een dossier. Er wordt rekening gehouden met criteria als het schooltraject, de al dan niet academische vaardigheden of de natuurlijke aanleg. De gemiddeld 30 tot 40 jaarlijks geselecteerde studenten zijn vrij evenwichtig gespreid over de faculteiten Bedrijfskunde, Menswetenschappen en Geneeskunde. Extra troeven zijn de zeer aantrekkelijke kwaliteit/kost-verhouding van deze vorming en de mogelijkheid, voor de studenten, om hun eindwerk in team te verwezenlijken. De hoogste directiefuncties Interdisciplinariteit hoort dus heel Frank Janssen, hoogleraar Ondernemerschap aan de Louvain School of Management. 44 duidelijk bij de voornaamste pluspunten van de CPME. De vorming staat onder de leiding van Frank Janssen, voormalig advocaat, vorser, hoogleraar en onder andere vicevoorzitter van de ‘Association Internationale de Recherche en Entrepreneuriat et PME’ (AIREPME – Internationale Vereniging voor Onderzoek in Ondernemerschap en KMO’s): “Uiteraard is interdisciplinariteit de onderscheidende troef van deze vorming, naast een actieve pedagogische aanpak die mogelijk is dankzij bijzonder gemotiveerde studenten. Zij worden opgeleid aan de hand van casestudies, practica op het terrein, ontmoetingen met professionals e.d. Dit alles samen met een onderdompeling in de theoretische bases van het ondernemerschap.” Deze zeer degelijke opleiding integreert zich in feite in het klassieke universitaire parcours dat de student vijf jaar lang volgt. De meeste studenten worden op die manier spontaan voor de hogere directiefuncties van grote ondernemingen voorbereid. Met hun diploma zijn ze voldoende autonoom en in staat om projecten binnen bestaande organisaties te ontwikkelen. In de wereldtop 5! Het CPME studietraject kan heel wat referenties voorleggen, ook internationaal. Vandaag maakt deze vor

FOCUS ming deel uit van de 10 (!) beste dergelijke vormingen ter wereld, in een rangschikking die geleid wordt door befaamde instellingen als Rotterdam, Babson en het MIT (beide in de Verenigde Staten) en Kopenhagen. De door de UCL aangeboden opleiding staat in de rangschikking net voor Cambridge, Grenoble, Manchester… en zeer ver voor Antwerpen (40e), de tweede Belgische faculteit in de wereldranking samengesteld door Best Masters Ranking 2014/15 op een totaal van … 4000 scholen! De faculteit vermeldt het zelf: “U hoeft, in 2015, niet meer naar het buitenland te trekken om de allerbeste hogescholen te vinden!” Dit beamen de talrijke getuigenissen van alumni. Een greep hieruit: “Het CPME programma was het vertrekpunt en tegelijk de sterke drijfveer van het huidige succes in onze carrière. Het fungeert als een laboratorium van ideeën en heeft ons uitmuntendheid aangeleerd” (Matthieu en Cédric Bovy, studiejaar 2006, en daarna in Harvard aangeworven) ; “Deze vorming is zeer praktijkgericht en de werklast blijft zeer beheersbaar. Als jurist heb ik binnen een hechte groep mijn vaardigheden in de rechten kunnen toepassen. Ik hou daar zeer goede herinneringen aan over.” (Charles van de Bogaert, studiejaar 2009) ; “Een unieke menselijke belevenis waar ik mijn opleiding als psycholoog heb kunnen aanvullen. Ik geraakte er vertrouwd met rentabiliteit, boekhouding en commerciële aspecten.” (Blandine Barthélémy, studiejaar 2010). “Tijdens de opleiding beconcurreren we elkaar niet om uit te maken wie de beste is: we vullen elkaar aan om de kwaliteit van ons werk te verhogen. En dat mag geweten worden. Een mooie opportuniteit, in elk geval.” (Anaïse de Cartier d’Yves, studiejaar 2011). De geesteshouding is er dus duidelijk opperbest! BECI helpt de studenten vooruit De betrokken faculteit – de Louvain School of Management (LSM), die nu ook sinds kort lid van BECI is en nagenoeg 120 jaar ervaring kan voorleggen – krijgt de steun van meerdere ‘entrepreneur-boosters’, onder de leiding van Frederik Leloup, directeur Business Development bij BECI, CEO van de firma Spirit of Change en voorzitter van de Stichting Finnovaregio. “Ik heb inderdaad van zes tot acht ondernemers – naargelang van de vergaderingen – uit verschillende en elkaar aanvullende sectoren samengebracht. Die mensen zijn lokaal of internationaal actief, het zijn specialisten in big data, webmarketing of fiscaliteit (…) en er zit ook een advocaat bij. Deze verscheidenheid is van groot belang om de jongeren inzicht te geven in de uitdagingen van innovatie en de verspreiding ervan. De waarde van een project zit namelijk in de snelheid van verspreiding. In een eerste fase werd BECI aangesproken om de studenten te evalueren, maar dat is onze taak niet. Wij zijn er vooral om interdisciplinariteit te promoten, de studenten vooruit te helpen en als klankbord op te treden voor hun initiatieven.” In feite een springplank van het onderwijs naar het beroepsleven? “Inderdaad. Wat hij ook probeert, nooit zal de academische wereld erin slagen zelf voor dit belangrijk relatiewerk in te staan. Hij zal altijd ergens in zijn ivoren toren blijven zitten en dat is enigszins normaal. Ik kan daarover meepraten, want ik ben zelf hoogleraar. Onze boodschap luidt dus: doe een beroep op BECI om zoveel hulpmiddelen op te pikken als u zelf wenst. Wij zijn er om mensen samen te brengen en met elkaar te verbinden!” Laten we tussen een aantal mooie voorbeelden, er eentje uit 2013 vermelden: vier knappe koppen uit de UCL (studierichtingen agronomie, economie, bedrijfskunde en psychologie) kwamen op het idee een project van quinoateelt op touw te zetten. Quinoa is een plant uit Zuid-Amerika die hoe langer hoe meer in fair trade wordt gebruikt in de strijd tegen honger, ondervoeding en armoede in de wereld. “Het project was geweldig origineel, modern en doeltreffend. Maar ergens zat er ook een zekere absurditeit in omdat de plant uit Bolivië moest worden ingevoerd. Wij hebben die jongeren dan geholpen bij een aantal nuttige gesprekspartners te gaan aankloppen om het project hier en daar wat bij te sturen. Ze werden met open armen onthaald en kregen al de nodige financiering om het project beter te ontwikkelen.” Brussel, een ‘fantastisch kruispunt’ Eens te meer dient de uitstekende geografische positionering van België, en meer bepaald Brussel, te worden onderstreept. “Wij hebben hier blijkbaar wat moeite om dit te beseffen: onze hoofdstad is een fantastisch kruispunt om innovatie te stimuleren, onder andere door de toegang tot de kringeconomie. De vele collega’s uit Katar, Saoedi-Arabië en andere landen die wij hier regelmatig ontvangen, bevestigen dit. Wij bevinden ons bovendien in een vrij neutrale en geruststellende positie. Ondanks ons imago en onze beruchte nederigheid, getuigen wij hier van een geweldige aanleg om relaties met anderen aan te knopen.” Essentiële uitdagingen Bij de jongste afgestudeerden werden vier studenten van de CPME door de London Business School tijdens een prestigieuze internationale challenge met een mooie prijs van 20.000 euro bekroond. Dit gebeurde in het raam van een finale tussen de nationale winners van deze prijs. Hun project – ‘Demetex’ – bestaat erin het gebruik van stikstof in de groenteteelt d.m.v. drones te verbeteren. Dit modern en innoverend project bewijst eens te meer dat jonge talenten van vandaag ook het succes van hun carrière aan de essentiële uitdagingen van onze tijd proberen te koppelen. Een dergelijke valorisatie verdient applaus! ● Frederik Leloup, directeur Business Development bij BECI en CEO van de firma Spirit of Change. BECI - Brussel metropool - oktober 2015 45

Dynamiek 10 jaar corporate governance in België Tien jaar geleden kwam onder leiding van de beroemde baron Paul Buysse, die er trouwens zijn naam aan gaf, een ‘corporate governance’ code voor niet beursgenoteerde Belgische ondernemingen tot stand. Dit vademecum voor ondernemers gold toen als een wereldpremière. Sindsdien hebben meerdere landen gelijkaardige projecten uitgewerkt. YAB D e code bevat een lange lijst aanbevelingen over de toe te passen procedures en de leidinggevende structuren die best worden ingezet om het bestuur te verbeteren en om de transparantie binnen niet-beursgenoteerde ondernemingen te bevorderen. De code tracht in functie van het ontwikkelingsniveau van de onderneming zo duidelijk mogelijk de taak, rechten en plichten van iedereen te bepalen, waarbij onder andere een onderscheid wordt gemaakt tussen de respectievelijke bevoegdheden van de algemene vergadering, de raad van bestuur en het management. Het is hier de bedoeling aan niet-beursgenoteerde ondernemingen ‘guidelines’ voor te leggen die gedeeltelijk gelijk lopen met wat de reglementering formeel oplegt aan ondernemingen die wel op de beurs genoteerd staan, om de investeerders te beschermen. Zo beveelt het document bijvoorbeeld aan zeker niet te aarzelen een beroep te doen op externe bestuurders, die een objectieve kijk op de onderneming hebben, een belangrijke rol spelen in een crisis- of conflictsituatie en onpartijdig advies verlenen. Verder raadt de code aan op verscheidene niveaus een aantal ‘klankborden’ te voorzien: een adviserende raad om het management bij te staan, of taakgebonden comités voor specifieke opdrachten als de benoemingsprocedures of de bepaling van het loonbeleid. In dit opzicht mag worden onderstreept dat de code een forfaitaire bezoldiging voor externe bestuurders aanbeveelt, los van hun prestaties. Het document beklemtoont het belang van een efficiënte raad van bestuur die bereid is de comités in te roepen voor specifieke vraagstukken, en tegelijk het collegialiteitsprincipe strikt naleeft. Bladzijde na bladzijde levert de code een lange lijst raadgevingen om een transparante werking van het bedrijf te bevorderen en belangenconflicten zoveel mogelijk te vermijden. Hij beveelt bovendien aan een conventie tussen de verschillende aandeelhouders te laten ondertekenen om een aantal belangrijke aspecten duidelijk uit te stippelen: onder andere beperkingen op de overdraagbaarheid van aandelen (erkennings- en voorkoopclausules), de prijs die in geval van gebruik van het voorkooprecht voor aandelen zal moeten worden betaald, de formule om de prijs te bepalen, andere modaliteiten van gebruik van het voorkooprecht enz. Vanzelfsprekend wijdt de Buysse code ook een specifiek hoofdstuk aan de eigenheden van familiebedrijven en de aanbevelingen die zij best volgen. De meeste zulke bedrijven staan inderdaad niet beursgenoteerd. 46 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 Wat de na te leven waarden betreft, hecht de tekst veel belang aan de ontplooiing van het personeel en het behoud van een langdurige en transparante relatie met de financiële partners. Bijgewerkt in 2009 Deze alom belangrijke tekst die op de Belgische markt als dé referentie geldt, werd in 2009 aangevuld om verder in te gaan op het concept van ‘verantwoord maatschappelijk ondernemen’, dat in de eerste versie van de code slechts oppervlakkig wordt aangekaart. De nieuwe versie stelt bijvoorbeeld voor het project en de waarden van de onderneming in een openbare ‘mis sion statement’ te definiëren. Ook hier volgen een aantal eenvoudige aanbevelingen: “inzicht krijgen in de impact van de productieprocessen of de diensten op de sociale omgeving, de economie en het milieu” en uiteraard “de prestaties verbeteren” in de betrokken domeinen. De Buysse II code adviseert eveneens zich “een antwoord” klaar te houden “ voor de overheden en andere ondernemingen die duurzame-ontwikkelingscriteria in hun aankoopbeleid introduceren”. Nogmaals wijst de tekst op het belang van het engagement van het personeel in het bestuur van de onderneming, op een duidelijk onderscheid tussen uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders en de noodzaak aan aangepaste bezoldigingen die overeenstemmen met de werkelijke prestaties. Ook de rol van de aandeelhouders wordt naar voren geschoven, met het advies zich concreet te engageren voor de vennootschap door hun eigen lange-termijndoelstellingen te bepalen. ●

Dynamiek Grégor Chapelle (Actiris): “Test ons uit!” “ T est ons uit”, vraagt Grégor Chapelle van meet af aan. “Dit is de boodschap die ik nu aan de Brusselse ondernemingen zou willen richten. Ik weet dat het imago van Actiris voor verbetering vatbaar is geweest. Veel bedrijven geloven dat wij onvoldoende rekening houden met hun behoeften. Ik wens deze ondernemingen ervan te overtuigen dat dit probleem ondertussen is verholpen.” Actiris heeft in de afgelopen twee jaar zijn dienstenpakket ingrijpend vernieuwd en vereenvoudigd. Dankzij Select Actiris kan een bedrijf de zoektocht naar de ideale kandidaat volledig aan de overheidsdienst toevertrouwen. “De werkgever die ons een vacature meldt, krijgt antwoord binnen de 48 uur. Als wij denken op zijn aanvraag te kunnen ingaan, verbinden wij er ons toe binnen de 14 dagen een lijst van maximaal zes kandidaten met het gewenste profiel en de nodige motivatie voor te leggen.” De duur van de verwerking – iets dat we moesten verbeteren – is ondertussen drastisch ingekort. Bovendien krijgt elke werkgever één enkele contactpersoon toegewezen, iemand die zijn dossier en de onderneming kent en bovendien in de sector gespecialiseerd is. “Wij sturen niemand die wij niet eerst persoonlijk tijdens een gesprek hebben ontmoet”, verklaart Grégor Chapelle. Voor het ogenblik doen voornamelijk grotere ondernemingen (Primark, Zara, Solvay, de MIVB, Proximus, de RTBF …) een beroep op Select, “maar ook KMO’s en ZKO’s, die vaak niet over een eigen HR-afdeling beschikken, kunnen onze diensten inroepen.” De dienstverlening is volledig kosteloos. Het enige dat Actiris in ruil vraagt is de feedback van de werkgever, ongeacht of de kandidaten werden aangeworven. “Met deze feedback kunnen onze rekruteringsadviseurs de dienstverlening verbeteren. Soms koestert de klant te hoge verwachtingen; dan gaan wij na of we die kunnen bijsturen of opleidingen aanbieden. Met hun feedback helpen de ondernemingen de overheidsdienst zich aan de arbeidsmarkt aan te passen.” Volgens Grégor Chapelle zijn de ondernemingen eerder tevreden, zoals uit de stijging van de cijfers blijkt. “In twee jaar tijd is het aantal aangeboden vacatures verdrievoudigd. De 5250 aanbiedingen die wij in 2012 hebben ontvangen, werden er 9102 in 2014. Ik geloof dat wij in 2015 11.000 jobaanbiedingen gaan bereiken.” Het aantal aanwervingen volgt dezelfde trend, met een gemiddelde van 80%. Een andere succesvolle dienst is het systeem van de ‘job datings’ waarmee Actiris simultaan meerdere kandidaten aanwerft. Voor Primark werd bijvoorbeeld een dergelijke job dating georganiseerd: “Van de 196 gezochte werknemers hebben wij er 180 gevonden, onder wie hun nieuwe HR directeur. Hetzelfde gebeurde met Marks & Spencer, waar onze job dating 80 van de 120 aan te werven bedienden heeft gevonden”, vertelt hij. Het Select Actiris team stelt een honderdtal mensen tewerk om een perfecte kennismaking tussen werkgevers en werkzoekenden mogelijk te maken. Meerdere hulpmiddelen bestaan, die trouwens onlangs werden herzien om beter in te spelen op de behoeften van de werkgevers. Algemeen directeur Grégor Chapelle geeft toelichting. Gaëlle Hoogsteyn Maatschappelijk verantwoord Naast deze twee formules biedt Actiris in het raam van de ‘Jongerengarantie’ overgangsstages in ondernemingen voor jongere werkzoekenden met maximaal een diploma van het middelbaar onderwijs. Voor 200 euro per maand kan een bedrijf een stagiair inhuren, maar moet dan wel in ruil tijd vrijmaken voor de opleiding van de kandidaat. “De werkgever die een stage aanbiedt, moet zich mobiliseren, en dat loopt soms niet van een leien dakje. De vicieuze cirkel van de jongerenwerkloosheid kan pas worden doorbroken als de werkzoekenden de gelegenheid krijgen ervaring op te doen. Na een dergelijke stage vinden gemiddeld 6 jongeren op 10 op termijn een baan. Ik roep de bedrijven dus op zich voor deze aanpak in te zetten. Hoe meer aanbiedingen we krijgen, hoe meer positieve matchings wij kunnen verwezenlijken.” Verleden jaar hebben 661 jongeren een overgangsstage gelopen. Actiris hoopt er dit jaar 1000 te kunnen plaatsen. Het is nu de beurt aan de werkgevers, besluit Grégor Chapelle. Een overheidsdienst die het vertrouwen van de werkgevers niet geniet is als een motor die zonder belasting draait. “Wij zullen nog tijd nodig hebben, maar Actiris hoopt het vertrouwen van de werkgevers terug te winnen en met hen te blijven samenwerken aan de bestrijding van de werkloosheid in Brussel.” ● BECI - Brussel metropool - oktober 2015 47

Een succesvol Management Buy-Out Het donderde, begin september, toen de beroemde Vlaamse ondernemer Marc Saverys een openbaar overnamebod op zijn eigen onderneming CMB lanceerde om de macht weer in handen te nemen en af te zien van de beursnotering. De beslissing werd samen met het management getroffen. In de afgelopen jaren maakten we meerdere dergelijke ingrepen mee, onder andere bij bekende bedrijven als Duvel Moortgat en Systemat. KMO’s passen deze techniek ook regelmatig toe. YAB E en ‘management buy-out’ is een complexe ingreep die echter veel voordelen inhoudt en grondig moet worden voorbereid. “Het is eerst van groot belang de onderneming te valoriseren”, zegt Patrick Michielsen van het kantoor Merodis, dat zich toespitst op in fusies en acquisities. “Bovendien geniet de aankoper, als insider, een ware troef: een verregaand en vaak accurater inzicht in de waarde en het potentieel van de onderneming.” Een dergelijke stap zet u echter best met de nodige bijstand. Hiervoor bestaan diverse klassieke technieken. Bijvoorbeeld de discount cash-flow, die de onderneming vergelijkt met gelijkaardige, beursgenoteerde bedrijven en nadien de waarde enigszins vermindert om onder andere rekening te houden met het gebrek aan liquiditeit van de aandelen of de afhankelijkheid ten opzichte van de oprichters. Een alternatief is de methode van de transaction multiples, die opnieuw een vergelijking instelt met gelijkaardige ondernemingen, maar ditmaal in het geval van fusies en acquisities. “Dit is echter moeilijker omdat recente transacties met werkelijk vergelijkbare ondernemingen zeldzaam zijn en omdat ook rekening moet worden gehouden met de trends in de sector, de waarschijnlijke evolutie enz.” Dergelijke adviseurs ontwikkelen echter specifieke ratio’s. En ten slotte is er nog de ‘ruwe’ methode, die eenvoudigweg rekening houdt met de geherwaardeerde netto-activa, namelijk het geheel van de activa van de onderneming aan hun marktwaarde, na aftrek van de schuld. Structuur en financiering Wanneer de waarde is bepaald, rijst het belangrijke punt van de financiering. “Er moet een financiële partner worden gevonden – al dan niet een bank – die bereid is het management te volgen en in staat is de voorwaarden van toegang tot cash handig te onderhandelen”, aldus Patrick Michielsen. “En er moet verder op worden gewaakt dat de schuld die voortvloeit uit de transactie en die op de over48 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 genomen onderneming zal wegen, de levensvatbaarheid van de vennootschap op korte en middellange termijn niet in het gedrang brengt.” Op structureel vlak is het aangewezen (en bijna automatisch) een holding op te richten die de moederonderneming van de vennootschap wordt en de schuld zal beheren aan de hand van de dividenden die de dochteronderneming uitbetaalt. “Zowel financieel als relationeel houdt dit steek: als er meerdere aankopers zijn, beschikt ieder van hen over specifieke aandelen en stemrechten in de holding. Een pact wordt met de aandeelhouders ondertekend en de regels staan van in het begin duidelijk vast”. Deze aanpak heeft ook als voordeel dat een toekomstige overname of het vertrek van een van de nieuwe aandeelhouders op die manier vlotter verloopt. Dit type structuur vereist wel dat de overgenomen vennootschap niet te zwaar onder de schuld gebukt gaat, dat ze rendabel is, dat ze regelmatig voldoende inkomsten genereert of dat de behoeften aan werkkapitaal onder controle blijven. Vraag is natuurlijk of de nabijheid tussen aankoper, het voorwerp van de overname en vooral de verkoper het ganse systeem niet scheef trekt. “Niet noodzakelijk. Dit type transactie is altijd emotioneel geladen. In dit opzicht is een management buy-out vaak eenvoudiger toe te passen omdat hierdoor de personen die de onderneming hebben opgericht, ze kunnen ‘toevertrouwen’ aan iemand en/of aan een team van wie ze overtuigd zijn dat ze voor duurzaamheid zullen zorgen”, meent Patrick Michielsen. Deze nabijheid met de verkoper kan (in uitzonderlijke gevallen) zelfs leiden tot een lichte daling van de door de verkoper gevraagde prijs. Het kan ook een hele andere kant opgaan als het aandeelhouderschap van de over te nemen onderneming geen consensus bereikt omdat de verschillende eigenaars er uiteenlopende meningen op nahouden. Zoals bij elke transactie zal men die mensen dan moeten overtuigen aan de hand van een stevig en wel gestructureerd project. ●

Dynamiek STARTER Boxify: ruimte in dozen! Het Boxify concept van Ilan Kolinsky biedt een eenvoudige, snelle, efficiënte en beveiligde oplossing aan ondernemingen en particulieren die met een gebrek aan ruimte kampen voor de opslag van papier en allerlei voorwerpen. Stop dit alles in een doos en vertrouw het aan Boxify! Guy Van den Noortgate O pslag is zeker geen nieuw concept. Precies daarom onderzocht Ilan Kolinsky hoe hij deze dienst zou kunnen verbeteren ten opzichte van het bestaande aanbod. Hij wilde beter inspelen op de evolutie van de woongelegenheid in onze steden – en dan voornamelijk in Brussel – waar de bevolking toeneemt en de levensruimte tegelijk is gaan krimpen. “Er bestaan inderdaad al oplossingen voor meubelopslag, naast een aantal gespecialiseerde bedrijven”, stelt hij vast. “Maar uit de maandelijkse factuur blijkt al gauw dat extra kosten worden aangerekend onder de vorm van dossierkosten of verzekeringspremies. Met dit soort details gaat de eindprijs snel de hoogte in.” Ilan Kolinsky geeft de voorkeur aan een eenvoudige, snelle, doeltreffende en beveiligde oplossing onder de vorm van een gewone doos. De standaarddoos heeft een afmeting van 680 x 430 x 320 mm en een volume van 73 liter. Het gewicht mag de 35 kg niet overschrijden. In een eerste fase wordt het een kartonnen doos, en later wellicht een plasticversie. “De doos werd ontworpen om probleemloos door een enkele persoon te worden gedragen en ook gebruiksvriendelijk te zijn. De klant contacteert ons en wij komen dozen leveren die hij kan vullen met documenten, boeken, voorwerpen, snuisterijen, noem maar op. Wat de inhoud aangaat, passen we dezelfde regels toe als de collitransportbedrijven, waarbij gevaarlijke producten uiteraard verboden zijn.” Boxify komt de gevulde dozen nadien oppikken bij de klant, die zich dus niet hoeft te verplaatsen naar de opslagplaats waar ze zullen worden opgeborgen. Elke doos wordt in aanwezigheid van de klant verzegeld en krijgt een code toegewezen. “Wij onderscheiden ons door een vaste prijs per doos en per maand: 5 €. Wij vragen een minimum van vier dozen. Dit betekent een starttarief van 20 € per maand, exclusief btw”, vertelt Ilan Kolinsky. “Reken 5 € per extra doos. Wij beschikken nu al over een volledig beveiligde opslagplaats. Die is in Brussel gevestigd en daarom gaan we eerst het Brusselse Gewest en de Rand prospecteren, al blijft de prijs dezelfde voor gans het land, van Oostende tot Aarlen. Buiten Brussel en de Rand doen wij een beroep op de diensten van UPS, met wie wij een partnerschap hebben gesloten.” In functie van de belangstelling op de markt en de ontwikkeling van de onderneming wordt in de toekomst de vestiging van andere opslagplaatsen op het geheel van het Belgische grondgebied gepland. In een eerste fase moet deze startup echter aan bekendheid winnen, onder andere door een goede communicatie met verhuizingsfirma’s. Vanaf oktober zal de website operationeel zijn en start de dienstverlening. “Woningen en zelfs kantoren hebben de neiging kleiner te worden. Anderzijds slagen mensen er slechts met moeite in afscheid te nemen van een aantal voorwerpen”, zegt de jonge ondernemer. “Wij bieden oplossingen. In de coaching sector merken we bovendien de opkomst van nieuwe adviseurs die mensen helpen hun leefruimten te reorganiseren, onder meer door een grondige opruimbeurt. De trend is in de Verenigde Staten ontstaan en nu ook in Europa in volle opkomst.” Boxify richt zich niet uitsluitend tot particulieren, maar wenst ook ondernemingen te overtuigen die, ondanks de digitalisering, nog met een heleboel papieren documenten zitten, waarvan sommige redelijk lang moeten worden bewaard. Vandaar het nut om dit papier op te slaan waar de prijs per vierkante meter lager ligt. Meteen komt ook ruimte vrij voor andere toepassingen. ● Info: www.boxify.be Invest in starters Tip: word lid van een gemeenschap van investeerders om jonge innoverende ondernemingen Brussel te ondersteunen! • Zo draagt u bij tot de economische ontwikkeling van Brussel. • U zorgt voor meer verscheidenheid in uw investeringen. • U geniet fiscale voordelen dankzij de ‘tax shelter’ voor startups. Hier moet u zijn: starters@beci.be BECI - Brussel metropool - oktober 2015 49

Dynamiek De nieuwe investeringspremies: een handleiding Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een nieuwe ontwikkelingszone bepaald, met ingang op 1 juni. Binnen dit gebied gelden voortaan hogere investeringspremies. Deze bijkomende steun is zeker niet te verwaarlozen, vooral in het geval van de ZKO’s. Wij bespraken dit met Stéphanie Sauvage, lid van de directie Subsidies voor de Onderneming aan het Brussels Ministerie Economie en Werkgelegenheid. Adrien Dewez Brussel Metropool: Waar lopen de grenzen van deze nieuwe ontwikkelingszone? Stéphanie Sauvage: De zone dekt vier gemeenten, namelijk Vorst, Anderlecht, Brussel-Stad en Molenbeek. In feite behoort niet het ganse grondgebied van deze gemeenten tot de ontwikkelingszone: ze beperkt zich tot wijken die aan bepaalde criteria beantwoorden. Zelfstandigen en bedrijfsleiders kunnen via de website www.economie-werk.brussels nagaan of ze zich in de ontwikkelingszone bevinden. De informatie bevindt zich onder de rubriek ‘Steun en subsidies’ – ‘Subsidies voor investeringen’ – ‘Algemene investeringen’. Op welke premie kan een onderneming recht hebben? Alle ondernemingen van het Gewest – de grote uitgezonderd – hebben concreet recht op een investeringspremie ten belope van maximaal 7,5% van het aanvaardbaar bedrag van de investering voor de middelgrote onderneming, en tot 15% voor de ZKO’s en KMO’s. Binnen de ontwikkelingszone liggen deze premies hoger: 20% voor de middelgrote onderneming, 27,5% voor de kleine onderneming en 30% voor de ZKO. Er werd ook een maximaal bedrag van 350.000 euro per onderneming en per jaar voorzien. Een middelgrote onderneming die binnen de ontwikkelingszone bijvoorbeeld beslist voor 1 miljoen euro te investeren, kan dus een premie genieten die tot 200.000 euro kan oplopen. Deze investeringspremies zijn van toepassing op investeringen in vastgoed, materiaal en immateriële activa zoals het behalen van een brevet of het verkrijgen van een merk, bijvoorbeeld. Welke stappen moeten worden gezet? Om een subsidie van het Gewest te krijgen, moet de onderneming ons laten weten dat zij gaat investeren, en een eerste aanvraagformulier invullen. Wij zijn verplicht binnen de 14 kalenderdagen een ontvangstbewijs te sturen. Vanaf de datum van ontvangst van dit bewijs beschikt de onderneming over – stipt – 120 kalenderdagen om deze investeringen concreet te doen en een volledige subsidieaanvraag in te dienen, met de facturen en onkostennota’s in bijlage. Opgelet: als u een dossier 121 dagen na het ontvangstbewijs stuurt, zullen wij het weigeren. In geval de subsidieaanvraag wordt aanvaard, wordt de subsidie aan de onderneming overgemaakt, in een of meerdere schijven, naargelang van het bedrag. In sommige gevallen zoals de oprichting van een gebouw, kunnen wij een principieel akkoord geven die de duur voor het indienen van het dossier tot 12 maanden verlengt. 50 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 De door de regering van het Brusselse Gewest bepaalde ontwikkelingszone loopt vooral langs het kanaal. Zijn er risico’s voor de ondernemer? De subsidie kan slechts na de investering worden geïnd. Vandaar ook het gevaar van het systeem: de onderneming mag in geen geval haar businessplan rond de subsidie ontwikkelen. Een principieel akkoord van onze kant kan bijvoorbeeld dienen tijdens een onderhandeling met een bank om een kredietlijn te verkrijgen, maar het zou verkeerd zijn uitsluitend op de premie te rekenen om het project uit te voeren. De premie dient als een duwtje in de rug van de investeerder, de kers op de taart, maar mag in geen geval een doorslaggevend element zijn in de beslissing die de ondernemer neemt. Riskeert dit gewestelijk budget snel opgebruikt te geraken? Voor dit jaar beschikken we over een budget van 10 miljoen euro. Wij kunnen onmogelijk voorzien of deze begrotingsenvelop volledig zal worden opgebruikt en tegen wanneer. Wij staan op de frontlijn: als een onderneming mij morgen oproept om een grote investering aan te kondigen, heeft dit een onmiddellijke impact. Dit hangt af van de jaren en van de projecten die ons worden voorgelegd. Mijn team en ikzelf staan ter beschikking, telefonisch of tijdens een afspraak, om alle vragen van de ondernemers te beantwoorden. ● Informatie: de volledige beschrijving van de aanvaardbare subsidies, de contacten en het subsidieaanvraagdossier bevinden zich op de website www. economie-werk.brussels, rubriek "Steun & Subsidies".

Dynamiek Beëindiging van een arbeidsovereenkomst: hoever staan we? Bij ons blijft, conform de wet van 3 juli 1978, een onderscheid bestaan tussen het bedienden- en het arbeidersstatuut. Nochtans besliste de wetgever onlangs de regels te harmoniseren met de wet op het eenheidsstatuut, die op 26 december 2013 werd gestemd. David Hainaut H et arbeidscontract blijft een essentieel onderdeel van een goede verstandhouding tussen een werkgever en zijn werknemer. De bepalingen van deze overeenkomst hangen nog steeds af van het statuut van de werknemer (bediende, arbeider …), van de tijdbezetting (deeltijds, voltijds …) en van de duur (contract van bepaalde of onbepaalde duur). beiders. “Om te beginnen wordt het uitgekeerde bedrag in geval van ‘duidelijk onredelijk’ ontslag van drie tot 17 weken teruggebracht, in functie van de omstandigheden. Vroeger was dit voor arbeiders zes maand. Bovendien moeten werkgevers voortaan beter de bewijzen van de ontslagredenen bijhouden. Voor de werknemer wordt het hierdoor moeilijker gelijk te krijgen”, voegt hij eraan toe. De wetgeving rond het eenheidsstatuut werd nu bijna twee jaar geleden van kracht. Hoever staan we vandaag? “Globaal werd op juridisch vlak veel aan zekerheid gewonnen”, vindt Meester Loïc Peltzer, een in Brussel gevestigde advocaat. “Vroeger gingen soms veel tijd en energie verloren in het zoeken naar een consensus over de duur van de opzegperiode van bedienden. Daar bestond nog veel onduidelijkheid rond. Vandaag wordt deze periode op voorhand vastgelegd. Dit zorgt voor een juridische veiligheid die iedereen ten goede komt. Elke buitenlandse onderneming die in België zou willen investeren, eist trouwens deze duidelijkheid.” Naast de wet voorziet een collectieve arbeidsovereenkomst voortaan dat de werkgever, op aanvraag van de werknemer, de (zeer) concrete redenen van een ontslag moet voorleggen. “In de praktijk heeft een werkgever er alle baat bij, de evaluatie van werknemersprestaties te documenteren. Veiligheidshalve moet hij een schriftelijk bewijs van elk gedrags- of aanlegprobleem bijhouden om in geval van een latere betwisting, de werkelijkheid van de redenen voor ontslag te kunnen aantonen.” Moet men nu een werkgever aanbevelen een ontslag spontaan te motiveren? “Dit wordt best geval per geval bekeken. In sommige gevallen geeft de werkgever inderdaad best meteen de uitleg, zodat de werknemer onmiddellijk inziet waarom hij wordt ontslagen. Dit vermijdt discussies en onbegrip. Op zich heeft dit een niet te onderschatten pedagogische waarde.” Op gerechtelijk vlak oordeelt Mr Peltzer dat het nog te vroeg is om de eerste conclusies te trekken. Hij verwacht echter wel minder dossiers van willekeurig ontslag, zeker voor arOvereenkomst van bepaalde duur en proefperiode: meer flexibiliteit Voortaan kan een overeenkomst van bepaalde duur die ten vroegste op 1 januari 2014 werd gesloten, slechts tijdens de eerste helft van de duur op dezelfde manier worden verbroken als een overeenkomst van onbepaalde duur. “Ook hier nam de flexibiliteit toe. Dit is niet noodzakelijk nadelig voor de werknemer, want als hij voldoening geeft, krijgt hij misschien de gelegenheid om over te stappen naar een overeenkomst van onbepaalde duur. In het nieuwe systeem is de proefperiode nutteloos geworden en dus afgeschaft. Als iemand na zes maand geen voldoening geeft, zal de kost van de vergoeding of de opzeg dezelfde zijn als tijdens een proefperiode.” De moeilijkheden concentreren zich vooral rond opzeggingsclausules die vóór de inwerkingtreding van de nieuwe wet werden gesloten. “We gaan inderdaad een aantal ingewikkelde juridische vraagstukken en een flink pak dossiers tegemoet. Volgens mij blijven deze clausules van kracht, ook na de inwerkingtreding van de wet op het eenheidsstatuut.” ● Meer informatie op 30 november De wet rond het eenheidsstatuut heeft de reglementering van de verbreking van een arbeidsovereenkomst diepgaand gewijzigd. Dit geldt eveneens voor de collectieve arbeidsovereenkomst nummer 109 van 12 februari 2014, over de motivering van het ontslag. Wat zijn de nieuwigheden, de eerste conclusies van de jurisprudentie en de gevolgen voor uw HR-afdelingen? Naast deze twee zeer actuele onderwerpen bespreekt en onderzoekt een BECI seminar tijdens een namiddag eveneens andere recente ontwikkelingen in de geschillen rond de verbreking van een arbeidscontract. Informatie en het volledige programma vindt u op: http://www.beci.be/nl/activiteiten/vormingen_en_seminaries/ Frédéric Simon - fs@beci.be – 02-643 78 17 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 51

Dynamiek SELF-EMPLOYED CORNER Zelfstandige moeders, halve mama’s? Het zwangerschapsverlof is vandaag een van de laatste domeinen waar de sociale bescherming van zelfstandigen veel zwakker scoort dan voor loontrekkenden. IZEO, de Brusselse beweging van zelfstandigen, verzet zich tegen deze onrechtvaardigheid met een petitie die werd afgegeven aan Minister van Middenstand en Zelfstandigen Willy Borsus. D e talrijke verschillen in sociale bescherming tussen de statuten van loontrekkenden en zelfstandigen zijn geleidelijk uitgevlakt, dankzij de aanhoudende acties van organisaties die de belangen van de zelfstandigen verdedigen. Een belangrijke stap in de goede richting werd genomen in juli 2014, met de gelijkstelling van de kinderbijslag voor kinderen van zelfstandigen en van loontrekkenden. Sindsdien is een kind een kind, maar een moeder is nog steeds niet zomaar een moeder. Inderdaad, er bestaan nog steeds belangrijke verschillen tussen zelfstandigen en loontrekkenden, wat betreft het zwangerschapsverlof en de zwangerschapsvergoedingen. In vergelijking met moeders in loondienst of met een ambtenarenstatuut, duurt het zwangerschapsverlof voor zelfstandige vrouwen slechts half zo lang en is het amper half zo goed bezoldigd. Een ontmoedigende factor Deze ongelijkheden hebben een veelzeggende impact op de geboortestatistieken van beide stelsels: aan de kant van de vrouwen in loondienst werden er in 2013 78.845 geboortes geregistreerd voor 1.849.909 vrouwen (4,26%). Onder de 188.343 vrouwen die als zelfstandigen in hoofdberoep actief zijn, werden er nauwelijks 5376 geboortes geregistreerd (2,85%). Vergelijkende tabel – huidige situatie Loontrekkenden Duur Vergoeding Gemiddelde effectieve vergoeding Adoptieverlof Betaling sociale bijdragen 15 weken 82% van het brutosalaris tijdens de 1ste maand en 71% vanaf de 2de maand 62 € per dag 4 tot 6 weken Neen Tijdskrediet en ouderschapsverlof Ja Vaderschapsverlof 52 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 3 dagen (werkgever) + 7 dagen (mutualiteit) Links, een loontrekkende moeder. Rechts, een zelfstandige. Of is het net omgekeerd? Dit verschil heeft waarschijnlijk twee oorzaken. Ten eerste is het zwangerschapsverlof van zelfstandigen minder goed beschermd en zien bepaalde zelfstandige vrouwen van moederschap af omdat ze zich een te kort en te weinig vergoed verlof economisch niet kunnen permitteren. Ten tweede vertellen veel zelfstandige vrouwen dat zij in het begin van hun carrière als loontrekkenden hebben willen werken om betere sociale tegemoetkomingen te verkrijgen in de jaren waarin hun kinderen werden geboren. Pas na de geboortes zijn die vrouwen aan een carrière als zelfstandigen begonnen. Zelfstandigen 3 tot 8 weken 440,50 € per week (+ 105 dienstencheques) 37 € per dag 4 tot 6 weken Ja Neen Neen

Het kan ook u overkomen… In beide gevallen kan men er van uitgaan dat de minder gunstige voorwaarden van het zwangerschapsverlof voor zelfstandige vrouwen een belemmerende impact heeft op het vrouwelijke ondernemerschap, dat wij nochtans bijzonder nodig hebben! De Brusselse beweging van zelfstandigen IZEO heeft deze onrechtvaardigheid willen aanklagen door aan Willy Borsus een petitie met meer dan 5000 handtekeningen af te geven. De petitie vroeg dat het zwangerschapsverlof van zelfstandige moeders zou worden verbeterd en gelijkgesteld met het verlof waarop loontrekkende moeders recht hebben. “Een niet te rechtvaardigen discriminatie” “Het verschil in behandeling tussen zelfstandige moeders en moeders in loondienst met een ambtenaarsstatuut beschouwen wij als een niet te rechtvaardigen onrecht”, verklaart IZEO Secretaris-generaal Miguel Van Keirsbilck. “De vermoeidheid, de zorgen voor het kind, de noodzakelijke aanwezigheid van de moeder in de eerste levensweken van het kind… gelden die zaken niet evenzeer voor zelfstandige moeders als voor andere mama’s?” Een zelfstandige moeder heeft vandaag recht op 3 à 8 weken zwangerschapsverlof, vergeleken met 15 weken voor mama’s in loondienst. IZEO vraagt dat het zwangerschapsverlof voor zelfstandige moeders wordt opgetrokken tot maximaal 15 en minimaal 8 weken. Verder liggen de toegekende vergoedingen voor zelfstandige moeders gemiddeld nagenoeg twee maal lager dan voor loontrekkende vrouwen. De beweging van zelfstandigen vraagt dat deze vergoedingen voor het zwangerschapsverlof van zelfstandige moeders sterk verbeterd worden. Ten slotte zijn zelfstandigen de enige werkkrachten in dit land die sociale bijdragen betalen tijdens het zwangerschapsverlof. Vandaar de derde eis van IZEO: een vrijstelling van de sociale bijdragen tijdens het trimester waarin de baby geboren wordt, zonder verlies van rechten op pensioen. De beweging van zelfstandigen eist bovendien dat deze drie maatregelen ook op het adoptieverlof worden toegepast. “Ieder jaar bevallen 5.500 zelfstandige moeders en genieten ze een zwangerschapsverlof. Wij hebben berekend dat de maatregelen die wij op tafel leggen een jaarlijks budget van 17 miljoen euro in vergoedingen vertegenwoordigen en 10 miljoen euro in vrijstelling van sociale bijdragen. Samen goed voor 27 miljoen euro per jaar. Dit lijkt ons een allesbehalve buitensporig bedrag voor een bijzonder belangrijke inzet: het welzijn van zelfstandige moeders en hun baby.” ● Concurrentiebeding: hoelang? De contracten die u ondertekent, voorzien vaak een concurrentiebeding waarmee de ene partij de andere verbiedt een gelijkaardige activiteit binnen een bepaald geografisch gebied en voor een bepaalde duur te beoefenen. De partij die deze clausule inlast, wil op die manier zijn knowhow en/of zijn clientèle beschermen. clausule bevindt Een dergelijke zich echter op het randje van de vrijheid van handel en nijverheid, een principe van openbare orde die de vrijheid van onderneming promoot, conform artikelen II.3 en II. 4 van het Wetboek van Economisch Recht. Om deze grens niet te overschrijden is een concurrentiebeding slechts onder bepaalde voorwaarden geldig: het moet een schriftelijke clausule zijn, ze moet in de tijd en de ruimte beperkt blijven en betrekking hebben op de uitgeoefende activiteit. Daarom wordt algemeen aangenomen dat een overdreven concurrentiebeding nietig is omdat het de openbare orde overtreedt. De nietigverklaring van een dergelijke clausule kan echter de ganse economische overeenkomst in het gedrang brengen. Met uitzondering van bepaalde contracten (verkoopkantoor, arbeidsovereenkomst) waar de wet het gebruik van een concurrentiebeding regelt, bleef er een zekere onduidelijkheid bestaan over de duur van een dergelijk beding. Het hoogste rechtscollege van het Rijk bracht hierin verduidelijking met zijn arrest van 23 januari 2015. De feiten: een overeenkomst van bedrijfsoverdracht bevatte een concurrentiebeding die aan de overdrager verbood 17 jaar lang een concurrerende activiteit uit te oefenen of te ontwikkelen. Het Hof van beroep van Gent oordeelde dat deze duur overdreven was en verklaarde deze clausule nietig omdat ze indruiste tegen de vrijheid van handel en nijverheid. Het contract bevatte echter een andere clausule volgens welke alle bepalingen die onwettig of nietig konden worden verklaard, toch van kracht bleven binnen de perken die de wet toeliet. Deze zogenaamde ‘matigingsclausule’ toonde duidelijk de wil van de partijen om clausules die de wettelijke beperkingen zouden overschrijden, toch in voege te houden door een beperking (van de duur) tot het wettelijk toegestane maximum. Het Hof van cassatie respecteerde dus de intentie van de partijen en beperkte de nietigheid tot het onwettelijke gedeelte van het contract (en dus tot de onredelijke duur van het concurrentiebeding). Goed om te weten Dit arrest toont het nut aan van een matigingsclausule in een contract. Wanneer de partijen uitdrukkelijk een dergelijke clausule voorzien, zal de rechter die zich moet uitspreken over een concurrentiebeding, de duur tot een redelijke lengte kunnen terugschroeven, zonder het akkoord van niet-concurrentie tussen de partijen ongedaan te maken. Laila Nejar, juridisch adviseur bij BECI lne@beci.be ; 02 563 68 58

Waarom de energieprijs een volatiele periode tegemoet gaat De Europese energiemarkt zit in een overgangsfase van fossiel naar duurzaam. Dit gaat gepaard met grote prijspieken voor stroom, afgewisseld door diepe dalen. Uiteindelijk zal de markt of de overheid dit wel weer rechttrekken, maar tot dan moeten we rekening houden met een hoge volatiliteit. De Europese industrie krabbelt overeind uit een diepe crisis. Door de afname van de industriële activiteit daalde het energieverbruik. Daarnaast ondersteunt de overheid energiebesparende maatregelen bij zowel particulieren als in het bedrijfsleven. Tegelijkertijd neemt het aandeel aan duurzame energie in Europa toe, waardoor ook de “onvoorspelbaarheid” van de energieproductie toeneemt. Als het hard waait en de zon schijnt,wordt er veel hernieuwbare energie geproduceerd, terwijl er plotse en onverwachte tekorten kunnen ontstaan op donkere, windstille dagen. Steenkool goedkoper In tegenstelling tot in andere landen wordt de productie van elektriciteit uit steenkool ontmoedigd in België, gezien de hoge CO2-uitstoot. De Amerikaanse schalieOnvoorspelbaarheid over de beschikbaarheid van hernieuwbare energie kan zorgen voor een ontoereikende productiecapaciteit. gasrevolutie zorgt echter voor een dump van goedkope steenkool in Europa, waardoor de productie van elektriciteit uit steenkool veel goedkoper wordt. 54 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 Dit bezorgt gasgestookte centrales in België een competitief nadeel. Dit wordt nog versterkt door de toenemende integratie van de Nederlandse, Duitse, Luxemburgse en Belgische markten tot één geïntegreerde elektriciteitsmarkt, waardoor de concurrentie tussen landen stijgt. Paradox op de elektriciteitsmarkt Het resultaat is een tegenstrijdigheid: de onregelmatigheid van hernieuwbare energie vereist een productiecapaciteit die deze onvoorspelbaarheid kan opvangen. Aangezien steenkoolcentrales in België niet aangemoedigd worden, dienen wij ons te richten tot duurdere gasgestookte centrales. De back-uprol van deze centrales zorgt er echter voor dat deze te weinig draaien en economisch niet meer rendabel zijn. In een markt waarin de continuïteit van levering van levensbelang is, kan deze situatie voor bevoorradingsproblemen zorgen. Versterkt door de wet op de kernuitstap kan een periode met veel donkere en windstille dagen zorgen voor een ontoereikende productiecapaciteit. Deze leveringsonzekerheid leidt tot een hoge volatiliteit van de energieprijzen. ● Meer info : electrabel.be/energymarketnews

Dynamiek OVERGANG Abattoir n.v. bereidt (zich) een mooie toekomst in Anderlecht voor Het concept van stadsboerderij is geen droom meer, wel een werkelijkheid in volle opbouw in Anderlecht, op de site van de slachthuizen. Hiermee komt er in Brussel opnieuw een zogenaamd ‘overgangsproject’ bij, in een hoofdstad die zich hierdoor hoe langer hoe meer onderscheidt. Johan Debière I Is er ruimte voor stadsboerderijen in hartje Brussel? Blijkbaar wel en het EFRO getuigde van verregaand vertrouwen met de beslissing om de financieringskraan weer open te draaien. Het fonds voorziet namelijk een nieuw subsidie van iets minder dan 10 miljoen euro voor het project Manufakture Abattoir. Ook vroeger gaf het EFRO al blijk van gulheid, met een eerste financiële steun voor de oprichting van een voedingshal. Dat was tussen 2007 en 2013. De subsidie die nu wordt uitgekeerd zal bijdragen tot de oprichting van een nieuw slachthuis op een nog onbebouwd deel van de site. Naast de slachtinstallaties zal het gebouw ook ruimte voorzien voor KMO’s van de agrovoedingssector, woongelegenheid en bovenal een stadsboerderij op het dak, waarvoor de ganse structuur moest worden aangepast. Paul Thielemans, PR verantwoordelijke van de firma Abattoir, vertelt hoe het allemaal is gebeurd: “Toen het interne logistiek laten herzien, onder andere met liften die in staat zijn goederen op het dak af te zetten.” Een aquaponics-project De tweede werf ging in 2013 van start en is vandaag nagenoeg klaar. Er moet gewoon nog een paar details worden geregeld. Het dak wacht op de afwerking van de logistiek. Dit dak zal op termijn in twee zones worden ingedeeld: de ene in openlucht en de andere een gesloten gebouw met serres en waterbekkens voor een aquaponics-project dat fruit-, groenten- en kruidenteelt combineert met visteelt. Een Zwitserse in aquaponics gespecialiseerde spin-off heeft via een Brusselse firma al haar belangstelling bekendgemaakt, maar niets is nog beslist. Een ‘onthaalgebied’ dat iedereen een kans gunt Naast de duurzame dimensie van dergelijke projecten weet de directie van Abattoir dat zij een aanzienlijke maatschappelijke rol kan spelen in een stedelijk gebied als Anderlecht. “De site stelt al ongeveer 700 mensen tewerk, als men rekening houdt met de marktkramers en de mensen die rond de markten leven”, stelt Paul Thielemans. De woordvoerder van Abattoir wijst erop dat de site zich middenin een ‘onthaalgebied’ bevindt: “Heel wat mensen komen hier terecht uit arme landen en moeten vanaf nul een nieuw leven opbouwen, op zich een hele uitdaging (…) Hier vinden ze van alles om klein te beginnen en een activiteit te ontwikkelen.” Paul Thielemans vertelt dat veel handelaars in hun jeugd zijn begonnen als marktkramers. Sommigen wisten kansen te vatten en beheren vandaag grootschalige groothandelszaken in fruit en groenten. kabinet van toenmalige Brusselse Minister voor Milieu Evelyne Huytebroeck een projectoproep uitstuurde voor de oprichting van een stadsboerderij in Brussel, reageerde wij positief met een concept dat gebruik zou maken van het dak van ons nieuwe gebouw, naast een restaurant. Ons dossier werd gekozen tussen meerdere andere kandidaturen. Wij hebben toen een nieuwe studie van de structuur gevraagd, om de stabiliteit en de stevigheid aan te passen aan het gewicht van ons boerderijconcept op het dak. We hebben eveneens de ganse De rijke bodem op het dak krijgt er nog een laagje bij met het plan van Abattoir om er eveneens een kwaliteitsvol restaurant te openen voor toeristen, mensen die belangstelling vertonen voor het concept van stadsboerderij of zelfs zakenlieden die altijd op zoek zijn naar een goed adres. “Misschien kunnen we zelfs een beroep doen op een chef-kok met een ster”, zegt Thielemans, die er wel meteen aan toevoegt dat alles zal afhangen van de afwerking van het dubbele project op het dak. ● BECI - Brussel metropool - oktober 2015 55

COMMUNITY Foto’s van het BECI nieuws Green Afterwork Op 25 augustus organiseerde BECI zijn eerste Green After Work, een networking event met het milieu als thema. In de groene omgeving van het Chalet Robinson konden Brusselse ondernemingen en ondernemers gedachten uitwisselen over verscheidene onderwerpen die te maken hebben met duurzame ontwikkeling. Het werd ook de gelegenheid om in een vlotte sfeer de start te vieren van de opleiding in milieumanagement die BECI dit jaar voor het eerst organiseert. De Green Afterwork kende veel succes en vraagt naar nog! 56 BECI - Brussel metropool - oktober 2015

Domaine des Hautes Fagnes 01. De totale integratie in de wonderlijke natuur en het gebruik van lokale producten zijn de sleutelprincipes van het " Domaine des Hautes Fagnes ": de kamers, de brasserie, de bar en een nieuwe chef-kok, Yves Van Dorpe, wachten op bezoekers! Om meetings te organiseren kan er gekozen worden uit 9 verschillende vergaderzalen met een capaciteit gaande tot 130 deelnemers. Het wellness centrum is gekend voor de hoge kwaliteit van de behandelingen! Het gespecialiseerd team is een extra troef voor dit mooie complex. Het Domaine des Hautes Fagnes is zeker een bestemming die de moeite waard is, dit alleen al om de totale make-over te bewonderen die het tot één van de betere adressen van Wallonië maakt. Faciliteiten: • Geïntegreerd in de natuur • Kamers: 71 • Meeting rooms: 9 • Meetingcapaciteit: 130 • Wellness Center « Vita Natura » Contact: meeting@dhf.be www.dhf.be 02. Hotel Husa de La Couronne Ben je op zoek naar een hemelse nachtrust in een prestigieuze omgeving? Hotel Husa de la Couronne is precies wat je nodig hebt! Het hotel ligt middenin het businesscentrum van Luik. Het gloednieuwe HST-station Liège-Guillemins – ontworpen door de beroemde Catalaanse architect Santiago Calatrava – ligt vlak naast de deur. De recente renovatie van het hotel zorgde ervoor dat een van de meest emblematische gebouwen van de stad in ere werd hersteld. In het geheel vernieuwde hotel zijn comfort, stijl en functionaliteit de norm. Hotel Husa is een perfecte mix van charme en moderniteit. Trendy businessfaciliteiten zijn beschikbaar om zakenreizigers in hun noden te voorzien. Faciliteiten: • Naast Liège-Guillemins station • In het centrum van Luik • Kamers: 77 • Meetingcapaciteit: 30 Contact: info.couronne@husa.es www.hotelhusadelacouronne.be Een meetinglocatie in het hartje van de natuur! Een perfecte mix van charme en moderniteit!

HOTEL VERVIERS**** Het HOTEL VERVIERS**** is een van 7 Vandervalkhotels in Wallonië! Het opende de deuren in 2009 en ligt vlakbij Spa. Het vroegere magazijn van het Weststation van Verviers werd op luxueuze wijze omgebouwd, waardoor het hotel kan pronken met merkwaardige architecturale wonderen uit 1891. Hotel Verviers beschikt over een zonnig terras, een zwembad en een restaurant dat l’Entrepôt gedoopt werd, waar een rijk en gevarieerd internationaal menu wordt opgediend. Om seminars, lezingen, evenementen, huwelijken of feesten te organiseren, beschikt Hotel Verviers over negen flexibele zalen met plaats voor 20 tot 500 gasten. Spannende incentives op het circuit van Spa-Francorchamps zijn ook mogelijk. Geniet van een onweerstaanbare aanbieding: gratis break out rooms / all-in seminar 2 dagen € 209 of 3 dagen € 389 inclusief BTW! Reserveer voor 30/11/15! Referenties: ULB/ UCL/ RENAULT/ TIRLEMONT/ ST GOBAIN /AMEX/ JAGUAR/ INST CEE/ERS DELHAIZE/ HUSQVARNA BELGIQUE/ FERRERO… ACADEMY/ Faciliteiten: • Kamers & suite: 100 • Meeting rooms: 9 • Meetingcapaciteit: 20 tot 500 • Parkeerplaatsen: 300 Contact: Michel Pauquet commercial@hotelverviers.be T 0032 479 686 www.hotelverviers.be 04. De Provincie Luik: the unexpected destination! Wat uw wensen ook zijn, hier vindt u de formule die bij u past! De Provincie Luik heeft een uitstekende geografische ligging – 20 minuten van Maastricht, 45 minuten van Aken en 1 uur van Brussel. Dankzij het schitterend HST-station, dat werd ontworpen door de architect S. Calatrava, is Luik gemakkelijk bereikbaar. Laat u verrassen door het veelzijdige en ruime aanbod van sites die zijn gespecialiseerd in incentive- en teambuildingactiviteiten, zoals Weventure de Stoumont, Adrenaline Events in Coo-Stavelot of The Outsider in Comblain-au-Pont ... Wist u dat het Convention Bureau van de Toeristische Federatie Provincie Luik de ideale partner is voor uw projecten? Dit volledig gratis service biedt een professionele ondersteuning en zorgt tevens voor een aanzienlijke tijdwinst. Uw bedrijf is op zoek naar ongewone activiteiten? U zult niet teleurgesteld zijn! Wat dacht u van een lunch met giraffes, of een echte Afrikaanse safari in Safaripark Monde Sauvage in Aywaille? Of kies voor het Kloster Heidberg, een prachtig gerestaureerd klooster in Eupen … De steenkolenmijn Blegny-Mine, erkend werelderfgoed van de UNESCO, getuigt nog van de krachtige steenkoolwinning in België. Doe uw jasje aan, zet een helm op en daal met de mijnlift af naar de ondergrondse mijngangen om de nieuwe formule "Gourmet mijnen" uit te proberen, waarbij een bezoek aan de mijn gecombineerd wordt met het proeven van streekproducten. In een ander register, geeft de boot "Pays de Liège" aan uw evenement dat extra tikje charme van een cruise op de Maas. De sportievelingen worden bij Standard Luik voor diverse activiteiten ontvangen in de Hel van Sclessin, met maar liefst 1600 zitplaatsen. Contact: CVB Liège Business Land Candice Michot - candice.michot@provincedeliege.be Tel. +32 (0) 4 237 95 85 www.liegetourisme.be/nl/ontdekken/mice Een schitterend hotel in een historisch gebouw! 03. ®FTPL - Yves GABRIEL ®SPC Province Liege

05. Val d’Arimont Hôtel-Resort *** Le Val d’Arimont ligt vlakbij het centrum van Malmedy, aan de voet van het natuurdomein de Hoge Venen. Met volledig uitgeruste vergaderzalen die tot 120 man aankunnen, is het perfect geschikt voor al je businessnoden. Hotel, restaurant, chalets en natuur zorgen voor een ideale setting voor trainingen, teambuilding sessies, seminars en meetings. Het meetingdorp kan tot 144 mensen ontvangen in zijn chalets en hotelkamers. Gasten krijgen toegang tot alle faciliteiten: de zwembaden, de tennis- en squashterreinen, tafeltennis, minigolf, petanque, het Turkse stoombad, de jacuzzi en het à la carte restaurant. Faciliteiten: • Chalets: 36 • Hotelkamers: 20 • Meeting rooms: 5 • Meetingcapaciteit: 120 • Eetcapaciteit dinerstijl: 120 Contact: info@val-arimont.be www.val-arimont.be 06. Een heel meetingdorp tot uw dienst! Park Inn by Radisson Liege Airport Het Park Inn by Radisson Liege Airport beschikt over 100 kleurrijke en goed geïsoleerde kamers voorzien van flatscreen TV, bureau, kluis, airconditioning, koffie- en theefaciliteiten en gratis draadloos internet. De RBG Bar & Grill is de ideale plaats voor al uw zakelijke en/of privé afspraken in combinatie met een ontbijt, een lunch of diner. Het hotel beschikt ook over 8 vergaderzalen, waarvan 6 opsplitsbaar (259 m²), alle voorzien van daglicht en het nodige audiovisueel materiaal. Tevens zijn er 2 foyers, waarvan 1 met panoramisch uitzicht op de luchthaven, voor al uw koffiepauzes en cocktails. Het Park Inn by Radisson Liege Airport is de ideale locatie voor de organisatie van al uw vergaderingen, seminars, opleidingen, banketten en cocktails, … Faciliteiten: • Gratis fitness • Kamers: 100 • Meeting rooms: 8 Contact: sales.liege@rezidorparkinn.com www.parkinn.be/airporthotel-liege Met panoramisch uitzicht op de luchthaven!

Radisson Blu Balmoral Hotel, Spa Gelegen op 2 minuten van de alom bekende thermale bronnen van Spa en de Royal Golf Club des Fagnes is het Radisson Blu Balmoral Hotel in Spa de ideale uitvalsbasis voor gasten. Kies voor 106 luxueuse kamers en suites die alle modern ingericht zijn en hedendaagse faciliteiten bieden zoals gratis draadloos internet. Geniet van een selectie internationale gerechten en plaatselijke specialiteiten in het “Entre Terre & Mer” restaurant en sip van uw cocktail in de bal “L’Entre Temps” die beide in het hotel gelegen zijn. Ontspan in het Balmoral Wellness Center door gebruik te maken van de sauna, het Turks stoombad, het zwembad, de fitness ruimte of een behandeling in één van de vier verzorgingscabines of speel een partij tennis in de tuin van het hotel. Onze 6 “Zen” vergaderruimten zijn een ideale locatie om vergaderingen tot 150 personen te verwelkomen en ze beschikken alle over daglicht. Maak gebruik van ons ervaren Meeting & Events team om ervoor te zorgen dat uw evenement vlot verloopt. U kan kiezen uit verschillende vergaderpaketten om uw vergadering volledig te personaliseren en passend te maken aan uw noden. Heeft u ooit genoten van de exclusiviteit van een etablissement voor uw event? Ontdek de voordelen van deze ervaring ‘’ Balmoral Style ‘’ vanaf 100 deelnemers ! Faciliteiten • Kamers: 106 \ Suites: 21 \ Meeting rooms: 6 & meeting capaciteit : 150 \ Restaurant ‘’ Entre Terre & Mer ‘’ \ Wi-Fi & 80 gratis parking plaatsen Contact : Sales.spa@radissonblu.com https://www.radissonblu.com/en/balmoralhotel-spa 087/79 21 41 40 Avenue Léopold II, 4900 Spa https://www.radissonblu.com/en/balmoralhotel-spa 08. Experience an unforgettable stay at hotel in spa ! Hotel Ramada Plaza Liège City Center Dit centraal gelegen 4-sterren hotel ligt op minder dan 15 minuten loopafstand van het centraal station en de talrijke winkelstraten. Ook ligt het hotel op een paar minuten per wagen van de luchthaven van Luik. Het hotel beschikt over 149 stijlvol en ingerichte kamers en een brede waaier aan vergader faciliteiten. Luik biedt een schat aan toeristische, culturele en commerciële bezienswaardigheden en kan makkelijk gecombineerd worden met teambuilding activiteiten in de stad of de Ardennen. Met een totale vergaderoppervlakte van meer dan 570 m² vormt het hotel de perfecte locatie voor conferenties, incentive en privé- of bedrijfsfeesten met een capaciteit tot 240 personen in theater stijl. Alle vergaderzalen beschikken over rechtstreeks daglicht en hebben een authentieke inrichting. Onze conference & events coördinator begeleidt uw event van A tot Z . Wat catering betreft beschikt het hotel over een breede waaier aan vergaderarrangementen, receptie formules, event formules en werken we uiteraard ook graag uw event op maat uit. Faciliteiten: • In het centrum van Luik • Kamers: 149 • Meeting rooms: 6 • Meetingcapaciteit: 240 Contact : sales@ramadaplaza-liege.com www.ramadaplaza-liege.com Gastvrijheid is geen beroep maar een passie! 07.

COMMUNITY DE RESTAURANTTIP VAN AGENDA MAGAZINE Madame Chapeau •••• S toemp is niet minder dan culinair erfgoed! We herinneren ons allemaal wel een grootmoeder die aan het fornuis in de weer was met seizoensgroenten en aardappelen. Vandaag is die specialiteit een rariteit geworden, net goed genoeg om de toeristen in het stadscentrum mee te voederen. De populaire lekkernij die stoemp zou moeten zijn, is verworden tot nietszeggende kost zonder enig reliëf. Gauthier De Baere, de chef van Peï & Meï, brengt daar sinds kort verandering in, op vraag van de tandem achter deze plek: Mike Toch, de manager van zanger Jali, en Jean-Christophe Wagner van de vroegere gaybar Argane Kafé. De menukaart werkt met combinatiemogelijkheden. Er zijn vier verschillende stoemps waaruit je kan kiezen om te eten bij je “grote stuk” worst, vis, feta... en een “chef saus” als tartaar of kalfsjus… Wij openden onze aanval op de salade van de dag (€8): een bonietfilet met olie, vergezeld van prinsessenboontjes, rode ui, zwarte olijven en bindsla. En daar was niets op aan te merken: de salade was vers en schudde de smaakpapillen wakker. Daarna bestelden we de stoemp met spinazie, met tarbotfilet en tartaar. Voor 13 euro kregen we een juweeltje voorgezet. Het gerecht werd geserveerd op een houten plank, met in het midden de vis, van mooie kwaliteit en perfect gebakken, op fish-and-chipswijze. Daar net naast stond een glazen potje afgesloten met een deksel waarop spinazieblaadjes lagen. Een ander potje bevatte de tartaarsaus met stukjes augurk, à la minute bereid. De creatie die chef Cédric Cnudde bereidde vanuit een minikeuken, bevatte geen enkele valse noot: de puree was smeuïg en smaakte uitgesproken naar spinazie. Die mooie verrassing vond in het hedendaagse interieur en een verrukkelijke bediening haar gelijke. ● Info: Kolenmarktstraat 94, Brussel 02-514.40.44 di > zo ; 12 > 1.00 keuken 12 > 14.15 & 19 > 22.15 Voor meer retauranttips: agendamagazine.be AGENDA is het uitmagazine van Brussel. Met een handige kalender, het filmprogramma en artikels over muziek, theater, tentoonstellingen, restaurants en nog veel meer. Neem het gratis drietalige magazine mee uit een van de verdeelpunten in de stad, of ontvang het samen met Brussel Deze Week bij u thuis of op het werk. Mail uw adres naar abo@bdw.be. BECI - Brussel metropool - oktober 2015 61

IMPRESSION OF A BRIT The Art of Speaking Double Writing about Adolf Hitler in his book The Europeans, the Italian journalist Luigi Barzini says the Führer’s German opponents “did not take Hitler at his word…. Possibly judging from their own oratory, they thought his insane screaming in public and his outlandish threats were mainly meant for internal consumption.” Richard Hill F ortunately, some of Hitler’s opponents outside Germany thought otherwise and, even if belatedly, started preparing themselves for the worst. Just as well that they did! All too often in history, statesmen and women have failed to correctly identify the audiences chosen by their opponents. This tradition of double-talk is a characteristic of political life. Speaking of the Greco-Turk battle of words over the 1974 discovery of oil deposits in the Aegean sea, historian William H McNeill comments that “each government was playing to the gallery at home…”. The tradition of speaking double is still alive and well today. One contemporary example is Vladimir Putin: he has a habit of saying things that alarm foreign observers who fail to realise that much of what he says is directed at his own electorate (Russian society has a dammed up backlog of frustration and amour-propre which needs to be acknowledged, if only in passing). Incidentally, Putin’s armoury of two-sided weapons includes his skill in setting up situations to his coun62 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 try’s advantage. What he has been up to in eastern Ukraine is in the tradition of tsarist Russia: in 1791, Catherine the Great financed a riot to justify her army crossing the Polish-Lithuanian frontier to support the rioters. We are left with the fact that, in the words of Lewis Carroll’s character Tweedledum: “A word means what I intend it to mean: nothing more, nothing less.” Confusion about the direction of messages uttered by contemporary politicians is still a common factor in public life. Jean-Claude Juncker, President of the European Commission, recently said that the Greek government was speaking double by not telling the truth about its bailout proposals to avoid national bankruptcy. “I am blaming the Greeks”, he said, for telling “things to the Greek public which are not consistent with what I’ve told the Greek prime minister.” British PM David Cameron is also a key exponent of the Art of Speaking Double – to the extent that the apparent direction of his messages often overshadows the content of the messages themselves. Having got his knickers in a terrible twist at the time of the Scottish Referendum, Cameron went on to scramble his words and his audience’s minds on the issue of British attitudes towards Europe. The English, as opposed to the Scots and the other Celts, have always had a reputation with foreigners of not saying what they really think: this is not entirely attributable to what foreigners believe to be an admixture of hypocrisy and genuine duplicity, but to a desire not to shock or offend. The French, as in many other fields of endeavour, are also masters of the art of doublespeak. But there is less likelihood of confusion with Hollande and his likes, as they almost always say what the French public wants to hear. German politicians, on the other hand, are generally so well attuned to and in synch with the mood of their electorates that the problem doesn’t even arise. Even so, we are left with the fact that, in the words of Lewis Carroll’s character Tweedledum: “A word means what I intend it to mean: nothing more, nothing less.” ●

COMMUNITY NEWS Boiler rooms zijn onwettelijke beleggingsdiensten De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) waarschuwt het publiek voor de activiteiten van verschillende “boiler rooms” die Belgische consumenten benaderen. Het gaat om de vennootschappen Peston & Sons Securities, Jones Shaw Capital Partners, Neuberger and Co. Wealth Management, Arian Financial (cloned firm), Dashan International en Norikura-Global. De FSMA heeft vastgesteld dat deze ‘boiler rooms’ vooral op zaakvoerders en vennootschapsbestuurders azen. Deze vennootschappen hebben in België geen vergunning als beleggingsonderneming of kredietinstelling. De FSMA raadt dan ook ten zeerste aan om niet in te gaan op aanbiedingen van financiële diensten door deze vennootschappen en om geen geld te storten op een rekeningnummer dat zij zouden opgeven. Boiler room is een vorm van fraude waarbij consumenten ongevraagd en vaak telefonisch worden gecontacteerd met een aanbod om weinig gekende aandelen of exotische financiële producten te kopen. Hoewel de boiler room zich voordoet als een erkende dienstverlener met een website en professioneel ogende formulieren, gaat het hier dikwijls om oplichters en zijn de aangeboden aandelen of producten fictief of waardeloos. De consument wordt doorgaans gelokt met een eerste, in bedrag beperkte, investering die dan zeer vlug winstgevend blijkt te zijn. Vervolgens wordt de consument verzocht om steeds meer geld te investeren. In tegenstelling tot de eerste beperkte investering, zijn de nieuwe investeringen verlieslatend en/of als de consument zijn geld terugvordert, blijkt dat niet mogelijk zonder bijkomende stortingen. Daarbij wordt niet geaarzeld om de consument zwaar onder druk te zetten (vandaar de Engelse benaming "boiler room"). De FSMA beveelt de investeerders aan steeds de identiteit van de vennootschap (haar identiteitsgegevens, land van vestiging, enz.) te controleren; de waarschuwingen die gepubliceerd worden op de website van de FSMA (www.fsma. be) en van andere buitenlandse toezichthouders of Iosco (https://www.iosco.org) te raadplegen; op hun hoede te zijn als ze ongevraagd worden gecontacteerd, worden gevraagd om geld over te maken of van deze vennootschappen informatie toegestuurd krijgen. KBC beloont zijn eerste Brusselse starters Het door KBC Group ondersteunde startup platform Start it @kbc heeft in september de 15 laureaten van zijn eerste Brusselse pitch bekendgemaakt. 28 startups die focussen op spitstechnologie, financiële technologie, verkoop, design en vrije tijd, hadden hun kandidatuur ingediend. De winnaars kregen onmiddellijk de sleutels van hun gezamenlijke werkruimte in het hartje van de Brusselse Europese wijk. Deze Brusselse starters maken voortaan deel uit van het in 2013 gelanceerde Start it netwerk, dat vandaag vijf sites (Antwerpen, Gent, Hasselt, Leuven en Brussel) bezit en 207 startups huisvest. “Onze eerste Brusselse pitch werd een waar succes”, verheugt zich jurylid Katrien Dewijngaert, die ook medeoprichtster is van Start it @kbc. “De 18 nationaliteiten die in de teams zijn vertegenwoordigd, weerspiegelen het internationale karakter van Brussel en dragen bij tot een verrijking van Start it. Kruisbestuiving is trouwens een van de troeven van ons netwerk.” Informatie: www.startit.be. LEDEN TREFPUNT La Chrysalide consulting, welzijnspartner voor uw onderneming Dit multidisciplinaire team rond Natacha Van Hove biedt u een palet geïntegreerde diensten aan op het vlak van welzijn op het werk. La Chrysalide consulting stelt oplossingen voor om stress tegen te gaan, een positieve impact te hebben op het absenteïsme, en de vitaliteit en veerkracht van uw medewerkers te verbeteren. Wij helpen uw medewerkers om essentiële vaardigheden te ontwikkelen met het oog op hun welzijn. Ze gaan beter presteren dankzij een meer evenwichtige voeding, meer lichaamsbeweging en het vermogen om zich gemakkelijker te ontspannen. Ze leren hun prioriteiten beheren, worden assertiever en staan positiever tegenover veranderingen. Wij dragen bij tot een mentaliteitsverandering en tot nieuwe gewoonten, zodat uw onderneming haar doelstellingen realiseert dankzij proactieve en energieke medewerkers. Wij kunnen de architect van uw welzijnsbeleid zijn vanuit onze ervaring op het terrein, waardoor we inzicht hebben in uw concrete situatie. Wij opteren voor een totaalaanpak en gaan flexibel en pragmatisch tewerk. U kunt een beroep op ons doen voor individuele coaching en onder meer begeleiding van burnout; inspirerende workshops, opleidingen en presentaties; strategisch advies om uw welzijnsbeleid te doen evolueren. Wij werken vooral op het organisatorische en transversale niveau, maar richten ons ook specifiek op uw managers en elke medewerker. La Chrysalide consulting, Natacha Van Hove Mobiele telefoon: 0032 479 61 38 90 natachav@la-chrysalide.eu www.la-chrysalide.eu BECI - Brussel metropool - oktober 2015 63

COMMUNITY Milieu, stedenbouw, mobiliteit Management & RH, Personal improvement Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for the Boss* Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for Free* Handelsrecht 08.10.2015 Apprenez à déchiffrer vos contrats commerciaux* 09.11.2015 Tax Shelter - Beoefenaars 13.11.2015 Tax Shelter – ondernemers Organisatie en persoonlijke vaardigheden 14.10.2015 60' chrono: de impact van de lichaamstaal Strategie en beheer Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for the Boss* Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for Free* 22.10.2015 Maîtriser tous les outils de financement des PME* Verkoop, marketing en bedrijfscommunicatie Oct 2015 – juin 2016 It's Co-Solutions Time ! For Sales…* ➜ Brigitte van der Mensbrugghe +32 2 643 78 30 – bvdm@beci.be Sociale wetgeving 15.10.2015 Les recherches juridiques sur internet* 23.10.2015 BECI HR Lunch 09.11 en 16.11.2015 Négociation avec les syndicats : atelier pratique* 23.11.2015 La fausse-indépendance : pièges à éviter et risques* 30.11.2015 Actualité de la rupture du contrat de travail* ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 – fs@beci.be 64 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 22.10.2015 Mobiliteit: Meer werknemers op de fiets 23.10.2015 Uw onderneming, een bron van energie* 27.11.2015 Uw afval is goud waard * ➜ Laura Rebreanu +32 2 643 78 26 – lr@beci.be Diversiteit 06.10.2015 Intercultureel management: hulpmiddelen om groei en duurzame prestaties met elkaar te verenigen 07.10.2015 Colloquium Witboek : Diversity means performance 13.10.2015 Intercultureel management: praktische benadering van interculturele communicatie in bedrijven 20.10.2015 Handicap au travail : Outils d’une inclusion optimale du handicap en entreprise* 27.10.2015 Outils de recrutement dans la diversité : Aides juridiques et aides à l’emploi* 10.11.2015 Votre entreprise a-t-elle la foi? Equilibre entre accommodements raisonnables et intérêt de votre entreprise * 24.11.2015 10 clés pour la gestion du genre en entreprise* ➜ Bouchra El Mkhoust +32 2 643 78 20 - bem@beci.be Bedrijfsoverdracht 12.11.2015 Comment installer un processus de management qui me rend non indispensable dans la gestion de tous les jours ?* 19.11.2015 Comment organiser mon intégration dans ma nouvelle entreprise ?* ➜ Erick Thiry +32 2 643 78 36 – eth@beci.be 20.10.2015 Brussels Meets Brussels – Smart Human. Smart City. 05.11.2015 After Work 12.11.2015 Speed Business Lunch 25.11.2015 De grondbeginselen van communicatie ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be *De voertaal van deze opleiding is Frans maar alle documentatie is ook in het Nederlands beschikbaar. 13.10.2015 Export van producten voor burgerlijke en militaire doeleinden: vergunning en Europese sancties 13.10.2015 Matchmaking event – Anuga 2015 – Keulen 16.10.2015 Matchmaking event – Baltic Fashion & Textile – Vilnius 23.10.2015 Matchmaking event – European Fair for Entrepreneurial Finance – Brussel 23.10.2015 Entrepreneurial Finance @Crowdsourcing Week 2015 27.10.2015 Appels d’offre et marchés publics européens : saisissez les opportunités !* 27.10.2015 Matchmaking event – Dual use technologies – Sevilla 28.10.2015 INCOTERMS® Welke kosten en risico’s moet uw bedrijf dekken ? – Beginner 05.11.2015 Young Professionals Networking Night 18.11.2015 Matchmaking event - Food Matters Live – Londen ➜ Beci’s International Department +32 2 643 78 02 - sso@beci.be

COMMUNITY TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR AB Legal CVBA Louizalaan 489 - 1050 Brussel Nace: 69101 - Activiteiten van advocaten afg. : Herman Lemaire Air de France Prague - Lobut Christophe NP Watermaalse Steenweg 53 - 1160 Brussel Nace: 74300 - Vertalers en tolken afg. : Christophe Louis Lobut Altinok Hülya NP Vanderkinderestraat 66 - 1180 Brussel afg. : Hülya Altinok Artepub BVBA Alphonse Balisstraat 9 - 1150 Brussel Nace: 73110 - Reclamebureaus 73120 - Mediarepresentatie 93299 - Overige recreatie- en ontspanningsactiviteiten, n.e.g. afg. : Paul Vankaster Axel De Schampheleire BVBA Mulhouselaan 7 (noord) - 2030 Antwerpen Nace: 69101 - Activiteiten van advocaten afg. : Axel De Schampheleire Be You to Full Rue Wauterbos 80 - 1640 Rhode-Saint-Genèse afg. : Antonio da Conceiçao Joaquim, Tamara Ortega Bel Services BVBA Clos des Gaulois 13 - 1340 Ottignies afg. : Ignace Mabanza Bread Way Notelaarsstraat 121 - 1000 Brussel afg. : Franck Satiat Bultot David NP Rue Ville Basse 49 - 7830 Silly Nace: 46170 - Handelsbemiddeling in voedings- en genotmiddelen 46180 - Handelsbemiddeling gespecialiseerd in andere goederen 46349 - Groothandel in dranken, algemeen assortiment afg. : David Bultot Car2go Europe GmBH Fasanweg 15-17 - 70771 Leifelden - Germany afg.: Trevor Storey Ceran NV Avenue des Petits Sapins 27 - 4900 Spa Nace: 82300 - Organisatie van congressen en beurzen 85599 - Overige vormen van onderwijs afg. : Alain-Philippe Boulanger Consoleader Belgium BVBA Mauricelaan 48 - 1050 Brussel Nace: 66199 - Overige ondersteunende activiteiten in verband met financiële diensten, exclusief verzekeringen en pensioenfondsen, n.e.g. 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 82910 - Incasso- en kredietbureaus afg. : Pierre Vieille Credeco BVBA Vuurstraat 55 - 1190 Brussel Nace: 18120 - Overige drukkerijen 18130 - Prepress- en premediadiensten afg. : Philippe Denis Cristal qui Songe BVBA François Rioffiaen 42 - 1050 Brussel Nace: 46510 - Groothandel in computers, randapparatuur en software 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 6311001 - Al dan niet permanent verwerken van gegevens met behulp van een eigen programma of een programma van de klant : - afg. : Bertrand Suvée Croix-Rouge de Belgique STICH Stallestraat 96 - 1180 Brussel Nace: 88999 - Andere vormen van maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, n.e.g. afg. : Danielle Sondag-Thull Daan Auctions (Belgïe) BVBA Tieblokkenlaan 8 - 2300 Turnhout Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 47787 - Detailhandel in nieuwe kunstvoorwerpen in gespecialiseerde winkels 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet afg. : Bairbre Scallan Dacota Consulting BVBA Rue Mont-Lassy 38 - 1380 Ohain Nace: 63110 - Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Xavier Darmstaedter De Santa Rosalia Belgium BVBA Chaussée de Bruxelles 278 - 1300 Wavre Nace: 46214 - Groothandel in andere akkerbouwproducten afg. : Gérald Enthoven Eurobizz EBVBA Pastoor Tilemansstraat 3 - 3051 Sint-Joris-Weert Nace: 46510 - Groothandel in computers, randapparatuur en software 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Freddy Nurski Exaus EBVBA Marsveldplein 5 - 1050 Brussel Nace: 6920101 - Invullen van aangifteformulieren voor de loon- en inkomstenbelasting voor particulieren en bedrijven 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Yvon Marcus Full Clean Partners EBVBA Troonstraat 147 - 1050 Brussel Nace: 81210 - Algemene reiniging van gebouwen afg. : Saloua Boudiba G & A De Meuter NV Assesteenweg 117 A - 1740 Ternat Nace: 42110 - Bouw van autowegen en andere wegen 43110 – Slopen 43999 - Overige gespecialiseerde bouwwerkzaamheden afg. : Sven De Meuter Galerie Félix Frachon NP Montjoielaan 50 - 1180 Brussel Nace: 46150 - Handelsbemiddeling in meubelen, huishoudelijke artikelen en ijzerwaren 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet afg. : Félix Frachon Girs Kevin NP Kolonel Bourgstraat 22 - 1030 Brussel afg. : Kevin Girs Hansenne Thomas NP Distelsstraat 41 - 1030 Brussel afg. : Thomas Hansenne ISPD - The International School of Protocol and Diplomacy Brussels BVBA De Pascalestraat 16 - 1040 BrusseL afg. : Ines Pires ITAASC / IT- AS-A-Service BVBA Avenue Jean XVIII 18 - 1330 Rixensart Nace: 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus afg. : Philippe Cornette Keytrade Bank NV Vorstlaan 100 - 1170 Brussel Nace: 64190 - Overige geldscheppende financiële instellingen 6611001 - Exploitatie van en het toezicht op financiële beurzen door andere instanties dan de overheid : effectenbeurzen; future- en optiebeurzen, enz. afg. : Marie-Ange Marx Lexitech NV Tedescolaan 5 - 1160 Brussel Nace: 74300 - Vertalers en tolken 82190 - Fotokopiëren, documentvoorbereiding en andere gespecialiseerde ondersteunende activiteiten ten behoeve van kantoren afg. : Geert Vanderhaeghe Miri Mohammad Reza NP Bonaventurestraat 2 - 1090 Brussel Nace: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 63110 - Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten afg. : Mohammad Reza Miri Motor Village Belgium NV Invalidenlaan 210-220 - 1160 Brussel Nace: 4511101 - Groothandel in nieuwe en gebruikte auto's voor personenvervoer, inclusief die voor bijzondere doeleinden (b.v. ambulances) 45113 - Detailhandel in auto's en lichte bestelwagens (= 3,5 ton) 45310 - Handelsbemiddeling en groothandel in onderdelen afg. : Alfred Elsen Pierard Event NV Dieudonné Lefèvrestraat 65 - 1020 Brussel Nace: 56210 - Catering 82300 - Organisatie van congressen en beurzen afg. : Jean-Claude Pierard Reprobel CVBA de Meeussquare 23 - 1000 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 82990 - Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 96099 - Overige persoonlijke diensten afg. : Benoit Proot Scarfilm BVBA Karel de Grotelaan 41 - 1000 Brussel Nace: 59111 - Productie van bioscoopfilms afg. : Gérald Frydman Takheroubt BVBA Van Arteveldestraat 100 - 1000 Brussel Nace: 49410 - Goederenvervoer over de weg, m.u.v. verhuisbedrijven 5229042 - Het bezorgen van expresvracht, enz. 5310003 - De distributie en aflevering van poststukken - afg. : Mahfoud Takheroubt Tao Family NV Industrielaan 16 - 1030 Brussel Nace: 46170 - Handelsbemiddeling in voedings- en genotmiddelen 46349 - Groothandel in dranken, algemeen assortiment afg. : Marc Spelmans Therqaj Florjan NP Nerviersstraat 112 - 1730 Asse afg. : Florjan Therqaj Troch Latimer Jean-Pierre et Thamara René Gobertlaan 14 - 1180 Brussel afg. : Thamara Troch Latimer Viepage BVBA Konrad Adenauerlaan 5 - 1932 Sint-Stevens-Woluwe Nace: 1813013 - Overige grafische activiteiten n.e.g. 7021001 - Verlenen van advies en praktische hulp aan de bedrijven i.v.m. public relations en communicatie 7311001 - Ontwerpen en voeren van reclame- en promotiecampagnes voor derden via de verschillende media afg. : Bruno Vermeeren BECI - Brussel metropool - oktober 2015 65

professional.peugeot.be VAN PEUGEOT PROFESSIONAL OP 100% VAN DE OPTIES NETTO VAA* 508 GT LINE VANAF 71€/MAAND NETTO VAA* 308 GT LINE VANAF 64€/MAAND Aanbieding Fifty-Fifty geldig op alle fabrieksopties van het Peugeot-gamma, uitgezonderd accessoires, voor elke bestuurder van een bedrijfswagen waarvan het bedrijf in België beschikt over een ondernemingsnummer of een BTW-nummer in het Groothertogdom Luxemburg, en waarvan het voertuig (tot 3,5 T MTG) wordt gebruikt door het bedrijf en op diens naam is ingeschreven. *De berekening van het Nettovoordeel van Alle Aard is gebaseerd op de Peugeot 508 GT Line berline 2.0 BlueHDi 136 pk 101 g CO2 en de 308 berline GT Line 1.6 BlueHDi 116 pk, 98 g CO2 . Deze maandelijkse netto contributie bijdrage van het Nettovoordeel van Alle Aard moet betaald worden door een werknemer die een bedrijfswagen gebruikt, op basis van de hoogste bedrijfsvoorheffi ng: 53,5%; deze voorwaarden hebben enkel een informatief doeleinde en Peugeot België-Luxemburg is in geen geval verantwoordelijk voor verschillen tussen het gecommuniceerde voordeel en het verworven voordeel. PEUGEOT GT Line L /100 KM G /KM 508 GT Line : 3,9 - 5,8 • 101 - 135 | 308 GT Line : 3,7 - 5,2 • 97 - 119 Milieu-informatie (K.B.19/03/2004): www.peugeot.be

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68

Home