FOCUS ONDERWIJS Knelpuntberoepen of eerder toekomstberoepen? Elk jaar publiceert het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid een lijst van kritische beroepen: diegene waarvan de vacatures o toch zo moeilijk ingevuld geraken. De lijst van 2014 verdeelt 77 dergelijke functies in 32 beroepscategorieën. Stéphane Thys, die verantwoordelijk is voor het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid, bespreekt de jongste resultaten. Gaëlle Hoogsteyn " D e media hebben het vaak over knelpuntberoepen”, betreurt Stéphane Thys. “Vooraleer we de resultaten bespreken, zou ik toch willen melden dat wij het bij Actiris eerder hebben over ‘kritische functies’, namelijk beroepen waarvoor een groot hiaat bestaat tussen het aantal aangeboden vacatures en de beschikbare reserve aan werkkrachten.” In de praktijk betekent dit dat het abnormaal lang duurt om zulke openstaande betrekkingen in te vullen. Voor de aanwervende onderneming kan dit een pijnlijke ervaring zijn. Vraag en aanbod stemmen te weinig – of helemaal niet – overeen. In extreme gevallen leidt dit tot de verdwijning van bepaalde beroepen, automatisering of de uitbesteding van bepaalde taken. Talrijke factoren zorgen voor zulke spanningen. “Een wirwar van oorzaken zorgt voor het tekort”, aldus Stéphane Thys. “Kwalificatie speelt een rol, maar ook de zwaarte van het werk, het loonniveau, de onverzoenbaarheid tussen de eisen van de werkgevers en de profielen van de werkzoekenden enz. Het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid tracht deze spanningen daarom te herleiden tot de dynamiek eigen aan elke sector door bijvoorbeeld rekening te houden met andere dimensies, zoals de keuze van de studierichting op school.” De constante terugkeer van dezelfde kritische functies vormt een ander probleem. Jaar na jaar verschijnen steeds dezelfde beroepen op de knelpuntlijst : leerkrachten op alle niveaus, de verpleegkundig personeel, de verschillende beroepen van de bouwsector, technici, ingenieurs… Vanaf de schooljaren Een van de beste manieren om dit fenomeen aan te pakken is de beroepsvorming. Zo voorziet Actiris onder andere een betere informatie van de werkzoekenden om ze aan te zetten opleidingen te kiezen voor beroepen waar de vraag aanzienlijk is. Volgens Stéphane Thys zou men echter nog veel verder moeten gaan, aan de hand van wat nu geweten is over de arbeidsmarkt: de mensen verdienen vanaf hun schooljaren veel beter georiënteerd te worden. “Karikaturaal zou men kunnen stellen dat vandaag meer informatici dan psychologen worden aangeworven. Daarom is de herwaardering van het technisch onderwijs van zeer groot belang. Vandaag wordt dit onderwijs nog vaak als tweederangs beschouwd. 38 BECI - Brussel metropool - oktober 2015 De Top 3 van de beroepen die structurele tekorten vertonen : leerkracht, verplegend personeel, bouwsector… Anderzijds schrikken bepaalde studierichtingen zoals engineering veel studenten af uit vrees voor het falen, terwijl precies deze richtingen enorm veel potentieel bieden.” Naast de beroepsopleidingen en de gerichte informatie om de beroepsoriëntering te vergemakkelijken, voorziet Actiris nog meerdere andere acties, zoals de screening van werkzoekenden om ze te heroriënteren, de valorisatie van competenties, de oprichting of de versterking van bepaalde systemen (integratiestages, individuele beroepsopleiding, doorstromingsprogramma, taalcheques ...). Ook het vraagstuk van de tweetaligheid maakt het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest soms moeilijk vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Ten slotte dient nog gezegd dat de invoering van een diversiteitsbeleid zeker kan bijdragen tot een vermindering van de spanningen. Bepaalde beroepen herwaarderen Bepaalde beroepen gaan onder een erbarmelijk imago gebukt. Sociaal scoren ze zwak terwijl iedereen inziet hoe nuttig ze wel zijn. Deze beroepen verdienen zeker een flinke herwaarderingsinspanning, des te meer omdat sommige echt boeiend kunnen zijn. “In bepaalde technische
41 Online Touch Home