0

November 2015 het maandblad van de Brusselse ondernemingen Export van diensten en Brusselse troeven Toerisme als groeifactor? Caroline Van Iseghem en Ben Stassen: nWave is de kleine Brusselse Disney Topic Internationale handel ISSN 2406-3711

eenvoudig en gratis. Rekruteren met Select Actiris, biedt diensten aan die uw aanwerving vereenvoudigen. biedt diensten aan die uw aanwerving vereenvoudigen. • Een consultant gespecialiseerd in uw activiteitensector • Een selectie van maximum 6 kandidaten die aan het gewenste profiel voldoen • Tips om uw loonkosten te optimaliseren • Administratieve ondersteuning bij het aanwerven van jongeren en stagiairs • Een consultant gespecialiseerd in uw activiteitensector • Een selectie van maximum 6 kandidaten die aan het gewenste profiel voldoen • Tips om uw loonkosten te optimaliseren • Administratieve ondersteuning bij het aanwerven van jongeren en stagiairs Om gratis gebruik te maken van onze diensten, surf naar www.actiris.be Om gratis gebruik te maken van onze diensten, surf naar www.actiris.be Werkgevers vertrouwen ons! Ontdek de getuigenis van Actiris verandert de toekomst van uw bedrijf: www.actiris.be op pagina 3

WOORD VOORAF De horizon voorbij De internationale handel – thema van dit nummer – is een soort tweede natuur voor Belgische bedrijven. Met haar 30.000 km² en 11 miljoen inwoners voelt onze binnenlandse markt veel te klein aan voor het groeipotentieel van onze ondernemingen. Export is de groeifactor bij uitstek. Dit geldt natuurlijk voor de KMO’s en zelfs voor starters. Wie met een ietwat gespecialiseerd aanbod op de proppen komt, vindt de Belgische markt al gauw te klein. Brussel beschikt gelukkig over aanzienlijke internationale troeven voor zijn ondernemingen: ‘Brussel’ als merk, natuurlijk, maar ook de ligging in het hart van Europa, in een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld, de meertaligheid, de multiculturele dimensie. In een van onze artikelen zegt Marie Martens heel terecht: “In eigen stad zijn we al goed internationaal bezig.” We moeten onze ondernemers helpen deze kans te grijpen. Bijvoorbeeld met een ambitieuze visie voor de Brusselse internationale handel. Thierry Willemarck, voorzitter van BECI In haar politieke regeringsverklaring heeft de nieuwe Brusselse executieve zich ertoe verbonden een “Small Business Act” (met inbegrip van een aanzienlijk internationaal luik) ten gunste van KMO’s goed te keuren. Het project overweegt een versterkte begeleiding voor nieuwkomers in export en de ontwikkeling van een specifiek financieel hulpmiddel. Hier staat voldoende op het spel om een breed debat op gang te brengen met alle Brusselse spelers van de internationale handel, zowel overheid als privé, en dus ook BECI. We moeten allen nauw samenwerken en ieders troeven benutten om onze uitvoerende bedrijven efficiënter te ondersteunen en op lange termijn de groei van onze internationale handel te garanderen. BECI put kracht uit zijn netwerk: dat van de kamers van koophandel, die per definitie internationaal actief zijn en waarvan er vandaag meer dan 10.000 in de wereld bestaan. Het zijn allemaal open vensters op soms zeer moeilijk toegankelijke markten. En dan is er ook Enterprise Europe Network (EEN), een netwerk van 600 organisaties in 63 landen, in rechtstreeks contact met de lokale bedrijven. De Europese Commissie bevestigde onlangs de plaats van BECI in EEN voor de zes komende jaren. Dit getuigt van vertrouwen in onze competentie en erkenning voor het geleverde werk. BECI is een vanzelfsprekende en belangrijke partner voor ondernemingen die internationaal actief zijn. In hun naam willen wij betrokken worden bij elk strategisch denkproces over de Brusselse buitenlandse handel. En wij willen gehoord worden. Elke dag zetten onze ondernemingen hun plaats op het schaakbord van de internationale handel op het spel. Hun inzet verdient een efficiënte steun. Laten we ons samen inspannen om deze bedrijven bij te staan. BECI - Brussel metropool - november 2015 1

INHOUD Think Tank 6 8 Speaker’s Corner: een andere kijk op het politieke en economische nieuws CHAMBRE DE COMMERCE & UNION DES ENTREPRISES DE BRUXELLES KAMER VAN KOOPHANDEL & VERBOND VAN ONDERNEMINGEN TE BRUSSEL Vóór of tegen flexibele NMBS tarieven? 10 Colloquium over diversiteit: leve het menselijke kapitaal 13 Fiche Staatshervorming: het Participatiefonds Topic: internationale handel 14 De diensten, sterkste troef van de Brusselse export 16 Interview met Cécile Jodogne 18 Export van diensten: andere belemmeringen 22 Hoe nWave in de ganse wereld de bioscoopzalen veroverde 26 “Nieuwe tools nodig voor de export van diensten” 28 Zich in het buitenland vestigen: is het zo ver weg? 32 Groei in Brussel, dankzij toerisme? 36 DHL, dynamisch in Brussels Airport gevestigd 40 Europa erkent de deskundigheid van BECI 41 EEN: van Luxemburg tot Las Vegas 43 BECI Customs Center 45 Internationale e-commerce is buitenkans Bruxelles Métropole N° 00 Janvier 2015 Brussel metropool November 2015 December Special veiligheid Le mois prochain Mai Topic dossier PME Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be Louizalaan 500 - 1050 Brussel T +32 2 648 50 02 - F +32 2 640 93 28 www.beci.be Editeur responsable Olivier Willocx - ow@beci.be Avenue Louise 500 1050 Bruxelles T +32 2 648 50 02 F +32 2 640 93 28 www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Productie Rédaction Media Coordinator Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Foto's Reporters, behalve anders aangegeven Dynamiek 47 Pariteit in bestuursraden een ware troef 48 Self-employed corner 49 Tax shelter: investeren in start-ups 51 Starter: Leave the Bags 52 Een steeds breder coworking-aanbod in Brussel 56 Matrica: distels in uw composteerbare zak 58 Afvalloze en koolstofarme evenementen zijn perfect mogelijk 59 Clausule in uw contracten: het strafbeding Community 63 Restotip: Jules & Charles 64 Het BECI nieuws in beeld 67 Impression of a Brit 68 News 71 Toetredingsaanvragen 71 Index 73 Agenda Production Maquette Isabelle André Impression DB Print Traduction Litteris Photos Reporters, sauf indication contraire Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Info: er@beci.be – T +32 2 643 78 44 Publiciteit Brussel Metropool/Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 23.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.500 ex. Publicité Max Saey - msa@beci.be T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 Membership Catherine Mertens - cm@beci.be T +32 2 643 78 16 Inlichtingen en reservaties Max Saey – T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 – msa@beci.be Membership Wim Desloovere – T +32 2 648 50 02 F +32 2 640 93 28 – wde@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2 label n. 2014/351/2 ONDERNEMING DYNAMIQUE Emmanuel Robert - er@beci.be 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER

Rekruteren met Eenvoudig en gratis. Select Actiris, behandelt al uw rekruteringen van A tot Z. Wanneer een hoogtempel van de Brusselse gastronomie Select Actiris inschakelt voor al zijn aanwervingen, kan de chef-kok zich helemaal toeleggen op zijn eigenlijke bezigheid, zijn haute cuisine. Getuigenis We ontmoeten Matthias Van Eenoo, een Frans-Belgische chef-kok die zijn talenten in de grote Franse sterrenrestaurants heeft kunnen tentoonspreiden en sinds deze zomer met veel flair het prestigieuze restaurant BRUGMANN bestiert. Vertel eens hoe het eerste contact met Actiris is verlopen? Enkele weken vóór de opening van het restaurant BRUGMANN waren we nog op zoek naar zo’n twintig personeelsleden voor de keuken, de zaaldienst en de administratie. Daarom hebben we de hulp van professionele rekruteringsdiensten ingeroepen. Bij Actiris bleken we al snel aan het juiste adres te zijn en we zijn tot nu toe nog steeds zeer tevreden. Hoeveel personen heeft u via Actiris kunnen aanwerven? En voor welke functies? Dankzij Actiris hebben we, in eerste instantie met een ABD en daarna met een AOD, een tiental personen voor de keuken, een tiental personen voor de zaaldienst en iemand voor de administratie kunnen aanwerven. Zo’n twintig personen in totaal dus: Maitre d’hôtel, Rangkelner, Bediende, Kok, Poetsvrouw, Bordenwassers … Waarom heeft u een samenwerkingsovereenkomst met Actiris getekend? We waren zeer tevreden met de eerste rekruteringen en, aangezien de horecasector sowieso een grote turn-over kent, zullen we regelmatig van de diensten van Actiris gebruikmaken. We hebben hierin alle vertrouwen.. Zou u voor uw toekomstige aanwervingen opnieuw een beroep doen op Actiris? Ja, natuurlijk! Dat is ook de reden waarom we deze samenwerkingsovereenkomst voor de lange termijn hebben ondertekend. Wat vindt u van de dienstverlening op maat? Heeft Actiris uw verwachtingen ingelost? De dienstverlening op maat van Actiris is inderdaad zeer efficiënt. We hebben persoonlijke consulenten, mevrouw Lefort en de heer Depaus, met wie we echt een professionele relatie gebaseerd op vertrouwen en wederzijds respect hebben opgebouwd. We stellen het zeer op prijs dat zij bij elk van onze verzoeken echt naar ons luisteren en op de gepaste manier reageren. Zou u Actiris aanbevelen aan een andere werkgever die personeel wenst te rekruteren? Absoluut! Werken met Actiris is de meest efficiënte oplossing, omdat een groot deel van de preselecties reeds van tevoren door Actiris wordt uitgevoerd. Brugmannlaan 52-54, 1190 Brussel, www.brugmann.com Wilt u ook eens beroep doen op Select Actiris? Contacteer ons op het nummer 02 505 79 15 of via werkgevers@actiris.be Of surf naar actiris.be/werkgevers Actiris verandert de toekomst van uw bedrijf: www.actiris.be

INTERVIEW Private Banking: het advies van specialisten Financial planning: denk nu al aan later Ondernemers werken keihard om hun zaak op te starten, uit te bouwen en te laten bloeien. Ze bouwen zo een mooi vermogen op. Vaak staan ze echter weinig of niet stil bij een belangrijke vraag: wat na het bedrijf? Om daar voldoende aandacht aan te besteden en vol vertrouwen naar de toekomst te kunnen kijken, is het verstandig om u te laten bijstaan door een expert. Belfius helpt u tijdig de juiste keuzes te maken voor nu, en voor later. “Bedrijfsleiders zijn inderdaad erg actief bezig met het uitbouwen van hun bedrijf”, stelt Isabelle Verhulst, Head of Wealth Analysis & Planning, vast. “Ze zijn zo betrokken bij het runnen van hun onderneming dat ze vergeten dat er straks nog een leven is ná al dat werken. In hun hoofd is op rust gaan, het bedrijf overlaten en de toekomst voorbereiden nog heel ver weg. Maar de klok tikt.” Plan op tijd Het is dan ook belangrijk om op tijd stil te staan bij het leven na het ondernemen. “Rond 55 jaar heeft de gemiddelde ondernemer stabiliteit in zijn persoonlijk leven, en een bedrijf dat er staat”, vervolgt Isabelle Verhulst. “Een ideaal moment om bewust vooruit te kijken en de toekomst te plannen. Als de ondernemer zijn huidige levensstandaard wil aanhouden nadat hij op rust gaat, moet er toch een en ander op tijd geregeld worden.” De lokale Private Banker bij Belfius laat zich daarvoor bijstaan door de experten van Wealth Analysis & Planning. Samen bouwen ze aan een ideaal financieel plan dat zorgt dat de ondernemer en zijn gezin ongestoord hun levensstijl kunnen verderzetten. Klavertje Vier “Wij analyseren in detail hoe het vermogen is gestructureerd”, legt Isabelle Verhulst uit. “We bestuderen ook grondig de kostenstructuur van de levensstijl, een oefening die veel ondernemers zelf niet maken. Maar die kosten blijven natuurlijk, ook als de inkomsten uit het bedrijf straks wegvallen. Vandaar dat de balans tussen roerend en onroerend goed, wat in het bedrijf zit en wat er straks beschikbaar is aan pensioen - de vier velden van het klavertje vier - primordiaal is.” “Belfius Wealth Analysis & Planning helpt ondernemers bij het bereiken van de juiste balans tussen ondernemingskapitaal en privévermogen. Dat zorgt ervoor dat de ondernemer niet alleen nu in zijn levensstandaard kan voorzien, maar ook straks als hij op rust gaat.” Op basis van die analyse wordt een projectie gemaakt naar de toekomst: wat bij pensionering? Bij overlaten van het bedrijf? Bij plots overlijden? Of zelfs bij invaliditeit? Die resultaten leggen de fundering voor een degelijke financiële planning, bijgestuurd en geoptimaliseerd voor later. Vaak resulteert dit in een gezonder evenwicht tussen het privévermogen en het kapitaal dat nog in het bedrijf zit. “Zo’n analyse en planning zijn vaak een eyeopener”, besluit Isabelle Verhulst. “Vaak leert de ondernemer zo dat de opbouw van zijn vermogen te weinig op zijn privé is gefocust. Gelukkig is er dan nog tijd om een en ander bij te stellen, zodat men later voluit van het leven kan blijven genieten.” Isabelle Verhulst, Head of Wealth Analysis & Planning

“Ondernemers vragen zich af of hun inkomen hen later in staat zal stellen dezelfde levensstandaard aan te houden.” Nele De Cort, Financial Planner bij Belfius Wealth Analysis & Planning Meten is weten. “Meestal komen ondernemers via onze Private Bankers bij ons terecht wanneer ze beginnen na te denken over hun pensioen”, vertelt Nele De Cort, Financial Planner bij Belfius Wealth Analysis & Planning. “Ze vragen zich af of hun inkomen hen later in staat zal stellen dezelfde levensstandaard aan te houden. Grootverdieners die een gezin hebben, stellen zich ook de vraag wat er met hun geliefden gebeurt als zij zouden ziek vallen of overlijden.” Terechte vragen. Belfius Wealth Analysis & Planning helpt met het zoeken naar adequate antwoorden. De experten analyseren grondig de bestaande situatie: Wat is de gezinssituatie van de klanten? Hoe is het vermogen opgebouwd? Wat zijn de inkomsten en uitgaven van het gezin? Momentopname “We maken een foto van het vermogen vandaag. We bekijken de huidige inkomsten en uitgaven”, aldus Nele De Cort. “Daarnaast maken we een cashflow-analyse op pensioenleeftijd, bij blijvende invaliditeit en bij vooroverlijden van één van de partners. Deze gegevens stellen ons in staat om te bepalen hoe hoog de persoonlijke vermogensportefeuille moet zijn om de huidige levensstijl in alle omstandigheden te kunnen behouden.” “Ik kwam met een van mijn klanten bij Nele De Cort en haar team”, herinnert Veronique Pia, Private Banker bij Belfius Tessenderlo zich. “Een 55-jarige zaakvoerder die heel gedreven zijn onderneming leidt. Zijn echtgenote werkt mee in de vennootschap. Ze waren op dat ogenblik eigenlijk enkel met hun bedrijf bezig en stonden nooit echt stil bij hun privévermogen, dat trouwens erg beperkt was. Alles werd door het bedrijf betaald, en ook de gezinswoning zat in de zaak. Toen ook de jongste zoon apart ging wonen, was de tijd rijp om toch eens stil te staan bij hun vermogen en de verdeling ervan. In samenspraak met het koppel vroegen we een financial planning aan.” Analyse Bij de financiële analyse ontdekte het team Wealth Analysis & Planning al gauw dat de inkomsten bij pensionering onvoldoende groot zouden zijn om de huidige uitgaven van het gezin te dekken. “We hebben het kapitaal berekend dat het koppel nodig zal hebben om vanaf hun pensioenleeftijd hun huidige levensstandaard te kunnen behouden”, aldus Nele De Cort. “In de cashflow-analyse bij vooroverlijden van de zaakvoerder hebben we bovendien ontdekt dat de inkomsten onvoldoende groot zijn om de levensstandaard van zijn vrouw te behouden. Zij zou zelfs onvoldoende liquide middelen erven om de erfbelasting te betalen.” Tijdige oplossingen “Eerst hebben we aangeraden om het VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) te optimaliseren. Dit brengt ook een verlaging van de sociale bijdragen en een gunstigere taxatie bij uitkering mee. Aangezien de zaakvoerder in het verleden de voor hem fiscaal maximale premies niet volledig had gestort in zijn IPT (individuele pensioentoezegging) konden we hem aanraden om een éénmalige inhaalpremie te betalen”, vervolgt Veronique Pia. “Zo werd een mooie reserve opgebouwd. Bij eventueel vooroverlijden van de zaakvoerder kan zijn vrouw nu wel met het kapitaal dat ze zal ontvangen de erfbelasting betalen.” Gemoedsrust “Door op tijd actie te ondernemen, konden we onze klanten gemoedsrust brengen. Zeker voor de echtgenote was het een verademing dat ze nu ook een duidelijk beeld heeft van de financiële situatie. Ongeacht welke situatie zich in de toekomst zal voordoen, dit kopVeronique Pia, Private Banker bij Belfius pel hoeft zich financieel geen zorgen te maken”, besluit Nele De Cort. “Op tijd begonnen, is half gewonnen.” www.belfius.be/private

SPEAKER’S HET POLITIEKE GEDOE MISSCHIEN IS TOCH ALLES IN ORDE IN DIT LANDJE? Een jaar geleden legde de Regering Michel de eed af. Toen twijfelden velen aan haar levensvatbaarheid. Wel, deze regering houdt stand, maar is ze nog even vastberaden als ze beweert? | Michel Geyer De oppositie veranderde in elk geval van houding. Ze slaat niet meer met de vuist op tafel, blokkeert geen zittingen van het Parlement meer en verwijst niet meer constant naar de hachelijke jaren van de nazibezetting. Een beetje rust doet deugd. Er nu is weer plaats voor fundamentele argumenten over het budget en de aangekondigde maatregelen. Plaats voor de ware politieke, in feite. Wanneer de Premier verbeten zijn slagzin ‘jobs, jobs, jobs’ hamert als de beste oplossing voor heel wat problemen van onze medeburgers, jeugd en ondernemingen, antwoordt de oppositie nijdig ‘taksen, taksen, taksen’. Een grappig antwoord. En lachen is gezond. Het illustreert hoe federale overheid en de gewesten verschillen in dynamiek en strategie, met eens te meer een beroep op de portemonnee om de groei te ondersteunen. Dit debat tussen rechts en links is zoals gewoonlijk een tikkeltje summier en niet echt subtiel, maar wel gemakkelijk te verstaan. Voorzichtig! Mensen die hun twijfels hadden over de capaciteit van de regering Michel om het einde van de legislatuur te bereiken, mogen we niet te vlug uitlachen. In heel wat landen zouden uitspraken zoals die van bepaalde N-VA leiders over migranten, de verontschuldigingen van Staatssecretaris Francken aan wie zijn beleid had durven bekritiseren of de aanwezigheid van een vicepremier op de verjaardagfeest van een beruchte collaborateur, in de regering 6 BECI - Brussel metropool - november 2015 Geen vuist meer op tafel, noch geblokkeerde Parlementszittingen of constante verwijzingen naar de hachelijke jaren van de nazibezetting. Er is nu weer plaats voor fundamentele argumenten over het budget en de aangekondigde maatregelen. Plaats voor de ware politieke, in feite. heel wat interne spanningen veroorzaken. Ontslagen hadden kunnen vallen. Bij ons gebeurt dit niet, maar het tij kan keren. Bovendien leveren de opiniepeilingen bijzonder negatieve resultaten voor de N-VA op. Volgens de jongste enquêtes zouden de nationalisten ingeval van verkiezingen vijf zetels in het federale parlement kwijtspelen. Er zijn partijen die voor minder erge zaken in paniek slaan. Rechtvaardigt dit de val van de regering? Daar heeft niemand baat bij. Maar politieke redenen hebben soms niets te maken met redelijkheid ‘as such’. Nu we toch federaal bezig zijn, ontstond de vraag over het nut van een polemiek rond de ‘sabotage’ die sommige spoorwegsyndicalisten hebben gepleegd. Een van die mannen, die blijkbaar moeite had met het politieverbod de treinen van niet stakende collega’s te blokkeren, vertelde dat de sabotage heel eenvoudig had kunnen worden vermeden “als de vakbondsleden de gelegenheid hadden gehad normaal te staken, mét stakingsposten, dus.” Veelzeggend. Een vleugje Brussel nu, met een aantal mooie projecten die in de vergeethoek of in de koelkast belanden. Zo bijvoorbeeld de uitbreiding van de metro tot parking C van de Heizel. Of de bovengrondse metro tussen Tour et Taxis en het station van Brussel Noord. Zij sneuvelden tijdens de voorbereiding van het jongste budget. De beslissing van een ‘goede huisvader’, vanwege de kost. Wedden dat veel huisvaders een beter ontwikkelde metro in Brussel op prijs zouden stellen? Voor zichzelf en voor hun kinderen. ● CORNER

SPEAKER’S HET ECONOMISCHE GEDOE EN ALS MIJN LICHAAMSTEMPERATUUR ONDER 36° TERUGVALT? Zelfs zonder fysiocratische overtuigingen valt het op dat bepaalde natuurwetten met de voeten worden getreden. | Jean Blavier Wie had ooit gedacht dat de Amerikaanse Federal Reserve onze homeostase zou verstoren? Wel niet rechtstreeks, maar door een besmettingsfenomeen. De ganse financiële gemeenschap staat op zijn kop wegens de Amerikaanse centrale bank. Het suikerklontje waarvan u een hoekje in de koffie dopt, wordt door het optrekkend vocht helemaal zwart. Nooit zal dat klontje omgekeerd de koffie wit maken. Koffie of Federal Reserve: zij domineren. Of u dit nu goed vindt of niet, het maakt niets uit. Arme b... Niets te maken met Baudelaire. Arme b... = arme beurzen. In het meervoud. Het Gordon-Shapiro model mag naar de vergeethoek. Meerwaarden worden nu belast omdat ze met speculatie worden gelijkgesteld (maar zijn in geen geval aftrekbaar als ze in minderwaarden vervallen). De minimumduur van een belegging, vroeger 5 tot 7 jaar, loopt nu op tot minstens 10 jaar. Anders is het te riskant. De grafische analyse? Speelgoed voor geeks. En de fundamentele analyse is goed voor bejaarden. De koers/winst verhouding? Weg ermee! De intrinsieke waarde? Wadesda? Rendement? Wel als rendement uw beursbeleggingen motiveert, dan hebt u te veel naar Tina geluisterd (“There Is No Alternative”). De Beurs reageert in feite niet meer op natuurlijke prikkels, behalve één: de rentetarieven. Wanneer de Federal Reserve een verhoging van de rentes aankondigt, daalt de beurs – en omgekeerd. Waar zijn we mee bezig? Wat nut heeft dit nog als het speelterrein een soort Colosseum wordt waar de Federal Reserve, met de duim omhoog of omlaag, zich een Romeinse keizer waant bij de gevechten van zwaarlijvige institutionele investeerders voor wie elke nanoseconde een verschil maakt en die een deel van de gigantische kapitalen uit verzekeringscontracten, beleggingsfondsen en ‘private banking’ MOETEN investeren. Sommige financiële deskundigen beweren soms, in een moment van helderheid, dat de beurs voortaan los staat van de reele economie. Het decor en de rollen zijn veranderd. Speculanten lagen vroeger op de loer voor onvolkomenheden op de markt, waaruit ze winst konden kloppen. Vandaag zitten ze klem tussen hamer en aambeeld, zoals kaderleden in grote ondernemingen (het gevaarlijkste beroep ter wereld). Ziek De lichaamstemperatuur die onder 36° terugvalt, is al even gevaarlijk als koorts boven de 38°. Dit is een wet van de natuur. Op de financiële markten vervullen de rentevoeten de rol van de thermometer. Nu, de rentes blijven dalen, ondanks enkele vluchtige pieken. De dokter (de Federal Reserve) en zijn hoofdverpleger (de Europese Centrale Bank) prediken geruststellend dat de rentes weer gaan stijgen. En omdat dit blijkbaar niet het geval is, volstaat een commentaar als “OK, we zullen nog even geduldig moeten zijn” om in de beurs opluchting en enthousiasme te veroorzaken. Moest de Amerikaanse centrale bank morgen, zoals sommigen voorspellen, negatieve rentes gaan toepassen, dan ontploft de beurs. En wat daarna? In tegenstelling tot wat sommigen beweren, zijn ellendig lage rentevoeten geen natuurlijk fenomeen. Ze knagen aan de inkomsten van de renteniers die we allen zijn via onze groepsverzekeringen, onze vastrentende beleggingen en onze spaarrekeningen. Wat zou er gebeuren, moesten de rentetarieven nu onder nul zakken? Zou u bereid zijn elk jaar rente te betalen in plaats van ze te innen? Tot nu toe werden we slechts kortstondig geconfronteerd met negatieve rentes. De institutionele spelers brulden onmiddellijk dat ze de gewaarborgde rentes van onze verzekeringscontracten niet meer konden betalen. Wij hebben al betaald en wij gaan nog betalen als de rentes – de lichaamstemperatuur van de zieke wereldeconomie – nu plots onder 36° of 0% zakken. ● Amper 45 min. om uw onderneming op te richten Neem afspraak met ons ondernemingsloket voor een kosteloos en persoonlijk gesprek. J Ondernemingsnummer J BTW J Sociaal verzekeringsfonds 02 643 78 09 J Ziekenfonds J Verzekeringen wwww.beci.be/nl/loket CORNER

THINK TANK VÓÓR OF TEGEN Flexibele NMBS tarieven? Hoe langer hoe meer luchtvaartmaatschappijen, hotels, pretparken – en zelfs de SNCF – kiezen voor een dynamisch beleid van hun tarieven. Moet ook de NMBS dit spoor volgen? De meningen lopen uiteen. Xavier Tackoen, gedelegeerd bestuurder, Espace Mobilité Het dynamisch beleid van tarieven is zowat overal in volle opkomst. Dit vraagstuk ook bij de NMBS aankaarten, vind ik op zich bijzonder positief, maar voor het ogenblik is daar vooral sprake van hogere tarieven tijdens de piekuren. Ik ben er echter niet van overtuigd dat dit de goede oplossing is. Dankzij de derdebetalersregeling betalen de meeste werknemers van grote bedrijven in België hun treinabonnement niet. Een verhoging van de tarieven zou voor hen in geen geval motiverend zijn, maar wel een extra financiële last voor de werkgever betekenen. Ik denk dat de oplossing eerder de andere richting moet uitgaan. Tussen 9 en 15 uur rijden de treinen bijna leeg. Een tariefvermindering tijdens deze daluren zou een aanzuigende werking hebben en meer mensen aanzetten de trein te gebruiken, met een verhoging van de inkomsten als gevolg. Een mooi voorbeeld hiervan is Singapore. Mensen die vóór 7u45 de metro nemen, reizen gratis. Tussen 7u45 en 8 uur genieten ze een korting. Dankzij deze test zijn 8% van de reizigers zich op andere tijdstippen gaan verplaatsen. Deze aanpak had natuurlijk een weerslag op de organisatie van het werk. Een consultancyprogramma ging daarom van start om ondernemingen bij te staan. Premies werden aangeboden om deze dynamiek op gang te brengen. Londen pakte de zaak anders aan, met een communicatiecampagne die de reizigers informeerde over het tijdstip waarop hun station de meeste drukte moest verwerken. Door een kwartiertje vroeger of later te vertrekken, konden de reizigers zich veel comfortabeler verplaatsen. Op die manier kon de 5% van de reizigers aan de piekuren ontsnappen. De modulaire tarifering is efficiënt als ze in een globaal beleid kadert. Op haar eentje slaagt ze er niet in de vraag bij te sturen. Vandaag ontwikkelen zich nieuwe werkpatronen die zich soepeler opstellen, rekening houden met autonomie en flexibele werktijden promoten. Daar wordt sterk naar gevraagd, voornamelijk bij jongere arbeidskrachten. Zulke nieuwe modellen veroorzaken ook verschuivingen in de onderneming. Vandaar de behoefte aan begeleidingsprogramma’s. 8 BECI - Brussel metropool - november 2015 Gaëlle Hoogsteyn Jan Vanseveren, woordvoerder van TreinTramBus Jo Cornu, de CEO van de NMBS, citeert vaak het voorbeeld van Frankrijk om de modulaire tarifering te promoten. Al was het maar door de oppervlakte van dit land, kan de situatie in Frankrijk echter niet met de Belgische worden vergeleken. De HST-verbinding tussen Parijs en Marseille heeft niets te maken met de trein tussen Brussel en Oostende. In Frankrijk is het vliegtuig de eerste concurrent van de trein. In België is dit de wagen. In het raam van een flexibele tarifering zou de klant minder moeten betalen als hij op voorhand reserveert of een trein tijdens een daluur kiest. Met deze aanpak gaat echter flexibiliteit verloren. De reiziger kan dan de neiging hebben zich weer met zijn wagen te verplaatsen, want die staat altijd ter beschikking voor de deur. Kortom, op die manier riskeert de NMBS reizigers kwijt te spelen die van flexibiliteit houden. Een vermindering van de tarieven tijdens de daluren zou misschien nieuwe reizigers kunnen aantrekken, maar het probleem vandaag is dat het begrip ‘flexibele tarifering’ eerder wordt opgevat als een prijsverhoging tijdens de piekuren. Voor reizigers van wie het abonnement door de werkgever wordt betaald, verandert dit niets. Maar voor alle arbeidskrachten die zelf hun verplaatsingen betalen – en ook voor alle studenten – zou dit een bijkomende financiële last betekenen, die nog meer ongelijkheid zou veroorzaken. Ik geloof dat de NMBS zijn algemene tarifering moet herzien om nieuwe klanten aan te trekken. In het verleden bestond er bijvoorbeeld een verminderd tarief voor kleine groepjes van maximaal vijf personen. Deze formule werd afgeschaft. Wanneer een gezin of enkele vrienden een dagje aan zee of in de Ardennen willen doorbrengen, is het vandaag goedkoper met een wagen te reizen dan 5 treintickets te betalen. De treintarieven in België zijn helemaal niet de goedkoopste van Europa, in tegenstelling tot wat de heer Cornu beweert. Deel uw mening

NISSAN, STERK OP ELK TERREIN. OOK OP DAT VAN DE UEFA CHAMPIONS LEAGUE. NISSAN SPEELT VERLENGINGEN Vanaf nu krijg je immers 5 jaar* garantie! Bovendien zijn al onze modellen uitgerust met de nieuwste technologische snufjes. Op naar 5 jaar* topniveau! Haal een toptransfer binnen bij je Nissan-concessiehouder en ontdek snel het ruimste gamma op de markt in actie op nissan.be Nissan. Offi ciële bedrijfsvoertuigen van de UEFA Champions League. * Waarborg van 5 jaar beperkt tot 160.000 km (uitgezonderd e-NV200: 5 jaar/100.000 km waarborg op de aandrijfl ijn, 3 jaar/100.000 km op de rest van het voertuig). Adverteerder: Nissan Belux s.a., Bist 12, 2630 Aartselaar. Afbeeldingen niet bindend. NISSAN.BE

Van links naar rechts, zittend: Hayate El Aachouche, Jean-Claude Daoust, Bianca Debaets, Céline Fremault, Didier Gosuin en Michel Vanderkam. Colloquium over diversiteit: leve het menselijke kapitaal In het perspectief van het in september verschenen Witboek ‘Beter presteren door diversiteit’, organiseerde BECI in oktober een colloquium over diversiteit in de onderneming, in aanwezigheid van drie gewestelijke ministers en talrijke ondernemers. De vraag luidt dus: wat is diversiteit en wat brengt ze op? Adrien Dewez ˝D iversiteit is het alledaagse leven, dat wij meemaken zonder daar een naam hoeven op te plakken. Het is de vaststelling dat elk individu uniek en verschillend is, zelfs binnen zijn gezin”, verklaart Hayate El Aachouche, die de voorbereiding van het Witboek coördineerde. Dit illustreert de schoonheid van diversiteit en tegelijk de moeilijkheid om ze te definiëren. BECI concentreerde zich op vier hoofdthema’s in zijn naslagwerk: openheid voor verscheidenheid van afkomst, mindervalide personen, leeftijd en gender (man of vrouw, wat een andere aanpak vereist, want het gaat hier toch om de helft van de mensheid). Handicap als een kans Handicap wordt bijvoorbeeld vaak ervaren als een verminderde validiteit, maar is dit wel zo? Hayate El Aachouche vermeldt een onderneming die een dove persoon in dienst heeft genomen. “Ze hebben hun manier van vergaderen veranderd en gebruiken nu de zogenaamde ‘sprekerspen’. Wie deze pen in de hand heeft, mag spreken terwijl de dove persoon lipleest. Resultaat: iedereen denk goed na, focust op het belangrijkste en de vergaderingen zijn op die manier korter en efficiënter geworden.” Dit voorbeeld en vele andere tonen aan dat de handicap eerder een kans dan een probleem is. Een discriminatieverbod werkt niet. Ik geloof veel meer in de waarde van het goede voorbeeld Het invoeren van een integratiebeleid blijft echter een uitdaging. De mening van Yves Veuillet, Global Disability & Inclu10 BECI - Brussel metropool - november 2015 sion Leader bij IBM: “Een onderneming kan zich slechts veroorloven een mindervalide persoon aan te werven wanneer eerst de infrastructuur werd aangepast en de maatregelen werden getroffen om die persoon te onthalen.” Desnoods moeten een aantal gewoontes of sommige aspecten van de infrastructuur worden gewijzigd. Céline Fremault, die als minister onder andere bevoegd is voor de hulp aan mindervaliden, herinnert eraan dat “de Franstalige Service Phare meerdere premies voorziet. Een ervan dekt 50% van de loonkost. Een andere dekt 50% van de aanpassingskosten van een werkpost om een gehandicapte persoon in dienst te houden of aan te werven.” Ze stelt ook vast dat “jaarlijks slechts 300 tussenkomsten van dit fonds worden gevraagd, wat op zich niet veel is.” Het budget dat voor deze premies is weggelegd, blijft dus ter beschikking van de ondernemingen. Culturele verscheidenheid en nieuwe klanten Diversiteit op cultureel vlak zorgde voor meer uitgesproken opinies, tijdens het colloquium. Volgens Jean-Claude Daoust is een verstrenging van de wetgeving uit den boze: “Wij wil

THINK TANK Drie vragen aan Hayate El Aachouche Hoe brengen we diversiteit in de onderneming? “De mensen denken nog steeds dat een hele resem maatregelen vereist is. Dat klopt niet. U hoeft niet méér te doen, maar wel anders te werk te gaan. Wij bevelen twee zaken aan. Ten eerste een vorming diversiteitsbeleid om de culturele codes te leren begrijpen. Een voorbeeld: een Japanner zal zich steeds aan het begin van een presentatie verontschuldigen. Volgens onze eigen culturele codes getuigt dit van een gebrek aan zelfvertrouwen. Vanuit zijn standpunt is dit een teken van eerbied voor de toehoorders. Dit moeten wij kunnen begrijpen. Ten tweede zijn wij voorstander van positieve acties met ‘role models’. Voor een open directiefunctie kan bijvoorbeeld opzettelijk worden gezocht naar een vrouwelijke kandidaat.” Zorgt diversiteit voor een meerwaarde? “Jazeker. Alle studies ter zake tonen aan dat ondernemingen die de klemtoon leggen op diversiteit beter scoren, voor zover de HR directie een degelijke opleiding heeft genoten over diversiteit, het beheer ervan en rekrutering. Deze aanpak zorgt voor meer menselijke waarde, een ruimer kapitaal aan kennis, meer creativiteit enz. Hoe meer uw medewerkers op uw klanten lijken, hoe meer contracten u binnenhaalt. Daar komt het op neer.” Hoe kan diversiteit in enkele woorden worden gedefinieerd? “Diversiteit is niets anders dan het alledaagse leven, zonder dat dit een specifieke benaming moet krijgen. Niemand lijkt op iemand anders, zelfs binnen zijn eigen gezin. Iedereen heeft zijn geslacht, cultuur en zijn ingesteldheid. In het Witboek hebben wij vier hoofdthema’s benaderd, maar er bestaan vele andere.” len geen contraproductieve maatregelen. Wij hebben trouwens vastgesteld dat een discriminatieverbod niet werkt. Ik geloof veel meer in de waarde van het goede voorbeeld.” Michel Vanderkam, van het Centrum voor Gelijke Kansen, vindt van zijn kant dat “de wet niet voldoende is, maar wel noodzakelijk, naast sensibilisering, informatie en vorming.” Iedereen beaamt dat de verscheidenheid in culturen en afkomst binnen een onderneming een buitenkans betekent omdat een dergelijke diversiteit het bedrijf ook naar nieuwe klanten en nieuwe markten opent. “De Verenigde Staten hebben ingezien dat diversiteit en verschillen ware troeven zijn”, zegt Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets. Ze wijst hierbij op het hoog aantal octrooien dat in Silicon Valley door mensen van buitenlandse afkomst werd aangevraagd: “Laten we bijvoorbeeld niet vergeten dat Steve Jobs uit een Syrisch gezin afkomstig is.” Minister van Economie Didier Gosuin wil de aanwervingsprocedures wijzigen om de tewerkstelling van Brusselaars te bevorderen. “De ondernemingen zullen dan automatisch een hogere proportie personen van buitenlandse afkomst aanwerven. En sinds een aantal maanden sleutelen we aan een bredere interregionale mobiliteit. Vandaag mogen Franstaligen gebruikmaken van de vormingsdiensten en het netwerk van de VDAB. Dit taboe is dus weggevallen.” Diversiteit in leeftijden: tussen innovatie en overdracht Michel Vanderkam geeft toe dat hij verrast reageerde op een studie over discriminatie: “Wij dachten dat afkomst de belangrijkste factor zou zijn voor discriminerende gedragingen, maar in feite komt leeftijd op de eerste plaats. Vaak beseffen HR-diensten niet dat zij aan discriminatie doen wanneer zij een kandidaat in functie van zijn leeftijd weigeren. Dit wordt als normaal beschouwd, maar in feite is dit tegenstrijdig met de wet.” De onderneming die tegelijk jonge en minder jonge werkkrachten aanwerft, combineert het innovatiepotentieel van de eersten en de overdracht van kennis en ervaring van de anderen. Een dergelijk HR-beleid vereist echter voorbereiding. “Wij werken nu al 10 jaar aan ons diversiteitsbeleid”, vertelt Katleen Beyens, van Sodexo. “De samenleving is veranderd en wint constant aan verscheidenheid. De onderneming moet hiervan een weerspiegeling zijn. Dit is een noodzaak, want wij moeten tevredenheid bieden aan onze klanten, die eveneens veranderen. (…) Veel van onze werknemers zijn 55-plussers. Jaarlijks komen zij naar een geïndividualiseerd gesprek om hun toekomst in de onderneming te bespreken. Wij trachten telkens een oplossing op maat uit te werken, onder andere door transfers en aanpassingen van de werkuren”, aldus mevrouw Beyens. Vrouwen aanmoedigen Een genderevenwicht is niet gemakkelijk te vinden. “Bij Sodexo werken 54% vrouwen, maar in de hiërarchie blijft het moeilijk een evenwicht te bereiken. Sommige vrouwen moeten worden aangemoedigd en overtuigd dat zij een functie met verantwoordelijkheden aankunnen.” Hayate El Aachouche onderstreept hier de zelfdiscriminerende gedragingen die heel wat vrouwen nog steeds vertonen. Gender, afkomst, handicap, leeftijd en verdere categorieën (het Witboek heeft het niet over criteria als godsdienst of seksuele geaardheid) zijn alomtegenwoordig in ons dagelijks leven. Tegelijk betekent diversiteit een buitenkans voor ondernemingen om de uitzichten van hun personeel te verbreden, hun kapitaal aan kennis uit te breiden en nieuwe klanten en markten te benaderen. Dit kan echter slechts als een degelijk diversiteitsbeleid wordt uitgewerkt en toegepast. Aan deze uitdaging werkt de cel Diversiteit van BECI dagelijks met de ondernemingen. “Wij bieden ondersteuning aan de HR-diensten, wij vergemakkelijken de economische prestaties dankzij een andere aanpak van HR”, verklaart Hayate El Aachouche.. ● Advies diversiteit: Bouchra El Mkhoust, 02 643 78 20 - bem@beci.be Hayate El Aachouche, 02 643 78 34 - he@beci.be BECI - Brussel metropool - november 2015 11

Bij Merak zijn uw gegevens in goede handen. Merak is de internationale specialist in dataopslag en -archivering. Elke dag helpen wij lokale en globale bedrijven om hun cruciale gegevens op de veiligste en meest rendabele manier te bewaren. Onze geautomatiseerde systemen garanderen de perfecte bewaaromstandigheden. En onze gestandaardiseerde verpakkingen met barcode garanderen 100% anonimiteit. Bovendien zijn onze Merak-koeriers 24 uur op 24, 7 dagen op 7 beschikbaar. Zo verzekeren we ook in noodsituaties een maximale beschikbaarheid van uw gegevens. www.merak.be

THINK TANK DE ‘STAATSHERVORMING’ FICHE Het Participatiefonds De overdracht van bevoegdheden en budgetten naar de Gewesten in het raam van de Zesde Staatshervorming heeft ook talrijke gevolgen voor de ondernemingen. Om u een beter inzicht te geven in deze materies publiceren wij een aantal praktische fiches die u elke maand in uw magazine kunt lezen. Vincent Delannoy Het federale Participatiefonds, dat steun biedt aan zelfstandigen, vrije beroepen, KMO’s en startende werkzoekenden, werd meer dan een jaar geleden in vereffening gesteld, met overheveling van zijn bevoegdheden naar de Gewesten. Tot in 2022 Sinds juli 2014 beperkt de activiteit van het Fonds zich tot het beheer van kredieten en participaties die nog voor deze datum werden toegekend. Conform de wetteksten van de Zesde Staatshervorming, wordt het Participatiefonds tegen 1 juli 2022 geliquideerd. In feite splitst dat ene Fonds zich in drie gewestelijke entiteiten, die elk een fractie van de aandelen ontvangen (een kapitaal van 160 miljoen euro). Het zeventigtal VTE verspreidt zich nu over de drie gewestelijke fondsen en het federale Fonds dat nu wordt opgeheven. Het aandeel van Brussel Hoe verdelen zich de bedragen die het Participatiefonds aan de Gewesten overdraagt? De bijzondere wet kent 10% toe aan het Brusselse Gewest, 53% aan Vlaanderen en 37% aan Wallonië. Deze verdeelsleutel is ongunstig voor Brussel want hij houdt geen rekening met het proportioneel hoger aandeel van bedrijfscreaties in de hoofdstad. Tot 2022 ontvangt Brussel hoe dan ook een jaarlijkse enveloppe van 2,5 miljoen euro en een jaarlijks extra miljoen voor werkingskosten. Voor Wallonië bedraagt de globale overdracht 74 miljoen. Vlaanderen krijgt meer dan 100 miljoen. Hoe beheert Brussel deze nieuwe bevoegdheid? De toekenning van beroeps- en begeleidingsleningen waar het Participatiefonds voor instond, werd nu toevertrouwd aan BruPart, een nieuw onderdeel van de Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel (GIMB), die zich specifiek toegespitst op de behoeften van zelfstandigen en ZKO. Wat de middelen betreft, krijgt de GIMB zes federale ambtenaren en jaarlijks 3,5 miljoen om BruPart te laten functioneren. Een grootteorde, ter verduidelijking: in 2014 heeft de GIMB ongeveer 9 miljoen euro financiering aan ondernemingen toegekend. Deze regionalisering is blijkbaar een goede zaak, want het vroegere federale systeem werkte verre van optimaal: het gemiddelde percentage mislukkingen bedroeg ongeveer 50% en kon in sommige stelsels tot 87% oplopen. Als gevolg hiervan werd het assortiment van tien bijstandsvormen herleid tot twee duidelijk omschreven leningsformules: Boost-me en Brufin. De Boost-me lening richt zich tot KMO’s die minder dan vier jaar oud zijn, en tot zelfstandigen. Op de 80 sinds de regionalisering ingediende dossiers, werden er 20 aanvaard en wachten er 30 andere op goedkeuring. 65% van de aanvragen worden ingediend door werkzoekenden en 25% door zelfstandigen. Wat betreft de Brufin-lening (cofinanciering), zouden 10 dossiers op vrij korte termijn worden afgerond. De balans In Brussel zorgt de regionalisering voor een vereenvoudiging en een verbetering van het systeem dat financieringshulp verleent. De oprichting van BruPart houdt beter rekening met de eigenheden van de Brusselse economie. Na 2022 zal er echter geen federale enveloppe meer bestaan. De Gewesten zullen dan alle touwtjes in handen moeten nemen. De mening van BECI • Principieel vindt BECI het een goede zaak dat de steun aan ondernemingen wordt gerationaliseerd en dat er naar meer doeltreffendheid wordt gestreefd. • BECI is echter bezorgd om de restrictieve voorwaarden die de toegang tot financiële bijstand voor heel wat ondernemingen aanzienlijk kunnen bemoeilijken, zo niet versperren. • Het hefboomeffect zal grotendeels verdwijnen aangezien het niet meer mogelijk zal zijn federale en gewestelijke hulpmaatregelen te combineren. Ook BruPart financieringen en hulp van de GIMB zullen elkaar uitsluiten. • BECI maakt zich bovendien zorgen over een mogelijke verschuiving van de hulp bestemd voor de zelf-creatie van een baan, naar de starters toe, ten nadele van de eerste categorie. • De toegevoegde waarde van overheidshulp bestaat erin financieringsmogelijkheden te bieden aan ondernemingen die een dergelijke bijstand niet in de banksector vinden. Deze bron mag niet worden drooggelegd, anders geraken talrijke ondernemersprojecten waarschijnlijk nooit van de grond. FICHE 12 BECI - Brussel metropool - november 2015 13

INTERNATIONAAL De diensten, sterkste troef van de Brusselse export Het concept van Belgische export roept natuurlijk het beeld op van chemische en farmaceutische producten, transportuitrustingen en plastic, waarvoor wij beroemd zijn. Bier en chocolade behoren vanzelfsprekend ook tot deze hitparade. Aan diensten wordt veel minder gedacht. Ten onrechte, trouwens, want ook zij worden op grote schaal geëxporteerd. Denk maar aan het werk van architecten- en engineeringbureaus, consultants, juridische diensten, vertaalbureaus… Allemaal domeinen waar Brussel zich in onderscheidt. Vincent Delannoy E en kijkje naar de cijfers van de Belgische export geeft de indruk van een bijzonder onevenwichtige verdeling tussen de Gewesten. Als we de cijfers van de Nationale Bank moeten geloven, vertegenwoordigde de Brusselse export tussen 2008 en 2012, 14,5% van de totale uitvoer van ons land. Vlaanderen neemt 68,7% voor zijn rekening, en Wallonië 16,8%. Dit beeld weerspiegelt nochtans niet de werkelijkheid, omdat de goederen zich hierin het leeuwendeel toe-eigenen. Iedereen weet dat de productie van goederen de steden grotendeels heeft verlaten. Dit is vooral in Brussel het geval, met als gevolg een overwegend tertiaire economie. De verdeling tussen Gewesten verandert radicaal wanneer de klemtoon op diensten wordt gelegd. Dan stijgt het Brusselse aandeel tot 26,4%, vergeleken met 59% voor Vlaanderen en 14,7% voor Wallonië. De snelste groei is namelijk in de export van diensten te vinden. Tussen 2008 en 2012 steeg de export van diensten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met gemiddeld 5,8% per jaar. De export van goederen nam tijdens dezelfde periode slechts met 2,2% toe. Een gelijkaardige trend werd in alle drie Gewesten vastgesteld. Op het vlak van netto uitvoer (dus het verschil tussen export en import, goederen en diensten samen) scoort alleen het Brusselse Gewest negatief. Deze tendens versterkte zich bovendien tijdens de afgelopen 20 jaar. Handelsbalans De conclusie is overduidelijk: Brussel moet zijn export drastisch aanzwengelen. Hoe pakken we dit aan? Waar 1 Niet te verwarren met bruto export (zie tabel). beginnen we mee? In welk sectoren en volgens welke strategie? Ook hier leveren de statistieken nuttige aanwijzingen. We vernemen bijvoorbeeld dat het aandeel van diensten in de Brusselse export in het jaar 2012 47,5% bereikte (22% in Vlaanderen en 24,6% in Wallonië). Ook goed om te weten: dit percentage lag in het verleden lager: 40,1% tussen 2003 en 2007, en 46,5% tussen 2008 en 2012. Dit duidt op een gestadige groei van de dienstenexport. Wel dient gezegd dat de diensten import dezelfde trend volgt. Welke waren nu de activiteitensectoren die het zwaarst doorwogen op de netto export1 van diensten in Brussel in 2012? Antwoord: ‘vervoer en opslag’ en ook de ‘productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en airconditioning’. Van hun kant vertonen de diensten aan ondernemingen (juridische, boekhoudkundige en beheeractiviteiten, architectuur, engineering, controle en technische analyses) een toename van 5,14% van de export. De import van dergelijke diensten groeit echter nog sneller: 9,03%. Voornamelijk tertiair Hoe evolueerde de uitwisseling van diensten in België? Tussen 1995 en 2012 steeg de import met 220%, van 23,7 naar 75,8 miljard in waarde. De export groeide in diezelfde tijdspanne nog sterker (+ 227%), namelijk van 25,5 naar 83,2 miljard. Op nationaal niveau is de netto export van diensten altijd duidelijk positief geweest, met een groei van 1,7 miljard in 1995 tot 8,6 miljard in 2010, en daarna een lichte daling tot 7,4 miljard in 2012. 14 BECI - Brussel metropool - november 2015

TOPIC De toekomst van de statistiek De officiële toetreding van de Gewesten tot het Instituut voor Nationale Rekeningen (INR) is in januari 2016 gepland. Pas vanaf dat ogenblik kan een regelmatige productie van gewestelijke statistieken over goederen en diensten in overweging worden genomen. De uitbreiding van de rol van de Gewesten in het INR en de oprichting van een nieuw interfederaal instituut voor statistiek zouden de weg moeten effenen naar betere regionale gegevens, in de toekomst althans. De resultaten schommelen gevoelig naargelang van de gebruikte rekenmethode. Zo bijvoorbeeld in het geval van de export van diensten: de percentages voor Brussel dalen in de regionale rekeningen 2015 met enkele punten ten opzichte van de resultaten van 2014, die volgens een andere methode werden berekend (SEC 1995 vervangen door SEC 2010). Bovendien werden de stromen tussen de Gewesten niet gedefinieerd; de gepubliceerde statistieken geven dus geen correct beeld van de situatie. Daarom is het vandaag niet mogelijk de regionale handelsbalansen nauwkeurig te berekenen. In de periode tussen 1996 en 2010 kende het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de sterkste groei, met een netto dienstenexport die van 0,3 tot 3,4 toenam om daarna, in 2011 en 2012, opnieuw licht achteruit te gaan. Ook even melden dat, voor alle Gewesten samen, een flink deel van de invoer van diensten te maken heeft met eindconsumptie (namelijk de import van privéverblijven en –reizen). Waar halen we extra groei? Voormalig BNB gouverneur Luc Coene wees onlangs op mooie uitzichten voor de Belgische economie door Volgens voormalig BNB-gouverneur Luc Coene vertegenwoordigen de met geëxporteerde goederen gepaard gaande diensten een potentieel dat de Belgische bedrijfswereld nog te weinig benut. de export van diensten, al dan niet gepaard met gefabriceerde producten. Vergeleken met onze buurlanden (aan de hand van OESO-gegevens) bieden België en zijn Gewesten spontaan relatief weinig diensten die de geëxporteerde producten aanvullen. Op die manier verliezen we aanzienlijke bronnen van waardecreatie. Dit geldt bijzonder sterk voor Brussel, waar grote uitvoerende bedrijven hun zetel hebben gevestigd. De cijfers spreken boekdelen. In onze buurlanden schommelt de toegevoegde waarde uit dienstensectoren in de industriële export tussen 10 en 15%. In België zitten we bijna aan 19%. De mogelijke binnenlandse groeimarge op zulke diensten is dus wellicht aanzienlijk. ● Bronnen: Regionale rekeningen. Gewestelijke verdeling van de Belgische import en export van goederen en diensten tussen 1995 en 2012, BNB en regionale instituten voor de statistiek (BISA in Brussel), juli 2015, 89 pp. Exportsectoren In 2012 bereikte het totaal van de Brusselse export van diensten naar het buitenland ongeveer 21,5 miljard euro. De 10 grootste bijdragende sectoren waren (in deze volgorde): juridische en boekhoudkundige activiteiten; activiteiten van maatschappelijke zetels; bedrijfsleidingsadvies activiteiten van financiële diensten (met uitzondering van verzekeringen en pensioenfondsen); verzekeringen; activiteiten die financiële en verzekeringsdiensten aanvullen kleinhandel groothandel logies en maaltijden telecommunicatie; programmatie, advies en andere computer-gebonden activiteiten; informatiediensten productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en airconditioning reclame en marktstudies activiteiten van verenigingen; herstelling van computers en van goederen voor privé en huishoudelijk gebruik handel en herstelling van auto's en motoren 957 901 720,7 501,5 398 331 X miljoen euro BECI - Brussel metropool - november 2015 15 5500 5200 2100 2000

TOPIC De troeven van Brusselse diensten INTERNATIONAL De export van diensten vereist per definitie een bredere inzet van human resources dan de uitvoer van goederen. Denk maar aan het uitzenden van personeel ter plaatse, de opening van lokale vestigingen, de kennis van de buitenlandse markten of de bijkomende risico’s. Ondernemingen die de export van diensten overwegen, hebben dus nood aan advies, begeleiding en financiering. Kan Brussel op dit vlak beter scoren en zo ja, op welke manier? Wij bespraken dit met de Brusselse Staatssecretaris van Buitenlandse Handel Cécile Jodogne. Interview afgenomen door Vincent Delannoy Brussel Metropool: U koos stedenbouwkunde en architectuur als twee groeisectoren. Waarom? Cécile Jodogne: Wegens mijn opleiding en mijn beroeps ervaring. Het zijn domeinen die ik goed ken en bovendien biedt Brussel een aanzienlijke kennis van zaken in deze disciplines. Wij promoten deze knowhow in het buitenland, zoals tijdens het Mipim in Cannes. Tour & Taxis verwelkomde de Realty vakbeurs. Sommige economische missies waar ik aan deelneem, zullen trouwens een speciaal luik aan stedenbouwkunde en architectuur wijden. In oktober vond er in Milaan een seminar rond architectuur plaats en kon onze delegatie een aantal voorbeeldige gebouwen in deze Italiaanse stad bezoeken. Ook de prinselijke missie in Vancouver en Seattle opende uitzichten: deze steden kennen een sterke demografische groei en het potentieel aan woningbouw is er gewoon overweldigend. Hoe zit het met de voedingssector en de Horeca? Brussel biedt een waaier aan luxevoedingsproducten die bijzonder vlot in opkomende landen en in de Golfstaten verkopen. Dit heb ik zelf tijdens de prinselijke missie in Katar en de Verenigde Arabische Emiraten kunnen vaststellen. De Brusselse culinaire specialiteiten vallen ook in Japan bijzonder in de smaak. Dit merkte ik tijdens mijn recente missie in Nagoya en Tokyo. Brussel is een toerisme- en congresstad. Dankzij de regionalisering van het toerisme kunnen we nog nauwer samenwerken met VisitBrussels om investeringen, internationale ondernemingen, NGO’s, congressen en evenementen naar Brussel te lokken, wat de Horecasector van ons Gewest meteen ten goede komt. Cécile Jodogne, tijdens een economische missie in Dubai, in maart U gelooft ook zeer sterk in arbitrage. De reden hiervoor is vrij eenvoudig. Op 1 september 2013 werd in het Belgisch Gerechtelijk Wetboek een nieuwe bepaling van kracht die bijzonder gunstige omstandigheden schept voor de ontwikkeling van Brussel als arbitragecentrum. Stel u voor: een arbitrageprocedure van een internationaal handelsgeschil in Brussel zal positieve gevolgen hebben voor de verhuring van zalen, overnachtingen, catering en type- en vertaaldiensten. Des te meer omdat zulke procedures meestal meerdere dagen of zelfs weken in beslag nemen. 16 BECI - Brussel metropool - november 2015 U verwijst bovendien naar de levenswetenschappen en de audiovisuele sector. In Brussel zijn er drie universitaire klinieken en talrijke vestigingen die hiermee in verbinding staan. In deze omgeving ontstonden bedrijfsincubatoren waarvan heel wat startups dankbaar gebruik hebben gemaakt om zich in de sector van de levenswetenschappen te ontwikkelen. In dergelijke spitstechnologische sectoren overschrijdt de ontwikkeling al gauw de grenzen. En wat betreft de audiovisuele sector in België, moet ik zeggen dat het tax shelter systeem bijzonder gunstige voorwaarden biedt voor de productie. Bovendien betekent de ontwikkeling van een mediacentrum in de Reyerswijk een ware oproep tot buitenlandse investeringen in deze sector. Welke actie onderneemt Brussel Invest & Export op het vlak van diensten? BIE bestudeert de manier om de promotie van de export van diensten specifieker in zijn actieplan 2016 te integreren. Daarnaast onderstreept BIE het belang van diensten in een aantal sectoren dat de organisatie met eigen initiatieven en begeleiding ondersteunt. Ik denk hier onder andere aan ITC, de bouwsector, biotechnologie en zuivere dienstensectoren als consultancy, lobbying, banken enzovoort. ●

EEN WERELD VAN NIEUWE PERSPECTIEVEN. Net zo makkelijk zaken doen aan de andere kant van de wereld als in de eigen straat, dat is de droom van elke ondernemer. Brussel Invest & Export biedt u persoonlijk advies, een netwerk van economische en handelsattachés op elk continent, prospectieacties en fi nanciële steun om van uw internationale projecten een succes te maken. Ontdek een unieke bron van energie voor Brusselse bedrijven op www.brusselinvestexport.be of bel 02 800 40 00.

Export van diensten: andere belemmeringen INTERNATIONAAL De meeste Brusselse ondernemingen verlenen diensten. Kennis en vakkundigheid zijn per definitie onzichtbaar, ontastbaar en mensgericht. Die laten zich niet op dezelfde manier exporteren als bier of chocolade. De internationalisering van ‘breinwerk’ vereist dus wel enige voorbereiding. Enkele tips en ervaringen. Olivier Fabes D e export van goederen en van diensten hebben een aantal internationale handelsregels in gemeen. Voor heel wat Belgische uitvoerders bestaat er trouwens geen waterdichte scheiding tussen beide domeinen. Een producent van goederen (gereedschapswerktuigen bijvoorbeeld) zal ook onderhoudsen updating-diensten aanbieden. Nu is het wel zo dat Brussel en zijn zeer dominante tertiaire sector zich qua diensten door hun aantal pure players onderscheiden: consultancybureaus, architectenkantoren, advocatenkantoren, of ondernemingen in de sector van de vrijetijdsbesteding (zie ons artikel over nWave). Zulke ondernemingen zoeken vaak naar nieuwe groeiperspectieven in het buitenland. Internationalisering is dan de enige manier om de ontwikkeling verder te zetten, wegens de beperkte omvang van de Belgische markt en/of de eigenheid van de aangeboden kennis van zaken. De ‘internationalisering’ van diensten blijft echter een ingewikkelder proces dan de export van goederen. De aanpak is veel minder afgebakend, of zelfs helemaal niet. Intellectuele vaardigheden of een bepaalde kennis van zaken in het buitenland laten erkennen, vereist veel meer inzet dan het sluiten van een overeenkomst met de lokale verdeler van producten. In dit perspectief publiceerde de overheidsdienst Brussels Invest & Export (BIE) een Vademecum voor de internationalisering van diensten1 . Dit bevat een aantal raadgevingen aan KMO’s: 1. Uit het oog, uit het hart: zonder een zichtbaar en tastbaar product hebt u er alle baat bij vaak ter plaatse te gaan om de reputatie van uw onderneming en de geloofwaardigheid van uw dienst hoog te houden. 18 BECI - Brussel metropool - november 2015 2. Onderschat nooit de wettelijke belemmeringen. De tarifaire beperkingen en de douanerechten zijn meestal goed gekend voor producten, maar wat diensten betreft, heerst er veel meer onduidelijkheid. India erkent bijvoorbeeld niet het Belgische ingenieursdiploma. Er moet dus vaak een lokale partner worden ingeroepen om de gelijkwaardigheid van diploma te doen aanvaarden. Als u een dienstverlenend bedrijf runt, zijn uw medewerkers uw enige troef. Wees ook op uw hoede voor wettelijke verplichtingen inzake aanwerving, detachering en arbeidsvergunningen. 3. Bereid u heel zorgvuldig voor. BIE beveelt een haalbaarheidsstudie aan (bestaat er een markt voor mijn dienst in dat land?), nog vóór u de eerste regels van een internationaliseringsplan uitschrijft. Voorzie een ruim financieel plan, want de reiskosten, de juridische bijstand en de personeelskosten lopen altijd sneller op dan u verwacht. Voorzie eveneens een ruime investeringsmarge: wegens het abstract karakter van diensten tonen financiële instellingen zich vaak terughoudend als het erop aankomt de export ervan te financieren en te verzekeren. 4. Vind betrouwbare partners en contacten ter plaatse. Dit kan via een deelname aan internationale beurzen en/of integratie in een bedrijvennetwerk. De zoektocht naar een waardevolle partner kan meer dan een jaar in beslag nemen. En daarna moet u de relatie onderhouden. 1 Het ‘Vademecum voor de internationalisering van diensten’ kan gratis worden gedownload: www.brusselsinvestexport.be (publicaties). © Thinkstock

Het enige verschil met thuis, is dat u wakker wordt op een ander continent. De KLM World Business Class, een fraai staaltje Dutch Design dat de perfecte mix van comfort, privacy en ruimte voor uzelf biedt. De ‘full fl at’ stoel is tot 207 centimeter horizontaal verstelbaar en heeft een slim privacyscherm. Tel daarbij de persoonlij ke aandacht van onze bemanning op, en u voelt zich meer dan ooit thuis in KLM’s World Business Class. Het enige verschil met thuis is dat u wakker wordt aan de andere kant van de wereld. www.klm.be

We krijgen regelmatig de kans om ook andere takken binnen Brussels Airport Company te bezoeken of leren kennen. Zo krijgen we op een snelle en leuke manier inzicht in onze organisatie. Naïma, Senior Business Controller Unlike any other job Vliegtuigen die voorbij vliegen of taxiën, bijna letterlijk binnen handbereik, dat blijſt tot de verbeelding spreken. Maar niet alleen luchtvaart maakt de jobs hier zo uniek. Onze dynamiek, de drive om de beste, meest klantvriendelijke luchthaven van Europa te worden, de ruimte voor eigen ideeën en de open werksfeer, daarin zijn we als geen ander. Word jij ook deel van Brussels Airport Company? Als uitbater van Brussels Airport zorgen wij met ruim 750 collega’s voor de ontwikkeling van de luchthaven. Jaarlijks passeren 21,9 miljoen passagiers en 454.000 ton cargo bij ons. Onze luchthaven verbindt Brussel met liefst 228 bestemmingen. Direct en indirect werken er ongeveer 60.000 mensen voor en met ons, wat ons tot de tweede economische groeipool van België maakt. Er is geen job zoals een Brussels Airport Company job. Vind die van jou op www.brusselsairport.be/jobs

TOPIC Het getuigenis van Jean-Didier Boucau (Telelingua) De jongste laureaten van de Brussels Best Exporters : Marc Tombroff, General Manager van Numeca (links), en Jean-Didier Boucau, CEO van Telelingua International. Telelingua ontving verleden jaar de Brusselse Best Exporter prijs, in de categorie ‘diensten’. Het taal- en vertaalbureau besliste niet rustig verder te boeren in de hoofdstad van Europa, nochtans een kruispunt van talen, en op een bijna natuurlijke wijze de weGrote ondernemingen met een Europese zetel in België hebben ons hun deuren geopend reld te gaan veroveren. Vandaag werken de meer dan 200 loontrekkenden van Telelingua voornamelijk in het buitenland (‘slechts’ een vijftigtal in Brussel). De onderneming beschikt over dochterorganisaties in Frankrijk, Duitsland, de Verenigde Staten, China en, sinds enkele maanden, ook in Zwitserland. 70% van haar inkomsten komen uit het buitenland. De KMO stelt onder andere 130 vertalers in China tewerk, waar een arbeidsovereenkomst als loontrekkende een vereiste is om het kwaliteitsniveau te garanderen. Voor het overige doet Telelingua een beroep op een netwerk van 2.000 freelancers in de wereld. “Onze internationale uitstraling danken wij eerst en vooral aan onze klanten. Grote ondernemingen met een Europese zetel in België hebben ons hun deuren geopend. De voorwaarde was wel dat er in lokale dochterorganisaties zou worden geïnvesteerd want, hoe dan ook, een Duitser of een Fransman zal altijd de voorkeur geven aan een ‘nationale’ leverancier”, zegt directeur Jean-Didier Boucau. Voor het overige rust ons beroep op de kwaliteit van de medewerkers en op de activiteit en nabijheid van onze projectleiders overal ter wereld. Vaak wordt vertaling niet als strategisch beschouwd. Onze klanten verwachten dus een all-in service die zo weinig mogelijk tijd in beslag neemt.” De internationale uitbreiding van Telelingua stelde het bedrijf in staat een kritische schaal te bereiken (17,2 miljoen euro omzet in 2013) om met de wereldleiders te concurreren, “ook al behoren we niet tot de top 20 in de wereld”, onderstreept Jean-Didier Boucau, die blijkbaar aan verdere groei denkt. Vandaag bestaat de grootste uitdaging erin deze internationale groei vol te houden door de aanwerving van adequate profielen. Hoe zorgt u voor aantrekkingskracht in het buitenland? Op het initiatief van ICC Belgium en de kamers van koophandel biedt het International Business Institute (IBI) al sinds drie jaar in Brussel een opleiding Export voor bedrijfsleiders, wel voornamelijk gericht op de export van goederen. Door het toenemende aandeel van dienstverlenende bedrijven in de internationalisering van de handel, wordt nu gewerkt aan het programma voor de Herfst 2016, dat zich zal toespitsen op goede praktijken bij de export van diensten. Het huidige formaat (tot nu toe 22 sessies op vrijdagnamiddag) zal worden ingekort om zoveel mogelijk belangstellenden aan te trekken. Theoretische opleidingen zullen afwisselen met praktische workshops en getuigenissen ‘van ondernemers voor ondernemers’. Deze vorming is bedoeld om bepaalde tekortkomingen in de internationalisering van diensten weg te werken. Er bestaat natuurlijk een gemeenschappelijke basis met de uitvoer van goederen, maar toch vereist deze materie een specifieke aanpak”, verklaart Mathieu Maes, secretaris-generaal van ICC Belgium. “Ondanks hun verscheidenheid hebben de dienstverlenende sectoren – vrije tijdsbesteding, vervoer, engineering, advies … – een aantal juridische vraagstukken in gemeen in verband met het arbeidsrecht of de intellectuele eigendom. Omdat deze sectoren zich toespitsen op menselijke vaardigheden staan ook de fiscale vraagstukken centraal. In de context van de huidige internationale talentenoorlog moet een uitvoerder van diensten vooral een aantrekkelijke werkgever zijn om succes te oogsten”, stelt Mathieu Maes. Aan de strijd tegen corruptie wijdt ICC eveneens veel energie. In de diensten neemt deze plaag nog een grotere proportie aan want de mens vervalt gemakkelijk in dit misdrijf. “Een zakelijke gedragscode is onontbeerlijk om duurzaam internationaal actief te zijn.” BECI - Brussel metropool - november 2015 21 BIE, dat vaak samenwerkt met het AWEX en FIT, beschikt over een bijzonder degelijk netwerk van attachés en sectorale verantwoordelijken die u internationaal kunnen begeleiden. Ga daar zeker aankloppen als u uw eerste stappen in het buitenland overweegt. Hun diensten zijn gratis. Van hun kant bieden de Gewesten subsidies die soms tot 50% oplopen om het advies van een deskundige in te winnen, deel te nemen aan vakbeurzen, offertes in te dienen bij internationale openbare aanbestedingen of prospectiereizen te ondernemen, onder andere buiten de Europese Unie. ●

INTERNATIONAAL Hoe nWave in de ganse wereld de bioscoopzalen veroverde Fly Me To The Moon, Sammy I en II, Flits en het Magische Huis … De titels van deze animatiefilms klinken alvast bekend in de oren van uw kinderen en van miljoenen anderen, doorheen de wereld. Vanuit zijn onopvallende kantoren in Vorst slaagde nWave erin zich een reputatie van ‘Europese Disney’ te bouwen dankzij de niche van de gespecialiseerde film in reliëf (voor pretparken), naast de productie van langspeelfilms. Een ontmoeting met medeoprichters Ben Stassen en Caroline Van Iseghem. Olivier Fabes n Wave is één van de miskende Brusselse kampioenen. Weinig mensen weten dat dit bedrijf wereldleider is in de uiterst competitieve sector van de 3D animatie. Het bedrijf dat Ben Stassen, Caroline Van Iseghem en Eric Dillens in 1992 oprichtten, heeft nooit profeet in eigen land willen zijn, maar is er wel in geslaagd zich wereldwijd te doen gelden in een sector waar de grote Amerikaanse studio’s het voor het zeggen hebben. De onderneming verwezenlijkt slechts 2 tot 3% van zijn verkoop in eigen land. nWave Pictures, die instaat voor de filmdistributie, en nWave Digital, de productiestudio, verwezenlijken samen een omzet van om en bij de 20 miljoen euro. Dit zijn indrukwekkende cijfers voor een KMO die 120 personen tewerkstelt (zie kaderverhaal). In feite plukt nWave de vruchten van strategische beslissingen waardoor de onderneming geleidelijk kon groeien zonder zich in de vingers te snijden. Van meet af aan was de technologische voorsprong van de partij. “Wij zijn als een feniks geboren uit de assen van Little Big One, een Brusselse onderneming die in het begin van de jaren 90 aan de spits van de digitale technologie stond. Die waren toen groter dan Pixar zelf. Na het faillissement hebben wij tal van medewerkers van LBO overgenomen”, herinnert zich Ben Stassen. Speciale 3D et 4D films Little Big One beperkte zich tot spitstechnologische diensten, zonder echter eigenaar van zijn ‘producten’ en creaties te zijn. Dat was een van de zware vergissingen waaruit nWave lering trok door zich direct in de productie te lanceren. Het begon met de creatie van kleine ver22 BECI - Brussel metropool - november 2015 Ben Stassen bluffende filmpjes van 4 minuten voor pretparken (de zogenaamde rides in het jargon). Devil’s Mine Ride (La Mine du Diable) werd al gauw een wereldwijde referentie in deze nichemarkt. Dit door de kritiek toegejuicht commercieel succes werd 17 jaar lang in een speciale zaal van het hotel Excalibur, in Las Vegas geprojecteerd. “Tot in 1996 hebben wij 25 dergelijke ‘rides’ geproduceerd. In tegenstelling tot Georges Lucas, die in ‘motion control’ met echte camera’s werkte, kozen wij voor 100% digitaal. Dit bleek een goede keuze, want op die manier konden wij onze films voor verscheidene dragers formatteren, terwijl er in die tijd geen standaard bestond. Wij waren dus niet gebonden aan de technologie van bioscoopzalen. Bovendien waren wij de eigenaars van onze films. Deze twee factoren droegen tot het succes bij, zodat wij konden rivaliseren met een gigant als Disney Universal», vertelt de bedrijfsleider, die tevens als producent, scenarist en regisseur optreedt.

WELCOME TO CUSHMAN & WAKEFIELD CUSHMAN & WAKEFIELD AND DTZ. TOGETHER, A NEW FORCE IN GLOBAL REAL ESTATE. Av. des Arts 56 Kunstlaan B-1050 Brussels T +32 2 514 40 00 Chaussée de la Hulpe 166 Terhulpsesteenweg B-1170 Brussels T +32 2 629 02 00 Twitter: @CushWakeBELGIUM cushmanwakefield.com

Design: www.acg-bxl.be HAVEN VAN BRUSSEL, IN HET HART VAN EUROPA UITGELEZEN LIGGING De Brusselse haven ligt op vijf uur varen van Antwerpen en biedt een uitzonderlijke toegankelijkheid voor binnenschepen en zeeschepen tot 4.500 ton. De haven ligt bovendien midden in een dicht netwerk van snelwegen en spoorwegen. PERFORMANT WERKTUIG In de voorhaven is er een containerterminal operationeel die aansluit op de vier transportmodi: binnenvaart, zeevaart, spoorwegen en autowegen. Behalve de terreinen langsheen de waterweg heeft de Haven van Brussel ook nog 160.000 m2 pakhuizen in het TIR-centrum. TEN DIENSTE VAN BRUSSEL Het havendomein bedient een afzetgebied van twee miljoen inwoners en vertegenwoordigt een belangrijk economisch gewicht: zowat 350 ondernemingen, goed voor 12.000 directe en indirecte jobs, een jaartrafiek over de waterweg van 6,6 miljoen ton. Jaarlijks 625 000 vrachtwagens minder in de stad – Een jaarlijkse besparing van 97 000 ton CO2 www.port.brussels Redersplein, 6 B -1000 Brussel T : +32 (0)2 420 67 00

TOPIC Succes in enkele cijfers ● ● ● ● 4 van de 9 langspeelfilms van nWave overschreden 10 miljoen tickets In Berlijn brak een made in Belgium iMax film alle records met 770.000 tickets in 2 jaar Sammy genereerde meer dan 100 miljoen euro aan de box office 120 medewerkers, onder wie ongeveer 35 Belgen, 30 Fransen en de rest vanuit de ganse wereld. nWave begon nadien aan de productie van films voor iMax zalen, wat opnieuw heel snel uitmondde op een wereldsucces dat een tiental jaren zou duren, tot de achteruitgang van deze technologie. In 2000 ontving nWave een bestelling voor de 50e verjaardag van het pretpark De Efteling, in Nederland. Dit werd het vertrekpunt van de productie van films op maat (3D en zelfs 4D met fysische effecten in de zaal). Deze activiteit groeit sindsdien constant en vertegenwoordigt vandaag ongeveer 30% van de inkomsten. “Ondertussen zijn we uitgegroeid tot de Disney van 4D, met een veertigtal reliëffilms op onze naam.” Zulke speciaalfilms, die gepaard gaan met uitbatingsrechten voor meerdere jaren en doorheen de wereld in pretparken worden vertoond, bieden het enorme voordeel dat ze voorspelbare inkomsten garanderen en de nagenoeg 120 medewerkers van nWave een bepaalde werkzekerheid geven. De onderneming heeft in Burbank, dicht bij Hollywood, kantoren die instaan voor de verkoop van deze films. Ook in China en Japan beschikt nWave over handelsagenten. nWave verkoopt voornamelijk via directe contacten of dankzij zijn deelname aan een tiental grote gespecialiseerde vakbeurzen. De absoluut niet te missen afspraak is IAPPA, het grote pretparkenevent, in Orlando. Langspeelfilms met Studio Canal De overige 70% van de omzet wordt met 3D langspeelfilms verwezenlijkt. Sinds Fly Me To The Moon in 2005 werden er al negen andere geproduceerd. Het grootste succes tot nu toe blijft het verhaal van schildpad Sammy, waarvan de eerste aflevering meer dan 100 miljoen dollar opbracht aan de box office. Dit succes heeft Ben Stassen en zijn team aangezet andere langspeelfilms te produceren, maar dan wel niet als alleenstaander tegenover de Amerikaanse reuzen. De ‘kleine Belgen’ overtuigden Studio Canal (Vivendi groep) toe te treden tot het kapitaal van nWave. Het bedrijf dat onder leiding staat van Vincent Bolloré heeft nu een aandeel van 49% in de Belgische leader van 3D films. Het is trouwens het enige productiehuis waarin de Franse groep een participatie heeft aanvaard. Studio Canal zorgt voor de verkoop van de langspeelfilms van nWave overal ter wereld. Robinson Crusoë, de volgende film, zal in 2000 zalen in de Verenigde Staten worden verdeeld, terwijl Belgische producties zich tot nu toe tot gespecialiseerde circuits beperkten. Een alternatief voor de Amerikaanse overheersing Volgens Ben Stassen (een neef van Philippe, van de Stassen ciderfabriek in Aubel), verwelkomen de lokale distributeurs de producties van nWave, omdat ze op die manier een kwaliteitsvol alternatief vinden voor de overheersing van de Amerikaanse giganten. De Belgische onderneming heeft bijvoorbeeld niet de minste last met de quotapolitiek die China oplegt. Alle films van nWave maakten er een succesvolle carrière. Dit geldt ook voor Rusland, Korea, Japan, Australië en Zuid Amerika. Ben Stassen heeft zelfs een beetje moeite met de exacte rangschikking van de verkoopcijfers: “Ik weet dat Europa nog altijd koploper is.” De toenadering met Studio Canal was een vitale stap om de financiële gezondheid van de onderneming te verstevigen. nWave is namelijk een van de weinige in de wereld die, de grote studio’s uitgezonderd, negen langspeelfilms in 10 jaar tijd hebben geproduceerd. “Ook de tax shelter helpt ons geweldig in onze activiteit. Het is trouwens de voornaamste reden waarom wij in België blijven.” Caroline Van Iseghem Caroline Van Iseghem, die tegelijk vennoot en levenspartner van Ben Stassen is, geeft ons haar kijk op het internationale succes van nWave: “De eerste succesfactor was dat wij hebben geleerd van het faillissement van Little Big One: wij hebben rechten geëist op onze creaties en konden op die manier controle uitoefenen op de waardeketen. De eigendom van onze producten is van doorslaggevend belang, want op die manier kunnen we bijvoorbeeld ook bij-inkomsten genereren vanuit onze langspeelfilms: ik denk bijvoorbeeld aan speciaalfilms voor pretparken of Tv-series die onder licentie worden verdeeld.” De CEO van nWave Digital onderstreept ook de vernuftige combinatie van ambitie en wijsheid waardoor de onderneming eerst nichemarkten heeft veroverd en daarna in zee is gegaan met Studio Canal, “zonder in grootheidswaanzin te vervallen”. Dankzij het Nederlands … De vennoten blijven bescheiden. Daarbij ‘vergeten’ ze een doorslaggevende factor, namelijk de wereldoriëntatie en een spontane aanleg voor universele gevoelens. Ongetwijfeld hebben de 10 jaar die Ben Stassen in de Verenigde Staten heeft doorgebracht, o.a. om daar filmtechniek aan het prestigieuze USC te studeren, hem veel aangeleerd voor het vervolg. In feite is de passie voor film bijna toevallig opgedoken toen hij in 1978 besliste aan een Vlaamse universiteit – de KUL – te gaan studeren. Weinig Walen waagden dit in die tijd. “Mijn kennis van het Nederlands was ontoereikend om verhandelingen te schrijven, toen ik daar sociale en politieke wetenschappen studeerde. Daarom filmde ik een aantal interviews met allerlei deskundigen, in Amsterdam of elders. Op die manier kreeg het filmvirus te pakken. Ik ben daar nooit van genezen.” ● BECI - Brussel metropool - november 2015 25

TOPIC INTERNATIONAAL “Nieuwe tools nodig voor de export van diensten” De uitvoer van diensten neemt veel sneller toe dan de export van goederen, zeker in een stad als Brussel, waar de tertiaire sector de overhand heeft. De aard van diensten valt ook niet met goederen te vergelijken en hun immateriële stroom vraagt om een specifiek beheer. Hoe kunnen wij de bestaande exporttechnieken aan deze werkelijkheid aanpassen? Zie hier de antwoorden van BECI gedelegeerd bestuurder Olivier Willocx. Emmanuel Robert B russel en zijn vele internationale instellingen en ondernemingen vormen een vruchtbare voedingsbodem voor de ontwikkeling van allerlei diensten, die bovendien voor export vatbaar zijn. Denk maar aan advocatenkantoren, consultancybedrijven, vertaal- en communicatiebureaus, huisvestingsagentschappen voor expats e.a. Maar daar blijft het niet bij, want in Brussel krioelt het bovendien van de softwareontwikkelaars, architecten- en ingenieursbureaus, logistieke bedrijven, noem maar op. U zult het ook verder in dit dossier kunnen lezen: dit deel van de Brusselse internationale handel ontwikkelt zich pijlsnel. De immateriële aard van diensten roept echter een aantal specifieke vragen op, waar de huidige handelsstelsels slechts ontoereikende oplossingen voor bieden. “Ik stel hoofdzakelijk twee problemen vast”, begint Olivier Willocx: “De identificatie van de stromen en het vertrouwen. In het geval van materiële goederen zijn de zaken vrij duidelijk: de douaneovergang zorgt voor de overdracht van de eigendom, die gepaard gaat met de betaling van de verrichting. Een voorbeeld: ik voer Belgisch bier naar Japan uit. Mijn klant heeft een voorschot betaald. Ik verstuur de goederen naar Yokohama, waar ze worden ingeklaard. De klant ontvangt ze en betaalt mij. Voor diensten wordt dit ingewikkelder. Als ik software ontwikkel en een Nigeriaanse onderneming downloadt mijn pakket, waar gebeurt de eigendomsoverdracht? Worden er douanerechten geheven? Waar dient btw te worden betaald? Allemaal zeer ingewikkeld, vooral voor KMO’s.” Immateriële stromen zijn bijzonder vluchtig. “Een deel van de dienstenexport blijft zelfs onopgemerkt”, stelt de gedelegeerd bestuurder van BECI vast. “Neem nu het voorbeeld van een multinational waarvan het kantoor in New York aan Amerikaanse klanten een dienst verleent die in feite uit het kantoor van Brussel afkomstig is – of omgekeerd.” Voeg daar nog de snelheid van de uitwisselingen aan toe en u begrijpt dat de overheid zoiets nauwelijks kan volgen. 26 BECI - Brussel metropool - november 2015 “Het relationele luik vormt een andere belangrijke dimensie van diensten”, aldus nog Olivier Willocx. “De invoer van goederen is iets concreets: ik koop een bepaalde kwaliteit aan de hand van stalen en bepaal de hoeveelheid. Zoiets kan worden gemeten. Nu, als u de verdediging van uw belangen aan een advocaat toevertrouwt of uw boekhouding aan een Indisch bedrijf uitbesteedt, wordt alles veel waziger. Er is hier geen sprake van een materiële tegenprestatie. Ik haal nog even het voorbeeld van de software aan: is mijn Nigeriaanse klant bereid een voorschot te betalen voor een immaterieel goed? Heb ik vertrouwen in de lokale rechtbanken om een eventueel geschil te beslechten? Veel meer dan bij de export van goederen draait alles rond de vertrouwensrelatie, in het geval van diensten.” Vooruitlopen “De meeste van onze controle- en betalingstechnieken voor goederen dateren uit de 18e eeuw, of zelfs vroeger. In de 21e eeuw moeten we nieuwe hulpmiddelen ontwikkelen om de verlening van diensten te vergemakkelijken en beide partijen de beste waarborgen te bieden. Dit vereist denkwerk. BECI is daar al aan bezig, in samenspraak met de betrokken spelers, onder andere de bank- en verzekeringswereld.” Deze trend is op de consumentenmarkt nog meer uitgesproken, mede door de ‘uberisering’ van de economie. “Wie is nu de echte dienstverlener? Wie verkoopt wat aan wie?”, vraagt Olivier Willocx zich af. Zelfs het onderscheid tussen goederen en diensten is aan het vervagen: “Met de ontwikkeling van online verkoop en leasingformules maakt de consument hoe langer hoe minder een onderscheid.” “We moeten deze trend volgen en er zelfs op vooruitlopen”, besluit hij. “Als we dit niet doen, maken we onze economie kwetsbaarder. Vandaag hoeft een onderneming niet langer binnen een bepaald grondgebied actief te zijn om winst te maken. Dit stelt trouwens vragen op het vlak van de fiscaliteit en de lasten op de arbeid. Als we bij de export van diensten goed willen blijven presteren, hebben wij een raam nodig die noch de bedrijven aanzet naar het buitenland te trekken, noch de consumenten aanmoedigt om ergens anders hun aankopen te doen.” ●

Advies en beheer En wat als uw uitdagingen een hoge vlucht nemen ? ETHIAS SERVICES EEN PARTNER VOOR AL UW OPDRACHTEN MET CERTIFICAAT ISAE 3402 Berekening van loonverplichtingen, optimalisering van pensioenkosten, administratief beheer, betaling van pensioenen voor personeelsleden, juridische studies, actuariële verslagen, audit van de verzekeringsportefeuille... Tal van dagdagelijkse uitdagingen die Ethias Services voor u kan aannemen ! Meer hierover weten ? www.ethiasservices.be Ethias Services NV. Ondernemingsnummer 0825.876.113. Contact : Prins-Bisschopssingel 73 – 3500 HASSELT

Het zonnecelpanelenpark van Monteruga, in Italië, gebouwd door Belpower Internationaal zo ver weg? INTERNATIONAAL Een onderneming kan de stap naar internationalisering eerst als wat angstwekkend ervaren vanwege de investeringen, de culturele verschillen, de logistiek of de administratieve doolhof. De perspectieven zijn nochtans even talrijk. Wij hebben een aantal Brusselse ondernemingen ontmoet die met succes de stap naar het buitenland hebben gezet. Adrien Dewez M arie Martens, de oprichtster van Twist Consulting, werkte acht jaar in Londen. “Daar stelt de vraag zich gewoon niet. De grenzen overschrijden geldt daar als een evidentie, met een tikkeltje veroveringsdrang. In België stellen de mensen zich spijtig genoeg nogal argwanend op.” Zich tot het buitenland richten, effent de weg naar nieuwe markten en een sterkere groei. Jazeker, maar hoe pakken we dat aan? In vele ondernemingen begint de internationalisering met een project. Zo bijvoorbeeld bij Belpower, een dochteronderneming van Reibel. “Een Spaanse autofabrikant vroeg ons zijn fabrieken met zonnecelpanelen uit te rusten”, vertelt de commerciële directrice Nathalie Geschier. “We hebben nadien een permanent kantoor in Spanje geopend om de lokale markt te bewerken. De zaken verliepen op dezelfde manier in Italië. We zijn nog steeds in beide landen gevestigd. Dat helpt ons onze producten te promoten, naambekendheid te verwerven en in meerdere landen erkend te worden.” Sabca, de uitblinker van onze luchtvaartindustrie die uitrustingen levert voor lijnvliegtuigen, ruimtevoertuigen en defensie, opende een dochterorganisatie in Casablanca: ASM Aero. “Dit werd ons door Airbus opgelegd”, vertelt CEO Jean-Marie Lefèvre. “Wegens de globalisering van de luchtvaartmarkt vroeg Airbus aan zijn partners ook hun steentje bij te dragen tot de internationalisering.” Marie Martens 28 BECI - Brussel metropool - november 2015 ervaart een dergelijk proces niet alleen als een uitdagend nieuw project, maar ook als een groeistrategie: “Alles begint bij contacten met de markten en deelnames aan beurzen, onder andere via het Awex en BECI. Eerst wordt er vanuit de hoofdzetel gewerkt en wanneer de verkoopvolumes het toelaten, opent het bedrijf ook effectief een vestiging in het buitenland. De gewestelijke premies om deel te nemen aan beurzen zijn dus wel bijzonder nuttig.” (nvdr: ze worden door het Ministerie van Economie toegekend.) Een goede voorbereiding De opening van een dochterorganisatie in het buitenland vereist een goede voorbereiding, al was het maar om de risico’s onder controle te houden. “Ik zie meerdere risico’s”, zegt Marie Martens, “Bijvoorbeeld teleurstellende inkomsten t.o.v. de investeringen. Of de lokale wetgeving. Of nog de aanwerving van bekwame personen.” Jean-Marie Lefèvre vindt dat “analyses ter plaatse moeten worden uitgevoerd, de voordelen en de moeilijkheden tegenover elkaar dienen te worden afgewogen en er een behoefte bestaat aan een zakenplan op 5 of zelfs 10 jaar. Hoe dan ook, een zorgvuldige analyse is van groot belang.” Dankzij de bestaande verscheidenheid in Brussel zijn we in eigen stad in feite al internationaal bezig Marie Martens (Twist Consulting) “Voor Marokko bijvoorbeeld blijft de afstand redelijk. De logistiek blijft onder controle en Frans is er een van de officiële voertalen. De minder dure kostenstructuur com© R.T

www.beci.be

TOPIC Naast innovatie draagt de internationalisering ook bij tot de beperking van sommige kosten. “U kunt bijvoorbeeld de aankoopprijzen op verscheidene Europese markten vergelijken”, zegt Nathalie Geschier. “Sommige componenten zijn in andere landen minder duur. Ondertussen blijft het marketingbeleid vanuit Brussel hetzelfde voor alle onderdelen van de groep.” Hulpbronnen binnen handbereik Volgens Marie Martens, Sabca: een Belgische technologische uitblinker, die veel exporteert. penseert de logistieke meerprijs. Wij hadden vroeger al met een aantal partners en een deel van het personeel in Marokko gewerkt. Bovendien beschouwde de lokale regering de luchtvaart als een prioritaire ontwikkelingssector. Marokko ondersteunt trouwens een goed uitgerust opleidingscentrum voor de luchtvaart. Wij beschikken dus ter plaatse over goed opgeleide arbeidskrachten die we zelf niet meer hoeven te vormen.” De vestiging in Marokko vergde een zeer nauwgezette analyse van het arbeidsrecht, contacten met de regering en het incalculeren van de “douanes en een enkele verplichtingen die bijvoorbeeld wat meer tijd in beslag namen dan voorzien”. Marie Martens duidt op “de noodzaak van een projectleider of een verantwoordelijke die dit allemaal in handen neemt. Er moet ook een beroep worden gedaan op de beschikbare regeringshulp. Wees vooral nieuwsgierig en open. Neem de tijd om deze nieuwe markt te ontdekken. Ga na hoe u er binnen geraakt. Analyseer wat de concurrenten doen, en op welke manier ze dit aanpakken.” Groei, kosten en innovatie De internationalisering biedt heel wat voordelen, waaronder de groei van de onderneming. Belpower ervaart zijn vestigingen in Spanje en Italië als “de gelegenheid om de markt lokaal te bewerken, een noodzaak in het geval van zonnecelpanelen, want u moet ter plaatse bij de klant zijn.” En de Sabca kon, door het inwilligen van de verwachtingen van Airbus, contracten tekenen met de Marokkaanse defensie, een andere specialiteit van de onderneming, naast lijnvliegtuigen. En toch beperkt een internationale activiteit zich niet tot nieuwe klanten. “Ik heb in een onderneming samengewerkt met Zweden, Finnen, Nederlanders, Jamaicanen, Belgen e.a.”, herinnert zich Marie Martens. “Dit zorgt voor een culturele melting pot, een heel aparte werksfeer waardoor het bedrijf een unieke dimensie bekleedt voor zijn personeel. Hier ontstaat een open geest en respect voor andere culturen. Als zoiets al intern bestaat, kunt u gemakkelijk andere markten tegemoet. En het geeft ook een prikkel aan de innovatie.” Nathalie Geschier is dezelfde mening toegedaan. “Wij hebben onze kennis ontwikkeld. Ingenieurs en deskundigen van de dochterondernemingen hebben hun kennis aan de groep overgeleverd. En omgekeerd vanuit België. We zijn hen gaan bezoeken en zij komen ook naar hier. Zo ontstaat een grote familie. Inzicht krijgen in de manier waarop een land cultureel functioneert, zorgt voor meer openheid en wakkert de creativiteit aan binnen het personeel, tenminste als het beleid met de nodige nederigheid wordt gevoerd.” “zijn we in België verplicht buiten de grenzen te gaan kijken want onze markt is te klein. De ondernemers moeten zich de moeite getroosten Brussel te ontwikkelen als een zakencentrum. Het is trouwens al de tweede lobbystad ter wereld, na Washington! Dankzij de diversiteit in Brussel zijn we in eigen stad al goed internationaal bezig en bezitten de ondernemingen deze dimensie intern, als ze het willen.” En nu nog de internationale strategie voorbereiden. Er bestaat een Belgische eigenheid, een gevoel voor compromissen, de wil om een evenwichtig akkoord te vinden tussen partijen, en een pragmatische aanpak Sandrine Agie (Interel) Niemand is profeet in eigen land, zegt de volkswijsheid. Van de vanzelfsprekende alledaagse werkelijkheid vergeten we misschien de troeven. Sandrine Agie, van Interel, adviseert ondernemingen die zich in België willen vestigen en herinnert ons eraan dat ons land wordt beschouwd als een testmarkt voor de consumptie. “Als een merk in België doorbreekt, is de kans groot dat ze daar ook in andere landen in slaagt. Bovendien hebben wij een complexe en geëvolueerde markt. België staat bijvoorbeeld aan de spits van de financiële diensten.” Ze legt de klemtoon op de cultuur: “Er bestaat een Belgische eigenheid, een gevoel voor compromissen, de wil om een evenwichtig akkoord te vinden tussen partijen, en een pragmatische aanpak.” Er bestaat dus zoiets als een Belgische cultuur, een markt, een menselijke verscheidenheid in de hoofdstad die de ondernemingen te baat kunnen nemen om sterker te groeien. Het is een kwestie van durven, maar dan wel met een goede voorbereiding. ● BECI - Brussel metropool - november 2015 31 © R.T.

Winterpret: vandaag het eerste toeristische evenement in Brussel Groei in Brussel, dankzij toerisme? INTERNATIONAAL Nagenoeg 7 miljoen overnachtingen per jaar: genoeg om Brussel steeds meer als een toonaangevende hoofdstad te profileren. Dit geldt uiteraard voor zakentoerisme, maar ook meer en meer voor vrijetijdstoerisme. Wij bespraken dit vraagstuk met twee hoofdfiguren van deze snelgroeiende markt: Patrick Bontinck (VisitBrussels) en Denis Delforge (Brussels Expo). Gaëlle Hoogsteyn A ls beslissingscentrum en geografisch knooppunt is Brussel vooral een door zakenreizigers fel bezochte bestemming. Volgens het jongste verslag van de UIA (Union of International Associations) pronkt Brussel op de eerste plaats in Europa en de tweede plaats wereldwijd van de internationale Congressteden. Hiervan getuigen de 787 in 2014 geregistreerde evenementen, net na Singapore (850). Dit is in se niet verwonderlijk als u beseft dat meer dan 1700 internationale verenigingen hun zetel in Brussel hebben gevestigd. Ondanks haar nog altijd ietwat saaie reputatie wordt onze hoofdstad hoe langer hoe meer als een vrijetijdsbestemming bezocht. Wist u bijvoorbeeld dat Brussel meer dan 100 musea op zijn grondgebied heeft staan? De regionalisering van de bevoegdheid toerisme opent vandaag nieuwe uitzichten. Vragen genoeg: hoe kunnen we de ontwikkeling van het toerisme aanwakkeren? Met wie en met welke hulpmiddelen? Dit werd het thema van parallelle gesprekken met Patrick Bontinck, directeur-generaal van VisitBrussels, en Denis Delforge, administratief directeur van Brussels Expo. Patrick Bontinck, directeur-generaal van VisitBrussels. 32 BECI - Brussel metropool - november 2015 Patrick Bontinck: “Tientallen duizenden banen in het verschiet” Brussel Metropool: De cijfergegevens wijzen duidelijk op een constante uitbreiding van het toerisme in Brussel. Wat zijn hier volgens u de redenen voor? Patrick Bontinck: Het toerisme is tijdens de vijf afgelopen jaar inderdaad vrij sterk gegroeid, in Brussel. Het imago van de stad verandert snel. Al jaren zorgt een efficiënte promotie voor een nieuwe dynamiek. Iedereen begint echt te geloven in het toeristische potentieel van de stad en talrijke projecten versterken de algemene trend. Denk maar aan het nieuwe Museum voor Hedendaagse Kunst, de Beer Temple, de opening van het Museum van Europa en van de Train World, de heropening van het Joods Museum … De buitenlandse investeerders stromen steeds talrijker naar ons toe. Er bestaat nu een waar vertrouwen in Brussel als bestemming, waardoor we de stad in de toekomst nog beter zullen kunnen positioneren. Hoe houden wij dit vol? De promotie van Brussel moeten we resoluut verderzetten en een stevig imagobeleid voeren. Er heerst een harde concurrentie. Amsterdam en Wenen worden in het noorden van Europa vaak als rechtstreekse concurrenten geciteerd. Brussel biedt wel het voordeel de hoofdstad van Europa te zijn, een troef die wij maximaal moeten benutten. Vijf jaar geleden zaten we met 70% zakentoerisme. Vandaag zitten we aan een evenwichtiger 50-50 verhouding. Het potentieel aan ontwikkeling bestaat, maar één reclamespot zal ons niet vooruit helpen. Alleen het geheel

TOPIC van de projecten samen zal er in slagen nieuwe toeristen naar onze stad te lokken. Welke zijn de sterkste troeven van Brussel? Brussel is een soort nieuwe Babeltoren, met 180 nationaliteiten. Dankzij onze verbluffende diversiteit vindt iedereen hier wat hij zoekt. Natuurlijk beschikken wij over een zeer belangrijk Unesco-centrum, maar er zijn nog talrijke andere opkomende bezienswaardigheden. Wie komt nu naar Europa zonder de Europese wijk, het Parlamentarium, het Geschiedkundig Museum van Europa enz. te bezoeken? In Brussel zijn er niet alleen gebouwen te ontdekken, maar vooral een stad die voortdurend verandert en die zich door haar zeer aparte sfeer onderscheidt. Uw mening over de regionalisering van het toerisme? Ik ben daar voorstander van, want ze verduidelijkt de situatie. Voortaan is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verantwoordelijk voor toerisme en dus ook voor de promotie van Brussel op internationaal niveau. De stad zal nu eindelijk aan haar eigen imago en haar eigen city marketing kunnen werken, met zowel nationale als internationale communicatiecampagnes. Welke impact heeft het toerisme op de Brusselse economie? Iedereen haalt voordeel uit de ontwikkeling van het toerisme. De vraag stijgt, maar – opgelet! – het aanbod eveneens. Het groeiproces verdient dus een zekere begeleiding. Brussel hoort nog steeds bij de steden van Noord-Europa met de redelijkste prijzen. Wat niet duur is, is aardig meegenomen voor de klant, maar minder rendabel. De gulden middenweg vinden, daar gaat het om. Met de promotie van Brussel beogen wij de creatie van extra werkgelegenheid. Wij mikken dus op 10 miljoen overnachtingen in 2020, tweemaal zoveel als in 2010. De toeristische sector in Brussel stelt rechtstreeks 36.000 mensen tewerk, naast 15.000 indirecte banen. Als wij ons doel bereiken – wat ik geloof, dan creëren wij tientallen duizenden extra banen die een deel van de werkloosheid zullen wegwerken. Dit zal niet alleen een weerslag hebben op de Horeca en de hotelsector, maar ook op het vervoer, de handel, de agrovoeding, de diensten e.a. Is een combinatie tussen zakentoerisme en vrijetijdstoerisme denkbaar? Zich inzetten voor een langere verblijfsduur van zakenlieden is waarschijnlijk verloren moeite. Wel moeten we deze business klanten benaderen, verleiden en overtuigen opnieuw naar Brussel te komen. Voor de organisatie van een volgend congres in het hart van Europa bijvoorbeeld. Of privé. HET INTERNATIONALE SALON VOOR UITVINDINGEN, ONDERZOEK EN NIEUWE TECHNOLOGIEËN Gratis toegang na voorinschrijving: www.brussels-innova.com De internationale afspraak in het teken van innovatie. Bedenkers, universiteiten, onderzoekers 19 > 21 NOV. 2015 opool - no en innoverende bedrijven zullen er hun producten voorstellen met het oog op de verkoop ervan. www.conceptum.eu

TOPIC Enkele cijfers* • 27% van de toeristen verklaart zich uiterst tevreden met zijn verblijf in Brussel. 67% is tevreden. Denis Delforge: “Eenstemmig Brussel promoten” Brussel Metropool: Brussel is de tweede congresstad ter wereld. Waarom scoort ze zo sterk? Denis Delforge: De hoofdstad is een beslissingscentrum en daarom dus ook een werkelijke ‘business hub’. Haar hoedanigheid van hoofdstad van Europa en zetel van internationale verenigingen en instellingen zorgt voor een aanzienlijke toeristische activiteit van het type ‘MICE’ (Meetings, Incentives, Conferences and Events). In 2012 vertegenwoordigde dit 60% van de toeristische activiteit in Brussel. Belangrijker nog dan volhouden, is de ambitie. Het groeipotentieel blijft aanzienlijk. De tweede plaats die de UIA ons toekent, contrasteert echter met andere internationale rangschikkingen, waar wij minder goede resultaten behalen. We moeten op twee niveaus tegelijk optreden: enerzijds onze internationale commerciële armslag ontwikkelen, en anderzijds in onze infrastructuur investeren. Dit doen we best in een perfecte synergie met alle drijvende krachten van het Gewest, VisitBrussels en bijvoorbeeld ook met al onze economische attachés die in het buitenland zijn gevestigd. Wat kan nog beter? De ontwikkeling van kwaliteitsvolle congresinfrastructuren is noodzakelijk als wij met andere steden in de wereld willen concurreren. Het is nu eenmaal zo dat de organisatoren van congressen steeds veeleisender worden. Dit had de Brusselse overheid gelukkig door. Vandaar de ambitieuze beslissingen rond het Neo project, waar de bouw van een congrescentrum de hoeksteen van vormt. Dit is een heel mooie gelegenheid om aanvullende functies te ontwikkelen die absoluut naast onze huidige activiteiten horen. Met de regionalisering van het toerisme vrezen de ondernemingen ervoor buiten spel te worden gezet. Wat denkt u hiervan? Deze polemiek kwam tot stand omdat sommige spelers bang zijn uit het beleid van de Dienst Toerisme te worden gezet. Als wij wensen dat het toerisme in het algemeen en meer specifiek het congrestoerisme van doorslaggevend economisch belang in Brussel worden, dan bestaat er behoefte aan een orgaan dat alle spelers samenbrengt. En Brussels Expo hoort daar zeker bij. Nu, de regionalisering van het toerisme is vooral een buitenkans. Dankzij deze nieuwe autonomie zijn wij beter in staat Brussel eenstemmig in het buitenland te promoten en de klemtoon te 34 BECI - Brussel metropool - november 2015 Denis Delforge, administratief directeur van Brussels Expo. • Wat toeristen voornamelijk komen ontdekken: ons erfgoed (35%), onze bezienswaardigheden of seizoenevenementen (19%) en onze ‘lifestyle’ (15%). • Op het vlak van erfgoed vertoont bijna één bezoeker op vijf belangstelling voor de Jugendstil. • De Fransen, Britten, Spanjaarden, Duitsers en Amerikanen zijn de ferventste bezoekers van Brussel. • Tijdens de eerste acht maanden van 2015 hebben meer dan 2 miljoen bezoekers zich in Brusselse musea geregistreerd. *www.visitbrussels.be leggen op de troeven van een grote hoofdstad. Laten we niet vergeten dat de regionalisering tot stand kwam dankzij een bewustwording rond de economische uitdagingen eigen aan de sector, en om Brussel in de mogelijkheid te stellen ambitieuze beslissingen te nemen die zijn imago en zijn toeristisch aanbod zullen opkrikken. Denkt u dat zakentoerisme en vrijetijdstoerisme samen kunnen? Vanzelfsprekend. Beide sectoren vullen elkaar aan, al was het maar op de kalender. Zakentoerisme concentreert zich tijdens de week en buiten de schoolvakanties, terwijl vrijetijdstoerisme vooral op weekends en feestdagen focust. De twee sectoren zijn ook nauw met elkaar verbonden. Een toerist is en blijft een toerist. Als hij voor zaken naar een stad reist, zal hij zijn bestemming ook willen bezoeken, er gaan shoppen en ervan willen genieten. De keuze die een congresorganisator voor een of andere stad maakt, heeft eerst en vooral te maken met wat de stad buiten het congres te bieden heeft. De ontwikkeling van een bezoekersvriendelijke stad met een rijk cultureel programma vormt dus een noodzakelijke aanvulling voor congrestoeristen. U vermeldde Neo en het toekomstige congrescentrum aan de Heizel, waar velen naar uitkijken. Hoever staan we met de verwezenlijking? Drie architectenbureaus zijn momenteel tegen elkaar aan het concurreren om het congrescentrum te tekenen. De openbare aanbesteding zou ten laatste begin 2017 moeten worden toegekend. De werkzaamheden zouden kort daarop moeten beginnen. Het centrum moet allerlei evenementen kunnen onthalen (vergaderingen, congressen, internationale conventies, vertoningen en animaties). Andere criteria zijn: tot 5000 deelnemers, de strengste veiligheidsmaatregelen en het neusje van de zalm in audiovisuele en digitale communicatietechnologieën. Deze nieuwe infrastructuur vormt een natuurlijke uitbreiding van de huidige installaties op Brussels Expo. De congressenactiviteit aan de Heizel zal dus gebruik kunnen maken van onze vergaderingszalen en tentoonstellingshallen. Paleis 12 kan bijvoorbeeld nu al voltallige congresvergaderingen tot 10.000 deelnemers ontvangen. ●

Op zoek naar geschoold personeel? Wij bieden werkopleidingen Onze werkgerichte opleidingen scoren sterk: 70% tewerkstelling na onze kwalificerende opleidingen (en zelfs 78% voor mensen die nog geen 25 jaar oud zijn). Onze opleidingen zijn volledig afgestemd op het aanleren van een beroep in de prioritaire werkgelegenheidssectoren te Brussel. Gebruik de J-30 kalender als een rekruteringstool. Hij geeft, per sector en per opleiding, het aantal op de arbeidsmarkt geschoolde en binnen de 30 dagen beschikbare stagiairs, evenals de gegevens van een contactpersoon en adviseur. Onze Cel Bedrijfsrelaties staat in voor de contacten met uw onderneming en beantwoordt alle praktische of administratieve vragen die u zich stelt. Informatie: www.bruxellesformation.be (tab ‘werkgevers’) Tel.: 02 371 74 93 relationsentreprises@bruxellesformation.be

DHL, dynamisch in Brussels Airport gevestigd Bij de naam DHL denkt het grote publiek in de eerste plaats aan de pakjesdienst. Maar naast het overbekende koeriersbedrijf DHL Express is er ook nog de logistieke provider DHL Global Forwarding. Die heeft, in tegenstelling tot DHL Express, geen eigen vloot, groepeert grote zendingen van boven de 30 kilo en stuurt ze via de lucht de wereld rond. Soms gaan die ladingen mee met cargovluchten, maar het leeuwendeel (liefst 70%) wordt in de buik van passagiersvluchten getransporteerd. DHL Global Forwarding is Belgisch marktleider in deze freight forwarding, met iets meer dan 20% marktaandeel in de grote zendingen op Brussels Airport. Peter Van Dyck D e goederen zwermen alle windrichtingen uit, maar de bestemmingen die het bedrijf het meest aandoet, zijn Azië en Amerika. “Een aantal klanten is zeer sterk op Amerika gericht. We hebben op alle bestemmingen diensten, maar gebruiken de vloot van DHL AViation bijvoorbeeld op Chicago, Cincinnati, Atlanta enz.”, legt Luc Jacobs, CEO van DHL Global Forwarding, uit. “Over heel de wereld hebben we eigen kantoren en personeel, zodat we steeds volgens hetzelfde systeem kunnen werken. We doen geen beroep op agenturen; we steunen volledig op ons eigen netwerk.” Biotech en Life Sciences De ladingen bevatten heel vaak producten voor de chemische sector en onderdelen voor engineering & manufacturing en voor de auto-industrie. Maar dé sectoren die DHL Global Forwarding in toenemende mate bedient, zijn de biotech en de life sciences (een sector gericht op de gezondheid van mens en dier, waartoe onder andere de medische technologie en de farma worden gerekend). Onlangs kreeg Brussels Airport een IATA certificatie die zijn belangrijke rol in de farma- en biotechsector onderstreept. De International Air Transport Association heeft Brussels Airport als eerste luchthaven de titel ‘Center of Excellence in Pharmaceutical Handling’ toegekend, een wereldprimeur. DHL profileert zich op dat domein als een belangrijke partner. “We willen toonaangevend zijn in de life sciences”, stelt Luc Jacobs. “We hebben daarvoor geïnvesteerd in een nieuwe grote loods, die we in 2013 in gebruik namen. Wij hebben de grootste dedicated life sciences afdeling van de 36 BECI - Brussel metropool - november 2015 luchthaven, en dit volledig in eigen beheer. We zagen dat er veel vraag was in dat marktsegment en speelden daar bewust op in. België staat sterk in dat segment, dat overigens blijft groeien. We appreciëren enorm de inspanningen die de luchthaven hiervoor doet, want dit trekt ook nieuwe vrachtluchtlijnen aan én het creëert tewerkstelling.” De klanten in de life sciences stellen hele hoge kwaliteitseisen, zeker op het vlak van veiligheid. Om de goederen te mogen behandelen, beschikt DHL Global Forwarding dan ook over de vereiste GDP Compliance (Good-distribution-practice) en de nodige security- en kwaliteitscertificaten. “Naast de officiële audits die daarbij komen kijken, komen ook de klanten zelf geregeld verifiëren of we alle regels wel naleven en de kritieke prestatie-indicatoren in kwaliteit behalen”, vertelt de CEO. Bij de bouw van de nieuwe loods werd rekening gehouden met alle voorschriften. Luc Jacobs: “Zo moeten we in deze loods temperatuurschommelingen vermijden. De medewerkers krijgen ook opleidingen in kwaliteit. Bij het scannen van de producten mogen geen fouten gebeuren. Ook de chauffeurs die goederen komen aanleveren, moeten een aantal uitgetekende procedures volgen.” Pakjesvervoer stevig in Brussels Airport In 2008 verhuisde DHL na een aanslepend conflict over nachtvluchten en geluidshinder zijn intercontinentale hub van Brussel naar Leipzig. Het bedrijf slankte hier toen wel af, maar de realiteit van vandaag steekt toch schril af met de onheilsberichten uit die tijd (er werd gevreesd voor een volledige terugtocht uit Zaventem). DHL Express kondigde een tijdje terug aan voor het internationale pakjesvervoer

Bent u klaar voor de nieuwe kilometerheffing? Vanaf 1 april 2016 zullen alle binnen- en buitenlandse eigenaars van vrachtwagens van meer dan 3,5 ton een kilometerheffing betalen in België. Op die manier betaalt iedereen een faire bijdrage voor het weggebruik. Om gebruik te maken van eender welke Belgische weg moeten al deze vrachtwagens uitgerust zijn met een OBU (On Board Unit). Die registreert de gekozen route, de gereden kilometers en het bedrag dat gefactureerd zal worden. Registeer u vandaag nog op Satellic.be en bestel uw OBU!

TOPIC een groeimarge. Graag wil ik ook benadrukken dat onze hub in Brussels Airport er niet alleen is voor de Belgische goederen, maar ook voor de Europese. We deviëren bijvoorbeeld grote ladingstromen die uit Engeland, Duitsland, Frankrijk, Nederland en Luxemburg komen. Brussel is een logistieke draaischijf dankzij de verschillende beschikbare lijnen en onze productiviteit. Vergeet ook niet dat België veel importeert. In de zeevracht is het aandeel import zelfs groter dan dat van de export. En als straks de economie weer aantrekt, zijn wij daar als bedrijf klaar voor door de recente investeringen in infrastructuur.” Luc Jacobs een nieuw sorteercentrum te bouwen aan de vrachtluchthaven Brucargo. Dit complex zou in 2017 instapklaar zijn. “Een bewijs dat er in dat pakjesvervoer nog een enorme voortgang zit”, weet Luc Jacobs. “Ook met onze DHL Parcel afdeling willen we een belangrijke rol spelen in het e-commerce verhaal. De Belgen zullen in de toekomst steeds meer via het internet bestellen. In de Strategy 2020 van de Deutsche Post DHL Group geldt e-commerce als een van de grootste prioriteiten. Daarom hebben we sinds oktober 2014 een aparte Parcel dienst in België.” In vergelijking met de boom in de pakjesdiensten is de groei in het zwaardere transport van DHL Global Forwarding aanzienlijk kleiner. Luc Jacobs beseft dat hij voor economische uitdagingen staat. De export is nog niet terug op het niveau waar hij moet zijn. “Sommige sectoren hebben het nog altijd moeilijk, maar toch zie ik ook in dit segment nog Kortere tijden, hogere kwaliteit Bij de pakjesdiensten geldt de regel dat leveren binnen de 24 uur mogelijk moet zijn. Bij de grote vrachten is er niet meteen een tendens om de levertijden te verkorten. Luc Jacobs: “Alles hangt af van de verwachtingen van de klant. Uiteraard gaan wij verbintenissen aan over de periode waarbinnen we de goederen ter beschikking stellen in de luchthavens. Binnen de 24 uur leveren, is voor ons niet altijd haalbaar en afhankelijk van de douaneformaliteiten en de door de klant gekozen service. De levertijd hangt voorts af van de bestemming, de vlucht en de productkeuze: sommige producten kunnen binnen de drie dagen ter plaatse zijn, andere niet. Tegenover die keuze en de verlangde service staat natuurlijk ook altijd een prijs.” De klanten zijn, terecht, veeleisend op het vlak van kwaliteit en proactieve communicatieflow; eventuele vertragingen moeten snel gemeld worden. Verder staan ook 2015 25 & 26 NOVEMBER 2015 | BRUSSELS EXPO | PALEIS 10 Het exclusieve marketing en design event voor verpakking en display Innovaties in packaging Inspirerende Masterclasses Netwerken in een exclusieve setting KOMT U IN AANMERKING VOOR GRATIS ENTREE T.W.V. €150? KIJK OP WWW.PACKAGING-INNOVATIONS.BE © R.T. NIEUW IN BELGIE

TOPIC de betrouwbaarheid en kostenefficiëntie van de supply chain bovenaan hun verlanglijstje. Dit verplicht DHL en andere actoren om de productiviteit, communicatie en documentatie te automatiseren en optimaliseren. “Er is De Belgen bestellen steeds meer via het internet. In de Strategy 2020 van de Deutsche Post DHL Group geldt e-commerce trouwens als een van de grootste prioriteiten. de uitgesproken wens om de douaneprocedures sneller en correcter te laten verlopen, met minder papierwerk”, zegt Luc Jacobs. “Heel de sector wil aan een verbetering hiervan meewerken. Het ultieme doel is een totaal paperless situatie, maar zo ver zijn we nog niet. Rekening houdend met de mogelijkheden die de cloud biedt en de wetenschap dat de data van alle stakeholders – de logistieke spelers, de vluchtmaatschappijen en vervoerders, de douane – beschikbaar zijn, moet het binnen korte of middellange termijn toch mogelijk zijn om vlot die data te delen en de processen te vereenvoudigen. Wij denken mee na over hoe we de supply chain veiliger, eenvoudiger en sneller kunnen maken.” Werk genoeg, ook in de toekomst Wat ziet Luc Jacobs in de glazen bol? “Ik denk dat Brussels Airport een belangrijke speler kan blijven, als de politiek mee wil. De luchthaven zorgt voor werkgelegenheid in de regio. Door de uitbreiding met de nieuwe loods in 2013 en het aantrekken van nieuwe trafieken uit het buitenland hebben wij hier banen gecreëerd. Ook de bijkomende hub van DHL Express zal extra banen opleveren. Ik zie de toekomst dus niet somber in, maar we moeten als land blijven toekijken op een stabiel economisch en sociaal klimaat en erover waken dat we de hoge productiviteit en kwaliteit waar we voor bekend staan, behouden.” DHL worstelt momenteel met een acuut gebrek aan teamleiders en arbeiders, zeker voor de nachtploegen. Luc Jacobs: “Hoewel de Brusselse regio met een vrij hoge werkloosheid kampt, is het heel moeilijk om de juiste profielen te vinden. Mensen deinzen ervoor terug om ’s nachts te werken, uit vrees voor de gevolgen voor hun sociale leven. We moeten die beroepen dringend aantrekkelijker maken. Niet noodzakelijk financieel. We mogen er gerust de nadruk op leggen dat dit standvastige banen zijn; we hebben net nog jubilarissen gevierd die al 30 en 40 jaar aan boord zijn. Verder zetten we hoog in op opleiding en stages. Daarvoor werken we intens samen met hogescholen en universiteiten. Voor de magazijnbedienden en –arbeiders en voor de chauffeurs organiseren we zelf trainingen. Geloof me, er is werk genoeg op de luchthaven.” ● 25 & 26 NOVEMBER 2015 | BRUSSELS EXPO | HAL 7 Ontdek Empack, de enige verpakkingsbeurs in België! Ontmoet toonaagevende verpakkingsspecialisten Ontdek ontwerpen van de universiteiten Volg doeltreffende presentaties REGISTREER U GRATIS VIA WWW.EMPACK.BE MET CODE 619 waarde €25 BEZOEK GRATIS

TOPIC ENTERPRISE EUROPE NETWORK Europa erkent de deskundigheid van BECI De Europese Commissie bevestigde enkele maanden geleden dat BECI – Kamer van Koophandel van Brussel voor een nieuwe termijn van zes jaar (tot 2021, dus) partner blijft van het Enterprise Europe Network. Dit geldt als een erkenning van BECIs deskundigheid in de steun aan Brusselse KMO’s die internationale activiteiten wensen te ontwikkelen. D e Europese Commissie riep Enterprise Europe Network (EEN) in 2008 in het leven om KMO’s te ondersteunen in hun innovatiebeleid en hun internationale ontwikkeling. EEN doet hiervoor een beroep op een gigantisch netwerk van meer dan 600 organisaties doorheen 63 landen. Hierbij horen natuurlijk de EU lidstaten, maar ook dichtbij gelegen buren als Tunesië of Turkije en verre landen zoals de Verenigde Staten, China en vele andere. Dit netwerk waar BECI deel van uitmaakt, verbindt kamers van koophandel, universiteiten, ontwikkelingsorganisaties e.d. Emmanuel Robert Brussel ontving de jaarlijkse ‘Launch Conference’ van het netwerk. Begin juni stroomden 800 deelnemers naar het conferentiecentrum The Egg. Een aantal maanden geleden lanceerde de Commissie het nieuwe programmatieplan EEN 2015-2020. BECI maakte dankbaar gebruik van de verworven ervaring en resultaten om zich opnieuw kandidaat te stellen. Onze organisatie kreeg een nieuw mandaat als contactpunt voor de Brusselse ondernemingen, in samenspraak met Impulse. brussels. “Wij zorgen voor de internationale ontwikkeling en Impulse voor de innovatie”, verduidelijkt Jean-Philippe Mergen, EEN directeur bij BECI. “De vernieuwing van ons mandaat was zeker geen formaliteit. Wij beantwoordden een oproep tot het indienen van voorstellen en werden geëvalueerd op onze vroegere verwezenlijkingen en de relevantie van onze voorstellen voor de komende jaren. Die lag echt niet voor de hand. Meer dan een kwart van de organisaties die aan de vorige cyclus deelnamen, werd trouwens vervangen.” Ten dienste van de ondernemingen “EEN staat als netwerk vooral ten dienste van de ondernemingen”, onderstreept Jean-Philippe Mergen. “Het netwerk begeleidt ze in hun ontwikkeling en biedt een geïndividualiseerde service in functie van hun activiteit en hun behoeften. Wij fungeren in feite als een operationele organisatie van Europa, belast met de groei van de KMO’s.” 40 BECI - Brussel metropool - november 2015 EEN is in vier domeinen actief: informatie, openbare aanbestedingen, Europese financieringsmodi en het aanknopen van onderlinge contacten. “Informatie over de Europese en buitenlandse reglementeringen, de normen, de certificeringen, de formaliteiten enz. is van groot belang om buitenlandse markten te benaderen”, aldus de heer Mergen. “Wij krijgen bijvoorbeeld vragen over de gebruikersvoorwaarden van de CE-markering op producten. De toegang tot de Europese aanbestedingen vormt een ander luik van onze activiteit en een kans voor de ondernemingen. De EU financiert aanbestedingen in alle domeinen en van allerlei grootteorde, zowel lokaal als internationaal. Ook KMO’s hebben hier toegang toe. Onze rol bestaat erin ze te helpen aanbestedingen te vinden die zij aankunnen en hun kansen te vergroten. Hetzelfde geldt voor de Europese financieringsformules.” Ook het aanknopen van contacten vormt een belangrijke taak van EEN: “Wij helpen ondernemingen die op zoek zijn naar partners, leveranciers of distributeurs. Hiervoor beschikken wij onder andere over de Partnership Opportunities Database, waar ondernemingen hun profiel kunnen registreren en op zoek gaan naar profielen van buitenlandse ondernemingen. Deze databank bevat meer dan 20.000 profielen en is daarmee een van de grootste commerciële databanken ter wereld om technologische of handelspartners te vinden. Verder organiseren wij ook ontmoetingen, zogenaamde ‘matchmaking events’, om Europese ondernemers in contact te brengen met elkaar en met hun collega’s in de ganse wereld. Met de bedoeling overeenkomsten te sluiten, dat spreekt voor zich.” ● Enterprise Europe Brussels: enkele cijfers In twee jaar tijd (2013-2014) beantwoordde de deelorganisatie EEB nagenoeg 950 vragen (over de Europese reglementering, de normen, de toegang tot buitenlandse markten, de fiscaliteit …) en verleende ze 188 maal advies over de Europese financieringsmiddelen. 224 profielen van Brusselse ondernemingen werden via de Partnership Opportunities Database verspreid en 1.100 zakelijke ontmoetingen werden met buitenlandse ondernemingen georganiseerd.

TOPIC ENTERPRISE EUROPE NETWORK Van Luxemburg tot Las Vegas Voor de ontwikkeling van KMO’s zijn internationale contacten van essentieel belang. Nieuwe klanten, leveranciers of distributeurs vinden, daar gaat het om. Op zich een ware uitdaging, want KMO’s moeten het met weinig tijd en middelen stellen om hun weg te banen in een zee van informatie. Waar beginnen ze mee en waar vinden ze nuttige contacten? De internationale Enterprise Europe Network (EEN) evenementen reiken een helpende hand. Emmanuel Robert ˝E r zijn gelegenheden genoeg om internationale contacten te leggen”, geeft Jean-Philippe Mergen, als EEN directeur bij BECI, graag toe. “Denk maar aan de vakbeurzen, conferenties, economische missies e.d. Een KMO-bedrijfsleider, die per definitie zeer weinig tijd heeft, vindt dergelijke evenementen, zelfs niet ver van België, al gauw tijdrovend en duur. En niets garandeert dat zijn deelname iets oplevert. Vandaar de vraag: hoe leg ik nuttige contacten, die werkelijke business uitzichten bieden?” “Een van de hoofdtaken van EEN bestaat er precies in hierop in te spelen. Twee mogelijkheden: we organiseren zelf ontmoetingen óf (in de meeste gevallen) we plannen doelgerichte samenkomsten tijdens reeds geprogrammeerde evenementen (internationale vakbeurzen bijvoorbeeld). Op die manier bieden wij de ingeschreven onderneming de beste kansen om de ideale partner te vinden.” Praktisch gebeurt dit met aangepaste internet tools, zoals webplatforms waarop deelnemers zich kunnen inschrijven, een profiel invullen en het gewenste partnerschap toelichten. De ondernemer krijgt toegang tot de lijst van de ingeschrevenen voor een specifiek evenement en kan op die manier in een bepaalde sector interessante contacten identificeren. Nog voor het begin kan iedereen afspraken vragen met bepaalde ondernemingen, de interessante bedrijven ontdekken, nagaan wie interesse vertoont en met wie hij zal kunnen spreken. Op die manier kan de ondernemer zich optimaal voorbereiden. “In het geval van de vakbeurzen kan de deelnemer zich inschrijven als exposant of als bezoeker, om het potentieel aan contacten nog uit te breiden”, zegt de heer Mergen. “Om zulke ‘matchmakings’ te organiseren, werken wij nauw samen met de talrijke internationale partners met wie wij, binnen het EEN netwerk, constant in relatie zijn.” Van sectoraal naar transvers Dergelijke matchmakings vinden regelmatig plaats tijdens vakbeurzen als het CeBIT in Hamburg, of Anuga in Keulen. Ook het vermelden waard: de Greater Region Business Days in Luxemburg, een klassiek trefpunt voor bedrijven uit de ‘Grote Regio’ gevormd door de Benelux landen, Frankrijk en Duitsland. “Deze evenementen zijn van zeer uiteenlopende aard: CeBIT in de technologische sector, Anuga eerder in de voeding… Ze hebben een wereldwijde uitstraling maar blijven wel sector-gebonden. Anderzijds bevorderen de Business Days eerder lokale partnerschappen. Ze leunen dichter aan bij EEN neemt regelmatig deel aan internationale vakbeurzen als het CeBIT. de dienstensector maar onderscheiden zich toch door hun transverse aanpak. In een ander domein organiseerde BECI matchmakings in het raam van de Crowdsourcing Week. Hier worden, op Europees niveau, relaties aangeknoopt tussen projectdragers en financiële partners, business angels, venture capitalists, crowdfunding platforms e.a.” De ‘Missions for Growth’ zijn nog een ander type evenement. Onder de auspiciën van de Europese Commissie worden zowel politieke als economische ontmoetingen op hoog niveau georganiseerd, naast een aantal vooraf vastgelegde business afspraken met ondernemingen van het bezochte land en tussen Europese bedrijven. Zo vertrok een vijftigtal Europese ondernemingen – waaronder drie Brusselse – in juni naar Taiwan. In november organiseert EEN nieuwe ontmoetingen tijdens Food Matters Live, in Londen. Op de planning staat verder nog de Consumer Electronics Show, in Las Vegas in januari, waarvoor EEN met Amerikaanse partners in het netwerk samenwerkt. Dichter bij ons voorzien wij Tavola 2016, de tweejaarlijkse vakbeurs van de fijne voeding, die in maart in Kortrijk doorgaat. “De drie Belgische entiteiten van het EEN netwerk – Brussel, Vlaanderen en Wallonië – slaan de handen in elkaar om een matchmaking te organiseren waar wij 150 à 200 internationale deelnemers op verwachten”, zegt Jean-Philippe Mergen. Zult u erbij zijn? ● Info: J.-Ph. Mergen; Tel: 02 210 01 77 – jpm@beci.be. BECI - Brussel metropool - november 2015 41

Uw certificaat van oorsprong in enkele klikken De tijd dat u lang moest wachten op een certificaat van oorsprong is voorbij. Met de online applicatie DigiChambers rolt uw attest zo … uit uw printer. U dient uw aanvraag in via www.digichambers.be en eenmaal goedgekeurd plukt u het officiële document van de beveiligde website. Gewoon nog afdrukken en u bent klaar voor export. Zonder aanschuiven! Contacteer ons via ata@beci.be tel. +32 (0)2 643 78 03 tel. +32 (0)2 643 78 06 www.digichambers.be www.hands.be

Certificaten van oorsprong, ATA boekjes, legalisering van documenten, visums: het Customs Center van BECI zorgt voor al uw internationale formaliteiten. INTERNATIONAAL Het BECI Customs Center, een enkel contactpunt voor uw internationale formaliteiten Exporteert u uw producten naar het buitenland? Zo ja, dan is het Customs Center van BECI uw bevoorrechte partner. Dit team staat in voor – letterlijk – alle administratieve formaliteiten die met de uitvoer van goederen gepaard gaan. Verkwist dus geen tijd meer aan het opzoeken van informatie of het leggen van contacten: het Customs Center doet dat allemaal voor u. Wij hadden een gesprek met dienstoverste Sabine Soetens. Gaëlle Hoogsteyn H et Customs Center biedt een niet te onderschatten hulp aan Brusselse ondernemingen die hun producten wensen te exporteren: een brede waaier aan administratieve formaliteiten. “Het grote voordeel voor de onderneming is dat wij hier alles intern doen. De ondernemer beschikt dus over een enkel contactpunt waar hij terecht kan voor certificaten van oorsprong, ATA boekjes, de legalisering van handelsdocumenten (facturen, attesten, prijslijsten, Health Certificates …), enz.”, vertelt Sabine Soetens. Certificaten van oorsprong: voor wie en waarom? Het uitreiken van certificaten van oorsprong vormt een aanzienlijk deel van de activiteit van het Customs Center. Waartoe dient dit certificaat nu eigenlijk? “Dit document is een officieel attest van de niet bevoorrechte oorsprong van bepaalde goederen die naar het buitenland vertrekken”, aldus onze deskundige. Dergelijke certificaten zijn niet altijd vereist omdat België met een aantal referentielanden overeenkomsten heeft gesloten en daardoor producten zonder voorafgaandelijke toestemming naar die landen mag exporteren. In de andere gevallen zijn certificaten van oorsprong wel een noodzaak. “Ze worden bijvoorbeeld gevraagd in het raam van documentaire kredieten die niet-EU buitenlandse klanten genieten – of wanneer het land van bestemming zulke certificaten opvraagt op het ogenblik dat de goederen zijn grens bereiken.” Met dit certificaat garandeert de Kamer van Koophandel dat elke bestanddeel van het product wel degelijk de door de onderneming vermelde oorsprong heeft. De FOD Economie heeft deze bevoegdheid naar de kamers van koophandel overgeheveld. “Onze taak is relatief belangrijk, want het aantal opgestelde certificaten dient ook om de statistieken van de Belgische export te berekenen”, verklaart Sabine Soetens. Prospecteer vlotter in het buitenland! Hebt u beslist deel te nemen aan een handelsbeurs, een tentoonstelling of een wedstrijd om in het buitenland naambekendheid te verwerven? Wenst u aan uw klanten in andere landen prototypes of stalen van uw producten voor te leggen? Bent u van plan in het buitenland een film of een reportage te produceren? In al deze gevallen kan het Customs Center u helpen, namelijk met de aflevering van ATA boekjes. Om invoerrechten te vermijden, moeten ondernemingen die goederen tijdelijk naar het buitenland uitvoeren, een ATA boekje kunnen voorleggen. (‘ATA’ staat voor ‘AdmisDe top 10 van de landen waarvoor certificaten van oorsprong sinds januari 2015 aan de Belgische kamers van koophandel werden aangevraagd: 1. Saudi-Arabië 2. De Verenigde Arabische Emiraten 3. Rusland 4. China 5. India 6. Turkije 7. Oekraïne 8. Egypte 9. Algerije 10. Katar BECI - Brussel metropool - november 2015 43

TOPIC sion Temporaire/Temporary Admission’). Het ATA boekje vervangt alle afzonderlijke waarborgen door één enkele, die internationaal geldig is. Met dit enige document kan de onderneming dus een jaar lang in alle niet-EU landen reizen die lid zijn van het ATA verbond. “Dit boekje beperkt drastisch het oponthoud en de administratieve formaliteiten die gepaard gaan met het afsluiten en recupereren van een borgsom in elk land dat u bezoekt bij Tijdens het afgelopen jaar heeft de Kamer van Koophandel van Brussel 15.977 certificaten van oorsprong en 272 ATA boekjes uitgereikt. een tijdelijke invoer. U bespaart er ook geld mee, want uw onderneming wordt vrijgesteld van douanerechten en belastingen in landen die de ATA-regeling volgen. Ook niet te verwaarlozen: u wint veel tijd bij douaneverrichtingen, en dat is aardig meegenomen als u in meerdere landen prospecteert”, voegt Sabine Soetens er aan toe. Vandaag maken 73 landen – waarvan 44 buiten Europa – deel uit van het ATA verbond. Hiertoe behoren belangrijke bestemmingen als de Verenigde Staten, China, India en Zwitserland. Om een ATA boekje te verkrijgen, gebruikt u de e-ATA applicatie: dien uw aanvraag onder elektronische vorm in, via de website www.e-ata.eu. Opgelet: sinds 1 januari 2015 is dit systeem verplicht! Niet meer aan de ambassade aanschuiven Het Customs Center is ook de partner van uw zakenreizen. Als u bijvoorbeeld binnenkort met een economische missie naar het buitenland vertrekt, hebt u misschien een paspoort of een visum nodig. Als u noch de tijd, noch zin hebt om naar het gemeentebestuur of de ambassade te stappen, dan kan het Customs Center daar zelf voor instaan. “Zodra de onderneming ons de reisbestemming heeft doorgegeven, informeren we naar de nodige documenten en verzamelen we die. Wij behandelen de gegevens van de ondernemingen in strikte vertrouwelijkheid. Ons loket is tussen 8 en 16 uur toegankelijk, wat veel ruimer is dan in de meeste gemeentebesturen”, knipoogt Sabine Soetens. Sabine Soetens, Manager Internationale Aangelegenheden bij BECI 44 BECI - Brussel metropool - november 2015 Digichambers: online certificaten en legaliseringen in amper 5 minuten tijd! Gedaan met papier! Pak de zaken economisch, praktisch en efficiënt aan en vraag uw certificaten van oorsprong via het internet aan: www.digichambers. be. U hoeft al uw documenten niet meer naar de kamer van koophandel te sturen en te wachten tot ze met de post terugkeren. In minder dan 5 minuten tijd dient u uw aanvraag online in en mag u uw certificaat van oorsprong binnen 24 uur per e-mail verwachten. Het platform wordt steeds intensiever gebruikt. In 2014-2015 werd 67% van de certificaten van oorsprong elektronisch uitgereikt. Dit is een mooi resultaat voor de KHNB, die binnen afzienbare tijd graag 100% zou willen bereiken. In een beperkt aantal landen gebeurt het echter dat elektronische certificaten worden geweigerd, meestal omdat de stempel of de handtekening niet ‘fysisch’ is en geen inkt bevat. Soms volstaat een standaardverklaring van de FOD Economie aan dit betrokken land om het probleem op te lossen. Maar dit werkt niet altijd. De FOD Economie is daaraan aan het sleutelen en tracht, samen met de Federatie van de Belgische Kamers van Koophandel, de nodige strategie en hulpmiddelen te ontwikkelen om hieraan het hoofd te bieden. Het is daarom ook van belang dat de ondernemingen hun kamer van koophandel verwittigen van alle gevallen van documentenweigeringen. Digichambers in Katar Sinds juli 2015 aanvaarden alle douanekantoren van Katar de Belgische elektronische certificaten van Digichambers. Dit is helemaal niet anekdotisch, want Katar behoort tot de top 10 van de landen waarvoor Belgische certificaten van oorsprong worden aangevraagd. Meer informatie vindt u op www.digichambers.be. De volgende stappen … De Brusselse ondernemingen zijn goed op de hoogte van de diensten rond certificaten van oorsprong en ATA boekjes. Tijdens het afgelopen jaar heeft de Kamer van Koophandel van Brussel (KHNB) 15.977 certificaten van oorsprong en 272 ATA boekjes uitgereikt. Nu wenst het Customs Center meer zichtbaarheid te geven aan zijn visumdiensten. “Daarnaast ontvangen wij steeds meer vragen van buitenlandse ondernemingen die hun producten naar België willen exporteren. Wij verlenen advies om de import van hun producten zoveel mogelijk te vergemakkelijken. Wij wensen deze vaardigheid te promoten, want wij verwachten dat deze dienstverlening een flinke ontwikkeling te wachten staat”, besluit Sabine Soetens. ● Uw contactpersonen in het Customs Center van BECI: Elke Teck: 02 643 78 06 - elt@beci.be Evelien Jonckheere: 02 643 78 03 - ej@beci.be

TOPIC Internationale e-commerce is buitenkans Voor Brusselse ondernemingen betekent de sprong naar internationale e-commerce tegelijk een uitdaging en een aanzienlijke buitenkans. Wij bespraken dit met Anabelle Kinet. Zij is consulente bij cat2lion en leverde ons enkele sleutelelementen. Adrien Dewez ˝I n 2014 verwezenlijkte e-commerce in België een omzet van 5,6 miljard euro. Dit getal neemt echter constant toe”, stelt Anabelle Kinet. “Op Europees niveau werden er verleden jaar naar verluidt 4 miljard pakjes verdeeld. Goed voor een omzet van 423 miljard euro. En meteen 14% meer dan in 2013.” “E-commerce laat zich om te beginnen definiëren aan de hand van de zogenaamde ‘multi-channel’, ‘cross-channel’ of ‘omni-channel’ technieken, die elk verwijzen naar een diepgaande studie van de verscheidene communicatiekanalen die een onderneming hanteert. De klant wordt op een haast ‘fysieke’ manier in al zijn verplaatsingen gevolgd om hem steeds een unieke beleving voor te schotelen, ongeacht of hij nu op zijn computer, via zijn smartphone of in de winkel zoekt.” De tweede uitdaging bestaat erin de massa toegankelijke data, o.a. over de klanten zelf, succesvol te verkrijgen, te verwerken en te gebruiken. Zo kunt u de communicatie met deze klanten op de meest doeltreffende manier hervatten. “Wie dit kan, is ook in staat verwachtingen te voorspellen en het aanbod te verfijnen. Opgelet: dit is voor ware professionals weggelegd, want de grens tussen nuttige en lastige reclame wordt al gauw overschreden. Dit geldt eveneens voor sociale netwerken: ze kunnen als een geweldige klankkast fungeren, voor zover ervaren ‘community managers’ voor het beheer instaan.” De derde voorwaarde voor een succesvolle e-commerce is logistiek en transportbeheer. De klanten moeten hun bestelling ontvangen waar ze dat wensen, op korte termijn en op een elegante manier, in functie van de gewoontes in elk land. “Sommige klanten verkiezen een levering thuis of op kantoor, soms in een afhaalpunt of zelfs in het buitenland. Een in Frankrijk gepubliceerde studie kwam tot de vaststelling dat 83% van de kopers gedurende de afgelopen zes maanden minstens één online aankoop met levering thuis hadden verricht. 66% vroeg minstens één keer een levering op een afhaalpunt en 26% wenste een levering in de winkelketen.” De leveringstermijnen die consumenten als aanvaardbaar beschouwen, worden steeds korter. “Voor de meeste producten is de klant niet bereid meer dan één of twee dagen te wachten. Vier of vijf zijn een absoluut maximum. De kwaliteit mag echter in geen geval worden verwaarloosd en het product moet op een verzorgde manier worden gepresenteerd. Bovendien kunnen administratieve beperkingen van land tot land of geografisch verschillen. In Europa worden ondernemingen bijvoorbeeld verplicht het ontvangen bedrag terug te betalen als de klant niet met zijn online aankoop tevreden is.” De internationale e-commerce kampt nog met andere problemen: “De betalingsgewoontes wisselen van land tot land. Btw-tarieven verschillen. Er bestaat een nood aan meertaligheid voor websites en klantenrelaties. En dan heb ik het nog niet over douanerechten, specifieke reglementeringen op verpakkingen enz.”, somt Anabelle Kinet op. Anabelle Kinet De sprong naar internationale e-commerce vergt dus “veel werk en de inzet van zeer verscheidene beroepen, maar het kan wel zorgen voor een belangrijk en steeds groeiend aandeel van de omzet van bedrijven”, besluit de consulente. ● Internationale e-commerce cyclus E-commerce kent geen grenzen! Ontwikkel uw vaardigheden in internationale e-business tijdens 4 modules van 3 uur, van 17 november tot 8 december, onder leiding van onze e-deskundigen. De cyclus richt zich tot alle ondernemers, bedrijfsleiders en managers (professionele verkopers en aankopers): 17.11 Internationale e-Marketing: marktaandelen in het buitenland ontwikkelen 24.11 Internationale e-Logistiek: het beheer van de toeleveringsketen 01.12 Internationale e-Betalingen: de goede betalingspraktijken 08.12 Internationale e-Wetgeving: tips, valkuilen, juridische risico’s van e-business Info: Nastasja Otte - nao@beci ; 02 563 68 54 http://www.beci.be/nl/activiteiten/vormingen_en_seminaries/ BECI - Brussel metropool - november 2015 45

Dynamiek Pariteit in bestuursraden een ware troef Het blijft een gevoelige materie. Waren er nu echt quota’s nodig om de aanwezigheid van vrouwen in de raad van bestuur van Belgische ondernemingen te bevorderen? Toen de norm half 2011 in België van kracht werd, gingen stemmen op om “een vorm van discriminatie” aan te klagen of “een gebrek aan bekwame profielen” te betreuren. Bovendien geldt deze norm niet voor alle ondernemingen: slechts beursgenoteerde bedrijven, autonome overheidsbedrijven als Proximus of bpost en de Nationale Loterij moeten hieraan voldoen. YAB D e wet voorziet geen volledige pariteit, maar eist een minimumaandeel van 30% bestuurders van het andere geslacht. De betrokken ondernemingen moeten zich op dit vlak bovendien transparant opstellen, onder meer door de melding, in hun corporate governance verklaringen, van de geleverde ‘inspanningen’ om de opgelegde doelstelling te bereiken. In de feiten bestaat de verplichting nog niet concreet: het aandeel van één derde bestuurders van het andere geslacht moet slechts tegen 2017 of 2019 worden bereikt, naargelang van de omvang van de onderneming. De opkomst van belangrijke persoonlijkheden Vier jaar na de inwerkingstreding van de norm beoordeelt de meerderheid van de Belgische ondernemingsbestuurders de gevolgen positief. Dit blijkt uit een studie die de Universiteit van Hasselt begin dit jaar verrichtte. Tijdens de afgelopen vijf jaar traden inderdaad een aantal belangrijke vrouwelijke persoonlijkheden op de voorgrond van de Belgische bedrijfswereld. Hier vermelden we natuurlijk Dominique Leroy, die aan de top van Proximus kwam te staan na talrijke strubbelingen met haar voorganger Didier Bellens. De tussentijdse balans Een studie van de KU Leuven komt tot de conclusie dat de financiële resultaten van ondernemingen met een evenwichtiger verdeling tussen mannen en vrouwen meestal beter uitvallen. is bijzonder gunstig: haar benoeming heeft de sociale vrede in de onderneming hersteld en de relaties met de overheid verbeterden aanzienlijk. Andere grote formaten zijn Martine Durez en Françoise Masai, die in de RvB van autonome overheidsbedrijven zetelen als de Nationale Bank of bpost. In de privésector slaagde Françoise Chombar, de bekende topvrouw van de Melexis groep, erin in het Vlaamse medialandschap haar zeg te krijgen. En in het Waalse Gewest nam Muriel de Lathouwer onlangs het roer van de audiovisuele groep EVS over. Sommige sectoren presteren minder goed, onder andere vastgoed waar meer dan de helft van de ondernemingen de norm nog niet naleeft, vernemen wij van cijfers die in het begin van het jaar werden gepubliceerd. Zichtbare impact op de prestaties Daar waar ze wordt toegepast, biedt diversiteit echter niets dan voordelen. In een studie van de KU Leuven staat te lezen dat de financiële resultaten van ondernemingen met een evenwichtiger verdeling tussen mannen en vrouwen meestal beter uitvallen dan in andere ondernemingen. De cijfers in de financiële verslagen zouden accurater zijn. De naleving van de corporate governance regels, het interne communicatiebeleid en het behoud van de reputatie van de onderneming scoren naar verluidt beter. De studie stelt dergelijke prestatieverbeteringen vast bij Bel20-bedrijven en andere aan de beurs van Brussel genoteerde bedrijven van kleinere omvang. Hier dient gezegd dat het Belgische initiatief, na jaren achterstand, zodanig goede resultaten heeft opleverde dat buurlanden er belangstelling voor gingen tonen. Zo bijvoorbeeld Duitsland dat, eind verleden jaar, in een honderdtal beursgenoteerde ondernemingen een quota van vrouwen in de bestuursraden heeft opgelegd. ● BECI - Brussel metropool - november 2015 47

Dynamiek SELF-EMPLOYED CORNER Sociale bijdragen van zelfstandigen: de nieuwe berekening en een eerste balans Sinds 1 januari 2015 worden de sociale bijdragen van zelfstandigen berekend volgens de inkomsten van het lopende jaar, en niet meer volgens die van drie jaar geleden (2012 voor 2015). Een eerste balans van deze hervorming, waar de zelfstandigen al lang stonden op te wachten. Miguel Van Keirsbilck H et was de bedoeling zo dicht mogelijk bij de economische situatie van de zelfstandige te blijven. Daarom worden de sociale bijdragen niet langer berekend aan de hand van de resultaten van drie jaar geleden, maar op die van het lopende jaar. De inkomsten van 2015 zullen dus dienen om de sociale bijdragen voor ditzelfde jaar te berekenen. Op zich lijkt dit logisch, maar het systeem kampt met heel wat moeilijkheden. Omdat de berekening gebeurt aan de hand van het belastbaar beroepsinkomen, zal dit inkomen per definitie pas na afloop van het boekjaar en na de verwerking van de aangegeven inkomsten door de fiscale administratie, gekend zijn. Dit betekent 6 tot 18 maanden na afloop van het betrokken jaar, voor zover er geen betwistingen optreden. In de praktijk voorziet het nieuwe systeem dat de sociale verzekeringsfondsen aan de leden een voorstel tot betaling van sociale bijdragen sturen die nog steeds rekening houdt met de inkomsten van drie jaar voordien, dus 2012 voor de bijdragen van 2015. De zelfstandige heeft de mogelijkheid deze voorlopige bijdragen te verhogen als hij denkt dat zijn inkomen voor het lopende jaar hoger zal zijn dan drie jaar geleden. Hij mag deze voorlopige bijdragen ook verminderen, maar dan moet hij dat bij zijn sociaal verzekeringsfonds rechtvaardigen aan de hand van ‘objectieve elementen’. Het fonds mag de bijdragen dan inderdaad verminderen, maar wel binnen bepaalde perken: tot de minimumbijdrage van 729,46 € per kwartaal voor een beroepsinkomen van minder dan 12 870,43 €. En tot het dubbele (1.458,92 € per kwartaal) voor een inkomen dat onder 25.740,86 € blijft. De zelfstandige die de daling van zijn inkomsten heeft overschat, zal een supplement moeten betalen. Verhogingen zullen dan worden berekend op het saldo dat op 31 december van het betrokken jaar onbetaald blijft. Indien hij de voorlopige bijlagen overdreven heeft verhoogd, krijgt de zelfstandige het verschil terugbetaald, echter zonder bonificatie. Een versoepeling van het systeem Volgens de cijfers van het eerste semester 2015 die door Minister van KMO’s en Middenstand Willy Borsus werden 48 BECI - Brussel metropool - november 2015 overgemaakt, hebben 16.236 zelfstandigen toestemming gekregen om hun voorlopige bijdragen te berekenen aan de hand van inkomsten die in 2015 lager zouden liggen dan in 2012. Omgekeerd hebben 13.880 zelfstandigen beslist hun trimestriële bijdragen onmiddellijk te verhogen. Tegelijkertijd is het aantal vragen voor vrijstelling van bijdragen zeer aanzienlijk gedaald (7.609 aanvragen tijdens het eerste semester van 2015, vergeleken met 14.377 tijdens dezelfde periode in 2014). Een daling met 47%. Globaal hebben de aanpassingen van de sociale bijdragen (14,5 miljoen € bijdragenverminderingen en 9,4 miljoen bijdragenverhogingen) het evenwicht van de sociale verzekering van zelfstandigen niet fundamenteel verstoord. De angst hiervoor had nochtans aanleiding gegeven tot een aantal drempels en beperkingen. Voor IZEO geldt de hervorming van de berekeningsmethode zeker als een positieve doorbraak, maar verdere stappen blijven nodig. Het systeem werkt nog te stroef voor zelfstandigen die hun sociale bijdragen willen verminderen omdat ook hun inkomsten zijn gedaald (wegens zwangerschapsverlof, werkzaamheden, veranderingen in de inkomstenstructuur...). De verplichting om onder de drempels van 12.870 of 25.740 € aan inkomsten te dalen, sluit alle zelfstandigen uit van wie het inkomen minder spectaculair terugvalt. Zulke situaties zijn echter schering en inslag en de mensen die dit meemaken, begrijpen niet waarom ze hun bijdragen niet mogen verminderen zonder op een regularisatie te wachten. IZEO pleit dus voor de afschaffing van deze twee drempels ten voordele van een volledig vrije aanpassing van de sociale bijdragen in functie van de vermindering van de inkomsten, aan de hand van boekhoudkundige en objectieve elementen. De wet voorziet dat deze hervorming binnen de vier jaar van haar toepassing wordt geëvalueerd. Wij vinden dat er niet zo lang hoeft te worden gewacht om het systeem te verbeteren. ●

STARTUPS Tot 45.000 euro fiscale besparing als u in een startup investeert! Het door de federale ministers Willy Borsus (KMO’s) en Alexander de Croo (Digitalisering) gepromote Startup Plan werd in juli van kracht, met als kernmaatregel de ‘tax shelter’. Die werd namelijk aangepast aan beginnende ondernemingen, waardoor startups voortaan financieringen kunnen genieten die hun privé investeerders fiscale voordelen opbrengen tot 45.000 euro per investering. Xavier Pace, Tiberghien Lawyers D e tax shelter is bedoeld om privé spaargeld te mobiliseren. Nog nooit heeft de Belg zoveel gespaard. En tegelijk ervaren startups vaak de grootste moeilijkheden om aan externe financiering te geraken. Concreet: de investeerder (die een privé persoon moet zijn, en dus in geen geval een vennootschap of een rechtspersoon) wordt aangemoedigd in een startup te investeren in ruil voor een merkwaardige verlaging van de belasting op het inkomen. De belastingvermindering wordt in één keer toegekend, in principe tijdens het jaar van de investering. De vermindering staat gelijk met 30% van het geïnvesteerd bedrag, met een plafond van 100.000 euro. Als in een ‘micro startup’ wordt geïnvesteerd, kan de beslatingsvermindering zelfs tot 45% oplopen. Het komt erop neer dat de investeerder op zijn belastingen (bepaalde types inkomsten) tot 30.000 of zelfs 45.000 euro kan uitsparen. Dit is een unicum in België! De investeerder zou dus in functie van zijn eigen fiscale situatie moeten uitmaken hoe hij optimaal gebruik kan maken van de tax shelter. Geldt dit voor alle startups? Het begrip ‘startup’ krijgt een zeer nauwkeurige definitie. Het betreft – samengevat – Belgische en Europese vennootschappen die vast in België zijn gevestigd, niet meer dan vier jaar oud zijn (en ten vroegste op 1 januari 2013 werden opgericht), en die niet meer dan één van de drie volgende limieten overschrijden: een gemiddelde van 50 werknemers op jaarbasis (indien meer dan 100, wordt de vennootschap automatisch uitgesloten), een jaaromzet van 7,3 miljoen euro (zonder btw) en een totale balans van 3,65 miljoen euro. Als de vennootschap van een groep deel uitmaakt, worden deze criteria op een geconsolideerde basis geëvalueerd. Om te worden beschouwd als een ‘micro startup’ (met, zoals gezegd, een korting op de belasting tot 45%), moet de vennootschap aan twee van de volgende drie criteria voldoen: een jaarlijks gemiddelde van 10 tewerkgestelde arbeidskrachten, 700.000 euro excl. btw en een totale balans van 350.000 euro. Er geldt in principe geen beperking op de activiteitssector van de startup. De wet voorziet echter 11 gevallen die geen gebruik mogen maken van de tax shelter omdat zulke vennootschappen samengevat niet kunnen worden beschouwd als werkelijke beloftevolle startups die in de ‘reële’ economie actief zijn. De uitsluiting is van toepassing op ‘vastgoed’-vennootschappen (met inbegrip van vennootschappen die gebouwen ter beschikking stellen van hun bedrijfsleider of zijn gezin), de investerings-, thesaurie- en financieringsvennootschappen, en de beheersmaatschappijen. Ten slotte mogen ook de vennootschappen die op het ogenblik van de investering beursgenoteerd staan of financiële moeilijkheden ondergaan, geen gebruik maken van dit fiscale stelsel. Ook nog vermelden dat een bedrijfsleider de tax shelter niet mag inroepen om in zijn eigen startup te investeren. Over welke investeringen gaat het? Worden hier bedoeld risicodragende investeringen onder de vorm van een cash-inbreng in het kapitaal van de BECI - Brussel metropool - november 2015 49

Dynamiek Willy Borsus: “In het voordeel van zowel investeerders als KMO’s” Als federale minister van Zelfstandigen en KMO’s was Willy Borsus in juni te gast op een door IZEO en BECI georganiseerde informatiesessie over de tax shelter, waarvan de minister een van de breinen is geweest. Hij leverde ons deze commentaar: “De toegang tot financiering blijft vandaag bijzonder moeilijk voor een groot aantal startende ondernemingen. De maatregelen die werden getroffen op het vlak van KMO tax shelter – en meer bepaald het fiscale voordeel dat met dit type investering gepaard zal gaan – moeten startende ondernemers gemakkelijker toegang verlenen tot financiële middelen die ze slechts moeilijk van de banken kunnen verkrijgen. Zulke financiële middelen zijn vitaal voor de ontwikkeling en de groei van KMO’s. Hiermee kunnen deze ondernemingen hun potentieel aan innovatie ontplooien en werkgelegenheid creëren. Een nieuwe generatie ondernemers is in volle opkomst. Wij moeten hen de middelen geven om vooruit te kunnen. Bovendien zijn de in de KMO tax shelter voorziene maatregelen ook voor investeerders bijzonder gunstig. Een investering in een startende onderneming houdt een zeer aantrekkelijk fiscaal voordeel in. Dit voordeel wordt op verscheidene types investeringen toegepast. Ik denk hier onder andere aan investeerders die een participatie nemen in het kapitaal van een vennootschap, die een lening toekennen of die investeren in een startersfonds dat op zijn beurt in vennootschappen zal investeren. Met de tax shelter kunnen dus verscheidene investeringsdoelstellingen worden bereikt. Het hoofddoel bestaat er echter in, financiële middelen ter beschikking van onze KMO’s te stellen en, als gevolg, voor meer werkgelegenheid te zorgen. Deze maatregel schept een bijzonder aantrekkelijk fiscaal kader voor particulieren die in het project geloven en het willen verdedigen.” BM startup, hetzij rechtstreeks, hetzij via een participatie in een erkend starterfonds dat zelf in aandelen van startups zal investeren. De directe investering bestaat uit een inbreng van kapitaal in de startup, in ruil voor aandelen. Dit kan desgevallend via een crowdfundingplatform gebeuren. De investering via een erkend starterfonds biedt wel het voordeel dat het risico op kapitaalverlies eigen aan een 50 BECI - Brussel metropool - november 2015 investering in een opstartende onderneming, kan worden verspreid. Een andere maatregel van het startupplan is eveneens van toepassing op bepaalde leningen die via een crowdfundingplatform worden toegekend. In dat geval genieten de investeerders van vrijstelling van de roerende voorheffing op een deel van de interest. Om maximaal gebruik te maken van de tax shelter mag de investering niet op korte termijn gebeuren. De belastingvermindering moet inderdaad gedeeltelijk worden terugbetaald als de investeerder zijn aandelen in de startup of in het starterfonds afstaat tijdens de vier jaar na het jaar van de investering (behalve in het geval van een overdracht wegens overlijden). Hoeveel? Een startup mag tot maximaal 250.000 euro aan fondsen onder tax shelter inzamelen – en ten laatste op het einde van zijn vierde jaar van bestaan. Van zijn kant kan de investeerder tot 100.000 euro per jaar onder tax shelter investeren, in een of meerdere startups of starterfondsen. Elk jaar kan de investeerder opnieuw tot 100.000 extra euro investeren. Gebruik van de ingezamelde middelen Het stelsel voorziet redelijk veel soepelheid in het gebruik van de door de startup ingezamelde middelen. De enige wettelijke beperking is het verbod om de middelen te gebruiken voor een verdeling van dividenden, de aankoop van aandelen of het toekennen van leningen tot vier jaar na de investering. Dit betekent echter niet dat de startup vier jaar lang geen dividenden mag uitkeren. Alleen mogen de van investeerders ingezamelde middelen daar niet toe dienen. Verbetering op komst De tax shelter wet werd in augustus gestemd maar is van toepassing op investeringen die vanaf 1 juli 2015 werden verricht. Wat betreft investeringen via een starterfonds of een crowdfundingplatform, zal de tax shelter pas volop in werking treden wanneer een reglementair kader met de autoriteit voor financiële diensten en markten (FSMA) zal worden bepaald. Dit zou op korte termijn moeten gebeuren. Bovendien wordt tegen het einde van het jaar een rechtzettende wet verwacht waardoor het voordeel van de tax shelter zou worden uitgebreid tot bepaalde financieringsmethodes via crowdfunding, die in de oorspronkelijke wet niet waren voorzien. ● Xavier Pace (Tiberghien Lawyers), advocaat bij de balie van Brussel (xavier.pace@tiberghien.com) BECI en IZEO organiseren in december twee ‘KMO Tax Shelter’ opleidingen (‘s morgens in het Nederlands, ‘s namiddags in het Frans): 2.12: advocaten en boekhoudkundige beroepen 4.12: ondernemers en investeerders Informatie en inschrijvingen: Laila Nejar – lne@beci.be ; 02 563 68 58

Dynamiek STARTER Leave the Bags: de handen vrij! Dankzij de diensten die Jean-François Minsart onlangs op touw heeft gezet, hoeft u zich niet langer om uw bagage te bekommeren wanneer u op de luchthaven van Brussel Nationaal aankomt of daaruit vertrekt. Dit is een eerste stap van de dienstverlening, die later wordt uitgebreid naar andere luchthavens en spoorwegstations in België en in het buitenland. Guy Van den Noortgate A ls IT consultant moest Jean-François Minsart vaak naar het buitenland, in Europa maar ook verder. Deze vele verplaatsingen gebeurden natuurlijk telkens met bagage. Hij had niet altijd de mogelijkheid om eerst langs het hotel te lopen om daar zijn koffers achter te laten. Maar al te vaak zat er voor JeanFrançois Minsart niets anders op dan zijn bagage mee te sleuren naar de afspraken. “Soms had ik ze de ganse dag mee.” Zo ontstond het concept ‘Leave the Bags’, een dienstverlening die bagage in Brussel opvangt tussen een aankomst- en vertrekpunt (en omgekeerd) om zowel de zakenreiziger als toerist van deze karwei te ontlasten. “Wie ooit heeft gereisd, weet hoe lastig koffers, zakken en handbagage soms kunnen zijn”, vertelt hij. “Probeer met al deze bagage eens het openbaar vervoer te nemen. Echt geen lachertje, ongeacht of u nu voor uw beroep of met uw gezin reist. De bestaande bagagedepots functioneren vaak niet optimaal. Ik heb dus nagedacht over een praktische en betaalbare oplossing voor dit specifieke probleem.” Zo ontstond begin van dit jaar een nieuwe startup, terwijl de heer Minsart halftijds in IT consultancy verder werkte. In het raam van de BECI Start’Hub Challenge, won hij informatie in over wat al in het buitenland bestaat, onder andere in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. JeanFrançois Minsart ging ook aankloppen bij professionals van de sector die zich nu en dan bezighouden met bagagebeheer: luchtvaartmaatschappijen, hotels, taxi’s en spoorwegen. Om hem te helpen in het uitvoeren van het project kreeg hij de steun van Jean-Cédric Bienfait, een specialist van de sector. De activiteit ging half augustus van start. De eerste klant was een Spanjaard die in Brussel werkt. Begin oktober telde Leave the Bags al een tiental klanten dat evenwichtig was verdeeld tussen business en toerisme. De dienst biedt inderdaad heel wat troeven voor zakenreizigers, maar ook toeristen vinden deze oplossing bijzonder handig. Denk maar aan bejaarden die steeds meer op reis gaan, of gezinnen met hun talloze koffers. Al deze mensen zijn best te vinden voor een oplossing die hen van de bagagekarwei ontlast. Bovendien zijn de tarieven betaalbaar: bijvoorbeeld 10 euro voor een handbagage en 45 euro voor een gezin. Even praktisch: Leave the Bags wacht de reiziger op aan de luchthaven, neemt de bagage in ontvangst en vervoert die naar het hotel. De klant vindt zijn bagage op zijn kamer, wanneer hij in zijn hotel toekomt. De startup sloot Jean-François Minsart en Jean-Cédric Bienfait. ook een partnerschap met Smartflats, die standingappartementen aanbiedt. De voordelen van de door Leave the Bags diensten beperken zich niet tot de klant. “Ook de hotels tonen belangstelling voor ons aanbod omdat ze daarmee het beheer van de bagage bij check-in en check-out vlotter kunnen laten verlopen. Onze diensten zouden ook luchtvaartmaatschappijen kunnen interesseren, want met deze oplossing kunnen ze zich op de markt onderscheiden.” Leave the Bags is momenteel uitsluitend in het Brusselse Gewest actief. Brussel staat voor miljoenen overnachtingen per jaar – 7 miljoen in 2014 – en zowat 200 hotels. Het jonge bedrijf onderhandelt verder met de NMBS (B-Europe) voor de Thalys, Eurostar, TGV en ICE verbindingen vanuit Brussel-Zuid, met de bedoeling ongeveer dezelfde dienstverlening aan te bieden als in Brussel Nationaal. Daarna kan worden gedacht aan uitbreiding in de rest van het land en over de grenzen heen. ● Info: www.leavethebags.com Invest in starters Tip: maak deel uit van de gemeenschap van investeerders die jonge, innoverende ondernemingen in Brussel ondersteunen! • U draagt bij tot de economische ontwikkeling van Brussel. • U brengt verscheidenheid in uw investeringen. • U geniet fiscale voordelen dankzij de ‘tax shelter’ voor startups Daar moet u zijn: starters@beci.be BECI - Brussel metropool - november 2015 51

Regus heeft net een nieuw ‘Express’-netwerk in drie Brusselse stations ingehuldigd. Hier in het station Brussel Luxemburg. Een steeds breder coworking-aanbod in Brussel In de hoofdstad ontstaan steeds meer coworkingsites. Soepel berekend zitten we ten minste aan 20, met inbegrip van de omgevingen die, bij gebrek aan een specifieke vorm van animatie, flexibele tarieven aanbieden aan ondernemers, mobiele arbeidskrachten en zelfstandigen. We leveren hier een kort overzicht en lichten enkele merkwaardige nieuwigheden toe. Olivier Fabes H oeven we het begrip ‘coworking’ nog uit te leggen? Deze nieuwe manier van werken bestaat erin een kantoorruimte te delen met andere professionals (meestal zelfstandigen, maar op termijn zouden dat ook loontrekkenden kunnen zijn die hierin een handig alternatief zien). Hierbij is het idealiter de bedoeling relaties tussen de verscheidene ‘coworkers’ te bevorderen. Traag maar zeker wint het concept terrein. Een eerste Belgische week van de coworking, tussen 12 en 16 oktober, heeft nieuwe mensen met het begrip kennis laten maken. Voorstanders duiden op de voordelen van deze formule op het vlak van het welzijn (een gezellige omgeving waar men zich minder alleen voelt dan thuis) en van de beroepsactiviteit (samenwerkingsverbanden ontstaan spontaan). In elk geval is het aanbod in Brussel tijdens de afgelopen maanden aanzienlijk uitgebreid. Het Zuiden (Ukkel en Bosvoorde) en het Noordoosten (Woluwe) uitgezonderd, is het Gewest redelijk goed voorzien in coworking-omgevingen. De Louizalaan ziet er bijna als een ‘coworking district’ uit, met vier zulke sites dicht bij elkaar. Andere dergelijke projecten zijn zowat overal in de hoofdstad in voorbereiding. Nu nog afwachten of de vraag zal volgen … Regus Express De opening van het Regus Express netwerk in drie Brusselse stations – Zuid, Luxemburg en Centraal – bewijst, naast de andere nieuwigheden van de afgelopen weken, dat het principe van coworking nu echt mainstream wordt. De Regus Express centra (waarvan het eerste begin van dit jaar in Liège Guillemins werd ingehuldigd) resulteert van het partnerschap tussen de Belgische specialist van kantoor- en vergaderzalenverhuur, en de 52 BECI - Brussel metropool - november 2015 De nieuwe ruimtes van Transforma bxl, in Evere. NMBS. Vanaf 6 euro voor het eerste uur of 12 euro per dag (water, koffie en thee inbegrepen) kunnen mobiele reizigers deze ruimtes gebruiken om klanten te ontmoeten of rustig te werken voor ze de trein nemen of naar een afspraak stappen. Wij hebben de Regus Express Brussel-Centraal de dag na de opening getest en werden aangenaam verrast door © R.T.

Dynamiek De Louizalaan zou wel eens een ‘coworking district’ kunnen worden, met ruimtes zoals SilverSquare Louise, bijvoorbeeld. het onthaal en door de tegelijk functionele en gezellige omgeving (die uitgeeft op de Ravensteingalerij). Naast de gewoonlijke kleine vergaderzalen, de privé ruimtes om op zijn gemak te werken en de telefoonruimte, voorziet het centrum aan het station Brussel Zuid bovendien een (betalende) doucheruimte voor internationale reizigers die zich voor een vergadering graag zouden opfrissen. Hogesnelheid wifi en begeleiding bij het afdrukken van documenten horen vanzelfsprekend bij de dienstverlening. Met dit nieuwe aanbod aan gedeelde en flexibele bureauruimtes mikt Regus op het eerste gezicht op gelegenheidsklanten: pendelaars die hun tijd maximaal willen benutten. Maar niets belet dat sommige bezoekers trouwe klanten worden wanneer ze de formule hebben uitgetest. Regus (zonder de NMBS) biedt eveneens coworking in de IT Tower, op de Louizalaan. Stijlvolle coworking In een totaal ander register en volgens de definitie van coworking als een plaats maar ook een gemeenschap van gebruikers, opende de jonge onderneemster Valérie Kinoo begin oktober de ‘Coworking Les Galeries’ in een stijlvol appartement met uitzicht op de Koninggalerij, in hartje Brussel. De originaliteit en een exclusieve omgeving zijn gewaarborgd vanaf 30 euro (per dag) NIET ALLEEN ONZE FILMS ZIJN VERRASSEND. ONZE CADEAUFORMULES ZIJN DAT OOK. NOG IETS DAT U MISSCHIEN NIET WIST OVER ONS. Dat uw medewerkers een fi lmcadeau wel op prijs stellen, dat wist u al. Maar dat u bij Kinepolis Brussel kan kiezen uit een brede waaier cadeauformules misschien nog niet. 2D en 3D bioscoopcheques, Food&Drink vouchers, fi lmdoosjes in verschillende uitvoeringen… de keuze is verrassend groot. Kijk maar op kinepolisbusiness.com of bel Melanie Lisanti of Alisson Sinéchal op 02 474 26 30. Meer dan alleen cinema. BECI - Brussel metropool - november 2015 53 CADEAU

Dynamiek Een originele en exclusieve omgeving voor Coworking Les Galeries. tot 400 euro (per maand, totaalpakket), met een aantal tussenliggende formules. De ruimte is mooi ingericht met kunstwerken en kan tot 60 werkplaatsen aanbieden. Wegens de inzet van de oprichtster voor het vrouwelijke ondernemerschap, spreekt het voor zich dat les Galeries vooral een vrouwelijk publiek wil aantrekken, zonder echter in sektarisme te vervallen. De mannen mogen dus gerust zijn: ook zij zijn welkom. De ruimte onthaalt regelmatig conferenties en workshops. Transforma bxl Valérie Kinoo stond al achter de lancering van Transforma bxl, een coworking-ruimte die eerst in Bosvoorde een tijdelijke intrek had genomen op de voormalige site van Solvay Sport, die nadien door Aspria werd overgenomen. Het huurcontract liep in de zomer ten einde en Transforma bxl verhuisde dus naar … Evere, in de vroegere kantoren van het farmaceutisch bedrijf Sanofi, die trouwens volledig werden gerenoveerd. Dit wordt dus een nieuwe start (met verlies van een paar trouwe klanten), in een werkruimte gericht tot ‘positieve’ ondernemers in de breedste zin. De medeoprichter Anis Bedda (die destijds wijlen The Hub, de pionier van coworking in Brussel, oprichtte) wenst eveneens loontrekkenden met belangstelling voor ‘intranemerschap’ te overtuigen. “Transforma bxl wil een trefpunt zijn tussen de oude en de nieuwe wereld van de ondernemingen. Teams kunnen concepten bij ons komen uittesten en zich tegelijk in een startup mentaliteit onderdompelen.” Brussel 1 3 4 Molenbeek-Sint-Jan 5 6 12 Sint-Gillis 16 17 Vorst Co-oking Elke coworking-ruimte ontwikkelt een eigen identiteit, in functie van de profielen van de leden. De persoonlijkheid van de oprichter en animator heeft ook een invloed. De meesten zijn nogal generalistisch ingesteld. Sommige mikken op een welbepaald 54 BECI - Brussel metropool - november 2015 18 14 Elsene 19 20 7 8 11 13 Etterbeek 15 10 9 De voornaamste coworkingsites in Brussel 1. La Lustrerie, Paleizenstraat 153, B-1030 (www.lalustrerie.be) 2. Tranforma bxl, Jules Bordetlaan 13, B-1140 (www.transformabxl.be) 3. LaVallée Creative Spot, Koorstraat 47, B-1080 (www.creativespot.be) 4. Enclume and Co, Koolmijnenkaai 30-34, B-1080 (www.enclumeandco.com) 5. The Flex, Dansaert Centrum, Aalststraat 7-11, B-1000 (www.theflex.be) 6. Coworking Les Galeries, Koninggalerij 30, B-1000 (www.galeriescoworking.be) 7. Co.Station, Sint-Goedelevoorplein 5, B-1000 (www.co-station.com) 8. Regus Express Brussel Centraal, Kruispunt van Europa 2, B-1000 (www.regus.be) 9. The Mug, Karel Martelstraat 8, B-1000 (www.themug-brussels-coworking.be) 10. SilverSquare Europe, de Meeûssquare 35, B-1000 (www.silversquare.eu) 11. Multiburo Brussels European district, de Meeûssquare 38, B-1000 (www.lespotmultiburo.com) 12. Regus Express Brussel-Zuid, Fonsnylaan 47B, B-1060 (www.regus.be) 13. Regus Express Brussel-Luxemburg, Trierstraat, B-1050 (www.regus.be) 14. Betacowork, Wittepatersstraat 4, B-1040 (www.betacowork.com) 15. SeedFactory, Vrijwilligerslaan 19, B-1160 (www.seedfactory.be) 16. Co-oking, Henri-Joseph Genessestraat 34 busd 9, B-1070 (www.co-oking.be) 17. Factory Forty, Oude Vijversstraat 40, B-1190 (www.factoryforty.be) 18. The Loft Coworking, Louizalaan 367, B-1050 (www.coworkingbrussels.com) 19. The Library, Dageraadstraat 4, B-1000 (www.thelibrarygroup.be) 20. SilverSquare Louise, Louizalaan 523, B-1050 (www.silversquare.eu) 2 Evere publiek, zoals La Vallée, een ruimte die SmArt (Société mutualiste pour Artistes) in de lente inhuldigde, specifiek voor kunstenaars en creatieve beroepen. Verrassender is de splinternieuwe Co-oking, in Anderlecht, die zich positioneert als ‘culinaire coworking’. De zaak ging eind oktober van start en biedt aan culinaire ondernemers een atelier van 280 m² dat bestaat uit drie afzonderlijke werkposten die per halve dag te huur zijn. De zogenaamde werkposten zijn in feite professionele keukens die online kunnen worden gereserveerd, zowel voor weekdagen als tijdens weekends. Co-oking biedt zes formules die in duur verschillen en tussen 20 en 13 euro per uur kosten. Deze gedeelde ruimte van een nieuw type werd gelanceerd door drie jonge Brusselaars met uiteenlopende parcours (bedrijvenbegeleiding, grootkeukens en communicatie). ●

BRUSSEL VOETGANGERSZONE Toegankelijkheid handleiding Interparking beschikt over 24 parkings in Brussel waarvan 7 binnen het pentagon, vlakbij de uitgebreide voetgangerszone. Hoe die makkelijk te bereiken zijn, vindt u via de specifi ek aanbevolen routes voor elkeen van deze parkings op: parkingvoetgangerszone.be OVERAL DICHTBIJ

Dynamiek OVERGANG Matrica: distels in uw composteerbare zak Stel u voor: een tot sluiting gedoemd petrochemisch complex dat herleeft dankzij … distels. Het is helemaal geen grap, wel een gezamenlijke verwezenlijking van het chemisch bedrijf Novamont en van Versalis, een dochteronderneming van de ENI groep. In Sardinië geven deze twee industriële reuzen ons een eerste voorbeeld in een lange reeks van concrete toepassingen van de overgangseconomie. Johan Debière T licht dit concept toe in een boek1 er aanvulling van ons jaarverslag 2013 kaartte de Belgische industrieman Gunter Pauli een van zijn lievelingsthema’s aan: de blue economy. Hij dat een uitvoerige kritiek levert op een economie die volledig rust op een ‘eenrichtingsontginning’ van de natuurlijke hulpbronnen. Pauli pleit voor een economie die zich enerzijds door de wereld laat voeden maar anderzijds ook diezelfde wereld voedt. Iets later haalt Pauli hier een merkwaardig concreet voorbeeld van aan, namelijk de toenadering tussen Polimeri Europa (vandaag Versalis), een dochteronderneming van de Italiaanse industriereus ENI, en het chemisch bedrijf Novamont. Deze twee spelers van de grijze economie werkten samen onder het vaandel van Matrica. Ze slaagden erin een door gebrek aan rentabiliteit tot sluiting veroordeelde Sardinische chemische fabriek om te bouwen tot een groot biochemisch complex dat jaarlijks tot 350.000 ton producten van biologische afkomst kan produceren. In vijf jaar tijd kon de fabriek, die tot dan op aardolie en derivaten draaide, overschakelen naar volledig plantaardige grondstoffen: voornamelijk zonnebloemolie, maar ook olie uit distelzaden. Hiermee is het de bedoeling bestanddelen van biologische afkomst te produceren, die verder worden gebruikt voor de productie van plastic, smeermiddelen, rubber en biocosmetica. De bedrijfsleiding van de Porto Torres site is zeer snel van concept naar verwezenlijking overgestapt, via een samenwerking met de Nationale Raad voor het Onderzoek (CNR), de Raad voor Onderzoek in de Landbouw (CRA) en het Nationaal Agentschap voor Nieuwe Technologieën, Energie en Duurzame Economische Ontwikkeling (ENEA). Een kringstrategie ontwikkelen Het project had tot doel een strategie voor kringloopontwikkeling uit te stippelen. “In het raam van dit project hebben wij studies moeten verrichten over klimatologische en sociaal-economische aspecten. (...) De keuze van de distel was verre van toevallig. Dit in Sardinië endemisch gewas heeft geen water nodig en kan onder verscheidene vormen worden gevaloriseerd”, vertelt Matrica ingenieur Paolo Sgorbati. De distelzaden worden ingewonnen en 1 Blue economy: 10 years - 10 innovations - 100 millions jobs 56 BECI - Brussel metropool - november 2015 geperst om olie te leveren aan het chemisch complex en anderzijds de op het eiland gefokte schapen te voeden. De stelen dienen gedeeltelijk als energiebron voor de fabriek en als veevoeder. Dit is een toepassing van een principe dat Gunter Pauli sterk promoot: de valorisatie van nevenproducten. Dit principe kan trouwens in alle vormen van productie en op alle schalen worden ingezet. De geboekte vooruitgang is verbluffend: de vijf hectaren van 2011 zijn ondertussen, dankzij Novamont, uitgegroeid tot nagenoeg 500 hectaren die door een zestigtal hoeves worden beheerd. De opbrengst is meer dan bevredigend: 1,74 ton graan et 15 ton biomassa (distelstelen en –blaren) per hectare. Op het einde van de cyclus kan Matrica, dankzij de ingewonnen olie en de plantaardige grondstoffen twee zuren produceren die respectievelijk dienen in de productie van een bioplastic (de Mater-Bi van Novamont) en als grondstof voor weekmakers, smeermiddelen, bleekmiddelen, smaakstoffen enz. Een loutere stijloefening die Novamont en Versalis 500 miljoen euro zal hebben gekost? Misschien niet. Vandaag blijven verpakkingen geproduceerd met biologische bestanddelen tot viermaal duurder dan hun petrochemische tegenhangers en de commerciële afzetmogelijkheden zijn nog steeds beperkt. Zelfs wanneer ze bioafbreekbaar zijn, mogen plasticzakken niet zomaar in de natuur worden achtergelaten. Maar dankzij hun composteerbaarheid zouden ze in specifieke toepassingen marktaandelen kunnen winnen, bijvoorbeeld in de ophaal van composteerbaar afval. ● Informatie: www.matrica.it © Thinkstock

Een onafhankelijke, gratis en gepersonaliseerde dienst voor Brusselse gezinnen en professionelen Infor Gas Elek is het niet-commercieel Brussels informatiecentrum voor gas en elektriciteit. Het werd in 2008 opgericht op initiatief van de vzw Collectief Solidariteit tegen Uitsluiting met de financiële steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Infor Gas Elek biedt tips en gratis begeleiding aan, zowel aan particulieren als aan professionelen (kleinhandelaars, syndici, ...) i.v.m. de vragen die ze zich stellen: Welke energieleverancier moet ik kiezen? Wat zijn mijn rechten? Hoe kan ik mijn factuur beter begrijpen? Infor Gas Elek is op 3 gebieden actief: begeleiding juridische bijstand onderzoek. InforGazElec helpt u gratis bij het vergelijken van prijzen. Voor een eenvoudige vergelijking tussen de bestaande leveranciers en uw huidige situatie kan u een onlineformulier invullen, waarna u een simulatie ontvangt. Voor een gepersonaliseerde vergelijking kan u contact opnemen via 02/209.21.90. Contactgegevens 02/209 21 90 info@gazelec.info www.inforgazelec.be Haachtsesteenweg 51, bel 7 1210 Brussel Openingsuren: Open alle dagen van 09u tot 12u30 en van 13u30 tot 17u, uitgezonderd donderdagvoormiddag - afspraak mogelijk op zaterdagnamiddag INFO CENTER 02/209.21.90 Deze dienst wordt u aangeboden op initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Thinkstock

Dynamiek BRUSSELS WASTE NETWORK Afvalloze en koolstofarme evenementen zijn perfect mogelijk Als u in de zomer festivals bijwoont, zal de zorg voor het milieu u waarschijnlijk niet zijn ontgaan, al was het maar door de bekertjes met statiegeld of de sortering van afval. Indien zoiets mogelijk is in vrijetijdsbesteding, waarom dan ook niet in de zakenwereld? Deze vraag werd de nieuwe aanpak van MPI Belgium Chapter (de Belgische afdeling van de Meeting Professionals International). Johan Debière O ok de organisatie van evenementen heeft een weerslag op het milieu. Denk maar aan het wegwerpeet- en drinkgerei, de honderden gefotokopieerde dossiers, het in overmaat bestelde voedsel dat nadien wordt weggeworpen … Vele aspecten zijn voor verbetering vatbaar, maar effectief optreden blijft soms moeilijk. Wat nog niet betekent dat het onmogelijk is. Dat bewijzen onze Franse buren van Lille Grand Palais, die sinds 2008 voorrang geven aan een milieuvriendelijke aanpak en vooral een zorgvuldige sortering van alles wat vroeger naar de stortplaats of de afvalverbrander vertrok. Bij ons werkt Brussels Expo sinds 2010 met het Brussels Waste Network (BWN) om in alle tentoonstellingspaleizen een selectieve afvalsortering aan te bieden. Bij de Meeting Professionals kwam er eveneens een dergelijke bewustwording tot stand. “Naar aanleiding van onze jaarlijkse BE Conference hebben we willen weten hoe belangrijk het is rekening te houden met de koolstofvoetafdruk van evenementen”, zegt Pieter Allaerts, de voorzitter van MPI België. “De consultants 21 Solutions en Yuzu hebben de aanwezige leden ondervraagd en vastgesteld dat deze mensen zich wel degelijk realiseerden dat ook zij het pad van de duurzame ontwikkeling moesten bewandelen. Maar dezelfde deelnemers gaven toe dat hier in de praktijk weinig van in huis komt.” Minder impact op het milieu en minder kosten In deze sector gaat de prioriteit naar een vermindering van de voedselverspilling. Pieter Allaerts: “50% van de over dit thema bevraagde personen beseft dat er moet worden opgetreden, en 40% van deze 50% was zelfs bereid aan te leren hoe de verspilling van niet verbruikt voedsel kan worden vermeden. (...) Deze bewustwording is goed voor het milieu, maar waarschijnlijk ook voor de belangen van de deelnemers. Een milieuvriendelijke aandacht voor zulke elementen zal ook de kosten drukken.” Dankzij de projectoproep van het BWN kreeg MPI de steun van het Gewest en van Brussel Leefmilieu om zich over deze verscheidene aspecten te buigen en oplossingen uit te werken. Het project voorziet onder andere de geïndividualiseerde begeleiding van ondernemingen die in deze sector actief zijn. Zo zal MPI-lid Delta Lloyd ge58 BECI - Brussel metropool - november 2015 bruik kunnen maken van een diepgaand onderzoek naar de manier om de milieu-impact van zijn jaarlijks evenement te verminderen. Al zijn partners worden bij dit denkproces betrokken. “In de genen van Delta Lloyd” Siviglia Berto is goed op de hoogte van al wat te maken heeft met afvalbeperking. Als Events & Sponsoring Officer bij Delta Lloyd, ziet Siviglia al jaren lang toe op een vermindering van de impact van de evenementen die haar werkgever organiseert. “De zorg voor zulke aspecten zit in de genen van Delta Lloyd gegrift. (…) Als Event Manager kan ik verder gaan dan de voorkeur voor 'fair trade' producten: ik kan er voor zorgen dat al wat ter plaatse wordt gebruikt, ook herbruikbaar is”, licht ze toe. Of dit moeilijk te beheren valt? “Dit hangt in feite af van uw organisatietalent en de keuze van de traiteur. Ik doe dit nu al 15 jaar en meestal ervaar ik niet het minste probleem”, antwoordt de Event Manager van Delta Lloyd. Naast het voedsel kunnen ook talrijke communicatietools worden hergebruikt. “Al wat het logo draagt wordt bijvoorbeeld systematisch op het einde van het evenement teruggewonnen”, aldus nog de Event Manager van Delta Lloyd België. En wat het voedsel betreft, verbiedt

Workshops om praktijken te verbeteren Het kan ook ú voorvallen … Een clausule die u best in uw contracten opneemt: het strafbeding! Om de spelers op de markt in staat te stellen de in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest georganiseerde evenementen koolstofarm te maken, besliste MPI Belgium in het raam van het BWN project met 21 Solutions en Yuzu in zee te gaan. Vier workshops geven aan de professionals een aantal richtlijnen om hun evenementen veel milieuvriendelijker te maken. Voor de Brusselse ondernemingen is dit de gelegenheid om nog een stap verder te gaan in de beperking van de afvalstromen en de verkleining van de koolstofvoetafdruk: 20.11.2015: De kringeconomie 01.03.2016: Goodbye food waste, is that possible? 14.04.2016: Minder afval dankzij een doordacht aankoopbeleid 06.2016: Mileuvriendelijker communiceren Meer informatie: Gemmeke de Jongh - gemmeke@gdjconnect.com www.mpi-belgium.be www.21solutions.eu www.brusselswastenetwork.eu Siviglia Berto ganzenlever evenals fruit en groenten buiten het seizoen. “Stel mij in oktober geen aardbeien voor, of ik word kwaad”, glimlacht ze. Een evenwichtig menu aan de hand van fair trade eetwaren en die rekening houdt met de gewoonten van iedereen, volstaat niet: ook de strijd tegen voedselverspilling krijgt veel aandacht. “Als er voedsel overschiet, vraag ik dat wordt nagedacht over de manier om het volgende evenement nog beter te organiseren”, zegt Siviglia Berto. Ondanks een aantal reglementaire beperkingen, is ze er al in geslaagd overgebleven voedsel aan een goed doel te schenken, onder andere de restos du cœur. ● Mevrouw C. S. is medeoprichtster van een bedrijf dat zich specialiseert in de levering van goederen. Sinds bijna twee jaar werkt de onderneming met dezelfde leverancier samen. In het begin rolden de leveringen stipt op tijd binnen, maar sinds enkele maanden lopen die aanzienlijke vertragingen op. De leverancier houdt zich nog nauwelijks aan zijn leveringsplicht. Mevrouw S. raadpleegt ons dus. Ze wil weten wat zij in een dergelijk geval zou kunnen doen. Wanneer een medecontractant met vertraging aan zijn verplichtingen voldoet, doet u er best aan hem eerst en vooral te contacteren om hem aan zijn verbintenissen te herinneren. Het is niet uitgesloten dat het hier om een eenmalige vergetelheid gaat. Als een dergelijke vertraging vaker optreedt of zelfs een gewoonte wordt, controleer dan liefst wat de overeenkomst in een dergelijk geval voorziet. Er bestaan namelijk clausules die op voorhand bepalen welke sancties worden opgelegd wanneer een van de medecontractanten verzuimt aan zijn verplichtingen te voldoen. Het ‘strafbeding’ hoort bij zulke clausules. Hiermee spreken de partijen op voorhand en forfaitair af over het bedrag van de schadeloosstelling en de intresten die aan de ene partij verschuldigd zijn als de andere zijn verbintenissen niet naleeft. Het voordeel van deze clausule: de partij die slachtoffer is van plichtsverzuim door de andere partij hoeft geen bewijs te leveren van het bestaan van de door dit verzuim opgelopen schade, noch van het bedrag van deze schade. Helaas bleek geen enkele gelijkaardige clausule in het contract van Mevrouw S. te staan. In een dergelijk geval moet de partij die een probleem ondergaat, bewijzen dat de laattijdige uitvoering of het gebrek aan uitvoering haar wel degelijk schade heeft berokkend. En ze zal ook de omvang van deze schade moeten bewijzen. Deze dubbele reactie kan bijzonder omslachtig, tijdrovend en ingewikkeld zijn. Zeker doen: Voorzie, in uw relaties met medecontractanten, steeds clausules die u beschermen ingeval de andere partij tekortschiet. Het strafbeding kan worden toegepast wanneer een verplichting slecht wordt nageleefd, ingeval van werk- of betaalverzuim of bij verbreking van de overeenkomst wegens een niet gerechtvaardigd gebrek aan uitvoering. Opgelet: het forfaitaire bedrag mag niet als een strafmaatregel overkomen. Een dergelijke clausule beoogt uitsluitend de schadeloosstelling. Een rechter zou het voorziene bedrag kunnen verminderen als dit overduidelijk de voorspelbare schade overtreft, namelijk de schade die door beide partijen kon worden ingeschat wanneer de overeenkomst werd gesloten. Laila Nejar, juridisch adviseur bij BECI I lne@beci.be ; 02 563 68 58

01. X-Cape Florenville, in de Gaumeregio, is de thuishaven van X-Cape. Het ligt vlak bij Frankrijk en Luxemburg, iets lager dan de Ardennen. Door het plaatselijke microklimaat zijn de temperaturen hier vaak hoger dan in andere delen van België. Ontsnap uit het kantoor! Dit garandeert een aangename afwisseling in een ongerepte omgeving. X-Cape biedt zijn klanten verschillende kwaliteitsoplossingen aan – overal in Wallonië en zelfs over de grens. Workshops, seminars of andere evenementen: vraag erom en ze zorgen er voor! Al meer dan 14 jaar verwelkomt X-Cape duizenden tevreden klanten uit heel Europa. Contact: info@x-cape.be www.x-cape.be 02. Auberge de la Ferme Auberge de la Ferme heeft 4 afzonderlijke professionele herbergen die samen 80 kamers, 2 restaurants, een traiteurservice, een uitgebreide wijnkelder, een seminargebouw en een shop voor lokale producten aanbieden. Het beschikt eveneens over een oud schoolgebouw met 3 meeting rooms, dat vaak gebruikt wordt voor corporate training weekends. Met zo’n diverse faciliteiten en diensten tot uw beschikking, is het makkelijk om een bedrijfsretraite te organiseren die catering, vergaderen en logeren op één adres combineert. Kortom, Auberge de la Ferme biedt al wat nodig is om een professioneel verblijf in de Ardennen te verzekeren, zonder de persoonlijke touch van een familiebedrijf te verliezen. Professionele faciliteiten op een warme, gastvrije locatie! Contact: contact@aubergedelaferme.com www.aubergedelaferme.com Faciliteiten: • 4 afzonderlijke herbergen • Kamers: 80 • Meeting rooms: 5 • Meetingcapaciteit grootste zaal: 100 ©Jean-Louis-Brocart © X-CAPE - Tanguy Descamps

Azur en Ardenne OP ZOEK NAAR EEN BUITENGEWONE, NATUURLIJKE LOCATIE VOOR UW VERGADERING, TEAMBUILDING OF EVENEMENT? Wat mooier dan onze uitgebreide infrastructuur in het hart van de prachtige Ardennen met diverse zalen geheel ingericht voor uw conferenties, bijeenkomsten en/of andere professionele evenementen? Het domein Azur en Ardenne biedt u de oplossing waar u naar zoekt: een vergadercentrum met 4 multifunctionele zalen in Azurblauwe kleuren en een overdaad aan daglicht. De zalen Saphir en Turquoise bevinden zich op het gelijkvloers en de Céleste zaal op de eerste verdieping. Deze drie zalen zijn moduleerbaar en bieden u hoogwaardig audiovisueel materiaal. De ‘Lazuli’-zaal is een multifunctionele zaal en biedt de mogelijkheid tot het organiseren van maaltijden, cocktails en/of feestavonden. Ook voor tentoonstellingen en vele andere evenementen kan u deze zaal gebruiken. Faciliteiten: • Kamers: 54 • Vergaderzalen: 4 • Vergadercapaciteit: 250 • Ruime gratis parkeergelegenheid • Gratis Wellness en Wifi Contact: Email : seminaires@azurenardenne.be Telefoon : +32 (0)84 21 94 00 Contactpersoon : Guido Wijngaarden Website : www.azurenardenne.be 04. Château Jemeppe Op gelijke afstand van Brussel en Luxemburg Stad ligt Château Jemeppe. Dit kasteel stamt uit de 13e eeuw en ligt op een privédomein van 60 hectare. Het werd gerestaureerd en omgebouwd tot een gezellige plek waar werk en ontspanning hand in hand gaan. Het kasteel beschikt over 9 seminarzalen, die 6 tot 400 mensen kunnen ontvangen. Drie hiervan werden ingericht in de majestueuze oude donjon. De historische atmosfeer en de formidabele panorama’s van de wouden en glooiende heuvelruggen van de Ardennen, zullen uw gasten inspireren. Faciliteiten: • Kamers: 77 • Meeting rooms: 9 • Meeting capaciteit: 6 tot 400 • Privédomein van 60 hectare Contact: information@chateaujemeppe.eu www.chateaujemeppe.eu Koninklijke meetings vragen om een kasteel Een buitengewone, natuurlijke lokatie in het land van Durbuy 03. © ChateauJemeppe-MarcelVanCoile © ChateauJemeppe-MarcelVanCoile ©ChateauJemeppe-TijsBlom ©ChateauJemeppe-TijsBlom

Hostellerie La Claire Fontaine 05. La Claire Fontaine bevindt zich in een vroegere looierij op wandelafstand van la Roche-en-Ardenne. De herberg is gelegen in zijn eigen park van 1 hectare, dat vlak bij de rivier ligt en omgeven is door de bomen waar de Ardennen bekend voor staan. Kortom: het perfecte decor om te genieten van een drankje, over zaken te praten of een seminar te organiseren. Het personeel staat klaar om elke uitdaging aan te gaan, om elk van uw wensen te vervullen en om een gepersonaliseerde service aan te bieden. Zij verzorgen de meet en greet voor u en houden zich met uw gasten bezig tussen de meetings, koffiepauzes en avontuurlijke, culturele en sportieve incentives door. Faciliteiten: • Kamers: 23 • Meeting rooms: 2 • Meeting Capaciteit: 120 • Diner capaciteit : 200 Contact: info@clairefontaine.be www.clairefontaine.be 06. Vayamundo Houffalize Uw compleet vernieuwd Meeting Center in hartje Ardennen Geen omgeving die meer inspireert dan de Ardense bossen. In de vallei van de Ourthe te Houffalize, hartje Ardennen, ligt het compleet vernieuwd meeting center Vayamundo Houffalize. Ons pas gerenoveerd meeting center telt nu 14 vergaderzalen met een capaciteit die varieert van 10 tot 200 personen. Elke zaal is op vlak van licht, geluid, techniek en ICT zo uitgerust dat ze uw meeting perfect ondersteunt. De meeste van deze zalen hebben een aansluitende restauratieruimte, die uitermate geschikt is voor een koffiepauze of receptie. Voor grotere congressen beschikken wij over een auditorium met 700 zitplaatsen en enkele tolkencabines. Daarnaast hebben wij nog 250 moderne slaapkamers (uitgerust met Wi-Fi, TV, telefoon en terras), drie gezellige restaurants en onze Dine & Lounge om u een geslaagd congres/seminar te bezorgen. Geniet na uw meeting of tussen het werken door ook van de prachtige natuur en trek de bossen in voor een ontspannende fiets- of wandeltocht. Ga voor een verfrissende duik in ons zwembad of ontstress in ons nieuwe fitnesszaal en welness centrum (vanaf voorjaar 2016). Vayamundo Houffalize heeft alles in huis voor een geslaagde meeting! Vayamundo in Houffalize – België: 150km van Brussel – 70km van Luik – 200km van Antwerpen – 200km van Gent – 100km van Maastricht – 180km van Eindhoven. Contact: Vayamundo Houffalize Ol Fosse d’Outh 1 • 6660 Houffalize Tel.: 0032 (0)78 156 100 Website: www.vayamundo.be MICE.Houffalize@vayamundo.be Een kalme en ontspannende atmosfeer!

COMMUNITY DE RESTAURANTTIP VAN AGENDA MAGAZINE Jules & Charles •••• L aat ons eerlijk zijn, het is niet de discrete charme van het wel erg burgerlijke Sint-Pieters-Woluwe die ons naar hier haalt. Tot hiertoe deden we de gemeente enkel aan voor bijzondere gelegenheden in twee gastronomische tempels – Bon Bon en YuMe. Maar met Jules & Charles, een nieuw restaurant genoemd naar de Charles Thielemanslaan en de Jules de Troozlaan die elkaar hier kruisen, heeft de gemeente er een veel toegankelijkere plek bij, die best een omweg verdient. Het opvallende houten interieur in rorbu-stijl geeft een update van die typische Scandinavische vissershut. Houten wandbekleding, glas-in-loodramen, een ruw plafond, industriële verlichting, een open keuken, een krijtbord, een stedelijk terras en rode Tolix-krukjes… Niets op aan te merken, een pracht van een adres. Maar hoe mooi de inrichting ook mag zijn, ze verbleekt bij de kwaliteit die de keuken te bieden heeft. Een zigzaggen tussen Frankrijk en Italië, en tussen ruwe producten en creativiteit. Een mooi bewijs van dat alles werd geleverd door onze vitello tonnato (€15): zacht kalfsvlees, gegaard op lage temperatuur en mooi benadrukt door Salty Fingers, een knapperige en licht gezouten tropische plant, en oesterblad, dat het geheel een slimme gejodeerde toets verleende. Het hoofdgerecht was ook van niveau. Een tot nostalgie verleidende puree met Toscaanse ham en daarbovenop een baarsfilet overgoten met maagdenolie, kappertjes en gekonfijte tomaten (€19) bood een mooie en subtiele harmonie tussen zee en land. De bediening was efficiënt en vriendelijk, en de selectie AGENDA is het uitmagazine van Brussel. Met een handige kalender, het filmprogramma en artikels over muziek, theater, tentoonstellingen, restaurants en nog veel meer. Neem het gratis drietalige magazine mee uit een van de verdeelpunten in de stad, of ontvang het samen met Brussel Deze Week bij u thuis of op het werk. Mail uw adres naar abo@bdw.be. BECI - Brussel metropool - november 2015 63 wijnen (€20 > €54) van Mig’s World Wines was een schot in de roos. Het enige minpuntje was de rumoerige zaal, die wat intiemere eters wellicht op de vlucht zal jagen. ● Info: Charles Thielemanslaan 46, Sint-Pieters-Woluwe 02-779.88.84 www.julesetcharles.com di > do 12 > 14.00 & 19 > 22.00 ; vr 12 > 14.00 & 19 > 22.30; za 19 > 22.30 Voor meer retauranttips: agendamagazine.be

COMMUNITY Foto’s van het BECI nieuws Een bezoek van bedrijfsleiders aan Delen Private Bank, een merkwaardige onderneming. Een leerrijke belevenis in een ontspannen sfeer. samenwerking met de ambassade van Polen ontving BECI op 5 oktober een twintigtal Poolse ondernemingen uit de voedingssector die op zoek waren naar commerciële contacten in België. Fijne vleeswaren, sterke dranken, mayonaise, koekjes en zelfs slakken: stalen genoeg! Meer dan 70 individuele afspraken gingen door met Belgische handelsagenten, distributeurs en fabrikanten. Op 17 september ontvingen INSEAD, Impulse en BECI minister Pascal Smet, Brieuc de Meeûs (CEO van de MIVB) en Michel Lagasse (C-Tec) voor een zeer open debat over de toekomstige uitdagingen van de mobiliteit in Brussel: technologieën, gedeelde mobiliteit, fietsen en uiteraard ook het openbaar vervoer. 64 BECI - Brussel metropool - november 2015

COMMUNITY Een netwerkingavond op hoog niveau voor onze Nederlandstalige leden, op 22 september in de gebouwen van Cameleon te Sint-Lambrechts-Woluwe, in aanwezigheid van minister Guy Vanhengel. Aan BECI werd een Bike Experience Award uitgereikt voor het fietsengagement van zijn personeel. Laurie Verheyen, adviseur in de kringeconomie (derde op de foto), ontving het diploma. Ondertekening van een Memorandum of Understanding tussen BECI, vertegenwoordigd door Sabine Soetens (International Development Manager), en de Armeense Stichting voor de Ontwikkeling (DFA), vertegenwoordigd door haar CEO, de heer Arman Khachaturyan. Op de achtergrond, de heer Tatoul Markarian, ambassadeur van Armenië in Brussel. BECI - Brussel metropool - november 2015 65

COMMUNITY Algemene Vergadering van BECI Alle eer aan de medaillewinnaars! Ter gelegenheid van haar Algemene Vergadering op 1 oktober, reikte BECI de traditionele medailles aan zijn trouwste leden uit. Dit jaar hadden we zelfs een grote gouden medaille voor het kantoor Gevers, gespecialiseerd adviseur in octrooien, merken en modellen. Het kantoor viert 100 jaar lidmaatschap! Twee andere organisaties ontvingen de ‘kleine gouden medaille’ voor 50 jaar lidmaatschap: de Centrale Médico-Dentaire en de school Lise Loriot. 100 jaar BECI lidmaatschap voor het kantoor Gevers: Benjamin Gevers ontvangt de grote gouden medaille van Thierry Willemarck, voorzitter van BECI. Een bijzonder trotse Filip Verheecke (Group S)! De school Lise Loriot, vertegenwoordigd door Maïté Lanthin, wordt beloond voor 50 jaar lidmaatschap. Marc Vanhoomissen, gedelegeerd bestuurder van Veramtex Marly. Antoine Vanden Abeele, van het advocatenkantoor Taquet. De medaillewinnaars van 2015 Serge Peeters, gedelegeerd bestuurder van Agora. Guy Van de Velde (Partner Deloitte Fiscaal Advies) ontvangt de bronzen medaille. Grote gouden medaille (100 jaar lidmaatschap) • Gevers Belgium Kleine gouden medaille (50 jaar lidmaatschap) • Centrale Médico-Dentaire • School Lise Loriot Kleine zilveren medaille (40 jaar lidmaatschap) • Macq • Van Cutsem Wittamer Marnef & Partners • EY Belgium Yves Bourdeau, directeur-generaal van Hydrobru. Alain Lebens, gedelegeerd bestuurder van Simonis Entreprises. Van Cutsem Wittamer Marnef & Partners, hier vertegenwoordigd door Jean-Pierre Van Cutsem: 40 jaar BECI lidmaatschap. 66 BECI - Brussel metropool - november 2015 De kleine zilveren medaille wordt uitgereikt aan Vincent Gueuens, die het deskundigenkantoor EY Belgium vertegenwoordigt. Kleine bronzen medaille (25 jaar lidmaatschap) • Deloitte Fiscaal Advies • Hydrobru • Veramtex Marly • Taquet • Agora • MSF Supply • Eurotaxglass’s Benelux • Dewit Law Office • Conceptum Conferences & Events • Fives North American Combustion Belgium • Simonis Entreprises • Group S - Sociaal Secretariaat

IMPRESSION OF A BRIT The Swedish Model There’s been a lot of media talk recently about ‘The Swedish Model’ – the organisational, not the physical, one. It’s the popular conception that managing by consensus is more effective than management by hierarchy. Richard Hill I t is certainly different when you see it in action, as I did on a visit to a Swedish high-tech company in the southern county of Blekinge. I was there in my capacity as a communications consultant to the Dupont corporation – and immediately the difference in the way these two companies were run was, to say the least, very striking. I arrived in this provincial business park of functional single-storey buildings. Having located the right one, I walked into the reception and asked to speak to the managing director. “Down the corridor there,” said a rather reluctant receptionist, pointing the way, “and you’ll find him in the last office on the right”. This response confirmed that I was in Sweden. In France the managing director would have been in an office in the middle of the building and not at the end, while in Germany the door to his or her office would almost certainly have been closed – and, in both cases, the receptionist would have reacted differently. In this case, the door of the end office was wide open. After a tentative knock out of courtesy, I walked in to find a young man in shirtsleeves sitting at a small office desk with a large and handsome dog stretched out at his feet. I was indeed in Sweden… To most other Europeans the Swedes come across as professional and sophisticated business people, yet they have a reluctance to be overtly entrepreneurial. It may seem surprising that it should be a German businesswoman, i.e. someone from a relatively conservative culture, who comments that Swedish managers prefer to stick to proven methods rather than take chances. But management academics make the same point. The explanation is that, while the Swedes have a very high tolerance of ambiguity, they do believe in risk avoidance – which is not the same thing. In other respects the Swedes are as human and personable as anyone else. They even have weaknesses like the rest of us, but manage to keep them within bounds. Perhaps the most baffling thing about them is that they seem to do nothing to excess and are at times almost irritatingly well-balanced. Their attitude is summed up in the word lagom, which implies "not too much, not too little, but just right!" It is often said that creating empathy with a Swede is like trying to empty a ketchup bottle. At first nothing happens, then, all of a sudden, the contents splurt out all over the place (in the case of the Finns you first have to work out how to remove the cap). Having created a very remarkable society for themselves, something that was regarded as the ‘Third Way’ in the days of Capitalism v. Communism (the 'Middle Way' in Norwegian parlance), they now seem to find it either too boring or too expensive. High taxation has engendered a work-to-rule mentality which, encouraged by long holidays and a wealth of leisure pursuits, is now too deep-rooted to eradicate. Among the pursuits are the beautiful girls, which may explain the number of Italian and Greek car mechanics, restaurant owners and waiters in the country. The country is no exception to the rule that the Nordic countries have the youngest managers in Europe and run their businesses democratically, as young managers should. As an example, the CEO of Electrolux took office when he was in his late30s and the company's chief comptroller when he was only 32. Nordic business aptitudes in fact vary dramatically. If one is to believe the old Norwegian saw (it somehow seems right that 'old saws' should be Norwegian), it should be the Finns who design the products, the Swedes who make them, the Danes who sell them and the Norwegians – because, for once, they think anything foreign is better than the home-grown equivalent – who buy them. ● BECI - Brussel metropool - november 2015 67

COMMUNITY Het staat in de E-mag Apple Store op tijd klaar dankzij Krinkels Gaat het een beetje vooruit? De voetgangerszone: mijn kind, mooi kind? Wat zijn de beroepen van morgen? Beloon uw werknemers met netto! Gedaan met de papieren maaltijdcheque Deze artikels staan ook op onze website: www.beci.be/newsletter/e_mag ‘45+Werk’-project van Daoust Jobcoaching wordt success story! De tewerkstelling van oudere werkkrachten geldt vandaag als een maatschappelijke uitdaging, mede vanwege de vergrijzing van de bevolking. Des te meer omdat leeftijd vandaag een van de voornaamste criteria van discriminatie op de arbeidsmarkt vormt. Dit maatschappelijk vraagstuk heeft het departement Jobcoaching van Daoust er in 2012 toe aangezet het ‘45+Werk’ project in partnerschap en met de steun van Actiris van stapel te laten lopen. Dit project begeleidt werkzoekende 45-plussers die minimaal twee jaar werkloos zijn naar een baan (als loontrekkende of zelfstandige) of een vorming. De coaching buigt zich over de situatie op beroeps- en persoonlijk vlak, de uitwerking van een haalbaar beroepsproject en een methodologie om werk te vinden dat overeenstemt met het profiel van de kandidaat en de sector die hem aanspreekt. In drie jaar tijd werden nagenoeg 150 kandidaten op die manier begeleid. Gemiddeld 66% kon zich opnieuw professioneel integreren (een baan en/of een opleiding) dankzij deze begeleiding die de klemtoon legt op luistervaardigheid, empathie maar ook de confrontatie van de kandidaten met de werkelijkheid van de arbeidsmarkt. De zeer lange ervaring van Daoust met Human Resources en de begeleiding van werkzoekenden, en zijn diepgaande kennis van de Brusselse arbeidsmarkt zijn twee troeven waarvan de 45-plusser dankbaar gebruik kan maken om opnieuw professioneel actief te worden! Informatie: www.daoust.be 68 BECI - Brussel metropool - november 2015 In augustus opende de eerste Belgische Apple Store zijn deuren op een prestigieus adres: de Guldenvlieslaan te Brussel. Krinkels werd ingeschakeld om ook aan het voetpad voor de winkel een piekfijn uitzicht te geven. De medewerkers hebben bijzonder hard en in twee shiften doorgewerkt om alles binnen de strakke deadline klaar te krijgen. Inspanningen die zowel door de bouwheer als door het Apple team ten zeerste gewaardeerd werden. En website tegen fraude in het Belgisch Staatsblad Minstens 23 bedrijven werden deze zomer het slachtoffer van fraude via een publicatie in Het Belgisch Staatsblad. Een Bulgaarse misdadiger verklaarde zich in het Staatblad gedelegeerd bestuurder van vennootschappen. Aan de hand van deze publicatie trachtte hij nadien geld van banken af te persen. De bedrogen bedrijfsleiders moesten zich opnieuw (tegen betaling) bij Het Staatsblad als zaakvoerder van hun eigen vennootschap inschrijven! Deze nieuwe vorm van criminaliteit, waarbij fraudeurs zich ten onrechte als bestuurders van een vennootschap voordoen, wijst op een serieus tekort aan controle van de publicaties door de griffie van de handelsrechtbanken. De ondernemingen worden normaliter niet op de hoogte gesteld van deze onrechtmatige publicaties omdat ze geen bewijs van ontvangst of van registrering ontvangen. De Federatie van de Belgische Kamers van Koophandel heeft samen met het advocatenbureau Tack51 en de firma IT TRI-S een kosteloze toepassing ontwikkeld om deze fraude voortaan zeer snel en automatisch op te sporen. Een website laat ondernemingen zich kosteloos registreren via hun KBO-nummer, naam, adres en e-mail. Wanneer een nieuwe publicatie met betrekking tot deze vennootschap in het Belgisch Staatsblad verschijnt, worden de bedrijfsleiders hier onmiddellijk van gewaarschuwd en kunnen ze dit, zo nodig, aan hun

COMMUNITY NEWS bank, de politie of de rechtbank laten weten. Het is een eenvoudige oplossing om de onderneming te helpen en fraudeurs te op afstand te houden. “Met deze gratis service willen we ervoor zorgen dat bedrijven zich beter kunnen wapenen tegen fraude”, zegt Wouter van Gulck, directeur-generaal van de federatie van de Belgische Kamers van Koophandel. “Het is daarnaast een mooi voorbeeld van hoe de privésector de overheid de hand kan reiken in het bestrijden van fraude. We hopen dat bedrijven nu massaal gebruik zullen maken van deze toepassing zodat fraude via het Staatsblad binnenkort tot het verleden zal behoren.” Informatie: www.wettelijke-publicaties.be Empack Brussel 2015, met de klemtoon op farma en voeding Empack Brussel , de enige jaarlijkse verpakkingsbeurs in België, staat voor de 14de keer op de kaart, namelijk in paleis 7 van Brussels Expo, op 25 & 26 november 2015. Empack 2015 lanceert twee grote verpakkingsthema’s: farmaceutische producten en voeding. De bezoekers zullen exposanten kunnen ontmoeten die zich specialiseren in veilig en efficiënt verpakken van gevoelige producten, zoals blisterverpakkingen. Op de beursvloer komt er ook een ‘Pharma Clean Room’, een gesloten paviljoen waarin de farmaceutische exposanten hun nieuwigheden in een twintigtal zuilen kunnen uitstallen. De verpakkingsindustrie voor voeding is tegelijk dynamisch en veeleisend. 75% van de aankoopbeslissingen wordt in de winkel genomen. Daarom moet de verpakking uitblinken door haar communicatieve en visuele mogelijkheden, haar beschermende eigenschappen, het gebruiksgemak en de logistieke efficiëntie. Voeding en verpakking beperken zich niet tot een tekst met een foto. Voeding moet eerst en vooral een zintuiglijke beleving zijn. Op Empack komt er dus een demoruimte: de Food Pack Square, een dynamisch plein, met ruimte voor interactie, innovatieve toestellen, verpakkingen op maat en vooral lekkere proevertjes. Naast Empack in Brussel, wordt ook de Packaging Innovations Conference gehouden, die zich richt tot verpakkingsprofessionals, brand owners, senior marketeers en designers die op zoek zijn naar nieuwe kennis en toffe ideeën. Internationale topsprekers brengen samen de tweedaagse Conference over het meest krachtige marketinginstrument op het verkooppunt: de verpakking. Staan op het programma: Evelio Mattos (USA, Break the structural mold: Social media worthy packaging innovations), Joseph Hotchkiss (USA, The next decade of packaging), Mat Bogust (Nieuw-Zeeland, The power of packaging & the importance of a strong shelf ready presence), Cate Trotter (Groot-Brittannië, Key Retail Trends) en Rowland Heming (België, Breaking the rules on Packaging Design or how to get more return on ROI from packaging and visual communication). Informatie: www.empack.be www.packaging-innovations.be One drive for Business in de Bizz Packs voor zelfstandigen en kleine ondernemingen Proximus heeft zopas een contract getekend met Microsoft om OneDrive for Business aan zijn professionele klanten aan te bieden. Nog dit jaar zullen alle klanten die beschikken over een Bizz Pack met een Office&Go-internetaansluiting en een vaste telefoonlijn zonder prijsverhoging onbeperkte opslagruimte in de Cloud krijgen via OneDrive for Business. Deze oplossing zal deel uitmaken van het professionele aanbod van Proximus dat inspeelt op de specifieke behoeften van zelfstandigen en kleine ondernemingen. One Drive for Business laat de gebruikers toe om hun gegevens op een beveiligde manier in de cloud op te slaan en hun gegevens op te halen wanneer ze willen en op eender welk toestel. Met OneDrive for business kunnen gebruikers flexibel werken en beter samenwerken met hun collega’s en met klanten en leveranciers. BECI - Brussel metropool - november 2015 69

COMMUNITY NEWS OneDrive for Business komt bij de bestaande voordelen van de Bizz Packs, zoals voorkeurstoegang tot de helpdesk de klok rond en alle dagen van de week, gewaarborgde herstelling de dag zelf of de mogelijkheid om gratis op alle mobiele toestellen te surfen, dankzij de wifihotspots en het 3G/4G-netwerk in België. Steeds meer parkeerongevallen Uit een internationaal onderzoek van verzekeringsmaatschappij Allianz blijkt dat parkeren een gevaarlijke actie is. Ruim 40% van alle aansprakelijkheidsclaims is het gevolg van auto’s die een stilstaande auto raken tijdens onzorgvuldig parkeren. In 8 op de 10 parkeerongevallen gebeurt dit bij het achteruit rijden tijdens het manoeuvreren. “De laatste 10 jaar is het aantal parkeerongevallen met meer dan 30% gestegen”, zegt Joerg Weber, bestuurslid verantwoordelijk voor marketing van Allianz Benelux. “Auto’s worden steeds groter en langer, terwijl de standaardafmetingen voor parkeerplaatsen nauwelijks veranderden. De verkeersdrukte neemt steeds meer toe. Ook dat vergroot de kans op ongelukken.” Toch volgt Allianz de evoluties van driver assistancesys temen op de voet. Verschillende toepassingen staan op het punt om door te breken. “Denk maar aan het automatisch verwittigen van hulpdiensten in geval van ongeval of snellere en betere hulp bij panne. Maar daarnaast ook het belonen van chauffeurs die veilig rijden,” aldus Joerg Weber. Ricoh vijf keer bekroond door Buyers Laboratory LLC Ricoh heeft vijf prijzen van de Buyers Laboratory 2015 Summer Pick Awards gewonnen. Deze prijzen worden twee keer per jaar door de Buyers Laboratory LLC (BLI, het zelfstandige testlaboratorium voor printrandapparatuur en –software) aan producten uitgereikt die uitstekende prestaties hebben geleverd tijdens de evaluaties. In het begin van het jaar had Ricoh al 16 BLI Winter Pick Awards in de wacht gesleept. Deze keer blonk Ricoh uit in de categorieën Outstanding Personal Printer (voor de Ricoh SP 213Nw), Outstanding Budget/Economy Printer for Small Workgroups (Ricoh SP 3600DN), Outstanding Printer for Mid-Size Workgroups Environmental Awards (Ricoh SP 4510DN), en Outstanding Achievement in Energy Efficiency voor twee modellen (Ricoh MP C6003 en MP C401SR). “We zijn bijzonder trots op deze BLI-bekroningen voor onze A3 en A4 toestellen. Ze onderstrepen hoe Ricoh een marktleider blijft in het ontwikkelen van technologie om innovatie op de werkplek te ondersteunen, hetzij via onze focus op het ontwikkelen van energiezuinige modellen, hetzij via de continue verbetering van ons productportfolio om te voorzien in de behoeften van de klant,” legt Eric Gryson, CEO RICOH Belgium/Luxembourg, uit. Uit het onderzoek blijkt ook dat bestelwagens en SUV’s relatief vaak betrokken zijn bij parkeer- en manoeuvreerongelukken en dat 65-plussers 3 keer zo veel ongelukken veroorzaken als bestuurders tussen de 25 en 64 jaar. De huidige parkeerhulpsystemen dragen nog te weinig bij aan de vermindering van ongevallen. Deze systemen houden vaak nog geen rekening met de zijkant van auto’s. Daardoor zien bestuurders dit gevaar over het hoofd. Ze vertrouwen bovendien te veel op het parkeerhulpsysteem van hun auto, waardoor zij niet adequaat reageren op onverwachte situaties. Een andere factor die meespeelt, is de beperkte zichtbaarheid vanuit de wagen. Het (achteruit)zicht in moderne wagens is omwille van veiligheids- en designredenen vaak minder goed dan vroeger. 70 BECI - Brussel metropool - november 2015

COMMUNITY TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR Active Authors ltd 2 Frampton Close - SM2 6SU Sutton - United Kingdom afg.: Mark Montgomery Adélie EBVBA Avenue de France 15 - 1400 Nivelles Nace: 69201 - Accountants en belastingconsulenten 82110 - Diverse administratieve activiteiten ten behoeve van kantoren 88996 - Algemeen welzijnswerk zonder huisvesting afg.: Viviane Roelandts Artwing BVBA Waterloosesteenweg 815 - 1180 Brussel afg.: Anthony Huvenne BIM Production BVBA Louizalaan 523 - 1050 Brussel Nace: 59111 - Productie van bioscoopfilms 59113 - Productie van films, m.u.v. bioscoopen televisiefilms 7311001 - Ontwerpen en voeren van reclame- en promotiecampagnes voor derden via de verschillende media afg.: Zouhair Soussan Brussels Drohme Golf Club VZW Terhulpensesteenweg 53 - 1180 Brussel Nace: 93110 - Exploitatie van sportaccommodaties afg.: Pim Bust CFR Consult BVBA Chaussée de Louvain 477 - 1380 Lasne Nace: 69201 - Accountants en belastingconsulenten afg.: Frédéric Callens EBC - European Bridge Consulting BVBA Blanchestraat 36 - 1060 Brussel Nace: 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 90031 - Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten afg.: Claudia Lomma Fairs Consult BVBA Maaltekouter 1 - 9051 Gent Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 82300 - Organisatie van congressen en beurzen 93299 - Overige recreatie- en ontspanningsactiviteiten, n.e.g. afg.: Henkjan Prins Heaven New-Saloon NP Masuiplein 18 - 1000 Brussel Nace: 2042002 - de vervaardiging van schoonheidsmiddelen en producten voor de huidverzorging 47711 - Detailhandel in damesbovenkleding in gespecialiseerde winkels 47750 - Detailhandel in cosmetica en toiletartikelen in gespecialiseerde winkels afg.: Noella Nahimana Let's Communicate BVBA J.F. Debeckerlaan 77 - 1200 Brussel Nace: 43211 - Elektrotechnische installatiewerken aan gebouwen 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 62030 - Beheer van computerfaciliteiten afg.: Karen Hodgson Media Marketing - Marcom World NV Waterloose Steenweg 870 - 1180 Brussel Nace: 18110 - Krantendrukkerijen 63910 - Persagentschappen 73110 - Reclamebureaus afg.: Serge De Schryver Mobilii NP Rue Pont de la Dyle 4 - 1340 Ottignies Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 58290 - Overige uitgeverijen van software 62020 - Computerconsultancy-activiteiten afg.: Thierry Carette New Las Vegas (Star Casino) NV Anspachlaan 55 - 1000 Brussel Nace: 92000 - Loterijen en kansspelen afg.: Aurore Debaere nWave Digital NV Van Volxemlaan 297 - 1190 Brussel Nace: 59113 - Productie van films, m.u.v. bioscoop- en televisiefilms 7311001 - Ontwerpen en voeren van reclame- en promotiecampagnes voor derden via de verschillende media afg.: Caroline Van Iseghem OCS - Office Cleaning Services BVBA Louis Mettewielaan 33 - 1080 Brussel Nace: 81220 - Overige reiniging van gebouwen; industriële reiniging afg.: Alae-Eddine Zerrouk Odisee VZW collectie BM Warmoesberg 26 - 1000 Brussel Nace: 85422 - Vrij gesubsidieerd hoger onderwijs afg.: Walter Roossens Rolus Valérie NP Jean Deschampsstraat 31 - 1850 Grimbergen afg.: Valérie Rolus SBGE - Société Bruxelloise de Gestion de l'Eau NV Keizerinlaan 66 - 1000 Brussel Nace: 37000 – Afvalwaterafvoer 4291905 - Bouw van bezinkbekkens en andere constructies ten behoeve van de waterzuivering 4391003 - het plaatsen van dakgoten en regenafvoerbuizen afg.: JeanPol Rosière The Cortex Game Jean Van Horenbeecklaan 70 - 1160 Brussel afg.: Nadia Aimé Ubeeqo BVBA Louizalaan 523 - 1050 Brussel Nace: 49320 - Exploitatie van taxi's 77110 - Verhuur en lease van personenauto's en lichte bestelwagens (< 3,5 ton) 79120 - Reisorganisatoren afg.: Nadia Andrien INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN 21 Solutions Agora Allianz Benelux Apple ASM Aero Belpower BNB Bpost Brussel Invest & Export Brussel Leefmilieu Brussels Expo Brussels Waste Network Cameleon cat2lion Centrale Médico-Dentaire Centrum voor Gelijke Kansen Conceptum Conferences & Events Co-oking Coworking Les Galeries C-Tec Daoust Delen Private Bank Deloitte Conseils Fiscaux Delta Lloyd Dewit Law Office DHL Global Forwarding École Lise Loriot ENI 58-59 66 68-70 68-70 28-31 28-31 14-15 47 16 ; 18-21 58-59 32-34 ; 58-59 58-59 64-65 45 66 10-11 66 52-54 52-54 64-65 68-70 64-65 66 58-59 66 36-38 66 56 Eurotaxglass’s Benelux EVS EY Belgium Fives North American Combustion Gevers Belgium Group S – Sociaal Secretariaat Hydrobru IBM Impulse INSEAD Institut des Comptes nationaux Interel International Business Institute IZEO Jules & Charles Krinkels KUL Macq Matrica Melexis Microsoft MIVB MPI Belgium Chapter MSF Supply Nationale Loterij NMBS Novamont Numeca 66 47 66 66 66 66 66 10-11 64-65 64-65 14-15 28-31 18-21 48 ; 49-50 63 68-70 47 66 56 47 68-70 64-65 58-59 66 47 8 ; 52-54 56 18-21 nWave Participatiefonds Polimeri Europa Proximus Proximus Regus Reibel Ricoh Sabca SilverSquare Simonis Entreprises SmArt SNCF Sodexo Studio Canal Tack51 Taquet Telelingua International Tiberghien Lawyers Transforma bxl TRI-S Twist Consulting Van Cutsem Wittamer Marnef & Partners VDAB Veramtex Marly Versalis VisitBrussels Yuzu 22-25 13 56 47 68-70 52-54 28-31 68-70 28-31 52-54 66 52-54 8 10-11 22-25 68-70 66 18-21 49-50 52-54 68-70 28-31 66 10-11 66 56 16 ; 32-34 58-59 BECI - Brussel metropool - november 2015 71

U WERFT AAN? Bent u op zoek naar een gespecialiseerde technicus, een ingenieur of een informaticus (web & software developer, business analyst, DB manager, netwerk beheerder, ...)? Kom en recruteer op de «Brussels Job Day Technici, Ingenieurs & Informatici» op vrijdag 20 november 2015, te Brussel Zoals de vorige jaren zal ook deze editie georganiseerd worden in samenwerking met AGORIA, ictjob.be en Software in Brussels, en in synergie met de DevDay, dat meer bepaald toegespitst is op de recrutering van IT ontwikkelaars. WAAROM DEELNEMEN? • Meer dan 600 kandidaten, met een gevariëerd profiel • Goed voorbereide kandidaten dank zij de ‘Pre Job Day’ • Onmiddellijke recruteringsgesprekken • In 1 dag verzet u het werk waar u anders dagen voor nodig heeft! DOELSTELLINGEN? • De ontmoeting bevorderen tussen de ondernemingen op zoek naar medewerkers en de werkzoekenden • Uw vacatures beter zichtbaar maken bij die doelgroep • De arbeidsmarkt dynamiseren! INTERESSE? Deelnameprijs is afhankelijk van het aantal werknemers binnen uw bedrijf. De leden van BECI genieten een korting. INFO & RESERVATIE OP http://jobdays.beci.be of pc@beci.be of 02/643.78.05 Een initiatief van: Media partners : Media partners: In samenwerking met:

AGENDA Management & RH, Personal improvement Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for the Boss * Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for Free Entrepreneurs * 18.11.2015 60’ chrono: de impact van de lichaamstaal 09.12.2015 60' chrono: 4 manieren om uw onderneming te laten groeien Handelsrecht 13.11.2015 Advokaten en juristen: balans van bedrijven en resultatenrekening kunnen lezen en begrijpen 27.11.2015 Avocats et juristes: les clés pour déchiffrer une comptabilité* 02.12.15.2015 Tax shelter - praticiens 04.12.15.2015 Tax shelter – entrepreneurs & investisseurs Strategie en beheer Transmission Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for the Boss * Tot juni 2016 It’s Co-Solutions Time for Free Entrepreneurs * Verkoop, marketing en bedrijfscommunicatie Van december tot juni 2016 It's Co-Solutions Time ! For Sales… * ➜ Brigitte van der Mensbrugghe +32 2 643 78 30 – bvdm@beci.be Sociale wetgeving 09 en 16.11.2015 Négociation avec les syndicats : atelier pratique * 19.11.2015 De l'enfer au paradis fiscal et de sécurité sociale : les droits d'auteur * 23.11.2015 La fausse-indépendance : pièges à éviter et risques * 30.11.2015 Actualité de la rupture du contrat de travail * 12.11.2015 Management, comment installer un processus de management qui me rend non indispensable dans la gestion de tous les Jours ? * 19.11.2015 Comment organiser mon intégration dans ma nouvelle entreprise ? * 10.12.2015 Organisation, comment organiser mes différents services en termes de processus, stockage des documents, données Informatiques, processus, pour rendre celle-ci plus efficace. * 17.12.2015 Comment mettre en place un projet d’entreprise pour m’assurer que mes nouveaux collaborateurs soient impliqués et motivés. * ➜ Erik Thiry +32 2 643 78 36 – eth@beci.be 03.12.2015 Saisies et cessions de rémunération : l’employeur entre le marteau et l’enclume ? * 10.12.2015 Coûts liés au licenciement en Belgique et à l'étranger : comment les estimer et les optimiser * 21.01.2016 Elections sociales : affûtez vos crayons ! * ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 – fs@beci.be Milieu, stedenbouw, mobiliteit *De voertaal van deze opleiding is Frans maar alle documentatie is ook in het Nederlands beschikbaar. 27.11.2015 Uw afval is goud waard * 18.12.2015 Dematerialisatie en de daling van ons papierverbruik * 08.01.2016 Uw wettelijke verplichtingen op het gebied van milieubeheer* 29.01.2016 Opvolging en controle van uw milieubeleid* ➜ Laura Rebreanu +32 2 643 78 26 – lr@beci.be International 18.11.2015 Matchmaking event - Food Matters Live – Londen 20.11.2015 INCOTERMS® Welke kosten en risico's moet uw bedrijf dekken? – Expert 26.11.2015 Quels outils et supports pour l'internationalisation en dehors de l'Union européenne ? 17.11.2015 Cycle e-commerce international* 17.11.2015 e-Marketing International: Comment capturer des parts de marché à l'étranger ? 24.11.2015 e-Logistique International: Comment gérer la chaîne logistique? 01.12.2015 e-Paiements International : Quelles sont les bonnes pratiques en matière de paiements? 08.12.2015 e-Législation International: Astuces, pièges, risques juridiques d'un e-business? 4-5.01.2016 International B2B Matchmaking event CES 2016 12.01.2016 Incoterms – quels coûts et risques devez-vous couvrir? Débutant(*) ➜ Beci’s International Department +32 2 643 78 02 - sso@beci.be 12.11.2015 Speed Business Lunch 20.11.2015 Job Days – Ingénieurs, Techniciens & Informaticiens 25.11.2015 Les B.A.-Ba du Networking 4.12.2015 Job Days – Vente, Finance & Administration ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be *Enkel in het Frans BECI - Brussel metropool - november 2015 73

www.professional.peugeot.be NEW PEUGEOT 208 BOOST JE ENERGIE PEUGEOT i-COCKPIT PureTech en BlueHDi MOTOREN ACTIVE CITY BRAKE NETTO VAA* 57€/MAAND FISCALE AFTREK TOT 90% *De berekening van het nettovoordeel van alle aard is berekend voor een nieuwe 208 1.6 BlueHDi 100 pk 79 g CO2 /km. Het netto VAA is een schatting van de maandelijkse nettobijdrage die de werknemer moet leveren, berekend op basis van de hoogst mogelijke aanslagvoet van 53,5% op het brutovoordeel van alle aard. Afbeelding niet contractueel. NEW PEUGEOT 208 3,0 - 5,4 L /100 KM 79 - 125 G /KM Milieu-informatie [KB 19/03/2004] : www.peugeot.be V.U.: Peugeot België-Luxemburg N.V., KBO nr. 0403.461.107, Avenue de Finlande 4-8 te B-1420 Braine-l’Alleud. Tel: 078 15 16 15.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76

Home