0

Nr 27 - September 2017 het maandblad van de Brusselse ondernemingen Mobiliteit & logistiek 10 verlaten werven P.32 INTERVIEWS François Bellot en Pascal Smet P.30 “Crowd logistics”: Iedereen koerier? P.45 Serge Crevecoeur, van bedrijfswereld naar basketbal P.13 ISSN 2406-3711

LUXURY FOR THE LONG-HAUL. Enjoy 180° flat-bed seats with direct aisle access and premium dining and entertainment options in Delta One® DELTA.COM . © 2017 Delta Air Lines, Inc.

WOORD VOORAF Een verantwoord bestuur? In zijn Memorandum 2014 en zijn strategisch plan 2015 beschreef Beci het ‘goede bestuur’ als een dringende noodzaak voor het Brusselse Gewest. In deze documenten schreven we toen dat de overheidsspelers en -organen op hun verantwoordelijkheid moesten worden gewezen. En we vroegen dat het gezonde bestuur zou worden gewaarborgd. Van bestuur was er inderdaad veel sprake in het nieuws tijdens de afgelopen maanden, maar niet bepaald in de richting die wij hadden verwacht. Een erbarmelijk schandaal bracht de burgemeester van Brussel ten val en veroorzaakte een politieke crisis die, bij het schrijven van dit woord vooraf, de gewestelijke regering bij gebrek aan een meerderheid nog steeds verlamt. Ondertussen hebben twee partijen – Ecolo en Défi, en kort daarop ook de PS – een dertigtal voorstellen uitgewerkt om ‘de politiek te vernieuwen’: decumulatie van de mandaten, beperking van de beloning van openbare ambtsdragers, aangifte van eventuele belangenconflicten of depolitisering van aanwervingen waren enkele van de voornaamste maatregelen in dit plan. Thierry Willemarck, Voorzitter van BECI Een lovenswaardig initiatief, dat wij echter met enig scepticisme onthalen. Het is namelijk niet de eerste keer dat een ‘breuk met de praktijken van het verleden’ wordt aangekondigd. Bovendien leren we uit de analyse van de recente Publifin en Samusocial dossiers dat er geen tekort heerst aan regels, maar dat de problemen vooral te wijten zijn aan het omzeilen van reglementen, en een gebrek aan controle en sancties. En ten slotte vrezen we dat de (op het eerste gezicht nuttige) voorgestelde maatregelen hun doel voorbijschieten. ‘Mandatarissen bezoldigen in functie van hun werkelijke aanwezigheid’? Goed zo, maar in het geval van de Samusocial blijkt deze ‘werkelijke aanwezigheid’ onmogelijk te controleren. En wie kan garanderen dat ‘eventuele belangenconflicten’ wel degelijk ‘bij het begin van het mandaat zullen worden aangegeven’? Wat het depolitiseren van aanwervingen betreft, daarvoor bestaan al regels! Waarom zouden we trouwens een heleboel nieuwe regels invoeren als de toezichthoudende minister blind blijft voor de niet-naleving ervan door partijgenoten belast met het bestuur? Wel ja, het beheer van overheidszaken vereist transparantie. Belangenconflicten moeten de wereld uit – en dat geldt niet alleen voor verkozenen, maar ook voor hun kabinetsleden, van wie sommigen in de raad van bestuur zitten van ION’s, intercommunales of gesubsidieerde vzw’s waarvoor hun eigen minister bevoegd is. Is zoiets normaal? De raden van bestuur van dergelijke structuren openstellen voor onafhankelijke en apolitieke mandatarissen is een bijzonder efficiënte manier om dergelijke belangenconflicten te vermijden. We stellen echter vast dat in sommige ION’s, intercommunales of parastatale vzw’s, deze bestuursorganen bijzonder ‘gesloten’ zijn. Zolang we zulke toestanden niet kordaat aanpakken, riskeren we andere schandalen – en komen er waarschijnlijk nieuwe oproepen tot een ‘verantwoord bestuur’. BECI - Brussel metropool - september 2017 1

INHOUD 4 News 8 9 Social media BECI online Think Tank 10 Trop is te veel ! 13 Serge Crevecoeur: van bedrijfswereld naar basketbal 16 Vóór of tegen strengere regels voor betogingen in Brussel? Internationaal 18 Brussels vastgoed, ready for Brexit 20 Iran tegemoet 22 Brussels Best Exporters: ERTMS Solutions 23 Brussels Best Exporters: SatADSL 24 Als het te mooi is om waar te zijn… 26 Veranderingen in overheidsopdrachten 27 Afrika aandurven als ondernemer in het Ohada-gebied Topic: mobiliteit & logistiek 29 Brusselse mobiliteit in het kort 30 Pascal Smet: naar een mobiliteitsshift 31 François Bellot, pragmatisch en efficiënt 32 10 verlaten werven 40 Good Move, om het tempo in Brussel op te voeren 45 “Crowd logistics”: iedereen koerier? 49 Binnenkort een Port Center in Brussel? Focus 52 Coworking zoveel meer dan gedeelde kantoren Dynamiek 59 Transitie: afvalwater en warmte 60 Investeringen en opbrengsten met zonnepanelen 62 Starter: ‘J’ai retourné la robe de ma mère !’ 63 Fair-play en fiscale aftrekbaarheid restaurantkosten Community 64 BrusselsLife: Al wat u moet zien en weten in Brussel 68 Het Beci nieuws in beeld 72 Toetredingsaanvragen 75 Agenda 76 Index KAMER VAN KOOPHANDEL & VERBOND VAN ONDERNEMINGEN TE BRUSSEL Brussel Metropool Nr 27 – September 2017 In september: Onderwijs & vorming Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be Louizalaan 500 - 1050 Brussel T +32 2 648 50 02 - F +32 2 640 93 28 www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Hebben meegewerkt aan dit nummer: Johan Debière, Didier Dekeyser, Vincent Delannoy, Arnaud Houet, Gaëlle Hoogsteyn, Madimba Kadima-Nzuji, Julien Ide, Victor Lepoutre, Laura Rebreanu, Guy Van den Noortgate, Peter Van Dyck et Morgan Van Cleven. Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Info: er@beci.be – T +32 2 643 78 44 Publiciteit Brussel Metropool /Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 23.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.500 ex. Inlichtingen en reservaties Anne Schmit – T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 – asc@beci.be Membership Emilie Croin – T +32 2 643 78 08 F +32 640 93 28 – ecr@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER

Verzekering Ambulante zorgen van AXA De gezondheidsverzekering waarmee u al de meest voorkomende medische kosten van uw werknemers kunt dekken, het hele jaar door. Niemand gaat voor zijn plezier naar de dokter of de tandarts. Het heeft vaak te maken met kleine gezondheidsproblemen die voor uw werknemers en hun gezin extra angst maar ook financiële zorgen kunnen betekenen. Met de verzekering ambulante zorgen van AXA hebt u een aanbod ter beschikking waarmee u aan uw werknemers een volledige dekking kunt aanbieden. Dankzij u en AXA kunnen ze in alle rust hun gezondheidsproblemen aanpakken. Wist u dat? De gemiddelde kosten ten laste van de patiënt voor ambulante zorgen buiten hospitalisatie jaarlijks 536 € per persoon bedragen. De Belg gemiddeld 10 keer per jaar op doktersbezoek gaat. 50% van de Belgische bevolking dagelijks een geneesmiddel op voorschrift neemt. Ambulante zorgen, wat zijn dat? Bij gezondheidsproblemen zijn sommige behandelingen ambulant: dat zijn behandelingen waarvoor geen hospitalisatie nodig is maar die toch een grote hap uit het budget kunnen nemen. Erelonen van artsen, geneesmiddelen, kinesessies of behandelingen bij de tandarts, protheses, bril, zijn allemaal voorbeelden van ambulante zorgen. Waarom aan uw werknemers een verzekering ambulante zorgen aanbieden? „ Sommige geneesmiddelen moeten gedurende een lange periode genomen worden en de meeste behandelingen bij de kinesitherapeut beperken zich zelden tot slechts één beurt. Met de verzekering ambulante zorgen van AXA biedt u uw werknemers bescherming tegen die medische kosten het hele jaar door. „ Op die manier kunnen uw werknemers hun budget onder controle houden, wat zorgt voor meer sereniteit. „ De werknemer kan zijn hele gezin verzekeren tegen hetzelfde voordeeltarief als dat waar u van geniet. „ De werknemer kan het indienen van zijn kosten volledig autonoom beheren via het onlineplatform Dail Healthcare. „ Er is voor uw werknemers geen wachttijd of medische formaliteiten vooraleer ze de eerste terugbetaling voor hun ambulante zorgen kunnen genieten. Hoe stelt het aanbod zich voor? Het basisaanbod dekt de tandverzorging. Tandgezondheid kan op iedere leeftijd een grote bron van zorgen zijn. De wettelijke ziekteverzekering komt niet altijd of slechts gedeeltelijk tegemoet. Wie deze zorgen blijft uitstellen, schuift het probleem nog verder voor zich Het uitgebreide aanbod dekt naast tandverzorging ook nog optische kosten en andere ambulante zorgen. Voor een familie kunnen deze zorgen snel hoge kosten voorstellen. Met dit aanbod werkt u aan het welzijn van uw werknemers en hun portefeuille. Meer info nodig? Bekijk hier het filmpje met meer uitleg over het product www.axa.be AXA Belgium, NV van verzekeringen toegelaten onder het nr. 0039 om de takken leven en niet-leven te beoefenen (KB 04-07-1979, BS 14-07-1979) - Maatschappelijke zetel : Vorstlaan 25 - B-1170 Brussel - Internet : www.axa.be Tel. : 02 678 61 11 - Fax : 02 678 93 40 - KBO nr. : BTW BE 0404.483.367 RPR Brussel 7.06.6057 - V.U. : G.Uytterhoeven, AXA Belgium nv, Vorstlaan 25 - 1170 Brussel €

COMMUNITY www.ekla.brussels APARTMENTS / STUDIOS / PENTHOUSES vanaf / à partir de 119.000 € NEWS NOA REAL ESTATE T 02 344 44 22 info@noa-re.be CBRE T 0472 65 80 84 belgium.residential@cbre.com Vijf (goede) redenen om door de kniën te gaan voor een copywriter (en dan vooral voor Des Idées Aux Mots) Inhoud bieden aan uw klanten en betekenis geven aan uw merk. Onderscheid u, win vertrouwen en gebruik de kracht van verleiding. Het gericht verspreiden van uw boodschap, via het juiste kanaal. Praat met de juiste personen, via het juiste medium. Indruk maken en uw lezers/gesprekspartners overtuigen. Voer een echte conversatie met uw klanten. Het verspreiden van duidelijke, nauwkeurige en kwaliteitsvolle teksten. Zorg voor gemoedsrust en concentreer u op uw core business. Het vertalen van uw ideeën op een relevante en efficiënte manier. Communiceer gericht en doeltreffend. Nog vragen? www.diam.brussels of christophe@diam.brussels De sector heeft in die dertig jaar een hele evolutie afgelegd. In 1987 waren er 107.707 uitzendkrachten aan de slag (= 19.889 VTE’s). Dertig jaar later vinden 652.338 uitzendkrachten (109.399 VTE’s) via uitzendwerk hun weg naar de arbeidsmarkt. Uitzendwerk is het belangrijkste aanwervingskanaal en veel uitzendkrachten stromen via uitzendwerk snel door naar een meer duurzame job. Ook voor kansengroepen is uitzendwerk een lage drempel naar de arbeidsmarkt en opent het systeem deuren die anders vaak gesloten blijven. «Uitzendarbeid is in die dertig jaar een verantwoordelijke volwassene geworden», zegt Herwig Muyldermans, Algemeen Directeur van Federgon. «Uitzendarbeid is een volwaardig arbeidsmarktinstrument. Uitzendbedrijven leveren als partner van de overheid, van de bedrijven en van de werkzoekenden een reële bijdrage aan de arbeidsmarkt. Nu flexibiliteit steeds belangrijker wordt, blijft uitzendarbeid voor bedrijven een wettelijk geregelde flexibiliteitsvorm. De basis hiervan is 30 jaar geleden gelegd.» «Vandaag willen we ook de uitzendconsulenten die zich elke dag opnieuw inzetten en de honderdduizenden uitzendkrachten die op het systeem vertrouwen om hun loopbaan uit te bouwen of een andere wending te geven, uitdrukkelijk bedanken», besluit Herwig Muyldermans. Informatie : www.federgon.be De wet op de uitzendarbeid wordt 30! Vandaag is het precies 30 jaar geleden dat de definitieve wet op de uitzendarbeid werd gestemd. Dit maakte Feder gon, de federatie van de HR-dienstverleners die onder meer de uitzendsector vertegenwoordigt, bekend. De wet regelt onder meer de juridische verhoudingen, de motieven en de duur van de uitzendopdrachten. De wettelijke bescherming zorgt ervoor dat de uitzendkracht hetzelfde sociale statuut heeft en dezelfde sociale voordelen geniet als de andere werknemers op het vlak van vakantiegeld, pensioen, recht op kinderbijslag. Herwig Muyldermans 4 BECI - Brussel metropool - september 2017

COMMUNITY NEWS Spek voor mijn bek Kindvriendelijke en zoete business gifts? Dat kan met confiseur BelgoSweet, gespecialiseerd in geïndividualiseerde lekkernijen. Hij lanceert nu een smakelijke verrassing: spekjes bedrukt met uw logo, los gepresenteerd, individueel verpakt of in een geschenkdoosje. snelle groei van Efficy”, zegt De Haeck. “Ik geloof dat Efficy nog maar aan het begin van een Europees avontuur staat en ik ben blij dat ik deel mag uitmaken van die reis.” De aanstelling van De Haeck maakt ook deel uit van een bredere strategie bij Efficy om het personeelsbestand te vervrouwelijken. Tussen 2017 en 2020 moet de helft van de nieuwe rekruten een vrouw zijn. “Met ons ‘Women in IT’-plan willen we de ondervertegenwoordiging van vrouwen in onze sector aanpakken. Een boegbeeld met zo veel geloofwaardigheid als Dina De Haeck om meer vrouwen aan boord te halen, dat toont dat we de juiste weg kiezen”, zegt Efficy CEO Cédric Pierrard. Informatie: : www.efficy.com L E D E N T R E F P U N T De spekjes of marshmallows danken hun smaak aan een plant, de Althea Officinalis, waarvan de Egyptenaren al het bloemensap gebruikten om lekkernijen te maken. De Grieken en Romeinen gebruikten de plant eerder als medicijn om keelpijn te verlichten. Vandaag kan BelgoSweet er zelfs lekker uw logo op drukken. Informatie: www.belgosweet.be Dina De Haeck nieuwe voorzitster van Efficy Dina De Haeck, CEO van Syneton en voorzitster van de Vlerick IMBA Alumni, is de nieuwe voorzitster van de raad van bestuur van de Belgische CRM-specialist Efficy NV. De bekendmaking valt samen met de opening van het nieuwe Efficy-kantoor in Gent, waarmee Efficy voluit wil uitbreiden in Vlaanderen. Bovendien wil Efficy met zijn ‘Women in IT’-plan de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de sector aanpakken. Dina De Haeck Dina De Haeck vervangt Nicolas Pigerol. De Haeck is sinds dit jaar ook CEO van Syneton, de Bornemse leverancier van diensten aan KMO’s en organisaties die hun administratie beter willen organiseren. De Haeck begon haar carrière in 2001 bij Pfizer. Tien jaar later werd zij COO bij Arseus Dental & Medical. In 2015 werd ze algemeen directeur bij Eurofins Central Laboratory. “Ik was onder de indruk van de cultuur, de visie en de Be Angels, een netwerk om startende innoverende ondernemingen te begeleiden en te financieren Be Angels zorgt voor een toenadering tussen ondernemers die op zoek zijn naar begeleiding, en privé investeerders, zogenaamde Business Angels, die bereid zijn in beloftevolle ondernemingen te investeren. Het netwerk heeft meer dan 200 leden. De bedrijven mogen verscheidene stadia van hun ontwikkeling trachten te financieren: de lancering, de groei of de overname van activiteiten. De inbreng van Business Angels beperkt zich meestal niet tot kapitaal: ook deskundigheid, een flink adressenboekje en ervaring met zaken horen erbij. De aanwezigheid van een ervaren investeerder, die voldoende afstand kan nemen maar belangstelling toont voor het welslagen van de onderneming, kan bijdragen tot betere beslissingen en dus tot een snellere groei van de onderneming. De toegevoegde waarde van Be Angels zit enerzijds in de contacten tussen ondernemers en andere spelers dan de klassieke vertegenwoordigers van de kapitaalmarkten (banken, venture capitalists, nationale of regionale steunorganen), en anderzijds in de exclusieve begeleidingsdiensten die zowel aan ondernemers als aan investeerders worden aangeboden. Be Angels Bruxelles Margaux Evenepoel : margaux.evenepoel@beangels.be, tel. : 010 77 03 70 BECI - Brussel metropool - september 2017 5 © Syneton

COMMUNITY NEWS Belgische industriële KMO nog steeds een baksteen in de maag Structura.biz, expert in bedrijfsvastgoed, onderzocht de koop- of verhuisintenties in de Belgische industriele KMO-markt. Zowat 150 bedrijfsleiders uit Brussel-Centrum, de Brusselse Rand en de Vlaamse Ruit (Antwerpen-Gent-Leuven-Brussel) werden bevraagd. Van de 150 is 38% huurder en 62% eigenaar. De Belgische industriële KMO heeft meer dan ooit een baksteen in de maag. 51% van de eigenaars heeft zijn pand uit eigen vermogen gefinancierd, wat er zou kunnen op wijzen dat zij geloven in de waardecreatie van hun vastgoed. Eigenaars zullen niet zo snel verhuizen, maar huurders des te meer. Huurders zijn, nog meer dan in 2016, prijsgevoeliger dan eigenaars want ze huren omwille van financiële redenen (42%); ze willen verhuizen omdat ze willen investeren in eigen pand (36%); bij verhuizing speelt de prijs (71%) een absoluut doorslaggevende rol, gevolgd door de ligging (61%). Voor eigenaars en huurders blijft ligging het belangrijkste criterium bij het aanschaffen van een pand, en hierbij meer specifiek de bereikbaarheid voor de medewerkers. Info: www.structura.biz Software voor loongelijkheid van man en vrouw in ondernemingen YoumanCapital, een Brusselse uitgever van software voor humanresourcesmanagement, lanceerde zopas zijn Reward Advisory Tool. Deze SaaS-applicatie maakt het mogelijk de loonsverhogingen voor werknemers in kleine of grote ondernemingen te objectiveren en houdt tegelijk rekening met de budgetlimieten. Ze functioneert op basis van een algoritme dat in samenwerking met de academische wereld werd ontwikkeld om enkel objectieve, gedocumenteerde en anonieme criteria te hanteren. COUPON FOR A FREE LUNCH WITH OUR CLIENT SERVICE DIRECTOR ANGELO CALLANT 02 733 32 22 6 BECI - Brussel metropool - september 2017 CORPORATE COMMUNICATIONS shortcut.be “De wet, die in 2020 in IJsland van kracht zou kunnen worden, zal ondernemingen in de openbare en de privésector verplichten om mannen en vrouwen gelijk te verlonen voor gelijkwaardig werk. En dat is een heel goede zaak”, benadrukt Reggy-Charles Degen, Managing Partner bij YoumanCapital. “Bovendien zullen bedrijven met minstens 25 werknemers een certificaat moeten verwerven dat bevestigt dat dit gelijkheidsbeleid bij hen wel degelijk van kracht is.” “De software van YoumanCapital integreert de intenties van het revolutionaire IJslandse wetsontwerp. Hij beantwoordt aan de verwachtingen van organisaties die een eerlijk loonbeleid willen voeren. Dit verloopt via objectieve criteria en met de nodige transparantie die audits van interne of externe controleurs kunnen doorstaan. Kortom: een tool om in overweging te nemen voor wie gelijke behandeling van mannen en vrouwen wil garanderen, zelfs als deze tool niet in staat is rekening te houden met de vooroordelen die ieder van ons weleens heeft in genderkwesties (de fameuze gender bias)”, stelt Isabella Lenarduzzi, de oprichtster van JUMP, een initiatief voor de beroepsemancipatie van vrouwen. Vandaag beheert de software van YoumanCapital loonsverhogingen in België en in 6 andere Europese landen. In de loop van 2017 zal worden gestart met de uitrol ervan in de andere werelddelen. Info : www.thehrframework.com

COMMUNITY NEWS Tweede elektrische wagen voor Audi Brussels De Audi fabriek in Vorst, die vanaf 2018 de SUV e-tron, het eerste 100% elektrische voertuig van Audi zal produceren, krijgt ook de productie van een tweede model, de Audi e-tron Sportback, die vanaf 2019 van de band zal lopen. Met de Sportback breidt het merk zijn gamma uit en verhoogt het zijn concurrentievermogen in dit belangrijk toekomstsegment. “Audi toont dat het elektromobiliteit ernstig neemt. Dit tweede elektrische voertuig zal de productiecapaciteit van de Brusselse vestiging L E D E N T R E F P U N T Business Doctors vestigt zich voor de eerste keer in continentaal Europa Na meer dan 30 jaar financiële en commerciële ervaring te hebben vergaard in niet al te grote dochterondernemingen van belangrijke internationale groepen Colgate-Palmolive, als Orangina Schweppes en ACNielsen, besliste Aslam Bakkali de uitdaging aan te gaan. “Ik ben gaan werken voor dit ondersteunende netwerk dat exclusief focust op de begeleiding van kleine en middelgrote ondernemingen. Ik wil mijn passie, mijn enthousiasme en mijn energie ten dienste stellen optimaal benutten”, stelt Hubert Waltl, directielid belast met productie en logistiek. Het e-tron Sportback concept werd begin 2017 op de autobeurs in Shanghai voorgesteld. Dit veelzijdig elektrisch voertuig is een Gran Turismo met 320 kW elektrische aandrijving. De toekenning van een tweede elektrisch model aan de Brusselse vestiging werd voorafgegaan door succesvolle onderhandelingen voor meer flexibiliteit en de werkzekerheid tot 2020. Directie en vakbonden kwamen overheen dat zij voor het jaar 2017, naast de reeds besliste pauzedoorloop, een beroep kunnen doen op een tijdelijke verlenging van de namiddagploeg om het gevraagde volume voor de Audi A1 te kunnen garanderen. In 2018 zal het hoger aantal Audi A1 behalve door de pauzendoorloop ook door een tijdelijk aangepast arbeidsmodel worden opgevangen. “Het verheugt ons dat wij erin geslaagd zijn samen met de directie, leidinggevenden, sociale partners en personeel, een tweede model naar Brussel te halen en daarmee de werkzekerheid in België op lange termijn te garanderen”, verklaarde Patrick Danau, algemeen directeur techniek en logistiek. Informatie: www.nl.audi.be van hun zaakvoerders.” “Elk verhaal is anders en elk probleem uniek. Business Doctors brengt, via maatwerk, een objectieve en pragmatische deskundigheid, om ambitieuze bedrijfsleiders te helpen met de nodige afstand na te denken over hun verzuchtingen en op die manier hun doelstellingen opnieuw te definiëren. Het boeiende van de zaak is onze actieve bijdrage tot de uitvoering van de aanbevelingen, zodat de zaakvoerders hun doelstellingen effectief bereiken op het vlak van groei, evenwicht tussen privéleven en beroep, of bijvoorbeeld de overdracht van hun onderneming.” aslam.bakkali@businessdoctors.be Top COMPETENCE RAPIDLY at your disposal Néos Interim Management Av Jules Césarlaan 9 B 1150 Brussels didier.woitrin@neosim.be www.neosim.be BECI - Brussel metropool - september 2017 7

COMMUNITY BECI ONLINE Social Media Het EPFC (Enseignement de Promotion et de Formation Continue), waarvan de Kamer van Koophandel van Brussel een van de partners is, centraliseert voortaan zijn activiteiten in de Madouwijk. Informatie: www.epfc.eu 12 Een nieuwe datum en een ander terrein, maar steeds evenveel pret en vermaak tijdens deze niet te missen samenkomst van het businessseizoen: de 12e editie van de Beci Golf Trophy! Inschrijvingen: www.500.be/nl/events “De recent door de Brusselse regering aangekondigde afschaffing van de belasting op masten en antennes is een stap in de goede richting”, oordeelt Beci gedelegeerd bestuurder Olivier Willocx. “Deze maatregel getuigt van gezond verstand en zal bijdragen tot de ontwikkeling van de mobiele netwerken, in ieders voordeel.” Discriminatie is niet aanvaardbaar, maar voor de werkgeversorganisaties is de invoering van mystery calls die de Brusselse minister van Werk overweegt, geen oplossing. De oorzaken van discriminatie laten zich niet bestrijden door de gevolgen ervan aan te pakken. Daarom hebben het VBO, Unizo, Voka, de UCM, de UWE, Unisoc, Beci en Agrofront een gemeenschappelijk plan opgesteld dat focust op sensibilisering, informatie, aangeboden deskundigheid en de actieve deelname van de ondernemingen. U vindt ons op Facebook, LinkedIn, Twitter. 8 BECI - Brussel metropool - september 2017

COMMUNITY BECI ONLINE In uw nieuwsbrief van juni F.A.I.L. First Attempt In Learning. Een faillissement is niet noodzakelijk een mislukking, maar eerst en vooral een leerproces en de gelegenheid om herop te leven, maar dan sterker en beter voorbereid dan vroeger. Het reStart programma helpt gefailleerde ondernemers een nieuwe start te nemen. Informatie: www.facebook.com/becirestart Zelfs als u niet exporteert, kunnen namaakversies van uw producten op e-commerce websites circuleren. Hebt u al geprobeerd ze op te sporen? Doe de test: Enterprise Europe Network begeleidt u in 8 stappen. Informatie: http://www.brusselsnetwork.be/advisory-support-m Als ondernemer draagt u talrijke kosten die voortvloeien uit uw activiteit. Wist u dat sommige van deze kosten volledig of gedeeltelijk fiscaal aftrekbaar zijn? Dankzij ons vereenvoudigd overzicht detecteert u ze meteen, nog vóór u uw Ven.B aangifte indient. Informatie: www.beci.be > Home > Diensten > Ik ontwikkel > Handelsrecht en bedrijven BECI - Brussel metropool - september 2017 9

THINK TANK Ik heb vrachtwagens nodig, maar niet in mijn straat! In Brussel is iedereen bevoegd, maar niemand verantwoordelijk. Dat zei Pascal Smet, blijkbaar uit ervaring. En dan is er nog dit citaat van Karel De Gucht – “België is een voortdurende diplomatieke conferentie”. U begint nu te begrijpen waarom bepaalde dossiers echt niet opschieten: het GEN, de vliegtuigen boven Brussel, de interregionale mobiliteit enz. Omdat Brussel als gewest tussen twee andere klem zit, zijn de uitdagingen van de mobiliteit tussen regio’s uitermate complex. Neem nu het geval van een sloopbedrijf uit Vlaams-Brabant, met veel activiteiten in Brussel. De kortste weg naar de hoofdstad loopt langs Vilvoorde. Maar de inwoners wensen een snelheidsvermindering van de voorbijrijdende voertuigen en meer controle. Gemeente en provincie stellen een oplossing voor: een alternatief traject waardoor vrachtwagens het centrum niet meer binnenrijden. Vilvoorde en zijn inwoners verplaatsen gewoon het probleem. Ze lossen het niet op en verergeren zelfs de situatie want de vrachtwagens rijden nu via Machelen, de Woluwelaan en Evere. Om in Vilvoorde 30 woningen ter hoogte van de Brusselsesteenweg te vermijden, wordt het zware verkeer omgelegd via de Haachtsesteenweg en zijn 1000 woningen! En de vrachtwagens die Brussel bereiken krijgen onvoldoende plaats om te maneuvreren en zitten vast. Deze oplossing is niet vol te houden. En wat gebeurt er met de sloopafval van Brusselse werven? Zal alles blijven liggen? Er zijn natuurlijk oplossingen mogelijk, maar als ieder beleidsniveau slechts zijn standpunt en dat van zijn kiezers in overweging neemt, zonder aan het gemeenschappelijk belang te denken, wordt de toestand al gauw hopeloos. Het Vlaamse Gewest kan natuurlijk antwoorden dat het zijn probleem niet is. Het Brusselse Gewest kan hetzelfde beweren. En ook de gemeente Vilvoorde en Vlaams-Brabant. Hoe raken we daar aan uit? Ik regel jouw probleem en in ruil, vind jij een oplossing voor het mijne? Karel De Gucht had groot gelijk: België is een voortdurende diplomatieke conferentie. B. Russel Algemene Vergadering Algemene Vergadering Beci - Kamer van Koophandel Brussel vzw Onze leden worden uitgenodigd tot het bijwonen van de gewone algemene vergadering van Beci - Kamer van Koophandel van Brussel die zal plaatsvinden in de vergaderzalen van de Club van Lotharingen, Poelaertplein 6 te 1000 Brussel op woensdag 18 oktober 2017 om 16.30 uur. Agenda • Goedkeuring van de notulen van de Gewone Algemene Vergadering van 5 oktober 2016 • Verslag van de Raad van Bestuur • Verslag van de Commissarisrevisor • Goedkeuring van de rekeningen van het boekjaar 2016-2017 • Goedkeuring van de ontwerpbegroting en vaststelling van het bedrag van het lidmaatschapsgeld voor het boekjaar 2017-2018 • Kwijting aan de Bestuurders en Commissarisrevisor • Benoeming van de Raad van Bestuur • Benoeming van de Commissarisrevisor • Toespraak van de Voorzitter • Uitreiking van de Medaille van Beci 10 BECI - Brussel metropool - september 2017 Thierry Willemarck Voorzitter Beci - Verbond van Ondernemingen te Brussel vzw Onze leden worden uitgenodigd tot het bijwonen van de gewone algemene vergadering van Beci – Verbond van Ondernemingen te Brussel die zal plaatsvinden in de vergaderzalen van de Club van Lotharingen, Poelaertplein 6 te 1000 Brussel op woensdag 18 oktober 2017 om 17.00 uur. Agenda • Goedkeuring van de notulen van de Gewone Algemene Vergadering van 5 oktober 2016 • Verslag van de Raad van Bestuur • Verslag van de Commissarisrevisor • Goedkeuring van de rekeningen van het boekjaar 2016-2017 • Goedkeuring van de ontwerpbegroting en vaststelling van het bedrag van het lidmaatschapsgeld voor het boekjaar 2017-2018 • Kwijting aan de Bestuurders en Commissarisrevisor • Statutaire benoemingen • Ontslag en benoeming van de Commissarisrevisor • Toespraak van de Voorzitter Thierry Willemarck Voorzitter Trop is teveel

Eindelijk! Een oplossing voor archief- en documentbeheer. Ook een uitpuilend archief op kantoor? Geen nood: Merak kan helpen. Van de opslag van uw papieren documenten tot het inscannen van uw dossiers. Of van het bewaren van uw digitale files tot het veiligstellen van uw offline back-ups. Onze 360° dienstverlening weet raad met al uw archiefnoden. Bij Merak bewaart én beheert u uw volledige archief eenvoudig, overzichtelijk – en 100% veilig. En bent u uw documenten liever kwijt? Dan vernietigen wij ze voor u. Discreet, en helemaal volgens de regels. Win tijd, plaats en geld. Ontdek nu al onze diensten op www.merak.be.

DE GENODIGDE Serge Crevecoeur, al dribbelend tussen bedrijfswereld en basketbal Heel binnenkort vertrekt hij naar de ‘Élan Béarnais’, de Franse basketbalclub die hij tijdens het aankomend seizoen zal coachen. Serge Crevecoeur blikt even terug op zijn succes met de Brussels Basket, die hij tot aan de finale van de play-offs van het Belgische kampioenschap bracht. Deze voormalige bankier haalde zijn managementstijl uit de bedrijfswereld. Een gesprek. Victor Lepoutre Brussel Metropool: hoe beoordeelt u het succes van Brussels Basket in 2017? Serge Crevecoeur: We zijn vanzelfsprekend zeer gelukkig en trots met wat we hebben bereikt. Met onze eerste deelname aan een Europees kampioenschap, namelijk de FIBA Europe Cup, en onze historische overwinning tegen Benfica schrijven wij op drie vlakken geschiedenis van de club: een eerste zege in een Europacup, de halve finale van de Belgische basketbalbeker en de finale van het Belgische kampioenschap! Negen jaar lang was ik coach van de club. In het begin, in derde divisie. We komen dus van redelijk ver. Het team zal moeite hebben om volgend jaar hetzelfde niveau te behouden, want Brussels Basket beschikt over een van de kleinste budgetten van de divisie en de transfers die Charleroi en Antwerpen organiseerden, zullen het volgende seizoen niet vergemakkelijken. Vertrekt u daarom richting Pau? Nee, hoor. Maar twee jaar lang als coach van Pau-Orthez optreden, is voor mij een ongelooflijke kans. Het is een grote club. Zijn stadion biedt 8000 zitplaatsen en onthaalt gemiddeld 6000 toeschouwers. Vijftig kandidaten en de keuze viel op mij. Dit aanbod aanvaarden was voor mij een heel moeilijke beslissing, maar ook een grote stap voorwaarts. Nooit was een Belgische coach opgetreden in een Franse club van een dergelijke omvang. En ik wou nadien geen spijt hebben van een weigering. In Brussels Basket is blijkbaar iedereen gelukkig voor mij! Laurent Monier, mijn assistent, neemt het roer over. Ik weet dat alles heel vlot zal verlopen. Geldt Brussels Basket na het succesvolle jaar als een ambassadeur van Brussel? Wij ontketenden heel wat enthousiasme in het publiek, in België en zelfs in het buitenland – een beetje in Frankrijk en in Spanje – waar mensen ons hebben gevolgd. Hier in Brussel viel dit heel sterk op, zoals bleek uit het commentaar van de mensen en zelfs van ministers, o.a. minister Van Hengel (belast met externe relaties, nvdr). Zijn kabinet stuurde ons een geweldige mail die ons feliciteerde voor al wat wij betekenen voor het imago van Brussel. Van de Stad Brussel ontvingen we nagenoeg dezelfde feedback: de nieuwe burgemeester en de schepen voor sport stuurden ons meerdere mails. Wij voelden een ware trots binnen de overheidsorganen. Meer en meer wordt Brussels Basket gepresenteerd als de club van gans het Brusselse Gewest. Dit blijkt ook uit de evenementen die wij organiseerden. Ik denk onder andere aan de Wilink Game, een wedstrijd die wij (met de steun van Beci, nvdr) hebben verplaatst naar Vorst Nationaal in 2016 en naar Paleis 12 in 2017, telkens met nagenoeg 7000 toeschouwers. Ook een grote reden tot fierheid. Voor het dynamische en actieve imago van Brussel moet je kunnen rekenen op vertegenwoordigers zoals Brussels Basket en Anderlecht voor het voetbal, twee sporten die in België extensief worden beoefend. Wat deed u voordat u coach werd? Ik begon mijn carrière bij de BBL, begin 1995, en werkte daar tien jaar, waarvan de laatste drie in Amsterdam. Ik was verantwoordelijk voor het beheer van het kredietBECI - Brussel metropool - september 2017 13 © Reporters

THINK TANK portfolio van de bank. Nadien werkte ik voor de tweede grootste Duitse bank, HypoVereinsbank in München, later door Unicredit overgenomen. Ik beëindigde mijn carrière in Londen, in de volle bankcrisis, in juni 2007. Ik had echt de indruk dat ik een tsunami in het gezicht kreeg. Een pijnlijke periode. Eind 2009 en begin 2010 besliste ik ermee te stoppen en naar Brussel terug te keren. De veer was definitief gebroken. Anderzijds maakte basketbal al sinds mijn kinderjaren deel uit van mijn Ik vind dat de bedrijfswereld vaker een beroep zou moeten doen op topsporters, want zij zijn mentaal ingesteld als winnaars. leven. Mijn vader was coach in eerste divisie en coach assistant van de nationale Belgische ploeg. Waarschijnlijk speelde ik de wieg al met een basketbal. Toen ik in München werkte, reisde ik elke weekend op en af om de Royal Linthout in Sint Lambrechts Woluwe te helpen trainen. In mijn carrière heb ik me echt kunnen uitleven, maar op een bepaald moment wilde ik iets anders beginnen. En dankzij voorzitter De Kendelaer, die jaar na jaar deze club heeft gedreven tot een zekere professionalisering van alle functies, ontplooide ik geleidelijk een voltijdse activiteit. Laat een basketbalteam zich op dezelfde manier als een onderneming beheren? Ja, er zijn veel gelijkenissen tussen beide werelden, al verschillen de profielen met die van de banksector. Ik bedoel daarmee niets negatiefs voor de spelers. Ik gebruik met hen talrijke managementtechnieken die ik ook in de bank toepaste: een duidelijke bepaling van de doelstellingen van het team voor het komende seizoen, wat moet worden gedaan om dit te bereiken op collectief niveau en voor elke speler apart … Ik gebruik technieken uit de bedrijfswereld, zoveel is duidelijk. Delen een basketbalteam en een onderneming ergens dezelfde waarden? Jazeker. Bescheidenheid, werk, voorrang van het team op het individu … Je moet middelen vinden om de spelers te doen instemmen met het doel dat collegiaal werd bepaald. Precies daarom moeten ze actief deelnemen aan de voorbereiding van dit gemeenschappelijk doel. Je moet bovendien een manier uitdenken om de individuele tevredenheid van de speler te garanderen, hem te helpen zijn persoonlijke doelstellingen te bereiken om vooruitgang te boeken in zijn carrière en tegelijk inspanningen leveren om het collegiaal bepaald doel waar te maken. Daar moet dagelijks op worden gelet. In een onderneming is dit niet anders: de werknemers verdienen respect, moeten echte verantwoordelijkheden krijgen en duidelijke doelstellingen. Ik voorzie elke week individuele gesprekken met elk van mijn spelers. Ik maak vaak gebruik van video. In het begin van het seizoen 14 BECI - Brussel metropool - september 2017 bepaal ik tijdens individuele gesprekken de rol van elke speler evenals de aspecten die iedereen in zijn manier van spelen wenst te ontwikkelen. Ik vergelijk het met mijn eigen visie op zaken en vaak lopen beide percepties perfect gelijk. Welke zijn de raakpunten tussen sport en bedrijfswereld, in Brussel? Eerst de gastvrijheid, de VIPs. Binnen Brussels Basket hebben wij een ‘businessclub’ opgericht. Sport en zakenleven ontmoeten elkaar constant, want alleen sport zorgt voor zoveel emotie bij de mensen. Natuurlijk zijn muziek, cultuur of kunst ook de sterke emotiesdragers, maar sport is bovendien een bron van plezier. Wij bieden heel wat sponsoring-overeenkomsten waardoor bedrijven deel kunnen uitmaken van de club. In het basketbal zijn de spelers heel toegankelijk. De partners hebben een bevoorrechte band met hen. Wij maken sponsoring-overeenkomsten op maat in functie van het budget dat de partner wenst te investeren. Wij bieden hem de maaltijden, de tickets en de zichtbaarheid zowel in de zaal als buiten. Wij zorgen ook voor zichtbaarheid op de sociale netwerken. Wij zijn trouwens de tweede Belgische club wat betreft de likes op Facebook, de eerste qua followers op Instagram en wij doen aan fan engagement om ze online te valoriseren. Wij zouden graag meer partners hebben, maar wij lijden aan een infrastructuurtekort, meer bepaald loges. Nochtans is het precies daar dat zakelijke overeenkom

THINK TANK Voor het dynamische en actieve imago van Brussel moet je kunnen rekenen op vertegenwoordigers zoals Brussels Basket en Anderlecht voor het voetbal. sten worden gesloten. Om grotere sponsors aan te trekken, moeten wij hen kunnen onthalen. Ook op sportief vlak zullen we betere infrastructuren nodig hebben. Ik maak geen verwijt aan de politieke kringen, want zij geven ons al veel steun. Wij moeten voortaan ook privé investeerders gaan overtuigen. Ik geloof dat wij nu een consensus hebben bereikt voor de bouw van de nieuwe zaal. Ik hoop dat die er binnen drie of vier jaar staat. Wat doet een basketbalspeler na het einde van zijn carrière? Is hij welkom in de bedrijfswereld? Een basketbalspeler speelt tot een leeftijd van 35 of 40 jaar. Veel van deze sporters trachten in de sector te blijven als trainer, clubmanager of agent van een speler. Sommigen beginnen aan totaal iets anders maar één zaak is zeker: in de Belgische basketbalwereld moet je, zelfs na een mooie carrière, toch nog gaan werken. Ik vind dat de bedrijfswereld vaker een beroep zou moeten doen op topsporters, want zij zijn mentaal ingesteld als winnaars, een hele troef voor een bedrijf. Voor sommige sporters verloopt de terugkeer naar de arbeidsmarkt vrij moeizaam. 20 jaar lang werd hen gevraagd zich op zichzelf te concentreren; daarom verloopt de intrede in de beroepswereld soms wat stroef. Bloso en Adeps hebben hier een rol te spelen, maar dit geldt waarschijnlijk ook voor de bedrijfswereld. ● de eenvoudigste en snelste oplossing om uw rolcontainers te beheren Ontdek EASY WASTE en onze digitale tools om uw afvalbeheer te organiseren op www.suezbelgium.be o p wwwww ssu. ue ez zb belgium.b b tel: 0800 90 789 www.suezbelgium.be/easy-waste BECI - Brussel metropool - september 2017

THINK TANK VOOR OF TEGEN Strengere regels voor betogingen in Brussel? In 2016 ontving Brussel liefst 898 betogingen op zijn grondgebied. Omdat deze wildgroei consequenties heeft voor de plaatselijke economie en voor de bewegingsvrijheid van de inwoners, gaan er stemmen op om manifestanten meer regels op te leggen. Kan men bijvoorbeeld minder keuze laten in tijdsstippen en te volgen routes? Is het een goed idee om protestacties met voertuigen te verbieden? Peter Van Dyck Freddy Neyts, voorzitter LVZ Brussels Gewest en Open VLD Brussel “Helaas hebben we het in zo’n paar 100 gevallen over tienduizenden die van Noord naar Zuid stappen, dwars door de centrale as. De plaatselijke handelaars dragen de last. Om nog te zwijgen van de pendelaars. Telkens roept de politie op om die dag niet met de auto naar Brussel te komen. Shoppers en werknemers blijven dus weg. Ik pleit ervoor de economische schade die dat manifestaties met zich meebrengt ernstig te onderzoeken. We zouden in overleg met juristen en sociale organisaties ook kunnen nadenken over de mogelijkheden van een betogingstaks, een bijdrage per betoger die de kosten voor veiligheid en schoonmaak vergoedt. Voor het bezoek van Donald Trump aan ons land werden uitzonderlijke maatregelen genomen, zoals een neutrale zone. Waarom voeren we zoiets niet systematisch in? De organisatoren zouden er ook voor kunnen opteren om indoor te manifesteren. Ook daar zal men de aandacht van de media kunnen trekken, zodat de boodschap van de manifestanten verspreid kan worden, wat toch de essentie is. Daarnaast ben ik ook voorstander van het afbakenen van de protestdemonstraties in de tijd. Kwantitatief moet het aantal betogingen per gemeente beperkt kunnen worden. Verschillende grote optochten toelaten in het stadscentrum op één dag is niet houdbaar. Unizo stelde voor om enkel nog betogingen toe te laten op zondag. Dat lijkt ons een slecht idee. Brusselaars én toeristen moeten zich toch minstens tijdens het weekend ongestoord door de stad kunnen bewegen. Waarom moeten alle manifestaties in Brussel plaatsvinden? Waarom niet vaker uitwijken naar Antwerpen of Luik? Voor alle duidelijkheid: als democraat ben ik de eerste om het recht om te betogen te verdedigen. Wel ben ik van mening dat de burgemeester en de politie bepaalde regels mogen opleggen, om de hinder voor de andere burgers te beperken. Zo kan men eisen dat er enkel te voet gemanifesteerd mag worden. Betogingen met tractoren of met taxi’s die het verkeer helemaal lamleggen, kunnen we niet langer tolereren.” 16 BECI - Brussel metropool - september 2017 Guy Depraetere, algemeen secretaris Algemeen Boerensyndicaat “In een democratie moet je accepteren dat het volk recht op spreken heeft. Nu in een land als Turkije de democratie te lijden heeft, moeten we in Europa het goede voorbeeld blijven geven. Verplicht men ons in Antwerpen of Charleroi te betogen, dan zullen we daar voor hinder zorgen, want overal is de mobiliteit onze achillespees. Door uit te wijken, verleg je enkel het probleem. Het is overigens geen toeval dat we ervoor kiezen in Brussel te betogen. Daar zijn de federale, Vlaamse en Brusselse regeringen gevestigd, alsook de Europese Commissie. Meestal is een Europese top de aanleiding om op straat te komen. Ons vragen om op een andere dag te komen, heeft dus weinig zin. Dat de betogingen ongemak veroorzaken, moeten we er bijnemen. Daar kun je je trouwens zo goed mogelijk tegen wapenen. Al onze manifestaties verlopen in nauwe samenwerking met de politie. De anarchie van de jaren 70 is verleden tijd, zeker de laatste tien jaar zijn onze betogingen ordelijk verlopen. Baldadigheden of vernielingen zijn er nauwelijks geweest. Vandaag de dag wordt alles gefilmd. Wie in een protestmars buiten de schreef gaat, weet dat hij de rekening gepresenteerd zal krijgen. Op een grote boerenbetoging doen al eens tractoren mee en het klopt dat die de stad op z’n kop zetten. Ik vraag begrip: als een boer met zijn tractor soms honderden kilometers aflegt om in Brussel mee te manifesteren, dan wil dat iets zeggen over de woede die zo iemand voelt. Vergeet niet dat de tractor een symboolwaarde heeft voor onze sector. Bovendien voelt een protesterende boer zich sterker als hij in een tractor zijn punt maakt, hij kan niet genegeerd worden. Duidelijke afspraken met de ordediensten helpen om de acties goed te laten verlopen. Als de politie vraagt een alternatief parcours te volgen om de hinder voor het verkeer te beperken, dan luisteren wij. Zolang we onze stem maar kunnen laten horen. Maar bespaar ons nog méér reglementen, die zijn er al genoeg.” © Reporters

Publireportage Leo Grimberg Oprichter van Panadas Factory. ‘Als Ingenieur Informatica van opleiding had ik nooit eerder met arbeiders gewerkt. Bij het rekruteren zegt een cv bovendien vaak niet alles. Het is dan ook niet altijd evident om hier door te kijken. Actiris helpt mij om de juiste profielen te zoeken en filtert voor mij de kandidaten.’ ‘Voor mij is Actiris dé referentie op vlak van rekrutering bij de oprichting van een onderneming.’ Panadas Factory werd opgericht in 2010 en is gespecialiseerd in diepvriesproducten. Leo Grimberg, de oprichter, blikt terug op de rekruteringen sinds de start van het project. ✓Waarom heeft u beroep gedaan op Select Actiris voor uw rekruteringen? Toen ik Panadas Factory heb opgericht, was ik nog maar net in België aangekomen en kon ik wel wat raad gebruiken over de tewerkstellingsmaatregelen. Het leek mij logisch om hiervoor aan te kloppen bij Actiris. De consultant die zich met mijn dossier bezighield, was zeer efficiënt en wist van aanpakken. Mijn eerste werknemer heb ik aangeworven via een IBO (individuele beroepsopleiding). Zeer snel groeide het aantal werknemers in mijn bedrijf. Samen met Actiris heb ik dan een plan uitgewerkt voor mijn personeelsbeheer op middellange en lange termijn. ✓Hoe heeft dit u geholpen bij de verdere uitbouw van uw onderneming? Zonder de tewerkstellingsmaatregelen zoals de IBO en Activa had ik nooit mijn eigen bedrijf kunnen starten. Nu kan ik mijn personeel aanwerven voor onbepaalde duur, maar in het begin was dat geen optie binnen Panadas. Voor mij is Actiris dé referentie op vlak van rekrutering bij de oprichting van een onderneming. Panadas Factory in cijfers • 20 werknemers 100% 4.000 empanada’s per dag Met de steun van het Europees sociaal fonds van het personeel aangeworven via Select Actiris ✓Wat zijn uw projecten voor de toekomst? De onderneming blijft groeien. Binnenkort zal ik dus opnieuw op zoek gaan naar nieuw personeel, met de hulp van Select Actiris. Bij elke evolutie van het bedrijf, overlopen we alle mogelijkheden op HR-vlak. De profielen zijn steeds diverser. Nu gaan we een restaurant en rechtstreekse verkooppunten openen. De profielen die we nu zoeken, zijn dus zeer verschillend van de arbeidersprofielen die we tot nu toe zochten. Wilt u ook onze diensten uitproberen? Contacteer ons op het nummer 02 505 79 15 of via werkgevers@actiris.be of surf naar actiris.be/werkgevers Rekruteren met Select Actiris, eenvoudig en gratis! www.actiris.be

Brussels vastgoed, ready for Brexit BREXIT De Belgische vastgoedsector tracht op zijn beurt voordeel te halen uit de Brexit. De BVS (Beroepsvereniging van de Vastgoedsector) riep onlangs een webplatform in het leven dat 700.000 m² kantooroppervlakte aanbiedt, genoeg om 35.000 werkkrachten comfortabel te installeren. Een flink initiatief van het land van Manneken Pis en zijn hoofdstad. Binnen twee jaar zouden trouwens 30.000 Londense werkkrachten het Verenigd Koninkrijk moeten verlaten. Julien Ide S inds de Britten in het stemhokje voor de Brexit kozen, overwegen heel wat ondernemingen in het VK een verhuizing naar nabijgelegen grote steden op het vasteland: Amsterdam, Parijs, Frankfurt … en Brussel! Meerdere in Londen gevestigde grote groepen hebben trouwens ondertussen al beslist om zich bij ons te komen vestigen. Zo bijvoorbeeld de verzekeraars QBE en MS Amlin. Cécile Jodogne 18 BECI - Brussel metropool - september 2017 Brussel biedt namelijk talrijke troeven. De stad ligt op minder dan 2 uur van Londen met de Eurostar en ook vlakbij andere grote Europese steden. Maar er is meer: de aanwezigheid van de Europese instellingen en internationale lobbies, de sterkste diplomatische vertegenwoordiging na Washington D.C., een verbluffende verscheidenheid aan culturen, een redelijk hoge levensstandaard en hooggekwalificeerde, meertalige werkkrachten. Onze hoofdstad scoort echter zwakker door de hoge loonkosten en de belastingdruk. De think tank Breugel verwacht dat binnen de twee jaar ongeveer 30.000 werkkrachten de oevers van de Thames zullen verlaten. Met dit gegeven en de troeven van Brussel lanceerde de Brusselse Staatssecretaris bevoegd voor Buitenlandse Handel Cécile Jodogne samen met de BVS het webplatform business2Belgium.be, dat sinds juni online is. De website geeft een overzicht van 70 gebouwen en de mogelijkheid om de eigenaars rechtstreeks te contacteren. Federale minister van Economie en Buitenlandse Handel Kris Peeters steunt het project. Een overvloedig en goedkoop aanbod Het Brusselse vastgoed onderscheidt zich door zijn talrijke pluspunten. Anne Georges, verantwoordelijk voor de internationale afdeling bij Beci, beaamt dit: “De prijzen van het kantoorvastgoed liggen merkelijk lager dan in de meeste andere Europese grootsteden die niet te ver van Londen liggen. Bovendien zijn de energienormen in Brussel bijzonder streng, eveneens een voordeel voor ondernemingen. En de meeste kantoorgebouwen zijn tegelijk dicht bij het stadscentrum, de autosnelwegen en de spoorwegverbindingen gelegen. De internationale luchthaven bevindt zich op minder dan 15 km van het centrum. Ook de bijzonder hoge dichtheid aan coworking-ruimten is niet te verwaarlozen. Brussel bezit er 153, bijna evenveel als de 170 in Parijs.” BVS voorzitter Serge Fautré is het hiermee eens: “Het vastgoedaanbod in Brussel is tegelijk heel breed, gediversifieerd en van schitterende kwaliteit. Heel wat oppervlaktes zijn onmiddellijk beschikbaar en zo niet, op zeer korte termijn. Vergeleken met andere grote Europese steden hoeven we zeker niet te blozen.” © D.R. © Reporters

INTERNATIONAAL Business in Belgium Cécile Jodogne is vastberaden om de troeven van het vastgoedaanbod in de verf te zetten. Hiermee wil ze ondernemingen, overheden, vertegenwoordigingen en beroepsfederaties aanmoedigen zich, naar aanleiding van de Brexit, in Brussel te komen vestigen. “Ten opzichte van Londen en andere Europese steden is het Brusselse Gewest voor economische spelers een aantrekkelijk en geloofwaardig alternatief. Naast de kwaliteit van het vastgoed bieden wij een hoge levensstandaard, meertalige werkkrachten en de onmiddellijke nabijheid van de Europese beslissingscentra”, aldus de Staatssecretaris voor Buitenlandse Handel. “Zowel in Brussel als in Londen positioneren we ons Gewest op een doelgerichte manier, via sectorale seminars in domeinen als arbitrage, financiën, audiovisuele productie enz. Tijdens mijn missies in het buitenland moedig ik systematisch de investeerders aan om hun projecten voor Europa in Brussel te verankeren. Binnen enkele maanden lanceren we bovendien een promotiecampagne gericht op de zakenwereld. Het webplatform business2belgium.be is een van de belangrijke promotietools die wij hierbij hanteren.” Uitzichten Het Brussels vastgoedaanbod is dus uitgebreid en toegankelijk. De toekomst ziet er rooskleurig uit, volgens Serge Fautré: “In Brussel krioelt het van de stedenbouwkundige projecten. De voetgangerszone is daar één van. Wanneer het project wat rijper zal zijn, zullen de grote lanen van het stadscentrum daar de meerwaarde van plukken. De Philips toren, de vroegere zetel van de ASLK en City 2 worden binnenkort gerenoveerd. Zo zullen we nog meer ondernemingen kunnen onthalen, met inbegrip van de verhuizende Britse organisaties. De wijk van het Zuidstation heeft tijdens de afgelopen jaren al ingrijpende renovaties doorstaan en zal binnen drie Serge Fautré tot vijf jaar uiterst aantrekkelijk zijn. Langs de oevers van het kanaal zijn er eveneens talrijke vastgoedprojecten in voorbereiding. Ondanks de institutionele doolhoven die de trend afremmen, mogen we trots zijn op onze kantoorgebouwen. De stad moet echter beseffen dat een snelle uitvoering van groot belang is om een verdere ontwikkeling van de Brusselse economie mogelijk te maken.” ● BIJ KINEPOLIS WERKEN WE GRAAG OP MAAT VAN DE KLANT. NOG IETS DAT U MISSCHIEN NIET WIST OVER ONS. Evenementen heb je in alle maten en gewichten. Uitbundig of intiem. Groot of klein. Met of zonder catering. Met of zonder film... Niet meer dan logisch dus dat we elke keer weer voor een oplossing op maat zorgen. Meer info? Check business.kinepolis.be of bel Alisson Sinéchal of Nick Peerts op 02 474 26 30 Meer dan alleen cinema. BECI - Brussel metropool - september 2017 © D.R.

INTERNATIONAAL Iran tegemoet Tijdens de afgelopen jaren knoopte Beci sterke relaties aan met de Iraanse bedrijfswereld. Het land biedt veelbelovende afzetmogelijkheden en legt opnieuw contacten met internationale markten, na een lange periode van afzondering. Een Iraanse afvaardiging was in juli op bezoek in Brussel. En in november vertrekt een Belgische missie naar Iran. Emmanuel Robert O p 12 juli ontving Beci in de salons van de Club van Lotharingen een delegatie van een twintigtal Iraanse zakenlieden die lid zijn van de Iccima (de Iraanse kamer van koophandel, industrie, mijnen en landbouw). Deze ondernemers vertegenwoordigden de meeste sectoren waaraan Iran vandaag zijn rijkdom te danken heeft, namelijk petrochemie, gezondheidszorg, zware en lichte industrie, agrovoeding en ICT. Iran is de tweede sterkste economie van het Midden-Oosten, na Saudi-Arabië. Met een BBP van 412 miljard dollar in 2016 (6,4% meer heidszorg en zelfs toerisme, naast gigantische natuurlijke rijkdommen (aardolie, gas, mineralen) en de industrieën die ze ontginnen en verwerken. Terwijl Iran sinds de jaren 2000 een aantal internationale afzonderingsmaatregelen onderging, speelden de kamers van koophandel een belangrijke rol in het behoud van goede relaties tussen beide landen. Dit bevestigden Iccima voorzitter Gholam Shafei en Belgian Chambers voorzitter René Branders. Beci nam bijvoorbeeld deel aan drie economische missies in Iran tijdens de afgelopen drie jaar en ondertekende memoranda van overeenstemming met zijn tegenhangers in Teheran en Ispahan. Tijdens dezelfde periode werden drie Iraanse afvaardigingen in Brussel onthaald. Er bestaan dus sterke banden. De geleidelijke opheffing van de economische sancties tegen Iran opent nieuwe uitzichten voor de versterking van de handel tussen onze beide landen. Een aantal serieuze hindernissen blijft de ontwikkeling van deze handel echter belemmeren, vooral op financieel vlak (internationale betalingen en verzekeringen). Sommige landen, waaronder Denemarken, Zuid-Korea en China, hebben stelsels ingevoerd die de aankoop van hun producten door Iraanse ondernemingen vergemakkelijken. Duitsland, Luxemburg en Italië bereiden gelijkaardige systemen voor. Het zou spijtig zijn dat België op dat vlak achterop zou raken. Belgian Chambers onderzoekt dus mogelijkheden om dit type stelsel ook voor Belgische ondernemingen te activeren. dan het jaar voordien), biedt Iran een van de sterkste ontwikkelingspotentiëlen voor de internationale handel. Zijn talrijke bevolking (80 miljoen inwoners) is jong, hooggeschoold en vertoont steeds meer belangstelling voor consumptie. Blijkbaar bestaan er talrijke investeringsmogelijkheden in domeinen als de transportinfrastructuren, waterbeheer, gezondEen Belgische missie in Iran in november 2017 Een nieuwe Belgische economische missie bezoekt Iran tussen 4 en 9 november, meer bepaald de steden Teheran en Ispahan. De reis wordt in samenwerking met Vlaanderen, Wallonië en het Brusselse Gewest georganiseerd en geniet de steun van Belgian Chambers. Interesse? Contacteer dan Amy Kessels, ake@beci.be, T +32 2 643 78 32. 20 BECI - Brussel metropool - september 2017 © Reporters

Unlike any other job Brussels Airport Company: bruisende luchthaven en unieke werkplek Als uitbater staat Brussels Airport Company aan het roer van één van de meest bruisende luchthavens van Europa. Zo’n 800-tal medewerkers werken dagelijks aan de duurzame ontwikkeling van de luchthaven. Wij zijn een groeiend bedrijf met een heel divers jobaanbod, ambitieuze projecten, mooie doorgroeimogelijkheden en een sterk mobiliteitsbeleid. Het fantastische uitzicht krijg je erbij. Interesse in één van de vacatures? Surf naar onze website www.brusselsairport.be/jobs en solliciteer online! #unlikeanyotherjob

INTERNATIONAAL ERTMS Solutions op het spoor van succes BRUSSELS BEST EXPORTERS Een trein die het station binnenrijdt? Dat gebeurt (mede) dankzij ERTMS Solutions. Deze jonge Brusselse onderneming exporteert haar computer en elektronische producten voor spoorwegseininrichtingen tot in Azië. In juni was zij een van de twee laureaten van de Brussels Best Exporters prijzen, in de categorie goederen. De wedstrijd wordt ingericht door Brussel Invest & Export om Brusselse ondernemingen te eren die zich op internationale markten onderscheiden. Gaëlle Hoogsteyn D e in 2008 opgerichte ERTMS Solutions specialiseert zich in de ontwikkeling van software en elektronische producten die de veiligheid en de rentabiliteit van de spoorwegseinen verbeteren. Haar klanten zijn infrastructuurbeheerders, verwerkende industriële bedrijven als Alstom en Siemens, spoorwegmaatschappijen en lokale handelspartners. “Concreet ontwikkelen wij oplossingen en producten die het onderhoud, de tests en de computerintegratie bij onze klanten optimaliseren”, vertelt medeoprichter Stanislas Pinte. De heer Pinte studeerde handelsingenieur aan de Université Saint-Louis en vervolgens aan de KULeuven. Als autodidact programmeur wilde hij altijd zelfstandig zijn. “Als succesvolle ondernemer heb je een goede totaalvisie nodig, naast aanleg voor menselijk contact en commerciële feeling”, oordeelt hij. “Een flinke dosis energie is eveneens aardig meegenomen, want ondernemen is werkintensief. Zoals de Britten zeggen: ‘no pain, no gain’.” Aan het hoofd staan van een bedrijf heeft ook een impact op het privéleven. “Mijn beroep boeit mij en ik heb ondernemerschap in de genen. Tijdens de eerste jaren was ik daar dag en nacht mee bezig. Vandaag slaag ik erin een onderscheid te maken tussen beroep en privé, ook offline te leven en tijd aan mijn kinderen te besteden. Mijn echtgenote is eveneens onderneemster en ze begrijpt heel goed welke verplichtingen dit soms meebrengt. Ze heeft mij sinds het begin gesteund en wij stimuleren elkaar. Ik maak trouwens van dit interview gebruik om haar van harte te danken.” Stanislas weet echter dat eigen baas zijn, naast een heleboel verplichtingen, ook voordelen biedt: “Ik bepaal graag zelf op welke manier wij te werk gaan. En het is ook fijn dat ik zaken snel en optimaal kan veranderen, als het moet. Verder waardeer ik het enorm dat ik mijn eigen team kan kiezen en kwaliteitsvolle medewerkers kan aanwerven.” De medeoprichter van ERTMS Solutions beweert dat succes voortvloeit uit focus op een nichemarkt. “Wij scoren heel sterk in innovatie en produceren uitsluitend hoogtechnologische producten.” Bovendien stelt de onderneming zich, naar haar klanten toe, bijzonder luistervaardig op. “Alle aangeboden oplossingen zijn de verwezenlijking van ideeën die de klanten zelf hebben geopperd”, verzekert Stanislas. “Het gaat meestal ook om vrij algemene behoeften, wat de export van onze producten vergemakkelijkt.” ERTMS Solutions levert producten op maat voor elk land, aangepast aan de lokale technologie. De export is voornamelijk bestemd voor Europa, Azië en Oceanië. “Een enorme markt staat ons te wachten!” Stanislas gaat er van uit dat een erkenning als de Brussels Best Exporter prijs ERTMS Solutions zeker zal helpen zich op de internationale markt te positioneren. “In welke mate, is moeilijk precies te voorspellen maar de melding van de prijs heeft op de sociale netwerken al aanleiding gegeven tot honderden ‘likes’. Een fantastische zet op het gebied van communicatie, imago en bekendheid!” Binnen enkele maanden viert de onderneming haar tienjarig bestaan. Stanislas blikt even terug op de afgelopen jaren: “Soms hebben wij getwijfeld, maar een creatieve vorm van twijfel is nuttig om veronderstellingen in de vraag te stellen en producten te verbeteren.” Bij de oprichting telde het bedrijf slechts vier mensen. Vandaag bestaat het team uit 19 medewerkers. De groei van ERTMS Solutions zal zich zeker en vast verderzetten, nu de firma 2000 m² extra kantooroppervlakte heeft aangekocht. Talrijke producten zijn momenteel in ontwikkelingsfase. “En zelfs als wij ons uitsluitend op onze niche toespitsen, ligt voor ons nog een enorme markt te veroveren”, besluit Stanislas. ● Stanislas Pinte (ERTMS) en Caroline De Vos (SatADSL) zijn de nieuwe Brussels Best Exporters. 22 BECI - Brussel metropool - september 2017 © invest-export.brussels

INTERNATIONAAL SatADSL sluit Afrika op het web aan BRUSSELS BEST EXPORTERS Op 28 juni werden in BOZAR de Brussels Best Exporters prijzen plechtig uitgereikt. Deze door Brussel Invest & Export georganiseerde wedstrijd reserveerde de prijs in de categorie diensten voor SatADSL, een Brusselse onderneming die internet toegankelijk maakt voor gebruikers in opkomende landen, en dan vooral Afrika. Een ontmoeting met mede-oprichtster Caroline De Vos. Gaëlle Hoogsteyn S atADSL levert innoverende communicatie-oplossingen die tegen een lage kost een betrouwbare en beveiligde internettoegang bieden aan privé gebruikers en zakenmensen in sub-Saharisch Afrika. De clientèle bestaat onder andere uit banken, microfinancieringsinstellingen, radio-omroepen, NGO’s, regeringen, de internet access provider, telecomoperatoren, klinieken, scholen enz. De digitale kloof versmallen Volgens de medeoprichtster is het SatADSL-aanbod uniek door de mogelijkheid om de diensten volledig af te stemmen op de specifieke behoeften van elke klant, met inbegrip van een soepel serviceplan, in functie van de budgetten. SatADSL is bedoeld om de levenskwaliteit te verbeteren en tegelijk doorheen gans Afrika dankzij communicatietechnologieën de economische ontwikkeling te ondersteunen. “Wij trachten de digitale kloof te dichten en bij te dragen tot de ontwikkeling van Afrika en andere opkomende regio’s”, stelt Caroline De Vos. Als voorbeeld vermeldt ze hoe lessen in de school van Accra live worden uitgezonden in een vijftigtal kleinere scholen van afgelegen dorpen. Uit een kern van vier stichtende leden is het team van SatADSL vandaag uitgegroeid tot 16 mensen, die de diensten in meer dan 40 landen exporteren. In het begin was het nochtans niet voorzien dat Caroline De Vos ooit bedrijfsleider zou worden. Als natuurkundige en ingenieur lucht- en ruimtevaart werkte Caroline voor de European Space Agency met de bedoeling astronaut te worden. “Deze droom had echter pas meerdere jaren later werkelijkheid kunnen worden. En ik wilde concrete resultaten”, vertelt ze. Daarom lanceerde de jonge vrouw zich als zelfstandige. Met drie collega’s werd ze consulente en verkocht ze haar vaardigheden en kennis. “In die tijd verrichtten wij marktstudies voor de zeer pragmatische spelers van de satelliettelecommunicatie. We hebben toen zowat de ganse wereld rondgereisd.” Na een van deze studies ontstond het concept van SatADSL. In 2010 werd de onderneming opgericht als een tijdelijk samenwerkingsverband. In 2013 raakte een privé investeerder overtuigd door het project en investeerde hij een miljoen euro in SatADSL, die dan echt van de grond kwam. Caroline, die niet veel voeling heeft voor routine, waardeert zeven jaar later meer dan ooit als eigen baas actief te zijn. Zij beschouwt flexibiliteit, organisatie, creativiteit en proactiviteit als de basisingrediënten van succes. Zij is trots op haar team maar geeft toe dat ze van die mensen dezelfde inzet verwacht. “Nu, wij bieden deze collega’s ook een heleboel mogelijkheden om een goed evenwicht te vrijwaren tussen privéleven en beroep”, voegt ze eraan toe. “Toch is het niet altijd gemakkelijk om beide facetten harmonieus te combineren”, zegt de COO, die zelf moeder is van twee kinderen. “Wij werken in een zeer technische omgeving die, in drie dagen tijd, drastisch kan veranderen. Door mijn beroep moet ik constant online zijn, ook tijdens de vakantie.” Deze opoffering wil ze best aanvaarden. “Ik heb veel energie en leef graag razendsnel. Dit vereist een goede organisatie en de bereidheid om taken aan anderen toe te vertrouwen. Tussen 18 en 20 uur zijn mijn partner en ik zelf 100% met de kinderen bezig. Maar wanneer die in bed liggen, hervatten we beiden het werk.” Dankzij de Brussels Best Exporter prijs kan SatADSL zijn bekendheid zowel nationaal als internationaal verbeteren. “Deze prijs wakkert de nieuwsgierigheid en de belangstelling aan van markten waar we nog niet vertegenwoordigd zijn. Sinds de uitreiking van deze Award in juni stromen de informatieaanvragen binnen, terwijl de zomer meestal een eerder kalme periode is”, zegt Caroline. De prijs geldt bovendien als een geweldige erkenning van het team en al het werk dat die mensen hebben verricht. “Ik ben ervan overtuigd dat dit de banden tussen ons nog zal versterken”, besluit de COO. ● BECI - Brussel metropool - september 2017 23 © invest-export.brussels

INTERNATIONAAL Als het te mooi is om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk niet waar... Naar aanleiding van haar deelname aan de ISM beurs in Keulen begin van dit jaar kreeg een Belgische voedingsfirma (gemakkelijkheidshalve zullen we ze Belco noemen) een proefbestelling van een haar niet gekende onderneming uit Benin. Deze proefbestelling mondde uit in de bestelling van een volledige container. De klant was bereid om vooruit te betalen. Belco zou pas met de productie beginnen wanneer het geld op haar rekening stond. Een veilige werkwijze zou men denken... I n eerste instantie vroeg de bank van de klant, de Banque Internationale du Benin (met adres in Benin en mailadres uit Frankrijk), een aantal gecertificeerde documenten (facturen en bewijs dat Belco bestaat en mag exporteren). Belco liet de documenten door haar Kamer van Koophandel certificeren. De bank liet weten dat dit in orde was en dat het dossier verder behandeld werd. Enkele dagen na de bestelling kreeg Belco een bericht van een bank uit Maleisië dat de betaling van 150.000 euro gereed stond voor uitvoering maar dat in het kader van het antiwitwasbeleid de Belgische firma nog volgende documenten moest bezorgen (fund insurance permit, fund clearance release bond, foreign telegraphic transfer release bond). Twee dagen nadien volgde een nieuw bericht met de vraag aan Belco voor betaling van een bedrag van 2.790 euro als waarborg voor een fund clearance identification permit / non-indigence fund clearance release bond. Dit bedrag zou worden terugbetaald, samen met de hoofdsom van 150.000 euro. Bij Belco die van in het begin al op haar hoede was, gingen op dat momenten alle knipperlichten op rood en werd de Kamer ingeschakeld. Navraag bij de compliance afdeling van KBC leerde ons vrij snel dat het hier om een malafide praktijk ging. Einde verhaal, en jammer genoeg niet het begin van een succesvol exportverhaal. Maar wel een goede les in voorzichtigheid voor elke onderneming die te maken krijgt met spontane handelsvoorstellen uit andere landen. Te onthouden: 5 waarschuwingssignalen 1. Er was nooit enig voorafgaand contact geweest tussen Belco en de klant uit Benin. Contactname gebeurde door de klant die de gegevens van Belco had gevonden in de catalogus van de ISM beurs. 2. Over de firma uit Benin kon niets worden teruggevonden op internet. 3. Dat een bank in Maleisië tussenkomt voor transacties van een bank in Benin is niet normaal. De Banque Internationale du Bénin voert haar EU rekeningen bij banken in de EU, niet in Maleisië. 4. De Maleisische bank, RHB Berhad, bestaat wel degelijk, maar de e-mail kwam van “rhberhad”, m.a.w. een “b” te weinig. Bovendien is de e-mailextensie van RHB Berhad @ rhbgroup.com en niet @rhberhad.com. Een duidelijk geval van phishing dus waar men “look-alike” e-mailadressen 24 BECI - Brussel metropool - september 2017 Uittreksel uit de phishing mail van de zogenaamde “bank”: »Dear Sir(s), Re: With an instruction for onward Remittance Euro 151,044.32 into your nominated Bank Account by our Corresponding Transfer Bank - Banque Internationale du Bénin. We refer to the above transfer in your full favor. We are writing to notify you that the transfer with the establishment reference number # 2109 100603BIBEBJBJ448987 has been placed in question due to the Remittance Clearance on our application to the Remittance Reserve Bank, we have been notify that the said transfer will be remit-able to your account upon your completion of the Clearance via signing of the Direct Payment Release Bond - D.P.R.B The transfer is now pending with our Exchange Equalization Account here as the Beneficiary is required to pay a Refundable Non-negotiable Advance Payment Guarantee of Euro 2,790.00 for Fund Clearance Identification Permit / Non-indigence Fund Clearance Release Bond to credit your Account as scheduled for 21/06/2017 gebruikt. Dit komt steeds meer voor en de gehaaste of onoplettende lezer trapt erin. 5. De door de bank gevraagde documenten bestaan niet. Uiteraard kon de betrokken bank ze bezorgen mits bepaalde financiële engagementen van de begunstigde, maar het is geen normale praktijk om te betalen om geld te krijgen. Wees dus altijd voorzichtig en contacteer in geval van twijfel steeds uw Kamer of uw bank om de achtergrond van uw handelspartner te checken. ● PS: Ondertussen kreeg Belco nog een mail van een andere firma uit Benin met een gelijkaardig adres. Eenmaal men blijkbaar in het circuit zit … © Thinkstock

INTERNATIONAAL Veranderingen in overheidsopdrachten ENTERPRISE EUROPE NETWORK De nieuwe Europese richtlijn inzake overheidsopdrachten werd in de Belgische wetgeving opgenomen en is sinds 30 juni van kracht. Een paar dagen voor de inwerkingtreding van de wet organiseerde Beci een seminar rond dit thema, onder leiding van Virginie Dor, advocate en vennoot bij CMS De Backer. Emmanuel Robert E Europese overheidsopdrachten betekenen jaarlijks ongeveer 460 000 aanbestedingsprocedures, voor een totale waarde van 420 miljard euro. In België schommelt dit bedrag tussen 40 en 50 miljard per jaar. Aanzienlijke zakelijke uitzichten, dus. Ze omvatten zowel werkzaamheden als de levering van goederen en diensten in de meest uiteenlopende sectoren: vervoer, onderwijs, gezondheidszorg, informatie en communicatie, energie, milieu e.a. Sinds 30 juni bepaalt de nieuwe Belgische wet de werking van overheidsopdrachten, conform de Europese richtlijn 2014/24/EU. Ze beoogt een betere doeltreffendheid van de openbare bestellingen, een vlottere toegankelijkheid voor KMO’s en een preciezere afstemming van de openbare aanbestedingen op gemeenschappelijke sociale doelstellingen. Geen ‘inschrijvingen’ meer Ook de terminologie ondergaat veranderingen: vergeet de termen ‘aanbesteding’ en ‘offerteaanvraag’, want voortaan is er sprake van een ‘open’ en een ‘beperkte’ procedure, twee begrippen die bovendien niet meer volledig overeenstemmen met de vroegere termen. Ingeval van een ‘open’ procedure kan elke belangstellende economische speler na de aankondiging van een opdracht een goed gedocumenteerde offerte indienen. De procedure voorziet een enkele selectie- en plaatsingsfase. De ‘beperkte’ procedure gaat op een andere manier te werk: de organisatie die op een aankondiging van opdracht reageert, dient een aanvraag tot deelneming in en verschaft de gevraagde informatie. Na een eerste evaluatie kunnen alleen de door de aanbestedende macht uitgenodigde respondenten een offerte indienen. De procedure verloopt in dit geval in twee fasen: eerst een selectie en pas daarna de aankondiging van gegunde opdracht. De nieuwe procedures kenmerken zich vooral door kortere termijnen. Bij een open procedure wordt de termijn voor het indienen van offertes van 52 tot 35 dagen herleid, te rekenen vanaf de datum van aankondiging van de opdracht. De wet voorziet bovendien nieuwe drempels (zie tabel): opdrachten onder 30.000 euro zitten in de categorie van de lage bedragen. De drempel van 30 000 euro houdt rekening met de raming van de opdracht en voorziet bijgevolg een tolerantie tussen offerte en uitvoering. Deze tolerantiemarge werd echter niet duidelijk gedefinieerd en kan dus voor onzekerheid zorgen. Om conforme offertes in te dienen, is het aangewezen heel aandachtig kennis te nemen van de documenten die de opdracht toelichten en na te gaan of alle vereiste documenten wel degelijk in orde zijn voordat u op de ‘send’-knop drukt. (Er zijn gevallen geweest die als nietig werden beschouwd omdat ze laattijdig – zelfs enkele minuten na afloop van de indieningstermijn – 26 BECI - Brussel metropool - september 2017 werden bijgewerkt.) Controleer aandachtig of de offerte wel degelijk werd ondertekend door de persoon die bevoegd is om de inschrijver te binden en om dergelijke documenten te ondertekenen.Ook dient vermeld dat de aanbestedende macht verplicht is om geweigerde inschrijvers te informeren en haar beslissing te motiveren, bij opdrachten die niet tot de categorie van de lage bedragen behoren. Inschrijvers verdienen van dit recht gebruik te maken. ● De nieuwe drempels < 30.000 < 135.000 < 209.000 -750.000 < 209.000 -5.225.000 < 209.000 -5.225.000 Opdracht met een gering bedrag (raming). Uitschrijven van een speciaal lastenkohier niet verplicht Onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking (bedrag van de uitgave moet worden goedgekeurd) Rechtstreekse onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking /op concurrentie gebaseerde procedure met onderhandelingen (raming) Belgische opdracht Europese opdracht Paraat voor openbare opdrachten Laat geen enkele overheidsopdracht meer aan uw waakzaamheid ontsnappen, dankzij de TED, de Tender Electronic Database. Dit Europees platform geeft een overzicht van de lopende aanbestedingen. Enterprise Europe Network kan u helpen bij het configureren van gerichte aankondigingen op de TED, volgens welbepaalde selectiecriteria (per sector, per aanbestedende macht, per land …) en een regelmaat die u zelf kiest. U hoeft dus geen opzoekingen meer te doen, want u krijgt één of twee keer per week aankondigingen van opdrachten die u zouden kunnen interesseren. De TED is ook zeer nuttig voor KMO’s die de laureaten van deze opdrachten willen kennen om ze nadien doelgericht te benaderen voor een eventuele onderaanneming. Op die manier liggen soms omvangrijke overheidsopdrachten ook binnen bereik van spelers die misschien zelf niet groot genoeg zijn om er op in te gaan. Zie ook http://ted.europa.eu Informatie: Jean-Philippe Mergen, tél. 02 210 01 77 – jpm@beci.be.

INTERNATIONAAL Afrika aandurven als ondernemer in het Ohada-gebied Afrika blijft een van de laatste groeigebieden, met boordevol kansen voor Europese ondernemingen. Hieronder leest u drie goede redenen om in Subsaharisch Afrika te ondernemen. Arnaud Houet, advocaat en vennoot – Praetica Brussels Madimba Kadima-Nzuji, hoogleraar aan de Vrije Universiteit van Kinshasa 1. Een betere juridische en gerechtelijke beveiliging, dankzij de Ohada: De ‘Organisation pour l’Harmonisation en Afrique du Droit des Affaires’ (Ohada) bepaalt het economische recht van zeventien landen (Benin, Burkina Faso, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Comoren, Congo, Ivoorkust, Gabon, Guinea, Guinea Bissau, Equatoriaal Guinea, Mali, Niger, Senegal, Tsjaad, Togo, Democratische Republiek Congo). Wat dit moderne zakenrecht voor lokale en buitenlandse investeerders betekent? Een gemakkelijker oprichting van vennootschappen, een vlot beleid ervan en een betere juridische veiligheid (gemakkelijker toegang tot justitie, een betere bescherming van derden, uitbreiding van het verantwoordelijkheidsstelsel voor zaakvoerders, enz. en meer soepelheid (mogelijkheid tot kapitaalherstructurering en reorganisatie: fusie, splitsing, gedeeltelijke inbreng van activa, overgang naar een andere vennootschapsvorm, gerechtelijke sanering, liquidatie enz.). 2. Beter beschermde investeringen: Afrikaanse en Europese ondernemers kunnen hun immateriële activa (octrooien, merken van producten of van diensten) laten beschermen door de ‘Organisation africaine de la propriété intellectuelle’ (OAPI). De Democratische Republiek Congo uitgezonderd, zijn alle Ohada lidstaten ook aangesloten bij de OAPI. De door deze organisatie uitgereikte intellectuele-eigendomstitels zijn dus in alle lidstaten geldig. Er bestaan talrijke handvesten of grondwettelijke bepalingen (zoals in de DRC) die buitenlandse investeringen beschermen. Globaal voorzien deze handvesten beschermingsmaatregelen tegen onder andere de schending van een rechtvaardige behandeling door een land van ontvangst, rechtsmisbruik, rechtsweigering, misbruik van bevoegdheid, discriminerende onteigening en gedwongen verkoop van goederen. Buitenlandse investeerders kunnen, via een internationale arbitrageprocedure voor de ICC of de ICSID, aan het land van ontvangst een rechtvaardige schadeloosstelling vragen voor de geleden schade, ingeval dit land een van de door de handvesten aangeboden beschermingen heeft geschonden. 3. Het economische dynamisme van het Ohada-gebied: Ondanks de politieke spanningen biedt het Ohada-gebied heel wat kansen en uitzichten aan onder1. Wereldbank, Doing Business in OHADA Member States 2017, Washington DC, Internationale Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling / Wereldbank, 2017, p. 2 BECI - Brussel metropool - september 2017 27 nemingen. Volgens de Wereldbank “is het werkelijk inkomen van het Ohada-gebied tussen 2009 en 2015 met gemiddeld 3,7% gestegen, tegen 4,4% voor de rest van Subsaharisch Afrika. Een correcte toepassing van de ‘Actes uniformes’ kan dus een positieve invloed hebben en bijdragen tot de groei van economieën met een laag inkomen in Ohada, door ze te helpen het niveau te bereiken van landen met een gemiddeld inkomen in de groep, en van landen in de rest van Subsaharisch Afrika”1 . Het dynamisme van Subsaharisch Afrika en de diverse wettelijke middelen die tijdens de afgelopen 20 jaar van kracht zijn geworden, zijn goede redenen om in dit gebied te investeren. De onderneming die de Afrikaanse markten wil benaderen, zal echter de begeleiding nodig hebben van deskundigen die bovenvermelde juridische stelsels onder de knie hebben, die over een degelijk en goed gevestigd lokaal netwerk beschikken en die zich bovendien kunnen aanpassen aan de uitlopende institutionele en economische werkelijkheden in Afrika. ● Meer weten In welke mate kan de Ohada wetgeving uw investeringen en partnerschappen in Franstalig Afrika beveiligen? Op 16 november, om 17 uur zal een voordracht georganiseerd door Beci in samenwerking met Praetica Brussels, deze vraag trachten te beantwoorden. Belangstelling? Contacteer Jean-Philippe Mergen, tel. 02 210 01 77 – jpm@beci.be.

always connected Ontdek een bank die u overal volgt, in één afspraak. www.kbcbrussels.be Omdat er geen vaste werktijden, weekends en werkplekken meer zijn. Omdat je enerzijds het saldo van je rekeningen moet kunnen raadplegen en anderzijds het advies van een verzekeringsexpert wil krijgen, ook op zaterdag... Daarom biedt KBC Brussels een reeks nieuwe contactmogelijkheden. Eenvoudige en effi ciënte mobiele apps, een expert raadplegen zelfs via videochat... en een kantoor op minder dan 2 km van iedere Brusselaar. #betterforbrussels V.U. : KBC Group NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.

TOPIC Brusselse mobiliteit in het kort Woon-werkverplaatsingen Pendelaars met auto 190.000 36% 36% Brusselse voertuigen 175.000 4% 25% Totaal 365.000 Bron: Brussel Leefmilieu De afgelegde afstanden van de Brusselaar 6km 25% 37% 20% De gemiddelde afgelegde afstand Van de verplaatsingen zijn kleiner dan 1km Van de verplaatsingen liggen tussen de 3km en 5km Van de verplaatsingen zijn groter dan 10km Bron: Brussel Leefmilieu Aantal ritten 2015 METRO 135 Mio ritten TRAM 133 Mio ritten BUS 103 Mio ritten Bron: BISA Bron: BISA BECI - Brussel metropool - september 2017 29 Voertuigenpark 2016 PERSONENWAGENS MOTORFIESTEN 486.876 33.395 BUSSEN EN AUTOCARS BEDRIJSVOERTUIGEN 2.033 75.407 Totaal 597.711 Bedrijfswagen Werken in Brussel

TOPIC Pascal Smet : naar een mobiliteitsshift MOBILITEIT & LOGISTIEK Het veelkoppig monster van de Brusselse mobiliteit moet je met verschillende wapens te lijf. De voorbije jaren ontvouwde de bevoegde Brusselse minister Pascal Smet dan ook vele plannen. Hoe ver staat het met de concretisering? Interview door Peter Van Dyck Uw regering keurde vorig jaar een plan goed voor de herstelling van de Brusselse tunnels. Tegelijk voorziet u na 2025 een onderzoek naar welke tunnels dicht kunnen. Waarom nu in tunnels investeren die binnen tien jaar misschien ophouden te bestaan? Ongeacht de bestemming op lange of middellange termijn, zijn vele tunnels dringend aan grondige renovatie toe. Wie oproept om de tunnels nu al te sluiten, had moeten investeren in alternatieven. Dat laatste doet ook deze regering: we investeren de komende 10 jaar 5,2 miljard euro in een nieuwe metrolijn, de verlenging van tramlijnen, nieuwe bussen... We zijn het enige Gewest dat niet bespaart op zijn openbaar vervoer. Verder zorgen we tijdens deze legislatuur voor 8.000 plaatsen op overstapparkings en 80 kilometer beveiligd fietspad. Tot slot stimuleren we autodelen en carpoolen. Eens die mobiliteitsshift ingezet is, kan een analyse uitmaken welke tunnels nog echt nodig zijn. In verband met het carpoolen: u stelde voor op de snelwegen naar Brussel een rijstrook voor te behouden voor wagens die meerdere personen vervoeren. Welke stappen wil u hier verder in zetten? Op het volgende overleg met mobiliteitsministers maak ik een concreet voorstel tot samenwerking. Volgens Febiac worden de files 40% korter als 10% van de mensen beslist om samen met de wagen naar Brussel te komen. De ‘carpool lanes’ zijn een goede oplossing. Hoe verloopt het overleg binnen het Executief Comité van de Ministers van Mobiliteit? Het ECMM zorgt voor een nieuwe dynamiek. Eindelijk overleggen de vier mobiliteitsministers op regelmatige basis. We stemmen vooral de violen gelijk over de grote beleidslijnen. Hoe ver staat het met de plannen voor de metrolijn 3, de nieuwe Noord-Zuidas? Metrolijn 3 tussen het Noordstation en Bordet bouwt zeven nieuwe metrostations. Beliris vraagt de vergunning aan voor het ontwerp, dat aantoont dat de integratie van de metrostations in het stadsweefsel mogelijk is. In het najaar 2017 volgt het openbaar onderzoek voor de aanpassing van het Gewestelijk Bestemmingsplan voor het traject Bordet-Albert. De constructie van de metrolijn zal ondergronds veel tijd in beslag nemen omwille van de techniciteit. De bovengrondse ruimte zal pas ten vroegste vanaf 2022 worden uitgevoerd. Dit geeft ons de tijd om de opmerkingen ter harte te nemen. Van het S-netwerk, het spooronderdeel van het Gewestelijk ExpresNet dat 30 stations bedient, blijken weinig mensen op de hoogte. Hoe kan de communicatie verbeteren? De communicatie, maar ook de zichtbaarheid en leesbaarheid in en rond de stations blijft een pijnpunt, maar is vooral een vraag voor mijn collega minister Bellot. Wat betreft het intra-Brussels gebruik van het S-netwerk, vandaag onbekend en dus onbemind, zullen we samen met collega Bellot een specifieke campagne opzetten. U had het daarnet over de overstapparkings. Het Plan voor Duurzame Ontwikkeling voorziet 25.000 transitparkeerplaatsen in de Brusselse regio en nog eens 25.000 errond. Zult u, voor de uitvoering, de regio’s over de streep kunnen trekken? Mijn regering engageerde zich om 8.000 Park+Ride plaatsen te realiseren binnen het BHG. Wat P+R parkings bij NMBS-stations buiten Brussel betreft, is er overleg met minister Bellot. Bij het Vlaams Gewest loopt een P+R studie voor de Brusselse rand, die rekening zal houden met onze plannen. Tot slot: vorig jaar stelde u de versmalling van de E40 ter hoogte van Reyers voor. Op uw idee om er een ‘stadsboulevard’ van te maken, kwam felle reactie. Wat antwoordt u? Sommigen schilderen het ten onrechte af als een belemmering van het inkomend verkeer. Geen enkele onafhankelijk verkeersspecialist voorspelt nochtans een verlies van capaciteit. Ook Ben Weyts bevestigde dat er geen negatieve impact is op de E40 langs Vlaamse zijde, omdat het verkeer richting Brussel sowieso over een beperkt aantal rijstroken gaat. De stroken die geschrapt worden, zijn dus niet nodig voor de doorstroming. Met het weghalen van de viaduct en de transformatie naar stadsboulevard zal de buurt heropleven en krijgt elke weggebruiker de plaats die hij verdient. Maar eerst moeten de Reyers tunnels gerenoveerd zijn. ● 30 BECI - Brussel metropool - september 2017 © Reporters

TOPIC François Bellot: pragmatisch en efficiënt MOBILITEIT & LOGISTIEK Je zou kunnen denken dat het aantal mobiliteitsproblemen in België evenredig is met het aantal verantwoordelijken dat ze moet oplossen. Dit geldt voornamelijk in Brussel, waar de samenwerking tussen gewestelijk en federaal soms door troebele wateren navigeerde. Sinds François Bellot aan boord kwam, vaart dit schip een totaal andere koers. Het S netwerk, bedoeld om het gebruik van de trein in en rond Brussel te bevorderen, is aan uitbreiding toe. Dat staat in verscheidene persberichten die u uitstuurt. Hoe ver staan we? Het aanbod verandert aanzienlijk. In 2015 werd het S aanbod gelanceerd met de opening van een nieuw station aan Thurn en Taxis. Het netwerk telt vandaag 12 lijnen waarvan de frequentie toeneemt. Verleden jaar werd de tunnel Schuman-Josaphat in gebruik genomen en openden wij de stations Mouterij in Elsene en Arcaden in Watermaal. Verder hebben wij de frequentie opgedreven op de assen Nijvel/ Eigenbrakel/luchthaven. Sinds december 2016 wordt het Brusselse hinterland in de week door 32 extra treinen bediend, en 40 tijdens het weekend. Naast de grote stations zullen meerdere van de 33 kleinere stations en haltes in Brussel worden gemoderniseerd. De specifieke communicatie rond dit netwerk is in voorbereiding, verneem ik van de NMBS. De spoorwegen bereiden een programma voor om 58 gemeenten te bezoeken met ten minste één station waar een S-lijn langs rijdt. In elk van deze gemeenten zullen ze burgemeester en schepen van de mobiliteit ontmoeten om een overzicht te geven van het S-aanbod, specifiek voor de betrokken gemeente. Een gelijkaardig initiatief is voorzien voor de mobiliteitsadviseurs van Brusselse ondernemingen. De werkzaamheden aan het GEN worden begin 2018 hervat. De federale regering reageerde positief op mijn voorstel en besliste een extra miljard vrij te maken om het GEN met vier sporen af te werken en zowel aanbod als netwerk uit te breiden. In Brussel staan drie grote spelers in voor de openbare mobiliteit, namelijk NMBS, MIVB en De Lijn. Zou een gemeenschappelijk denk- en overlegorgaan niet nuttig zijn? Nieuwe structuren uitdenken? De bestaande doen functioneren is efficiënter. Op strategisch en politiek vlak heb ik nieuw leven ingeblazen in het Executief Comité van de Ministers van Mobiliteit (ECMM), dat nu sinds iets meer dan een jaar regelmatig samenkomt. Het ECMM heeft al meerdere beslissingen genomen die de verschillende spelers van het openbaar vervoer direct aanbelangen. Het is voornamelijk de bedoeling een gemeenschappelijke visie te bepalen, de interoperabiliteit te bevorderen en de tarieven te integreren. Op operationeel niveau bestaan er al meerdere organen, die nu aan versterking toe zijn. In het raam van het GEN creëerde de overeenkomst van 2003 tussen Gewesten en federale Staat het GEN-stuurcomité, dat helaas heel weinig Interview door Didier Dekeyser is samengekomen. Ik heb persoonlijk iemand aangesteld om deze werkzaamheden te bespoedigen. Ik wacht nu op de andere ministers, die ook hun vertegenwoordigers moeten aanduiden … Zou het leven van de reizigers niet gemakkelijker zijn met een integratie van de verscheidene mobiliteitsaanbiedingen en een meer doelgerichte multimodale informatie? De grote verscheidenheid aan abonnementen en tarieven kan inderdaad psychologisch afremmend werken. De veralgemening van de Mobib kaart in gans het land als referentie voor het openbaar vervoer zal de intermodaliteit vergemakkelijken. Ik ben van plan het gebruik van deze kaart te promoten voor alle verplaatsingen met het openbaar vervoer. De kaart moet kunnen dienen voor de aankoop van een treinabonnement in combinatie met TEC, De Lijn of MIVB, maar ook voor de betaling van een parkeerplaats of de huur van een blue bike, Villo of Cambio voertuig. Nu al zijn meerdere abonnementen beschikbaar op de Mobib-kaart, die een gemeenschappelijke multimodale betaalmiddel moet worden op een persoonlijke informatiedrager (GSM, kredietkaart …). De integratie van alle bestaande aanbiedingen zal natuurlijk niet gemakkelijk zijn. Plant u andere acties? Vanzelfsprekend! Door een pragmatische aanpak van de mobiliteitsproblemen heb ik concrete maatregelen bepaald die op korte termijn de druk van het autoverkeer kunnen verlichten. Dit zijn: een forfaitaire uitkering ter vervanging van de bedrijfswagen, de uitbreiding van de fietsvergoeding tot de snelle elektrische fietsen, steun aan carpoolingplatformen … De mobiliteit zal werkelijk verbeteren wanneer efficiënte alternatieven worden toegepast. Vandaar de keuzes die ik heb gemaakt bij het opnemen van mijn functie. ● BECI - Brussel metropool - september 2017 31 © Reporters

Verlaten werven en verlamde mobiliteit MOBILITEIT EN LOGISTIEK Brussel, de stad met de zwaarste verkeersoverlast van Europa in 2013, staat nu op de 37e plaats van de Inrix rangschikking! Het verkeer in onze hoofdstad vlotter dan in Vladivostok? Moeilijk te geloven, nietwaar, met al de werven die overal in onze stad opduiken … M eer dan 10.000 werven per jaar, stel u voor! Het beheer hiervan vereist subtiele virtuositeit. Maar de overheid gaat er met bokshandschoenen tegenaan. Niet op zijn eentje: wel de 19 gemeenten en het Gewest, samen 20 eersterangs boksers die weinig plannen, nog minder overleggen en wat centen uitsparen door de meeste werkzaamheden op werkdagen te plannen. Daarna komen de installateurs van gas, elektriciteit, glasvezel en andere nutsleidingen, die zich al evenmin bekommeren om de bewoners. Eindresultaat: een chaos die ons het leven onmogelijk maakt. We kuieren even langs onze mooiste werven … 1. Onze Leopold II tunnel Het beheer van de Brusselse tunnels is kenmerkend voor ons Gewest: kortzichtigheid en een totaal gebrek aan vooruitziendheid, peperdure spoedreparaties en gigantische verkeersopstoppingen. Waren er geen tunnelbrokken op onze hoofden neergedonderd, dan zou de onbekwaamheid van onze beleidsmensen misschien minder opvallen. Gelukkig schijnt achter elke wolk de zon: het Gewest voelde eindelijk de nood om zich over de Leopold II tunnel te ontfermen vooraleer die volledig zou instorten. En kijk: de Brusselse overheid stelt vast dat deze 2,5 km lange verkrotte catacomben een grondige renovatie vereisen (een bijzonder scherpzinnige bevinding) en kondigt het begin van de werkzaamheden aan in 2018 (Parole parole, zongen Mina en Alberto Lupo). Het rotte beton, de ventilatie, de verlichting, de signalering en de waterdichtheid, alles moet integraal worden vervangen. En de Europese veiligheidsnormen vereisen 17 extra nooduitgangen. Waarde Vlaamse pendelaars die via deze weg onze mooie stad binnenrijden, wij wensen jullie veel sterkte! Didier Dekeyser Is de hemel neergestort? 32 BECI - Brussel metropool - september 2017 © Reporters © DKD Media

TOPIC « Il suffit de passer le pont, c’est tout de suite l’aventure… » (Brassens) 2. Onze loopbrug aan Tour & Taxis Geen haast, hoor, er valt nog niets te zien. Na 15 jaar gepalaver over deze loopbrug en een tramlijn naar deze snel uitbreidende wijk, staan we nergens. Een ietwat serieuze planning zou de toegang tot de site noch vóór het aanleggen van de nieuwe wijk hebben voorbereid. Hier gebeurt dit achteraf. Of zelfs helemaal niet, want na het zoveelste uitstel en eindeloos geaarzel weet niemand meer hoe ver dit project staat. Ooit was er sprake van tramlijn 71, maar die is ondertussen in een vergeethoekje ontspoord. Naar verluidt zou het tram 9 kunnen worden. Toegegeven, er ligt sinds kort een loopbrug van 50 t tussen de twee oevers van het kanaal. Maar alleen voor voetgangers en fietsers. De brug is een tijdelijke oplossing, maar de reputatie van een minister is toch wat geld van de belastingplichtige waard, nietwaar? 3. Onze andere – toekomstige – loopbruggen Ons kanaal ligt er maar droevig bij, met zijn brak water dat 10 m onder het straatniveau stagneert als een vies riool, ondanks de kleurrijke windmolentjes zoals op de zeedijk, die veel meer ‘zeeuws’ aandoen dan de Haven van Brussel. Maar het water oversteken, da’s wat anders. Om van de Nijverheidskaai op de Demetskaai te raken, moet je bijna een kilometer afleggen voordat je het grauwe water kunt oversteken. Het Gewest heeft dit ingezien en besliste twee nieuwe loopbruggen te bouwen, eentje ter hoogte van het metrostation Graaf van Vlaanderen en het tweede aan de Ninoofse poort. Bovendien zal de loopbrug van de Heyvaertwijk worden gerenoveerd. Vandaag is hier nog niets van te merken. En op de Nijverheidskaai moet je nog steeds een kilometer lopen om de andere oever te bereiken. Is dit, in het land van Magritte, een fietspad? Een inhuldiging in de verste verte? 34 BECI - Brussel metropool - september 2017 4. Onze fietspaden Het aantal fietsers stijgt pijlsnel in Brussel. Met de democratisering van de elektrische fiets zullen steeds meer weggebruikers zich in onze heuvelachtige hoofdstad verplaatsen zonder overvloedig te zweten. Goed nieuws, want het Gewest heeft een zwak voor fietsers. Hiervan getuigen het fiets-GEN, 80 km van het verkeer gescheiden nieuwe fietspaden, fietssnelwegen, de bouw van 11 bruggen en speciale liften enz. Eerbetuigingen, enthousiasme en projecten genoeg, maar op de daden zitten we nog te wachten. Zelfs bij het vernieuwen van het wegdek vergeet het Gewest de witte stippellijn op de grond die, in ons land, een fietspad in het leven tovert. Ook aan fietsbeugels heerst er een schrijnend tekort, zodat we op zoek moeten gaan naar de zeldzame palen waaraan nog geen tros vergrendelde fietsen hangt. Een voorbeeld hiervan is de Elsense steenweg. En wanneer zien we eindelijk het al lang beloofde fietspad langs de kleine ring? Komaan, Pascal, hoogtijd om naar een hogere versnelling te schakelen! © DKD Media © DKD Media © DKD Media

TOPIC 5. Ons Rogierplein De projectoproep dateert van 2006. De stedenbouwkundige vergunning van 2008. In 2017 zijn de werkzaamheden nog aan de gang, alsof de werf zich verheugde om de oneindige, genadeloze verkeersopstoppingen die hij veroorzaakt, zelfs voor de bussen die uit het Noordstation vertrekken. No comment. No pasarán! 6. Ons GEN Congres, Kapellekerk, Schuman, Calevoet … Die zeggen ons nog vaag iets. Maar hebt u ooit al gehoord van Bockstael, Brussel-West, Mérode, Berchem, Bosvoorde, Evere, Vorst-Zuid, Haren-Zuid, Meiser, Moensberg e.d.? Nee? Nochtans een geweldig vervoermiddel om Brussel in alle richtingen te doorkruisen, zonder last van de files. Rudy Vervoort praat er al jaren over, maar misschien is het gewoon een hersenschim van hem, want zelfs op de website van Brussel Mobiliteit wordt daar met geen woord over gerept … Station van Evere Your most important resources deserve to be escorted too. Enjoy the ride in executive cars... Prestige - Veiligheid - 100% CO2 Neutraal. Ter beschikking stellen van premium wagens, met bestuurders die opgeleid zijn voor de beveiliging van VIP’s. Meer infos : www.bulkray.eu / VIP@bulkray.eu / +32 2 892 40 27 vicado Bulkray, uw partner voor het bedrijfsvervoerplan. R Bulkray sprl Marcel Broodthaersplein 8, 1060 Brussel, België. BECI - Brussel metropool - september 2017 35 © DKD Media © Lumixbx —CC BY-SA 3.0 c X X o z l / X o g X X i c X c e r B E t . N R E T N I V A D Ç I L T T O A V E D

TOPIC 7. Onze Ro-Ro terminal Bij gebrek aan activiteit, zoals in de grote zeehaven van Brussel, kan creativiteit geen kwaad om wat schot in de zaak te brengen. Met de aanleg van een RO-RO terminal op een terrein van 2,3 ha dat de haven op de rechteroever heeft aangekocht, komt er in principe weer wat beweging. We bedoelen de verhuizing van de Heyvaert wijk, met haar omslachtige en vervuilende logistiek voor de handel van tweedehandswagens. Pech: ook dit project sleept aan en bovendien staat de markt van tweedehandswagens op instorten. (Kwade tongen beweren dat dit te wijten is aan de beperking van cash-betalingen, maar dat gelooft u toch niet, zeker?). Ondertussen zit ook daar alles strop. De volgende, aub? 8. Onze ontradingsparkings Het Gewest koestert al lang grote ambities voor de transitparkings. Maar opnieuw weinig concreets: Esplanade en Delta zijn nog steeds in projectfase, Reyers is gesloten … Van de 10.000 al lang voorziene parkeerplaatsen zijn er 1.900 beschikbaar terwijl Brussel dagelijks nagenoeg 400.000 pendelaars verwerkt. We laten ons nog niet meteen ontraden, mijnheer Smet! Bruxelles, ma belle… Meiser, een ontradende ontradingsparking 10. Het spook van onze viaduct De Reyers viaduct sneuvelde in een paar uren onder de speer van Pascal Smet, zoals Sint Michiel de draak overwon. Maar evenals de aartsengel staakte de minister zijn heldhaftige daad. 2014, 2015, 2016, 2017… OK, uitgerust? Nu wat tijd om de klus te klaren? 9. Onze stations De 13 ha van het Weststation behoren sinds 2002 tot de Gebieden van Gewestelijk Belang en staan vermeld in het Internationaal Ontwikkelingsplan van het Gewest. De Brusselse regering beschouwt het gebied als een van zijn 10 strategische zones: hier wordt gedacht aan een splinternieuwe wijk en een soort ‘hub’ van de intermodaliteit: iets waar de Brusselaars van houden en de pendelaars op hun knieën om smeken. Wat er in Brussel omgaat, kan de federale spoorwegmaatschappij echter geen barst schelen: soms beweert ze dat ze daar een vormingscentrum te willen oprichten, dan weer kantoorgebouwen… Kortom, ze speelt de andere stakeholders tegen elkaar uit. Rudy Vervoort blijft erin geloven en werkt koppig voort. Maar waar naartoe? Onlangs stond er in Le Soir1 : “Vandaag heeft een onafhankelijk studiebureau een multidisciplinair team samengesteld om de programmatie te verfijnen en om een stedelijk masterplan binnen een termijn van elf maanden aan het openbaar onderzoek te kunnen onderwerpen.” Redding in zicht! Aan het Brusselse Zuidstation ging het dezelfde toer op, maar daar werd de ganse wijk ondersteboven gezet zoals tijdens de ergste jaren van de ‘brusselisatie’. Toen begon men in te zien dat de NMBS wellicht zou gaan speculeren met de terreinen die ze in eigendom had, met de dreiging van een rentabilisering – kantooroppervlakten, dus. “Dit is niet wat het Gewest wenst”, vertelde ons toen Charles Picqué. Wijsheid komt soms met de jaren … Chi va piano va sano. 1. Vanessa Lhuillier, Le Soir, 11/05/2017 36 BECI - Brussel metropool - september 2017 © DKD Media © Reporters © DKD Media © Reporters

Allemaal fi etsers met KBC Brussels! Een ‘fi rmafi ets’? Waarom niet? KBC Brussels ontwikkelde een nieuwe oplossing die uw medewerkers en uzelf meer bewegingsvrijheid geeft in de stad. Dit gebeurt via de leasing van fi etsen, ter aanvulling of vervanging van de wagen. Steeds meer Brusselaars verplaatsen zich met de fi ets. Hun aantal steeg sinds het begin van het decennium jaarlijks met 14%1 . Goede redenen genoeg: in de gebruikelijke verkeersoverlast verplaatst de fi ets zich vaak veel sneller dan de wagen of het openbaar vervoer. Hij zorgt bovendien voor uw conditie en rijdt milieuvriendelijk! KBC Brussels Business Partner Leen Goyvaerts is verantwoordelijk voor het segment zelfstandigen, vrije beroepen en kleine ondernemingen. Zij stelt vast dat “De klassieke formule ‘salaris plus fi rmawagen’ in een stedelijke omgeving op de helling staat. Heel wat mensen die niet noodzakelijk ver van hun werkplaats wonen maar toch over een bedrijfswagen beschikken, schuiven dagelijks gefrustreerd aan in de fi les. Zij laten de auto niet thuis staan, maar gebruiken nu en dan de fi ets als alternatief, bijvoorbeeld een dag of twee per week. Andere, meestal jongere mensen, hebben minder belangstelling voor de wagen en bezitten soms geen rijbewijs meer. De fi ets wordt dus trendy en cool, in onze stad.” Het fi etsverkeer is in Brussels tijdens het spitsuur fl ink gestegen. In 2016 registreerde ProVélo een gewestelijk gemiddelde van 278 fi etsers tussen 8 en 9 uur ’s ochtends. 30% meer dan in 2015. Daarom ontwikkelde KBC Autolease (het mobiliteitsdepartement van KBC) een operationele-leasingformule voor fi etsen. “Het systeem heeft veel gemeen met autoleasing en biedt drie serviceniveaus: Economy, Comfort en Premium. De operationele leasing heeft een standaardduur van 36 maanden. Dankzij een fi scaal stelsel dat voortaan voordelig is voor fi etsen, zijn sommige kosten ter hoogte van 120% aftrekbaar. 50 euro bruto maandsalaris geeft bijvoorbeeld recht op een fi etsbudget van 70 euro. En voor 70 euro maandsalaris loopt de leasingwaarde op tot 100 euro. Met een dergelijk budget wordt het mogelijk een fi ets van ongeveer 2.440 euro te kopen, wat heel wat mogelijkheden biedt, met inbegrip van een elektrische of een vouwfi ets.” De formule omvat, naast de fi ets, een onderhoudscontract, een verzekering tegen diefstal en schade, en de technische bijstand van de VAB. “Dit volledige pakket biedt dus veel troeven, ook voor zeer kleine ondernemingen, vanaf de eerste fi ets. Op die manier krijgen alle medewerkers (bedienden en arbeiders) een extra voordeel, al dan niet ter aanvulling van een wagen. Heel handig voor de verplaatsingen naar de werkplaats in de stad. Deze vorm van oplossing bieden wij nu aan de Brusselaars. De formule kadert bovendien perfect in de strategie van KBC Brussels en zijn drie prioriteiten: mobiliteit, ondernemerschap en woongelegenheid.” De formule is een schot in de roos. De eerste bevindingen: “De vraag naar elektrische fi etsen ligt verrassend hoog: ongeveer 30%, veel meer dan voor vouwfi etsen. Ook de racefi ets is erg in trek. In Brussel worden vooral stadsfi etsen en vouwfi etsen gebruikt. Elektrische fi etsen komen eerder aan bod voor verplaatsingen tussen woning en werkplaats … De budgetten liggen redelijk hoog, want sommige fi etsen kosten meerdere duizenden euro’s. Bovendien wensen de fi etsers hun vervoermiddel te personaliseren. Ze kiezen graag de accessoires, het wieltype en het versnellingssysteem. Een zeer duidelijke trend.” KBC Brussels: Leen Goyvaerts - 0479/26.78.91 KBC Autolease: Koen Corbeel – 0475/57.00.69 1 Gegevens van de vzw ProVélo Leen Goyvaerts Olympus, een app voor alle verplaatsingen Naast de leasing van fi etsen lanceerde KBC Autolease onlangs nog een oplossing voor ondernemingen. Olympus is een smartphone app die ‘multimodale mobiliteit’ bevordert. Hiermee betaalt de gebruiker verscheidene mobiliteitsdiensten met een budget die hij van zijn werkgever krijgt. De app betaalt het gebruik van het openbaar vervoer, van gedeelde fi etsen enz. “Wij werken nu al samen met de TEC, de MIVB, de NMBS, De Lijn… En wij hopen binnenkort ook Villo te overtuigen”, vertelt Leen Goyvaerts. “Voor de werkgever is dit in elk geval zeer handig. Gedaan met de berg facturen en onkostennota’s, allemaal met verschillende btw-tarieven. Die ruimt nu de plaats voor één enkele globale factuur.” En de gebruiker beschikt over één enkele ‘pass’, die overal wordt aanvaard!

De Brusselse Vroegmarkt op weg naar… Veertien hectaren verkoopoppervlakte, 137 handelaars en minstens 22 000 bezoekers per maand: de voor de Stad Brussel door Mabru vzw beheerde Vroegmarkt hoort duidelijk bij de grotere economische spelers van de hoofdstad. Het jaarverslag 2016 is nu vers van de pers beschikbaar. Een overzichtje van de kenmerkende elementen van dit jaar en de toekomstprojecten. Gaëlle Hoogsteyn …Een modernere site “Toen wij in 2015 aan het hoofd van deze structuur kwamen te staan, functioneerde die vlotjes”, herinnert zich Mabru directeur Laurent Nys. “Toch waren wij van plan de markt te herzien, de site te moderniseren en een nieuwe dynamiek op gang te brengen. Win-win, dus!” Dankzij een herverdeling van de ruimte konden bepaalde handelaars zich uitbreiden en kwam er andere ruimte vrij. “Op die manier trokken wij we nieuwe verkopers (en dus ook meer klanten) aan, en stegen onze inkomsten”, vertelt Michel Barnstijn, voorzitter van Mabru. In 2012 haalde de Vroegmarkt nog geen 3 miljoen € omzet. Drie jaar later was die met 30% gestegen. “We slaagden erin de machine weer op gang te krijgen”, verheugt zich Laurent Nys. Andere werkzaamheden zijn aan de gang. Zo bijvoorbeeld de plaatsing van panelen op de gevels van de hallen. Het is ook gepland laad- en loskaaien te bouwen, een laag asfalt te leggen, over te schakelen naar LED verlichting, zonnepanelen op de daken te plaatsen en een nieuwe hal te bouwen. “Heel wat ondernemingen wensen een verkoopoppervlakte te huren, maar helaas beschikken we niet meer over de nodige vrije ruimte. De bouw van een nieuwe hal van 1000 m² zou ons toelaten op de vraag in te gaan”, licht Laurent Nys toe.

De lancering van deze projecten is grotendeels te danken aan de bevestiging, door het Brusselse Gewest, dat de Vroegmarkt tot 2042 op de huidige site mag blijven. “Sinds deze beslissing offi cieel is, hebben bepaalde handelaars zwaar geïnvesteerd in de verbetering van hun verkoopoppervlakte. Hun investeringen combineren met de onze, om een positieve spiraal te creëren”, weet Michel Barnstijn. De nieuwe voorzieningen zouden tegen eind 2018 klaar moeten zijn. …Meer synergieën met de handelaars en de bezoekers Het succes van de Brusselse Vroegmarkt is onder andere te danken aan een systematische aanpassing aan de verwachtingen van handelaars en beroepsmensen. “Meer dan ooit willen we de toegevoegde waarde van onze producten beklemtonen”, verklaart Laurent Nys. De Vroegmarkt biedt diverse producten via korte en directe toeleveringsketens. De verkopers weten waar de aangekochte producten vandaan komen – en voor de eindconsument is dit steeds belangrijker. “Wij wensen dat de wederverkopers er trots op zouden zijn dat ze hun producten hier kopen.” De markt werkt ook nauw samen met de HORECA federatie. Het is de bedoeling dat restaurateurs hier zelf hun inkopen kunnen komen doen. Daarom gaat de markt nu een uur vroeger open. Op die manier kunnen restaurateurs meteen na de sluiting van het restaurant naar de markt stappen. Een andere nieuwigheid is de inrichting van een koelzone waar de Brusselse fruit- en groentehandelaars de op de markt aangekochte producten kunnen opslaan voordat ze naar de verschillende verkooppunten vertrekken. “Wij doen het uiterste om de aankoopprocessen op onze markt te optimaliseren”, aldus nog Laurent Nys. …Een voorbeeldig beheer van de sociale, maatschappelijke en milieu-aspecten Als belangrijke economische speler tracht de Vroegmarkt ook op alle niveaus bij te dragen tot de ontwikkeling van de Stad. De markt is een belangrijke bron van tewerkstelling: 800 werknemers (en zelfs 1.000, met het Europees Centrum voor Fruit en Groenten erbij gerekend). Het gaat hier meestal om laag- of niet-gekwalifi ceerde profi elen, een sector van de arbeidsmarkt die in Brussel veel werkzoekenden kent. Rekening houdend met de toekomstige ontwikkelingen, wordt een toename van 15 tot 20% van de aangeboden banen overwogen. Mabru gaat ook voor recycling, onder andere papier en paletten. De markt wil zijn ecologische verantwoordelijkheid opnemen. Bovendien gaat ze de strijd aan tegen de verspilling van voeding, met het nieuwe DREAM project (Distributie en Recuperatie van Etenswaren van Mabru), samen met de OCMW van Brussel. Zo wordt dagelijks tussen 700 en 1000 kg voeding teruggewonnen die niet meer kan worden verkocht, maar nog eetbaar is. “Verspilling bestrijden helpt de armoede in Brussel in te dijken. In Brussel Laurent Nys (links) en Michel Barnstijn, respectievelijk directeur en voorzitter van Mabru. werd trouwens benoemd tot de raad van bestuur van de World Union of Wholesale Markets. “Wij willen aantonen dat België als klein land ook internationaal vertegenwoordigd is”, stelt hij. De Brusselse Vroegmarkt is bovendien lid geworden van de Federatie van de Groothandelsmarkten van Frankrijk. Op de kaart van de Franse markten pronkt nu ook de Brusselse Vroegmarkt. En tot slot “Om een vooraanstaande speler te blijven en stand te houden tegen de reuzen van agrovoeding en distributie moeten we steeds aan de spits van de technologie staan. De komende 20 jaar werken wij aan de modernisering van de site, het behoud van de beste positionering van onze activiteit en een diepgaand denkproces over de beste manier om de markt van morgen op te vatten en te organiseren. De kennis van zaken van de handelaars op Mabru en de steun die ze van ons krijgen zijn de bouwstenen van ons succes en van het behoud van een prachtige instelling: de Brusselse Vroegmarkt”, besluit Michel Barnstijn. Mabru • Werkhuizenkaai 22-23, 1000 Brussel • +32 2 215 51 69 • mabru@mabru.be • www.mabru.be leeft een familie op vier onder de armoedegrens. Opkomen tegen verspilling is dus een van onze basiswaarden”, stelt Michel Barnstijn. …Een internationale uitstraling De Vroegmarkt moet zich competitief opstellen ten opzichte van andere internationale markten en gunt zich de nodige middelen hiertoe. Tijdens de afgelopen jaren werd de winst van de markt gebruikt om de site te verfraaien en te promoten, om themagerichte opendeurdagen te organiseren (de volgende focust op Portugal) en om zich nationaal en internationaal beter te positioneren. “Op die manier hopen wij onze uitstraling richting Frankrijk, Duitsland en Nederland te versterken”, vertelt Michel Barnstijn. Laurent Nys

TOPIC MOBILITEIT Good Move, om het tempo in Brussel op te voeren Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft alle belang bij een vlot verkeer van mensen en goederen. Daarom beslisten de economische spelers zich bijzonder actief in te zetten voor een ontwerp van nieuw Gewestelijk Mobiliteitsplan (GMP). Uiteraard met de bedoeling om de bestaande inspanningen verder te zetten en de tekortkomingen van Iris 1 en 2 snel weg te werken. Johan Debière B urgers, economische spelers, politici of vertegenwoordigers van de verenigingssector … Iedereen weet dat het verkeer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest altijd voor moeilijkheden heeft gezorgd. Wanneer minister van mobiliteit Pascal Smet dus liet weten dat hij een nieuw Gewestelijk Mobiliteitsplan (GMP) wilde ontwikkelen en er alle stakeholders bij betrekken, juichte de bedrijfswereld het initiatief toe. “De mobiliteit is waarschijnlijk het vraagstuk waar de meeste spelers bij betrokken zijn. Sommigen zijn dag en nacht in Brussel aanwezig (de inwoners en ondernemingen), anderen dagelijks (de pendelaars), regelmatig (leveranciers van goederen) of slechts nu en dan. Voor uiterst complexe vraagstukken als de mobiliteit doen wij graag een beroep op de collectieve intelligentie. Dit geldt voor het jongste initiatief van minister Smet”, stelt Beci mobiliteitsadviseur Ischa Lambrechts. Toch bestaat er geen twijfel over de effectieve uitvoering van het plan, op termijn1 . Verkennende fase Een eerste stap van de GMP-werf – het zogenaamde Good Move project – was een verkennende ‘pre-voorbereiding’. Ongeveer 240 vertegenwoordigers van het Gewest, verenigingen en bedrijvenfederaties mochten hun mening uiten over de beste manier om dit nieuwe plan succesvol te maken. Dit gebeurde tijdens workshops bij Brussel Mobiliteit, met de gemeenten, met de Gewestelijke Mobiliteitscommissie, met de MIVB enz. In dit verband nam Beci, samen met andere economische spelers, deel aan een specifieke workshop die 21Solutions vanaf december 2016 organiseerde, in samenwerking met een consortium bestaande uit Espaces Mobilités, Transitec, Timenco en Sennse. “Naast Beci, waren er ook vertegenwoordigers aanwezig van Interparking, Touring, Taxistop en Cambio’, vertelt Marcel Van Meesche, directeur-generaal van 21Solutions. Hiervan werd een bondig verslag gemaakt, dat echter meerdere hoofdstukken bevat. “In de verscheidene workshops moedigden we de deelnemers aan om positieve projecten voor de Brusselse mobiliteit aan te kaarten (be positive). We vroegen hen de elementen te identificeren die duidelijk het verschil met andere plannen aantonen (be useful). Ten slotte moesten ze de voorwaarden bepalen om dit als een goed plan te beschouwen (to be done)”, licht hij toe. 40 BECI - Brussel metropool - september 2017 De door Beci georganiseerde workshop van de verkennende fase. De ontwikkelingsfase Na de voorbereiding brak de tijd aan voor de ontwikkelingsfase, waar de deelnemers alle aspecten integreerden die onder andere tijdens het forum van 20 april werden aangekaart. Een tiental ontmoetingen vond plaats tot eind juni, waaronder vijf thematische workshops en vier workshops voor de vier geografische sectoren van het Brusselse Gewest: N-W, N-O, Z-W en Z-O. Zeer concrete vragen vulden de diagnose aan: Is de openbare ruimte in Brussel gemakkelijk toegankelijk voor voetgangers? Waarom zijn er zoveel vrachtwagens in en rond de stad? Enzovoort. “Alle vergaarde elementen werden verdeeld over zes focuspunten: ‘Good Neighbourhood’ voor rustiger wijken, ‘Good Choice’ voor de beste mobiliteitskeuzes, ‘Good Service’, ‘Good Network’, ‘Good Partner’ en ‘Good Knowledge’ », aldus nog Marcel Van Meesche. De verantwoordelijke voor de voorbereiding van het GMP binnen de strategische directie van Brussel Mobiliteit is bijzonder opgetogen met het geleverde werk: “Vergeleken met de vroegere pogingen, die met categorieën werkten, pakken we nu de zaken op een totaal open en transverse manier aan. Zo bijvoorbeeld met de ontwikkeling van verplaatsingsstrategieën voor de fiets, die rekening houden met projecten uitgedacht voor het openbaar vervoer, de leveringen enz.”, vertelt Joëlle Vandevoorde. De modale strategieën lopen elkaar niet meer voor de voeten, maar vullen elkaar aan en ontwikkelen zich in overleg met elkaar, voor een beter beheer en gebruik van de openbare ruimte (dankzij Good Service, bijvoorbeeld). 1. Zie http://www.beci.be/nl/press_corner/hotnews/persberichten_van_beci/genericList-3/; “Gewestelijk Mobiliteitsplan: goodmove.brussels is een gemiste kans” © Marcel van Meesche

Hoeveel verbruikt een elektrische auto? Als een elektrische auto evenveel kilometers rijdt als een wagen op diesel of benzine, dan kost hij aan brandstof een stuk minder. 15 000 km is de gemiddelde afstand die een elektrische auto jaarlijks aflegt 0,2 kWh/km is het gemiddelde elektriciteitsverbruik —› 3 000 kWh/jaar De kostprijs om 100% thuis op te laden 900 €/jaar (3 000 x € 0,3/kWh) Laadt u op tijdens de daluren? Dan beperkt u de kosten tot Auto op benzine Auto op diesel 750€/jaar (brandstof: 1,26 €/l) 1 134 €/jaar* (brandstof: 1,43 €/l) 1 287 €/jaar* En wat als u morgen ook elektrisch zou rijden? Ontdek waar u best rekening mee houdt. Download de volledige gids via www.engie-electrabel.be/mobilitygids *Ter vergelijking, over dezelfde afstand en met een gemiddeld verbruik van 6l/100 km

Belgische Energie- En Milieuprijs: de palmares 2017 Sinds 2006 beweert de Prijs eer aan alle Belgen die, hetzij individueel, hetzij via hun organisaties, dankzij hun projecten of realisaties bijdragen tot de bouw van een duurzame toekomst op nationale, regionale en lokale schaal. Meer dan 2.200 dossiers werden geanalyseerd door een jury van deskundigen en bijna 120 laureaten werden beloond. Een heel succes voor een project waarvan het hoofddoel is « success stories » bekend te maken en positieve en herhaalbare initiatieven te stimuleren. Deze nationale wedstrijd is open voor alle categorieën van spelers en vernieuwers op het gebied van energie, milieu, mobiliteit en duurzame ontwikkeling: burgers, bedrijven, scholen en universiteiten, steden en gemeenten, verenigingen… De prijsuitreikingsceremonie zal op 8 juni in het BEL (op de site van Tour & Taxis) plaatsvinden en zal genieten van de aanwezigheid van Mevrouw Céline Frémault, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Huisvesting, Levenskwaliteit, Leefmileu en Energie, Meneer Carlo Di Antonio, Minister van Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening, Mobiliteit, Transport, Luchthavens en Dierenwelzijnn en talrijke prominenten uit de politieke, wetenschappelijke, verenigings- en economische wereld. Laureaten en genomineerden 2017 Infos : Louise Hérion info@eeaward.be CIrCuLar EConoMy award Laureaat : PERMAFUNGI (Brussels) - Julien Jacquet Genomineerd : MCB ATELIER (Anderlecht) - Julien de Visscher Genomineerd : LILI BULK (Brussels) - Benoît Messiaen sustaInaBLE MoBILIty award Laureaat : Brussels by water (Brussels) - David Kuborn Genomineerd : Ahooga (Uccle) - Philippe Lefrancq Genomineerd : Hytchers (Chênée) - Jonas Douin sustaInaBLE EnErgy award Laureaat: Ecluse (Doel) - Silvia Colazzo Genomineerd : Coca-Cola European Partners Belgium (Chaudfontaine) - Inge Polspoel Genomineerd : Energiris (Brussels) - Thibaut Georgin sustaInaBLE EduCatIon award Laureaat : Eneco (Wavre) - Philippe Judong Genomineerd : Besix Foundation (Woluwe) - Donatienne de Spirlet Genomineerd : IBW – IECBW (Nivelles) - Raphaël Lateur sustaInaBLE BuILdIng award Laureaat ex-aequo : Philippe Samyn and Partners, architects & engineers + BEAI (Brussels) Laureaat ex-aequo : Atelier d’Architecture Galand (Forêt) - David Gutman Genomineerd : Cornix RDBM Architects (Brussels) - Frederik Jacobs Genomineerd : ATENOR- Gebouw Wilfried Martens (La Hulpe) - Jean-Philippe Colin dE sPECIaLE PrIjzEn IntErnatIonaL PoLar FoundatIon award Laureaat : KREATIVA (Morlanwelz) - Fabrice Delvaux LuMInus PrEMIuM award Laureaat : Coca-Cola European Partners Belgium (Chaudfontaine) - Inge Polspoel sPECIaL jury award Laureaat ex-aequo : De Schenkingsbeurs (Angleur) - Marion Cocina Laureaat ex-aequo : Beeodiversity (Brussels) - Michaël van Cutsem PrEMIuM MEdIa PartnEr award Laureaat ex-aequo : ATENOR – Gebouw Wilfried Martens (La Hulpe) - J-Ph. Colin Laureaat ex-aequo : Ahooga (Uccle) - Philippe Lefrancq PrEMIuM PartnEr PartnErs Référence Média Creative Events TUINMAGAZINE Vind alle resultaten en samenvattingen van de projecten op www.eeaward.be

TOPIC Stem voor de vijf beste ideeën Sinds 1 september t.e.m. 30 september vindt u online een reeks ideeën van burgers, in het raam van Good Move by Citizens. Het zijn suggesties van Brusselaars die een betere mobiliteit voor Brussel wensen. U kunt er voor stemmen. Tot 30 september heeft iedereen de gelegenheid om de vijf beste ideeën aan te duiden. De ideeën die de meeste stemmen krijgen, worden in het Gewestelijk Mobiliteitsplan opgenomen. http://www.goodmovebycitizens.brussels Een GMP dat voortvloeit uit het GPDO Joëlle Vandevoorde beklemtoont – evenals Ischa Lambrechts bij Beci, trouwens – een andere eigenheid van het GMP: het is een gevolg van het GPDO, het Gewestelijke Plan voor Duurzame Ontwikkeling. “Vandaag vertrekken we vanuit het (in eerste lezing goedgekeurde) GPDO project en volgen we van heel dichtbij de evolutie van het document bij perspective.brussels en de Gewestelijke Ontwikkelingcommissie (GOC) (nvdr: het wordt momenteel herzien, naar aanleiding van het openbaar onderzoek)”. Sommigen beweren dat dit op een ongelegen moment gebeurt, maar Joëlle Vandevoorde beschouwt dit eerder als een kans: “In de voorbereiding van het GMP kunnen we op die manier al oplossingen schetsen om bij te sturen in functie van de kritiek die het openbaar onderzoek over het GPDO zal opleveren.” Qua timing voorziet Joëlle Vandevoorde dat het plan in oktober klaar zal zijn, om dan te beginnen aan een parcours langs Brussel Mobiliteit, meerdere kabinetten en andere betrokken spelers. Eind januari zou dit moeten uitmonden op een groot consultatieforum met vele spelers. Het openbaar onderzoek (in feite het officiële administratieve traject) zal dan van start gaan, na goedkeuring in eerste lezing, in de lente 2018. Meer informatie: http://www.goodmove.brussels ● Dé nieuwsbrief voor de Brusselse ondernemer! handige prospectielijsten praktische modelcontracten allerlei business tips & tricks updates over nieuwe wetgevingen ... en nog veel meer! Ontvang de e-nieuwsbrief van de Kamer van Koophandel Brussel www.beci.be/sign_up_to_newsletter/ Het forum van 20 april, in de Sint-Gorikshallen. BECI - Brussel metropool - september 2017 43 © Nathalie Nizette

Bedrijfsvervoerplan: nieuwe maatregel voor de bedrijven die bedrijfswagens toekennen Op 1 juni 2017 heeft de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een nieuw besluit betreffende de verplichting van bedrijfsvervoerplannen (BVP) goedgekeurd. Het BVP blijft een verplichting (zoals vastgelegd sinds 2011) voor elk bedrijf dat meer dan 100 werknemers tewerkstelt op eenzelfde site (gebouwen en bijgebouwen op een afstand van minder dan 500m) in Brussel. Dit plan moet om de drie jaar worden geactualiseerd en dit jaar is het zover! Als gevolg van dit nieuwe besluit is een nieuwe maatregel verplicht geworden voor de bedrijven die bedrijfswagens toekennen aan meer dan 10 werknemers die op hun site zijn tewerkgesteld. De maatregel moet vóór 31/12/2018 zijn ingevoerd. 2. Nieuwe maatregel betreffende de bedrijfswagens De maatregel “het gebruik van het openbaar vervoer aanmoedigen” bestond reeds in de oude verplichting, onderverdeeld in 6 submaatregelen. Hij heeft als doel de werknemers aan te sporen hun wagen te laten staan en gebruik te maken van het openbaar vervoer voor professionele en woon-werkverplaatsingen. Ten minste twee van deze submaatregelen moesten worden ingevoerd. De nieuwigheid is dat de submaatregel “combineren of vervangen van de bedrijfswagen” verplicht wordt voor bedrijven die meer dan 10 bedrijfswagens ter beschikking stellen op hun site. Concreet heeft de onderneming twee mogelijkheden: ◗ Ofwel een mobiliteitspakket voorstellen dat toelaat de bedrijfswagen te combineren met of te vervangen door andere vervoersmiddelen (of cash). Dit “mobiliteitspakket” bevat minstens de fiets in een fietsdeelsysteem (“abonnement” of photo A. Ghys 1. Evolutie van het BVP als gevolg van het nieuwe besluit Sinds de inwerkingtreding van het besluit op 1 juni hebben de verplichte maatregelen van het actieplan enkele wijzigingen ondergaan. Ze zien er nu als volgt uit: ◗ Een contactpersoon, bij voorkeur de mobiliteitscoördinator, aanstellen. ◗ De werknemers informeren over de maatregelen van uw bedrijfsvervoerplan. ◗ De werknemers sensibiliseren voor duurzame verplaatsingswijzen. ◗ Een multimodaal bereikbaarheidsplan (dat informeert over alle bestaande vervoersmiddelen om uw site te bereiken) ter beschikking stellen van werknemers en bezoekers. ◗ Het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets aanmoedigen. ◗ Een overdekte en beveiligde fietsenstalling installeren die het wettelijke minimumaantal plaatsen bevat. ◗ Rekening houden met de Ecoscore bij de aankoop of de leasing van minder vervuilende voertuigen (bedrijfs- en dienstvoertuigen). ◗ Een actieplan voorzien en toepassen om het hoofd te bieden aan een noodsituatie die een impact heeft op de mobiliteit van de werknemers. “abonnement + kosten”) en: ➜ de abonnementen van het openbaar vervoer in functie van de behoeften van de werknemer OF ➜ de fiets (vanaf 2020 omvat het begrip “fiets” eveneens de elektrische fiets); ◗ Ofwel, op vraag van de werknemer en indien er geen mobiliteitspakket toegewezen werd, de combinatie van de bedrijfswagen met het abonnement van het fietsdeelsysteem toelaten, en, in voorkomend geval, een jaarlijks openbaar vervoerabonnement dat beantwoordt aan de behoeften van de werknemer. Concreet kan de invoering van deze maatregel worden verwezenlijkt met een beperkte, zelfs neutrale, financiële impact. Ook al laat het mobiliteitspakket altijd de combinatie met een bedrijfswagen toe, de werkgever kan het gebruik ervan beperken (via een limiet op de brandstofkaart, een intrekking van de toegang tot de parking, een keuze voor een wagen van een kleinere categorie). Het mobiliteitspakket kan ook zijn samengesteld uit cash, voor zover u de werknemers ook de mogelijkheid biedt (in functie van hun behoeften) te kiezen voor het fietsabonnement in een fietsdeelsysteem en de abonnementen van het openbaar vervoer of bedrijfsfietsen. Meer info: alle informatie over de verplichting van het bedrijfsvervoerplan is beschikbaar op de website www.leefmilieu.brussels/bvp . Vragen? Neem contact op met het BVP-team van Leefmilieu Brussel: pdebvp@environnement. brussels.

TOPIC « Crowd logistics »: Iedereen koerier MOBILITEIT EN LOGISTIEK De pakjesbezorging is in een race terechtgekomen waarin de innovaties estafette lopen. Crowd logistiek, die een beroep doet op particulieren, is de nieuwste manier om de nu al verwende consument nog sneller en efficiënter te bedienen. Peter Van Dyck J e zou het een soort Uber voor pakjesleveringen kunnen noemen. Crowd logistiek is een vrij nieuw fenomeen dat via apps werkt en waarbij particulieren of semi-professionelen worden ingezet voor het transport van goederen. Deze providers melden zich op een online platform aan als potentiële koeriers. De oorsprong ligt bij het people-to-people principe dat we bijvoorbeeld van Peerby kennen – een pakketje moet ergens naartoe, kan iemand die dezelfde richting uitgaat dit meenemen? – maar ook de zakelijke wereld is intussen op de trein gesprongen, omdat deze crowd logistiek oplossingen biedt voor same-day-leveringen. Het fenomeen kadert dus in de deeleconomie of ‘collaborative economy’, waarvan de Europese Commissie gelooft dat het zich naast het traditionele economische model zal nestelen. De EC beseft wel dat de huidige wetgeving aangepast dient te worden aan deze trend. Door die lacune proberen de lidstaten nu nog deze crowd logistiek activiteiten naar de achterpoortjes te sluizen die men voor de e-commerce heeft opengezet. “Ieder land doet dat naar eigen goeddunken, wat ertoe leidt dat bedrijven die internationaal actief zijn met verschillende wetmatigheden rekening moeten houden”, legt Jan Merckx uit, project officer bij het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL). “Europa wil de wetgeving wel harmoniseren, maar neemt daar de nodige tijd voor.” Leuke bijverdienste Jan Merckx stelt tot zijn tevredenheid vast dat de Belgische wetgever alert reageerde. Hij creëerde een gloednieuw wettelijk kader dat momenteel als best practice in Europa geldt. Wie in ons land een digitaal platform voor de deeleconomie wil oprichten, kan op de website van de FOD Financiën een aanvraag tot erkenning indienen. Bringr, een platform voor crowd logistiek dat bpost initieerde, staat daar intussen al geregistreerd. Om gebruik te maken van Bringr moet je de applicatie downloaden. Vervolgens kun je een pakket aanbieden op het platform en stipuleren waar het opgepikt en geleverd dient te worden. De betaling verloopt via de app (de vergoeding wordt bepaald op basis van het gewicht van het pakje en de afgelegde afstand). Belangrijke voorwaarde voor de erkenning door de wetgever is dat de verzendingen van particulier naar particulier moeten gaan. Bringr werkt bijvoorbeeld al samen met Carrefour. Als je daar gaat winkelen, kan je vragen om de boodschappen thuis te laten afleveren. Via het Bringr-platform wordt voor dat transport een particulier ingeschakeld, die het order oppikt en bij je thuis afzet. Het gaat met andere woorden om een dienst waar een particulier zich vrijwillig voor kandidaat heeft gesteld. Wat de wettelijke regeling voor de provider betreft: eens geregistreerd op een platform, kan hij een gunstige fiscale regeling genieten als zijn jaarlijkse verdiensten de 5000 euro bruto niet overstijgen. “De overheid controleert of de platformen het systeem niet misbruiken als een mechanisme om oneerlijk te concurreren met de reguliere markt”, vertelt Jan Merckx. “Het is net de bedoeling van de wetgever om verdoken zwartwerk tegen te gaan.” Bringr is alvast zeer te spreken over de regelgeving. Hans Robben, manager fulfilment & network innovation bij bpost: “Dit is alvast een stap in de goede richting. De crowd die pakjes wil vervoeren heeft duidelijkheid nodig over de inkomsten en de te betalen belastingen. We hebben gemerkt dat de regeling een positief effect heeft op het aantal gebruikers dat zich aanmeldt. We moeten wel beseffen dat dit slechts een eerste stap is, we zitten nog in een leerproces. Binnen een jaar zullen we moeten bekijken welke maatregelen nog nodig zijn om crowd logistiek verder een boost te geven, zonder disruptief te zijn voor de markt.” Bloemboeketjes In het voorjaar van 2016 startte het VIL een pilootproject rond crowd logistiek. Naast onder meer Dreamland, Kariboo! en Procter & Gamble stapten ook Bringr/bpost en DHL Parcel erin mee. Waarom zijn spelers die al actief zijn in de pakjesBECI - Brussel metropool - september 2017 45 © Thinkstock

TOPIC bezorging zo geïnteresseerd in deze alternatieve vorm? “De strijd binnen de e-commerce wereld is bikkelhard”, antwoordt Jan Merckx. “De wet wordt gedicteerd door Amazon en in mindere mate door Coolblue. Die willen alsmaar sneller gratis leveren. Amazon is als internetverkoper van boeken gestart, maar heeft vandaag over heel de wereld magazijnen, en niet alleen voor boeken, en een eigen vloot vliegtuigen. Dit laat het bedrijf toe een hoogwaardige service aan een redelijke kostprijs te bieden. Zo worden andere bedrijven verplicht om steeds innovatiever te worden in hun zoektocht naar betere en goedkopere oplossingen voor hun klant, die al zo verwend is dat hij liefst binnen de twee uur zijn online bestelde T-shirt thuis ontvangt. Crowd logistiek is zo’n manier om de prijs te drukken.” Bringr begon als een experiment bij bpost. Tijdens een interne managementsopleiding werd gebrainstormd over een product gebaseerd op het principe van crowdsourcing. Nadien werkte men samen met het Leuvense consultancybureau AE het concept van Bringr verder uit. “We zagen dat de deeleconomie zich als trend installeerde in tal van sectoren, ook in de onze”, verklaart Hans Robben. “Door deel te nemen aan het pilootproject willen we de impact van crowd logistiek op onze core business onderzoeken. In welke zin kan dit een verrijking voor bpost zijn? Ik kan nu al stellen dat het iets extra’s toevoegt aan onze bestaande diensten. Met Bringr doen we verzendingen, zoals de levering van bloemboeketjes, die we nooit op de traditionele manier zouden kunnen realiseren. In de reguliere pakjesbezorging is het immers de standaard dat de goederen verpakt zijn en de ene dag verzonden en de volgende uitgereikt worden. Met Bringr kunnen we dag zelf nog leveren. Het is precies die flexibiliteit die Carrefour motiveerde om met Bringr in zee te gaan.” M aak gebruik van onze systemische benadering en onze grondige data-analyse (m.i.v. big data). Haal voordeel uit onze lange praktijkervaring. Dankzij onze ingenieurs, economisten, stedenbouwkundigen en data-analisten identificeert en vermindert u de risico’s van uw projecten – en verhoogt u hun duurzaamheid. DUURZAAM TRANSPORT VOOR EEN DYNAMISCHE ECONOMIE Al 30 jaar lang biedt het onafhankelijk adviesbureau Stratec steeds meer innovatieve oplossingen voor een efficiënte en duurzame organisatie van uw activiteiten en het gebied dat u beheert. Wij staan u terzijde in milieubeheer, bij het uitvoeren van reglementaire en strategische studies. Stratec beschikt over de nieuwste technologie voor data-analyse, modellering en communicatie. U mag dus rekenen op een onberispelijke technische en grafische weergave. Stratec is een erkend bureau voor de uitvoering van effectenstudies in Brussel en in Wallonië. Het helpt u bij: O O Het indienen van milieuvergunningsaanvragen Het schrijven van milieueffectenverslagen en de uitvoering van dergelijke effectenstudies O O O Toegankelijkheidsstudies voor bedrijven Studies ter optimalisatie van bedrijfslocaties Studies over goederenlogistiek Onze vier deskundigheidsgebieden: STRATEC SA HET MILIEU DE MOBILITEIT DE ECONOMIE VAN HET VERVOER DE RUIMTELIJKE ORDENING /SMART CITY Adolphe Lacomblélaan 69-71 bus 8 1030 Brussel België +32 (0) 2 738 78 83 py.ancion@stratec.be D.R.

Revolutionaire technologie Ecologische impact Bringr bedient op dit moment het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de stad Gent en de provincie Antwerpen. “In de minder stedelijke gebieden binnen de provincie Antwerpen lijkt het ook wel te werken, maar toch is het daar minder evident”, weet Hans Robben. “Als we nog uitbreiden, zullen we ons concentreren op eerder dichtbevolkte gebieden, waar we een goede mix van verzenders en koeriers vinden.” De vrees dat crowd logistiek een alibi wordt om goedkope arbeidskrachten in te zetten, dient volgens Jan Merckx van het VIL genuanceerd te worden. “Uit studies is gebleken dat mensen die bij ListMinut werken, een platform waar je terecht kunt om klussen te boeken, meer verdienen dan mensen die het op een conventionele manier doen. Vele digitale platformen, zoals maaltijdenbezorger Deliveroo, belonen medewerkers: hoe meer klanten je bedient, hoe meer kans op extra’s De wereld van de (crowd) logistiek evolueert razendsnel. De ene innovatie volgt de andere op. Een baanbrekend voorbeeld in België is Parcify, dat in Gent, Antwerpen en Brussel met fietskoeriers werkt en al een deal heeft gesloten met Zalando. Bpost besloot onlangs om mee in Parcify te investeren, omdat de technologie die ze gebruiken zo revolutionair is. “Die technologie zorgt ervoor dat je pakjes kan bezorgen op de plaats waar de geadresseerde zich op dat moment bevindt”, legt Hans Robben van bpost uit. “Gebruikers die akkoord gaan met de algemene voorwaarden weten dat Parcify via hun smartphone toegang heeft tot een aantal gegevens, zoals de locatie. De mensen maken zich geen zorgen om hun privacy omdat ze overtuigd zijn van de toegevoegde waarde van de dienst. Ze ervaren het zelfs als het ultieme comfort.” bovenop je standaardloon. In de verre toekomst zal het waarschijnlijk zo evolueren dat iemand die volledig via zulke platformen werkt een broker aan zijn zijde heeft die kan zeggen uit welke opdracht hij het meeste voordeel kan halen.” Ook al durft Jan Merckx niet te beweren dat het pakjesvervoer nu al groener en duurzamer wordt door de crowd logistiek, hij is optimistisch gestemd over de ecologische impact op langere termijn. “We kunnen verwachten dat steeds meer steden lage-emissiezones zullen installeren. In Kopenhagen is de fiets nu al het belangrijkste vervoermiddel. Ooit zal dat ook zo zijn in België, zelfs in de kleinere steden. Dus ja, deze platformen zullen een facilitator worden om op een meer ecologische manier producten bij mensen te brengen. Ooit komen er micro-magazijnen met lockers, waar je je als eindklant hoogstens 200 meter voor moet verplaatsen, en ik voorspel dat de consument hoe langer hoe minder psychologisch gehecht zal zijn aan de thuislevering pur sang.” ● Naast verkoop ook advies! Wij helpen bedrijven met het opstellen van mobiliteitsplannen en het uitdenken van vernieuwende multimodale mobiliteitspakketten voor hun werknemers. Wij helpen u met het lanceren van lichte, elektrische en gedeelde mobiliteitsoplossingen. The Core (boven) is een bedrijfsscooter van hoge kwaliteit en met een grote autonomie, die de meeste koerierbedrijven zal bekoren door zijn vermogen, zijn wendbaarheid en zijn grote laadcapaciteit. Hij is uitgerust met een gps en laadruimten, ontwikkelt een autonomie van 60 tot 100 km en haalt een snelheid tussen 25 en 80 km/u. De E-Bikeboard EVOII (onder) is een gloednieuw vervoermiddel: een elektrisch aangedreven driewieler met een sportieve look, om zich slim en milieubewust te verplaatsen. Hij is oorspronkelijk bedoeld voor recreatief gebruik, maar ook prima geschikt voor mensen met mobiliteitsproblemen en voor de veiligheids-, hulp- of ordediensten. De e-Bikeboard heeft een tot drie aandrijfwielen en een autonomie die kan oplopen tot 120 km (besch. 02/2018). Impulse Solutions BVBA/ Arnaud Sirtaine +32 476 29 43 27 mobility@impulse-solutions.be www.impulse-solutions.be BECI - Brussel metropool - september 2017 47

De IBO in bedrijfsverband Met de IBO in bedrijfsverband leidt u een toekomstige medewerk(st)er op volgens de criteria van het beroepsprofiel dat u zoekt. Concreet: Bruxelles Formation, uw onderneming en de stagiair(e) sluiten een overeenkomst die het opleidingsplan definieert. De IBO in bedrijfsverband voorziet een opleidingsfase en meteen daarop een tewerkstellingsfase. Tijdens de één à zes maanden durende opleiding betaalt uw onderneming een vormingsuitkering waarvan het bedrag afhangt van de situatie van de stagiair(e). Deze vergoeding stemt overeen met het brutoloon voorzien voor deze functie in uw onderneming, waarvan de RSZ-bijdragen en de sociale inkomsten van de persoon worden afgetrokken. De tewerkstellingsfase begint na afloop van de opleidingsfase en duurt minstens even lang. Tot welke werkgevers richt deze formule zich? De ondernemingen van de openbare en privé sectoren, de vrije beroepen en de VZW’s. Wie mag u voor een IBO in bedrijfsverband aanwerven? De toekomstige medewerk(st)er moet bij Actitis ingeschreven zijn. BRUXELLES FORMATION former pour l’emploi in samenwerking met Belangstelling voor deze formule? Contacteer de Service relations entreprises telefonisch op het nummer 02 371 74 61 of 73 34, of per e-mail, op het adres fpie@bruxellesformation.be Verantwoordelijke uitgever: Olivia P’tito – Stallestraat 67 – 1180 Brussel – Versie: maart 2017

Binnenkort een Port Center in Brussel? MOBILITEIT Op 30 juni 2017 tekenden de Haven van Brussel en de Brusselse Havengemeenschap in Le Havre het AIVP1 Handvest van de Opdrachten van een Port Center. De kans is dus groot dat Brussel binnen enkele jaren over een dergelijk Port Center beschikt. Uitleg krijgen we van Michel De Bièvre, de voorzitter van de Brusselse Havengemeenschap (BHG). Gaëlle Hoogsteyn Wat is een Port Center? “Een Port Center staat in voor de promotie en de bekendmaking van de havencultuur”, verklaart Michel De Bièvre. Het zorgt ervoor dat het al dan niet ingewijde publiek een beter inzicht krijgt in de hedendaagse activiteiten van een haven. Het legt ook de klemtoon op de sociaaleconomische rol en de impact op het milieu, via onderwerpen als de industriële activiteiten in de haven, het vervoer van goederen, de internationale handel, de integratie van de haven in de stad enz. “De haven is een economische long, waarvan de meerwaarde duidelijk wordt tijdens een bezoek ter plaatse”, stelt de voorzitter van de BHG. Het Port Center is dus bedoeld als een vormings- en informatietool. “Een toelichting over het nut van de haven vereist een aanpak die voor het algemeen publiek toegankelijk is.” De heer De Bièvre voegt eraan toe dat specifieke aandacht zal worden besteed aan scholieren en studenten, voor wie de haven eventueel toekomstuitzichten inhoudt. “Werkgelegenheid in de haven gaat nog steeds gebukt onder een slechte reputatie. Dankzij het Port Center hopen wij bij te dragen tot nieuwe roepingen, onder andere bij de jongeren en onder laaggeschoolde werkkrachten die in Brussel zeer gevraagd zijn.” De ontwikkeling van een Port Center in samenspraak met alle spelers die instaan voor erfgoed, cultuur en toerisme is ook een manier om de aantrekkelijkheid van de haven en het aantal bezoekers te verhogen. “Verder is het de bedoeling om reeds bestaande initiatieven te combineren. Ik denk aan tochten op het kanaal of Brussel Bad.” Het Brussels project Michel De Bièvre rechtvaardigt het project door de nood om meer bekendheid te geven aan de economische en industriële activiteiten rond het kanaal, zeker nu die onder 1. Association Internationale des Villes Portuaires BECI - Brussel metropool - september 2017 49 druk komen te staan van de vastgoedsector. “Wij moedigen de dialoog tussen haven en burgers sterk aan. Deze communicatie is van vitaal belang om de aantrekkelijkheid en de competitiviteit van een moderne haven te garanderen.” De AIVP heeft hierover een studie verricht en de BHG onderzoekt momenteel de haalbaarheid van een Port Center in Brussel. “De ondernemingen die wij tijdens de enquête hebben benaderd, spreken zich over dit project zeer positief uit.” De BHG is vandaag op zoek naar regionale partners en mogelijke sites. Michel de Bièvre weet dat het succes van het Port Center in ruime mate zal afhangen van zijn vestigingsplaats: “Wij wensen dat het Port Center vlak naast het kanaal zou worden opgericht om het ook per schip toegankelijk te maken. Verder moet de ligging voldoende centraal zijn om het publiek (o.a. toeristen) ook toe te laten dit bezoek met andere activiteiten te combineren.” Wat de ondernemingen ervan denken Georgy Eggermont, Director Marketing & Applied Technology – Heidelberg Cement Benelux: “Brussel zou zich moeten profileren als een stad die op een efficiënte manier haar industrie en economische activiteit in het stedelijk weefsel integreert. Dit kan alleen als het stadscentrum ook via de waterweg bereikbaar is en als een industriële en economische activiteit langs het kanaal in stand wordt gehouden. In het Port Center zijn alle stakeholders van het concept vertegenwoordigd. Dit zijn de industrie, de haven en de overheden, maar ook de inwoners, de gemeenschap en het onderwijs. Deze stedelijke integratie zal slechts vruchten afwerpen als ze rekening houdt met de eigenheden van elke speler. Talrijke steden hebben het leven van hun haven uitbesteed. Deze vergissing wil Brussel niet begaan. En met het Port Center kan de stad zich op dit vlak onderscheiden.” © CS Photos

TOPIC Het kanaal als ruggengraat van de stad “Brussel biedt als kanaalhaven een ruime verscheidenheid aan diensten en een flink groeipotentieel.” Het kanaal speelt namelijk een belangrijke rol in het mobiliteitsbeleid. Uit de cijfers van 2016 blijkt dat de waterweg de doorgang van 600.000 vrachtwagens in de Brusselse agglomeratie heeft vermeden. Hiermee werd ook 95.000 ton CO2 uitgespaard. uitstoot Het informatiecentrum Maasvlakte 2, in Rotterdam: een van de voorbeelden die de studie vermeldt. Het kanaal bewijst aanzienlijke diensten o.a. voor de aanvoer van bouwmateriaal en het transport van afval, zonder een beroep te doen op vrachtwagens. “En de aanwezigheid van een industriezone langs het kanaal zorgt voor het behoud, in het Brusselse Gewest, van een hele reeks financiële inkomsten die voortvloeien uit de creatie van toegevoegde waarde. Zonder de haven zou dit alles naar andere streken in België vertrekken.” Ten slotte legt Michel De Bièvre de klemtoon op de toekomst: “De haven biedt een flink potentieel aan internationale ontwikkeling.” ● De BHG wenst een evenwichtige ontplooiing van de stad Doorheen het De Brusselse Havengemeenschap (BHG) verenigt als privé vzw niet alleen de ondernemingen die in het havengebied zijn gevestigd maar ook andere instellingen en organen die bij de economische activiteit rond het kanaal zijn betrokken. Met haar 150 leden is de BHG de gesprekspartner bij uitstek van de gewestelijke overheden in het raam van een havengebied dat een ingrijpende ontwikkeling en grondige veranderingen doorstaat. In de maand juni werd het 60-jarige bestaan van de vereniging plechtig gevierd. Ze ontstond namelijk in 1957 op initiatief van de Kamer van Koophandel van Brussel en andere partners1 . Oorspronkelijk had zij tot taak de troeven van het havengebied te promoten. Haar opdrachten zijn met de tijd flink gediversifieerd. Tijdens de afgelopen jaren is het aantal leden van de BHG verdubbeld. Ze vertonen bovendien een grotere diversiteit. Ook de activiteit is aanzienlijk toegenomen. De gemeenschap zorgt niet alleen voor de opvolging van de problemen waar de leden dagelijks mee kampen: ze zet zich voortaan ook in voor de snelle evolutie van het kanaalgebied, dankzij een (pro)actieve deelname aan de ontwikkeling van een gewestelijke visie. 50 BECI - Brussel metropool - september 2017 jaar organiseert de BHG een aantal evenementen, waaronder thematische commissies, netwerking (o.a. de befaamde Barolo), studiereizen enz. In 2015 ontstond bovendien een specifieke commissie voor het Kanaalplan, met de bedoeling bedrijven te informeren en een constructieve dialoog aan te knopen met de overheid. Michel De Bièvre. Door de demografische groei, de uitdagingen van de mobiliteit en de druk van vastgoedprojectontwikkelaars bevindt het havengebied zich in een vrij ongemakkelijke situatie. Om de economische activiteit te vrijwaren, werd echter niet gekozen voor delokalisering of inkrimping, maar voor een gedreven samenwerking met de gewestelijke spelers (de regering, de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting, de Bouwmeester …). De haven wil zelf bijdragen tot de overgang naar een zekere verstedelijking van de zone. Precies daarom lanceerde de BHG de studie rond het Port Center project. Dankzij dynamisch overleg met de overheid en de Haven van Brussel zal het Port Center prachtig kunnen getuigen van de integratie van de havenactiviteiten in het stedelijk weefsel en van de relatie die een stad en haar haven tot stand kunnen brengen. Als stichtend lid en structurele partner van de BHG juicht BECI deze aanpak toe. Voor meer informatie over de activiteit van de BHG of over de ontwikkeling van het kanaalgebied contacteert u Lise Nakhlé : lna@beci.be. 1. De Syndicale Kamer van Vervoer (nu Beltop), de Vereniging van de Havengebruikers en de N.V. der Brusselse Vaart- en Haveninrichtingen (waarvan de Haven van Brussel de bevoegdheden heeft overgenomen). © hallz

Havenlogistiek ten voordele van de mobiliteit De bevoorrading van Brussel met voedingswaren, olieproducten, bouwmaterialen en metaalproducten verloopt grotendeels via de haven. Zo wordt de mobiliteit in Brussel verbeterd en rijden er dagelijks ca. 2 000 vrachtwagens minder over de weg. De Haven van Brussel wil nieuwe trafieksoorten ontwikkelen en de modal shift naar de wateren spoorweg bevorderen. Daarmee tracht ze alle problemen die het klassieke wegtransport veroorzaakt, te bestrijden (geluidshinder, beschadigde wegen, ongevallen, files, vervuiling, enz.). Concreet ontwikkelt de Haven een netwerk van overslagplatformen langs het kanaal om stadsdistributie via de waterweg te organiseren en goederen zo dicht mogelijk te laten leveren bij de eindgebruiker. Zo worden de kosten van ‘de laatste kilometer’ verlaagd. Op de platformen zullen zowel consumptiegoederen als bouwmaterialen behandeld worden. De Haven is al betrokken bij stedelijke distributie, maar zal dat nog meer zijn van zodra het platformnetwerk operationeel is. Het project kadert in het ‘Strategisch plan voor het goederenvervoer’ van het Gewest. Bijvoorbeeld, onlangs werden in het Urban Transfer Center van het Biestebroekdok in Anderlecht 223 palletten gelost met 310 ton betonblokken. Het transport was bedoeld voor de bouwwerf Nautilus, een groot vastgoedproject tussen het kanaal en de Industrielaan. Een mooi voorbeeld van de steeds creatievere en innovatievere logistieke mogelijkheden die de Haven van Brussel te bieden heeft voor bouwprojecten. Dat alles om het welzijn in de stad te verhogen. Kortom, de Haven wordt een steeds slimmer logistiek centrum dat de mobiliteit ten goede komt. Meer informatie: lvandenbroeck@port.brussels www.port.brussels

FOCUS Coworking zoveel meer dan gedeelde kantoren Coworking zit in Brussel flink in de lift! In enkele jaren tijd verschenen dergelijke kantoorruimten zowat overal. De aanbieders pakken de zaken steeds professioneler aan en specialiseren zich om door te breken op een markt die een snelle evolutie doorstaat. Een overzicht. Guy Van den Noortgate M isschien zijn zelfstandigen en starters in andere Europese steden iets enthousiaster dan hier, in Brussel. Toch blijft coworking zich in onze stad jaar na jaar ontwikkelen en neemt het aantal aangeboden kantoorruimten constant toe. De vraag is of het aanbod op de markt vandaag niet groter is dan de vraag, die eerder aan de bescheiden kant blijft. Dat denken sommige professionals van de sector. Zo bijvoorbeeld Anis Bedda, de medeoprichter van Transforma bxl: “De Brusselse markt is anders dan die van steden als Parijs, Londen, Barcelona of Milaan, waar coworking het zeer goed doet omdat de privé ruimten er kleiner zijn. In Brussel beschikt de zelfstandige of de startende ondernemer vaak over een kamertje om thuis te werken. Hij ziet dus niet onmiddellijk in waarom hij een kantoor of een gedeelde werkruimte zou huren. Bovendien is de Belg conservatiever ingesteld dan andere Europeanen. En laten we er meteen bij vertellen dat het aanbod de vraag niet alleen overschrijdt door een gebrek aan belangstelling, maar ook omdat er in Brussel echt geen tekort bestaat aan beschikbare kantoorruimten. In andere hoofdsteden is dat niet zo.” Gemeenschap en netwerking Het concept is zeer in trek en heeft dus spontaan een aantal nieuwe spelers aangetrokken, die de kans grijpen om leegstaande ruimten te rentabiliseren. “Door de overvloed aan beschikbare oppervlakten op de markt heeft een aantal ondernemers zich in coworking gelanceerd”, stelt Frédéric Vermeylen, gedelegeerd bestuurder van Topos-The Loft. “Coworking is echter veel meer dan het verhuren van een kantoor.” Om potentiële klanten te overtuigen en zich op een competitieve markt te onderscheiden, besloten meerdere spelers op het terrein hun aanbod te diversifiëren. Sommige hebben zich zelfs op een of andere manier geTopos vestigde zijn centra in herenhuizen. specialiseerd. Een voorbeeld hiervan is BetaCowork, die zich voornamelijk richt tot starters en techneuten en zich trouwens is gaan vestigen in de ICAB, een business and technology incubator in Etterbeek. Een totaal andere stijl vinden we in Anderlecht met Co-oking, die aan starters in agrovoeding 24/7 keukeninstallaties ter beschikking stelt. Met dit mooie initiatief krijgen jonge ondernemers toegang tot professionele apparatuur om hun concept en hun recepten goedkoop uit te testen. In Vorst vestigde zich Factory Forty, die heel wat starters in de informatietechnologieën samenbrengt. En dan is er ook nog LaVallée, waarvan de deuren in september 2014 open gingen in een vroegere, 6.000 m² grote wasserij, op een steenworp van het kanaal en van het toekomstige ‘Citroën’ museum van hedendaagse kunst. Vandaag werken daar ongeveer 130 creatieve ondernemers (beeldende kunstenaars, grafici, schilders, stylisten, beeldhouwers, decorateurs enz.) en worden er talrijke evenementen georganiseerd. Allemaal originele initiatieven, waarvan sommige niet duidelijk kiezen tussen incubator en coworking. ServCorp is een internationale groep van Australische afkomst, ook in Brussel ingeplant. 52 BECI - Brussel metropool - september 2017 “De krachtlijn van coworking is het werken binnen een gemeenschap en de ontwikkeling van een netwerk”, vertelt Bernard Perelztejn, vennoot en verantwoordelijke coworking bij Topos-The Loft. “Ons aanbod is enerzijds klassiek, met business centers in onze vijf sites (Congres, Louiza, Montgomery, Warandepark en Schuman), en anderzijds specifieker op coworking gericht met het concept The Loft op onze sites Louiza en Montgomery. Alle onze centra zijn in herenhuizen gevestigd. Dat maakt ons uniek. De sfeer is ook anders dan in open-space kantoren. Wij beschikken bijvoorbeeld over tuinen. In een coworking ruimte kan de zelfstandige of starter collega’s ontmoeten en vlotte contacten leggen. En door de verscheidenheid aan competenties en vaardigheden in onze verscheidene centra, haalt iedereen daar voordeel uit. Topos-The © ServCorp © Topos-The Loft

FOCUS Loft huisvest bovendien goed gevestigde ondernemingen, meteen ook een pluspunt voor coworkers. We besteden ten slotte veel aandacht aan maatschappelijke innovatie en aan contacten tussen uiteenlopende profielen. Een coworking ruimte is eerst en vooral mensgericht.” Diensten met een toegevoegde waarde Spelers genoeg op de coworking markt. Degenen die het vak op een professionele manier aanpakken, stellen het wel. Eén hiervan is pionier Transforma bxl en zijn totaal ingerichte ruimte in de voormalige kantoren van het farmaceutisch bedrijf Sanofi in Evere. Toen het zich in het noorden van Brussel ging vestigen, ideaal gelegen in de nabijheid van de autosnelweg naar Luik en de luchthaven, was Transforma van plan, zo zegt Anis Bedda, “om het trefpunt te worden tussen de oude en de nieuwe bedrijfswereld door bijvoorbeeld teams de mogelijkheid te bieden concepten bij ons te komen uittesten, met onderdompeling in een startersmentaliteit.” Twee jaar later is aan dit betoog niets veranderd. “Rond coworking hebben we meerdere lagen met de sterke toegevoegde waarde ontwikkeld via innovatieprogramma’s, co-creatieruimten, brainstorming enz. Onze taak beperkt zich niet tot het aanbieden van werkruimte en vergaderzalen. Wij promoten ook evolutie en verandering. We trachten een positieve impact op de samenleving te hebben door innovatie en ondernemingszin aan te moedigen, diversiteit te versterken, sociale innovatie te stimuleren en nieuwe werkmethodes te promoten die op de mens focussen en Brussel positief In partnerschap met de NMBS vestigde Regus zich in meerdere Brusselse stations, waaronder Brussel-Luxemburg. beïnvloeden.” Transforma bxl legt bovendien de klemtoon op duurzaamheid, onder andere met de lancering van Impact101, een P2P ecosysteem voor duurzame innovatie. Ook Regus onderscheidt zich. De firma die Mark Dixon in 1989 oprichtte, vertegenwoordigt vandaag een netwerk van nagenoeg 3.000 businesscenters in bijna 900 steden en 120 landen. In Brussel heeft Dixon het aanbod aan de evolutie van de markt aangepast, met een integratie van coworking ruimten in het tiental Regus sites die de hoofdstad rijk is. Regus heeft ook een partnerschap gesloten met de NMBS om in verscheidene spoorwegstations ‘Regus Express’ centra te lanceren. Het zijn er drie in het Gewest: Brussel-Centraal, Brussel-Luxemburg en Brussel-Zuid. Deze centra zijn ideaal gelegen ten aanzien van het openbaar vervoer en richten zich dus eerst tot DE BESTE VIRTUELE KANTOREN & UITGERUSTE KANTOORRUIMTES TER WERELD Neem contact met ons op: +32 2 403 38 50 marketing@servcorp.be www.servcorp.be EERSTE MAAND VAN VIRTUELE KANTOOR GRATIS Zonder verdere verplichtingen MAAK INDRUK OP UW KLANTEN MET SERVCORP: • Prestigieuze kantoorruimtes • Superieure vergarderzalen • Cowork-ruimten • Bedrijfsdomiciliëring • Adembenemende zichten • Een professioneel team ter beschikking • Een toegewijde, opgeleide receptionist die al uw telefoongesprekken beantwoordt • Internet met een hoge verbindingssnelheid • Flexibele contracten Paris London New York Tokyo Hong Kong Singapore Dubai Shanghai BECI - Bruxelles métropole - september 2017 Sydney Meer dan 150 vijfsterrenlocaties wereldwijd 53 Vanaf slechts 80€/maand Uw adres zou hier kunnen zijn Verdiepingen 5 & 6, Europese wijk Schumanplein © Regus

FOCUS nationale en internationale reizigers, al zijn zij ook bedoeld om op langere termijn zelfstandige ondernemers te overtuigen – want die behoren eveneens tot de profielen die Regus tracht te benaderen. SilverSquare is een andere grote speler en coworkingpionier. Hij breidde eind 2016 zijn aanbod uit met de opening van een nieuw centrum, nog steeds op de Louizalaan, maar deze keer ter hoogte van het Stefaniaplein. Een nieuwe site dus, naast SilverSquare Louiza en SilverSquare Europe, aan de de Meeûssquare. SilverSquare voorziet verdere uitbreidingen in de komende jaren, beschikt vandaag over ongeveer 7.500 m² en heeft meer dan 650 leden. Ligging en stijl Met de huidige mobiliteitsproblemen die Brussel het leven zuur maken, is de ligging van de centra van strategisch belang. Niet verwonderlijk dat een flink deel ervan in de nabijheid van de grootste stations (of zelfs binnen de stations) is gevestigd. Laten we niet vergeten dat deze ruimten vooral zijn bestemd voor Vlamingen en Walen die in de hoofdstad over een contactpunt wensen te beschikken. En dat zijn er nog de buitenlandse ondernemingen en ondernemers. Van hun kant zullen Brusselse ondernemers niet alleen aandacht besteden aan de aangeboden diensten, maar ook aan de toegankelijkheid vanuit hun woonplaats. Vandaar de goede raad van Bernard Perelztejn: “Geef zo mogelijk de voorkeur aan een ruimte dicht bij u thuis, SilverSquare breidt zijn aanbod verder uit. Hierboven SilverSquare Louiza. gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer, per fiets of zelfs te voet. Bovendien moet u ook zin hebben om in het gekozen kantoor te werken. Daarom bieden we bij Topos-The Loft de mogelijkheid aan belangstellende personen om een test te doen en na te gaan of de ruimte hun aanstaat.” De stijl en de ligging zijn dus van belang voor het werkcomfort en voor het vervoer (de toegankelijkheid). Hiervan getuigen Servcorp en le Manoir des Offices. De eerste is sinds 2001 aan de Brusselse Bolwerksquare gevestigd en beschikt sinds 2016 over een tweede adres aan het Schumanplein, ter vervanging van een te klein geworden pand in de Wetstraat. De eerste site herbergt een zestigtal www.manoirdesoffices.com www.intermedium-international.com secretariat@manoirdesoffices.com T. +32 (0) 2 373 51 10 LE MANOIR DES OFFICES -BRUSSELSManoir des offices 1. PRIVE BUREAUS Intermedium 1. ONZE TRADITIONELE DIENSTEN secretariat@intermedium-international.com T. +32 (0) 2 373 51 18 Evaluatie, herstructurering, conflictoplossing, cost killing, In een rustig en groen decor met een all-in service 2. DOMICILIËRING VAN DE VENNOOTSCHAPPEN voorbereiding van de beëindiging van bedrijven, etc. 20 experten stand tot uw beschikking ! 2. KOOP/VERKOOP VAN BEDRIJVEN Met onze administratieve en fiscale diensten als optie Een multidisciplinair team met een internationale stem. Een netwerk van meer dan 150 partners in Europa. 54 BECI - Bruxelles métropole - september 2017 Avenue Georges Lecointe 50 - 1180 Bruxelles © SilverSquare

FOCUS uitgeruste kantoren, en de tweede, een vijftigtal. Servcorp werd in 1978 in Australië door Alfred Moufarrige opgericht. “Onze stichter is de pionier van het virtuele kantoor”, vertelt Dayana Mero, die verantwoordelijk is voor Servcorp in Brussel. “Eigenlijk bieden we niet echt een coworking ruimte, maar gelijkaardige oplossingen met tafels waar een tiental mensen aan kunnen werken. In andere centra, New York bijvoorbeeld, bestaan er volwaardige coworking ruimten. Omdat wij deel uitmaken van een grote groep met een wereldwijd netwerk, kunnen wij onze klanten formules aanbieden die echt aan hun specifieke behoeften beantwoorden.” Le Manoir des Offices is recenter en opende verleden jaar zijn deuren in Ukkel. Bernard Guevar, CEO: “Aan buitenlandse ondernemingen die hun activiteit ook in Brussel willen verankeren, bieden we een plaats waar ze zich kunnen vestigen en over een werkruimte beschikken. Ze kunnen er bovendien een beroep doen op een team professionals dat alle administratieve, boekhoudkundige en fiscale taken voor zijn rekening neemt. Elk van onze kantoren heeft een unieke sfeer en beantwoordt aan de specifieke verwachtingen van de onderneming.” In zijn groene omgeving biedt le Manoir des Offices, naast een aantal diensten, een aangename werksfeer, iets waar de klanten hoe langer hoe meer naar vragen. Het is daarom niet verrassend dat de spelers op deze markt allerlei initiatieven nemen om de ruimten aangenamer te maken, Transforma wil bijdragen tot verandering en innovatie. onder meer door een duurzame aanpak die beter overeenstemt met de verwachtingen van de jonge clientèle, met gevoel voor zulke vraagstukken. Naast de klassieke en gespecialiseerde oplossingen op de markt, bestaat er dus een hele waaier originele oplossingen waar iedereen zijn gading zal in vinden. Volgens dezelfde logica als Topos-The Loft en zijn herenhuizen, vestigde de Coworking Les Galeries zich in een appartement met uitzicht op de Koningsgalerij en vond de Schaarbeekse La Lustrerie onderdak in een vroegere fabriek van lichtarmaturen, met ‘lichtovergoten’ kantoorruimten. métropol ember 2017 55 © Transforma

De voornaamste coworking ruimten in Brussel • Multiburo Brussels European District, de Meeûssquare 38-40, B-1000 (www.multiburo.com) • Multiburo Brussels Louise, Louizalaan 149/24, B-1050 (www.multiburo.com) • Regus Brussels Central Railways Station, Europakruispunt 2, B-1000 (www.regus.be) • Regus Brussels Luxembourg Railways Station, Trierstraat 1, B-1050 (www.regus.be) • Regus Brussels Zuid-Midi Railways Station, Fonsnylaan 46 box 59, B-1060 (www.regus.be) • Science14 Brussels, Wetenschapsstraat 14b, B-1040 (www.science14.com) • Atlantic CoWorking, Koolmijnenkaai 30, B-1080 (www.atlanticcoworking.be) • Bartleby Coworking, Vanderkinderestraat 467, B-1180 (www.bartleby-brussels-coworking.be) • Betacowork, Witte Patersstraat 4, B-1040 (www.betacowork.com) • Bon Jour, Scepterstraat 57C, B-1050 (www.bonjour-bruxelles.com) • Co-oking, Henri-Joseph Genessestraat 34 bus 9, B-1070 (www.co-oking.be) • Co.Station Brussels, Sint-Goedelevoorplein 5, B-1000 (www.co-station.com) • Coworking Les Galeries, Koningsgalerij 30, B-1000 (www.galeriescoworking.be) • Creative District, Kolonel Bourgstraat 122, B-1140 (www.creative-district.be) • Factory Forty, Oude Vijversstraat 40, B-1190 (www.factoryforty.be) • L42, Wetstraat 42, B-1040 (www.l42.be) • La Lustrerie, Paleizenstraat 153, B-1030 (www.lalustrerie.be) • La Récré, de Stassartstraat 118, B-1050 (www.larecrecafe.com) • LaVallée Creative Spot, Adolphe Lavalléestraat 39, B-1080 (www.creativespot.be) • Le Manoir des Offices, Georges Lecointelaan 30, B-1180 (www.manoirdesoffices.com) • MolenGeek, Meelfabrieksplein 10, B-1080 (www.molengeek.com) • SeedFactory, Vrijwilligerslaan 19, B-1160 (www.seedfactory.be) • Servcorp Bastion Tower, Marsveldplein 5, B-1050 (www.servcorp.be) • Servcorp Schuman 3, Schuman-rondpunt 2-4, B-1040 (www.servcorp.be) • SilverSquare Europe, de Meeûssquare 35, B-1000 (www.silversquare.eu) • SilverSquare Louise, Louizalaan 523, B-1050 (www.silversquare.eu) • SilverSquare Stéphanie, Louizalaan 54, B-1050 (www.silversquare.eu) • SmartWork Monnaie, Wolvengracht 11, B-1000 (www.gosmartwork.be) • The Library Ixelles, Dageraadstraat 4, B-1000 (www.thelibrarygroup.be) • The Library Europe, de Broquevillelaan 40, B-1200 (www.thelibrarygroup.be) • The Library Ambiorix, Ambiorixsquare 10, B-1000 (www.thelibrarygroup.be) • The Mug Brussels, Karel Martelstraat 6-8, B-1000 (www.themug.be) • Timesmore, Sint-Michielslaan 47, B-1040 (www.timesmoregroup.be) • Topos-The Loft Louise, Louizalaan 367, B-1050 (www.topos.be) • Topos-The Loft Montgomery, Priester Cuypersstraat 3, B-1040 (www.topos.be) • Transforma bxl, Jules Bordetlaan 13, B-1140 (www.transformabxl.be) Een andere stijl? La Récré, een working café in Elsene, waar de tijd wordt aangerekend en u naar believen mag verbruiken. Of The Mug, met zijn bijzonder gezellige sfeer. Kortom, keuze genoeg voor al wie op zoek is naar een gedeelde kantoorruimte. En deze keuze zal in de komende maanden zeker en vast blijven uitbreiden. ● Het voordeel van een aangename omgeving: het terras van Factory Forty. 56 BECI - Brussel metropool - september 2017 © Factory Forty

KIRKPATRICK DE OPLEVING VAN EEN KANTOOR Kirkpatrick werd in 1852 gesticht en is hiermee het oudste Belgische advieskantoor in industriële eigendom. In 2015 voerde het bureau een verregaande koerswijziging uit om de luister van weleer te herstellen. Kirkpatrick staat vooral in voor de bescherming, het beheer en de verdediging van intellectuele eigendom. Deze Belgische vennootschap werd 165 jaar geleden opgericht en verrichtte in ons land al gauw pionierswerk in domeinen als octrooien, merken en modellen. Naast het beheer en het behoud van de commerciële en technische eigendommen van zijn cliënten, biedt het kantoor ook de nodige bescherming tegen alle vormen van schending van hun eigendomsrechten. Desnoods neemt het kantoor deel aan gerechtelijke procedures. Twee nieuwe deskundigen De nood om zich aan een constant veranderende, geglobaliseerde en steeds meer geconnecteerde samenleving aan te passen, heeft Kirkpatrick ertoe aangezet zich in 2015 te herbronnen en te heruitvinden met de aankomst van Gérard Bloch, en daarna van Lidy-Anne Jeswiet-van Westenbrugge, beiden met een lange ervaring in het domein. Hun inbreng is bijzonder waardevol en nuttig in een sector die tijdens de afgelopen jaren wereldwijd talloze veranderingen in de wetgeving heeft ondergaan. Zulke verschuivingen vereisen van de medewerkers steeds meer kennis, professionalisme en bekwaamheden. Op dezelfde golflengte als de cliënt De professionele deskundigen van Kirkpatrick realiseren zich zeer goed hoe complex het beroep is. Ze weten dat de minste vergissing onherroepelijke gevolgen kan hebben. Ze zetten zich in voor een edel doel, met motivatie, passie en zin voor uitmuntendheid. «Succes in dit beroep vergt grote nauwgezetheid”, weet Gérard Bloch. «Het vereist ook een constante luistervaardigheid naar de cliënt toe, om zijn vraag zo snel mogelijk te beantwoorden. De deskundige moet constant op dezelfde golflengte als de cliënt zitten, en zeker niet alleen via virtuele contacten!” Een betrouwbare begeleiding Hulp aan de cliënten is een van de belangrijkste doelstellingen van Kirkpatrick. De clientèle bestaat niet alleen uit particulieren die aan een project werken, maar eveneens uit ondernemingen van alle omvang en uit eender welk land, of overheidsdiensten. Deze klanten moeten steeds het uiterste kunnen halen uit hun industriële eigendomsrechten, met behulp van diensten die aangepast zijn aan een steeds evoluerende economische en handelscontext. De betrouwbare begeleiding start dus met het ontstaan van het project tot en met de beste uitbating ervan op de markt. Uiterst bekwame medewerkers Kirkpatrick stelt assistenten, Adviseurs en correspondenten tewerk, in juridische én wetenschappelijke domeinen. Met dit team tracht het kantoor zich, zowel in België als in gans de wereld, opnieuw bij de grootste namen van de sector te scharen. «Kenmerkend voor ons land is dat 97 tot 98% van de ondernemingen minder dan negen mensen tewerkstellen en meestal familiebedrijven zijn”, stelt Gérard Bloch. «De meeste zijn niet bereid om zwaar te investeren. Maar een Belgisch kantoor is, zeker op Europese schaal, goed gelegen om een kern van Adviseurs uit enkele grote Europese landen samen te stellen en om wereldspelers van de industriële eigendom aan te trekken, nl. Amerikanen, Japanners, Koreanen en Chinezen. Wij zijn dus aantrekkelijk. Bovendien geniet Gérard Bloch en Lidy-Anne Jeswiet-van Westenbrugge het merk Kirkpatrick opnieuw de faam van weleer, in een beroep dat boeiend blijft, voor zover de zaken volgens de regels van de kunst worden behandeld!” 15% winst in 2016! Dankzij de opbouwende en positieve waarden die het management bezielen in de zin van beroepseer en transparantie wil Kirkpatrick op een gezonde basis en via een terugkeer naar de oorspronkelijke beginselen, zijn heropleving verderzetten en opnieuw het Belgische kantoor bij uitstek worden, door in te spelen op de menselijke dimensie en door een uitbreiding van zijn netwerken in binnen- en buitenland. De recente koerswijziging van het kantoor heeft in elk geval al vruchten afgeworpen, met een terugkeer van de winstgevendheid in 2015 en een steile groei van de winst in 2016, tot 15% van een omzet van 7,5 miljoen euro. Hiermee kan Kirkpatrick met een zekere gemoedsrust de toekomst tegemoet. Kirkpatrick Wolferslaan 32, 1310 Terhulpen T: 02 652 16 00 ip@kirkpatrick.eu – www.kirkpatrick.eu

Diversiteit de kracht achter uw onderneming! De samenleving verandert, en uw onderneming verandert mee. Om voorop te kunnen blijven in de uithoudingsrace van optimale prestaties, moet u uw werknemers de nodige impuls geven waardoor ze zich goed, aanvaard en gehoord voelen! Wist u dat ... managementteams die bestaan uit mannen en vrouwen voor hogere omzetcijfers zorgen? teams met een gemengde culturele achtergrond de interne creativiteit, en zo ook de prestaties, verhogen? de samenwerking tussen jong en oud in uw teams, wijsheid en innovatie samenbrengt? Gebruik de hulpmiddelen waarover u beschikt! BECI staat klaar om u te helpen bij iedere stap van de aanwerving, zowel voor, tijdens als na het proces. Doe een beroep op de Cel Diversiteit van BECI – Onze adviseurs luisteren naar uw behoeften en staan ten dienste van uw onderneming. Contact: Bouchra El Mkhoust - 02 643 78 20 (bem@beci.be)

DYNAMIEK TRANSITIE Afvalwater en warmte: een opdracht op maat voor Veolia in Brussel? Met de aansluiting van meerdere stedelijke operatoren op één en hetzelfde netwerk kan de ene speler gebruikmaken van de ‘afvalwarmte’ die anderen onvermijdelijk produceren. Dit effent de weg naar niet te onderschatten energiebesparingen en een verkleining van de ecologische voetafdruk. Een domein waarin Veolia uitblinkt. Johan Debière D e aanleg en het beheer van warmtenetwerken spreken boekdelen over de mogelijkheden van water en energie in een gebied als Brussel. Maar waaruit bestaat nu eigenlijk een warmtenetwerk? De warmte die op een bepaalde plek uit een bepaalde hulpbron ontstaat (bijvoorbeeld een biomassa van hout of stro, een fossiele brandstof of geothermie) wordt aan meerdere verbruikers verdeeld via een netwerk van ondergrondse buizen. Warmte kan ook worden teruggewonnen van al dan niet industriële activiteiten zoals de productie van elektriciteit, petrochemische processen of de warmte van machines, IT servers of afvalverbrandingsovens. “Er is hier dus sprake van afvalwarmte, namelijk een ongebruikte warmtebron waarvan een industrie dankbaar gebruik kan maken als die warmte via een netwerk toegankelijk wordt.” Deze uitleg kregen we in 2015 van Patrick Labat, Senior Executive Vice President Northern Europe van Veolia, na de presentatie van de concrete verwezenlijkingen in sommige landen van Noord-Europa. Sinds deze ontmoeting heeft Veolia in deze specialiteit flink vooruitgang geboekt, vernemen we van Grégory Sanchez, Chief Commercial Officer bij Veolia Belux: “Sindsdien is veel veranderd en hebben wij ettelijke warmtenetwerken aangelegd. Eerst gebeurde dit voornamelijk in Vlaanderen, meer bepaald in Turnhout en Antwerpen. Wallonië volgde kort daarop, o.a. in Bergen en Louvain-la-Neuve. Onlangs installeerde Veolia een warmtenetwerk in een splinternieuwe verkaveling in Waterloo. De warmte wordt met houtsnippers geproduceerd. En deze zomer werd Veolia belast met de renovatie en het beheer van het warmtenetwerk op de UCL campus van Woluwe, een installatie die tegelijk de universitaire gebouwen en het Universitair Ziekenhuis Saint-Luc verwarmt. » Warmtenetwerken zijn niet alleen in Scandinavische landen zeer verspreid: ook in Frankrijk raakten ze ondertussen goed ingeburgerd. Het principe van een gecentraliseerde waterdistributie, waarin Veolia pionierswerk verrichtte, is trouwens in Frankrijk ontstaan. Aan het beheer en de distributie van water voegde de onderneming in de jaren 80 een nieuwe activiteit in energiebeheer toe. Sindsdien ontwikkelde ze een ware deskundigheid in de ontplooiing van warmtenetwerken. In dit domein lopen de contracten in grote steden als Parijs, Toulouse of Marseille meestal over lange tijdsspannen (vaak meer dan 20 jaar), waardoor Veolia werd belast met de vernieuwing en het beheer van het warmtenetwerk op de UCL campus in Woluwe. een andere verhouding ontstaat met energie – en soms vrij onwaarschijnlijke verwezenlijkingen. Veolia verwarmt bijvoorbeeld de zwemdokken van de prestigieuze Cercle des Nageurs de Marseille (CNM) dankzij Energido, een oplossing die warmte terugwint uit … afvalwater. Door Vivaqua in de riolen uitgetest Het principe kan misschien ook in Brussel worden toegepast. In 2013 lanceerde Vivaqua een experiment om het thermische potentieel van de Brusselse riolen uit te testen (het rioolwater schommelt tussen 10 en 15°C). Patricia Foscolo, Manager van de Business Unit Green Technologies bij impulse.brussels, vertelde ons onlangs dat “Vivaqua daar mogelijkheden ziet om warmte terug te winnen. In Molenbeek lanceerde het bedrijf een test met een 6 meter lange PE-HD buis, aangesloten op een warmtewisselaar. Het experiment werd opgevolgd door de Ecole Polytechnique van de ULB, met de conclusie dat dit systeem oerdegelijk is en een redelijk prestatiecoëfficiënt vertoont (4 tot 5).” Aangezien 300 km van de Brusselse riolering aan modernisering toe is, kan een veralgemening van deze techniek in overweging worden genomen. ● BECI - Brussel metropool - september 2017 59 © Reporters

DYNAMIEK MILIEU EN ENERGIE Investeringen en opbrengsten met zonnepanelen Het Brusselse Gewest mikt tegen 2020 op een verdubbeling van zijn productie van hernieuwbare energie, onder andere dankzij zonne-energie. Begin mei ontving Beci de Brusselse minister van Energie en Milieu Céline Fremault (cdH). Zij nam deel aan een seminar dat – samen met Engie en Viangro – de maatregelen toelichtte om belangstellende bedrijven over de fotovoltaïsche drempel te halen. Laura Rebreanu, Beci H ernieuwbare energie is zeer in trek. De productieprijzen dalen en de capaciteiten nemen toe. Toch blijft het in Brussel op het eerste gezicht vrij moeilijk om een noemenswaardige productie van hernieuwbare energie op gang te brengen. Dit is te wijten aan de geografische ligging en de oppervlakte van het Gewest. Maar moeilijk kan ook! Het aandeel van hernieuwbare energie in het bruto verbruik van Brussel bedraagt slechts 2%. Het Gewest beoogt 4% tegen 2020 door de uitbreiding van zonne-energie. De stad beschikt hiervoor over een niet te onderschatten troef: uitgestrekte dakenoppervlakten voor de toekomstige fotovoltaïsche installaties. bare energieën in Brussel. Dit bedrag komt bovenop de bestaande energiepremies. Om burgers en KMO’s met belangstelling voor zonnepanelen te helpen, zal het Gewest specifieke leningen voorstellen en de terugbetaling ervan volgens het rendement van de installatie berekenen. Ook komen er informatie- en vormingsprogramma’s voor KMO’s. De minister wil alle Brusselse spelers vooruithelpen in de energietransitie, met alle voordelen van dien. Sommige ondernemingen staan al verder Bepaalde bedrijven hebben hierop niet gewacht en beschikken al over fotovoltaïsche installaties. Zo bijvoorbeeld Viangro, een van Brigitte Borremans (Viangro) en Céline Fremault. De aanvankelijke investering is vrij aanzienlijk, maar anderzijds ook snel afgeschreven via de elektriciteitsfactuur. Bovendien geeft het Brusselse Gewest een stevig duwtje in de rug via een efficiënt en stabiel systeem van groene certificaten. Hierdoor neemt de return on investment minder dan 10 jaar in beslag (gemiddeld zeven jaar). Jan De Brabanter, Secretaris-Generaal VOB. Naast deze groene-stroomcertificaten biedt minister Céline Fremault (cdH) verscheidene steunmaatregelen aan ondernemingen, overheidsdiensten en particulieren. In totaal voorziet het Gewest een budget van 75 miljoen euro voor de ontwikkeling van hernieuw60 BECI - Brussel metropool - september 2017 de kampioenen van de Brusselse economie, in de sector van de verse vleesproducten: de onderneming gebruikt sinds 2013 fotovoltaïsche panelen om een deel van haar elektriciteitsverbruik te dekken. Door de omvang van haar vestiging in Anderlecht – 20.000 m² oppervlakte aan de grond en 600 medewerkers – en de aard van haar activiteiten (met talrijke koelruimten en diepvriezers) loopt het energieverbruik zeer hoog op: 9,5 miljoen kWh per jaar. Een vermindering van de energiefactuur – en van de impact op het milieu – was dus vanzelfsprekend voor Viangro. © Reporters © Reporters

DYNAMIEK Daarom koos de onderneming voor de fotovoltaïsche oplossing. Voor een vlot verloop ging Viangro in zee met Solar Technics, een dochteronderneming van Engie Fabricom, al ruim 20 jaar gespecialiseerd in de installatie en financiering van industriële fotovoltaïsche systemen. Wegens de lange levensduur van een dergelijke installatie (tussen 20 en 25 jaar) is de keuze van een betrouwbare partner bijzonder belangrijk. Bovendien geeft een goede installateur niet alleen advies over de beste technologische oplossingen die ideaal beantwoorden aan de behoeften en de situatie, maar ook over mogelijke financieringsformules. Een dergelijke partner verleent trouwens vaak hulp bij het indienen van steun- en subsidieaanvragen. Bij Viangro rendeerde de investering meteen: in 48 maanden produceerde de zonne-installatie al 933.368 kWh, ongeveer 2,3 % van het jaarlijks elektriciteitsverbruik, naast een besparing van 410 ton CO2 uitstoot. De derde investeerder Ondanks de duidelijke voordelen, aarzelen nog veel ondernemingen. De aanvankelijke investering is aanzienlijk en vereist veel tijd en human resources. Gelukkig bestaat er een eenvoudige oplossing voor ondernemingen die over de vereiste oppervlakte beschikken, maar niet over voldoende financiële middelen: de derde investeerder. Met deze formule verwezenlijkt een gespecialiseerd bedrijf (de derde investeerder) de installatie integraal stallaties, lanceerde daarom onlangs een nieuwe dochteronderneming: Engie Sun4Business. “Engie Sun4Business staat voor alles in”, vertelt Françoise Sotiau, Project Manager Distributed Generation B2B bij Engie Electrabel. “Wij investeren het nodige bedrag voor de aankoop van de apparatuur, de bouw en de installatie van de zonnepanelen. Wij zorgen ook voor het onderhoud, dienen de subsidie- en groene-certificatenaanvragen in, conform de gewestelijke reglementeringen, en volgen alle juridische aspecten op.” Engie Sun4Business behoudt tijdens de ganse duur van de overeenkomst een recht op de daken waar de panelen opgesteld staan, maar de klant wordt eigenaar van installatie na afloop van de overeenkomst. “Vanaf dat ogenblik maakt hij nog meer winst, want de geproduceerde elektriciteit zal dan nagenoeg kosteloos zijn, als we de onderhoudskosten van de panelen uitzonderen.” Een eigen fotovoltaïsche installatie is dus niet langer buiten bereik. Aangepaste financiële en technologische oplossingen bestaan voor elke onderneming of gemeenschap die over een voldoende oppervlakte beschikt. Talrijke bedrijven kunnen u vandaag bij deze stappen helpen. En de steun van het Gewest zorgt voor een gunstig investeringsklimaat in dit domein. Een zonne-installatie Françoise Sotiau, Engie Electrabel. voor rekening van de klant (de onderneming die over de nodige daken beschikt). Deze installateur staat zelf in voor de investering. De klant bespaart aanzienlijk op zijn energiefacturen door de elektriciteit van de op zijn dak geïnstalleerde panelen aan te kopen aan een veel lagere prijs dan de marktprijs – en zonder eigen middelen te hoeven mobiliseren. Van zijn kant wint de derde investeerder zijn investering terug via de groene certificaten en de verkoop van de geproduceerde elektriciteit. Kortom, een win-win partnerschap. Het systeem van de derde investeerder kent hoe langer hoe meer succes in Brussel. Engie Electrabel, die een flinke ervaring heeft met industriële fotovoltaïsche inBECI - Brussel metropool - september 2017 61 betekent niet alleen een mindere impact op het milieu, maar ook een grotere energetische onafhankelijkheid. Informatie: Laura Rebreanu, Beci adviseur voor milieu en energie – lr@beci.be, 02 643 78 26. ● © Reporters

DYNAMIEK STARTER Kringloopconfectie: ‘J’ai retourné la robe de ma mère’ Stéphanie de Moffarts creëert nieuwe kleren uit een grote verscheidenheid teruggewonnen textiel. Hiermee draagt ze bij tot de steeds snellere ontwikkeling van de kringloopeconomie. En die reikt veel verder dan recycling alleen. Guy Van den Noortgate D oor haar activiteit in een bedrijf van de sociale economie weet Stéphanie de Moffarts heel precies wat een nieuw leven voor tweedehands kleren allemaal inhoudt. Soms behouden ze hun oorspronkelijke vorm, in andere gevallen krijgen ze een totaal ander uitzicht. Dit is precies het vertrekpunt van het project JRRM, de afkorting van ‘J’ai Retourné la Robe de ma Mère’. “Alles begint met teruggewonnen textiel, dat bij ons een nieuwe functie en een nieuw leven tegemoet gaat. Om nieuwe kleren te ontwerpen, hoeven de stoffen niet noodzakelijk van afgedankte kledingstukken afkomstig te zijn. Ik heb ook al met gordijnen gewerkt, bijvoorbeeld.” De onderneemster waardeert de nagenoeg oneindige diversiteit van textiel, al was ze in het begin helemaal geen modeontwerpster of naaister. Ze heeft het naaiwerk dus moeten aanleren. Zo ontdekte zij geleidelijk het modevak en de vormgeving. Kleren vermaken doet ze niet: ze creeert eerder een totaal nieuw kledingstuk met stoffen van allerlei oorsprong. Ze is begonnen met keukenschorten, die vrij gemakkelijk te ontwerpen zijn. Maar het gamma is ondertussen uitgebreid. Het project reikt nu ook verder dan de recycling van teruggewonnen stoffen. “Ik werk voor particulieren die mij hun kleren toevertrouwen”, vertelt ze. “Ik bespreek de opdracht met de persoon en samen denken we nieuwe kleren uit. Een soort co-creatie van een origineel en geïndividualiseerd kledingstuk, daar komt het op neer. De keukenschorten zijn een knipoogje om de dag wat op te vrolijken. Tijdens het co-creatieproces verneem ik van de klant wat hij graag zou hebben. En ik probeer zijn persoonlijkheid ook via het kledingstuk weer te geven.” ‘J’ai retourné la robe de ma mère’ draagt bij tot de ontwikkeling van de kringloopeconomie, in volle opkomst in heel Invest in starters Zeker doen: word lid van de gemeenschap van investeerders om jonge innoverende ondernemingen in Brussel te ondersteunen! • U neemt deel aan de economische ontwikkeling van Brussel. • U zorgt voor verscheidenheid in uw investeringen. • U geniet fiscale voordelen dankzij de ‘tax shelter’ voor startups. Hier moet u zijn: starters@beci.be 62 BECI - Brussel metropool - september 2017 Stéphanie de Moffarts. wat sectoren. Door een maximaal gebruik van verwerkte grondstoffen verandert kringloop traag maar zeker onze opvattingen van productie. In de textiel blijft dit op het eerste gezicht nog anekdotisch, maar de initiatieven zijn steeds talrijker en weven beetje bij beetje een netwerk van boetieks en werkplaatsen die in de komende jaren verder zullen uitbreiden. Het initiatief van Stéphanie de Moffarts heeft duidelijk te maken met upcycling: het is de bedoeling uit ‘afval’ producten van hogere kwaliteit te creëren. Een verbetering dankzij de meerwaarde die het nieuwe product – in dit geval een kledingstuk – meekrijgt. Onze starter is dus van plan een confectiewerkplaats in te richten rond de terugwinning van stoffen, het delen van technieken en de vorming. Ze licht haar plannen toe: “Dit lange-termijnproject beoogt sociaal professionele integratie aangevuld met een opleiding. Het is hierbij de bedoeling ervaring door te geven en uit te wisselen in textielgebonden beroepen, zoals borduurwerk en kantwerk.” Deze werkplaats zou binnenkort in Brussel open moeten gaan. Momenteel is Stéphanie de Moffarts op zoek naar verkooppunten, met inbegrip van eventuele kortstondige pop-up stores. “Dit is een van de mogelijkheden, maar er bestaan veel kanalen”, zegt ze. “Ik overweeg eveneens privé verkoop, kerstmarkten en e-commerce.” “J’ai retourné la robe de ma mère creëert dus nieuwe producten met een extra dimensie: de typisch hedendaagse zoektocht naar de eigen identiteit”, besluit Stéphanie de Moffarts. Zij is trouwens volop met haar identiteit bezig! Informatie: JRRM, sdemoffarts@yahoo.fr ● D.R

DYNAMIEK FAIR-PLAY RESTAURANTS Fiscale aftrekbaarheid restaurantkosten – een vloek of een zegen? Het voorstel van de Belgian Restaurants Association om de fiscale aftrekbaarheid van de restaurantkosten weer op 100% te brengen, zoals in de jaren 80, is op zich een opmerkelijke visie. Op het eerste gezicht heeft dit geen enkele invloed op de inkomsten van de restaurateur, maar laten we verder kijken dan louter theoretische vaststellingen. D e restaurantsector zit al decennia lang opgescheept met de reputatie van ‘zwartwerker’ bij uitstek, die zijn personeel bovendien zeer slecht betaalt. Het ‘zwarte’ verhaal kent de jongste jaren een lichte kentering door de blackbox. Hierdoor is de sector stelselmatig aan het ‘verwitten’. De ‘grijze’ lonen worden geofficialiseerd en daaruit blijkt dat cashbetalingen toch een belangrijk deel uitmaken van de verloning en dat personeelsleden in deze sector zelfs tot de best betaalde arbeidskrachten behoren. Het is bijna onmogelijk om deze nettolonen volledig officieel uit te betalen in brutoloon, tenzij men hier alle sociale voordelen en compensatiemaatregelen van de regering aan koppelt. De onwetendheid op dat vlak is groot en informatie dient door de regering en de private partners te worden gecommuniceerd. Het is pas van zodra de volledige set maatregelen wordt gebruikt dat dit haalbaar is in een sector met één van de laagste economische Officieel werkende restaurants hebben een nadeel in hun prijszetting, aangezien zij alles correct aangeven, van BTW tot personeel. marges – tussen 0 en 2%. Maar wat kan de fiscale aftrekbaarheid hier nu toe bijdragen? Doordat een groot deel van de restaurants in het “oude werken” blijft hangen, steekt de draak van de deloyale concurrentie de kop op. Officieel werkende restaurants hebben een nadeel in hun prijszetting, aangezien zij alles correct aangeven, van BTW tot personeel. Maar het volstaat om de klanten naar deze restaurants te richten om dit nadeel weg te werken. “Fair play” promoten En daar wordt de fiscale aftrekbaarheid voor zowel de bedrijfswereld als de private consument een troef. Restaurants zullen niet profiteren van bijkomende voordelen maar ze krijgen wel meer clientèle over de vloer. Zij werken namelijk met de officiële kassa en beschikken over het enige middel om officiële uitgaven te bewijzen. De BECI - Brussel metropool - september 2017 63 fiscale aftrek voor de bedrijfswereld naar 100% brengen en de private consument een fiscale aftrek gunnen tot € 1000 per jaar betekenen een relancemaatregel voor de sector, die tevens het officieel werken zal promoten. Op die manier kan men ook vermijden dat privé uitgaven door bedrijven worden betaald, aangezien het voordeel van de fiscale aftrek ook voor de gewone consument zal gelden. Het is belangrijk dat consumenten, zowel particulieren als bedrijfsleiders, goed geïnformeerd worden over de “fair play”-status van het restaurant waar zij willen eten! Voor zelfstandigen, bedrijfsleiders of werknemers die om beroepsredenen op restaurant gaan, is het zeer belangrijk dat hun restaurantuitgaven aanvaard worden als beroepskosten of terugbetaald worden door hun werkgever! En dus gerechtvaardigd worden met een geldig btw ticket (en niet meer met een ‘handgeschreven’ bonnetje)! Vandaar de “Fair-Play Restaurants” actie van de Belgian Restaurants Association. In deze tijden van schandalen dient de consument, of hij nu beroepsmatig of als particulier de Horeca bezoekt, te weten waar hij op een “eerlijke” manier bediend wordt. Zo speelt de concurrentie zich niet langer af op basis van een aanvechtbare prijzenpolitiek, maar in het bord of het glas. En daar schuilt het innovatieve karakter van dit voorstel, dat de sector er weer bovenop kan helpen. ● © Reporters

DE ADRESSEN é lancée lors d’une conférence de e des organisations d’employeurs et… e de la vidéo ! LEEFMILIEU BRUSSEL 02 775 75 75 info@leefmilieu.irisnet.be www.leefmilieu.brussels ZOOM BRUSSELSLIFE De Groene Wandeling: een rondje natuur rondom Brussel Rond onze hoofdstad ligt een prachtig, 60 km lang wandeltraject waarlangs wandelaars en fietsers de talrijke parken en ongerepte natuurgebieden in het Gewest kunnen uitkammen. De zomer loopt stilaan op zijn einde. Toch heb je nog even tijd om je longen met frisse lucht te vullen en tegelijk het Brusselse landschap in al zijn facetten te ontdekken. Of je nu op pad gaat voor een fikse wandeling of een ommetje, de Groene Wandeling bestaat uit verschillende soorten routes waar iedereen zijn hartje kan ophalen. Via dit initiatief wil Leefmilieu Brussel het publiek kennis laten maken met de stadsnatuur, terwijl het natuurlijke erfgoed wordt beschermd en een rijke fauna en flora in de hand wordt gewerkt. 7 trajecten om zelf je favoriete terrein te kiezen De Groene Wandeling is opgedeeld in 7 stukken die telkens een ander facet van het Brusselse landschap belichten (het Zoniënwoud en Zuid-Ukkel; de Woluwevallei; tussen Zenne en Woluwe; de Zennevallei en de koninklijke parken; de Molenbeekvallei; het platteland; tussen Vogelzangbeek en Geleytsbeek). De trajecten van 5 tot 10 km doorkruisen een gevarieerd landschap (stedelijk, landelijk, industrieel ...) en laten je volop genieten van het weelderige Brusselse groen. Je kunt de Groene Wandeling in beide richtingen afleggen. Op sommige plaatsen werd de route gesplitst zodat wandelaars rustig hun gangetje kunnen gaan en fietsers niet door kwetsbaar natuurgebied rijden. Bij Leefmilieu Brussel is een plan verkrijgbaar (zie hiernaast). BRUSSEL MOBILITEIT Vooruitgangstraat 80 1035 Brussel 0800 94 001 www.mobielbrussel.irisnet.be/fiets/ GROTE ROUTEPADEN 081 39 06 15 grsentiers.org PRO VELO Londenstraat 15 1050 Brussel 02 502 73 55 www.provelo.org/nl NATAGORA Natagora t.a.v. Mundo-B Edinburgstraat 26 1050 Brussel +32 (0)2 893 09 91 www.natagora.be NATUURPUNT Coxiestraat 11 2800 Mechelen +32 15 29 72 20 www.natuurpunt.be Nog meer wandelingen Naast de Groene Wandeling bestaan er nog veel routes in Brussel en omstreken: GR’s (Grote Routepaden) en aangegeven gemeentelijke wandelroutes. Heel wat verenigingen en diensten, zoals Natuurpunt en Natagora (de Franstalige tegenhanger), bundelden de wandelroutes die door de streek lopen. Ben je een fietsfan? Dan neemt Pro Velo je mee voor een tochtje, van maart tot december. Je vindt de routes echter ook terug op de kaart uitgegeven door Brussel Mobiliteit. 64 BECI - Brussel metropool - september 2017 © Reporters

BRUSSELSLIFE NIET TE MISSEN MET HET GEZIN 05.09 | 30.01.18 MAGRITTE IS ALIVE! Het is alweer 50 jaar geleden dat Magritte overleed ... Deze tentoonstelling laat zien dat zijn werk nog altijd actueel is. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van België | € 8 | www.fine-arts-museum.be 16.09 | 17.09 OPEN MONUMENTENDAGEN Het thema is dit jaar “Natuur in de stad”: ontdek de parken, tuinen en squares in onze mooie hoofdstad vanuit een nieuwe hoek. Brussel | www.openmonumentendagenbrussel.be 16.09 | 22.09 WEEK VAN DE MOBILITEIT - AUTOVRIJE ZONDAG De Week van de Mobiliteit is dé gelegenheid om duurzamer vervoer uit te proberen. Ze eindigt met een autovrije zondag. Brussel | www.mobilmix.brussels ONDER DE LOEP — CULTUUR Cultuurpool Citroën, het grootste museum dat de laatste honderd jaar in Brussel gebouwd werd. Cultuurcentrum Citroën IJzerplein 7 1000 Brussel www.citroenculturalcentre.brussels Binnen drie jaar zal in de huidige zetel van Citroën Benelux een nieuw museum van 35.000 m² de deuren openen. Deze cultuurtempel wordt de grootste die sinds het begin van de 20e eeuw ingewijd is. Uit 92 inzendingen zijn zeven teams van architectenbureaus geselecteerd om dit project te verwezenlijken. Allemaal behoren ze tot de jonge generatie, meestal Belgen, maar ook Amerikanen, Duitsers, Nederlanders en Zwitsers. Om het cultuurcentrum klaar te stomen tegen 2020 zullen de 7 teams van architectenbureaus de Citroëngarage tot museum verbouwen. Het automerk verhuist in januari 2018 en de verbouwingswerken vatten aan in september 2019. 15.000 m² is bestemd voor moderne kunst, 9.000 m² voor architectuur en 10.000 m² voor culturele, educatieve en recreatieve doeleinden. Cultuurcentrum Citroën zal een trefpunt worden voor Brusselaars. De architecturale parel wordt een eerbetoon aan de Brusselse creativiteit en zal bijdragen tot de ontwikkeling van de Kanaalzone. Het Citroëncentrum gaat samenwerken met de CIVA-stichting in Elsene en het Parijse Centre Pompidou. 15.09 | 17.09 MIDDELEEUWSE FEESTEN VAN VORST Drie dagen lang dompelt de Abdij van Vorst je onder in het verleden. Ridders, jonkvrouwen en troubadours brengen een bladzijde uit onze geschiedenis tot leven. Abdij van Vorst | Gratis | www.vorst.irisnet.be 17.09 LANDELIJK BRUSSEL Op de autovrije zondag staat de streekgastronomie in de kijker aan het Warandepark. Dé gelegenheid om alle smaken uit Brussel te proeven. Paleizenplein | Gratis | www.bruxelles-champetre.be 20.05 | 30.09 BEZOEK AAN HET ERASMUSHUIS Bezoek een van de oudste huizen in Brussel, uit 1515, met een collectie schilderijen en een goed gestoffeerde bibliotheek. Voor kinderen is er een speels parcours in elkaar geknutseld. Erasmushuis| € 1,25 | erasmushouse.museum AVONDACTIVITEITEN 07.09 | 10.09 EAT! BRUSSELS Het Brusselse culinaire festival Eat! BRUSSELS, drink! BORDEAUX zet gerechten van bij ons en bordeauxwijnen in de kijker. Warandepark | € 9 | www.eatbrussels.be 21.09 BRUSSELS NIGHT RUN Nachtelijke loopwedstrijd van 8 km door de straten van Brussel. Een avond lang kun je sport hier eens anders beleven. Grote Markt van Brussel | www.sport.be 14.09 | 30.09 BOZAR ELECTRONIC ARTS FESTIVAL Multidisciplinair festival voor elektronische kunsten, waar kunst en technologie versmelten. BOZAR| € 10-€ 25 | www.bozar.be 56 BECI - Brussel metropool - september 2017 65 © Reporters © The School Master [1955] door Gandalf’s Gallery © Reporters

BRUSSELSLIFE BRUSSELAARS VAN DE MAAND Een Brussels koppel vertrekt per busje op ontdekkingsreis naar Amerika Elise en Sam hebben op 14 juni voet aan wal gezet in Nova Scotia (Canada). Binnen één of twee jaar hopen ze met hun busje Vuurland (in het zuiden van Argentinië) te bereiken, maar een precieze terugreisdatum ligt nog niet vast. Via het internet en sociale netwerken delen ze hun avontuur om andere reizigers te inspireren. Wild Wild Wheels, of “wilde wielen”, zo doopten Elise en Sam hun tocht over het Amerikaanse continent aan boord van hun Volkswagen. Het koppel ontmoette elkaar bijna 4 jaar geleden op de banken van het IHECS, een communicatieschool in Brussel. Sam, fotograaf en globetrotter in hart en nieren, is beroepshalve bezig met beelden. De hele reis lang zorgt hij ervoor dat we hun avontuur mee kunnen beleven door het oog van zijn camera. Elise hanteert vooral pen en papier. Ze schrijft over hun belevenissen op de website Wild Wild Wheels en houdt hun Facebook- en Instagramaccounts actueel. 19 landen en 45.000 km in een busje van 27 jaar Het koppel vertrekt in het oosten van Canada, doorkruist het land tot aan de westkust, trekt door de Verenigde Staten naar Mexico om dan door Midden-Amerika te reizen: Colombia, Peru, Bolivia, Argentinië ... Alles bij elkaar moeten ze 19 grenzen oversteken om in totaal 45.000 km af te leggen. Een reis zonder grenzen, en zonder hotels of campings want Sam en Elise zullen in hun VW Westfalia California slapen. Ze hebben het busje helemaal ingericht en er zonnepanelen en een buitendouche aan toegevoegd. Wat de veiligheid betreft, koos het koppel ervoor om bepaalde Zuid-Amerikaanse regio’s te mijden, zoals Venezuela, waar de politieke situatie wankel blijft. Voor de rest trekken ze zich niks aan van geruchten ... “Soms hoor je dat je Honduras zo snel mogelijk door moet omdat het een gevaarlijk land is, maar uit andere bronnen kregen we een paar leuke anekdotes over dit land te horen. Dus denk ik dat we net voor we het land inreizen inlichtingen zullen inwinnen.” Om zeker geen kansen op leuke ontmoetingen te verspelen ... HET CONGRESCENTRUM Voor de organisatie van een banket hebt u de keuze uit 13 feestzalen met een capaciteit van 30 tot 800 personen. Daarnaast beschikken wij over 40 break-outzalen (= loges) van 10 à 12 personen.Graag werken wij voor U een voorstel uit dat aan al uw wensen voldoet, zijnde een receptie, walking diner, galabal, huwelijk, personeelsfeest, seminarie, beurs, etc… . Het congrescentrum beschikt over 900 private parkeerplaatsen die gratis ter uwer beschikking worden gesteld. Bijkomend voorzien wij de volgende diensten voor het welslagen van uw evenement: audiovisueel materiaal-technische assistentie-Hostessen en ceremoniemeester-Bewaakte vestiaire- animatie en muziek- fotografen-decoratie en bloemstukken-gratis Wifi . Een seminarieforfait begint vanaf 50 € (met broodjeslunch) tot 70 € (met 3-gangenmenu). Deze forfaits gelden reeds vanaf 10 personen. HET RESTAURANT Het restaurant Saint-Guidon is elke middag in de week open voor het grote publiek, behalve op wedstrijddagen van de eerste ploeg (RSCA). Een menuformule start aan 36 €, met dranken erbij 48 €, incl. btw. CONTACT: Jimmy Mehl-van Goolen – Managing Director RSCA Events jimmy.vangoolen@rscaevents.be 0479 74 98 40 www.rsca-events.be © Michael Ferire

BRUSSELSLIFE Tips en inspiratie Hoe koop je een VW-busje? Welke modellen zijn er verkrijgbaar? Waar kun je een koopje doen? Alle essentiële vragen die rezen tijdens de voorbereiding van hun reis worden beantwoord WIST U DIT? Eindelijk ook elektrische bussen in Brussel Eind 2018 komt er een eerste elektrische buslijn aan de voetgangerszone om reizigers naar de bovenen benedenstad te brengen. Tegen 2030 moet het hele wagenpark van de MIVB elektrisch rijden. De MIVB bestelde haar eerste zeven elektrische voertuigen voor de toekomstige Citybus-lijn die het autovrije stadscentrum en de Zavel zal verbinden met de bovenstad. In een eerste fase zal de MIVB gebruikmaken van elektrische “midibussen”, die kleiner zijn dan de klassieke bussen en dus geschikt zijn voor verplaatsingen in de stad. De eerste levering staat gepland voor eind 2018. Langs het traject komt er geen oplaadsysteem, want de bussen zullen worden opgeladen in de stelplaats. In een tweede fase zal de MIVB ook klassieke bussen en zelfs gelede bussen met elektrische aandrijving inzetten. De standaardbussen zullen worden opgeladen in de stelplaats, maar de gelede bussen zullen onderweg ook aan haltes kunnen opladen. in de artikels van Elise. Sam publiceert zijn beelden op YouTube. Het doel van hun verslag: andere reizigers inspireren. Zo kunnen ze mensen die hen op weg hielpen een wederdienst bewijzen. Daartoe behoren de familie Harteau, vanuit Californië vertrokken in 2012, en de avonturiers op de website Kombilife die verhalen van busjesreizigers uit de hele wereld verzamelt. Victor Lepoutre HOE ZIET SUCCES ERUIT VOOR U? Een gevoel alles aan te kunnen TIJD VOOR ZICHZELF NEMEN MIJN STRESS VERMINDEREN ZICH GOED VOELEN SOCIALISEREN Word vandaag lid en creëer uw eigen succesverhaal bij Aspria. Aspria Brussels Avenue Louise Avenue Louizalaan 71b 1050 Brussels +32 2 610 40 73 aspria.com/louiza

COMMUNITY Foto’s van het Beci nieuws Een faillissement gebruiken als aanloop voor een nieuwe start: dat was het concept dat de tweede reStart conferentie begin juni bij Factory Forty is komen bespreken. Wenst u meer informatie over het door Beci gelanceerde reStart programma? www.facebook.com/becirestart. Een zeer bijzondere omgeving voor de Afterwork van Beci, op 8 juni: het SintGui dorestaurant in het hartje van het beroemde Constant Van den Stock stadion, waar RSC Anderlecht thuis is! 68 BECI - Brussel metropool - september 2017

COMMUNITY Op 28 juni namen Beci en zijn partners (Co.Station en BNP Paribas Fortis) 100 jonge Brusselse ondernemingen op ontdekkingsreis naar Parijs en zijn ondernemerschap. De dag werd goed gevuld met seminars, bezoeken van projecten en workshops rond smarts cities, 3D printing en kunstmatige intelligentie, een receptie op de Belgische ambassade – en dan weer terug naar Brussel. De kansen grijpen en tegelijk de gevaren van de handel met Azië omzeilen: dit was het thema van de Asian Day dat Beci op 14 juni samen met Enterprise Europe Network organiseerde. Na het seminar werd het tijd voor individuele ontmoetingen met vertegenwoordigers van verscheidene Aziatische organisaties. BECI - Brussel metropool - september 2017 69 D.R. D.R.

COMMUNITY Foto’s van het Beci nieuws De Garden Party 2017 van Beci speelde zich in een nieuwe omgeving af: het binnenplein van de Club van Lotharingen werd omgetoverd tot een geheime tuin voor 500 deelnemers (de maximumcapaciteit!). Afspraak in 2018 voor wat het grootste Brusselse networking event blijft. 70 BECI - Brussel metropool - september 2017 © Reporters

COMMUNITY TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR aCMG BVBA Louizalaan 363 - 1050 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 71121 - Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters afg.: Daniel Hoornaert ADD Value BVBA Lambermontlaan 119 - 1030 Brussel Nace: 78100 - Arbeidsbemiddeling afg.: Stefaan De Clercq Agilos - Solutions CVBA Almaplein 3 - 1200 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 82990 - Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. - 96099 - Overige persoonlijke diensten afg.: Gilles Hocepied Alfa Omega Windows - Alfaframes BVBA Zonnelaan 29 - 1860 Meise Nace: 2512001 - De vervaardiging van metaalschrijnwerk: deuren, vensters en kozijnen, luiken, 43320 - Schrijnwerk 4334301 - Het aanbrengen van glas, spiegels, enz. afg.: Olivier Ostijn Allo Interim NV Koninglaan 22 - 1060 Brussel Nace: 78200 - Uitzendbureaus afg.: Joël Robert Almirall NV Arianelaan 5 - 1200 Brussel Nace: 46460 - Groothandel in farmaceutische producten afg.: Frederik Dubois Amarantes Institutions BVBA de Meeussquare 21 - 1050 Brussel Nace: 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg.: Charles Montant Arca Lite BVBA Beeckmanstraat 53 - 1180 Brussel Nace: 46496 - Groothandel in sport- en kampeerartikelen, met uitzondering van fietsen 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet - 63120 - Webportalen afg.: Alan Coissard Arixonat BVBA Jachtlaan 133 - 1040 Brussel Nace: 26510 - Vervaardiging van meet-, controle- en navigatie-instrumenten en -apparatuur 49320 - Exploitatie van taxi’s - 74909 - Overige gespecialiseerde wetenschappelijke en technische activiteiten afg.: Selvi kizilirmak Artfood Traiteur BVBA de Vrièrestraat 71/73 - 1020 Brussel Nace: 56101 - Eetgelegenheden met volledige bediening 56210 - Catering - 56290 - Overige eetgelegenheden afg.: Arthur Renwart Atmavictu SPRL Promenade du Val d’Argent 17 - 1310 La Hulpe Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg.: Françoise Bacq Attentia VZW Keizer Karellaan 584 - 1082 Brussel Nace: 82110 - Diverse administratieve activiteiten ten behoeve van kantoren afg.: Alix Housiaux Autajon Packaging Belgium Industrielaan 115 - 1070 Brussel Nace: 1721001 - de vervaardiging van gegolfd papier en golfkarton 1813002 - Reproductie : productie van boekdrukvormen, offsetproductie- en offsetdrukplaten, diepdrukreproducties en diepdrukcilinders afg.: Jean-Pierre Wilhelm B49 Cabinets d’Avocats Defacqzstraat 78-80 7de verd. - 1060 Brussel Nace: 69101 - Activiteiten van advocaten afg.: Eliot Huisman 72 BECI - Brussel metropool - september 2017 Baligarth - Immo Balcaen Lakense Laan 27 - 1090 Brussel Nace: 41101 - Ontwikkeling van residentiële bouwprojecten - 68311 - Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis afg.: Patrick Balcaen BEE Engineering Joseph Stevensstraat 7 - 1000 Brussel Nace: 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 62090 - Overige diensten op het gebied van informatietechnologie en computer 63120 - Webportalen afg.: Hans Van der Mosen Braun Brigitte Napoléonlaan 27A - 1180 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 82990 - Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. afg.: Brigitte Schmerber Bright Link Chemin de Cyclotron 6 - 1348 Louvain-La-Neuve Nace: 63110 - Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg.: Olivier Bomboire Brightnet Sint-Michielslaan 61 - 1040 Brussel Nace: 78100 - Arbeidsbemiddeling 81210 - Algemene reiniging van gebouwen afg.: André De Sauvage Cabin3D Rue Laid Burniat 5 - 1348 Louvain-la-Neuve afg.: Jonathan Pauwels Catalay Terhulpsesteenweg 181 - 1170 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 7810001 - Zoeken, selecteren, verwijzen en plaatsen van personeel t.b.v. latere werkgever of werkzoeker: formulering van taakomschrijvingen; afg.: Johan Willems Cheeesebox Montenegrostraat 101 A - 1190 Brussel Nace: 61100 - Draadgebonden telecommunicatie 61200 - Draadloze telecommunicatie 61300 - Telecommunicatie via satelliet afg.: Charles de Bellefroid Coach-Attitude Allée de la Frenaie 18 - 1300 Wavre afg.: Gaëtan Gabriel Connectis BVBA Ruisbroeksesteenweg 76 - 1180 Brussel Nace: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 62020 - Computerconsultancy-activiteiten afg.: Christophe Genge Coty Benelux NV Terhulpsesteenweg 181 - 1170 Brussel Nace: 46450 - Groothandel in parfumerieën en cosmetica afg.: Cornelia Kesseler CVTrust BVBA Witte Patersstraat 4 - 1040 Brussel Nace: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 73110 - Reclamebureaus afg.: David Goldenberg Diplomatic Card Services Belgium BVBA de Meeussquare 37 - 1000 Brussel Nace: 46520 - Groothandel in elektronische en telecommunicatieapparatuur en delen daarvan 63110 - Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten 64190 - Overige geldscheppende financiële instellingen afg.: Marc Stockbroekx Donadieu Tina NP Atlantische Oceaanlaan 88 - 1150 Brussel Nace: 82990 - Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 85599 -Overige onderwijsvormen 96040 - Sauna’s, solaria, baden enz. afg.: Tina Donadieu Eleria BVBA Victor Oudartstraat 12 - 1030 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering - 74300 - Vertalers en tolken - 85592 - Beroepsopleiding - afg.: Geneviève Liot Enaviga BVBA Gachardstraat 88 - 1050 Brussel Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 58290 - Overige uitgeverijen van software 63120 - Webportalen afg.: François Hélard Etiq Benelux NV Louizalaan 475 - tweede verd. - 1050 Brussel Nace: 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 71121 - Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters afg.: François Zayas FEE - Far East Express Europe BVBA Bedrijvenzone Machelen-Cargo 706 - 1830 Machelen Nace: 52290 - Overige vervoerondersteunende activiteiten afg.: François Zhang GBL - Groupe Bruxelles Lambert NV Marnixlaan 24 - 1000 Brussel Nace: 64200 - Holdings afg.: Gérard Lamarche Gillion Clémence NP Fernand Bernierstraat 63 - 1060 Brussel Nace: 20411 - Vervaardiging van zeep en wasmiddelen 20412 - Vervaardiging van poets- en reinigingsmiddelen 20420 - Vervaardiging van parfums en toiletartikelen afg.: Clémence Gillion GMPC - Gestion & Manutention de Produits à Commercialiser NV Lennikse Baan 551 - 1070 Brussel Nace: 52100 - Opslag in koelpakhuizen en overige opslag 52249 - Overige vrachtbehandeling, exclusief in zeehavens 82920 - Verpakkingsbedrijven afg.: Catherine Brewaeys Greenray - Rtesian Resources BVBA Schepenenstraat 42 bus 2 - 1050 Brussel Nace: 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 82990 - Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 85599 - Overige vormen van onderwijs afg.: Aart van Iterson I.L. & C.-Titres Services - Agence Schuman BVBA Herrmann-Debrouxlaan 17-19 - 1160 Brussel Nace: 78300 - Andere vormen van arbeidsbemiddeling 81210 - Algemene reiniging van gebouwen afg.: Bogumila Wolosik Illert Nina NP Louis Vercauterenlaan 14 - 1160 Brussel afg.: Nina Illert Institute of Neurocognitivism Belux VZW Tervurenlaan 81 - 1040 Brussel Nace: 85599 - Overige vormen van onderwijs afg.: Isabelle Hoebrechts Irisnet CVBA Kunstlaan 21 - 1000 Brussel Nace: 4222002 - De aanleg van pijpleidingen voor het vervoer van gas, petroleumproducten, enz. 61100 - Draadgebonden telecommunicatie - 61200 - Draadloze telecommunicatie afg.: Thierry Joachim ISPD - The International School of Protocol and Diplomacy Brussels VZW De Pascalestraat 16 - 1040 Brussel afg.: Inès Pires

COMMUNITY Jiholabo BVBA Groot-Bijgaardenstraat 481 - 1082 Brussel Nace: 32500 - Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden 4646001 - De groothandel in medisch-chirurgisch materieel en tandheelkundige instrumenten afg.: Christian Hote Key Force BVBA Louizalaan 523 - 1050 Brussel Nace: 78100 - Arbeidsbemiddeling afg.: Kalpesh Barot LCJ BVBA Louizalaan 523 - 1050 Brussel Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 4638301 - De groothandel in voeder voor huisdieren 96093 - Diensten in verband met de verzorging van huisdieren, m.u.v. veterinaire diensten afg.: Charles-Edward Jackson Leopold Hotel Brussels - Rothi BVBA Luxemburgstraat 35 - 1050 Brussel Nace: 55100 - Hotels en dergelijke accommodatie 5610101 - restaurant van het traditionele type - 5610105 - De café-restaurants (tavernen) afg.: Christine Gruwé Les P’Tites Fees Bleues NV Burgemeester J-L Thysplein 1 - 1090 Brussel Nace: 78100 - Arbeidsbemiddeling 81210 - Algemene reiniging van gebouwen afg.: Marie Devo Lexus Brussels NV Koningin Astridlaan 175-177 - 1780 Wemmel Nace: 45113 - Detailhandel in auto’s en lichte bestelwagens (= 3,5 ton) 45201 - Algemeen onderhoud en reparatie van auto’s en lichte bestelwagens (= 3,5 ton) 45204 - Carrosserieherstelling afg.: Ivan Van Droogenbroeck M Interim NV Researchdreef 12 - 1070 Brussel Nace: 78200 - Uitzendbureaus afg.: Michel De Backer Madysano BVBA Louis Schmidtlaan 119 - 1040 Brussel Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment4639201 - De overige niet-gespecialiseerde groothandel in voedings- en genotmiddelen afg.: Mohamed Sano Masterguard - Froment Frédéric NP Herrmann-Debrouxlaan 40 - 1160 Brussel afg.: Frédéric Froment MBGH - Making Business Growth Happen BVBA Venelle des Marronniers 19 - 1301 Wavre Nace: 46510 - Groothandel in computers, randapparatuur en software 47410 - Detailhandel in computers, randapparatuur en software in gespecialiseerde winkels 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s afg.: Piet Himpe Medtronic Belgium NV Burgemeester Etienne Demunterlaan 5 - 1090 Brussel Nace: 46460 - Groothandel in farmaceutische producten afg.: Olivia Natens Ménage et Compagnie BVBA Louis Mettewielaan 33 - 1080 Brussel Nace: 81210 - Algemene reiniging van gebouwen 97000 - Huishoudens als werkgever van huishoudelijk personeel afg.: Alae-Eddine Zerrouk Ntunguka Rebecca NP Steenweg op Merchtem 84 - 1780 Wemmel afg.: Rebecca Ntunguka Odyssee Mobile NV Stalingradlaan 100 - 1000 Brussel Nace: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s afg.: Charles Convent Oro.Data Roodebeeksteenweg 524 - 1200 Brussel afg.: Caroline Orlent Pierre De Keyser NP Avenue de Mérode 119 - 1330 Rixensart Nace: 7311001 - Projectontwikkeling voor de nieuwbouw van individuele woningen of voor renovatiewerken afg.: Pierre De Keyser Ponet Spirits BVBA Windedreef 18 - 1170 Brussel Nace: 11010 - Vervaardiging van gedistilleerde dranken door distilleren, rectificeren en mengen 11030 - Vervaardiging van cider en van andere vruchtenwijnen 11040 -Vervaardiging van andere niet-gedistilleerde gegiste dranken afg.: Thierry Ponet Profiscal BVBA Hermelijnlaan 40 A - 1170 Brussel Nace: 69202 - Boekhouders en boekhouders-fiscalisten afg.: Vincent Dupont Qis Jobs BVBA Klein Berchemstraat 40 - 1082 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 78200 - Uitzendbureaus afg.: Yves Vannerom Radstad Sourceright NV Acces Building Keriser Karellaan 586 - 1082 Bruxelles Nace: 78100 - Arbeidsbemiddeling afg.: Walter Reynaert Retis BVBA Allée de la Fraineuse 36 - 4130 Esneux Nace: 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 85599 - Overige vormen van onderwijs afg.: Damien Jacob RoadRunner Express Le Lorrainstraat 110 - 1080 Brussel afg.: Abdoula Ibourk Schelck Diana PPE Rue Saint Martin 12 - 4280 Hannut Nace: 96040 - Sauna’s, solaria, baden enz. afg.: Diana Schelck Sgraffite BVBA Albert-Elisabethlaan 25 - 1200 Brussel Nace: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s - Computerconsultancy-activiteiten 62090 - Overige diensten op het gebied van informatietechnologie en computer 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het afg.: Vincent Thieren Snapwiz BVBA Meyerbeerstraat 95 - 1180 Brussel Nace: 4321102 - onderneming voor de installatie van hulpvoedingssystemen (generatoraggregaten) 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 63120 - Webportalen afg.: François Depelchin So tasty BVBA Werkhuizenkaai 163 - 1000 Brussel Nace: 56102 - Eetgelegenheden met beperkte bediening 56301 - Cafés en bars afg.: Christophe Dupont Sorenov CVBA Du Kouterlaan 242 - 1160 Brussel afg.: Doru Nutu Starget BVBA Everstraat 59A - 1932 Zaventem Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus 82300 - Organisatie van congressen en beurzen afg.: Pierre Hugé Tamo Trading BVBA Kersbeeklaan 308 - 1180 Brussel Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 4638907 - De overige gespecialiseerde groothandel in voedingswaren, n.e.g. 4639201 - de overige niet-gespecialiseerde groothandel in voedingsen genotmiddelen afg.: Frank Moreau The Biotech Quality Group NV Notarisstraat 64 - 1050 Brussel Nace: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 72110 - Speur- en ontwikkelingswerk op biotechnologisch gebied afg.: Frederic Giot Tiao NV Jaargetijdenlaan 118A - 1050 Brussel Nace: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 63110 - Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten 63120 - Webportalen afg.: Joost Visser TopAngels NV Trade Mart Atomiumlaan 1 - 1020 Brussel Nace: 78200 - Uitzendbureaus - afg.: Bernard Hensmans Ucatchit BVBA Rue des Manchettes 35 - 6230 Pont-à-Celles Nace: 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 63910 - Persagentschappen 73110 - Reclamebureaus afg.: Vincent Jakubowicz VIA - Voucher Issuers Association VZW Pleinlaan 15 - 1050 Brussel afg.: Jean-Bernard Trussart Voyager Nomades Reizen NV Sint-Jobsplein 27 - 1180 Brussel Nace: 79110 - Reisbureaus afg.: Michel Dayez Vulfs & Co BVBA Telemachuslaan 64 - 1190 Brussel Nace: 71112 - Interieurarchitecten 71113 - Stedebouwkundige en tuin- en landschapsarchitecten afg.: Elisabeth Vulfs Desmidt W.L.M.C. - No dust BVBA Vanderkinderestraat 548 - 1180 Brussel Nace: 81210 - Algemene reiniging van gebouwen afg.: Madys Grégoire WBC - White Cinema Brussels BVBA Werkhuizenkaai 163 - 1000 Brussel Nace: 56301 - Cafés en bars 5630101 - Verkoop van dranken voor, in het algemeen, consumptie ter plaatse, eventueel in combinatie met enigerlei vorm van amusement door: cafés, bar, bierhallen, enz. 59140 - Vertoning van films afg.: Thierry Steinbrecher Yannick Lefevre NP Leopold I straat 478 - 1090 Brussel afg.: Yannick Lefèvre BECI - Brussel metropool - september 2017 73 Syngenia NV Arianelaan 7 bus 4 - 1200 Brussel Nace: 71121 - Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters afg.: Patrick Wielemans TailorDrink BVBA Albert Lancasterlaan 27 - 1180 Brussel Nace: 46341 - Groothandel in wijnen en geestrijke dranken 46349 - Groothandel in dranken, algemeen assortiment 82920 - Verpakkingsbedrijven afg.: Jean Kervyn de Meerendré Talkin’ To Me - Théâtre Carbonique PPE Rue Bogaerts 3 - 1320 Hamme-Mille Nace: 90011 - Beoefening van uitvoerende kunsten door zelfstandig werkende artiesten 90021 - Promotie en organisatie van uitvoerende kunstevenementen 90022 - Ontwerp en bouw van podia afg.: Martin Ophoven

ONDERNEMINGEN in OVERDRACHT De Transmission Hub van Beci is de grootste organisatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de overdracht/overname van ondernemingen. Hieronder vindt u de jongste aanbiedingen: > Wenst u een onderneming over te nemen? Onze overlaters hebben het volgende te bieden: Activiteit Bouw van kleine standingvolle werken Ontwerp en verkoop van exclusieve badkuipen en wastafels Studiebureau in de bouwsector (burgerlijke bouwkunde en speciale technieken) Tandtechnisch laboratorium Taalschool voor volwassenen en stages voor kinderen Beheerder van bouwprojecten Omzet (M€) Van 1 tot 2 Van 1 tot 2 Van 1 tot 2 < 1 Van 1 tot 2 < 1 > Een overnemer is via de Transmission Hub op zoek naar Een onderneming gespecialiseerd in de verkoop van nieuw, tweedehands of eindereeks kantoormeubilair. Aantal werknemers Van 11 tot 30 Van 1 tot 10 Van 11 tot 30 Van 11 tot 30 Van 1 tot 10 Van 1 tot 10 Hebt u belangstelling voor een van deze ondernemingen of kent u een over te nemen onderneming in een van deze sectoren? De Transmission Hub van Beci begeleidt u in uw overdracht- of overnameprojecten. Erick Thiry, Coördinator van de Transmission Hub • eth@beci.be • +32 2 643 78 36 Salima Serouane, Adviseur Overdracht • sse@beci.be • +32 2 640 93 28.

COMMUNITY AGENDA Management & RH, Personal improvement 30.10.2017 Rekruteren met LinkedIn… Hoe doet u dat? 17.11.2017 LinkedIn: trek talent aan met uw professioneel profiel! 01.12.2017 Maak van uw evaluatiegesprekken een beleidsmiddel voor duurzame motivatie Verkoop, marketing en bedrijfscommunicatie 14.09.2017 -> 23.11.2017 Cyclus Google Digitaal Workshops 02.10.2017 LinkedIn Start: ontdek de 1001 gezichten van dit sociale netwerk dat onmisbaar is voor uw professionele leven 27.10.2017 Maak het beheer van uw sociale netwerken makkelijker met Hootsuite! 23.11.2017 Bestanden delen, meerdere agenda’s, formulieren en/of tevredenheidsenquêtes beheren: leer alle aspecten van Google te gebruiken Efficiëntie 19.10.2017 Vergader dubbel zo efficiënt met OneNote! 04.12.2017 Vergader dubbel zo efficiënt met OneNote! ICT 25.09.2017 Een gratis persoonlijke assistent, bestaat dat echt? Absoluut, en hij luistert naar de naam Outlook! 17.10.2017 Excel: alles over de functie “Lookup”, “If” en hun varianten! 23.10.2017 Doe uw gegevens voor zich spreken aan de hand van krachtige grafieken in Excel! 14.11.2017 Boeiende en overtuigende presentaties die bijblijven? Maak ze met Powerpoint! 21.11.2017 Excel: hoe haal je in slechts 3 muisklikken waardevolle informatie uit een database? ➜ Emilie Lessire +32 2 643 78 11 – ele@beci.be Opleidingen op maat U vindt de opleiding niet die u zoekt? Contacteer ons! Ons opleidingsaanbod wordt opgesteld in functie van de vragen die u ons stelt. U wilt uw vaardigheden ontwikkelen, uw medewerkers beter laten presteren, de teamgeest in uw onderneming versterken? ➜ Emilie Lessire +32 2 643 78 11 – ele@beci.be Sociale wetgeving 18.09.2017 Actualités « Compensation & Benefits » (1) 25.09.2017 Hoe veiligheid en gezondheid managen als zaakvoerder van een KMO? 26.09.2017 Travail à temps partiel : les obligations de l’employeur (2) 28.09.2017 Reprise du travail après incapacité et trajet de réintégration (1) 09.10.2017 Contrôle des télécommunications sur le lieu de travail (1) 12.10.2017 Actualités sociales : panorama des nouveautés essentielles (1) 19.10.2017 Les systèmes d’évaluation du personnel (1) 23.10.2017 Le régime disciplinaire des agents statutaires et contractuels dans le secteur public : éviter les pièges (1) ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 fs@beci.be De Transmission Hub neemt deel aan de Nationale Week van de Overdracht … Deze organisatie die al in Vlaanderen en Wallonië bestaat, wordt nu nationaal dankzij de deelname van Brussel. In gans het land zijn evenementen gepland tijdens de week van 23 tot 27 oktober. Als groot bedrijfsoverdrachtorgaan in Brussel zal de Transmission Hub van Beci op maandag, dinsdag en woensdag themaworkshops organiseren, naast een belangrijke conferentie op donderdag 26 oktober, ‘s avonds. De drie Gewesten organiseren samen een slotplechtigheid op vrijdag 27 oktober. De Transmission Hub bestaat ondertussen al drie jaar en breidde, begin van dit jaar, zijn diensten uit om ook buitenlandse investeerders en groepen op zoek naar over te nemen ondernemingen in België, te kunnen helpen. De Transmission Hub van Beci werkt voortaan voor 40 ondernemingen en met 350 investeerders. Meer informatie? www.beci.be BECI - Brussel metropool - september 2017 75

COMMUNITY Milieu, stedenbouw, mobiliteit 18.09.2017 De Lage Emissie Zone en (para)fiscale aspecten van de bedrijfsfiets 20.09.2017 Bedrijfsvervoerplan en mobiliteitsbudget Cyclus milieubeheer 2017 29.09.2017 Uw onderneming, een bron van energie 20.10.2017 De veerkrachtige onderneming 10.11.2017 Communicatie over de milieustrategie ➜ Laura Rebreanu +32 2 643 78 26 – green@beci.be Bedrijfsoverdracht 05.10.2017 Discussiepanel / voordracht en debat 31.10.2017 Presentatie van over te nemen vennootschappen ➜ Erick Thiry +32 2 643 78 36 – eth@beci.be (1) Enkel in het Frans (2) De voertaal is Frans maar de documentatie is ook (volledig of gedeeltelijk) in het Nederlands beschikbaar 13.09.2017 Lancering van Club Export Brussels 18-21.09.2017 Matchmaking event op de Texworld beurs, in Parijs 27.09.2017 Kringloopeconomie: Europese en lokale steunmaatregelen voor de ontwikkeling van duurzame projecten 28.09.2017 Ontmoeting met BRICS douaneattachés 2-6.10.2017 Europese missie in Nigeria 06.10.2017 Afspraak met de Duitse inkopers van de voedingssector 09.10.2017 eXport eXperience: de distributiekanalen 17.10.2017 Oorsprong van goederen & REXAEO 18.10.2017 Business meetings met Kroatische ondernemingen 23.10.2017 eXport eXperience: doelmarkten 25.10.2017 Public procurement : Doing business with the EU institutions Oorsprong van goederen & REXAEO 18.10.2017 Business meetings met Kroatische ondernemingen 23.10.2017 eXport eXperience: doelmarkten 25.10.2017 Public procurement : Doing business with the EU institutions ➜ Beci’s International Department +32 2 210 01 77 - jpm@beci.be 14.09.2017 Speed Business Lunch 14.09.2017 Green After Work 21.09.2017 Info Sessie 05.10.2017 Golf Trophy 18.10.2017 Brussels Meets Brussels 14.11.2017 Speed Business Lunch ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN 21 Solutions Abdij van Vorst Adeps Agrofront Algemeen Boerensyndicaat Amazon Audi BBL Be Angels Belgian Chambers Belgian Restaurants Association (BRA) BelgoSweet BetaCowork Bloso BNP Paribas Fortis Bozar bpost Brussel Invest & Export Brussel Leefmilieu Brussel Mobiliteit Brussels Basket 32-36, 40-43, 64-67 13-15 Brusselse Havengemeenschap Business Doctors Cambio Centre Pompidou Citroën Benelux CIVA Stichting 76 49-50 4-7 40-43 64-67 64-67 64-67 40-43 64-67 13-15 8 16 45-47 4-7 13-15 4-7 24 63 4-7 52-56 13-15 68-70 64-67 45-47 22, 23 64-67 Club van Lotharingen CMS De Backer Co.Station Co-oking Coolblue Coworking Les Galeries De Lijn DHL Parcel Dreamland Efficy Engie Electrabel Engie Fabricom Enterprise Europe Network EPFC Erasmushuis ERTMS Solutions Espaces Mobilités Factory Forty Febiac Federgon Grote Routepaden ICAB Iccima IHECS Interparking JRRM – J’ai retourné BECI - Brussel metropool - september 2017 68-70 26 68-70 52-56 45-47 52-56 31 45-47 45-47 4-7 60-61 60-61 9, 26, 68-70 8 64-67 22 40-43 52-56, 68-70 30 4-7 64-67 Haven van Brussel 32-36, 49-50 Heidelberg Cement Benelux 49-50 HypoVereinsbank 64-67 40-43 13-15 52-56 20 la robe de ma mère Jump Kariboo! Koninklijke Musea voor Schone Kunsten LaVallée Liberaal Verbond voor Zelfstandigen ListMinut Manoir des Offices MIVB MS Amlin Mug (The) Natagora Natuurpunt NMBS OAPI Ohada Open VLD Brussel Parcify Peerby Praetica Brussels Pro Vélo Procter & Gamble QBE Récré (La) Regus RHB Berhad RSC Anderlecht Saint-Guidon 62 4-7 45-47 64-67 52-56 16 45-47 52-56 31, 40-43, 64-67 18-19 52-56 64-67 64-67 31, 32-36 27 27 16 45-47 45-47 27 64-67 45-47 18-19 52-56 52-56 24 68-70 68-70 Sanofi SatADSL Sennse Servcorp SilverSquare Solar Technics Structura.biz Taxistop TEC Timenco Touring Transforma bxl Transitec UCM Unicredit 52-56 23 40-43 52-56 52-56 60-61 4-7 40-43 31 40-43 40-43 52-56 40-43 8 13-15 Université Libre de Kinshasa 27 Unizo UPSI UWE VBO 8 18-19 8 8 Veolia Viangro Vivaqua Vlaams Instituut voor de Logistiek Voka YoumanCapital Zalando 59 60-61 59 45-47 8 4-7 45-47

eenvoudig en gratis. Rekruteren met Select Actiris, biedt diensten aan die uw aanwerving vereenvoudigen. • Een consultant gespecialiseerd in uw activiteitensector • Een selectie van maximum 6 kandidaten die aan het gewenste profiel voldoen • Tips om uw loonkosten te optimaliseren • Administratieve ondersteuning bij het aanwerven van jongeren en stagiairs Om gratis gebruik te maken van onze diensten, surf naar www.actiris.be Werkgevers vertrouwen ons! Ontdek de getuigenis van in dit nummer. Actiris verandert de toekomst van uw bedrijf www.actiris.be Met de steun van de Europees sociaal fonds

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64
65. 65
66. 66
67. 67
68. 68
69. 69
70. 70
71. 71
72. 72
73. 73
74. 74
75. 75
76. 76
77. 77
78. 78
79. 79
80. 80

Home