0

het maandblad van de Brusselse ondernemingen Nr 39 - November 2018 Internationale Handel 5 top-producten die Brussel beroemd maken P.23 Internationale beurzen: een must? P.27 MEXICO: kruispunt van het Amerikaanse continent P.32 Vertalingen openen nieuwe markten P.33 JOHN PORTER (Telenet) Wij mikken op 40% marktaandeel in Brussel P.10 ISSN 2406-3711

your own boss Ontdek een bank die in de lokale economie investeert, in één afspraak. www.kbcbrussels.be #betterforbrussels V.U. : KBC Group NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.

WOORD VOORAF Bijdragen tot het welslagen van Brussel De gemeenteraadsverkiezingen hebben hun oordeel ging zoals verwacht gepaard met verrassingen, omk van allianties en gewijzigde meerderheden. De nieuw gemeenteraden kunnen nu aan de slag met de ambitie, vertrouwen en het enthousiasme die kenmerkend zijn voor begindagen. We wensen hen veel succes toe! We zijn nog maar net uit het stemhokje gestapt en kijk: alle blikken richten zich al naar de gewestelijke, federale en uiteraard Europese verkiezingen op 26 mei 2019. Over zes maanden krijgt ons politieke landschap dus op alle machtsniveaus een flinke opfrisbeurt. In het vooruitzicht van de electorale uitdagingen speelde Beci volop zijn rol: het uitdragen van de mening van ondernemers die in Brussel actief zijn. Hiertoe voerden wij uitgebreid overleg met onze leden en sympathisanten. Aan de hand van de vele bijdragen stelden wij een gemeentelijk handvest op en vier memoranda, verdeeld over vier thema's: Mobiliteit, De stad van de toekomst, Financiering en Werkgelegenheid. Vier belangrijke vraagstukken voor Brussel, zijn inwoners, zijn werknemers en zijn bedrijven. Vier goed gedocumenteerde en onderbouwde documenten die concrete en haalbare maatregelen voorstellen, specifiek afgestemd op de situatie in Brussel. Marc Decorte, Voorzitter van Beci Al dit werk werd positief ontvangen. Op 2 oktober kwamen 250 ondernemers samen tijdens het Brussels Meets Brussels evenement. Wij overhandigden onze memoranda aan de Brusselse minister-president Rudi Vervoort en drie leden van zijn regering: Didier Gosuin (Economie en Werk), Guy Vanhengel (Financiën) en Cécile Jodogne (Buitenlandse Handel). Rudi Vervoort pleitte voor een vlottere samenwerking tussen gewesten om de mobiliteit in en rond Brussel te verbeteren. Cécile Jodogne onderstreepte hoe belangrijk het is het zakelijke ecosysteem in Brussel te ontwikkelen. Didier Gosuin zei dat hij het memorandum al gelezen had en hierin veel gelijkenissen had gevonden met de Small Business Act. Guy Vanhengel drong bij het aanwezige publiek aan om de enorme troeven van Brussel voor het voetlicht te brengen en meer te werken in de grootstedelijke context. In de oppositie toonde Christos Doulkeridis (Écolo) interesse. Ook in de gemeenten werd het door Beci gepresenteerde charter positief ontvangen. Deze opmerkelijke eensgezindheid over de doelstellingen en acties is ongetwijfeld te danken aan de rijping van het gewestelijk beleid en vooral aan de noodzaak om het welslagen van Brussel aan een bundeling van alle krachten te koppelen. Beci zal zijn verantwoordelijkheid opnemen om mee te bouwen aan de stad van de toekomst. Laten we samen werken aan een sterk presterend Brussel! BECI - Brussel metropool - november 2018 1

INHOUD 4 6 Beci online Digest Think Tank 10 John Porter (Telenet): “Wij mikken op 40% marktaandeel in Brussel” 12 Open Source 15 Vóór of tegen de regeling van de huurprijzen in Brussel 16 Switch naar elektrische wagens is een must 18 Stedenbouw: winstgevendheid en erfgoed Internationale handel 23 5 top-producten die Brussel beroemd maken 27 Internationale beurzen een must? 29 Bénédicte Wilders (hub.brussels): Focus op Afrika en Azië in exportplan 2019 30 Hoe haalt u voordeel uit vrijhandelsovereenkomsten? 32 Mexico, kruispunt van het Amerikaanse continent 33 Vertalingen openen nieuwe markten 35 KMO’s: wanneer schakel je een tolk in? 36 10 zakelijke kansen via be.connected 38 Vereenvoudig de export met de ATA-carnets 39 DigiChambers: driemaal klikken voor een certificaat van oorsprong Dynamiek 40 Starter: Water l’Eau Aqua Club 41 Digitalisering: België, een goede leerling in een steeds sterkere klas 42 Transitie: Car-sharing, maar dan wel elektrisch! 44 Vlotter tijdbeheer, om beter en meer te verkopen 45 Overheidsopdrachten: Onderaanneming, de rode loper voor KMO's bij Brussel Mobiliteit Community 47 Het Beci nieuws in beeld 49 BrusselsLife: Al wat u moet zien en weten in Brussel 51 Toetredingsaanvragen 51 Index 52 Agenda 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER Brussel Metropool Nr 39 – November 2018 KAMER VAN KOOPHANDEL & VERBOND VAN ONDERNEMINGEN TE BRUSSEL In december: Risicobeheer Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be Louizalaan 500 - 1050 Brussel T +32 2 648 50 02 - F +32 2 640 93 28 www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Hebben meegewerkt aan dit nummer: Ania Barbé, Géry Brusselmans, Giles Daoust, Thibaut Deckers, Marc Decorte, Ophélie Delarouzée, Donatienne de Vleeschauwer, Annabelle Duaut, David Hainaut, Gaëlle Hoogsteyn, Marc Husquinet, Cédric Lobelle, Laura Rebreanu, Morgan Van Cleven, Guy Van den Noortgate, Stijn Vander Plaetse en Peter Van Dyck. Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Info: er@beci.be – T +32 2 643 78 44 Publiciteit Brussel Metropool /Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 23.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.500 ex. Inlichtingen en reservaties Anne Schmit – T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 – asc@beci.be Membership Pascale Govers – T +32 497 703 100 pgo@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2

Ondernemers Bent u zelfstandige of eigenaar van een kmo? Uw zaak is uw passie. Bescherm ze! Welke verzekeringen heeſt u nodig voor uw activiteiten, uw medewerkers en uzelf? Doe in minder dan 5 minuten een check-up van uw professionele verzekeringen met de Insurance Scan. En overleg met uw makelaar over een bescherming op maat. 5 minuten om de check-up van uw professionele verzekeringen te doen. Begin er alvast aan op axa.be/ondernemers Blijf ondernemen AXA Belgium, nv van verzekeringen toegelaten onder het nr. 0039 om de takken leven en niet-leven te beoefenen (K.B. 04-07-1979, B.S. 14-07-1979) - Maatschappelijke zetel: Troonplein 1, B-1000 Brussel (België) Internet: www.axa.be - Tel.: 02 678 61 11 - Fax: 02 678 93 40 - KBO-nr.: BTW BE 0404.483.367 RPR Brussel - V.U.: G. Uytterhoeven, AXA Belgium nv, Troonplein 1, 1000 Brussel.

NEWS BECI ONLINE Social Media Het evenement Brussels Meets Brussels, op 2 oktober in de Club van Lotharingen: voor Beci was dit de gelegenheid om zijn Memorandum te overhandigen aan de meerdere Brusselse beleidsmensen die de avond bijwoonden. Meer hierover op blz. 47. Wat verwachten de Brusselse ondernemers? Christiane Malcorps, Country Manager van Solvay en bestuurslid van Beci, geeft commentaar op het Memorandum ‘De stad van de toekomst’. Het farmaceutisch bedrijf Sterop Overseas viert 50 jaar lidmaatschap bij de Kamer van Koophandel van Brussel. We bespreken dit met CEO Sophie Eykerman. #BECImember: Ons nieuw lid PeterLily is een sociaal geëngageerd adviesbureau gericht op HR, organisatie en leadership. Meer op peterlily.com. Volg ons op Facebook, LinkedIn, Twitter. 4 BECI - Brussel metropool - november 2018

NEWS BECI ONLINE In uw nieuwsbrief van oktober Nooit tevoren genereerde de Brusselse economie zoveel werkgelegenheid. Is volledige tewerkstelling te ambitieus, onrealistisch of utopisch? Nuttige informatie hierover vindt u in ons te downloaden Memorandum. Zie https://go.beci.be/emploi Beknopt, gemakkelijk te begrijpen, origineel en online opvallend: vijf tips van een specialist om uw domeinnaam goed te kiezen. Dit leest u op onze website Deze artikelen vindt u terug op www.beci.be BECI - Brussel metropool - november 2018 5

NEWS DIGEST Krinkels inspireert al 50 jaar zijn klanten Naar aanleiding van de EU Green Week organiseerde landschapsaannemer Krinkels enkele maanden geleden een lunchconferentie in Kasteel Hertoginnedal te Brussel. Krinkels viert dit jaar zijn 50-jarig bestaan. digitale én groene vooruitgang te boeken. Wij zijn ambitieus om daar als landschapsaannemer aan mee te werken”, besloot Peter Loyens. Informatie : www.krinkels.be Ook de Smurfin leest Brussel Metropool! Op 26 september werd het Job Center Louiza van Daoust overrompeld door een heleboel Smurfen die zich kwamen aanmelden voor de Smurf Experience. Terwijl ze op haar beurt wachtte, verdiepte de Smurfin zich in ons tijdschrift. Peter Loyens, algemeen directeur: “Krinkels heeft al een halve eeuw lang een boeiend parcours afgelegd. Dat tonen we op onze historic wall (zie foto, nvdr). Wij blijven openstaan voor nieuwe, bruisende ideeën en willen langdurige samenwerkingen aangaan met overheden en bedrijven om mee te bouwen aan de stad van de toekomst.” Bianca Debaets, Brussels staatssecretaris voor o.a. digitalisering en informatica, opende de lunchconferentie. Ze sprak over de digitale, duurzame revolutie in de hoofdstad. De Franse botanicus Patrick Blanc werd keynote spreker. Hij is één van de pioniers van verticale tuinen. Zijn werk is onder meer in Brussel en Antwerpen te vinden. “In steeds groter wordende steden is het moeilijk, maar toch zo belangrijk om groenzones te creëren. Een groene muur vol planten aan een gebouw heeft tal van voordelen. Het geeft niet alleen een fijn gevoel en zorgt voor filtering van de lucht, maar neemt bij hevige regenval water op en zorgt ook voor een betere isolatie van gebouwen.” Ook Benjamin Caspar van de DG Environment van de Europese Commissie was aanwezig. “Als bioloog zag ik steden groeien maar ook de biodiversiteit afnemen. Om onze steden meer leefbaar te maken, moeten we beleidsmakers aanmoedigen om op lange termijn en zo breed mogelijk de milieuproblemen aan te pakken. Maak een degelijk, beleidsdomein overschrijdend plan. Een smart city-aanpak, over departementen heen, is alvast een stap in de goede richting.” Drie jonge bedrijven kregen tijdens de conferentie een forum om zich voor te stellen. Green City Solutions is een Duitse starter die in steden ‘City Trees’ plant : muren van mos die de lucht zuiveren. De Brusselse start-up Citizenlab creëerde een online platform voor inspraak van burgers. En de Franse onderneming Cultures En Ville brengt landbouwoplossingen naar de stad, met kleine en grotere moestuinen die de landbouw dichter bij de consument brengen. “Deze dag was enorm interessant en geeft hopelijk voldoende inspiratie aan onze klanten, zowel overheden als bedrijven, om na te denken wat ze zelf kunnen doen om 6 BECI - Brussel metropool - november 2018 De Smurf Experience loopt tot 27 januari in Brussels Expo. Informatie : www.smurfexperience.com Mogelijkheid gebouw per e-mail te verkopen nu bevestigd In juli 2017 publiceerde Judit Karlsson, advocate bij het kantoor Crosslaw, in Immospector een hevige kritiek op de rechtspraak van het Hof van Beroep te Antwerpen, dat oordeelde dat een overeenkomst van verkoop van onroerende goederen niet elektronisch tot stand kon komen in het licht van de artikelen XII.15 en XII.16 van het Wetboek van Economisch Recht (WER). Artikel XII.16 van het WER vermeldt een reeks rechtshandelingen (waaronder de verkoop van een gebouw) waarop artikel XII.15 niet van toepassing is en waarvoor dus nog een "papieren" document nodig is. Het Hof van Beroep aanvaardde zelfs niet eens het bewijs van een mondelinge overeenkomst tot verkoop van onroerende goederen door middel van een elektronisch schrijven, waardoor het consensuele karakter van de verkoop buiten beschouwing is gelaten (artikel 1583 van het Burgerlijk Wetboek). De wetgever wilde de zaken verduidelijken met de wet van 20 september 2018, die op 20 oktober in werking is getreden. Deze wet had tot doel de begrippen elektronische handtekening en duurzame drager te harmoniseren en belemmeringen weg te nemen bij het sluiten van contracten langs elektronische weg. Deze wet bepaalt dat de rechter de toepassing van artikel XII.15 van het WER slechts kan weigeren indien hij "het bestaan van praktische belemmeringen voor de vervulling van een wettelijke of reglementaire vereiste in het kader van het sluiten van een overeenkomst langs elektronische weg" vaststelt. In de praktijk verbiedt de wet de rechter bij de verkoop van onroerend goed het bewijs van verkoop uit te sluiten van de verkoopovereenkomst op de enkele grond dat het om een bewijs in elektronische vorm gaat. Laten we hopen dat deze wetgeving de rechtszekerheid op het gebied van de verkoop van onroerend goed (opnieuw) zal garanderen. D.R. D.R.

NEWS DIGEST Detailhandelaren niet klaar voor nieuwe vormen van levering De Brexit Impact Scan adviseert bedrijven op maat van hun behoeften Gemiddeld wordt 5% van de thuisleveringen te laat of onvolledig bezorgd. Dit aandeel loopt op tot een derde tijdens piekperiodes en resulteert in hogere kosten en schade aan het imago van het merk. Iets meer dan 60% van de retailers heeft geen real-time inzicht in de logistieke processen van hun e-commerce. Ze zijn echter niet bereid om naar nieuwe, milieuvriendelijkere vormen van levering over te stappen. Dat concludeert Zetes, de Supply Chain specialist, in een nieuw verslag. Dit jaar overschrijdt de Europese e-commerce markt voor het eerst de kaap van 600 miljard euro, 13% meer dan het jaar voordien. Deze groei verhoogt de druk op de klassieke detailhandelaren, maar ook op de mobiliteit en het milieu. Bijna driekwart van de Europese bevolking woont in verstedelijkte gebieden en naar schatting zal de levering van pakketten tegen 2021 met 69% toenemen. Volgens een studie van McKinsey overwegen steeds meer steden de oprichting van centrale afleverpunten aan de rand van de stad. Bestellingen worden dan van daaruit per wijk of straat gerouteerd, bijvoorbeeld met elektrische voertuigen. Retailers vertrouwen ook steeds meer op de "click & collect" formule, waarbij klanten online producten bestellen en deze vervolgens ophalen in het verkooppunt van hun keuze. Daarnaast wint ook de collaboratieve levering (crowdsourced delivery) aan populariteit. In deze context werken retailers samen met een gemeenschap van vervoerders, vaak particulieren. Bij al deze alternatieven moeten de detailhandelaren de verschillende stadia van het vervoer van nabij kunnen volgen. "Eersteklas e-retailers beheren bestellingen in maximaal 20 minuten en communiceren voortdurend over hun status. Zij hebben de eerste-kilometer logistiek voor picking, verpakking en transport volledig geautomatiseerd en controleren ook de laatste-kilometer levering. Zij leveren 98% van de pakketten volledig en bij de eerste presentatie aan de klant", zegt Benjamin Anguille, Business Development Manager Transport & Logistics bij Zetes België. Het verslag leest u hier : www.zetes.com/en/white-papers BECI - Brussel metropool - november 2018 7 Vice-eerste minister Kris Peeters en graaf Paul Buysse, voorzitter van de Groep op Hoog Niveau Brexit, presenteerden in oktober de Brexit Impact Scan. Deze online tool helpt bedrijven aan de hand van een gedetailleerde vragenlijst een analyse op maat te maken van de impact van Brexit op hun activiteiten. Op deze manier kunnen zij de gevolgen van een no-deal Brexit inschatten en nagaan hoe ze deze gevolgen kunnen beperken. Minister Peeters: "De afgelopen weken vonden intensieve onderhandelingen plaats tussen Michel Barnier en zijn Britse gesprekspartners. De voornaamste obstakels zijn echter nog niet uit de weg geruimd. Daarom moeten we paraat zijn. Zonder fatalisme, maar vastberaden. Zich voorbereiden op alle eventualiteiten, ook de ergste, is daarom een teken van goed bestuur.” Graaf Buysse, voorzitter van de Groep op Hoog Niveau Brexit: "In december 2017 berekende de Groep op Hoog Niveau Brexit de impact van een no-deal scenario op de Belgische economie. Zo'n ‘cliff edge’ zou ons 2,2 miljard euro en tienduizenden banen kosten. Het dus in ons belang is om een dergelijk scenario te vermijden, maar de no-deal behoort helaas tot de realistische mogelijkheden. Onze bedrijven moeten zich hierop voorbereiden. Met de Brexit Impact Scan kunnen ze de impact op hun bedrijf ramen en op basis daarvan passende maatregelen nemen.” De Impact Scan is een dynamisch hulpmiddel. Als er tijdens de onderhandelingen nog problemen opgelost geraken, zal de tool snel worden aangepast om steeds een up-to-date resultaat op te leveren. Vice-eerste minister Peeters en de Groep op Hoog Niveau Brexit benadrukken ten slotte dat zij met deze Impact Scan geen fatalistisch signaal geven. Ze hopen nog altijd dat een harde Brexit zal worden vermeden, in het belang van onze economie en onze bedrijven. Informatie : https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/brexit © iStock

NEWS DIGEST Aanbod voedingsproducten op Belgische markt evenwichtiger dan 5 jaar geleden Zonder dat u het zelf wellicht gemerkt heeft, verlaagde de voedingssector de afgelopen vijf jaar het gehalte aan suikers en verzadigde vetten in voedingsproducten en voegde ze meer vezels toe. Daarmee komt de sector haar afspraken met minister van volksgezondheid De Block en de FOD Volksgezondheid na in het kader van het Convenant Evenwichtige Voeding. De sector wil samen met de overheid verdergaan op de ingeslagen weg. weg willen we verdergaan. Nu gaan we voor de private label merken de koude sauzen aanpakken alsook in samenwerking met de merkenproducenten de smeersalades en de bereide maaltijden en verder werken op frisdranken en zuivel tegen 2020.” Meer informatie : www.convenantevenwichtigevoeding.be. Belfius pakt uit met ‘Smart Building & Renovation Solution’ Met een gemiddeld verbruik van meer dan 250kWh/m2 bengelt het Belgische vastgoedpatrimonium op energievlak onderaan de staart in Europa. Oorzaak? 50% van de gebouwen staat er al langer dan 70 jaar en is slecht – of helemaal niet – geïsoleerd. Met de klimaatopwarming is het de hoogste tijd om vele gebouwen grondig te moderniseren en te renoveren, ze slimmer en vooral minder energieverslindend te maken en zo de CO2 -uitstoot Sectorfederaties Fevia, de federatie van de Belgische voedingsindustrie en Comeos, de federatie voor de handel, begonnen in 2012 een traject om onevenwichtige voedingspatronen aan te pakken. De sector nam zich voor om samen met de overheid in 5 jaar tijd een kentering in te zetten en de gezonde keuze gemakkelijker te maken voor de consument. De voedingssector werkt daarbij op 3 pistes: het aanpassen van de nutritionele samenstelling, de portiegroottes en de marketing en communicatie naar de consument. In 2016 formaliseerden Fevia, Comeos, de FOD Volksgezondheid en minister van volksgezondheid Maggie De Block deze aanpak in het Convenant Evenwichtige Voeding. Uit cijfers van de sectoren blijkt nu dat niet alleen het assortiment waaruit de Belg vandaag kan kiezen er anders uitziet dan 5 jaar geleden, maar ook diens nutriënteninname. De eerste evaluatie toont met andere woorden een positieve trend. De sectoren rapporteren vandaag over de resultaten. Een aantal voorbeelden. Ontbijtgranen: gemiddeld 5,8% minder suikers en 13% meer vezels dan vijf jaar geleden. Chocoladeproducten en biscuiterie: een globale reductie in verzadigd vet van respectievelijk -1,2% en -3,2%. Frisdranken: een gemiddelde suikerreductie van -7%. Enzovoort. Jean Eylenbosch, Voorzitter van Fevia: “Onze bedrijven pasten de voorbije jaren de samenstelling aan van de producten die u dagelijks koopt, vaak zonder dat u het merkte. Dat is een positieve trend waarop we nu verder willen bouwen.” Dominique Michel, CEO van Comeos: “Op deze ingeslagen 8 BECI - Brussel metropool - november 2018 terug te dringen. Daarom gaat Belfius van start met ‘Smart Building & Renovation Solution’, een all-informule om scholen, zorginstellingen, bedrijven en lokale overheden van a tot z op maat te helpen en te begeleiden in de verschillende fases van hun projecten vanaf ongeveer 1 miljoen euro. Van technische en energieaudits tot de definitieve oplevering van het gebouw. Belfius beantwoordt op die manier de oproep van overheden in één van de belangrijkste pijlers uit het Nationaal Investeringspact en maakt hierdoor mee werk van de dringende nood aan de vergroening en verduurzaming van België. Maar welke gebouwen pak je als eerste aan? Is het beter om een gebouw te renoveren of meteen een gloednieuw ecologisch en energiezuinig pand uit de grond te stampen? Hoe energie-efficiënt zijn de gebouwen nu en welke voorbereidende werken moeten gebeuren om energie te besparen? Welke architecten, ontwerpers en andere partners neem je onder de arm? Welke subsidies en financieringsformules bestaan er om projecten te verwezenlijken, in overeenstemming met de Wet overheidsopdrachten en rekening houdend met de geldende boekhoudregels? Stuk voor stuk vragen die een globale benadering en specifieke uiteenlopende competenties vergen die niet altijd intern beschikbaar zijn. Daarom start Belfius met Smart Building & Renovation Solution, een unieke allinformule die volgende componenten omvat: een energieaudit, een technische en bouwfysische audit van het bouwwerk, de bepaling van de waarde van het vastgoed, het subsidieluik, begeleiding in het vinden van de beste partijen, begeleiding van de volledige bouwwerken en een financiering via klassiek krediet of onroerende leasing. Meer informatie : belfius.be/smartimmo © Getty

THINK TANK JOHN PORTER, CEO VAN TELENET “Wij mikken op 40% marktaandeel in Brussel” John Porter, nu al vijf jaar CEO van Telenet, sleutelt aan de uitbreiding van de telecomoperator in Brussel, tegen concurrent Proximus. T elenet is de grootste telecomoperator in Vlaanderen en bezit 60% van de vaste en mobiele markt in het noorden van het land. De nieuwe uitdaging heet nu Brussel, een gewest waarvan voornamelijk Proximus de markt inpalmt. Toen John Porter, na een carrière van meer dan tien jaar bij een telecombedrijf in Australië, in 2013 bij Telenet belandde, ging hij ten aanval met een zeer competitief vast en mobiel netwerk. "Telenet is al 24 jaar actief in Vlaanderen, maar beschouw ons nu als een bedrijf van nationale omvang", waarschuwt de baas in het Engels. Hij heeft inderdaad niet stilgezeten. Dankzij de recente overnames van Base en SFR BeLux haalde Telenet maar liefst 400.000 abonnementen in Brussel binnen. Het bedrijf mikt op 40% marktaandeel in Brussel binnen twee jaar! De grote projecten van de operator dragen hiertoe bij: de ontwikWe hebben de producten al. Nu moeten we een nieuwe strategie uitvinden om Telenet te doen groeien. keling van nieuwe inhoud, de optimalisatie van de bandbreedte en de overgang naar ‘digital first’ binnen het bedrijf. John Porter onthult zijn strategie voor Brussel. Brussel Metropool: Telenet deed onlangs zijn intrede op de Brusselse markt. Wat vertegenwoordigt deze activiteit vandaag? John Porter: Telenet betrad de Brusselse markt in 2008, maar was slechts in enkele gemeenten aanwezig. We ontwikkelden onze activiteiten dankzij twee grote overnames: Base in 2016 en SFR Belux in 2017. Vandaag hebben 400.000 klanten in Brussel voor Telenet gekozen: 100.000 voor het vaste netwerk en 300.000 voor het mobiele. Dit vertegenwoordigt 20% van de Brusselse markt, die nog steeds gedomineerd wordt door Proximus. In de komende twee jaar willen we 40% van die markt inpalmen, zowel particulieren als B2B. De groei op de B2B-markt, hoe pakt u die aan? Tot voor kort wisten kleine handelaren niet dat er een alternatief voor Proximus bestond. Orange en Base zijn er al enige tijd, maar Proximus overheerst nog steeds de markt. Door honderden miljoenen euro’s te investeren, slaagde Telenet erin het snelste fysieke netwerk op de markt te ontwikkelen, naast de hoogste download10 BECI - Brussel metropool - november 2018 snelheid voor het mobiele netwerk. Wij bieden een hele waaier oplossingen voor bedrijven: zo bijvoorbeeld een globale prijs voor mobiele en vaste telefonie of het "digital acceleration" programma, dat bedrijven helpt met hun aanwezigheid op sociale media, de ontwikkeling van digitale reclame en e-commerce. Hoe kan Telenet in Brussel marktaandelen van Proximus afsnoepen? Telenet ontwikkelt zich in drie richtingen. Ten eerste ons netwerk. Het biedt voordelen als het gebruik van elk fysiek medium op elke locatie, exclusieve tv-content of zelfs ondersteuning bij problemen met de kabeldistributie. De tweede pijler is entertainment: we bieden internationale inhoud, topsport, video-on-demand en lokale inhoud. We hebben Vlaamse series geproduceerd zoals "De Dag" en "Chaussée d'amour". Ook aan Franstalige kant willen we dergelijke projecten ontwikkelen. De derde pijler is de klantervaring, die we constant proberen te verbeteren. Telenet heeft zijn wens om VOO over te kopen en uit te breiden naar Wallonië nooit onder stoelen of banken gestoken. Is dit nog steeds van toepassing? 24 jaar geleden waren wij als operator alleen in Vlaanderen aanwezig. Nu geldt Telenet als een nationale leverancier. In België is 70% van de mensen aangesloten op de vaste lijn en maakt 100% gebruik van mobiele telefoons. Mooie vooruitzichten dus. Wij willen vaste diensten aanbieden in het zuiden. Aangezien VOO niet te koop is, kan er van een echte vestiging in Wallonië geen sprake zijn. In dat geval zullen we op een andere Géry Brusselmans © Reporters

Australië vóór België Op 2 oktober sprak John Porter de genodigden toe tijdens het Beci event Brussels Meets Brussels. manier klanten in het zuiden van het land blijven werven. En waarom zouden we ook niet naar het buitenland uitbreiden als zich daar een kans voordoet? De prijzen voor vaste en draadloze telefonie liggen in België hoger dan het Europese gemiddelde. Kan Telenet aanspraak maken op een prijsvermindering? De markt is vrij competitief: een mobiel abonnement schommelt tussen de 5 en 100 euro. U kunt gaan voor een onbeperkte verbinding en de consument heeft de keuze tussen Proximus, Scarlet, Orange of Telenet/ Base. In de afgelopen drie jaar daalde de prijs van mobiele abonnementen jaarlijks met ongeveer 10%. Op een gegeven moment kunnen we niet meer lager. Bovendien verdubbelt het aantal downloads elk jaar. Over vijf jaar kan iedereen onbeperkt data downloaden. En dan zullen we andere segmenten moeten gaan ontwikkelen: smartphone-applicaties, video's of een betere klantenservice. U beweert dat België over een van de beste netwerken ter wereld beschikt. Wat is daar de reden voor? Vijf jaar geleden lag het Belgische netwerk min of meer in het gemiddelde. Alles veranderde toen we besloten om een netwerk op te bouwen dat tien of zelfs vijftien jaar lang zou kunnen groeien. We ontwikkelden de HFC-technologie: het Hybrid Fibre Coax-netwerk. Deze technologie combineert optische vezel en coaxkabel binnen een netwerk met een zeer dynamische architectuur, die de capaciteit en snelheid verhoogt. U wist ons te vertellen dat buitenlandse experts naar België komen, vooral naar Telenet, om inspiratie op te doen. Waarom? Telenet investeert sterk in innovatie, onder andere met een ‘digital lab’. Ons bedrijf bood als eerste één enkele oplossing aan voor vaste en mobiele abonnementen. Telenet lanceerde de eerste digitale televisie evenals de eerste video-on-demand tegen een lokale prijs. Ook intern innoveren we. Zo zullen we bijvoorbeeld ons financiële systeem en backoffice naar digitaal overschakelen. Wij gaan voor de "digital first" filosofie en een meer wendbare ontwikkeling van de onderneming. Wij zien geleidelijk af van een piramidale hiërarchie, want horizontaal werkt beter. Een Amerikaanse topman aan het hoofd van een bedrijf dat 100% actief is op Belgische bodem: nogal ongewoon, nietwaar? John Porter vestigde zich in ons vlakke land omwille van het aandeelhouderschap van Telenet. Na een carrière in de Verenigde Staten, als President van Time Warner Communications, leidde John Porter dertien jaar lang het Australische publieke netwerk Austar. Dat netwerk is deels eigendom van Liberty Global, een Amerikaans telecommunicatiebedrijf dat ook 60% van Telenet bezit. Vandaar. "Tot dan toe had ik altijd al openbare telecommunicatiebedrijven geleid. Toen Austar werd verkocht, overwoog ik andere activiteiten dan het management van een bedrijf. Ik kreeg toen het management van Telenet aangeboden … en nam de uitdaging aan." De 61-jarige baas heeft enkele banden met ons land ... " Mijn grootvader stierf in 1915 in de Slag om Ieper. Ik heb ook geschiedenis gestudeerd, dus ben ik bekend met de grote gebeurtenissen in België." John Porter is een fan van de filosofie van het Oude Continent, die "overeenstemt met (zijn) gevoeligheid voor een meer sociale aanpak". Hij heeft veel waardering voor Brussel, een stad die hij vijf jaar geleden nog niet kende. "Ik hou echt van de groene ruimtes in Brussel, vooral het Zoniënwoud. Ik hou ook van sporten en naar muziek luisteren. Misschien ontmoet u mij tijdens een concert in de Ancienne Belgique!” U stond aan het hoofd van telecommunicatiebedrijven in de Verenigde Staten en Australië. Wat is het verschil met het Europese systeem? Ik vind Europese overheden veel te proactief. Ze trachten de ganse sector te reguleren. Nu, telecommunicatie ontwikkelt zich goed, in Europa. Onlangs incasseerden wij 18 regelgevende Belgische en Europese initiatieven die onze activiteiten hebben toegetakeld. Door zulke maatregelen stoppen sommige mensen met investeren. We moeten ons daarbij neerleggen, maar ik hoop dat daar verandering in komt. U bent 61. Houdt het beheer van Telenet voor u een persoonlijke uitdaging in? Ik hou van uitdagingen. Ik ben naar België gekomen omdat ik graag in een multiculturele omgeving werk en andere talen leer. Voor mij is Telenet niet langer een telefoonmaatschappij, maar een multimediaplatform. In alle bescheidenheid hoop ik voor Telenet een nieuw bedrijfsmodel uit te dokteren. We hebben de producten al. Nu moeten we een nieuwe strategie uitvinden om Telenet te doen groeien. Verwacht niet dat ik bij de pakken blijf zitten. ● BECI - Brussel metropool - november 2018 11 © Reporters

THINK TANK OPEN SOURCE Giles Daoust, CEO van Daoust en Title Media Uber + Waze + autonome wagen + gedeelde wagen = Mobiliteit Tijdens het evenement "Brussels Meets Brussels" beklemtoonde Beci eens te meer dat mobiliteit een grote uitdaging is en blijft voor Brussel. In deze context wil ik voortbouwen op een van de (goede) ideeën van de Oproep van de XI, een initiatief van de krant l’Écho aan het begin van dit jaar: "Maak van België (en vooral Brussel) de kampioen van de autonome auto”. Een dom voorbeeld, om te beginnen: onlangs moest ik met twee collega's naar een partner aan de Vorstlaan, vanuit ons hoofdkantoor aan het Louizaplein. We namen alle drie onze eigen bedrijfswagen. Waanzinnig? In feite was dit de enige logische oplossing. Om met zijn drieën van punt A naar punt B te rijden, volstond één auto. Alleen moesten we aan het einde van de bijeenkomst ieder een andere richting uit om naar huis te keren. Zo dom is dat voorbeeld dus niet. Het illustreert de realiteit van veel Brusselaars en werknemers: mobiliteit beperkt zich niet tot een verplaatsing van A naar B in de ochtend en een 12 BECI - Brussel metropool - november 2018 terugkeer naar A aan het einde van de dag. Jammer genoeg speelde de technologie geen grote rol in de verkiezingscampagnes van de afgelopen jaren. “Technology will save us”, luidt het gezegde, maar de politici van hier en elders zijn er nog niet aan begonnen. Gebruikers van Uber (alle socio-lobbyistische overwegingen terzijde) en Waze zullen beamen dat deze twee "apps" een revolutie teweegbrengen in het concept van mobiliteit. Maar dat volstaat niet. Al leggen we onze hersenen in alle mogelijke kronkels, het mobiliteitsprobleem zullen we tegen 2020 niet opgelost krijgen. Het kan alleen door ver genoeg in de toekomst te kijken en vervolgens terug te keren naar het heden. Een soort retro-planning, weet je, zoals in de bedrijfswereld. Beeld je in: 2040. Volgens alle prognoses is de autonome auto een realiteit geworden. Of dat voertuig nu op benzine, elektriciteit, waterstof of chocolade loopt, laten we even buiten beschouwing. Het heeft geen invloed op de redenering. Met de opkomst van de autonome auto's is het beroep van taxichauffeur (Taxis Verts, Uber of wat dan ook) uitgestorven. Jammer, maar het is nu eenmaal zo. Uber investeerde zwaar in autonome wagens en koppelde zich waarschijnlijk aan Waze (of dat deden hun respectieve opvolgers binnen 20 jaar), door overname of fusie. Al deze autonome auto's worden nu gedeeld. Als ik Uber inschakel om van punt A naar punt B te gaan, kan het me trouwens niet schelen of er iemand naast me zit (zolang het maar goedkoper is). Er is onvermijdelijk iemand die (ongeveer) op hetzelfde moment naar (ongeveer) dezelfde plaats als ik gaat. De "app" plant dit alles in om reistijd en kosten te optimaliseren. Onze drie caballeros van daarnet zullen zich daarom als volgt verplaatsen: autonoom Uber, onder Waze, om alle drie samen van punt A naar punt B te gaan, gevolgd door een autonoom Uber (gedeeld met andere mensen) – en nog steeds onder Waze – om na de vergadering naar huis te gaan. De verplaatsingskosten voor de onderneming moeten nog worden bepaald, omdat deze uiteraard verband houden met de belasting op bedrijfswagens (voor zover die in 2040 nog bestaat) en op mobiliteitsoplossingen in het algemeen. Tot zover de wereld binnen 20 jaar. Alle autofabrikanten bereiden zich hierop voor. Uber heeft zich al bereid verklaard om “op het gelegen tijdstip” massaal te investeren in de autonome auto. Waarom zouden we er ons niet op voorbereiden? Waarom maken we van Brussel geen pioniersstad voor gedeelde autonome auto's? Door zijn omvang en ligging is Brussel het ideale "laboratorium" voor elke nieuwe technologie of maatschappelijke evolutie. Laten we eerlijk toegeven dat dit labo totaal wordt verwaarloosd. Waarom? Vanwege de institutionele doolhof: de uitvoering van een dergelijk ontwrichtend beleid in Brussel zou de goedkeuring vereisen van de verscheidene machtsniveaus die de stad "mede beheren" of beïnvloeden (gemeenten, gewesten, federaal, enz.). Daar komt op korte termijn niets van in huis! De afschaffing van de institutionele doolhof is een belangrijke voorwaarde voor een coherent mobiliteitsbeleid in Brussel. Dit is het grootschalige project waar politici nu aan moeten werken om misschien binnen … 20 jaar klaar te zijn? ● D.R.

U HEEFT NU MEER DAN 15 900 REDENEN OM EEN BRUSSELAAR AAN TE WERVEN. Romain (Anderlecht), zoekt werk in de Horeca. “HET CONTACT MET KLANTEN VERLOOPT ALTIJD ZEER VLOT.” 15 900 EURO AAN PREMIES: GENIET NU VAN ACTIVA.BRUSSELS. Wanneer u een Brusselaar aanwerft via Select Actiris, de gratis advies- en rekru terings dienst van Actiris, staat u als eerste in de rij voor de premie activa.brussels. Want wij stellen u kandidaten voor die voldoen aan de juiste voorwaarden. Wist u trouwens dat uw kandidaat in aanmerking komt voor activa.brussels vanaf de eerste dag van zijn inschrijving bij Actiris als hij een stage of opleiding heeft gevolgd via Actiris, VDAB Brussel of Bruxelles Formation? Ontdek activa.brussels en tal van andere goede redenen om te rekruteren via Select Actiris op www.actiris.be/activabrussels. Met de steun van het Europees Sociaal Fonds

2020 5 REDENEN WAAROM U ZICH NU AL MOET VOORBEREIDEN OP DE SOCIALE VERKIEZINGEN VAN 2020 1. VOORZIE DE PROCEDURE NU AL IN UW BUDGET VAN 2019 De volgende sociale verkiezingen vinden plaats in mei 2020. Dat lijkt misschien nog veraf, maar u kan niet vroeg genoeg beginnen met de voorbereidingen. Meer zelfs: om uw nieuw verkozen Ondernemingsraad en/of Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk snel aan aan de slag te helpen, moet u de procedure al in december 2019 opstarten. Dat is een taak van lange adem. Hou daar rekening mee. Als u klaar wilt zijn voor december 2019, kan u er beter zo vroeg mogelijk aan beginnen. 2. UW PERSONEELSBESTAND IN 2019 BEPAALT OF U AL DAN NIET SOCIALE VERKIEZINGEN MOET ORGANISEREN Hebt u gemiddeld minstens 50 voltijdsequivalenten in dienst in 2019? Dan moet u sociale verkiezingen organiseren voor een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW). Als uw personeelsbestand minstens 100 werknemers telt in 2019, dan moet er naast een CPBW ook Ondernemingsraad verkozen worden. Let op: er zijn zeer specifieke regels die bepalen of een werknemer voor 100% meegeteld moet worden of niet. Hou daar rekening mee als u iemand wil aannemen of uurroosters wil aanpassen. 3. VERGEET UW UITZENDKRACHTEN NIET MEE TE TELLEN Als u in de loop van het vierde kwartaal van 2019 beroep doet op uitzendkrachten, moet u dat vermelden in een bijzonder register. Zo kan er bepaald worden hoeveel uitzendkrachten mee in het personeelsbestand opgenomen moeten worden met het oog op de sociale verkiezingen van 2020. In dat register krijgt elke uitzendkracht een nummer volgens een doorlopend systeem, in chronologische volgorde van de tewerkstelling in uw bedrijf. Bij de telling van het personeel moet u rekening houden met de uitzendkrachten die bij u aan de slag waren tijdens het laatste kwartaal van 2019. Afhankelijk van het geval kan het interessant zijn om te kiezen voor een arbeidscontract van (on)bepaalde duur. Bestudeer de verschillende mogelijkheden om dit complexe onderwerp op een correcte manier te benaderen. HEBT U VRAGEN? PARTENA PROFESSIONAL GEEFT U GRAAG PERSOONLIJK ADVIES. U merkt het. Er komt heel wat kijken bij het organiseren van sociale verkiezingen. En tijdig uw voorzorgen nemen is geen overbodige luxe. Deze tips helpen u alvast op weg, maar uiteraard kunt u altijd bij ons terecht voor persoonlijk advies. 4. DE STRUCTUUR VAN UW BEDRIJF BEPAALT HOE UW SOCIALE VERKIEZINGEN GEORGANISEERD MOETEN WORDEN Om te weten of u sociale verkiezingen moet organiseren, moet u de structuur van uw onderneming bekijken als ‘technische bedrijfseenheden’ (TBE) en nagaan of daarbinnen de drempel van 50 of 100 werknemers al dan niet bereikt wordt. Het begrip TBE is niet wettelijk gedefinieerd, maar kan omschreven worden als een eenheid op grond van ‘sociale en economische criteria’. Het is niet omdat u twee aparte juridische entiteiten hebt, dat u er automatisch van mag uitgaan dat u met twee aparte technische bedrijfseenheden zit. Het zou kunnen dat u de twee moet samentellen, op basis van sociale en economische criteria, en zo toch de grens van 50 of 100 werknemers bereikt. Laat de structuur van uw onderneming dus tijdig analyseren om verrassingen te vermijden en onderzoek eventuele alternatieven. 5. EEN WERKNEMER ONTSLAAN TIJDENS DE VERKIEZINGSPERIODE KAN ZWARE GEVOLGEN HEBBEN Overweegt u om uw bedrijf te herstructureren en zal dat ontslagen met zich meebrengen? Bent u ontevreden over een werknemer maar kijkt u de kat nog wat uit de boom? Dan moet u nu de knoop doorhakken. Tijdens de verkiezingsperiode gelden immers bijzondere beschermingsregels die een ontslag bijzonder risicovol maken. Contacteer gerust onze Dienst Sociale Verkiezingen via esv2020@partena.be

THINK TANK VÓÓR OF TEGEN De regeling van de huurprijzen in Brussel Er bestaat wel degelijk een prijstabel om de huurprijs van een woning in Brussel te bepalen, maar die is louter indicatief. Vraag is of deze tabel verplicht zou moeten worden gevolgd om de huurprijzen in de hoofdstad beter te reguleren. David Hainaut Ambroise Thomson, communicatieverantwoordelijke van de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBRoW) De invoering van een verplichte eerder dan een indicatieve prijstabel is een van onze voornaamste eisen. De eigenaars bepalen vandaag de huurprijs van een woning naar eigen goeddunken, los van de werkelijke kwaliteit of van de realiteit op de markt. Wij pleiten bovendien voor betaalbare woningen. Die zijn momenteel bijzonder schaars in Brussel. Een officiële prijstabel zou bijdragen tot meer realisme in de prijszetting, in functie van de kwaliteit van een woning, binnen redelijke perken. Nu al 15 jaar lang zien we dat de huurprijzen veel sterker stijgen dan de index of het inkomen. Hierdoor ontstaat een hiaat, die we best wegwerken. De huisvestingscrisis verergert. De betaalbare woningen – waarvan de huurprijs gelijk is aan een derde van het inkomen – worden schaars. Amper 8% van de woningen is werkelijk betaalbaar voor … de helft van Brusselaars! De huidige prijstabel werd berekend in functie van de markt. Maar precies op deze markt hebben we kritiek, want het is nu bewezen dat een woning van slechte kwaliteit duurder uitvalt dan een middelmatige woning. Zoiets kan toch niet. Een deel van de bevolking wordt dus verplicht woningen van slechte kwaliteit – of te klein te huren. Anderzijds bestaan er geen kwaliteitscriteria (aantal lichtpunten, kwaliteit van de muren, ruimten enz.), wat onderhandelingen zeker niet bevordert en de eigenaar alle macht toekent! Wij pleiten in feite voor een paritaire commissie rond woninghuur, of een soort bestuur dat zou toezien op rechtvaardige onderhandelingen tussen eigenaar en huurder. Hoe dan ook, de huidige prijstabel hebben wij onderzocht en ontoereikend gevonden. We hebben veel meer nodig. Ondanks de politieke of zelfs ideologische vraagstukken, blijven we hopen, want een dergelijk denkproces zou voor de ganse markt positief zijn! In Brussel en in Wallonië heeft de overheid een indicatieve prijstabel voorzien. De prijzen van woninghuur moeten namelijk gekend zijn, zoals dit trouwens ook het geval is voor brood, vlees of de aanschaf van een wagen. De berekening van een nieuwe objectieve prijstabel is een moeilijke opdracht. Neem nu een grote laan in Brussel en twee gelijkaardige appartementen met hetzelfde aantal kamers in eenzelfde gebouw. Toch kunnen huurprijzen verschillen, omdat een van beide appartementen bovendien een uitgeruste keuken, marmeren vloeren en eiken deuren biedt. Daarom bestaat er vandaag een onderhandelingsmarge van 20% meer of minder, om rekening te houden met zulke elementen. Wij gaan ervan uit dat een verplichte prijstabel niet gerechtvaardigd is op de evenwichtige Belgische markt, waar de huurprijzen een dalende trend vertonen en goedkoop zijn ten opzichte van andere landen, wat zelden wordt vermeld. Het probleem zit ter hoogte van de inkomsten. In de privé wordt de huurprijs niet bepaald in functie van de inkomsten van de huurder, maar om de eigenaar een rechtvaardig bedrag toe te kennen. Wie een leefloon geniet of een uitkering van 890 euro voor een alleenstaande, zal 600 euro voor een appartement met één slaapkamer te duur vinden, zeker omdat daar nog huurlasten bijkomen (daar zit de eigenaar voor niets tussen). Uit ervaring weten we ook dat de regulering van de huurprijzen eigenaars wegjaagt van de privé markt, waardoor het aanbod daalt, de vraag stijgt en de huurprijzen indirect gaan toenemen! Het zou wijzer zijn om een positieve boodschap te richten aan de particulieren om ze aan te zetten in de privé huurmarkt te investeren. En we moeten huurders ook aanmoedigen om de huur op tijd te betalen. Sommigen proberen huurders blijkbaar te overtuigen de huur van een woning niet te betalen. De huurder kan namelijk nooit in gebreke worden gesteld! Beweren dat huurders vlotter zouden betalen als de huurprijs lager lag, is geen geloofwaardig betoog. In sociale woningen heerst een betalingsachterstand van een twintigtal miljoen euro, ondanks de verplichte huurprijzen. Schrikwekkend! Olivier Hamal, Voorzitter van het Eigenaarssyndicaat (NEMS) BECI - Brussel metropool - november 2018 15

MOBILITEIT Switch naar elektrische wagens is een must Weinig Brusselse bedrijven zijn ervan op de hoogte dat ze geen parkeertaks meer hoeven te betalen als ze laadpalen op hun parking voorzien. Volgens schepen van Mobiliteit Els Ampe – die ten gevolge van de voor haar partij, de Open VLD, minder gunstige resultaten van de verkiezingen aftreedt – moeten we Londen achterna: het wagenpark elektrificeren. Een beleid dat de nieuwe meerderheid hopelijk zal volgen.. Peter Van Dyck D e autovrije zone in het centrum van de stad was de meest in het oog springende maatregel in het ambitieuze mobiliteitsplan dat Els Ampe in 2014 presenteerde. Andere voorstellen raakten daardoor wat ondergesneeuwd. Zo is het initiatief om bedrijven vrij te stellen van de parkeertaks wanneer ze laadpalen voor elektrische wagens voorzien veel minder bekend. Nochtans kan deze eenvoudige maatregel de switch van diesel- en benzinewagens naar duurzamere, elektrische voertuigen een serieuze duw in de rug geven. “Het is het verhaal van de kip of het ei”, zegt Els Ampe, die tijdens het vraaggesprek nog schepen van Mobiliteit was. “Als er geen laadpalen zijn, kopen mensen geen elektrische voertuigen. De leasingmaatschappijen volgen eveneens die logica: zolang er geen laadpalen voorzien zijn op de parkeerplaatsen van ondernemingen, is het veel moeilijker om de bedrijfsvloten te vergroenen. Om dat verhaal te doorbreken, besloten we op kantoorparkings waar laadpalen komen de parkeertaks te laten vallen.” Wat opvalt: hoewel het initiatief vier jaar geleden al werd aangekondigd, zijn nog niet zoveel bedrijven op dit aanbod van de stad Brussel ingegaan. Nochtans kan deze incentive helpen om het voornemen te realiseren dat in het Brussels Laadplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van april vorig jaar staat geformuleerd: de installatie van 200 publieke laadpunten in Brussel. Vandaag zijn er 44 oplaadpunten voor elektrische wagens in de publieke parkings, 27 in de parkings van kantoorgebouwen en nog enkele in ondergrondse garages van hotels op het grondgebied van de stad. “We doen een oproep aan de bedrijven om hun aandeel 16 BECI - Brussel metropool - november 2018 stevig uit te breiden. Er zit potentieel in de maatregel”, argumenteert Els Ampe. “Je boekt dubbele winst: de parkeertaks valt weg én je maakt het je medewerkers makkelijker om over te schakelen op een elektrisch voertuig.” Te weinig communicatie Het finale doel is de luchtkwaliteit in Brussel te verbeteren. Om die reden startte het stadsbestuur enige tijd geleden met het promoten van laadpalen op de openbare weg – niet elke onderneming heeft immers een private parking. Els Ampe: “Als stad stimuleren we de laadpalen op de openbare weg, maar we gaan ze niet zelf plaatsen – dat hebben we in het verleden ook nooit gedaan met benzinestations. Wat we wél doen, is ervoor zorgen dat de installatie zeer flexibel kan verlopen. Bedrijven die laadpalen willen uitbaten, kunnen daar via een formulier op de website van de stad een aanvraag voor indienen. Nadat we hebben nagegaan of er voldoende capaciteit is op het elektriciteitsnetwerk, leveren wij zo snel mogelijk een wegvergunning om de laadpalen te zetten. Het is de bedoeling dat de private sector ze zelf onderhoudt en beheert en bijgevolg voor de kosten instaat. De firma EV-Point vroeg als eerste zo’n wegvergunning aan. Het installeerde begin oktober een laadpunt aan het Atomium.” Een kleine rondvraag bij bedrijven leert ons dat alvast de maatregel met betrekking tot de bedrijfsparkings, waarbij men dus vrijgesteld kan worden van de parkeerbelastingen, weinig bekend is. Els Ampe geeft toe dat er tot nog toe wellicht niet genoeg ruchtbaarheid © Getty

THINK TANK aan gegeven is. “Het Autosalon in januari zal iets meer dan voorheen in het teken van de elektrische voertuigen staan. De elektrische auto begint ook pas het laatste jaar een vlucht te nemen. De bewustwording is redelijk recent ingetreden. In 2014 waren we wellicht nog wat te vroeg met het initiatief. Je moet bedrijven ook de tijd gunnen om zich aan te passen.” Ieder zijn eigen plan Uit onze rondvraag blijkt dat bedrijven echt wel bezig zijn met groenere mobiliteit en schonere lucht, maar dat ieder zijn eigen oplossing uitdoktert. Sommige bedrijven (AXA bijvoorbeeld) proberen de wagen volledig te ontraden. Vastgoedbedrijf Befimmo, dat mobiliteit strategisch benadert, wil zijn medewerkers niets opdringen en houdt bijgevolg alle opties open. Een aantal personeelsleden rijdt er al met een elektrische wagen en voor hen plaatste Befimmo laadpalen op de parking. Ook voor de huurders van zijn gebouwen installeerde Befimmo al op verschillende sites laadpunten. De firma stelt bovendien een elektrische ‘pool car’ ter beschikking: een elektrische deelwagen die overdag gebruikt kan worden door personeelsleden (in sommige gevallen kunnen ze er zelfs 's avonds mee naar huis rijden). Naar analogie met dat systeem heeft Befimmo ook enkele elektrische ‘pool bikes’ klaar staan: elektrische fietsen die gedeeld kunnen worden (zelfs de andere huurders van het kantoorgebouw kunnen er een beroep op doen). schappen die over het land verspreid waren heeft gesloten, heeft zonder twijfel geholpen om verplaatsingen uit te sparen. Ook door de toename van de mogelijkheden van thuiswerk is er minder nood aan vervoer. De ligging van de NBB-kantoren – pal in het centrum, op wandelafstand van het Centraal Station en een aantal metro- en buslijnen – werkt het gebruik van het openbaar vervoer in de hand. Gezien de filevorming in en rond Brussel is trein, tram of bus de meest verstandige keuze. We vernemen bij de NBB ook dat de fiets erg in de lift zit bij de medewerkers, zeker nu de laatste jaren de e-bikes betaalbaarder zijn geworden. Het bedrijf voorziet met een fietsstalling (met stopcontacten, voor de elektrische fietsen), douches, kleedkamers en opbergrekken de nodige faciliteiten voor de werknemers die voor de tweewieler opteren. Voor de dienstverplaatsingen binnen de stad staan er vier e-bikes ter beschikking. Europese steden inspireren De vloot elektrische wagens groeit maar mondjesmaat in ons land. In Vlaanderen breidt het laadpalennet zelfs sneller uit dan het elektrische wagenpark zelf, terwijl in Wallonië de uitbouw van laadpunten een pijnpunt blijft. Men kan zich afvragen of een elektrisch wagenpark dé toekomst wordt. Puur ecologisch bekeken zou het perspectieven openen, maar je gaat er de files niet mee indijken. De Nationale Bank van België ging in 2013 al over tot het plaatsen van twee dubbele snelle laadpalen op zijn parking. Verder zijn er op enkele andere plaatsen, voorbehouden voor elektrische of hybride wagens, nog gewone 220v stopcontacten op gereserveerd circuit voorzien. Nochtans heeft de NBB een heel beperkt wagenpark (met slechts een tiental bedrijfswagens). Amper 15 procent van het personeel komt met de auto naar kantoor. De NBB draagt al tien jaar het label Ecodynamische Onderneming (uitgereikt door Leefmilieu Brussel), wat resulteert in een politiek die het gebruik van het openbaar vervoer propageert. Dat de NBB in die periode de agentZit er al bij al méér muziek in alternatieven als de fiets en het openbaar vervoer? Els Ampe: “De regelgeving met betrekking tot die alternatieven is al redelijk strikt. Fietslokalen moeten vandaag verplicht aanwezig zijn in kantoorgebouwen en er worden meer fietspaden aangelegd. Mijns inziens moet er ook meer ingezet worden op de metro – 10 van de 19 Brusselse gemeenten zijn nog niet verbonden met de metro. Er is nog een hele weg af te leggen. Er komen bijvoorbeeld elke dag 80.000 auto’s via Groot-Bijgaarden de stad binnen. Als daar een randparking met metrostation komt, dan kun je effectief iets aan die instroom doen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou echt een metroplan moeten uittekenen. Steden als Londen, Parijs, Amsterdam, Madrid, Helsinki en Kopenhagen tonen hoe het kan. Zij zitten op het spoor van het elektrificeren van het wagenpark én het uitbreiden van de metrolijnen. Londen is bijvoorbeeld maar half zo dichtbevolkt als Brussel, hééft al een groot metronetwerk en gaat daar nu nog eens 42 kilometer aan toevoegen.” We mogen niet naïef zijn: er zullen altijd auto’s blijven rondrijden. “Maar het is belangrijk dat die geen schadelijke uitstoot meer hebben. De switch naar elektrische wagens moet er komen”, besluit Els Ampe. Na de verkiezingen belandde de Open VLD in Brussel in de oppositie. De schepen moest aftreden. Wat nu met haar beleid inzake elektrische mobiliteit? Vroeg of laat komen we er achter. Hopelijk laat de nieuwe meerderheid de ontwikkeling van zo’n stadsvriendelijk alternatief niet varen. ● BECI - Brussel metropool - november 2018 17

THINK TANK STEDENBOUW EN VASTGOED Winstgevendheid en erfgoed: breng ze eerst in evenwicht Een economisch project ontwikkelen in een als monument beschermd pand is op zich een aantrekkelijk concept, maar de uitvoering is verre van eenvoudig. Christian Frisque, waarnemend voorzitter van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML), geeft advies. De ontwikkelaars van de projecten Aegidium en Drohme voegen hier een door hun ervaringen aangescherpt ondernemersperspectief aan toe. H et is zeker geen lachertje om de bescherming van het erfgoed te verzoenen met de uitvoering van een economisch project. Maar ergens garandeert dit de duurzaamheid van beschermde monumenten. "De beste garantie voor het voortbestaan van een gebouw is dat het nuttig is voor de samenleving, onder leefbare economische omstandigheden", aldus Christian Frisque. Niet alles is echter aanvaardbaar. Overheden als de KCML zorgen ervoor dat nieuwe projecten die de stad een moderner uitzicht geven, de sporen van haar geschiedenis niet wissen. Bij de renovatie van belangrijke verkeerstracés wordt er globaal nagedacht, onder andere over de inbreng van landschapsarchitectuur. Terugkerende problemen springen in het oog, zoals de ongecontroleerde indeling van eengezinshuizen in appartementen. Maar de commissie werkt steeds geval per geval. "Voor de Beurs hebben we bijvoorbeeld onze bedenkingen geuit over de architecturale uitwerking van de ingang op de hoek", vervolgt Christian Frisque. "Dit gebouw berust nog steeds op een bouwlogica en hoeken krijgen vaak een speciale behandeling.” Laattijdig nadenken over erfgoed In de adviezen uitgebracht om deze emblematische beschermde panden en monumenten te behouden, merkt de heer Frisque steeds terugkerende nadelige fouten: "In de eerste plaats moeten we nagaan of het architecturaal programma te rijmen valt met wat het beschermd gebouw kan aanvaarden. We stellen vaak vast dat zeer complexe programma’s worden toegepast op volumes die te klein zijn om ze op te vangen. Dan loopt het project meteen in het honderd.” Het denkproces over het erfgoed komt volgens hem meestal te laat op gang. Hij adviseert om daar rekening mee te houden vanaf het begin van het project met een gespecialiseerd architectenbureau, en de verschillende bevoegde organen te ontmoeten – eerst de Directie Monumenten en Landschappen (DMS) – om richtlijnen te bepalen. Duurzaam beheer liefst ook creatief Christian Frisque onderstreept het belang van isolatie in het gebouw. Dit aspect komt vaak laattijdig ter sprake, 18 BECI - Brussel metropool - november 2018 Ophélie Delarouzée Een miskend architectonisch meesterwerk, in hartje Sint-Gillis: het Aegidium. terwijl de beperkingen wegens het behoud van gevels, muren en houtwerk om creatieve en dure oplossingen vragen. Michel Culot, CEO van Drohme Invest, weet dat maar al te goed. Zijn recreatief natuurbewustwordingsproject op de voormalige renbaan van Watermaal-Bosvoorde kampt met vocht- en isolatieproblemen. "De grote tribune is niet geïsoleerd tegen vocht, die daarom overal doordringt. De grote vensterdeuren van het gebouw vervormen zodanig dat ze niet meer dicht kunnen. De verwarming draait dus op volle toeren, kost (te) veel geld en druist regelrecht in tegen onze ambities inzake ecologisch beheer. In het Weeggebouw vraagt de KCML geen dubbele beglazing te gebruiken om de oorspronkelijke kromming van de glazen tegels van het Breydel bijgebouw (genoemd naar de architect die het in de jaren 1950 ontwierp) te respecteren. Maar dit veroorzaakt een enorm energieverlies.” De kost van esthetiek Het Aegidium is een architectonisch juweel in het hart van Sint-Gillis. Het stond al een dertigtal jaren leeg. Youri Dauber, medeoprichter en CEO van het gedeelde-huisvestingsbedrijf Cohabs, nam het pand afgelopen februari over. Dit is zijn eerste avontuur met erfgoed – en hij geeft zelf toe dat hij de complexiteit van de opdracht onvoldoende heeft ingezien. Hij richtte zich al snel tot de gespecialiseerde architect Francis Metzger, die net een (verworpen) project voor de restauratie van het Aegidium had ontwikkeld en die hand in hand werk© Anthony Rauchen — www.flickr.com/photos/lekorbo/ CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia

ENERGIE PACK: gratis energiecoaching voor KMO’s en de non-profitsector In het kader van zijn acties tegen de klimaatveranderingen lanceert Leefmilieu Brussel een nieuwe dienst, het Energie Pack. Dankzij de Energieadviseurs van de federaties BRUXEO, UCM, Comeos en santhea kunnen KMO’s en de non-profitsector van een volledig kosteloze energiecoaching genieten. Doel van de coaching is het verlagen van het energieverbruik. Het Energie Pack is bedoeld om de uitvoering van concrete energiemaatregelen in het kader van de inrichting of de renovatie van gebouwen te ondersteunen. Zowel in de denkfase als in de uitvoeringsfase zet het project de verantwoordelijken van de ondernemingen zonder winstoogmerk aan verschillende maatregelen te nemen ter verlaging van het energieverbruik, met het oog op een rationeel energiebeheer op lange termijn. De energieadviseurs zullen hun expertise aanwenden tijdens bezoeken ter plaatse, een follow-up en een energiecoaching. Het komt erop aan de echte opportuniteiten, de investeringsprioriteiten en de beschikbare financiële maatregelen te bepalen. Deze energiebegeleiding heeft een brede doelgroep, gaande van de kruidenierswinkel op de hoek tot de ziekenhuizen die dagelijks honderden patiënten opvangen. De kleine en middelgrote ondernemingen tot 250 VTE’s kunnen contact opnemen met UCM of Comeos, en organisaties uit de nonprofitsector kunnen BRUXEO en santhea contacteren, zonder dat ze daarom lid hoeven te zijn. Naar aanleiding van een projectoproep, uitgeschreven in juli 2017, selecteerde Brusselse Hoofdstedelijke Regering deze vier organisaties en besloot ze hen tot 2021 een totale subsidie van € 4.002.969 toe te kennen voor deze dienstverlening aan bedrijven en non-profitorganisaties. Sectoren die onder het Energie Pack vallen KMO's ‹ 250 VTE KMO / KMI / Diensten Zelfstandigen Franchisenemers Vrije beroepen ... Grootdistributie Handel Winkelketens Diensten ... Non-profit Gezondheid, Handicap, kinderdagverblijf Opvoeding Cultuur, jeughulp, SPI, Ziekenhuis, RVT, ... Ziekenhuis Verzorgingstehuizen Rusthuizen Geestelijke gezondheid ... UCM Comeos victoria.whitelaw@ucm.be +32 (0)2 743 83 93 Sophie.Tielemans@comeos.be +32 (0)473 88 34 71 BRUXEO energie@bruxeo.be +32 (0)2 210 53 03 santhea denis.herbaux@santhea.be +32 (0)486 55 53 15 MEER INFO : www.leefmilieu.brussels • bauquier@environnement.brussels tel. 02 563 43 25 © Thinkstock

THINK TANK te met het Gewest en de besturen. Dauber kocht ook de stedenbouwkundige vergunning voor een natuurgetrouwe restauratie. De werkzaamheden zijn goed bezig, maar het project zal blijkbaar 12 miljoen euro kosten. De overheidssubsidies kunnen oplopen tot 80% van de totale kost maar voor Youri Dauber lost dit niet alles op. De exploitatie van beschermd erfgoed is namelijk minder rendabel wegens de afschrijving van de initiële investering en de specifieke onderhoudskosten. "Het is veel prestigieuzer dan een standaard project, maar het vereist veel meer werk, is complexer en minder winstgevend." Het project beoogt een "co-living" ruimte in het woongedeelte naast het Aegidium. Het wil bovendien gemeenschaps-, evenementen- en kantoorruimte creëren binnen het huizenblok. "De rentabiliteit van een ruimte dat je vrij kunt inrichten is niet te vergelijken met die van een pand waar je verplicht een beroep moet doen op ambachtslieden gespecialiseerd in timmerwerk, tegels of zelfs schilderwerk. We zitten met veel dure verplichtingen. En een gebouw met een prachtige esthetiek brengt niet noodzakelijk meer op. Als we een evenementenruimte inrichten in een van de twee geklasseerde zalen op de eerste verdieping, kunnen we de prijzen een beetje verhogen, maar niet verdrievoudigen!” Een eindeloze reeks beperkingen De voorwaarden die de verschillende betrokken overheden opleggen, kunnen de rekening de hoogte injaDrohme vestigde zich aan de rand van het Zoniënwoud, op de vroegere hippodroom van Bosvoorde. gen en de rentabiliteit van een project in het gedrang brengen. Michel Culot wil het financiële evenwicht van Drohme herstellen: "Het Gewest schreef zeven jaar geleden een aanbesteding uit, met precieze specificaties voor erfgoedbehoud, bezetting van de site, animatie en veelzijdigheid van activiteiten. We hebben het beste aanbod ingediend, zowel inhoudelijk als strategisch. Maar in de verschillende stadia - waaronder de acht maanden durende impactstudie, die 1.500 bladzijden en 300 aanbevelingen telt - stapelden zich de nieuwe beperkingen en vertragingen op. De initiële investering is meer dan verdubbeld, van 1 naar 2,5 miljoen euro.” ONZE CADEAUFORMULES ZIJN NIET ALLEEN LEUK. ZE BESTAAN OOK IN ALLE MATEN EN GEWICHTEN. NOG IETS DAT U MISSCHIEN NIET WIST OVER ONS. De traditionele bioscoopcheques van Kinepolis kent u wellicht al. Maar dat zijn niet de enige cadeauformules waarmee uw bedrijf kan uitpakken. 2D en 3D bioscoopcheques, Food&Drink vouchers en fi lmdoosjes in verschillende uitvoeringen (en eventueel in geschenkverpakking). Er is voor elk wat wils. Check maar op business.kinepolis.be of bel op 02 474 26 30. Meer dan alleen cinema. 20 BECI - Brussel metropool - november 2018 © Drohme

THINK TANK De verwerping van de nochtans milieuvriendelijke synthetische schaatsbaan betekent een geraamd verlies van 1,5 miljoen over een periode van tien jaar. En de opgelegde sluitingstijd om middernacht beperkt de organisatie van avonden en betekent een winstderving geschat op meer dan 30% van het totale inkomen. Ook het concept van "woudpoort" komt op de helling te staan, niet zozeer in zijn observatie- en educatieve aspecten dan wel in zijn sportieve en actieve ontdekkingsactiviteiten. De bescherming van het natuurlijk erfgoed en het respect voor de fauna gelden als tegenargument. De zip lijn die het observatiepunt van de belvedère verbindt met de route van de boomtoppen blijft argwaan wekken. "Het is een nieuwe manier om de natuur in Brussel te ontdekken. Het speelse aspect ervan stoort sommige mensen en wekt terughoudendheid", betreurt Michel Culot. "De zip lijn zou echter ook jonge mensen kunnen aantrekken die graag naar de top van de uitkijkpost zouden klimmen om de fauna en flora vanuit een speelsere hoek te observeren. Dit is een van de aspecten van het project die nog op goedkeuring wachten.” Hij heeft minder problemen met de voorwaarden dan met de manier waarop ze één voor één worden opgelegd: "Van meet af aan ontbrak overleg en afstemming tussen alle overheden en belanghebbenden. Bijna twee jaar lang na de ondertekening van de concessieovereenkomst hebben wij moeten werken aan bewustmaking, uitwisseling en objectivering. Alles verloopt te traag. De opgelegde beperkingen zijn steeds strenger. Het ondernemerschap en het enthousiasme gaan eraan ten onder. Voor de stad is deze vorm van beheer alles behalve een drijvende kracht. We hebben er allemaal baat bij om de krachten te bundelen en grote projecten te zien ontstaan. De verschillende partijen zouden het project breder moeten bekijken dan door hun eigen lorgnet. Ze zouden het als een geheel moeten beschouwen met aandacht voor het gemeenschappelijk belang. Op die manier zouden we meningsverschillen gemakkelijker overbruggen. Een verlaten erfgoed vinden we erg. Maar er een heilige relikwie van maken is al even betreurenswaardig.” De KCML is nooit voorstander geweest van immobilisme. Haar voorzitter is het met Michel Culot eens dat de coördinatie op administratief niveau beter moet. De problemen zijn volgens hem te wijten aan hiërarchische toestanden en de samenwerking tussen ambtenaren. De projectvergaderingen, zoals bepaald in artikel 188/12 van de BWRO, zijn onlangs hervormd om de aankondiging van de beperkingen te bundelen. Natuurlijk moeten de vastgoedspelers er dan nog tijdig een beroep op doen. ● Easy solutions for temporary housing 1600 APARTMENTS IN TOP LOCATIONS SERVICED APARTMENTS BBF is a specialized provider of serviced and residential apartments since 1992. With more than 1600 units in top locations in Brussels we can offer attractive mid to long term rental packages combined with professional services at affordable rates. Together with our ASAP quality label this guarantees the key to an excellent stay. CALL US ON +32 (0)2 705 05 21 Book your apartment here www.bbf.be BECI - Brussel metropool - november 2018 21

KLAAR VOOR UW DIGITALE VERSNELLING? Krijg 2u gratis hulp van een zelfstandige digitale expert om uw online marketing of sociale media te boosten. Jérôme Naif Expert in digitale versnelling DE DIGITALE VERSNELLING Maak nu een afspraak op digitaleversnelling.be

a e n d a a i r INTERNATIONALE HANDEL 5 top-producten die Brussel beroemd maken Brussel schittert in het buitenland met voedingsproducten zoals wafels, bier en chocolade. Maar onze hoofdstad blinkt internationaal ook uit met meer geavanceerde sectoren zoals chemie of engineering. Een toelichting. E en toerist die Brussel bezoekt, loopt vanzelfsprekend een boetiek of café binnen op de Grote Markt, proeft een wafel en kan het niet nalaten om een ballotin overheerlijke pralines te kopen. Karikaturaal? Ergens wel, maar deze mondproducten blijven bijdragen tot de reputatie van onze geliefde hoofdstad. Naast deze bestsellers voor het grote publiek zijn er andere sectoren waarmee Brussel op de internationale scène heel hoog scoort. Denk maar aan engineering en zijn grote bouwprojecten in het buitenland, aan farmaceutica en zijn topproducten die over de hele wereld worden verkocht, en aan chemicaliën, zoals die van Solvay, dat zijn aanwezigheid wil versterken dankzij een gloednieuw centrum in Neder-Over-Heembeek. Zelfs de transportindustrie (containers, motoren, carrosserieën, enz.), waarvan de export tussen 2016 en 2017 met 24% is toegenomen, verdient een plaats in de kopgroep. Om deze dynamiek in Brussel voor het voetlicht te brengen, selecteerden we vijf sleutelsectoren en evenveel getuigen. We hebben het hier niet alleen over waarde of volume, maar ook over erkenning en expertise. 1. CHOCOLADE: Erkend meesterschap, met Marcolini als spilfiguur Waarom werd een product als chocolade, gemaakt van bonen die voornamelijk in West-Afrika groeien, één van de Belgische topproducten? De historische banden die België en Afrika hebben gesmeed zitten daar voor veel tussen, naast de expertise die zich sinds het begin van de twintigste eeuw in de hoofdstad ontwikkelde. In 1915 ontwerpen een zekere Jean Neuhaus en zijn vrouw, in hun apotheek in de Koninginnegalerij, wat de eerste ballotin van chocolaatjes zou worden. Als we echter gaan kijken naar de Belgische chocolade-industrie vandaag, dan hebben we het natuurlijk over Barry-Callebaut, een internationaal bedrijf, nu in Zwitserse handen, maar waarvan de productie nog steeds plaatsvindt in het OostVlaamse Wieze. Brussel heeft zijn faam vooral te danken aan pralinefabrikanten als Godiva, Neuhaus en Corné. De echte "Brusselse touch" is echter te vinden bij chocolatiers in hartje Brussel, zoals Frédéric Blondeel, Laurent Gerbaud en Pierre Marcolini, waarschijnlijk onze beste ambassadeur in het buitenland. "Vandaag exporteren we meer dan 40% van onze productie, voornamelijk naar Aziatische landen, maar ook naar Frankrijk en Engeland," zegt Marcolini. "Wat onze buitenlandse klanten altijd verbaast, is dat onze ganse productie in onze enige werkplaats in Haren geconcentreerd blijft.” BECI - Brussel metropool - november 2018 23 Géry Brusselmans e i c © Getty D.R. g l ocoh re Bi m of ra e e gi n m C h e C Bi En

TOPIC Pierre Marcolini is er trots op dat het label "Brussel" op zijn dozen pronkt, maar vreest dat de chocoladesector in België te veel op zijn lauweren rust. "Momenteel werkt een grote groep Fransen zeer actief aan degustatiechocolade. Daartegen concurreren is ingewikkeld, vooral omdat de Fransen veel investeren in opleiding, onderzoek en ontwikkeling. We raken voorbijgestreefd. België loopt ver achter op het gebied van innovatie. De sector moet nieuw leven worden ingeblazen, zeker wat betreft opleiding en vorming.” 2. BIER: super dynamische micro-brouwerijen Belgisch bier wordt in het buitenland nogal vaak herleid tot Jupiler en Stella. Deze Inbev producten zijn echter niet de enige die internationaal een prominente plaats innemen. Ook de trappisten- en degustatiebieren doen het schitterend. Precies deze sector kent vandaag een ware opleving in Brussel. Vijftien jaar geleden was Cantillon de enige brouwerij in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Er kwam een nieuwe impuls in 2003 met de oprichting van de Brasserie de la Senne. Kort daarop waagden ook andere starters hun kans, waaronder de nanobrouwerij Hermitage, En Stoemelings en het Brussels Beer Project, gevestigd in de Dansaert wijk. "Onze export neemt elk jaar toe, tot 30% van onze omzet in 2017", zegt Olivier de Brauwere, oprichter van het Beer Project. "We richten ons momenteel op drie markten: Frankrijk, Nederland en Japan. Wij overwegen om in elk land waar we de markt ontwikkelen, een bar op te zetten, waardoor we beter kunnen uitleggen waar we vandaan komen en wat we doen. We willen de bierwereld een modernere en kosmopolitische dimensie geven.” Wat de Brusselse export betreft, blijft Cantillon bier een referentie, met een uitstekende reputatie op de Amerikaanse markt. Maar ook de producten van de Brasserie de la Senne exporteren vlot. De in Brussel gebrouwde bieren blijven relatief bescheiden in de export van Belgische bieren, maar richten zich tot een markt van liefhebbers. Positief nieuws voor de toekomst van de Brusselse bieren is dat de Brasserie de la Senne net is verhuisd naar een nieuwe productiesite in Tour & Taxis, terwijl het Brussels Beer Project eind 2020 een gloednieuwe brouwerij zal inhuldigen aan het Biestebroeckdok, langs het kanaal in Anderlecht. De productie zou ongeveer 10 miljoen flessen per jaar bereiken! 3. BIOFARMACEUTISCHE SECTOR: een grote naam en een aantal starters In 2017 bedroeg de totale waarde van de Belgische export van geneesmiddelen en vaccins 40,5 miljard euro! "Dit indrukwekkende cijfer is vooral te danken aan de unieke geografische ligging van België", verklaart Catherine Rutten, CEO van Pharma.be, de Algemene Vereniging van de Geneesmiddelenindustrie. "Daar zijn vele redenen voor: België biedt toegang tot de buitenlandse markt via een uitgestrekte wegen-, haven- en luchthaveninfrastructuur. Laten we ook de uitstekende diensten van de logistieke partners vermelden: die zorgen voor een optimale distributie van innovatieve behandelingen.” Vanuit de 31 productiesites op zijn grondgebied exporteert ons land naar Europa en vooral naar de Verenigde Staten, een van de belangrijkste partners van België met 17,2% van de export in 2017. Een van de grootste bedrijven in de biofarmaceutische sector is UCB Pharma, dat onderzoek en marketing van farmaceutische en biologische producten ontwikkelt. De hoofdzetel is nog steeds gevestigd in Brussel, meer bepaald in Anderlecht. Een van de innovaties is de lancering in 2006 van de eerste patch voor de behandeling van de ziekte van Parkinson. In 2008 lanceerde UCB Pharma een geneesmiddel voor de behandeling van de ziekte van Crohn. De andere bijzonderheid in Brussel is de opkomst van startende ondernemingen en de verdere groei van gevestigde bedrijven, die zowel actief zijn in de ontwikkeling van geneesmiddelen als in al wat om en rond de farmaceutische sector draait. Zo bv. Ansell Healthcare en Sterop Overseas, in Anderlecht. De eerste ontwikkelt medische handschoenen en gezichtsmaskers voor laboratoria. En de tweede verkoopt voedingssupplementen, cosmetische en hygiëneproducten, specialiteiten en andere farmaceutische producten. In Sint-Pieters-Woluwe biedt Fishertrade van zijn kant producten aan om de immuniteit te verbeteren of de botten en gewrichten te versterken. Laten we echter vermelden dat er ook in Waals-Brabant starters gevestigd zijn die focussen op farmaceutische en medische innovatie. 24 BECI - Brussel metropool - november 2018 © Getty © Getty

TOPIC 4. ENGINEERING: grootschalige internationale projecten De Belgische expertise in engineering is wereldbefaamd. Grote Belgische bedrijven zijn over de hele wereld actief, maar vaak is alles in Brussel begonnen. Zo bijvoorbeeld Tractebel: het bedrijf, nu eigendom van Engie maar nog steeds in Brussel gevestigd, ontwikkelt momenteel meer dan 600 infrastructuurprojecten in 84 landen! CFE, onder meer actief op het gebied van maritieme engineering, is uitgegroeid tot een specialist in het uitdiepen van kanalen en havens. CIT Blaton, gevestigd in Schaarbeek, werkt dichter bij huis maar ook op grote schaal. CIT Blaton ontwierp, via zijn dochteronderneming in het Groothertogdom, het Centre de Congrès van Bergen en het hoofdkantoor van BGL, de Luxemburgse dochteronderneming van BNP Paribas. 5. CHEMIE: een versterkte positionering in Brussel TPF, een ander toonaangevend ingenieursbureau, gevestigd in Vorst, is sinds de oprichting in 1991 snel uitgegroeid tot een internationaal opererend bedrijf! "We hebben grote projecten in België, maar de overgrote meerderheid van onze activiteiten concentreert zich in het buitenland", zegt Thomas Spitaels, directeur van TPF. "Van de 4200 mensen die we tewerkstellen, woont slechts 5% in België. Wij zijn aanwezig in 49 landen. Er zijn zeer goede ingenieurs in België, maar onze richtlijn is om dochterondernemingen in het buitenland te ontwikkelen door het inhuren van lokale ingenieurs." Bij de voornaamste expertisegebieden van TPF horen bv. vervoersnetwerken, zoals spoorwegen en openbaar vervoer (metro). Het bedrijf ontwikkelt o.a. grote projecten in Spanje, Algerije, Saoedi-Arabië en Zuid-Amerika. In de Verenigde Staten ontwerpt het een deel van de nieuwe Californische hogesnelheidstrein. Vandaag stellen we vast dat grote ingenieursbureaus, zo niet de Belgische deskundigheid, dan toch minstens hun vaardigheden in projectontwikkeling exporteren. Volgens de geïnterviewde experts "moeten Brusselse ingenieursbureaus zich naar het buitenland wenden omdat er in België geen grote projecten meer zijn. Bijna alles is hier al volgebouwd.” Op wereldniveau geldt Solvay ongetwijfeld als een referentie in meerdere activiteiten. Jean-Marie Postiaux, directeur Public Affairs bij Solvay, legt uit dat de Raad van Bestuur twee jaar geleden heeft besloten een flink deel van de onderzoeksactiviteiten in de Brusselse hoofdzetel te concentreren en zich te heroriënteren naar de ontwikkeling van nieuwe lichte materialen, voornamelijk composietmaterialen die gebruikt worden in vliegtuigen en auto's. "De Raad van Bestuur van Solvay was dan ook van mening dat Brussel de spil van deze activiteit kon zijn. Ten eerste door de aanwezigheid van hoogstaande onderzoekscentra rond Brussel: ULB, VUB en de universiteiten van Gent, Leuven, Louvain-la-Neuve en Luik. Ten tweede omdat Brussel centraal ligt in het noordwestelijk Europees ecosysteem, waar innovatie hoog scoort in deze specifieke domeinen.” Deze twee redenen rechtvaardigden voor de groep de oprichting van een gebouw van 40.000 vierkante meter. Het zou er eind 2021 in Neder-Over-Heembeek moeten staan. Alle werknemers van Solvay zullen in dit gebouw werken, terwijl ook andere bedrijven en starters actief in deze sector, zich op de site zullen vestigen. Door deze verschuivingen versterkt Solvay zijn leiderschap in de chemie van lichte materialen. Niet alleen Solvay blinkt uit op het gebied van de chemie in Brussel. Zeker ook het vermelden waard zijn onder meer Chemical Partners, een in Molenbeek gevestigde leverancier gespecialiseerd in gespoten coatings, en Univar, een Amerikaans bedrijf met meer dan 85 jaar ervaring in de levering, het beheer en de productie van chemische producten. Univar Benelux is in Anderlecht gevestigd. ● BECI - Brussel metropool - november 2018 25 © Getty © Getty © Getty © Getty

MOVE YOUR BUSINESS Europcar Business Word klant in 3 minuten op europcar.be

Om de twee jaar vindt in Brussel de vakbeurs Labelexpo plaats: de grootste ter wereld van de label- en etiketsector. Internationale beurzen een must? INTERNATIONALE HANDEL Om contacten te leggen in het buitenland neemt u best deel aan een internationale vakbeurs. Ja, maar ... Is het in het digitale tijdperk niet gemakkelijker en winstgevender om eerder kansen op het internet te benutten? E en stand op het Salon du Chocolat in Parijs kost ongeveer 5.000 euro exclusief BTW. Bedrijven in de sector kennen het belang van hun aanwezigheid op de meest prestigieuze beurs van hun vakgebied. Maar als u hier vervoer, accommodatie en voedsel bijrekent, lopen de kosten voor drie personen op de stand tijdens de vijf beursdagen al gauw op tot meer dan 10.000 euro! Sommige bedrijven verkiezen daarom een goedkoper alternatief: de online aanwezigheid. Via websites, regelmatige nieuwsbrieven of aanhoudende marketingactiviteiten op hun Facebook-account, trekken zulke ondernemingen grote klanten van overal ter wereld aan. De virtuele vakbeurs wordt ondertussen een nieuwe trend op het web. Voor een paar honderd euro krijgt uw bedrijf een virtuele stand toegewezen, waar u zelf videocontent en presentatiedocumenten voor uw project kunt uploaden. De bezoeker surft op de beurssite, ontdekt de gangen in drie dimensies, klikt op uw stand voor informatie en begint zo nodig een gesprek met een medewerker, via messaging. Sommige Franse beurzen zijn zelfs 100% virtueel: de business-schoolbeurs, de franchisingbeurs en sommige events gewijd aan werkgelegenheid. Voordelen genoeg: u bespaart tijd en geld, sorteert heel gemakkelijk de gesprekspartners en stelt zich milieubewust op. Geen verplaatsingen, geen CO2-uitstoot! Het enige nadeel is dat zulke virtuele vakbeurzen nogal marginaal blijven en niet allemaal erkend zijn. Is de goede oude vakbeurs dan echt voorbijgestreefd? Voeding en mode: wees erbij! "Ik denk niet dat vakbeurzen achterhaald zijn", zegt Isabelle Hamburger, voorzitter van Vervloet, een Belgisch bedrijf dat kunstsmeedwerk vervaardigt. "Met de deelname aan een internationale vakbeurs gaat inderdaad een aanzienlijke kost gepaard, maar we ontmoeten ongeveer 300 mensen op één evenement. Onder deze mensen bevinden zich een aantal bedrijven waar we al mee samenwerken en andere die we voor het eerst ontmoeten. Stelt u zich eens België, 6e land op de Franse handelsbeurzen Het succes van internationale handelsbeurzen? Bij gebrek aan statistieken is het onmogelijk om de situatie voor Brussel en België te schetsen. Sommige cijfers laten wel een trend zien, zo niet positief, dan toch stabiel. Frankrijk organiseert bijvoorbeeld liefst 450 beurzen per jaar, waarvan 320 vakbeurzen. Het aantal buitenlandse exposanten en bezoekers is er in 2017 toegenomen. BECI - Brussel metropool - november 2018 27 voor hoeveel verplaatsingen en reizen we zouden moeten organiseren als we individuele ontmoetingen zouden plannen." Alle geïnterviewde stakeholders verdedigen het belang van een fysieke aanwezigheid op een beurs: "Virtuele bijeenkomsten zullen nooit het menselijke contact vervangen.” Vooral in sommige domeinen waar ontmoetingen gewoonweg fundamenteel zijn. Géry Brusselmans Isabelle Hamburger (kunstsmeedwerk Vervloet) "Als bedrijf actief in de voedingsindustrie is het voor mij ondenkbaar om niet deel te nemen aan een fysieke vakbeurs", zegt Catherine Bodson, manager van de conservenfabriek Pipaillon, die onder andere jam produceert. "Mensen moeten mijn producten zien, ruiken, aanraken en proeven." Jean-Philippe Mergen, directeur van Enterprise Europe Network bij Beci, legt uit: "De sectoren waarvoor een fysieke aanwezigheid essentieel is, zijn mode, interieurontwerp en bouw. Anderzijds is de kans groter dat sectoren als IT deelnemen aan een virtuele vakbeurs." De meerderheid van de geïnterviewde spelers stelt vast dat een handelsbeurs vooral aan waarde wint door de relevantie en de kwaliteit van de contacten. © Labelexpo D.R.

TOPIC Catherine Bodson (conservenfabriek Pipaillon) Wat de exposanten betreft, is België de 6de meest vertegenwoordigde natie op Franse beurzen, na Italië, het Verenigd Koninkrijk en China. Aan de bezoekerskant staan de Belgen op de tweede plaats in Frankrijk (8,3%), net na de Italianen (9,4%), maar vóór de Spanjaarden en Britten. "Op sommige Franse beurzen zijn de Belgen zelfs de talrijkste bezoekers, zoals tijdens de optiek-beurs", verklapt Gaëtan Lachapelle, directeur van Promosalons, het partnernetwerk van de Franse beurzen. Ook andere trends duiken op. "Jaar na jaar verplaatsen bedrijven minder werknemers", vervolgt hij. "Anderzijds mobiliseren zich meer bedrijven op een beurs. Ze willen er natuurlijk zaken te doen, maar ook op de hoogte blijven van de concurrentie en van de jongste trends. Twintig jaar geleden konden sommige ondernemingen het zich nog veroorloven te komen paraderen. Vandaag moet er iets uit de bus komen!” De collectieve stand: een efficiënt en kostvriendelijk alternatief Volgens Promosalons brengt 1 euro die een bedrijf investeert in een beurs gemiddeld 10 euro omzet op. Een kwart van de omzet wordt tijdens de beurs gegenereerd, driekwart in de loop van de drie tot tien daaropvolgende maanden. "Dankzij beurzen hoeft een bedrijf niet overal ter wereld bijeenkomsten te organiseren", zegt Gaëtan Lachapelle. "De versplintering van de inspanningen over meerdere showrooms en prospectiereizen is overbodig.” Onredelijke bedragen uitgeven om aanwezig te zijn op een evenement hoeft al evenmin. Brussels Invest & Export biedt bedrijven een formule van collectieve aanwezigheid op beurzen. In 2016 zette deze gewestelijke organisatie 22 collectieve stands op. "De kost van een stand beheerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt ongeveer 10% van de totale kost van een ‘echte’ stand", aldus Brussels Invest & Export. "Daarnaast kan het Gewest 75% van de reis- en verblijfkosten van starters voor zijn rekening nemen. Wij oordelen dat een bedrijf minstens op drie edities van de beurs aanwezig moet zijn om contacten te leggen." De collectieve stand van het Brusselse Gewest is een uitstekende oplossing voor starters en kleine bedrijven. "Het is bijna de enige mogelijke optie voor een micro-onderneming als de mijne", zegt Catherine Bodson, hoofd van Pipaillon. "Dit stelt mij in staat om zichtbaar te zijn en voordeel te halen uit de ervaring en de contacten van de economische en commerciële attachés van Brussels Invest & Export. Ik heb zelfs mijn grootste Belgische klanten ontmoet bij BioPhac in Duitsland." Beci is eveneens een vooraanstaande partner: "Beci maakt deel uit van het Enterprise Europe Network", legt JeanPhilippe Mergen uit. "We kunnen gemakkelijk zakelijke bijeenkomsten organiseren als aanvulling van de beurs.” 28 BECI - Brussel metropool - november 2018 5 tips voor een succesvolle beurs De geïnterviewde experts stellen vijf punten voor waarmee u best rekening houdt om succesvol deel te nemen aan een internationale beurs: 1. Zorgvuldig kiezen: Voor eenzelfde sector bestaan er vaak tientallen beurzen van allerlei omvang. De grootste is niet altijd de meest geschikte. Sommige kleinere evenementen werken soms doelgerichter, om een specifiek koperspubliek te bereiken. 2. Op voorhand voorbereiden: Hoe eerder u uw standplaats reserveert, hoe beter u geplaatst wordt. Hetzelfde geldt voor reizen en accommodatie: vroeg boeken kost minder. Bereid ook de contacten voor die u waarschijnlijk zult ontmoeten en informeer hen vooraf van uw aanwezigheid. 3. Proactief optreden: Het volstaat niet meer om alleen fysiek aanwezig te zijn op een stand. De mogelijkheden zijn legio, maak er gebruik van. Neem deel aan een forum of geef een voordracht om uw publiek te vergroten. Vraag de organisatoren om meer informatie. 4. Een nieuwigheid voorzien: De nieuwigheid die uw bedrijf voorstelt zal klanten aantrekken die geinteresseerd zijn in trends. Hiermee brengt u ook een contacten op gang om een breder scala van producten en diensten te presenteren. 5. De follow-up verzekeren: Hebt u een heleboel contacten en visitekaartjes ingezameld? Laat ze niet liggen. Stuur e-mails en maak prijsoffertes zodra u terug op kantoor bent. En vergeet niet dat een beurs niet eindigt wanneer de deuren dicht gaan: op de website van de beurs geniet u het hele jaar door zichtbaarheid. Al doen virtuele beurzen hun intrede in sommige sectoren, toch heeft de klassieke vakbeurs nog een mooie toekomst voor de boeg. De virtuele aanwezigheid geldt dan als een aanvulling. ● D.R.

TOPIC Focus op Afrika en Azië in exportplan 2019 INTERNATIONALE HANDEL Najaar 2018. Tijd voor Bénédicte Wilders, bij hub.brussels belast met steun aan de internationalisering, om haar actieplan 2019 voor te stellen. We tillen een hoekje van de sluier op. Gaëlle Hoogsteyn Brussel Metropool: Welke krachtlijnen hebt u uitgewerkt voor uw actieplan 2019? Bénédicte Wilders: Ons plan versterkt de trends die de afgelopen jaren werden ingezet. Verwacht geen revolutie, maar een evolutie om beter tegemoet te komen aan de behoeften van bedrijven. 122 collectieve acties staan op de agenda – 25% meer dan vorig jaar. Na de integratie van Brussels Invest & Export in hub. brussels en dankzij de bevoorrechte banden die we onderhouden met de Brusselse overheidsclusters, profiteren we van een hefboomeffect om meer acties te ondernemen. Net als in voorgaande jaren leggen we een belangrijke focus op de export van diensten. De Brusselse economie is immers zeer op diensten gericht. Volgens de cijfers van het eerste semester 2018 verbeteren België en het Brussels Gewest hun de handelsbalansen en breiden de diensten nog verder uit. Ze nemen nu meer dan 50% van de uitvoer van het Gewest voor hun rekening. Architectuur, eco-bouw, audiovisuele productie, juridische en financiële diensten ... dit zijn enkele van de diensten die we het meest promoten in het buitenland. Op welke werelddelen legt u de klemtoon? We leggen de nadruk op Azië en Afrika met 18 acties op elk van deze continenten. Bedrijven hebben vooral behoefte aan ondersteuning in afgelegen, cultureel verschillende en opkomende markten. We openen trouwens binnenkort een nieuw kantoor in Dakar. In Afrika gaan we ons richten op de regio ten zuiden van de Sahara. En in Azië zullen we sterk aanwezig zijn in Korea (met 4 acties) en China. We zullen verder enkele minder traditionele Aziatische markten uittesten om potentiële kansen te identificeren. Nu, omdat Europa vanzelfsprekend de natuurlijke expansiebasis blijft voor onze bedrijven, zullen wij ook daar sterk aanwezig zijn. Via zeer gerichte acties (zoals in Polen, als vervolg op onze actie tijdens Camerimage in 2017, op het gebied van audiovisuele coproductie), maar ook via vele vakbeurzen met een wereldwijd bereik (zoals Medica in Düsseldorf). Komen bepaalde thema’s extra aan bod? Volgend jaar besteden we bijzondere aandacht aan het thema van de export naar internationale organisaties en instellingen. We organiseren dan acht acties gericht op de aanpak van deze markten, namelijk bij de Afrikaanse Ontwikkelingsbank, de Wereldbank en het Europees Ruimteagentschap. We zullen ons ook richten op de export beheerd door vrouwen, in samenwerking met het Women in Business platform en de dienst 1819, en op duurzame export. Wat zijn de belangrijke evenementen die u voor 2019 inplant? We voorzien ten eerste staatsbezoeken aan Korea en Luxemburg, evenals prinselijke missies naar Mexico en China. Een ander hoogtepunt zijn de Brussels Days: ze zullen doorgaan in Madrid in samenwerking met Visit. brussels en Brussels International. In juni organiseren we onze traditionele Exporters Day, waarbij alle economische en commerciële attachés Belgische bedrijven in B2G ontvangen. En we organiseren ook een "hub.awards" avond, om de "Best Exporter" prijs uit te reiken. Welke uitdagingen staan u te wachten? Een van onze belangrijkste BECI - Brussel metropool - november 2018 29 uitdagingen is meer zichtbaarheid van onze acties bij bedrijven, namelijk neo-exporteurs. Met neo-export willen we bedrijven ondersteunen die vanaf het begin of zeer snel na hun oprichting willen exporteren. Dit gebeurt door middel van exportsubsidies, die trouwens sinds 2018 voor neo-exporteurs werden verhoogd. We versterken bovendien de promotie van onze acties via clusters en de maandelijkse "Exporters' lunches". In deze context zullen de mogelijke synergieën van de nieuwe hub.brussels structuur ons zeker helpen om nog meer Brusselse bedrijven te bereiken. En we blijven ons inzetten om zoveel mogelijk mensen bewust te maken voor de impact van de Brexit, dat niemand ongedeerd zal laten, wat de uitkomst ook moge zijn. ●

TOPIC INTERNATIONALE HANDEL Hoe haalt u voordeel uit vrijhandelsovereenkomsten? Terwijl sommigen de grootste moeite ondervinden om de verleiding van protectionisme te weerstaan, ontwikkelt de Europese Unie de grootste vrijhandelszone ter wereld. Na het verdrag met Canada (Ceta) ondertekende de EU onlangs de ‘Jefta’-overeenkomst met Japan. Andere FTA’s (Free Trade Agreements) zijn in de maak met Vietnam, Mexico en de Mercosur-landen (Zuid-Amerika). De vraag is nu hoe Europese bedrijven hieruit voordeel kunnen halen. Emmanuel Robert D e Europese Unie sloot vele vrijhandelsovereenkomsten (FTA's) met landen of economische gebieden over de hele wereld. Andere onderhandelingen zijn nog aan de gang. Uit ervaring weten we dat Europese bedrijven echter meer tijd nodig hebben dan hun internationale concurrenten om de preferentiële voorwaarden van zulke overeenkomsten te benutten. Vandaar de vraag: hoe kunnen ze de voordelen maximaliseren? FTA’s verlagen de tarifaire en regelgevingsdrempels tussen landen en hanteren preferentiële overeenkomsten om de handelsbetrekkingen te vergemakkelijken. Zulke overeenkomsten voorzien in een daling of zelfs de afschaffing van de douanerechten op bepaalde categorieën goederen die de betrokken landen, binnen de vrijhandelszone, onderling verhandelen. Vanzelfsprekend komen alleen goederen afkomstig uit de landen waarop de overeenkomst betrekking heeft, voor deze preferentiële tarieven in aanmerking. De impact van FTA’s op bedrijven hangt dus af van de regelgeving inzake oorsprong. Maar hoe kan worden bewezen dat een goed wel degelijk afkomstig is uit een land dat het verdrag heeft ondertekend? Een moeilijke vraag, want de oorsprongsregels variëren naargelang van de overeenkomsten en de toegepaste douanecodes. Laten we in dit verband het land van oorsprong niet verwarren met het land van herkomst, het laatste land waaruit de ingevoerde goederen afkomstig zijn. Goederen die volledig in één land zijn vervaardigd of verkregen, genieten uiteraard dito oorsprong. Voor goederen ingevoerd uit een land waar ze werden verwerkt, moet worden bepaald of de verwerking voldoende is om dit land van verwerking ook als oorsprong te beschouwen. Voor de bepaling van het geldende tarief en de eventuele vrijstelling van invoerrechten moet de voor het product geldende douanecode worden gespecificeerd. Let wel: bedrijven die alleen in Europa actief zijn maar handel drijven met Groot-Brittannië zullen, wegens de Brexit, de regels van oorsprong moeten aanleren. 40 vrijhandelsverdragen met 70 landen Vrijhandelsovereenkomsten van de zogenaamde "nieuwe generatie" – de Ceta bv. – hebben betrekking op zowel goederen als diensten. Ze regelen bovendien specifieke kenmerken van de uitgewisselde waarde: quota, overheidsopdrachten, investeringen, de beslechting van handelsgeschillen en normen. In het geval van de Ceta wordt de besparing aan douanerechten 30 BECI - Brussel metropool - november 2018 voor Europese bedrijven geraamd op 590 miljoen euro per jaar. De overeenkomst met Japan (Jefta) zal de uitvoer van goederen en diensten naar verwachting met 24% doen toenemen. De Ceta stelt als eerste voorwaarde om in aanmerking te komen voor het preferentiële tarief dat het naar Canada uitgevoerde product een Europese oorsprong heeft. De exporteur moet zich dan registreren in het REX (Registered Exporter System), tenminste als de waarde van de goederen meer dan 6000 euro bedraagt. Ten slotte moet hij in het handelsdocument, en onder andere in de factuur, een verklaring van oorsprong van het product opnemen. De EU heeft een veertigtal bilaterale of multilaterale vrijhandelsverdragen met 70 landen ondertekend. Een tip: houd rekening met het bestaan van vrijhandelsakkoorden wanneer u doellanden kiest om uw export te ontwikkelen. Informatie over vrijhandelsovereenkomsten, oorsprongsregels en douanetarieven voor uitvoer naar derde landen vindt u in de market access database: http://madb.europa.eu. ● Voordeel halen uit de FTA’s? Raadpleeg ons! Enterprise Europe Network informeert en adviseert bedrijven, KMO’s inbegrepen, om hun import/exportprestaties te verbeteren dankzij de bestaande vrijhandelsovereenkomsten. Contact: Jean-Philippe Mergen – jpm@beci.be ; +32 2 210 01 77 © Getty

Zwammen in Zaventem Wist je dat zwammen een sleutelrol spelen in de werking van ecosystemen? Natuurpunt zocht en vond liefst 49 soorten graslandpaddenstoelen op de luchthaven. Wist je ook dat de site van Brussels Airport één van de grootste oppervlaktes van droge, voedselarme en permanente graslanden in Vlaanderen heeft? Deze waardevolle ‘oude graslanden’ zijn al lang niet meer bemest of geploegd en worden slechts sporadisch gemaaid. Graslandpaddestoelen, zoals wasplaten, duiden op hogere natuurwaarden in graslanden. Zelfs de zeldzame Kwelderzwam, één van de weinige zouttolerante paddenstoelen, gedijt er vooral door het gebruik van strooizout.

TOPIC INTERNATIONALE HANDEL Mexico, kruispunt van het Amerikaanse continent Van 16 tot en met 23 februari 2019 vertrekken bedrijven uit ons vlakke land naar Mexico naar aanleiding van een prinselijke economische missie. Dit bezoek aan Mexico City en Monterrey wordt georganiseerd door het Foreign Trade Agency en Brussels Invest & Export (hub.brussels). Een unieke gelegenheid om de vele perspectieven van de Mexicaanse markt te verkennen. Annabelle Duaut M exico: een brugland tussen twee werelddelen en twee culturen. Het telt bijna 125 miljoen inwoners (waarvan 80% in stedelijke gebieden). Mexico bezit de 15e grootste economie ter wereld en is, qua BBP en bevolking1 , het op een na grootste land in Latijns-Amerika. Deze open en dynamische economie biedt heel wat kansen. Hiervan getuigt het BBP per burger: ongeveer 8.200 USD. De groei is de afgelopen jaren stabiel gebleven op ongeveer 2,3%. Naast de kwaliteit en de lage arbeidskosten geldt de geografische nabijheid van de Verenigde Staten als een van de belangrijkste troeven van Mexico. Dankzij talrijke vrijhandelsovereenkomsten zijn de belangrijkste leveranciers van de Mexicaanse Staat de VS (46,3%), China (17,6%) en Japan (4,6%). Mexico staat in de top 50 van de "Doing Business 2018" rangschikking2 aan verschillende factoren: de uitvoering van ambitieuze structurele hervormingen, een open beleid en een hoge mate van handelsdiversificatie. Diversificatie op alle niveaus Terwijl president Nieto de afgelopen jaren de laatste delen van de nationale economie (media, telecom, energie) liberaliseerde, heeft de pas gekozen president Andrés Manuel López Obrador zich ertoe verbonden de corruptie en criminaliteit rond de drughandel actief te bestrijden. Na de verkiezing van Donald Trump ging Mexico zijn internationale economische betrekkingen diversifiëren en onderhandelde het land over een modernisering van de NAFTA (de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst tussen Canada, Mexico en de Verenigde Staten). Een handelsverdrag met de EU wordt momenteel trouwens afgerond. Tijdens hun bezoek aan Mexico maken de Belgische bedrijven twee haltes: één in Monterrey (hoofdstad van de staat Nuevo León, grenzend aan Texas) en één in Mexico City. Als industriële hoofdstad van Mexico heeft Monterrey het hoogste BBP per hoofd van de bevolking van gans het land (15.000 USD). In 2016 trok de staat 10,1% van de directe buitenlandse investeringen aan (2,7 miljard USD). Naast de 3.500 buitenlandse bedrijven die er gevestigd zijn, heeft Nuevo León een bevolking die meestal Engels kent, en een erkend innovatiecluster. 32 BECI - Brussel metropool - november 2018 van de Wereldbank en dankt deze positie Monterrey is een van de stopplaatsen van de toekomstige handelsmissie. Mexico City is een van de belangrijkste culturele en financiële centra in Midden-Amerika. Als meest competitieve stad van het land verschijnt de hoofdstad ook in de top 10 van rijkste steden ter wereld. En terecht: haar economie vertegenwoordigt 16,9% van het nationale BBP en de snelle economische groei zal naar verwachting tegen 2020 verdrievoudigen! In 2017 trok de Mexicaanse hoofdstad 4,5 miljard dollar aan, of 15,4% van de directe buitenlandse investeringen. Tot de meest gunstige sectoren behoren energie (inclusief hernieuwbaar), lucht- en ruimtevaart, de automobielindustrie, bouw, agrovoeding, ICT, gezondheid en mode/design. Het Brusselse agrovoedingsbedrijf Handary exporteert al meer dan zeven jaar een deel van zijn productie naar Mexico. Sales & Marketing Director Cyril Savarese houdt daar veel positiefs aan over. "De Mexicaanse markt heeft een aanzienlijk potentieel. En aangezien de Verenigde Staten en Mexico aan dezelfde reglementering voldoen – o.a. op het gebied van voeding – is het des te gemakkelijker om zich daar te vestigen. Ik zou bedrijven echter aanraden om bijzonder voorzichtig te zijn bij de keuze van hun partners ter plaatse. Veel distributeurs in Mexico vertonen meer belangstelling voor winst dan voor de kwaliteit van de producten die ze verkopen.” ● Info: international@beci.be 1 http://invest-export.brussels/nl_BE/-/mexico-prinselijke-economische-zending-02-2019?inheritRehttp://francais.doingbusiness.org/fr/rankings direct=true&redirect=%2Ffr_FR%2F 2 © Getty

Vertalingen openen nieuwe markten INTERNATIONALE HANDEL Waarom genieten Belgische en meer bepaald Brusselse vertaalbureaus zoveel faam in het buitenland? De sector kon zich in onze hoofdstad decennialang op een unieke manier ontwikkelen door de aanwezigheid van de Europese instellingen, talrijke internationale organisaties en hoofdkantoren van multinationale ondernemingen. Belgische bedrijven die over de grenzen kijken, kunnen daar hun voordeel mee doen. Wij laten drie deskundigen aan het woord over de nieuwste ontwikkelingen en de uitdagingen voor morgen. Gaëlle Hoogsteyn E igenlijk was België al vóór de komst van de Europese instellingen naar onze hoofdstad een mekka voor vertalers. Dat had natuurlijk te maken met de meertaligheid van ons land, die diverse gevolgen had: een hoge kwaliteit van de taalopleidingen aan universiteiten en hogescholen, een gezonde concurrentie tussen de talrijke vertalers en vertaalbureaus en al bij al schappelijke prijzen. Organisaties in het buitenland hebben dit snel door. Erik Buelens van taalbureau Litteris: "Mijn eerste grote klant was een multinationaal telecommunicatiebedrijf. Ik heb er hard voor gewerkt. De mond-tot-mondreclame deed de rest. Als ik voor een Belgische dochteronderneming werk, word ik vroeg of laat door buitenlandse filialen van dezelfde groep benaderd." Omgekeerd kan een Belgisch bedrijf dat een buitenlandse markt wil veroveren niet zonder vertalingen. “Engels is in handel en industrie dan wel de internationale voertaal, maar mensen krijgen informatie toch nog altijd liever in hun eigen taal”, zegt Ania Barbé van Ubiqus België. Denk aan websites, gebruikershandleidingen, product sheets, contracten, redactionele teksten ... Bedrijven doen vooral in twee gevallen een beroep op vertalers: als ze zich tot een andere taalgemeenschap richten of als ze documenten van een buitenlands filiaal ontvangen en die op de eigen markt willen gebruiken. Een steeds bredere dienstverlening De drie deskundigen zijn het erover eens dat “vertalen” nu veel meer dan vroeger een vlag is die vele ladingen dekt. "Vertalers en tolken waren altijd al de schakel tussen een bedrijf en zijn gesprekspartners - klanten, leveranciers, partners, prospects, …", zegt Ania Barbé. “Maar nu stellen vertaalbureaus zich ook als partners op die een steeds grotere verscheidenheid aan diensten aanbieden.” Raphaël Choppinet van Beelingwa bevestigt deze evolutie. Het aanbod van dit meertalige communicatie- en vertaalbureau is de jongste jaren geëvolueerd om bedrijven beter te ondersteunen in hun internationaliseringsproces. "Naast vertaalwerk bieden wij nu ook internationale webmarketing en meertalige communicatiediensten in de breedste zin van het woord, zoals internationale SEO, meertalig beheer van sociale media, internationale contentmarketing enz.", zegt hij. Raphäel Choppinet (Beelingwa) Met vertalingen alleen scoor je immers niet in het buitenland. Raphaël Choppinet: "Pas uw hele communicatiestrategie aan de lokale markt aan. Wat in België prima werkt, slaat in Italië of een Aziatisch land misschien nergens op. Uw buitenlandse doelgroep is vaak gevoelig voor andere argumenten, communiceert anders, gebruikt andere communicatiekanalen, lacht met andere dingen ... Kennis van de cultuur van het land in kwestie is dus heel belangrijk. Dat onze vertalers ter plaatse werken, is dan ook een groot pluspunt voor onze klanten.” Ania Barbé legt de nadruk op de grote diversiteit van de opdrachten die Ubiqus krijgt: "Wij vertalen voor alle soorBECI - Brussel metropool - november 2018 33 D.R. © Getty

TOPIC Betere vertalingen met big data? ten media en doen aan ondertiteling (bijvoorbeeld voor bedrijfsfilms). Er is ook steeds meer vraag naar tolken, vaak inclusief de hele technische en logistieke omkadering.” Kwaliteit maakt geloofwaardig Erik Buelens merkt dat klanten vaak onzeker zijn over de kwaliteit van hun eigen teksten, dus nog vóór er sprake is van vertalen: “Een ingenieur, marketingmanager, bedrijfsjurist, … is geen taalspecialist. Trouwens, de taalvaardigheid gaat erop achteruit. Spelling, stijl, structuur en inhoud laten vaak te wensen over.” Zelfs de meest innovatieve of baanbrekende producten of diensten floppen als de communicatie stuntelig is. De klanten van Litteris apAnia Barbé (Ubiqus Belgium) preciëren dan ook de aanzienlijke toegevoegde waarde van een herwerking van de brontekst. De geloofwaardigheid van een bedrijf staat of valt met de kwaliteit van zijn communicatie. Elk bureau heeft zo zijn eigen aanpak in de zoektocht naar kwaliteit. Ania Barbé: “Wij laten de vertalingen van onze freelancers altijd controleren door taalkundigen, een kwaliteitsbevorderende aftersales-service die wij graag aanbieden.” Raphaël Choppinet legt de nadruk op een zorgvuldige selectie van vertalers: “Al onze vertalers zijn native speakers: zij vertalen alleen naar hun moedertaal. En voor teksten met een specifieke woordenschat, zoals recht of geneeskunde, doen wij een beroep op gespecialiseerde taalkundigen.” Volgens Erik Buelens mag je de menselijke dimensie nooit uit het oog verliezen: "Hoe persoonlijker de relatie met een klant, hoe beter het werk. Ik probeer dus altijd de klant te leren kennen om te weten wat hij echt verwacht, voor welke doelgroepen de teksten bedoeld zijn enz. Dit schept bovendien een klimaat van vertrouwen.” Nieuwe uitdagingen Bedrijven en organisaties communiceren nu heel anders dan pakweg 15 jaar geleden, via nieuwe communicatiekanalen. De vertaalsector past zich hieraan snel aan. Bij steeds meer vertaalopdrachten is de content bestemd voor het internet en andere digitale media. Maar als je voor het web schrijft, gelden andere regels dan voor gedrukte media. “Je moet rekening houden met het leesgedrag op een scherm en de (klik)gewoonten van internetgebruikers. Onze teksten moeten ook vaak voldoen aan de SEO-regels”, aldus Ania Barbé. Raphaël Choppinet is het daarmee eens: "In het digitale tijdperk doen meertalige communicatiebureaus veel meer dan inhoud correct vertalen. Zij ondersteunen hun klanten om de zichtbaarheid en conversiegraad van hun content te verhogen.” Ania Barbé wijst op een paradox: bedrijven eisen steeds kortere deadlines, terwijl de communicatie 34 BECI - Brussel metropool - november 2018 Google Translate of professionele, betaalde vertaaltools: steeds meer programma’s automatiseren het vertaalwerk, althans gedeeltelijk. Of de resultaten overtuigend zijn, is een andere vraag. De programma’s maken onder andere gebruik van big data. Erik Buelens legt uit: "Statistische modules identificeren relevante zinswendingen en terminologische keuzes in een enorme verzameling teksten die voor iedereen toegankelijk zijn, vaak van overheden. De algoritmes zijn zelflerend: hoe meer teksten ze verwerken, hoe beter ze worden. De machine leert contextafhankelijk de meest geschikte woorden te kiezen in plaats van zomaar een synoniem." Deze technologie werd onlangs ingezet voor vertalingen over de Algemene Verordening Gegevensbescherming, met zeer goede resultaten. steeds gelaagder en diverser wordt, waarbij voor elk genre specifieke regels gelden. "Dit vraagt meer opleiding, want we moeten hoe dan ook aan de verwachtingen van onze klanten blijven voldoen", zegt ze. Automatische vertalingen? Bedrijven dromen er al lang van: je stopt aan de ene kant een document in een machine en aan de andere kant rolt er een perfecte vertaling uit. En het klopt dat vertaalsystemen steeds betere teksten afleveren, vooral dankzij artificiële intelligentie. Luidt AI de doodsklok voor de vertaler? Voor de drie specialisten is het antwoord duidelijk: neen. Maar de vertalers moeten zich wel aanpassen. Ania Barbé: "Zowel vertaalprogramma’s als mensen hebben hun sterke punten en wie erin slaagt om die twee perfect te laten samenwerken, haalt de beste resultaten.” Bij sommige genres - zoals beschrijvende of normatieve teksten - kan vertaalsoftware een goede basisvertaling leveren, bij andere helemaal niet. "De menselijke inbreng blijft noodzakelijk. Redactionele en literaire teksten stellen stilistische eisen waaraan geen enkele techniek kan voldoen. Er zijn grenzen aan de digitalisering", meent Erik Buelens. Maar niet alle ondernemingen beseffen dat. “Sommige bedrijven zien geen toegevoegde waarde meer in de menselijke inbreng. Dit verhoogt aanzienlijk de druk op doorlooptijden en prijzen", besluit Ania Barbé. ● Erik Buelens (Litteris) D.R. D.R.

TOPIC KMO’s: wanneer schakel je een tolk in? INTERNATIONALE HANDEL “Ik heb de Verenigde Staten in de steek gelaten”, zei de Amerikaanse president Jimmy Carter toen hij in 1977 op staatsbezoek was in Polen. Althans volgens de tolk, maar die was misschien even verstrooid. Alles onmiddellijk vertalen is natuurlijk ook niet gemakkelijk, terwijl in de diplomatie of de handel fouten wel grote gevolgen kunnen hebben. Een vakman inhuren is dus zeker geen luxe. K ent u om te beginnen het verschil tussen een vertaler en een tolk? Heel eenvoudig: een vertaler werkt met geschreven teksten, een tolk met het gesproken woord. Ze vertalen allebei, maar het resultaat van hun werk verschilt. Een tolk is dus altijd ook een “vertaler”, maar niet alle vertalers kunnen tolken. Tolken is immers een hooggespecialiseerde activiteit, die een specifieke knowhow en een uitgebreide algemene cultuur veronderstelt. In ons land word je tolk na vijf jaar hard studeren en vele uren oefenen. Je moet mentale automatismen verwerven, goed kunnen anticiperen, stressbestendig zijn en in staat om tegelijk te luisteren en te praten. Iedereen heeft op tv tijdens het journaal al eens tolken aan het werk gezien, bijna altijd in grote internationale organisaties zoals de NAVO of de Europese Unie. Maar ook voor KMO’s zijn ze vaak onmisbaar, om commerciële onderhandelingen mogelijk te maken, leveranciers te ontvangen, juridische geschillen te helpen beslechten en persconferenties vlot te laten verlopen. Professionele tolken zijn de interface tussen bedrijven en hun buitenlandse partners, telkens wanneer de communicatie onberispelijk moet verlopen. Er is tolken en tolken Tolken kan op vier verschillende manieren. Simultaan tolken komt het meeste voor: de tolk vertaalt dan onmiddellijk alles wat de spreker zegt. Als meerdere personen naar de tolk willen luisteren, hebben ze een speciale audio-installatie nodig. De tolk spreekt in een microfoon en de aanwezigen die vertaling wensen, zetten een koptelefoon op en kiezen het kanaal van hun taal. De tolk zit in een cabine, zodat hij geen last heeft van omgevingslawaai. Fluistertolken is een specifieke vorm van simultaan tolken die wordt toegepast wanneer slechts één of enkele personen vertaling nodig hebben. De tolk gaat dan naast die persoon zitten en fluistert de vertaling in zijn oor. Bij consecutief tolken wordt een spreker slechts achteraf vertaald. De tolk neemt notities, wacht tot de spreker na enkele minuten pauzeert en reconstrueert dan het verhaal in de doeltaal. Bij verbindingstolken - ook wel liaisontolken genoemd - zit de tolk middenin de groep en vertaalt hij zin per zin wat de aanwezigen zeggen. Deze tolkmethode is vooral geschikt voor commerciële onderhandelingen. Een bedrijf dat tolken inhuurt, mag de logistieke dimensie van de operatie niet uit het oog verliezen. Simultaan tolken is bijvoorbeeld onmogelijk zonder technisch materiaal. En als de sprekers meerdere talen gebruiken en ook het publiek divers is, wordt de situatie zo complex, dat één of twee technici onontbeerlijk zijn. [Coproduction] Afhankelijk van het verloop van het evenement, het aantal deelnemers en de manier waarop ze met elkaar omgaan, is één microfoon voor de spreker voldoende of moet integendeel iedereen er eentje krijgen. Voor een rondleiding is er dan weer draagbaar materiaal nodig. ● Neem contact op met de auteur: Ania Barbé, CEO Ubiqus Belgium Tel.: +32 2 725 23 70 abarbe@ubiqus.com Nog enkele tips: 1. Reserveer zo vroeg mogelijk de tolken en het materiaal voor een vergadering; 2. Vraag de organisatoren om zoveel mogelijk informatie over het evenement te geven: exacte timing en agenda, het onderwerp, de grootte van de zaal, het aantal deelnemers, de talen van sprekers en deelnemers en indien mogelijk het beschikbare budget; 3. Geef de tolken vooraf informatie om zich voor te bereiden: een dossier over het onderwerp van de bijeenkomst, eventuele PowerPoint-presentaties, websites met meer informatie, een termenlijst, een korte bio van de sprekers enz.; 4. Om correct te werken moeten de tolken de sprekers goed kunnen zien of minstens over een videolink beschikken. Geen cabines mogelijk? Scherm ze dan toch af van het omgevingslawaai; 5. Kies het juiste materiaal voor het evenement: heeft het publiek koptelefoons nodig? Moet het werk van de tolken in de zaal uitgezonden worden? Zal de spreker een loopmicrofoon of dasmicrofoon gebruiken? Of blijft hij aan het spreekgestoelte staan? BECI - Brussel metropool - november 2018 35 © Getty

TOPIC 10 zakelijke kansen via be.connected INTERNATIONALE HANDEL Bent u op zoek naar nieuwe commerciële uitzichten in het buitenland? Of naar diensten of partners voor uw onderneming? U vindt alvast oplossingen op be.connected, het B2B matchmaking platform. 10 bewijzen. Gaëlle Hoogsteyn B e.connected is een nieuw platform gericht op het leggen van contacten en de ontwikkeling van zakelijke uitzichten binnen een internationaal netwerk. Tien kamers van koophandel en beroepsverenigingen staan in voor de dagelijkse werking van dit initiatief die de troeven combineert van een online netwerk en van de kamers van koophandel (betrouwbaarheid en transparantie). Het platform biedt bovendien toegang tot de contactendatabase van Kompass, wereldwijd de grootste leverancier van data over de handel en de ondernemingen. Bent u nieuwsgierig? Hieronder leest u enkele voorbeelden van aanbiedingen die onlangs via be.connected online verschenen: 1. Een Brusselse onderneming biedt diensten en oplossingen aan om uw wagenpark te optimaliseren. Overweegt u bedrijfswagens voor uw personeelsleden? Via een fleet programma geniet u kortingen op de wagens, verscheidene diensten na verkoop, gratis vervangwagens enz. 2. Een Italiaans bedrijf gespecialiseerd in tuinbouw, kleine landbouw, bouw en ontsmetting wenst zijn verkoop in België te ontwikkelen en is daarom op zoek naar handelsafgevaardigden om het merk, de onderneming en de producten te promoten. 3. Hebt u in uw onderneming hulp nodig voor de administratie, de lonen en prospectie? Dit bedrijf staat in voor facturatie, prospectie, de opvolging van debiteuren of loonbeheer, dankzij een doordachte en gepersonaliseerde aanpak. 4. Een Frans online rekruteringskantoor zoekt ondernemingen waarmee het in België zou samenwerken. Als uw bedrijf meer dan 250 mensen tewerkstelt en u ook internationaal rekruteert, dan is dit aanbod voor u bestemd! 5. Een Belgisch bedrijf gespecialiseerd in voedingssupplementen voor kinderen en volwassenen zoekt distributeurs in Oost-Europa, en meer bepaald in Letland, Litouwen, Estland, Polen en Oekraïne. 36 BECI - Brussel metropool - november 2018 6. Bent u producent in de agrovoedingssector en hebt u hulp nodig om de verkoop aan inkopers, distributeurs en eindverbruikers op te krikken? Een Belgisch smaakcertificeringsbedrijf kan u hierbij helpen. De onderneming analyseert en certificeert de smaak van uw producten dankzij een sensorische test uitgevoerd door een jury van 140 chefs en sommeliers. 7. Een Engels bedrijf biedt, als Europese leider van de oplaadtechnologieën voor elektrische voertuigen, zijn diensten aan. Bent u actief in het openbaar vervoer? Bent u een energieproducent of een vertegenwoordiger van de overheid? Wilt u bussen en andere elektrische voertuigen introduceren/fabriceren? Neem contact met ons op. 8. Ligt het welzijn van uw medewerkers u nauw aan het hart? Een Nederlands bedrijf is bereid om uw medewerkers op de weg naar een gezondere levensstijl te helpen. Het kan u helpen uw huidige aanbod te optimaliseren of u bijstaan bij het ontwerp en de exploitatie van nieuwe diensten en faciliteiten in uw gebouwen. 9. Een Brits bedrijf dat al meer dan 15 jaar kwaliteitsvol schoolmateriaal ontwerpt en produceert, is op zoek naar distributeurs. Na de Britse markt te hebben veroverd, wil dit bedrijf zich grensoverschrijdend ontwikkelen en is het op zoek naar distributeurs om de export naar Europa te ondersteunen. 10. Een Bulgaars bedrijf is op zoek naar architecten, interieurontwerpers en vastgoedprofessionals om een samenwerking te starten. Het bedrijf biedt een innovatief product - whiteboard verf - dat het momenteel online verkoopt. Ontmoetingen met kandidaten vinden plaats in Londen van 13 tot 17 augustus. Konden deze voorbeelden u overtuigen? Bezoek be.connected om actuele, diverse en serieuze zakelijke mogelijkheden te vinden. Zie https://beconnected.tiao.world. ●

Nieuwe horizonten voor uw talenten. Van Sint-Goriks tot Singapore, van de Marollen tot Marokko... Wilt u uw geluk beproeven in het buitenland? Praat over uw internationale mogelijkheden met onze wereldwijd verspreide experten. www.hub.brussels

TOPIC Vereenvoudig de export met de ATA-carnets INTERNATIONALE HANDEL Om in het buitenland bekendheid te verwerven, hebt u misschien besloten deel te nemen aan een vakbeurs, een tentoonstelling of een wedstrijd. Wilt u prototypes of monsters aan uw buitenlandse klanten presenteren? Gaat u een film of een reportage over de grenzen heen opnemen? In elk van deze gevallen kan Beci u helpen met de uitreiking van een ATA-carnet. Gaëlle Hoogsteyn H et ATA-carnet (een samentrekking van ‘Admission Temporaire’ en ‘Temporary Admission’) is een document bestemd voor tijdelijke uitvoer waarmee u de grens kunt oversteken zonder belastingen en rechten te betalen bij binnenkomst in een land. Dit document wordt gebruikt voor beurzen, tentoonstellingen of soortgelijke gebeurtenissen, voor het gebruik van professionele apparatuur en voor de presentatie van monsters en stalen in het buitenland. Het ATA-carnet is één jaar geldig en vervangt alle afzonderlijke waarborgen door één enkele, internationaal geldige borgtocht. Dankzij dit ene document kan het bedrijf dus één jaar lang reizen in alle landen buiten de EU die lid zijn van de ATA-keten. "Dit document vermindert de administratieve formaliteiten die gepaard gaan met het storten en terugvorderen van een borgsom voor elk land dat u bezoekt tijdens een tijdelijke invoer. Het bespaart ook geld, want het bedrijf is vrijgesteld van douanerechten en belastingen in de ATA-landen. Last but not least verliest u hiermee veel minder tijd aan douaneoperaties, wat zeker niet te verwaarlozen is bij prospectie in verschillende landen", zegt Elke Teck, CO-ATA Manager. Momenteel zijn 73 landen, waaronder 44 buiten Europa, lid van het ATA-stelsel. Hierbij horen belangrijke bestemmingen zoals de Verenigde Staten, China, India en Zwitserland. Digitale ATA-carnets Sinds 2015 moeten alle aanvragen voor ATA-carnets digitaal worden ingediend via het e-ata platform. Elke Teck is hiermee opgetogen: "Het platform kent steeds meer succes", legt ze uit. Vooral omdat het online bestellen van ATA-carnets heel wat voordelen inhoudt voor bedrijven: "Met het platform hoeft u niet meer naar het loket te stappen of documenten met de post te versturen. Bovendien wordt de bedrijfsinformatie in real time geverifieerd, waardoor het proces sneller verloopt. In een samenleving waar elke minuut telt, is deze tijdsbesparing een aanzienlijke troef." Het bedrijf kan ook de status van zijn aanvraag volgen en op elk moment nagaan welke carnets nog in omloop zijn. Om bedrijven te helpen die voor het eerst een carnet bestellen, nodigt Beci hen aan het loket uit om de douaneprocedure integraal uit te leggen. "Advies vinden wij heel belangrijk om de klanttevredenheid te waarborgen.” 38 BECI - Brussel metropool - november 2018 Tussen juli 2017 en juni 2018 reikte de Brusselse Kamer van Koophandel 381 ATA-carnets uit. Een recordjaar! Het wereldkampioenschap voetbal had er ongetwijfeld iets mee te maken: "Veel Brusselse bedrijven moesten materiaal naar Rusland exporteren en hadden tijdelijke vergunningen nodig. Alleen al in mei gaf Beci meer dan 60 ATA-carnets uit, een historisch record.” Beci nam meer dan een derde van de distributie van deze Belgische ATA-carnets voor zijn rekening. ● Meer informatie nodig? Elke Teck, CO-ATA Manager: elt@beci.be, tel. +32 2 643 78 06 "Onze teams kunnen steeds onverwacht vertrekken". "We gebruiken regelmatig ATA-carnets", vertelt Anne Cheron, Operations Coordinator bij de RTBF. "We beschikken het hele jaar door over geldige ATA-carnets. Onze journalisten en cameramannen kunnen dus op korte termijn vertrekken. Echt handig, want het nieuws is nu eenmaal onvoorspelbaar. Voor andere evenementen, zoals het wereldkampioenschap voetbal in Rusland, hebben we extra ATA-carnets aangevraagd voor onze TV-productie trucks. In een organisatie als de RTBF zijn reizen in het buitenland met apparatuur schering en inslag. Met de ATA-carnets besparen we veel tijd. We bestellen onze carnets online. Het portaal is zeer gebruiksvriendelijk en de procedure is snel en bekend. De fiscale vrijstelling is ook een grote aanwinst! Het Beci team is erg nauwgezet, regelt alle formaliteiten en ik hoef me op administratief vlak nergens zorgen over te maken.”

TOPIC INTERNATIONALE HANDEL DigiChambers: driemaal klikken voor een certificaat van oorsprong In sommige buitenlandse landen moet een bedrijf dat goederen wil exporteren in het bezit zijn van een niet-preferentieel certificaat van oorsprong. Dit document is verkrijgbaar aan het loket, bij een Kamer van Koophandel, maar ook online via DigiChambers. Wij ontmoetten Christophe Coulie, Legal Affairs Manager van Belgian Chambers, de Federatie van Belgische Kamers van Koophandel. Gaëlle Hoogsteyn H et certificaat van oorsprong is een document dat, na bewijs, certificeert dat de goederen uit de Europese Unie, een specifieke lidstaat of een derde land afkomstig zijn. Als u goederen naar het buitenland wenst uit te voeren, eisen de douaneautoriteiten van de importerende landen of de klanten soms certificaten van oorsprong. Dankzij DigiChambers kunnen bedrijven voortaan hun certificaten van oorsprong op afstand bestellen. Hiertoe dient het bedrijf zich op het platform te registreren en de algemene voorwaarden in het invullen. Na goedkeuring van de registratie kan het bedrijf zijn certificaataanvragen online indienen. Voor Christophe Coulie houdt het gebruik van DigiChambers veel voordelen in: "Elektronisch ingediende aanvragen worden in een kortere tijd verwerkt dan papieren. De onderneming kan te allen tijde de status van de aanvraag nagaan. Ze kan de documenten zelf afdrukken, zonder dat een medewerker zich hoeft te verplaatsen. Dit bespaart veel tijd. Ook de prijs is voordeliger.” De in 2009 opgerichte DigiChambers is vandaag niet meer uit de internationale handel weg te denken. In 2011 reikte DigiChambers 38% van de certificaten van oorsprong uit. Dit jaar zitten we aan 86%. "Deze cijfers zijn een gevolg van de digitalisering in alle sectoren en van de veranderende gewoonten van de consumenten. De kamers van koophandel hebben zich bovendien aanzienlijke inspanningen getroost om DigiChambers bij de ondernemingen te promoten.” Aan de spits blijven België was samen met Frankrijk, Engeland, Nederland en Zwitserland een van de eerste landen die een platform als DigiChambers lanceerden. "We behoorden destijds tot de pioniers op dit gebied. Vandaag wisselen we regelmatig en zeer intensief ervaringen uit met Nederland om onze best practices te delen. Wij zijn vastberaden om voorop te blijven lopen in de technologie." Zo werd in 2011 een module gelanceerd waarmee grote bedrijven een flink deel van hun aanvragen kunnen automatiseren. In dat jaar ging ook een verificatie-webpagina online. Daarmee kunnen de autoriteiten van het land van bestemming de echtheid van het certificaat van oorsprong verifiëren. Sinds 2014 kunnen bedrijven hun certificaten van oorsprong ook afdrukken op wit papier eerder dan op voorbedrukte formulieren. Deze inspanningen werpen hun vruchten af. In 2013 kreeg DigiChambers namelijk een kwaliteitslabel van de Internationale Kamer van Koophandel in Parijs. "Nieuwe verbeteringsprojecten zitten nog in de pijplijn", weet Christophe Tien jaar geleden dacht iedereen dat de certificaten van oorsprong zouden verdwijnen, maar de vraag is uiteindelijk gestegen. Christophe Coulie Coulie. Belgian Chambers hoopt medio 2019 een nieuw DigiChambers 2.0 platform te lanceren, met daarin veel nieuwe functies. Zo bijvoorbeeld een vereenvoudigde authenticatie of de integratie met andere operatoren. Een integratie met het FAVV en de FOD Buitenlandse Zaken wordt momenteel onderzocht. "Dit nieuwe platform moet voldoen aan de verwachtingen die de kamers van koophandel en hun leden naar aanleiding van een tevredenheidsenquête hebben uitgesproken.” De vraag neemt steeds toe België is klein maar exporteert veel. Vandaar de aanzienlijke vraag naar certificaten van oorsprong. Vorig jaar werden 338.000 dergelijke certificaten uitgereikt. "Deze cijfers nemen toe. Tien jaar geleden dacht iedereen dat de certificaten van oorsprong zouden verdwijnen, maar omdat veel landen ondertussen protectionistische maatregelen hebben getroffen, is de vraag naar certificaten uiteindelijk gestegen.” ● Zie: www.digichambers.be BECI - Brussel metropool - november 2018 39

DYNAMIEK STARTER Water l’Eau Aqua Club: passie voor water Farah Jouary lanceerde de Water l'Eau Aqua Club begin oktober. De club biedt zwembadactiviteiten voor alle leeftijden, van baby's tot senioren. Om te leren zwemmen of aan aquagym te doen. Guy Van den Noortgate F arah Jouary is niet in het water geboren, maar je zou eraan twijfelen wanneer ze vol enthousiasme haar passie voor al dat nat toelicht. Water, daar leefden we in voor onze geboorte, oppert ze terecht. Zij zelf ontdekte in haar prille jaren de geneugten van het water en de weldadige invloed van zwemmen op onze gezondheid: "Mijn ouders hebben mij en mijn broers en zussen ingeschreven in een zwemclub in het Ukkelse zwembad Longchamp, om te leren zwemmen," legt ze uit. “We hebben allemaal toegehapt en mijn broers en zussen zijn zelfs naar de competitie overgestapt. Ikzelf heb een tijdje moeten stoppen vanwege gezondheidsproblemen, maar de passie heeft me sindsdien nooit losgelaten.” Farah Jouary leerde toen duiken, opnieuw in Longchamp. Tegelijkertijd werkte ze voor het buitenschoolse programma in Ukkel en gaf ze zwemles. Daarna studeerde ze marketing en behaalde ze een diploma in management bij het ISEC. "Ik heb toen vijf jaar voor een verzekeringsmaatschappij gewerkt. Maar net als tijdens mijn studiejaren bleef ik actief in een klein privé-zwembad, de Darwin Aqua Club, in Vorst, waar ik vijftien jaar lang mijn passie voor water deelde met kinderen en volwassenen.” "In het water heb ik niet het gevoel dat ik werk. Het is een waar genoegen, dat ik met de groep deel. Kijk even naar de sprankelende ogen van kinderen die leren zwemmen! En van de baby's." Toen de Darwin Aqua Club een jaar geleden dicht ging, zocht Farah Jouary een ander zwembad. Ze besefte al snel dat die in Brussel dun zijn gezaaid. Er zijn minder dan tien voor het publiek toegankelijke gemeentezwembaden. En geen meer in Vorst, waar ze woont. Hoe zat het dan met privézwembaden? Ze dacht zwembaden in hotels te vinden, zoals in de meeste hoofdsteden, maar stelde al gauw vast hoe teleurstellend het aanbod in de hoofdstad van Europa wel is. "Zwembaden in hotels zijn voor klanten gereserveerd en dus niet toegankelijk. En openbare zwembaden zitten vaak stampvol. Brussel heeft een serieus probleem met zijn zwembaden." Ze vond echter een oplossing in enkele kleine privézwembaden en in de Bains de Bruxelles, een prachtig zwembad op de derde verdieping van een gebouw gelegen nabij het Vossenplein, in de Marollen. "Ze hebben me echt geholpen", zegt ze. 40 BECI - Brussel metropool - november 2018 "Ik mocht niet stoppen na de sluiting van de Darwin Aqua Club. Veel mensen volgden me al 15 jaar of langer en vroegen me waar ze naartoe konden. Daarom besloot ik mijn eigen activiteit en bedrijf te lanceren onder de naam Water l'Eau Aqua Club. Het is de bedoeling om een scala aan wateractiviteiten te blijven aanbieden, van zwemmen tot aquagym." De weldaden van zwemmen staan als een paal boven een zwembad en overtuigen steeds meer mensen. Farah zorgt voor zwemmende baby’s en ook volwassenen die aan brutale zwemlessen in hun kinderjaren een trauma heb overgehouden. Zij geeft de voorkeur aan een zacht en ludiek leerproces. Farah Jouary ging van start met een bestaande klantenkring die gewoon door mond-tot-mondreclame uitbreidt. Er is zeker geen tekort aan belangstellenden en potentiële klanten, integendeel! Wel aan zwembaden. Farah Jouary overweegt er op de lange termijn zelf een te bouwen, maar ondertussen is ze permanent op zoek naar zwembaden waar ze haar passie voor het water met zoveel mogelijk mensen kan delen. Dit geldt als een oproep! ● Info: farahjouary@gmail.com ; 0496 85 75 60 Invest in starters Zeker doen: sluit u aan bij de gemeenschap van investeerders om jonge innovatieve ondernemingen in Brussel te steunen! • U draagt bij tot de economische ontwikkeling van Brussel • U diversifieert uw beleggingen • U geniet fiscale voordelen dankzij de "tax shelter" voor starters Hier moet u zijn: starters@beci.be https://starters.beci.be/

DYNAMIEK DIGITAL ECONOMY AND SOCIETY INDEX Digitalisering: België, een goede leerling in een steeds sterkere klas In de Digital Economy and Society Index (DESI) 2018 verschijnt België op de 8e plaats van de 28 lidstaten van de Europese Unie. Deze index rangschikt de landen in functie van hun digitale economie en samenleving. De absolute prestaties van België zijn sinds 2017 verbeterd, maar toch krabbelt ons land 3 plaatsen achteruit als gevolg van de sterkere prestatie van verscheidene andere landen. S inds 2015 beoordeelt de DESI-studie jaarlijks de vorderingen van de lidstaten op het gebied van digitalisering. DESI neemt vijf belangrijke gebieden onder de loep: connectiviteit (vaste breedband, mobiele breedband en prijzen), menselijk kapitaal (internetgebruik en basis- en geavanceerde digitale vaardigheden), gebruik van internetdiensten (gebruik van inhoud, communicatie en onlinetransacties door burgers), integratie van digitale technologie (digitalisering van de economie en e-commerce) en digitale overheidsdiensten (e-overheid en e-gezondheid). Het valt meteen op dat de Belgen een goede connectiviteit genieten: de dekking, het gebruik van breedband (zowel vast als mobiel) en de dekking van de nieuwe-generatietoegangsnetwerken (NGA) scoren hoog. Ook de veralgemening van de NGA’s schiet goed op. België beoogt voor elke burger een internettoegang van meer dan 30 Mbit/s en voor de helft van de huishoudens zelfs snelheden tot 1 Gbit/s. Toch wijst de studie erop dat België de mobiele connectiviteit zou kunnen verbeteren en investeringen in telecominfrastructuur zou moeten bevorderen. Op het gebied van menselijk kapitaal positioneert ons land zich goed maar vordert het traag. Ondanks de innovatieve projecten die de e-vaardigheden trachten te verbeteren, komt het effect van zulke initiatieven op het menselijk kapitaal nog niet tot uiting in de DESI-index. Een van de grootste struikelblokken in dit verband is het motiveren van meer jonge Belgen om een carrière in digitale technologieën te overwegen en om meer studenten naar de STEM (science, technology, engineering and mathematics) te lokken. De studie specificeert ook dat België in het kader van zijn digitale agenda de komende drie jaar 18 miljoen euro zal investeren in digitale vaardigheidstraining. Wat het gebruik van internetdiensten betreft, verschijnt België slechts op de 13e plaats in de DESI-index. Een stapje achteruit, dus. Toegegeven, de meeste van onze landgenoten zijn nu online en hebben toegang tot een breed scala aan diensten, voornamelijk voor sociale netwerken, maar niet uitsluitend: naar verluidt bankieren de Belgen graag online en zijn ze ook te vinden voor het downloaden van muziek, video's en games, en winkelen. Merkwaardig is wel het zeer lage percentage Belgen die het internet gebruiken voor informatie: ons land eindigt op de 26ste plaats. E-commerce: internationaal achterop België doet het goed wat de integratie van digitale technologie in bedrijven aangaat. Dit is te danken aan de verschillende strategieën die werden toegepast om de digitalisering van bedrijfsprocessen te stimuleren. Minder positief is dat KMO’s in ons land geen vooruitgang boeken op het gebied van e-commerce en onlineverkoop in het buitenland. Dit gaf aanleiding tot verscheidene nieuwe digitale agenda's (federaal en regionaal) om de adoptie van digitale technologieën te stimuleren en het personeel van bedrijven op te leiden in het gebruik van deze technologieën. In de overheidsdiensten ten slotte geeft België een contrasterend totaalbeeld te zien, met minder vooruitgang in de afgelopen jaren. Hoewel ons land zich goed positioneert in voorgevulde documenten en e-gezondheidszorg, vormt de federale structuur een uitdaging voor de ontplooiing van coherente e-overheidsdiensten in het hele land. Het gebruik van diverse en niet noodzakelijkerwijs onderling compatibele systemen lijkt een handicap te zijn, terwijl op sommige gebieden, zoals Justitie, het potentieel van digitale technologie (nog) niet volledig wordt benut. Stijn Vander Plaetse, Marketing Directeur Telenet Business Verdere stappen Telenet Business biedt 2 uur gratis en onafhankelijk advies aan KMO's om hen te ondersteunen in hun digitale transformatie en hun digitale marketing te versterken. Afspraak op https://digitaleversnelling.be/ BECI - Brussel metropool - november 2018 41 © Getty

DYNAMIEK TRANSITIE Car-sharing, maar dan wel elektrisch! Gedeelde mobiliteit stond centraal, tijdens de Week van de Mobiliteit, afgelopen september. Waar het om gaat? Heel eenvoudig: koop geen voertuig (auto, fiets, enz.) meer maar gebruik het voor uw behoeften meest geschikte vervoermiddel en betaal alleen volgens gebruik. Resultaat: minder voertuigen op de weg, minder files, lawaai, stress, enz. ‘A utodelen’ of car-sharing is hier een goed voorbeeld van (al bestaat het concept ook voor fietsen, steps, scooters enz.). Uit veel studies blijkt dat een personenauto gemiddeld 95% van de tijd niet rijdt en ongeveer 4.500 euro per jaar kost. Hetzelfde geldt voor bedrijfswagens, die 85% van de tijd niet worden gebruikt. Voeg daar nog de eindeloze files aan toe, de steeds schaarsere en duurdere parkeergelegenheid, de luchtvervuilingspieken en maatregelen om het autogebruik in te dijken. Kortom, in de stad verliest de auto elke dag aan aantrekkelijkheid. Vandaar het toenemende succes van gedeelde voertuigen, zowel in B2C als B2B: een auto alleen wanneer je die nodig hebt en alleen voor het gebruik betalen. Voor bedrijven staat dit gelijk met optimalisatie, omdat meerdere medewerkers dezelfde auto kunnen gebruiken. In Brussel diversifieerde het car-sharing aanbod: naast Cambio, de gevestigde operator, verschenen ZipCar, DriveNow en Zen Car. Deze laatste biedt alleen elektrische auto's aan en combineert dus de voordelen van autodelen met ecologische troeven: geen uitstoot van fijne stofdeeltjes of stikstofoxiden (NOx) en minder uitstoot van broeikasgassen, vooral als de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen afkomstig is. Omdat deze auto’s bovendien (bijna) geruisloos rijden, worden ze gezien als de stedelijke voertuigen bij uitstek. Zen Car biedt een netwerk van gedeelde elektrische auto's, beschikbaar voor particulieren, bedrijven en overheden. Het bedrijf ontwikkelde een eigen oplaadnetwerk, dat nu 71 stations (142 oplaadpunten) in de hoofdstad omvat. Een flinke prestatie, vergeleken met de achterstand van Brussel wat de installatie van oplaadpunten aangaat. Meermaals innoverend Zen Car maakt door zijn gedeeld mobiliteitsaanbod (of "Mobility as a Service - MaaS") deel uit van de nieuwe economie. Maar er is meer: met het oog op groei en winstgevendheid vertrouwt deze 100% Brusselse onderneming – die geen steun krijgt van een grote groep – op een verscheidenheid aan partnerships om een breder publiek te bereiken. Het bedrijf werkt al samen met Interparking om auto's ter beschikking te stellen via een netwerk van laadpalen in parkings, en om Zen Car klanten gratis te laten parkeren. Volgens dezelfde logica ging Zen Car een samenwerking aan met beheerders van kantoor- en residentiële gebouwen, waarbij car-sharing wordt aange42 BECI - Brussel metropool - november 2018 boden aan de particulieren of bedrijven in een gebouw of complex. De beheerder/projectontwikkelaar breidt op die manier zijn dienstenpakket uit, terwijl Zen Car een nieuw publiek bereikt. Bovendien maakt Zen Car, door zich te richten op het B2B-segment, niet alleen haar investeringen rendabeler, maar positioneert het zich ook in een nog jonge en bloeiende markt. Het businessmodel van Zen Car ziet er bijzonder duurzaam uit. Conform de principes van de economie van de functionaliteit – waarbij de verkoop van het goed de plaats ruimt voor de verkoop van het gebruik ervan – stelt het bedrijf een weinig vervuilende gedeelde auto voor als alternatief voor de traditionele mobiliteit, gericht op individueel bezit. Daarnaast berust Zen Car op samenwerking met externe partners om nieuwe oplossingen voor te stellen voor een oud probleem (zich verplaatsen). Het komt ook tegemoet aan de wens van steeds meer consumenten, die hun ecologische voetafdruk willen verkleinen zonder dat dit ten koste gaat van hun comfort. Een innovatief model, op meerdere vlakken. ● Laura Rebreanu Sustainable Development Coordinator Beci lr@beci.be ; +32 2 643 78 26

Valipac: viert 20-jarig bestaan met projecten voor de volgende 10! Enkele dagen geleden vierde Valipac zijn 20e verjaardag. Meteen de gelegenheid, voor het erkende organisme, om haar programma voor de komende 10 jaar bekend te maken aan de genodigden in het Etterbeekse Huis van het Hout. Op zijn lauweren rusten, zal Valipac niet doen: het heeft besloten zich te concentreren op vier belangrijke projecten. Ingrid Bouchez, Hoofd Communicatie bij Valipac: "Ons doel blijft de naleving van alle voorwaarden van onze erkenning. Maar we stellen ons daar niet tevreden mee: we gaan het systeem ook trachten te verbeteren door het zo pragmatisch mogelijk te maken". Daarom zet Valipac zich in om selectieve inzameling in bedrijven aan te moedigen, het recyclingpercentage van industriële verpakkingen te verhogen, het aantal freeriders te verminderen en tegelijkertijd de vergoeding stabiel te houden. Circulaire economie met Wienerberger en Total Inzake bedrijfsmatige verpakkingen zijn veel initiatieven mogelijk om de circulaire economie aan te wakkeren. "Het eerste project dat van start ging betreft de Belgische baksteenproducent Wienerberger, met Total voor de wetenschappelijke ontwikkeling van het project. De kunststoffolies gebruikt om bouwmaterialen te verpakken, worden teruggewonnen en in combinatie met virgin materiaal gebruikt om opnieuw hoogwaardige gerecyclede kunststoffolies te produceren," legt Ingrid Bouchez uit. Valipac wil de vraag naar dit type product stimuleren. Eveneens op het gebied van de circulaire economie ontwikkelt Valipac momenteel een instrument om na te gaan in welke mate bepaalde bedrijfsmatige verpakkingen (met name plastic) vatbaar zijn voor kringloop. De evaluatie aan de hand van objectieve criteria zal aan de verpakking een circulaire economie toekennen, vergelijkbaar met de energieklassen van huishoudelijke toestellen. Valipac wil een bemiddelende rol spelen tussen de verschillende actoren in de materiaalketen om te voorkomen dat innovatie bij de ene een probleem voor de andere wordt. Het is inderdaad onverantwoord dat een fabrikant de eigenschappen van zijn kunststoffolie zodanig verandert dat deze niet meer afdoende kan worden gerecycled. Een algemene en betrouwbare bron van data Valipac wil bovendien de betrouwbare bron bij uitstek worden voor cijfers over de afvalproductie van bedrijven. Tot in 2016 verzamelde Valipac enkel gegevens over industrieel verpakkingsafval dat verzameld werd door een reeks belanghebbenden. In de periode 2017-2021 zal de organisatie informatie verzamelen over 15 verschillende stromen afval geproduceerd door bedrijven. De gegevens worden vergaard per inzamelpunt en per bedrijfsnummer. Op die manier wordt het mogelijk om bedrijven te lokaliseren en de productie van hun afval te koppelen aan de sector waarin zij actief zijn. En Valipac heeft dan alle sleutels in handen om een ‘bedrijfssorteerbarometer’ op te zetten. "Zo kunnen wij sectoren met een achterstand identificeren, specifieke communicatiecampagnes opzetten, inzamelingsacties stimuleren, enz.", analyseert Ingrid Bouchez. Tegelijk zullen de afvalinzamelaars over correcte cijfers beschikken waarmee ze hun marktaandelen kunnen identificeren en het sorteerpotentieel bij hun klanten verder verbeteren. Synergieën met andere organismen Om de energie te bundelen, zullen synergieën met andere beheersorganismen (UPV's) worden overwogen. "We denken aan organisaties als VALORFRIT, VALORLUB, RECUPEL, BEBAT, Fost Plus. Als een bedrijf huishoudelijke verpakkingen heeft, kan het ook te maken krijgen met verpakkingen. Bepaalde initiatieven kunnen ieders taak verlichten: het opzetten van één enkel aangiftekanaal met één enkel wachtwoord, bijvoorbeeld. Of gezamenlijke informatiesessies," aldus nog Ingrid Bouchez. Info: www.valipac.be

DYNAMIEK SALES & MARKETING Vlotter tijdbeheer, om beter en meer te verkopen Verkoop, verplaatsingen met de wagen, telefonische klantenwerving, administratieve opvolging, klantenopvolging … De tijd van de verkoopteams versplintert in een veelheid van activiteiten. Om de verkoopdoelstellingen te bereiken is deze tijd dus dringend aan optimalisatie toe. Thibaut Deckers, Sales Academy U it een onderzoek naar de prestaties van verkoopteams blijkt dat sedentaire verkopers minder dan 30% van hun tijd besteden aan bezoeken. Zo zou een vertegenwoordiger 49% van zijn dag bezig zijn met administratieve taken en het oplossen van allerlei problemen. Ook opvallend is dat verkopers de tijd die ze besteden aan "actieve" verkoop twee keer zo hoog als de realiteit inschatten. In feite vertegenwoordigt verkoop slechts 12% van hun tijd! Nogal paradoxaal, nietwaar, nu dat digitalisering de weg effent naar meer flexibiliteit en veelzijdigheid. Om beter gebruik te maken van de beschikbare tijd moet u eerst beseffen dat talrijke repetitieve onderzoeken, coderingen en administratieve taken de dagen van een verkoper onderbreken, hem vertragen en zijn motivatie kapot knagen. De beste verkopers doen altijd datgene waar anderen geen tijd voor vinden … Zoeken naar tijd moet collectief gebeuren. Het herdefiniëren van een verkoopmodel, klantenwerving, KPI's die minder ruimte laten voor urgentie, dit alles is van doorslaggevend belang om beter en meer te verkopen. Modelleren gaat echter niet gepaard met robotiseren en het verlies van de toegevoegde waarde die maatwerk oplevert. Wel is het de bedoeling om tijd te besparen voor een betere klantervaring, betere ondersteuning en focus op een persoonlijke omgang met contactpunten – een essentiële troef voor de verkoopprestaties! 6 tips om verkooptijd beter te beheren 1. Beheer tijd als geld: Tijd is een kapitaal. Investeer het net als geld. Het bedrijfsleven moet tijd als een kostbare en beperkte hulpbron beschouwen. Net als de boekhouding die het bedrijf voert, verdient tijd een strikt beheer. 2. Denk aan de resultaten, niet aan de tijdbesteding: Productiviteit heeft niets te maken met meer werken, maar met beter werken. Als u werktijd aan een commerciële taak besteedt, denk dan niet direct aan de nodige tijd maar aan het gewenste resultaat. 3. Focus op wat belangrijk is, durf weigeren: Probeer in lijn met de vorige tip gefocust te blijven op wat waardevol is in de ogen van de mensen voor wie u werkt. 44 BECI - Brussel metropool - november 2018 Verdere stappen Neem deel aan de training Time Management voor verkopers, gecertificeerd door de Sales Academy (supported by ICHEC- Formation Continue). Wanneer? Op 30 november, van 9 tot 17u Waar? Beci, Louizalaan 500, 1050 Brussel Informatie en registratie: trainings@beci.be 02 210 01 72 - www.beci.be 4. Gebruik een methodologie en hulpmiddelen om georganiseerd te blijven en uzelf tot actie aan te sporen: Productiviteit begint met kennis van de goede aanpak in uw werk. Er bestaan tal van technieken om de tijd te beheren. 5. Vermijd onderbrekingen, elimineer afleiding om geconcentreerd te blijven: We kampen allemaal met noodsituaties. Opeens verschijnt een dringende taak waarvan de impact zo groot is dat die helemaal bovenaan uw takenlijstje komt te staan. Als u wordt onderbroken, probeer dan het niveau van prioriteit te bepalen. Niet dringend en niet belangrijk? Vraag dan om dit later te bekijken en blijf gefocust op uw huidige taak. 6. Laat anderen uw productiviteit beoordelen: efficiënt worden doet u niet op uw eentje, op een onbewoond eiland. De feedback van anderen voedt uw productiviteit. Vraag om advies en een welwillende analyse van uw productiviteit door medewerkers. Zo komt u ook meer te weten te komen over de "tricks" die collega’s hanteren om productief te zijn. Uiteindelijk is commerciële tijd vrijmaken om uw klant beter van dienst te zijn een continu proces dat veel observatie en discipline vereist. Het biedt vaak twee voordelen aan managers en verkopers die daarin geslaagd zijn: zij zien hun omzet stijgen en de tevredenheid van hun klanten verbeteren.

DYNAMIEK OVERHEIDSOPDRACHTEN Onderaanneming, de rode loper voor KMO's bij Brussel Mobiliteit Ook al klaagt Beci vaak de traagheid van sommige grootschalige projecten aan (afbraak van het Reyersviaduct, renovatie van tunnels ...), toch zou het onrechtvaardig zijn om Brussel Mobiliteit te herleiden tot zulke ergernissen. Deze regionale instelling speelt een essentiële rol in het algemene beheer van de mobiliteit. En schrijft daarom talrijke overheidsopdrachten uit. Cédric Lobelle B russel Mobiliteit (BM), waarover Beci eind september een seminar organiseerde, stelt ongeveer 500 mensen tewerk en beheert een jaarlijks budget van 1,2 miljard euro, waarvan 1,08 miljard euro voor de uitvoering van projecten. Het bedrag wordt verdeeld over de MIVB (72%) en de Haven van Brussel (1%). De rest, 291 miljoen, gaat naar eigen activiteiten, voornamelijk investeringen: openbaar vervoer (87 miljoen), bruggen en tunnels (72 miljoen), wegen en openbare ruimten (43 miljoen). En verder: het onderhoud van deze wegen en openbare ruimten (41 miljoen), het onderhoud van het openbaar vervoer (5 miljoen), de verkeersveiligheid (8,5), enz. Allemaal aanzienlijke budgetten, namelijk voor grote projecten die aanleiding geven tot meerdere overheidsopdrachten, met inbegrip van studieopdrachten. De afbraak van het Reyersviaduct vereiste meerdere Studieopdrachten en modernisering "De afbraak van het Reyersviaduct is een typisch voorbeeld ", zegt Eric Monami, afdelingshoofd van BM's Bouwafdeling. "Er moesten overheidsopdrachten worden uitgeschreven voor topografische studies, stabiliteitsstudies, werfcontrole, ledverlichting, asbestverwijdering, bewaking, signalisatie, fytosanitaire studies, mobiliteitsstudies, analyse en controle van de bodemkwaliteit, doorsijpeling, enz.” BM bestelt ook meer algemene studies rond stedenbouwkundige elementen, parkeergelegenheid en verkeer, globale en lokale mobiliteitsmodellen, naast tevredenheidsenquêtes (Week van de Mobiliteitsweek, autoloze zondag, enz.), het gebruik van verschillende vervoersmodi, de verticale bewegwijzering, enz. "De grootste uitgaven vereisen Europese overheidsopdrachten", zegt Philippe Barette, Strategisch Directeur bij Brussel Mobiliteit. "Ik denk hier aan studieopdrachten als de Gulden Vlieslaan, renovatieprojecten als de Elsensesteenweg (ongeveer 6 miljoen euro), de Schumanwijk (nagenoeg 6 miljoen euro), waarvan 770.000 euro alleen al voor de studie.” Het budget voor de modernisering van de openbare ruimte bedraagt 40 miljoen euro. Daarom werkt BM bij voorrang met erkende aannemers van klasse 7 (werken tussen 3,225 en 5,330 miljoen EUR) of klasse 8 (meer dan 5,330 miljoen EUR). openbare aanbestedingen voor stabiliteitsstudies, werfbeheer, LED-verlichting, asbestverwijdering, enz. Liefst onderaanneming Hoe is het met de Brusselse KMO’s gesteld bij de gunning van deze opdrachten? "Ze kunnen natuurlijk wel meedoen, maar we mogen het hen niet gemakkelijker maken", zegt Eric Monami. "Voor grotere opdrachten adviseren wij KMO's om samen te werken met consortia of om onderaannemings- of zelfs ‘onder-onderaannemings’-overeenkomsten te sluiten. Ze moeten proactief zijn en goed opletten: zelfs kleine opdrachten worden gepubliceerd en staan voor iedereen open. We hebben twee soorten opdrachten. Ofwel 'voorraad’-opdrachten, op bestelling, waarbij we één enkele aannemer een globale enveloppe toekennen voor bijvoorbeeld fietspaden. Ofwel éénjarige contracten, meermaals hernieuwbaar, maar onzeker wegens mogelijke wijzigingen in het beleid. En er zijn ook aanbestedingen. Meestal zorgen wij voor het lastenboek. Maar we valideren soms het voorstel van een bieder.” In 2019 staan verscheidene grote moderniseringsprojecten op de agenda: de Ruisbroeksesteenweg, de Havenlaan, de "park & ride" van de Stallestraat, de Simonetlaan, de Paleizenlaan, de Delleurlaan of de Kleine Ring (Madou-Naamse Poort). Onderhoud en reparaties De "onderhouds- en herstellings”- opdrachten nemen een flink deel van de eigen begroting van Brussel Mobiliteit voor hun rekening: bijna 100 miljoen euro, waarvan 15,5 BECI - Brussel metropool - november 2018 45 © Belga

DYNAMIEK Infrastructuur van het openbaar vervoer Het beheer van de door de MIVB gebruikte metro-infrastructuur valt rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van BM (in tegenstelling tot de traminfrastructuur). In deze "speciale sector" werken 140 mensen aan de renovatie van de metrotunnels, maar ook van hun uitrusting (werkzaamheden en goederen samen goed voor een jaarlijks budget van 60 miljoen euro). Ze beheren bovendien een "bevroren" patrimonium van 600 miljoen euro. De aanleg van fietspaden en de signalisatie maken deel uit van de taken van Brussel Mobiliteit. miljoen euro voor het beheer van groene ruimten (25.200 bomen langs de openbare weg, groene zones aan de ingangen van de autosnelwegen, enz.) en het beheer van kunstwerken en fonteinen. Hetzelfde bedrag is weggelegd voor de divisie wegenonderhoud (320 km): wegdek, trottoirs, fietspaden, riolering, installatie en reparatie van straatmeubilair ... In 2018 was er ook 46 miljoen euro voor de divisie "bruggen en tunnels" (92 bruggen, viaducten en voetgangersbruggen en 42 tunnels met een totale lengte van 11,5 km). "Dit zijn specifieke overheidsopdrachten, gericht op één project. Het budget wisselt afhankelijk van de investeringsplannen. In 2018 is dit budget toegenomen omdat de renovatie van de Leopold II-tunnel is begonnen", zegt Vincianne Lerate, waarnemend directeur van de afdeling Wegenbeheer en Onderhoud. 24 miljoen euro gaat naar elektromechanische interventies: onderhoud van elektrische, elektromechanische en elektronische installaties in tunnels, hoog- en laagspanningsapparatuur, technische sites, videobewaking, tunnelsluiting, schoonmaak, enz. De afdeling wegmarkering en verticale bewegwijzering slorpt op zich 7,5 miljoen euro per jaar op (er zijn 55.000 verkeersborden in Brussel!). Reken daarbij nog eens 5 miljoen euro voor lichtborden (verkeerslichten met LED's maar ook snelheids- en verkeerslichtradars) en 5,4 miljoen euro voor openbare wegenverlichting en fonteinen. Ten slotte 3,3 miljoen euro voor de telematica, namelijk 190 km optische vezelkabels die deel uitmaken van het eigen communicatienetwerk van het Brussels Gewest, dat in 2019 ook zal worden gebruikt voor dynamische signalering van parkings. "Een lastenboek onderhoud en reparaties vereist voornamelijk een raamovereenkomst met één leverancier, met een looptijd van één jaar, weliswaar meerdere malen verlengbaar", aldus Vincianne Lerate. "Mijn advies aan KMO's is hetzelfde: toegang vindt u via onderaanneming.” Seminarprogramma Beci organiseert in 2018 een seminarcyclus rond “overheidsopdrachten”. Volgende sessie: 22.11 Hoe organiseert u zich om in te gaan op overheidsopdrachten? Informatie in registratie: Caroline Coutelier, 02 643 78 13 — cco@beci.be 46 BECI - Brussel metropool - november 2018 Vandaag wordt voornamelijk gewerkt aan de renovatie en vervanging van de elektrische infrastructuur van de metro, de camerabewaking van openbare ruimten, de vervanging van pompstations en roltrappen, de uitvoering van het PBM-programma (personen met beperkte mobiliteit) en de bescherming van risicozones tegen brand (sprinklersystemen). Dit gaat eens te meer gepaard met omvangrijke opdrachten, maandelijks goedgekeurde specificaties, één offerte per maand, meer dan 70 gelijktijdige opdrachten. En opnieuw dezelfde tip aan KMO's die een "stukje van de koek" willen: werk als onderaannemer! Diensten-opdrachten Tot slot voorziet Brussel Mobiliteit ook overheidsopdrachten voor opleiding, communicatiecampagnes, de ontwikkeling van mobiele toepassingen, de aankoop van big data, drukwerk, educatief en sensibiliseringsmateriaal, evenementen, managementconsultancy, sitecoördinatie, enz. Kortom, mogelijkheden genoeg voor Brusselse ondernemers. Op voorwaarde dat u weet op welke opdrachten u best mikt: "Bij kleine overheidsopdrachten – minder dan 144.000 euro – bestaan er kansen voor KMO's. Voor grotere projecten passeert u onvermijdelijk via onderaanneming of consortia. Vergeet niet dat elke kandidaatstelling voor een overheidsopdracht in het Frans of Nederlands moet worden ingediend. Dit geldt ook voor buitenlandse bedrijven", zegt Dominique Malevez, hoofd van de eenheid Opdrachten en Contracten. BM werkt aan een standaardmodel voor openbare aanbestedingen en standaardspecificaties voor werkzaamheden aan het wegennet. Op 1 januari 2019 wordt de nieuwe circulaire over sociale clausules van toepassing. Info: Ondernemers kunnen contact opnemen met Brussels Mobility via bmb.da@gob.brussels of op het nummer 0800/94001, maar bovenal inschrijven op het my.publicprocurement.be platform. ● © Belga

COMMUNITY Foto’s van het Beci nieuws 250 ondernemers waren op 2 oktober in de Club van Lotharingen aanwezig, naar aanleiding van het evenement Brussels Meets Brussels, in het bijzijn van meerdere Brusselse politieke figuren. De hoofdspreker was John Porter, CEO van Telenet. Hij had het over de uitdagingen van de (tele) communicatie (lees zijn interview op blz. 10). © Reporters BECI - Brussel metropool - november 2018 47

COMMUNITY ‘Sprout to Move for Brussels’ heette de afterwork die tijdens de Week van de Mobiliteit in de Sint-Gorikshallen werd georganiseerd in aanwezigheid van ministers van Mobiliteit François Bellot (federaal) en Pascal Smet (Brusselse Gewest). Duurzaam internationaal ondernemen was het thema van een seminar dat op 2 oktober bij Beci plaatsvond in aanwezigheid van gewestelijk Staatssecretaris voor Buitenlandse Handel Cécile Jodogne. De Algemene Vergadering van Beci, op 3 oktober, was de gelegenheid om onze trouwste leden in de bloemetjes te zetten. Dat waren onder andere (hiernaast, van links naar rechts) Sterop Overseas (50 jaar lidmaatschap), Intercontinental Services (40 jaar) en M.I.T. Consult (25 jaar). 48 BECI - Brussel metropool - november 2018 © Reporters © Isopix © Reporters

ADRESSEN: O LIBAN Vleurgatsesteenweg 324 - 1050 Elsene wwww.oliban.be LA FOURCHETTE À BICYCLETTE Lang-Levenstraat 46 - 1050 Elsene www.fourchetteabicyclette.com COMPTOIR RODIN Auguste Rodinlaan 8 - 1050 Elsene www.comptoir-rodin.be LET'S DIM SUM Legrandlaan 73 - 1180 Ukkel www.letsdimsum.be ZOOM BRUSSELSLIFE Gezond lunchen op een drafje Op een drafje betekent niet noodzakelijk dat er fastfood aan te pas komt! Wij geven je alvast een beknopte lijst met heerlijke restaurantjes waar je snel bediend wordt. Want er gaat niks boven een gezonde lunch die niet te veel tijd kost. O Liban: In dit restaurant voeren Libanese aroma’s je mee naar verre oorden! Heb je geen tijd om ter plekke te eten, dan is de cateringdienst geknipt voor jou. Geen excuus meer om het lekkers van O Liban aan je neus voorbij te laten gaan. La Fourchette à Bicyclette: Zelfs als je niet met de fiets komt, zit je op het juiste spoor naar lekker eten. La Fourchette schotelt je hartige wafels en ook glutenvrije en lactosevrije gerechten voor. Alle schotels worden ter plaatse bereid met verse seizoensingrediënten. Comptoir Rodin: Het historische Rodinpaviljoen in Elsene biedt onderdak aan het ideale restaurant om 's middags met collega’s te gaan eten, om in je eentje of met je team in de vergaderzaal te werken, om een gezellige koffiepauze te delen met vrienden of om in het weekend van een brunch te genieten met je gezin. Let's Dim Sum: Dit eethuisje staat in het teken van Kantonese dimsums en ligt op een boogscheut van het Ter Kamerenbos. Let's Dim Sum stelt superinteressante lunchformules voor. Het restaurant bereidt ook heerlijke Chinese gerechten, mocht je niet tuk zijn op dimsums. Seedz: Bij Seedz breng je je energie weer op peil met de SEEDZ Georges Brugmannplein 27 - 1180 Ukkel www.seedz.be OMA Jourdanstraat 129 - 1060 Sint-Gillis www.chezoma.be G SPUD Jourdanstraat 9 - 1060 Sint-Gillis www.g-spud.com KAMILOU Van Volxemlaan 354 - 1190 Vorst www.kamilou.be eerste snelle snacks uit de energetische keuken van Martine Fallon. Hier stap je binnen om te lunchen of om een brood zonder bloem, ‘chicken dips’ met granen en detoxsmoothies te kopen. Even lekker ontspannen terwijl je lichaam op krachten komt! Oma: Bij Oma ga je terug naar je kindertijd! De vintage decoratie en vooral de zelfgemaakte en met veel liefde bereide gerechten doen je denken aan je tijd bij oma en opa. De dagschotel verandert dagelijks en volgt het ritme van de seizoenen. Oma heeft een ruime keuze aan gebak om af te sluiten met een zoete toets. G Spud: Hier eet je een gezonde aardappel met een topping vol verse ingrediënten. Maar waarom een aardappel? Wel, de knol is heel voedzaam, betaalbaar en lekker gezond! G Spud serveert klanten een lunch tjokvol vitaminen, mineralen en proteïnen. Kamilou: Bij Kamilou eet je huisbereide seizoenskeuken die met respect voor het milieu klaargemaakt is. Op het menu van de snackbar staan gezonde gerechten op basis van fairtrade- en bioproducten die op ecologische wijze gekweekt zijn. Donatienne de Vleeschauwer BECI - Brussel metropool - november 2018 49 © Shutterstock

BRUSSELSLIFE NIET TE MISSEN MET HET GEZIN 10.10 | 06.01.19 VAN GOGH: THE IMMERSIVE EXPERIENCE Geavanceerde beeldtechnologie dompelt je onder in een spectaculaire virtuele wereld zoals alleen Vincent Van Gogh die kon bedenken. | Beurs | € 12,50 - € 17,50 | http://www.expovangogh.be 17.11 | 25.11 COCOON 10 dagen lang tonen meer dan 200 exposanten hun nieuwste creaties. Van de keuken over verlichting tot de badkamer ... hier vindt iedereen wel iets naar zijn smaak, portemonnee en stijl. Brussels Expo| € 6 online | www.cocoon.be 23.11 | 25.11 BEURS ART3F Op deze 3e 02.10 | 31.01.19 LEGO®-BELEVENIS IN TRAIN WORLD LEGO® en Train World stappen samen in een leuk avontuur. De tentoonstelling slaat een brug tussen de populaire LEGO®-treinen en de geschiedenis en toekomst van de Belgische spoorwegen. | Train World | € 9 - € 12 | www.trainworld.be 24.11 ANIMAZATERDAGEN Een namiddag lang verwennen we onze oogappeltjes met een heleboel korte animatiefilms. Op 24 november staat "Shaun het schaap” op de affiche. | Flagey | € 7 | www.animafestival.be AVONDACTIVITEITEN 16.11 NACHT VAN DE RECLAME In één nacht bekijk je 300 reclamespots ... het beste van de Belgische en internationale reclame. |UGC De Brouckère | prijs niet meegedeeld | www.nuitdespublivores.be 19.11 STICHTING I SEE X FILIGRANES Op maandag 19 november organiseert de boekenwinkel Filigranes van 20 tot 23 uur een benefietavond voor de stichting I See. Deze organisatie traint geleidehonden voor mensen met een visuele handicap. | Librairie Filigranes | vrije toegang | www.filigranes.be Belgische editie leiden 150 kunstgalerijen, schilders, beeldhouwers, fotografen en keramisten je binnen in hun eigen artistieke wereld en tonen samen meer dan 3.000 werken. Brussels Expo | € 10 online | www.art3f.fr 29.11 | 02.12 NOCTURNES VAN DE ZAVEL Gedurende vier avonden hult de Zavelwijk zich voortijdig in kerstversiering! Handelaars openen dan hun deuren tot 23 uur. Allerlei feestelijke animatie | Zavelwijk | gratis toegang | www.lesnocturnesdusablon.com Kerkhof van Laken: het Brusselse Père-Lachaise ONDER DE LOEP - CULTUUR Adres: Onze-Lieve-Vrouwvoorplein van Laken 1020 Brussel Deze laatste parochiale begraafplaats in Brussel ligt rond de kerk Onze-Lieve-Vrouw van Laken en opent haar poorten voor rondleidingen. 50 BECI - Brussel metropool - november 2018 De geschiedenis van het kerkhof van Laken begon in de tijd toen volgens christelijke gebruiken de doden dicht bij de levenden moesten rusten. In 1850 woonden er almaar meer mensen in Laken en bereikte de begraafplaats haar maximale capaciteit. Door die dichte bevolking kon het kerkhof niet verder uitbreiden. Ingenieur Emile Bockstael besliste toen om ondergrondse grafgalerijen te bouwen, oorspronkelijk bedacht door Joseph Poelaert, om de capaciteit van het kerkhof te vergroten. Behalve de geschiedenis van het Lakense kerkhof ontdek je hier een rijk en gevarieerd architectonisch erfgoed. Je kunt hier een exemplaar van Rodins Denker en het art-decocolumbarium van architect François Malfait zien. Andere blikvangers: sculpturen van Albert-Ernest Carrier-Belleuse, leermeester van Rodin, en beelden van Ernest Salu. Naar het voorbeeld van het Parijse Père-Lachaise vind je in Laken praalgraven van Belgische prominenten onder wie Léon Suys, Joseph Poelaert, Marguerite de Riemaecker-Legot en Fernand Khnopff. Wil je graag een bezoek aan het kerkhof brengen? Het is gratis toegankelijk van 8.30 tot 16 uur en er zijn audiogidsen aan de ingang. Zo ontdek je de geschiedenis van de begraafplaats, de anekdotes rond het funeraire erfgoed en informatie over de bekende figuren die er rusten. Donatienne de Vleeschauwer © Belga

COMMUNITY TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR Aster Volume BVBA Tiendagwandlaan 48 - 1200 Brussel Nace : 86905 - Ambulante revalidatieactiviteiten 86906 - Verpleegkundige activiteiten 86909 - Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g. afg. : Gheur Dominique Bioceram BVBA Luitenant Freddy Wampachstraat 38 - 1200 Brussel Nace : 32500 - Vervaardiging van medische en tandheelkundige instrumenten en benodigdheden afg. : Delescaille Vincent BKD8 BVBA Berkendaalstraat 8 - 1190 Brussel Nace : 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Pautré Vincent Blue Square NV Hive5 - Sint Michielswarande 30 - 1040 Brussel Nace : 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 62090 - Overige diensten op het gebied van informatietechnologie en computer afg. : De Borman Nicolas Digisense BVBA Roodebeeksesteenweg 206 - 1020 Brussel Nace : 1813001 - Zetten van tekst en beeld op film, fotografisch of normaal papier 59113 - Productie van films, m.u.v. bioscoopen televisiefilms 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie afg. : Portois Alexandre Evasions BVBA Zuidstraat 89 - 1000 Brussel Nace : 46900 - Niet-gespecialiseerde groothandel 47792 - Detailhandel in tweedehandskleding in winkels afg. : Hutois Carine Frédéric Chadelas NP Emile Wittmannstraat 73 - 1030 Brussel Nace : 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie afg. : Chadelas Frédéric Gaster Châtelains BVBA Aquaductstraat 74 - 1050 Bruxelles Nace : 46180 - Handelsbemiddeling gespecialiseerd in andere goederen 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 56102 - Eetgelegenheden met beperkte bediening afg. : Roussier Stéphane Immobilière Toisor NV Gulden-Vlieslaan 61-63 - 1060 Bruxelles Nace : 55100 - Hotels en dergelijke accommodatie 56210 - Catering - Services des traiteurs 68201 - Location et exploitation de biens immobiliers résidentiels propres ou loués, sauf logements sociaux afg. : Schutte Peter Moira Wrathall NP Georges Huynenstraat 18 - 1560 Hoeilaart Nace : 4771601 - de kleinhandel in bovenkleding (inclusief werkkleding,sportkleding en ceremonie - 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 85599 - Overige vormen van onderwijs afg. : Wrathall Moira Musiad Belgium VZW Koningsstraat 253 - 1000 Brussel afg. : Apaydin Hayri PaySecure WorldWide NV Route de Pétange 145 - 3895 Foetz - Luxembourg afg. : El Bakkali Saïd Putman Freres NV Henri-Joseph Genessestraat 30 - 1070 Brussel Nace : 2511001 - Vervaardiging van metalen constructiewerken of gebinten voor de bouw 25620 - Verspanend bewerken van metalen 43211 - Elektrotechnische installatiewerken aan gebouwen afg. : Ranieri Dominique RWDM - Racing White Daring Molenbeek VZW Charles Malisstraat 61 - 1070 Brussel afg. : Dailly Thierry SRX Event BVBA Isidore Meyskensstraat 117 - 1780 Wemmel Nace : 46170 - Handelsbemiddeling in voedings- en genotmiddelen 47750 - Detailhandel in cosmetica en toiletartikelen in gespecialiseerde winkels 9604001 - Diensten in verband met het lichamelijk welzijn, zoals verleend in inrichtingen voor thalassotherapie, ku afg. : Vuyge Xavier Theelen Joris NP Antoine Dansaertstraat 206 - 1000 Brussel Nace : 69101 - Activiteiten van advocaten afg. : Theelen Joris INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN Ansell Healthcare Austar Axa Barry-Callebaut Base be.connected Beelingwa Befimmo Belfius Belgian Chambers BGL BNP Paribas 23-25 10-11 16-17 23-25 10-11 36 33-34 16-17 6-8 39 23-25 23-25 Brasserie de la Senne 23-25 Brussel Mobiliteit 45-46 Brussels Beer Project 23-25 Brussels Invest & Export 27-28 ; 29 ; 32 Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBRoW) Cambio Cantillon CFE Chemical Partners CIT Blaton Citizenlab Club van Lotharingen 4-5 ; 47-48 15 42 23-25 23-25 23-25 23-25 6-8 Cohabs Comeos Comptoir Rodin Corné Crosslaw Cultures En Ville Daoust DriveNow Drohme Invest Engie Fevia Fishertrade 18-21 6-8 49-50 23-25 6-8 6-8 6-8 ; 27-28 42 18-21 23-25 Enterprise Europe Network EV-Point Fourchette à Bicyclette (La) G Spud Godiva Green City Solutions Handary Haven van Brussel 27-28 16-17 6-8 23-25 49-50 49-50 23-25 6-8 32 45-46 Hermitage nanobrouwerij Hub.brussels Ichec 23-25 29 44 Intercontiental Services 47-48 Kamilou 49-50 Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) Krinkels Let’s Dim Sum Liberty Global Litteris M.I.T. Consult Marcolini McKinsey MIVB 18-21 6-8 49-50 10-11 33-34 47-48 23-25 6-8 45-46 Nationaal eigenaars- en Mede-eigenaars Syndicaat (NEMS) Nationale Bank van België Neuhaus O Liban Oma Orange PeterLily Pharma.be Pipaillon Promosalons Proximus RTBF 15 16-17 23-25 49-50 49-50 10-11 4-5 23-25 27-28 27-28 10-11 38 Sales Academy Scarlet Seedz Solvay Sterop Overseas Stoemelings (En) Telenet Time Media Time Warner Communications TPF Tractebel Uber Ubiqus Belgium UCB Pharma Univar Benelux Vervloet Voo Water l’Eau Aqua Club Waze Wereldbank Zen Car Zetes ZipCar 4-5 ; 23-25 ; 47-48 23-25 10-11 ; 41 ; 47-48 27-28 10-11 23-25 23-25 27-28 33-34 ; 35 23-25 23-25 27-28 10-11 40 27-28 32 42 6-8 42 BECI - Brussel metropool - november 2018 51 44 10-11 49-50 4-5 ; 23-25

COMMUNITY AGENDA Management & RH, Personal improvement 16.12.2018 HR en sociale relaties laat het aan het middenkader over 18.01.2019 Meer dan 90 praktische tips om uw tijd beter te beheren 18.06.2019 Maak van uw evaluatiegesprekken een beleidsmiddel voor duurzame motivatie Verkoop, marketing en bedrijfscommunicatie 08.11.2018 Your digital track : learning lunch (1) 09.11.2018 Your digital track : optimisez vos campagnes e-mailing (1) 13.11.2018 Your digital track: Facebook ou comment créer une communauté engagée ! (1) 15.11.2018 Your digital track : learning lunch (1) 20.11.2018 Your digital track : réalisation de votre capsule vidéo (1) 28.11.2018 Your digital track : découvrez toutes les ficelles d’une campagne Facebook (1) ➜ Caroline Coutelier +32 2 643 78 13 – cco@beci.be Sociale wetgeving 08.11.2018 Les nouvelles règles européennes sur le détachement des travailleurs (1) 12 & 19.11.2018 Négociation avec les syndicats : atelier pratique (1) 15 & 22.11.2018 Stress et burn-out : une approche psycho-médicale et juridique (1) 06.12.2018 Recrutement : concilier nouvelles technologies, vie privée et nondiscrimination (1) 25.01.2019 Les vendredis de l’actualité sociale (1) 31.01.2019 Actualité de droit social dans la fonction publique (1) 22.02.2019 Actualités « compensation & benefits » (1) ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 – fs@beci.be Juridische bemiddeling Tot 07.12.2018 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Gent Tot 29.01.2019 Praktijkworkshops met case studies over bemiddelen en collaboratief onderhandelen 23.11.2018 Communicatie en beïnvloedingstechnieken voor bemiddelaars 29.11.2018 ABC van bemiddeling 18.12.2018 Communicatie en beïnvloedingstechnieken voor bemiddelaars Van 30.01 tot 17.05.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Brussel ➜ bMediation +32 2 643 78 47 – info@bmediation.eu Médiation juridique Jusqu’au 22.02.2019 Cycle de formations de base et spécifique à la médiation civile et commerciale 14.11.2018 Poser les bonnes questions en médiation Milieu, stedenbouw, mobiliteit 08.11.2018 Eindbestemming: een koolstofvrije onderneming ➜ events@beci.be Cyclus overheidsopdrachten 22.11.2018 Hoe bent u in orde met uw aanbestedingen Bekijk onze volledige agenda op www.beci.be (2) 52 BECI - Brussel metropool - november 2018 ➜ Caroline Coutelier +32 2 643 78 13 – cco@beci.be 08.11.2018 Export Experience : Contrats internationaux, de l’offre aux négociations, partie 1 (CCIBW) (1) 08.11.2018 NKVK: Uitvoeren van werken in België** 12.11.2018 Forum Douane Brussel: Hoe kunt u zich voorbereiden op de Brexit? 13.11.2018 Afrika Club – Kansen voor Belgische ondernemingen in Zuid-Afrika, Malawi, Mozambique, Oeganda en Rwanda 15 & 16.11.2018 EEN – North Buy Southwest: matchmaking event met Franse producenten van voedingswaren en wijn 21.11.2018 EEN –About Japan ! Cross cultural workshop 22.11.2018 Export Experience – Logistique & transport à l’exportation (1) 22.11 .2018 Brexit : quelles conséquences pour mon entreprise ? (1) 23.11.2018 EEN – Commerce électronique : quel levier de croissance pour mon entreprise ? (1) 28.11.2018 Rencontrez des entreprises québécoises (1) 29.11.2018 NKVK: Werken met Nederlands personeel? Belangrijke aspecten ➜ Beci’s International Department +32 2 210 01 77 - jpm@beci.be 29.11.2018 Circular Afterwork ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be (1) Enkel in het Frans De voertaal is Frans maar de documentatie is ook (volledig of gedeeltelijk) in het Nederlands beschikbaar

ONDERNEMINGEN in OVERDRACHT De Transmission Hub van Beci is de grootste organisatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de overdracht/overname van ondernemingen. Hieronder vindt u de jongste aanbiedingen: > 3 over te laten ondernemingen Groothandel in de textielsector, groothandel in mode accessoires Omzet: 1 - 2 miljoen € 1 tot 10 werknemers Dienstverlener in de vastgoedsector, 360° fotografie, plannen Omzet < 1 miljoen € 1 tot 10 werknemers > 3 overnemers zoeken Bedrijf Productiebedrijf met toegevoegde waarde Brussel, Wallonië Aankoopwaarde: 3 tot 12 miljoen € Nichebedrijf, product Brussel Aankoopwaarde: 1 tot 2 miljoen € gespecialiseerd in productie, marketing, communicatie België Aankoopwaarde: 0,5 miljoen € Hebt u belangstelling voor een van deze ondernemingen of kent u een over te laten onderneming in een van deze sectoren? De Transmission Hub van Beci begeleidt u doorheen uw overdracht- of overnameproject. Erick Thiry, Coördinator van de Transmission Hub • eth@beci.be • +32 2 643 78 36 Salima Serouane, Adviseur Bedrijfsoverdrachten • sse@beci.be • + 32 2 643 78 49 Studiebureau speciale technieken Omzet < 1 miljoen € 1 tot 10 werknemers

U HEEFT NU MEER DAN 15 900 REDENEN OM EEN BRUSSELAAR AAN TE WERVEN. Romain (Anderlecht), zoekt werk in de Horeca. “HET CONTACT MET KLANTEN VERLOOPT ALTIJD ZEER VLOT.” 15 900 EURO AAN PREMIES: GENIET NU VAN ACTIVA.BRUSSELS. Wanneer u een Brusselaar aanwerft via Select Actiris, de gratis advies- en rekru terings dienst van Actiris, staat u als eerste in de rij voor de premie activa.brussels. Want wij stellen u kandidaten voor die voldoen aan de juiste voorwaarden. Wist u trouwens dat uw kandidaat in aanmerking komt voor activa.brussels vanaf de eerste dag van zijn inschrijving bij Actiris als hij een stage of opleiding heeft gevolgd via Actiris, VDAB Brussel of Bruxelles Formation? Ontdek activa.brussels en tal van andere goede redenen om te rekruteren via Select Actiris op www.actiris.be/activabrussels. Met de steun van het Europees Sociaal Fonds

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56

Home