TOPIC Betere vertalingen met big data? ten media en doen aan ondertiteling (bijvoorbeeld voor bedrijfsfilms). Er is ook steeds meer vraag naar tolken, vaak inclusief de hele technische en logistieke omkadering.” Kwaliteit maakt geloofwaardig Erik Buelens merkt dat klanten vaak onzeker zijn over de kwaliteit van hun eigen teksten, dus nog vóór er sprake is van vertalen: “Een ingenieur, marketingmanager, bedrijfsjurist, … is geen taalspecialist. Trouwens, de taalvaardigheid gaat erop achteruit. Spelling, stijl, structuur en inhoud laten vaak te wensen over.” Zelfs de meest innovatieve of baanbrekende producten of diensten floppen als de communicatie stuntelig is. De klanten van Litteris apAnia Barbé (Ubiqus Belgium) preciëren dan ook de aanzienlijke toegevoegde waarde van een herwerking van de brontekst. De geloofwaardigheid van een bedrijf staat of valt met de kwaliteit van zijn communicatie. Elk bureau heeft zo zijn eigen aanpak in de zoektocht naar kwaliteit. Ania Barbé: “Wij laten de vertalingen van onze freelancers altijd controleren door taalkundigen, een kwaliteitsbevorderende aftersales-service die wij graag aanbieden.” Raphaël Choppinet legt de nadruk op een zorgvuldige selectie van vertalers: “Al onze vertalers zijn native speakers: zij vertalen alleen naar hun moedertaal. En voor teksten met een specifieke woordenschat, zoals recht of geneeskunde, doen wij een beroep op gespecialiseerde taalkundigen.” Volgens Erik Buelens mag je de menselijke dimensie nooit uit het oog verliezen: "Hoe persoonlijker de relatie met een klant, hoe beter het werk. Ik probeer dus altijd de klant te leren kennen om te weten wat hij echt verwacht, voor welke doelgroepen de teksten bedoeld zijn enz. Dit schept bovendien een klimaat van vertrouwen.” Nieuwe uitdagingen Bedrijven en organisaties communiceren nu heel anders dan pakweg 15 jaar geleden, via nieuwe communicatiekanalen. De vertaalsector past zich hieraan snel aan. Bij steeds meer vertaalopdrachten is de content bestemd voor het internet en andere digitale media. Maar als je voor het web schrijft, gelden andere regels dan voor gedrukte media. “Je moet rekening houden met het leesgedrag op een scherm en de (klik)gewoonten van internetgebruikers. Onze teksten moeten ook vaak voldoen aan de SEO-regels”, aldus Ania Barbé. Raphaël Choppinet is het daarmee eens: "In het digitale tijdperk doen meertalige communicatiebureaus veel meer dan inhoud correct vertalen. Zij ondersteunen hun klanten om de zichtbaarheid en conversiegraad van hun content te verhogen.” Ania Barbé wijst op een paradox: bedrijven eisen steeds kortere deadlines, terwijl de communicatie 34 BECI - Brussel metropool - november 2018 Google Translate of professionele, betaalde vertaaltools: steeds meer programma’s automatiseren het vertaalwerk, althans gedeeltelijk. Of de resultaten overtuigend zijn, is een andere vraag. De programma’s maken onder andere gebruik van big data. Erik Buelens legt uit: "Statistische modules identificeren relevante zinswendingen en terminologische keuzes in een enorme verzameling teksten die voor iedereen toegankelijk zijn, vaak van overheden. De algoritmes zijn zelflerend: hoe meer teksten ze verwerken, hoe beter ze worden. De machine leert contextafhankelijk de meest geschikte woorden te kiezen in plaats van zomaar een synoniem." Deze technologie werd onlangs ingezet voor vertalingen over de Algemene Verordening Gegevensbescherming, met zeer goede resultaten. steeds gelaagder en diverser wordt, waarbij voor elk genre specifieke regels gelden. "Dit vraagt meer opleiding, want we moeten hoe dan ook aan de verwachtingen van onze klanten blijven voldoen", zegt ze. Automatische vertalingen? Bedrijven dromen er al lang van: je stopt aan de ene kant een document in een machine en aan de andere kant rolt er een perfecte vertaling uit. En het klopt dat vertaalsystemen steeds betere teksten afleveren, vooral dankzij artificiële intelligentie. Luidt AI de doodsklok voor de vertaler? Voor de drie specialisten is het antwoord duidelijk: neen. Maar de vertalers moeten zich wel aanpassen. Ania Barbé: "Zowel vertaalprogramma’s als mensen hebben hun sterke punten en wie erin slaagt om die twee perfect te laten samenwerken, haalt de beste resultaten.” Bij sommige genres - zoals beschrijvende of normatieve teksten - kan vertaalsoftware een goede basisvertaling leveren, bij andere helemaal niet. "De menselijke inbreng blijft noodzakelijk. Redactionele en literaire teksten stellen stilistische eisen waaraan geen enkele techniek kan voldoen. Er zijn grenzen aan de digitalisering", meent Erik Buelens. Maar niet alle ondernemingen beseffen dat. “Sommige bedrijven zien geen toegevoegde waarde meer in de menselijke inbreng. Dit verhoogt aanzienlijk de druk op doorlooptijden en prijzen", besluit Ania Barbé. ● Erik Buelens (Litteris) D.R. D.R.
37 Online Touch Home