THINK TANK STEDENBOUW EN VASTGOED Winstgevendheid en erfgoed: breng ze eerst in evenwicht Een economisch project ontwikkelen in een als monument beschermd pand is op zich een aantrekkelijk concept, maar de uitvoering is verre van eenvoudig. Christian Frisque, waarnemend voorzitter van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML), geeft advies. De ontwikkelaars van de projecten Aegidium en Drohme voegen hier een door hun ervaringen aangescherpt ondernemersperspectief aan toe. H et is zeker geen lachertje om de bescherming van het erfgoed te verzoenen met de uitvoering van een economisch project. Maar ergens garandeert dit de duurzaamheid van beschermde monumenten. "De beste garantie voor het voortbestaan van een gebouw is dat het nuttig is voor de samenleving, onder leefbare economische omstandigheden", aldus Christian Frisque. Niet alles is echter aanvaardbaar. Overheden als de KCML zorgen ervoor dat nieuwe projecten die de stad een moderner uitzicht geven, de sporen van haar geschiedenis niet wissen. Bij de renovatie van belangrijke verkeerstracés wordt er globaal nagedacht, onder andere over de inbreng van landschapsarchitectuur. Terugkerende problemen springen in het oog, zoals de ongecontroleerde indeling van eengezinshuizen in appartementen. Maar de commissie werkt steeds geval per geval. "Voor de Beurs hebben we bijvoorbeeld onze bedenkingen geuit over de architecturale uitwerking van de ingang op de hoek", vervolgt Christian Frisque. "Dit gebouw berust nog steeds op een bouwlogica en hoeken krijgen vaak een speciale behandeling.” Laattijdig nadenken over erfgoed In de adviezen uitgebracht om deze emblematische beschermde panden en monumenten te behouden, merkt de heer Frisque steeds terugkerende nadelige fouten: "In de eerste plaats moeten we nagaan of het architecturaal programma te rijmen valt met wat het beschermd gebouw kan aanvaarden. We stellen vaak vast dat zeer complexe programma’s worden toegepast op volumes die te klein zijn om ze op te vangen. Dan loopt het project meteen in het honderd.” Het denkproces over het erfgoed komt volgens hem meestal te laat op gang. Hij adviseert om daar rekening mee te houden vanaf het begin van het project met een gespecialiseerd architectenbureau, en de verschillende bevoegde organen te ontmoeten – eerst de Directie Monumenten en Landschappen (DMS) – om richtlijnen te bepalen. Duurzaam beheer liefst ook creatief Christian Frisque onderstreept het belang van isolatie in het gebouw. Dit aspect komt vaak laattijdig ter sprake, 18 BECI - Brussel metropool - november 2018 Ophélie Delarouzée Een miskend architectonisch meesterwerk, in hartje Sint-Gillis: het Aegidium. terwijl de beperkingen wegens het behoud van gevels, muren en houtwerk om creatieve en dure oplossingen vragen. Michel Culot, CEO van Drohme Invest, weet dat maar al te goed. Zijn recreatief natuurbewustwordingsproject op de voormalige renbaan van Watermaal-Bosvoorde kampt met vocht- en isolatieproblemen. "De grote tribune is niet geïsoleerd tegen vocht, die daarom overal doordringt. De grote vensterdeuren van het gebouw vervormen zodanig dat ze niet meer dicht kunnen. De verwarming draait dus op volle toeren, kost (te) veel geld en druist regelrecht in tegen onze ambities inzake ecologisch beheer. In het Weeggebouw vraagt de KCML geen dubbele beglazing te gebruiken om de oorspronkelijke kromming van de glazen tegels van het Breydel bijgebouw (genoemd naar de architect die het in de jaren 1950 ontwierp) te respecteren. Maar dit veroorzaakt een enorm energieverlies.” De kost van esthetiek Het Aegidium is een architectonisch juweel in het hart van Sint-Gillis. Het stond al een dertigtal jaren leeg. Youri Dauber, medeoprichter en CEO van het gedeelde-huisvestingsbedrijf Cohabs, nam het pand afgelopen februari over. Dit is zijn eerste avontuur met erfgoed – en hij geeft zelf toe dat hij de complexiteit van de opdracht onvoldoende heeft ingezien. Hij richtte zich al snel tot de gespecialiseerde architect Francis Metzger, die net een (verworpen) project voor de restauratie van het Aegidium had ontwikkeld en die hand in hand werk© Anthony Rauchen — www.flickr.com/photos/lekorbo/ CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia
21 Online Touch Home