0

Nr 22 - Februari 2017 het maandblad van de Brusselse ondernemingen Vastgoed & stedenbouwkunde Stadsdiversiteit Demografische groei en residentiële verdichting P.13 Brussel op zoek naar een nieuwe commerciële visie P.16 Wat begin ik met mijn plat dak? P.37 ISSN 2406-3711

NETWORKING STATESIDE? USE OURS. Fly nonstop to Delta’s Worldport in Atlanta from March 2017* with easy connections to over 200 destinations in the U.S. and beyond. For further information please visit DELTA.COM *Nonstop service from Brussels to Atlanta starting from 26 March 2017. © 2017 Delta Air Lines, Inc.

WOORD VOORAF Eindelijk sociale vrede? Dit is het eerste goede nieuws in 2017! De aankondiging, half januari, van een interprofessioneel akkoord brengt nieuw leven in de verhoudingen tussen werkgevers en loontrekkenden. Zoveel te beter, zelfs als dit gepaard gaat met nachtelijke onderhandelingen van de hak op de tak tussen vakbonden en werkgevers! Al negen jaar lang kon tussen beide partijen geen consensus meer worden bereikt. Het verkrijgen van deze deal heeft dus veel weg van een stunt! Natuurlijk zal er altijd een of andere criticaster rondhangen die het halfvolle glas half leeg vindt. Maar laten we eerlijk zijn: deze tekst is evenwichtig. Bij de voornaamste punten hoort de op 1,1% vastgestelde loonmarge. Dit betekent dat de gemiddelde loonkosten per onderneming met zoveel kunnen stijgen. De boodschap is belangrijk, want ze moet voor sociale vrede en een rustig klimaat zorgen. Zo wordt ook de concurrentiekracht van de Belgische ondernemingen beschermd – van essentieel belang in een open economie als de onze. We weten echter waar we vandaan komen en zullen op onze hoede blijven. Ook in andere dossiers werd vooruitgang geboekt: de brugpensioenen en de overheidstoelagen, meer welzijn in onze ondernemingen en de organisatie van het werk in een digitale samenleving. Natuurlijk moeten de vakbonden het akkoord nog goedkeuren, en de federale regering de financiële weerslag ervan valideren. Daar twijfelen wij nauwelijks aan, want de voordelen voor het sociaal overleg zullen primeren op bijkomstige vraagstukken. Er komt een akkoord over alles, of helemaal geen akkoord. Het akkoord zal ook worden nageleefd, zoals de werkgevers het al bewezen hebben in het geval van de federale tax shift. Wie durft beweren dat de ondernemingen geen banen meer creëren? Ze rekruteren constant sinds de werkgeversbijdragen zijn gedaald. Het zou volstaan dat elke onderneming een enkele persoon aanwerft om de werkloosheid te halveren! In Brussel daalt de werkloosheid voor de 48e achtereenvolgende maand. Ook de werkloosheid van jongeren bereikt nu een historisch dieptepunt, dankzij de maatregelen van de regering Di Rupo. Nu zitten we nog met de belastingen op de winsten van bedrijven: 34%, een van de hoogste in Europa. Wat schiet er over wanneer u werkgelegenheid hebt gecreëerd, in de toekomst geïnvesteerd en alle betalingen hebt verricht (uw sociale lasten, de btw – die u niet noodzakelijk kunt aftrekken – evenals alle belastingen en heffingen die onze bijzonder creatieve overheden uitvinden)? Tranen om te wenen. Nochtans is een gezonde financiële basis voor de ondernemingen van vitaal belang om in geval van een crisis over de nodige veerkracht te beschikken. Wordt dit het volgende goede nieuws in 2017? Uitkijken! Thierry Willemarck, Voorzitter van BECI BECI - Brussel metropool - -februari 2017 1

INHOUD Think Tank 4 7 Social media Vóór of tegen een ‘huisvestingstoelage’? Internationaal 8 9 KAMER VAN KOOPHANDEL & VERBOND VAN ONDERNEMINGEN TE BRUSSEL Brussel Metropool Nr 22 – Februari 2017 Betere zakelijke ontmoetingen? Internationale handel: leeft u de btw-reglementering correct na? 10 Export Toolbox: de wereld binnen handbereik! Topic: Stedenbouwkunde en vastgoed 12 Meer verscheidenheid in de stad 13 De huisvesting van steeds talrijkere Brusselaars 15 Tabel van de huurprijzen: na Parijs nu ook in Brussel? 16 Brussel op zoek naar een nieuwe commerciële visie 19 De stedelijke uitzichten van het Kanaalplan 22 Wat begin ik met mijn plat dak? 25 Veranderingen op komst voor de stedenbouwkundige vergunning 26 Gebouwen die hun energie onder controle houden Dynamiek 28 Modalizy, sleutel van de intelligente mobiliteit 29 Waarom uw medewerkers binnenkort “I love my job!” zullen zeggen … 30 Starter: Oasis Urbaine Community 32 News 35 Het BECI nieuws in beeld 36 BrusselsLife: Al wat u moet zien en weten in Brussel 39 Toetredingsaanvragen 39 Index 40 Agenda 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be Louizalaan 500 - 1050 Brussel T +32 2 648 50 02 - F +32 2 640 93 28 www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Hebben meegewerkt aan dit nummer: Johan Debière, Vincent Delannoy, Ophélie Delarouzée, Gaëlle Hoogsteyn, Julien Ide, Victor Lepoutre, Lise Nakhlé, Guy Van den Noortgate en Morgan Van Cleven. Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Info: er@beci.be – T +32 2 643 78 44 Publiciteit Brussel Metropool /Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 23.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.500 ex. Inlichtingen en reservaties Anne Schmit – T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 – asc@beci.be Membership Sylvie De Maegd – T +32 2 643 78 43 F +32 640 93 28 - sdm@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2 In maart: Sales & marketing

Publireportage Isabelle Duvillier Sinds 6 jaar rekruteringsverantwoordelijke bij Chirec ‘Wat voor ons telt, zijn de waarden van de personen die we aanwerven. Als je in een ziekenhuis wilt werken, moet je uiteraard gemotiveerd zijn en de nodige expertise hebben, maar je moet ook dezelfde waarden en open geest delen.’ ‘Dankzij Actiris kunnen we in alle vertrouwen een deel van ons werk, dat extreem veel energie opslorpt, uitbesteden. Het is een win-winsituatie.’ Chirec, een ziekenhuisgroep met 5 vestigingen (waarvan 4 in Brussel), telt vandaag meer dan 3.000 personeelsleden (waarvan meer dan 2.300 in Brussel). Het HR-management centraliseert alle aanwervingen. In 2017 zal een nieuwe vestiging de deuren openen in Delta. ✓Hoe is uw eerste kennismaking met Actiris verlopen? In 2012 kwam een consultant van Select Actiris langs om hun diensten voor te stellen en ik dacht: ‘Waarom zou ik dit niet eens proberen?’. Sindsdien ondersteunt Actiris Chirec bij alle rekruteringen. Als ik de samenwerking met Actiris zou moeten omschrijven, dan zou ik zeggen “vlot” en “aangenaam”. Bovendien is Actiris ook erg ondernemend. De dienst is niet alleen gratis, maar ook doeltreffend: onze contactpersoon is gespecialiseerd in de medische sector. ✓Hoe heeft Select Actiris u geholpen bij uw aanwervingen? Dankzij Actiris kunnen we in alle vertrouwen een deel van ons werk, dat extreem veel energie opslorpt, uitbesteden. Het is een win-winsituatie. De deadlines zijn duidelijk en worden nageleefd. Omdat we tevreden waren over de voorgestelde kandidaten, hebben we onze samenwerking verder uitgebreid. CHIREC in cijfers • 3.000 • 200 42 nationaliteiten 20 80%% vrouwen Met de steun van het Europees sociaal fonds medewerkers aanwervingen per jaar ✓Wat zijn, volgens u, de kenmerken van een goede aanwerving? Een duidelijke functiebeschrijving is onmisbaar. De behoeften moeten vooraf goed geanalyseerd worden om de bal niet mis te slaan. Het is belangrijk dat er bij de aanwerving geen misverstanden opduiken. Chirec kent meer dan 90 verschillende profielen: niet alleen zorg- en paramedische beroepen, maar ook meer klassieke functies (keuken, veiligheid, financiën enz.). Vanaf de eerste dag van het rekruteringsproces werken we samen met de rechtstreekse verantwoordelijke. Select Actiris helpt ons bij het selecteren van de juiste kandidaten en houdt hierbij rekening met onze criteria. Wij zijn een onderneming die de klok rond werkt. De patiënt staat altijd centraal en dat heeft Select Actiris goed begrepen. Wilt u ook onze diensten uitproberen? Contacteer ons op het nummer 02 505 79 15 of via werkgevers@actiris.be of surf naar actiris.be/werkgevers Rekruteren met Select Actiris, eenvoudig en gratis! www.actiris.be

THINK TANK Social media Welkom in kafferland Op 10 januari besliste Roularta als grootste Belgische uitgever van tijdschriften (Trends, Knack, Le Vif, Sport/Foot Magazine…) geen plaats meer te voorzien voor lezerscommentaar op zijn websites. Wellicht een moedige beslissing om een halt toe te roepen aan “de vaak venijnige en oneerbiedige gedachtewisselingen die elke constructieve dialoog onmogelijk maken.” En bovendien het journalistieke werk ondermijnen: “Wij zijn er niet als moderator van alle verbitterden. Informeren is onze taak”, schreef Roularta. De fora van de online-pers evenals alle sociale media dienen maar al te vaak als stortplaats voor allerlei vormen van frustratie en woede waarvan de auteurs meestal niet eens de verantwoordelijkheid durven dragen. Hierdoor ontstaat een bijzonder giftige en verderfelijke sfeer voor al wie die door zijn beroep of zijn functie een taak vervult die zich aan de volkswoede blootstelt: politici, bedrijfsleiders, bekende mediafiguren, mensen van de showbusiness enz. De onstuimige burgemeester van Brussel Yvan Mayeur kan hiervan meepraten. Sinds hij de beslissing nam de grote lanen in centrum Brussel verkeersvrij te maken, is hij het favoriete doelwit van kritiek en aanvallen. Hij was op 16 januari te gast op het programma ‘L’Interview’ van de Brusselse tv-zender BX1. Hij betreurde daar de persoonlijke aanvallen, ‘waar om het even wat naar het hoofd kan worden geslingerd, hoe ondraaglijk en onaanvaardbaar ook’. Hij pleitte voor ‘controle’ op de sociale media, zodat ‘de wet wordt toegepast zoals in de straat’. We geven hem geen ongelijk. Ja, maar … Tijdens hetzelfde gesprek beweerde hij dat het succes van Winterpret “op een schitterende manier de bal teruggekaatste naar de kaffers die op de sociale netwerken zijn gaan vertellen dat het stadscentrum niet toegankelijk was (…). Ofwel hebben deze mensen kwade bedoelingen, ofwel zijn het klootzakken.” Een hij rondde af met: “Mensen mogen het met ons niet eens zijn, ze mogen het debat aangaan” (gelukkig maar!). Maar beledigingen, “die kunnen niet door de beugel.” Dit alles in minder dan 2 minuten. Jawel. Ook deze uitspraken verdienen de beoordeling ‘venijnig en oneerbiedig’. Ook zij maken ‘elke constructieve dialoog onmogelijk”. De reactie liet niet lang op zich wachten: de burgemeester kreeg op dezelfde sociale media een flinke aframmeling. En hiermee vergeten we bijna het goede nieuws uit het interview: het welslagen van Winterpret, na de door de ‘lockdown’ en terreuraanslagen in Parijs vergalde editie 2015. De Stad telde dit jaar nagenoeg 2,5 miljoen bezoekers in iets meer dan een maand tijd, onder wie 35% buitenlanders. Dat is pas constructief! Em. R. 4 BECI - Brussel metropool - februari 2017

NIET REDACTIONEEL De Luminus Energie- en Milieuprijs beloont bedrijven en burgers ENERGIE - De Luminus Energieen Milieuprijs beloont initiatieven die een opmerkelijke bijdrage leveren aan een duurzame toekomst. 3. Tot slot is het essentieel de bevoorradingszekerheid te blijven verzekeren. Dat is een absolute voorwaarde voor het goed functioneren van onze samenleving en onze economie. EDF Luminus, nummer 2 op de Belgische energiemarkt, beschouwt deze crisis echter als een unieke opportuniteit om zich te transformeren en om de klanten te begeleiden bij de energieomschakeling. De strategie van het bedrijf bestaat er dan ook in burgers, overheden en bedrijven algemene energie-efficiënte oplossingen aan te reiken die hen meer comfort bieden en die hen toelaten te besparen én hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Deze strategie werkt: het is volstrekt mogelijk het energieverbruik (en dus ook de CO2 -uitstoot) van industriële processen, woningen en administratieve of openbare gebouwen te verminderen dankzij een betere energie-efficiëntie. 3 concrete realisaties 2016 was het warmste jaar ooit, met bij ons vooral grote overstromingen. De planeet warmt op en we merken dit dag na dag. Het is bewezen dat de CO2 -uitstoot verantwoordelijk is voor de klimaatverandering. We worden geconfronteerd met een enorme milieucrisis die de Europese Unie wil aanpakken door het energieverbruik tegen 2030 met 30% te verminderen. 3 grote uitdagingen voor België 1. Het spreekt voor zich dat iedereen - zowel burgers als bedrijven en overheden – zijn steentje kan bijdragen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Dat is al een hele uitdaging op zich. 2. Daarnaast moeten we ook de energiekost beperken om het concurrentievermogen van onze bedrijven te vrijwaren en de gezinnen betaalbare energie te kunnen blijven aanbieden. De Belgische leverancier van energieoplossingen bouwt voortaan windmolens op de parkings van bedrijven. De energie die zijn klanten verbruiken, is 100% hernieuwbaar en wordt rechtstreeks op hun site geproduceerd. Energie-efficiëntie is een universele motor voor groei : ze zorgt voor werkgelegenheid en bevordert het welzijn in de samenleving. In een kinderziekenhuis werd de oude verlichting vervangen door led-verlichting. Die ingreep biedt een nooit gezien comfort. De elektriciteitsfactuur daalde met bijna 50%, want de nieuwe lampen verbruiken een stuk minder. Hierbij wordt nog geen rekening gehouden met de besparingen op onderhoud, aangezien deze ledlampen vier keer langer meegaan dan de oude verlichting. Maar het bedrijf doet nog meer. Het installeert zonnepanelen op daken van zowel bedrijven als particuliere woningen. Het onderhoudt en vervangt verwarmingsketels in huizen om de werking ervan te optimaliseren en het verbruik te verminderen. Beter, minder en groener verbruiken EDF Luminus is met 7 centrales in Wallonië nummer 1 op het vlak van waterkracht. Het bedrijf is ook marktleider voor onshore windenergie met 131 windmolens, hetzij meer dan 300 MW in België. EDF Luminus wil de capaciteit van zijn park binnen 3 tot 4 jaar verdubbelen. Alleen al de voorbije twee jaar investeerde de onderneming in België meer dan 300 miljoen euro in energie-efficiëntiediensten en in de productie van hernieuwbare energie. Vandaag telt EDF Luminus ongeveer 1 500 werknemers waarvan meer dan de helft zich voltijds inzet voor de ontwikkeling van deze groene energie en energie-efficiëntiediensten. En dit met slechts één doel: de klanten begeleiden bij de energieomschakeling. De beste initiatieven belonen EDF Luminus wil nog verder gaan. Via zijn handelsmerk Luminus, dat reeds ongeveer 2 miljoen klanten begeleidt, besliste het bedrijf initiatieven te ondersteunen en te belonen die op lokale, regionale en nationale schaal een opmerkelijke bijdrage leveren voor een duurzame toekomst. De Luminus Energie- en Milieuprijs beloont dit jaar projecten van zowel particulieren als bedrijven of instellingen, met de bedoeling de vele positieve initiatieven in de kijker te plaatsen en een dynamiek in gang te zetten die gericht is op verandering. Schrijf u in www.eeaward.be ENVIRONMENT & ENERGY AWARDS 2017

THINK TANK VÓÓR OF TEGEN Een ‘huisvestingstoelage’? De verkeersoverlast behoort tot de grote hoofdbrekers, in België. Op 1 januari ondergingen het belastbaar voordeel van bedrijfswagens en de prijs van de tankkaart voor de werkgever een verhoging in functie van de CO2 normen van de voertuigen. Om dit vraagstuk op een positieve manier te behandelen, met behoud van het fiscaal voordeel, opperde de regering Michel het idee van een ‘mobiliteitsbudget’. In 2009 maakte de toenmalige Staatssecretaris Bernard Clerfayt een ander voorstel: de huisvestingstoelage. Bernard Clerfayt, burgemeester van Schaarbeek Volgens een economische regel stijgen de prijzen van woningen naarmate de panden dichter bij het stadscentrum liggen – en dus meestal ook dichter bij de arbeidsplaats. De som van de uitgaven voor de woning en de kosten voor vervoer naar de arbeidsplaats blijft ongewijzigd. De daling van de waarde van woningen is dus evenredig met de tijd die aan de verplaatsingen tussen woning en werk wordt besteed. Nu is het zo dat de beroepsovereenkomsten die treinabonnementen en bedrijfswagens terugbetalen, de kost van het vervoer fiscaal compenseren. Dit systeem, dat sinds 40 jaar in België functioneert, heeft fiscaal bijgedragen tot het vertrek van de middenstand en de hogere sociale klassen naar de rand, op zoek naar meer groen en een aangenamere omgeving. Een manier om deze stedelijke verspreiding tegen te werken, bestaat erin bij de berekening van het fiscaal voordeel rekening te houden met de hogere kosten van een woning dicht bij de arbeidsplaats, in ruil voor het afzien van een bedrijfswagen. Tegenstanders van deze formule beweren dat dit neerkomt op het geven van een som geld, waardoor een gedeelte van het extra inkomen van midden en hogere kaderleden aan de fiscus ontsnapt. Dit is in feite een ‘second best’-benadering: het probleem niet rechtstreeks aanpakken, maar daarnaast iets ontwikkelen, waarbij men veronderstelt dat het stelsel van de bedrijfswagen wordt behouden. Ondertussen hebben meerdere regeringen dit fiscaal voordeel verminderd, al behoudt België een van de meest gunstige systemen ter zake. De bedrijfswagen geldt vandaag als een voordeel in natura dat de zeer hoge belastingen op hoge inkomsten omzeilt. Oorspronkelijk was dit systeem logischerwijze bedoeld voor kaderleden die zich vaak om beroepsredenen moesten verplaatsen. Ondertussen is het beleid van de ondernemingen op dit vlak aanzienlijk uitgebreid. Vandaag gaat een bepaalde functie gepaard met een bepaalde wagen, ongeacht of de persoon die de functie bekleedt de wagen nodig heeft of niet. Met een huisvestingstoelage zouden kaderleden van de wagen kunnen afzien zonder het fiscaal voordeel te verliezen. Het systeem zit ingewikkeld in elkaar, maar gaat in de goede richting: minder wagens op het wegennet. Het is een theoretische vraag. En toch zou dit onderwerp met bepaalde risico’s gepaard kunnen gaan. Huisvesting is in Brussel een zeer gespannen vraagstuk en er is geen beterschap in zicht. Tijdens de afgelopen jaren werden aanzienlijk minder nieuwe woningen gebouwd dan het aantal nieuwe gezinnen die voortvloeien uit de demografische groei. In zulke omstandigheden zou het toekennen van een huisvestingstoelage aanzet kunnen geven tot een stijging van de huur- en koopprijzen, met een weerslag op de ganse residentiële vastgoedmarkt. Bovendien zou de toelage vooral worden uitgekeerd aan loontrekkenden die in een comfortabele sociale situatie verkeren, of althans op de arbeidsmarkt redelijk veilig zitten. Anderzijds zou een stijging van de prijzen de gezinnen zonder huisvestingstoelage extra hard treffen, daar waar die mensen nu al met haast ondraaglijke huisvestingskosten kampen. Brussel is bijzonder duur geworden en de meeste inwoners zijn echt niet rijk. Heel wat gezinnen zitten in overvolle kleine woningen en besparen op gezondheidskosten omdat ze het financieel niet meer aankunnen. Als de huurprijzen niet op een efficiënte manier onder controle worden gehouden, heerst er een groot gevaar voor de nu al kansarme bevolking. Voor de inwoners van Brussel zou een dergelijke maatregel in feite sociaal onrechtvaardig kunnen overkomen. Vanuit een strikt budgettair standpunt hangt de financiering van het Gewest gedeeltelijk af van de personenbelasting. Brussel heeft er dus alle belang bij om inwoners met hoge inkomsten aan te trekken. De vestiging van zulke vermogende mensen in de rand bestond als fenomeen al lang voor de bedrijfswagens en is te wijten aan de auto in het tijdperk van Ford. De vraag is dus aan wie we denken wanneer we een dergelijke maatregel voorstellen. In het raam van het algemeen belang kan de defiscalisering van een gedeelte van het loon de levensvatbaarheid van ons sociaal systeem in het gedrang brengen. Maar het overhevelen van het voordeel van bedrijfswagens naar de huurmarkt zou eveneens sociale gevolgen hebben. BECI - Brussel metropool - februari 2017 7 Sarah De Laet, onderzoekster in stedelijke en sociale aardrijkskunde (ULB)) © Reporters

INTERNATIONAAL Betere zakelijke ontmoetingen? ENTERPRISE EUROPE NETWORK Stap nooit onvoorbereid naar een zakelijk gesprek, in het raam van een beurs of een economische missie. Meestal beschikt u over amper 15 à 30 minuten om de belangstelling van uw gesprekspartner te wekken en de mogelijke uitzichten van een zakelijke relatie te schatten. E en markt benaderen en uw eigen zakelijke afspraken in het buitenland regelen, is een tijdrovende en vrij dure bezigheid. Vaak bespaart u veel geld en gaat u veel efficiënter te werk door deel te nemen aan zakelijke samenkomsten, vakbeurzen of verkennende missies. Op die manier ontmoet u in een korte tijdspanne talrijke ondernemingen, onderzoekt u het potentieel van een markt, brengt u uw activiteit onder de aandacht en geniet u professionele steun. De meeste grote vakbeurzen voorzien zakelijke samenkomsten in een aparte ruimte, een à twee dagen lang. Voorafgaandelijk zal elke onderneming online haar profiel hebben geschetst op de website van het evenement. Via hetzelfde kanaal zal ze haar dagprogramma samenstellen door afspraken aan andere ingeschreven deelnemers op het platform aan te bieden of door zelf dergelijke afspraken te aanvaarden. Misschien zult u geneigd zijn sommige afspraken te weigeren. Toch stapt u er best met een open geest naartoe: elke ontmoeting kan een gelegenheid zijn om technologieën te delen, het productengamma te verbeteren, ervaring uit te wisselen, aan de netwerking te doen enz. Jaarlijks ontstaan honderden partnerschappen dankzij de matchmaking events die Enterprise Europe Network organiseert – onder andere met Brusselse ondernemingen. Zo vond bijvoorbeeld de firma Turtle een Roemeense partner tijdens het voedingssalon Biofach. En naar aanleiding van de Tavola beurs tekende Chocolero een contract met een Franse onderneming. Hoe bereidt u zich optimaal voor? 15 tot 30 minuten zijn vlug voorbij! Voer geen gesprek zonder voorbereiding. Voor u eraan begint, bepaalt u best welke informatie u geheim wil houden. Besteed de nodige tijd aan het opstellen van het profiel. Schrijf u zo vroeg mogelijk in en raadpleeg regelmatig het platform. Bestudeer de profielen van de ondernemingen die u zult ontmoeten. Hou ter plaatse een planning van de afspraken bij de hand, evenals een voorraadje visitekaarten, documentatie over uw onderneming en productstalen. Tijdens de afspraak legt u best meteen het stramien van het gesprek voor aan uw gesprekspartner: jullie krijgen beiden 2 minuten om zich voor te stellen en daarna bespreken jullie de modaliteiten van een eventueel partnerschap. Wanneer u zich voorstelt, meld dan eerst uw functie, daarna de vestigingsplaats en de omvang van uw onderneming en ten slotte haar activiteit. Focus niet alleen op producten of diensten maar vooral op de manier waarop u de verwachtingen van de klant inwilligt: “Ik help mijn klanten bij …”. 8 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Schets uw strategische activiteiten (segmenten, gebieden …) en uw troeven ten opzichte van de concurrentie (kennis van zaken, niche, netwerk …). Het gesprek moet verduidelijken waar de gemeenschappelijke belangen liggen: licht toe waarom u aan het event deelneemt. Bespreek met uw gesprekspartner de krachtlijnen van een partnerschap, niet alleen op zakelijk vlak (diversificatie van de producten, van de clientèle of de sectoren), maar ook wat het beroep zelf aangaat (technologie, productie, diensten, infrastructuur …). Beslis welk gevolg u geeft aan het gesprek, door de verschillende vormen van een eventueel partnerschap te herformuleren. Als u belangstelling hebt, zeg het dan en tracht meteen datums voor verdere afspraken vast te leggen. De opvolging is van groot belang, want een contact gaat gauw verloren. Maakt de balans op van uw ontmoetingen na het evenement en contacteer die mensen opnieuw binnen de twee weken. Net als u kunnen deze contacten veel goede redenen hebben om niet meer van zich te laten horen. Neem zelf het initiatief, wees volhardend en onderscheid u! ● EEN organiseert zakelijke samenkomsten onder de naam ‘Brokerage Events’, tijdens de grote internationale beurzen. Kostprijs tussen 0 en 300 € naargelang van het evenement. Meer informatie op http://een.ec.europa.eu (tab ‘Events’). De volgende evenementen: Biofach (biovoeding - 16 en 17/02, Neurenberg) ISH (Sanitair, bouwtechnologieën, hernieuwbare energieën – 16/03, Frankfurt) Contact: J.-Ph. Mergen; tel.: 02 210 01 77 – jpm@beci.be. © NürnbergMesse

INTERNATIONAAL Internationale handel: leeft u de btwreglementering correct na? Het huidige Europese btw-stelsel werkt volgens het bestemmingsprincipe: grensoverschrijdende verrichtingen moeten worden belast waar de goederen of diensten worden verbruikt. Dit op het eerste gezicht eenvoudige principe contrasteert met de bijzonder ingewikkelde toepassing ervan, want de regels verschillen van geval tot geval. Een flinke uitdaging. En vergissingen worden soms zeer zwaar bestraft. D it ondervindt de Brusselse onderneming Informatica Bel dag na dag. Deze (fictieve) vennootschap verkoopt computerapparatuur onder garantie, verleent onderhouds- en consultancydiensten en staat in voor de dienst na verkoop. In 2016 besliste de firma haar activiteiten op de Duitse en Nederlandse markten te ontwikkelen. Ze ging natuurlijk in zee met lokale partners, aan wie ze nu een aantal opdrachten uitbesteedt. De leveranciers bleven onveranderd. De goederen zijn afkomstig uit Europa, maar ook uit Azië en de Verenigde Staten. Bij deze activiteiten rezen talrijke vragen in verband met de btw. Deze belasting werd al gauw een hoofdbreker bij de facturatie van de verkoop, de verwerking van de facturen van de Duitse en Nederlandse onderaannemers, de aftrekbaarheid bij de aankoop van nieuwe kantoren in Brussel enz. En hoe de Duitse en de Nederlandse btw konden worden teruggewonnen, bleek ook een raadsel. De regels volgens situering In principe moeten grensoverschrijdende verrichtingen in het land van bestemming worden belast, maar elke verrichting krijgt een specifieke btw-verwerking. Zo zijn de regels voor de levering van goederen niet dezelfde als bij het verlenen van diensten. Een onderneming die goederen verkoopt en haar activiteiten internationaal wil uitbreiden, dient zich bepaalde vragen te stellen om de btw gevolgen van een dergelijke beslissing correct te schatten: wat is het btw-statuut van de klant? Wat is de bestemming van de goederen? … De grensoverschrijdende verlening van diensten anderzijds wordt niet als EU Afstandsverkoopstelsel Internationale btw: verkoop van goederen Aan ondernemingen (B2B) Buiten EU Export EU Intra-communautaire levering Buiten EU Export Aan particulieren (B2C) Aan ondernemingen (B2B) Situering in het land van de dienstverlener (verkoper) Situering in het land van de klant (afnemer) dusdanig van btw ‘vrijgesteld’: de activiteit kan worden ‘gesitueerd’ (en dus mogelijk belast) in een ander land. Wat diensten betreft, gelden dus vooral twee ‘situeringsregels’, volgens de hoedanigheid van de klant. Is de klant een privé persoon (B2C), dan blijven de diensten in het land van de dienstverlener (verkoper) gesitueerd. Is de klant echter btw-plichtig (B2B), dan situeren de diensten zich in het land van de afnemer, die in principe Verdere stappen We kunnen hier natuurlijk niet alle specifieke btw-gevallen in de internationale handel aankaarten. De deskundigen bij BECI geven u graag een samenvatting van de voornaamste handelswijzen en van de vragen die u zich best stelt indien u, als verkoper, grensoverschrijdende activiteiten beheert. Voor een nog betere voorbereiding raden wij u aan de volgende praktische opleiding te volgen: « Les règles TVA à l’international : comprendre et optimiser les différents mécanismes » 1 , op donderdag 21 februari, van 9 tot 12u30. Opleidster Kim Bar (Senior Manager in de afdeling Indirect Tax van Ernst & Young - EY) staat bekend voor haar speelse aanpak van de btw-stelsels! Voor verdere informatie aangaande de btw of deze opleiding bent u welkom bij: Anne Georges, Senior Manager BECI – age@beci.be – 02 643 78 18 1. Deze opleiding gaat in het Frans door, maar kan op aanvraag ook in het Nederlands worden georganiseerd. BECI - Brussel metropool - februari 2017 9 verplicht is daar de verschuldigde btw aan te geven. Tot zover de algemene regels. Er bestaan echter talrijke uitzonderingen, die onder andere afhangen van de aard van de diensten (hoteldiensten, catering, toegang tot sportevenementen, culturele manifestaties enz.). Als de verleende dienst tot één van deze uitzonderingen behoort, is een diepgaander analyse nodig, aangezien de gevolgen op het vlak van de btw wel anders kunnen zijn. ●

INTERNATIONAAL Export Toolbox: de wereld binnen handbereik! Drie jaar na de jongste verschijning van zijn ‘Exportgids’, tovert BECI een nieuw hulpmiddel uit zijn hoed om de Brusselse ondernemingen te helpen grenzen te overschrijden. De Export Toolbox bestaat uit een twaalftal praktische fiches met antwoorden op de vragen die exporteurs zich meestal stellen. Gratis en online op onze website. aangevuld met advies, tips & tricks, voorbeelden en referenties om verdere informatie in te winnen. De fiches worden gegroepeerd volgens de drie fases: de voorbereiding van het project, de optimalisering ervan en, ten slotte, financiering en lancering. Er bestaan ook drie grote stappen in de aanpak van een exporteur: nadenken, berekenen en doen. Nochtans kan elke fiche ook afzonderlijk worden gelezen, zonder een vooropgestelde volgorde na te leven en zonder voorafgaandelijke kennis te bezitten. Een tool dat u hoogstwaarschijnlijk veelvuldig zult gebruiken. I n België ligt de grens nooit ver af. Export is een normale activiteit in een klein landje met een open economie, in hartje Europa. En dus zeker in de hoofdstad. Omgekeerd is import even vanzelfsprekend. De grote of kleine ondernemingen die nooit interageren met buurlanden of verder gelegen landen zijn trouwens zeldzaam. Volgens de jongste cijfers vervoert de export ongeveer een derde van de in het Brusselse Gewest geproduceerde toegevoegde waarde naar het buitenland. 40% vertrekt naar Vlaanderen of Wallonië en slechts 28% ‘blijft’ in Brussel. Een regionale grens valt natuurlijk niet te vergelijken met een staatsgrens. Dit neemt niet weg dat de zoektocht naar markten op een ander (gewestelijk of nationaal) grondgebied van levensbelang is voor de Brusselse ondernemingen en zelfs voor de ganse Belgische economie. Gemiddeld leggen Belgische exportproducten ongeveer 1.850 km af om indirecte ontvangers te bereiken. Het eindverbruik gebeurt gemiddeld op ongeveer 3.000 km afstand. Contracten, btw, risico’s, douane … Waaraan moet de (kandidaat) exporteur denken? Welke vragen moet hij zich vooreerst stellen? Wie moet hij contacteren? De onderwerpen die met export te maken hebben, zijn talrijk en ingewikkeld. Om de ondernemer te begeleiden, stelt BECI een Export Toolbox ter beschikking, met daarin een twaalftal fiches. Ziedaar het resultaat van teamwerk met een aantal partners en specialisten in de verscheidene domeinen en aspecten van export. Hun deskundigheid en pedagogische aanleg verduidelijken deze soms vrij complexe materies. Elke fiche behandelt een belangrijk vraagstuk voor de exporteur: het zoeken naar partners, financiering door de overheid, contracttypes, de dekking van risico’s, de toepassing van de btw op export enz. Elk document bevat de basiselementen om inzicht te krijgen in een bepaalde materie, 10 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Contact: Nastasja Otte, International Trade Advisor BECI - nao@beci.be - tel. +32 2 563 68 54 Export Toolbox: http://www.beci.be/nl/internationaal/ik_exporteer/ ● BECI, uw export dienst De Export Toolbox is het eerste van meerdere initiatieven die BECI in de loop van 2017 zal nemen om de Brusselse ondernemingen bij hun exportinspanningen te ondersteunen. BECI blijft bovendien uw bevoorrechte partner bij de internationale ontwikkeling van uw zaak: • U vergroot uw exportmogelijkheden dankzij ons geindividualiseerd advies. • U versterkt uw deskundigheid dankzij onze opleidingen. • U krijgt toegang tot de programma’s waarmee wij relaties ontwikkelen, door onder andere deel te nemen aan onze handelsmissies en onze zakelijke afspraken tijdens internationale beurzen. • U vereenvoudigt de exportformaliteiten door ze toe te vertrouwen aan ons BECI Customs Center (certificaten van oorsprong, legalisering van documenten, verkrijgen van visums enz.). • Ons netwerk is onze troef. Wij werken samen met nationale en internationale partners als Enterprise Europe Network (600 organisaties in Europa in de wereld), het wereldwijde netwerk van kamers van koophandel en bilaterale kamers e.a. © Thinkstock

Op zoek naar een witte raaf voor uw onderneming ? Bied een stage bij afloop van de vorming aan een BETROKKEN SECTOREN : • beheer en management • bouw • bouw en ecologisch bouwen • confectie • financiën, communicatie en marketing • gezondheidszorg en sociale diensten • handel en verkoop • horeca • industrie en mechanica • informatica • kantoor en boekhouding • kunst en grafische industrie • logistiek en vervoer • reiniging • studiebureau • webtechnologieën Meer informatie over deze maatregelen of elke andere vorm van opleiding in bedrijfsverband : Cel Bedrijfsrelaties +32 (0)2 371 74 61 ou 81 relationsentreprises@bruxellesformation.be www.bruxellesformation.be BRUXELLES FORMATION former pour l’emploi EUROPESE UNIE Europees sociaal fonds werkzoekende die door Bruxelles Formation werd opgeleid Stage bij afloop van een kwalificerende vorming in een opleidingscentrum van Bruxelles Formation of een partner. Duur van de stage: maximum twee maanden De werkzoekende blijft onder vormingscontract tijdens de stage. Hij/zij behoudt zijn/haar uitkeringen. Een afgevaardigde sectorale bedrijfsrelaties zorgt voor de administratieve stappen en een vlotte aanvang van de stage. De stage is voor de werkgever volledig kosteloos.

MEER VERSCHEIDENHEID IN DE STAD Het jaar 2016 betekende, met de start van talrijke hervormingen, een keerpunt voor vastgoed en stedenbouw in Brussel. Ten eerste op reglementair vlak, met de hervorming van het BWRO, de zeer recente heropleving van het GPDO en de hervorming van de residentiële huurcontracten, naast een nieuwe tabel van aanbevolen huurprijzen. Ten tweede op fiscaal vlak, met een Brusselse hervorming die ook op vastgoed een directe impact zal hebben (verhoogde voorheffing, afschaffing van de woonbonus, uitbreiding van de aftrek en de verwachte gevolgen op de markt). En ten slotte op het vlak van administratief beleid, met een reorganisatie van de besturen en agentschappen belast met ruimtelijke ordening en stedenbouwkundige planning, en de aangekondigde reorganisatie van Brussel Stedenbouw en Patrimonium … Er verandert dus heel wat vanaf 1 januari 2017, of althans in de komende maanden. Wij verheugen ons om bepaalde ontwikkelingen (zoals de wil om termijnen in te korten bij aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen). Maar we staan nogal wrevelig tegenover andere nieuwigheden, zoals een gewestelijk beleid bij de reorganisatie van besturen. Hoe dan ook, de globale en gecumuleerde gevolgen van al deze veranderingen zullen we pas binnen enkele jaren ervaren. Meerdere verwezenlijkingen illustreerden in 2016 de dynamiek van de Brusselse immobiliënsector: Docks Bruxsel op het gebied van handelsoppervlakten, de renovatie van het kantoorgebouw Astro tot een lage-energietoren, het einde van de werkzaamheden aan de Résidence Palace in de Europese Wijk … en een lange lijst nieuwe projecten waarvan sommige in de volgende bladzijden beschreven staan. Ondanks hun grote verscheidenheid hebben de projecten en verwezenlijkingen in gemeen dat zij duidelijk de nieuwe milieumodellen naleven en rekening houden met veranderende gewoonten: kleinere woonoppervlakten maar meer aandacht voor de omgeving, omkeerbare kantoren en andere consumptiepatronen door aangenamer shoppen en buurtwinkels. De projectontwikkelaars stellen vast dat talrijke oudere kantoorgebouwen een omschakeling ondergaan. Daarom gaat de voorkeur voortaan naar soepele structuren die meerdere functies kunnen vervullen. De versnelling in de vastgoedsector kan ook minder positieve kantjes vertonen. Zo bijvoorbeeld de vermenigvuldiging van shoppingcenters terwijl de vraag stagneert, de nieuwe woningen die niet afgestemd zijn op de sociaaleconomische eigenheden van de Brusselse bevolking, of nog de steeds hogere eisen van kantoorhuurders wat de ligging en de nieuwheid van de gebouwen betreft, zonder echter grotere oppervlaktes nodig te hebben … De vastgoedsector in Brussel riskeert dus vroeg of laat een kleine crisis. Aan de troeven die de veerkracht van de stad waarborgen, mag niet worden geraakt. Hier geldt ook een van de basisregels van de economie: met diversifiëring daalt het risico. Met een dergelijke verscheidenheid in de stad komen alle functies tot hun recht. ● Lise Nakhlé, adviseur stedenbouwkunde en vastgoed bij BECI Info: lna@beci.be – +32 478 998 957

STEDENBOUWKUNDE EN VASTGOED De huisvesting van steeds talrijkere Brusselaars Huisvesting krijgt veel aandacht in het Brusselse politieke beleid. Investeerders en vastgoedprofessionals zijn dus niet de enige spelers op dit terrein. Waar het om gaat is niet alleen de kwaliteit van het leven in een stedelijke omgeving, maar op termijn ook de financiële levensvatbaarheid van het Gewest. Vandaar de beleidsverklaring van de Brusselse regering, die van plan is “de vlucht van gezinnen met een gemiddeld inkomen af te remmen”. Welke impact heeft de demografie op het residentiële vastgoed in Brussel? Vincent Delannoy H oe is het met de waarde van vastgoed gesteld? Tijdens de afgelopen 10 jaar bleef die vrij stabiel, weliswaar met jaarlijkse schommelingen van 10 tot 15%. Zie hier het gevolg van het stagnerend gemiddeld inkomen per inwoner. De vastgoedprijzen konden niet blijven stijgen, zoals ze dat tot in 2006 deden, om de eenvoudige reden dat het huurrendement een dergelijke trend nooit hadden kunnen volgen. Dit zijn de conclusies van de OESO en andere internationale waarnemers (onder wie de journalisten van het weekblad The Economist). Onze vastgoedmarkt kenmerkt zich echter door haar kwaliteit en haar bijzonder gecontrasteerd aanbod. Laten we dus voorzichtig omspringen met gemiddelden, want bepaalde segmenten kunnen bijzonder interessant zijn. En de ene wijk is de andere niet: voor gebieden als Kastelein, Molière, Brugmann, de Vijvers van Elsene of Flagey stijgt de vraag gestaag. Op zoek naar kleine woningen Het jaar 2016 bevestigt een aantal trends: de vergrijzing van de bevolking, de verlenging van de levensverwachting, de demografische groei en het stijgend aantal ongehuwde personen. Deze parameters sturen de vraag naar kleine woningen de hoogte in. De jongste barometer van de notarissen* komt tot dezelfde conclusie. De gemiddelde verkoopprijs van appartementen met één slaapkamer stijgt in het Brusselse Gewest het sterkst op jaarbasis (+3,2%), in tegenstelling tot appartementen met drie slaapkamers, waarvan de prijs in de hoofdstad met 6,1% is gedaald. De gemiddelde prijs van woonhuizen daalt in België, behalve in Brussel, waar hij met 3,3% stijgt. Het luxesegment blijft stabiel, ondanks een uitgebreid aanbod dat recent op de markt is verschenen. Zo blijken appartementen met drie slaapkamers in het zuiden van Brussel vaak te duur voor de kandidaat kopers. Dit is trouwens kenmerkend voor de huidige huisvestingscrisis in Brussel, die vaak wordt bestempeld als de ‘crisis van de betaalbare woning’ (of eerder, in overeenstemming met het inkomen van de Brusselaars ?). Het Flageyplein en de vijvers: een van de meest gevraagde wijken in de hoofdstad. * Barometer nr 30 Ook in 2016 scheerde het aantal onroerende transacties hoge toppen, voornamelijk in Brussel, waar de cijfers nog zijn gestegen. Vastgoed blijft talrijke investeerders aantrekken die op zoek zijn naar rendement en winst, BECI - Brussel metropool - februari 2017 13 © Reporters © Thinkstock

TOPIC we de oppervlakte aan de grond willen behouden (voor groenvoorzieningen en collectieve uitrustingen), dan moeten we in de hoogte gaan bouwen. omdat de rentevoeten die rol niet meer spelen. Waar investeerders vooral op azen, is het nieuwe appartement met twee slaapkamers en een oppervlakte tussen 60 en 80 m2 schappelijk wonen, senioren enz. Aan de kant van de eigenaar-investeerder publiceerde de Groep Trevi onlangs een interessante studie over het risico van onbetaalde huur in het Brusselse Gewest, wat ook een weerslag kan hebben op het rendement. De conclusie luidt dat het percentage onbetaalde huur lichtjes hoger ligt voor studio’s en appartementen met één slaapkamer (3% boven het gemiddelde), maar dat ook de bezettingsgraad van zulke woningen hoger ligt. Verder onderstreept de studie dat “geen statistische gegevens aanduiden dat het percentage onbetaalde huur hoger zou liggen in zogenaamde kansarme gemeenten”. Integendeel zelfs: het aandeel onbetaalde huur ligt hoger in het zuiden van Brussel (Vorst en Ukkel). Globaal wijken deze percentages tussen de drie Gewesten echter weinig van elkaar af. Demografische groei Tijdens de afgelopen 15 jaar (20002015) is de Brusselse bevolking met 225.000 eenheden toegenomen, van 950.000 naar 1.175.000 inwoners. Voor de huisvesting telt vooral het aantal gezinnen, want het verduidelijkt de behoefte aan extra woningeenheden. Tussen 2000 en 2015 kwamen er 75.500 gezinnen bij. Dus ongeveer 5.000 per jaar. De bouw van nieuwe woningen slaagde er echter niet in deze evolutie bij te houden. Tussen 2005 en 2014, bood Brussel slechts 3.800 extra woningen per jaar aan. De aanpak van de overheid Onze beleidsmensen moeten dus enerzijds oplossingen vinden voor de crisis van de ‘betaalbare huisvesting’ en anderzijds middelen uitdenken om de steeds aanhoudende vlucht van de middenstand en de hogere sociale klasse uit Brussel in te dijken. De overheid heeft tussen 2003 en 2012 gemiddeld voor 13,5% bijgedragen tot de productie van woningen, direct of via steunmaatregelen. Begin 2015 beschikte het Gewest over 40.000 sociale woningen… En evenveel kandidaten op een wachtlijst. Hierbij komen nog 4.000 woningen die via een sociaal vastgoedagentschap worden verhuurd. , ideaal voor jonge gezinnen, ongehuwden, gemeenMomenteel tracht het Gewest vooral via zijn grondbeleid het aanbod aan woningen verder uit te breiden. Dankzij aanpassingen van reglementen (het zgn. demografisch GBP) kregen huisvestingsprojecten in haven- en industriële gebieden groen licht. Een oppervlakte van 207 hectaren genoot bijvoorbeeld een verlichting van de reglementaire beperkingen, met als gevolg de ontwikkeling van projecten als City Dox of Nautilus, recht tegenover de Biestebroeckkaai (lees ons artikel pp. 19-21). 1.200 stens 1.000 m2 De demografische groei, die voortvloeit uit een natuurlijke toename en een positief migratiesaldo, is echter aan het vertragen: de bevolking groeit nog steeds, maar minder snel. Brussel zou naar schatting tegen 2030 ten minste 40.000 extra gezinnen huisvesten, wat overeenstemt met de productie van 2.800 woningen per jaar. Met de demografie komt onvermijdelijk het vraagstuk van de verdichting van de woonzones weer ter sprake. En als 14 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Tussen 2000 en 2015 onthaalde Brussel nagenoeg 5.000 extra gezinnen per jaar. Maar tussen 2005 en 2014 beperkten de productie van nieuwe woningen zich tot 3.800 per jaar. Dit betekent dus een tekort van 1.200 wooneenheden per jaar. De gewestelijke overheden trachten bovendien de eigendom van vastgoed te toegankelijker te maken. Het aandeel eigenaars in Brussel bereikt slechts ongeveer 45%, vergeleken met meer dan 70% in de andere twee gewesten. Daarom wordt vanaf 2017 de eerste schijf van 175.000 euro vrijgesteld van de registreringsrechten in Brussel. CityDev werkt ook in deze richting met de verkoop van woningen aan twee derde van hun marktprijs. En het Woningfonds biedt hypothecaire leningen met een verlaagde rente. In de periode tussen 2011 en 2014 kregen deze steunmaatregelen voor kandidaat eigenaars een budget van 150 miljoen per jaar. Ook de privésector wordt aangezet bij te dragen tot de bouw van betaalbare woningen in Brussel. Dit gebeurt via het systeem van de stedenbouwkundige lasten, dat sinds 2013 werd uitgebreid tot de bouw van woningen. Elk project van mindient deze lasten te betalen, behalve indien het 15% omkaderde en/of conventionele woningen voorziet. Een andere mogelijke aanpak bestaat erin de privé markt enigszins te reguleren, om minder vermogende huurders te helpen. ● © Reporters

STEDENBOUWKUNDE EN VASTGOED Tabel van de huurprijzen: na Parijs nu ook in Brussel? Voor de tweede keer in vijf jaar werkt de Brusselse regering aan een tabel van adviesprijzen voor huur. Die voorziet strengere criteria dan de voormalige ‘Picqué tabel’ en houdt rekening met parameters als de geografische ligging, het type woning, het aantal slaapkamers enz. De huurders beschikken op die manier over een vergelijkingstool en een basis voor een raming, in een context van schaarste van ‘betaalbare’ woningen. Alvast een lovenswaardig project, dat echter risico’s inhoudt… V andaag geldt deze tabel louter als een referentie, zonder enige verplichting. In dit opzicht geeft de zesde Staatshervorming trouwens meer vrijheid aan de Gewesten, die voortaan bevoegd zijn voor huurovereenkomsten. Een eventuele regulering van de huurprijzen zou echter op een paradox kunnen uitmonden, met daarbij het gevaar van een totaal verkeerd resultaat: investeerders zouden van huurvastgoed afzien, met een snelle aftakeling van de gebouwen als gevolg. Minister van huisvesting Céline Fremault kondigt tegen volgende zomer een nieuwe huurprijzentabel aan. “Ook die zal louter richtinggevend zijn, want er kan geen sprake zijn van een blokkering van de huurprijzen of van een vast kader”. Elke vastgoedadvertentie zal wel naar de tabel moeten verwijzen. De berekening van deze tabel werd als overheidsopdracht aan UCL aardrijkskundige Marie-Laurence de Keersmaecker toevertrouwd. Zij is bovendien coördinatrice van het Brusselse Observatiecentrum van de huurprijzen. De Brusselse tabel moet van zijn Parijse tegenhanger worden afgeleid, maar is wel voor een ander gebruik bestemd. In Parijs bepaalt de tabel namelijk maximumprijzen, terwijl de Brusselse eerder een indicatieve rol zal spelen. Als criteria zou de tabel rekening houden met de geografische ligging (met bepaling van zeven wijken volgens de gemiddelde huurprijzen), het type woning en het aantal slaapkamers (studio, appartement, huis), de bewoonbare oppervlakte en de staat van de woning (aan de hand van het bouwjaar). Voor de correcte schatting van de huurprijzen zou een marge van 20% zijn voorzien. Sommigen pleiten voor een dwingende huurprijzentabel, zoals in Parijs. Heeft dit zin? In Parijs schommelen de gereglementeerde prijzen tussen 20 en 47 € per vierkante meter, met een tussenwaarde van ongeveer 28 € voor een appartement en ongeveer 36 € voor een huis. Parijs verhuurde tot voor kort meer dan een derde van zijn microwoningen aan meer dan 40 € per vierkante meter. Helemaal niet te vergelijken met Brussel, waar de huurprijs per vierkante meter rond 10 of 12 € schommelt – of tussen 9 en 15 € als rekening wordt gehouden met sterkere afwijkingen. In Brussel zou 84% van de huidige huurprijzen nu al met de geplande referentietabel overeenstemmen. De Brusselse markt heeft dus niets te maken met de dolle, al dan niet gereglementeerde prijzen die in Parijs van kracht zijn! ● Vincent Delannoy De mening van BECI • BECI vindt het goed dat de tabel een louter indicatieve rol speelt maar betreurt het beperkte aantal criteria en vraagt dus een aanvullende lijst met kenmerken die een impact kunnen hebben op de huurwaarde. • BECI betreurt dat de statistische gegevens waarop de tabel steunt niet alles omvatten en vraagt dus concrete maatregelen voor data-inzameling en de follow-up van de huurmarkt. • Op methodologisch vlak wijst BECI op het belang van de evolutie van de marktwaarden, volgens nog te bepalen objectieve criteria. • BECI vreest dat de tabel de situatie in bepaalde wijken zou doen verstarren, terwijl ze in de praktijk constant evolueert. • BECI wijst op het risico dat redelijke huurprijzen aan de hand van de tabel zouden gaan stijgen. • De staat van een woning herleiden tot het bouwjaar en de eventuele aanwezigheid van dubbele beglazing lijkt ontoereikend. Ook de energieprestatie van het gebouw (EPB) hoort erbij. • De communicatie rond het project moet duidelijk vermelden dat de huurprijzen louter indicatief zijn en dat de tabel uitgaat van gemiddelde huurprijzen, zonder bijkomende lasten. BECI - Brussel metropool - februari 2017 15 © Thinkstock

TOPIC VASTGOED EN STEDENBOUWKUNDE Brussel op zoek naar een nieuwe commerciële visie De commerciële kernen denken andere positioneringen uit wanneer nieuwe handelscentra zich komen vestigen op een Brusselse markt in volle economische overgang. Deskundigen en politici herhalen dat voorzichtigheid is geboden en dat meer denkwerk nodig is om de toekomst van grote en kleine handelszaken te verzekeren. H et handelslandschap van het Brusselse Gewest was tot voor kort vrij stabiel, met dezelfde handelscentra sinds tientallen jaren. Daar komt nu verandering in met het ontstaan van Docks en de grootschalige Neo en U-place in het noorden, de verkeersvrije grote lanen in het centrum en de snelle ontwikkeling van e-commerce. “Onzekerheid is het ergste dat de handel kan overkomen”, stelt Pierre-Yves Bolus, voormalig directeur van Atrium en vandaag aan het hoofd van Devimo Consult, belast met het beheer van shoppingcenters als City 2, The Mint, Anspach, Westland, Woluwe en de Gulden Vliesgalerij. “Hoe kunnen wij vooraanstaande en nieuwe merken aantrekken als we niet weten wanneer de verkeersvrije zone in het stadscentrum eindelijk wordt heraangelegd?” Jean-Pierre Grimmeau en Benjamin Wayens, allebei docenten en vorsers aan de ULB, publiceerden een studie over de handelszaken sinds 19451 , waarin te lezen staat dat de Belgische markt tot in het jaar 2000 bleef groeien maar vandaag verzadigd is. De auteurs zien een verband tussen enerzijds de stagnering van de omzet per inwoner en van de werkgelegenheid in de detailhandel, en anderzijds de vermenigvuldiging van vergunningen voor nieuwe Ophélie Delarouzée Docks Bruxsel, het eerste van de nieuwe handelsprojecten, opende eind oktober zijn deuren. handelsoppervlakten (+28% tussen 2005 en 2013). De omzet per vierkante meter is tussen 2007 en 2011 gedaald van 6.100 naar 5.600 euro. “Sinds de crisis stagneert het verbruik van de gezinnen, of gaat het zelfs achteruit”, stelt Pierre-Yves Bolus vast. Dit beaamt Benjamin Wayens: “Groei ontstaat vooral uit demografische groei, tenminste als de nieuwe bewoners voldoende vermogend zijn. In Brussel is dit niet echt het geval.” Pierre-Yves Bolus (Devimo Consult) 16 BECI - Brussel metropool - februari 2017 De reactie van de beleidsmensen De Stad en het Gewest reageerden met een hervorming van hun structuren en bestelden studies om met betere gegevens te kunnen werken dan veronderstellingen. De schepen van handel Marion Lemesre vulde een tot dan nogal schrale administratie aan. Duidelijkheidshalve presenteert ze in februari haar steunplan voor de handel. De door het college aangevraagde studie over de eigenschappen van de grondregie zou verhelderend moeten zijn voor de aanpak van een positieve discriminatie, ten gunste van een meer gemengd aanbod. Op regionaal niveau gaf minister van Economie Didier Gosuin een nieuwe wending aan het handelsagentschap Atrium, om de versplintering tussen gemeenten tegen te werken en een gewestelijke visie op te leggen. Het agentschap werd belast met een studie van de impact van Docks, een evaluatie van de handelsstromen, een onderzoek naar het gevaar van een verschuiving van de handel vanuit het centrum naar de projecten in het noorden, en een evaluatie van de capaciteit om nieuwe externe klanten aan te trekken. De voorbereiding van een commercieel ontwikkelingsplan zal een flink deel van het jaar 2017 in beslag nemen. Een eerste verwezenlijking in het noorden Het vastgestelde tekort aan handelsoppervlakte in het noorden, dat in het commercieel ontwikkelingsplan van 2008 vermeld staat, werd begrepen als een ‘groen licht’ voor grootschalige projecten. Het kleinste hiervan opende eind oktober zijn deuren en biedt een mix van handelszaken (39.000 m²) en vrijetijdsaangelegenheden (12.000 m²). “We hebben een enorm aantal nieuwsgierigen over de vloer gekregen”, vertelt Olivier Weets, de beheerder van Docks voor rekening van Equilis. “Aan de hand van deze toevloed zouden wij 12 miljoen bezoekers per jaar onthalen, maar wij voorspellen eerder 5 tot 6 miljoen tijdens het eerste jaar en nadien een kruissnelheid van 8 miljoen. In december zijn de cijfers dus gedaald. Als we de eerste cijfers vergelijken met bestaande shoppingcenters als de Westland of de Woluwe Shopping Center, dan scoort Docks ongeveer 20% lager.” De shoppingcenters Westland en Woluwe hebben hun plaats ingenomen in de verstedelijking van de rand in de jaren 60. Olivier Weets voorziet ook een nieuwe uitbreiding van de wijk rondom Dockx: “Ons handelscentrum is een eerste stap in de ontwikkeling aan deze kant van het kanaal. Het regeringsakkoord voorziet trouwens 2.500 nieuwe woningen. Wij maken de verbinding tussen Neder-over-Heembeek 1. In november van verleden jaar verschenen in de ‘Cahiers du CRISP’ (Centre de recherche et d’information socio-politiques) © Reporters © Reporters

TE KOOP/ TE HUUR Hooikaai Arduinkaai LAKENSESTRAAT 159 ANTOINE DANSAERTSTRAAT 121 COMMERCIËLE RUIMTES In centrum Brussel 115 M2 OPPERVLAKTE VERKOOPPRIJS (excl. kosten) € €450.000 2250 HUURPRIJS (excl. kosten) In Antoine Dansaertstraat. Onmiddelijk casco beschikbaar. Ook nog 2 penthouses te koop met zicht over heel Brussel! /MAAND 220 M2 OPPERVLAKTE VERKOOPPRIJS (excl. kosten) €375.000 €1900 HUURPRIJS (excl. kosten) Recht tegenover KVS. Beschikbaar in september 2017. MEER INFO? 03 216 80 80 www.life.be /MAAND Leperlaan Werfstraat Diksmuidelaan Negende linielaan Passendalestraat Bloemenstraat Dambordstraat Locquenhienstraat Grootgodhuisstraat Vaartstraat Vlaamsesteenweg Blekerijstraat Nieuwbrug Mechelsestraat Handelskaai Kruidtuinlaan Koolstraat Emile Jacqmainlaan Koningsstraat Koopliedstraat Lakensestraat Spaarstraat Broekstraat Adolphe Maxlaan Marcqstraat

TOPIC de grote merken zich in nieuwe handelskernen moeten vestigen om een clientèle te behouden en dat een derOlivier Weets (Equilis) en Schaarbeek. We liggen bovendien op een steenworp van het station en binnen enkele jaren komt er een rechtstreekse toegang.” Een niet vol te houden spiraal Een spreiding in de tijd wordt voorgesteld als voorwaarde om de concurrentie van Neo en U-place aan te kunnen. Nochtans acht Didier Gosuin het samenleven van twee handelscentra op zo korte afstand van elkaar niet voor mogelijk: “Ik ben ervan overtuigd dat een van beide het niet haalt. Ten minste één van beide partijen zal verlies lijden. Zodra duidelijk wordt wie de overhand heeft, moeten we een commercieel beleid ontwikkelen dat verder strekt dan de 19 gemeenten en in feite de ganse metropoolgemeenschap dekt. Anders zien we binnen enkele jaren nieuwe vormen van concurrentie ontstaan die de bestaande structuren doen wankelen.” Pierre-Yves Bolus denkt dat de grote merken de markt zullen bepalen: “Ze zijn niet meer aan uitbreiding toe, zoals voor de crisis. Als zij denken dat er geen ruimte bestaat in het noorden voor nieuwe winkels, zullen ze er ook geen vestigen.” Yves Rouyet, die een eindwerk schreef over de toekomst van handelscentra in Brussel (in het raam van een Executive Master in Immobilien), vertelt dat in een verzadigde markt, gelijke verspreiding met een verhoging van de bedrijfskosten gepaard gaat. De ‘rijpe’ Belgische markt betreurt vandaag een eerste verlaten shoppingcenter in Eupen. “De rentevoeten benaderen het vriespunt en het kantoorvastgoed stagneert. Investeerders beschouwen shoppingcenters nu als een alternatief om hun geld te beleggen”, aldus Pierre-Yves Bolus. “Het zijn financiële producten. Met het gevaar dat ze een financiële zeepbel veroorzaken.” Benjamin Wayens verklaart dat “in gans de geschiedenis van de handel, geen enkel model ooit totaal is verdwenen.” Wat niet wegneemt dat de Belgische shoppingcenters tijdens de afgelopen jaren minder druk werden bezocht. De daling bedraagt 3% in de handelscentra van Devimo Consult in 2016, maar dit fenomeen wordt grotendeels toegeschreven aan de periode na de terreuraanslagen. In dit onzekere klimaat is het waarschijnlijk niet aangewezen om de Europese achterstand op het vlak van handelscentrumoppervlakte per inwoner proberen in te halen, zeker als rekening wordt gehouden met de nabijheid eigen aan een klein, dichtbevolkt grondgebied. Claire Scohier, die als co-coordinatrice bij Inter-Environnement Bruxelles werkt, stelt zich kritisch op tegenover de gekozen ontwikkelingsformule: “Het GBP keurde 13.000 m2 extra handelsoppervlakte goed op de Heizel, maar meteen moet Neo de grootste shoppingcenter van België worden. De exogene logica van internationale aantrekkelijkheid is zodanig sterk dat ze vanzelf vooruitgang boekt, terwijl de endogene dynamiek verzwakt. Investeren in uitgebreide voorzieningen eigen aan grote hoofdsteden is nogal riskant in een stad met amper één miljoen inwoners.” Didier Gosuin 18 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Nieuw leven in het centrum De verwachte impact van Docks op Woluwe en City 2 werd nauwelijks gevoeld en Devimo Consult doet zijn best om zijn handelscentra nieuw leven in te blazen. Volgens Marion Lemesre “bestaat de uitdaging erin het centrum tegen 2020 te renoveren, nog voor de deuren van Neo open gaan.” In de verkeersvrije zone voorziet ze family shopping met de bedoeling bruggen te bouwen tussen wijken. Benjamin Wayens vindt het beter om op een Brusselse clientèle te focussen dan op andere stromen. Yves Rouyet pleit voor ruimere commerciële en toeristische visies, met een nieuwe start voor het culturele leven langs de grote lanen. Benjamin Wayens waarschuwt dat “planning een zekere vorm van uniformering in de hand werkt, terwijl de verscheidene segmenten van het aanbod naast elkaar moeten kunnen bestaan.” Marion Lemesre combineert meerdere ingrepen: ze ondersteunt de markten en de kleine buurtwinkels, bevordert de terugkeer van de inwoners naar het centrum en stelt aan het Gewest een ordonnantieontwerp voor om vastgoedkantoren te creëren die gemengde handelsactiviteiten zouden vergemakkelijken: “Wij hebben COS in de Dansaertstraat geweigerd om de percelen te beschermen, die ook een troef zijn voor de wijk. De winkelketens die willen inspelen op de aantrekkingsvermogen van deze creatievelingenstraat, hebben er echt geen baat bij de eigenheid van de wijk in het gedrang te brengen.” Marion Lemesre. De Stad en het Gewest sleutelen verder aan de schadeloosstelling tijdens werven, en ontwikkelen hulpmiddelen voor digitalisering of innovatie, via MAD en Opensoon. “Een artikel in een Amerikaans tijdschrift vergeleek Brussel met een soort nieuw Berlijn”, verklaart een trotse Didier Gosuin. “Dit is zeker overdreven, maar onze creatieve vaardigheden in mode en design onderscheiden ons van andere hoofdsteden.” De geraadpleegde deskundigen keuren dit beleid goed maar vrezen voor een tekort aan middelen. Het gewoel rond de commerciële ontwikkeling wijst echter op het belang van de huidige uitdagingen. ● © Reporters © Reporters © Reporters

De stedelijke uitzichten van het Kanaalplan VASTGOED EN STEDENBOUWKUNDE Het Kanaalplan moet antwoorden bieden aan een aantal Brusselse uitdagingen: huisvesting, tewerkstelling, economie, mobiliteit en kwaliteit van het leven. Federaal minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon kende iets later dezelfde benaming toe aan een totaal ander plan, gericht op veiligheid. Niet verwarren, dus! Het Kanaalplan (van Brussel) voorziet een termijn van 10 jaar om op een gebied van 700 ha verwezenlijkingen tot stand te brengen die voor de stad van strategisch belang zijn. Hoe ver staan we vandaag? Vincent Delannoy E ven aan herinneren dat heel wat gebieden in de buurt van de haven die voordien waren voorbehouden aan economische ondernemingen, in 2013 van bestemming zijn veranderd door de wijziging van het GBP (Gewestelijk Bestemmingsplan). Deze zones heten vandaag Ondernemingsgebieden in een stedelijke omgeving (OGSO). Ze streven ernaar kantoren, ondernemingen, diensten en woningen in eenzelfde wijk te combineren. De perimeter van het Kanaalplan bestaat uit vier grote geografische kernen: de voorhaven, de Béco- en Vergotedokken, het centrum en Biestebroeck-Zuid. De projecten zijn zo talrijk dat het onmogelijk is ze hier allemaal op een rijtje te zetten. Wat het woonbeleid aangaat, bespreken we hier het gebied Béco-Vergote (Brussel en Molenbeek) en het gebied Biestebroeck-Zuid (Anderlecht). De Béco- en Vergotedokken Tussen de Akenkaai en de Willebroekkaai werden de oude gebouwen van het postsorteercentrum afgebroken om plaats te ruimen voor het vastgoedproject Canal Wharf, dat nu uit de grond schiet. Het gaat om vier volumes die een rechthoek vormen rond een gemeenschappelijke groene voorziening. Het geheel biedt 270 appartementen (van studio tot 3-slaapkamerflats), naast oppervlaktes voor horeca, kantoren en handelszaken. Vlakbij Canal Wharf zal in 2019 de voetgangersbrug Picard beide oevers van het kanaal verbinden. Op de andere oever bouwt projectontwikkelaar Triple Living op twee derde van het KBC-perceel een ander residentieel geheel, onder toezicht van het team van de Brusselse meesterarchitect Kristiaan Borret. De kantoren van KBC III, gevestigd op nummer 12 van de Havenlaan, worden tegen 2018-2019 omgebouwd tot residentiële torens, met uitzicht op het kanaal. De ontwikkeling van het ganse gebied rond Tour en Taxis wordt beheerd door een bijzonder bestemmingsplan (BBP) dat de goedkeuring kreeg van de overlegcommissie. Meerdere vastgoedprojecten concentreren zich rond de Béco- en Vergotedokken. BECI - Brussel metropool - februari 2017 19 © Reporters © Reporters

TOPIC De richtlijnen zijn gekend, maar sommige arbitrages moeten nog plaatsvinden. Het gebied is hoe dan ook aan verdichting toe; de gesprekken focussen voortaan op de aanpak en de niet te overschrijden grenzen. 370.000 m2 zullen worden gebouwd voor woningen, kantoren en handelszaken. Ja, maar hoe? Er is sprake van nieuwe torengebouwen die even hoog of zelfs hoger zouden zijn dan de huidige Up Site-toren (142 m). De redenering is eenvoudig: stedelijke verdichting met dezelfde oppervlakte aan de grond betekent dat in de hoogte wordt gebouwd. Goed zo, maar waarom wordt het park dan verkleind, waarvan de oppervlakte oorspronkelijk minstens 9 ha moest dekken? De eerste fase van het project in dit gebied betreft het perceel langs het havenstation. Een bouwvergunning werd aangevraagd. De inhuldiging van het Meander-gebouw voor het Vlaamse Gewest is voorzien tegen januari 2018. Ook in de aanpalende Tivoli-wijk is er sprake van stedelijke verdichting, waarvan sommigen vinden dat die te ver gaat. De bouw zou hoe dan ook tegen 2018 klaar moeten zijn en de eerste bewoners zouden er in de loop van 2019 hun intrek kunnen nemen. De Biestebroeck-wijk We staan verbluft van het aantal lopende en toekomstige projecten in dit vroeger industriegebied in volle reconversie. De ganse wijk kreeg een bijzonder bestemmingsplan (BBP), waarvan de onderhandeling boekdelen spreekt over de ingewikkelde arbitrages tussen de verschillende functies van de stad: huisvesting, productieactiviteiten, handelszaken, collectieve voorzieningen, havenactiviteiten e.a. Het plan van de toekomstige wijk dekt 47 ha die in de komende 10 jaar tussen de bruggen Het Biestebroeckdok: uitzicht van op de Kuregembrug. Kuregem en Marchant zullen worden bebouwd. In dit stadium focust het BBP-project op een zone van 608.000 m² die vooral de klemtoon legt op woningen (68%) en veel minder plaats voorziet voor productie (17%) en havenactiviteiten (minder dan 1% – 3.200 m²). De aangekondigde gemengdheid is dus op het eerste gezicht ver te zoeken. Zeven verenigingen verwijten trouwens aan het project dat het te weinig ruimte voorziet voor productieactiviteiten. Ze stellen dat dit onvermijdelijk zal leiden tot een verhuizing van de ondernemingen die vandaag in het gebied zijn gevestigd. Nu, wat voorziet het project precies? De bouw van 4.000 woningen (415.000 m²), goed voor 11.500 inwoners; ongeveer 100.000 m² voor stedelijke ondernemingen en handelszaken; 25.000 m² voor voorzieningen, waaronder twee scholen (een lagere school voor 300 leerlingen en een middelbare school voor 430 leerlingen) en ten slotte nog 51.000 m² voor groenvoorzieningen. Wat de dichtheid betreft, voorziet het BBP een verhouding tussen vloeroppervlakte en grondoppervlakte (V/G) tussen 2,9 en 5. Dit is redelijk hoog. Ter vergelijking voorziet het Neo project op de Heizelvlakte een V/G van 1,3. Het Biestebroeck BBP werd door de overlegcommissie goedgekeurd met inachtneming van een hele reeks uit te voeren wijzigingen. Sommige projecten zijn al verder gevorderd. Zo bijvoorbeeld de eerste bouwfase van het door Atenor beheerd City Dox project (40.000 m2 ), met daarin een rusthuis (180 bedden), een service flatgebouw (71 woningen), een gebouw met 93 appartementen (van studio tot 3-slaapkamerflats) en een gebouw voor geïntegreerde dienstverlening aan ondernemingen (8.619 m2 ). Juist naast het Biestebroeck BBP, vermelden we ook de bouwwerf van een ander project: Nautilus. Dit voorziet drie gebouwen, waaronder een toren van 16 verdiepingen, tussen de Vaartdijk en de Paepsemlaan : 107 woningen (van studio tot 3-slaapkamerflats), 2.000 m2 voor handelszaken (een Carrefour supermarkt is voorzien), een crèche van 600 m2 en 240 parkeerplaatsen. De projectontwikkelaar Eaglestone betaalt zijn stedelijke lasten door het afstaan van 36 appartementen aan CityDev, die op die manier conventionele woningen ter beschikking zal stellen. ● Twee projecten in opbouw in de Biestebroeckwijk: City Dox (links) en Nautilus (rechts). 20 BECI - Brussel metropool - februari 2017 © Atenor © Reporters © Image Detrois

Havenlaan: het antwoord van BECI op het openbaar onderzoek Eind 2016 diende Brussel Mobiliteit een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning in voor de heraanleg van de Havenlaan, met de bedoeling deze eeuwenoude verkeersader aan te passen aan zijn nieuwe bestemmingen: een park, kantoren en woningen op de site van Tour & Taxis, de ontwikkeling van de TACT (Citroën, brouwerijen ...), het Bouwmaterialendorp, de Picard loopbrug enz. BECI verheugt zich om dit project, maar betreurt dat geen rekening wordt gehouden met de ondernemingen die al tientallen jaren in de omgeving zijn gevestigd. De afschaffing van rijstroken en van alle parkeerplaatsen in het GHAV (gebied voor havenactiviteiten en vervoer) en de aanleg van een tweerichtingsfietspad langs het kanaal zijn problematisch: het verkeer zal ook andere straten binnenstromen, de ruimte voor wachtende vrachtwagens verdwijnt en aan de uitrit van de bedrijven zullen conflicten ontstaan met het doorgaand verkeer. Bovendien beperkt het project zich tot de Havenlaan, zonder rekening te houden met de globale ruimte van de Béco- en Vergotedokken. Het risico op verkeersoverlast is dus groot. De in de wijk bijzonder goed vertegenwoordigde logistieke en bouwactiviteiten zijn nauw verbonden met het leven van de stad. Hun behoud is niet alleen om functionele redenen, maar ook voor het milieu en voor de economie (o.a. de werkgelegenheid) van groot belang. In samenwerking met de Brusselse Havengemeenschap reageerde BECI aan het openbaar onderzoek om het GHAV te verdedigen als een gebied van economisch belang langs de Havenlaan, tussen het Redersplein en de brug van Laken. Hierbij wordt wel aanvaard dat de ruimte tussen het Saincteletteplein en het Redersplein voortaan naar nieuwe functies evolueert, met gemeenschappelijke voorzieningen, openbare ruimtes en residentiële gebouwen. Deze ontwikkeling dient echter het behoud van economische en industriële activiteiten te waarborgen, met oplossingen voor een vlotte en veilige mobiliteit van alle weggebruikers. BECI en de Brusselse Havengemeenschap vragen onderzoek naar alternatieven voor de afschaffing van alle parkeerplaatsen, en voor het tweerichtingsfietspad (dat bijvoorbeeld langs de Groendreef zou kunnen worden aangelegd). Lise Nakhlé DE BESTE VIRTUELE KANTOREN & UITGERUSTE KANTOORRUIMTES TER WERELD Neem contact met ons op: +32 2 403 38 50 marketing@servcorp.be www.servcorp.be EERSTE MAAND VAN VIRTUELE KANTOOR GRATIS Zonder verdere verplichtingen MAAK INDRUK OP UW KLANTEN MET SERVCORP: • Prestigieuze kantoorruimtes • Superieure vergarderzalen • Cowork-ruimten • Bedrijfsdomiciliëring • Adembenemende zichten • Een professioneel team ter beschikking • Een toegewijde, opgeleide receptionist die al uw telefoongesprekken beantwoordt • Internet met een hoge verbindingssnelheid • Flexibele contracten Paris London New York Tokyo Hong Kong Singapore Dubai Shanghai BECI - Brussel metropool - februari 2017 Sydney Meer dan 150 vijfsterrenlocaties wereldwijd 21 Vanaf slechts 80€/maand Uw adres zou hier kunnen zijn Verdiepingen 5 & 6, Europese wijk Schumanplein © Reporters

Even een duikje nemen onder de hemel? Dat kan, in het Jam Hotel! Wat begin ik met mijn plat dak? VASTGOED EN STEDENBOUWKUNDE Greenloop en Saint-Louis publiceerden een studie waaruit blijkt dat de platte daken in Brussel samen een oppervlakte van nagenoeg 600 ha vormen. Vandaar de vraag: zou het niet nuttig zijn, in een stad waar de verdichting aan een snel tempo toeneemt, een bestemming te geven aan ‘verloren’ ruimten als platte daken, kelders of parkings? Hieronder krijgt u een overzicht van allerlei originele concepten om elke ruimte in uw onderneming te valoriseren. Gaëlle Hoogsteyn D e installatie van fotovoltaïsche panelen op al dan niet platte daken is al flink ingeburgerd. Heel wat daken van ondernemingen en privé woningen zijn hier ondertussen mee uitgerust. Maar een mooi plat dak kan ook op een totaal andere manier worden gebruikt. Stedelijke landbouw in openlucht … Landbouw in de stad is trendy. In 2012 kwam er al een pilootproject op het dak van de voormalige Koninklijke Bibliotheek (KBR). Het terras was ongeveer 350 m² groot. De oogst diende om de cafetaria van de KBR en de slowfood restaurants in de omgeving te bevoorraden. Ondertussen is de stedelijke landbouw aan een ware doorbraak begonnen. Hoe langer hoe meer ondernemingen en particulieren proberen het op kleine schaal, maar ook grootschalige projecten zijn ondertussen van start gegaan. Sinds 2007 werkt Abattoir, met steun van het EFRO, aan de bouw van een grote gedekte markthal ter vervanging van de vroegere open ruimte. In 2013 ontstond, op initiatief van minister Huytebroeck, het idee om het platte dak van de markthal om te toveren tot een groene voorziening. De investeerder, projectontwikkelaar en beheerder van stadsboerderijen BIGH (Building Integrated GreenHouses) runde het project, “dat overeenstemt met de maatschappelijke doelstellingen van Abattoir en bedoeld is om het hart van Brussel en zijn stedelijk ecosysteem in dit prioritair gebied van het Gewest te behouden”, verklaart Paul Thielemans, die instaat voor persrelaties bij Abattoir. De stadsboerderij op het dak van de Foodmet wordt in de lente ingehuldigd. “Ze dekt een totale oppervlakte van 4.000 m² (2.000 m² serres en 2.000 m² moestuinen) en dient om de complementariteit van de stedelijke landbouwmethodes en -technieken (aquaponie, permacultuur, intensieve microlandbouw enz.) te promoten”, vertelt MindShake Account Manager Elise Vincke. Een 300 m² grote moestuin is nu al in gebruik. De synergie en de symbiose met het gebouw reiken verder dan een loutere bezetting van het dak: ze dragen bij tot een vermindering van het energieverbruik en van de ecologische voetafdruk, en ze vergroten de vastgoedwaarde van het gebouw en de levenskwaliteit in een stedelijke omgeving. “BIGH ontwikkelt korte toeleveringsketens voor de verkoop van producten (fruit, groenten en vis) via meerdere distributiekanalen: directe verkoop, horeca, e-commerce, grote distributie, groot-keukendiensten enz.”, aldus mevrouw Vincke. De stadsboerderij op het dak van de Foodmet. 22 BECI - Brussel metropool - februari 2017 De productie met korte toeleveringsketens mag op steeds meer voorstanders rekenen. Sinds kort teelt de supermarkt Delhaize Boondael groenten op eigen dak en verkoopt ze nadien een verdieping lager. De helft van deze 320 m² grote stadsmoestuin dient voor landbouw in openlucht. © R.T. © Jam Hotel

TOPIC Op de tweede helft staat een serre. Dit pilootproject staat onder permanent toezicht van een landbouwkundig adviseur en het zou kunnen dat Delhaize de formule binnenkort uitbreidt tot de daken van andere supermarkten. … en onder de grond! De stedelijke landbouw heeft ook een ondergrondse versie. Sinds een aantal jaren dient een deel van de kelders van Tour & Taxis voor de teelt van champignons en witlof. Onlangs beslisten de Kelders van Kuregem dezelfde stap te zetten. “Veiligheidsredenen verhinderen ons vandaag om de ganse oppervlakte van de Kelders voor evenementen te gebruiken”, zegt Paul Thielemans. “We hebben de zone voor evenementen beperkt maar wilden de rest niet laten vervallen. Toen bleek dat de firma Le Champignon de Bruxelles op zoek was naar nieuwe lokalen, hebben we van de gelegenheid gebruik gemaakt om een nieuwe samenwerking op gang te krijgen.” Le Champignon de Bruxelles? Ergens een combinatie van Japanse wijsheid en Belgische folklore. De onwaarschijnlijke synergie tussen shiitake champignons en bier! De in ons land nog weinig gekende shiitake is de tweede meest verbruikte champignon ter wereld. Hij wordt in onze landen per vliegtuig ingevoerd! Thibault Fastenakels, van Le Champignon de Bruxelles: “Wij zijn van plan lokaal te werken en champignons te produceren aan de hand van bierdraf. In Brussel blijven vandaag tonnen organisch afval onbenut. De brouwerijen waarmee we samenwerken, vragen niet beter dan een kosteloze ophaal van dit afval.” Tot nu toe produceerde Le Champignon de Bruxelles 400 kg shiitake per maand in de kelders van de Ateliers des Tanneurs, op een oppervlakte van 50 m². Om het hoofd te bieden aan het succes van het project besliste de coöperatie haar activiteiten te verhuizen en een kampernoeliewekerij van 750 m² in de Kelders van Kuregem te bouwen. Deze kelders vormen, onder de hallen van de slachthuizen, een ideale omgeving voor de teelt van champignons: “We beschikken daar over een constant frisse temperatuur en hopen er 2 ton champignons per maand te kweken.” Het genoegen van de klanten Op een dak is het zicht soms mooier dan beneden. Hoe hoger het dak, hoe uitgestrekter het panorama. Als u op zoek bent naar een geweldige plek voor een drankje of een hapje, dan moet u op het dak van de Old England klimmen. In het gebouw is het Museum van Muziekinstrumenten (MIM) gevestigd, en ook een restaurant. “Het terras is Het ’rooftop’ restaurant van de MIM biedt een van de schilderachtigste stadgezichten van Brussel. 180 m² groot. De zaal van het restaurant 220 m²”, verklapt Alan Pattet, de communicatieverantwoordelijke van het MIM. “Dit alles vereiste speciale voorzieningen en onder andere de bouw van een goederenlift naast de keuken.” De firma Restauration Nouvelle baat vandaag het restaurant uit. Voor zaakvoerster Catherine Sauvage is het een ware treffer: “Het restaurant verwelkomt natuurlijk toeristen, maar ook Brusselaars. In de zomer geraakt u zonder reservatie niet binnen! Het uitzicht en de prachtige zonsondergangen lokken heel wat klanten aan. Deze unieke plaats wordt ook regelmatig gereserveerd voor privé evenementen.” Wilt u nog meer doen om zich te onderscheiden? U zou uw klanten ook kunnen uitnodigen voor een duikje in een openluchtzwembad in hartje Brussel. Zwembaden op daken zijn schering en inslag in zonovergoten steden als Lissabon of Madrid, maar bij ons veel zeldzamer. Toch betekenen ze een ware troef. In Brussel biedt het Jam Hotel een unieke door architect Lionel Jadot ontworpen rooftop, met een geweldig uitzicht over de stad, een ontspanningszwembad en een sundeck. Het zwembad is open van 7 uur ‘s morgens tot middernacht, ideaal voor early birds en nachtvogels. Verleden zomer was het ‘The place to be’ voor originele afterworks. … en van de medewerkers! Een plat dak kan ook dienen om de tevredenheid van de medewerkers op te krikken. Zo besliste BECI in zijn eigen kantoorgebouw te investeren en het platte dak ervan tot een terras om te bouwen. Verantwoordelijke voor logistiek Francis De Molder: “We hebben beslist van noodzakelijke renovatiewerkzaamheden gebruik te maken om ons plat dak om te bouwen tot een terras voor het personeel, met daarop picknicktafels, ligstoelen, bloembakken en kleine moestuinen. Alles is dus voorzien om vanaf de prille lentezon een aangename pauze te bieden aan onze medewerkers. Dit vergt natuurlijk een investering, maar het loont de moeite. Iemand die de ganse dag in Brussel werkt, waardeert zeker en vast even in de buitenlucht op adem te kunnen komen. Van de collega’s krijgen we zeer positieve feedback. Sommigen gebruiken nu al het terras, ondanks de winterse temperatuur!” ‘Le Champignon de Bruxelles’ produceert zijn kampernoelies nu in de Kelders van Kuregem. Omdat welzijn op het werk steeds meer aandacht krijgt, ontstaan zowat overal vergelijkbare initiatieven. Zo werd BECI - Brussel metropool - februari 2017 23 © Le Champignon de Bruxelles © MIM

TOPIC De mening van een deskundige “citydev.brussels denkt al geruime tijd na over de verbetering van de beschikbare ruimte”, stelt Benjamin Cadranel, algemeen bestuurder van CityDev. “Een van onze eerste initiatieven was een verlaging van de huur voor ondernemingen die aan derden specifieke dienstverlenende lokalen ter beschikking stelden: sportzalen, restaurants of crèches.” Op bepaalde CityDev sites vindt men bovendien merkwaardige verwezenlijkingen, zoals het dak van Caméléon, met daarop een weide voor drie schapen en bijenkorven. In de kelderverdieping van RTL werd een sportzaal geïnstalleerd. een cafetaria voor het personeel van de Université SaintLouis op het dak ingericht, met een prachtig uitzicht op het park van de Kruidtuin. De refter bevond zich vroeger in de kelder en was bijzonder donker. Onvermijdelijke uitbreidingswerkzaamheden boden toen de gelegenheid om het ontwerp volledig opnieuw uit te denken. Tussen de bloembakken werden grote tafels geïnstalleerd, ideaal voor ontmoetingen en gezelligheid. Daar wordt niet alleen gegeten: heel wat werknemers organiseren daar ook informele vergaderingen, wanneer het weer het toelaat. “Ons algemeen denkproces over verdichting en functionele gemengdheid stuwt ons in de richting van projecten die de ruimte boven KMO industrieparken beter benutten.” Het project NovaCity voorziet bijvoorbeeld de aanleg van 23.000 m² tuinen op de daken van de werkplaatsen. Christophe Barzal (RTL). “En om rekening te houden met de vereisten van biodiversiteit zorgen wij voor het onderhoud van de bouwvrije stroken van verscheidene sites om ze zo te integreren in een groene wandeling. Op die manier dragen wij ook bij tot de algemene aantrekkingskracht van ons Gewest.” Een plat dak is echter geen noodzaak om het personeel tevreden te stellen. Andere ‘verloren’ ruimtes kunnen hotspots worden! RTL-TVI verbouwde bijvoorbeeld een deel van de kelderverdieping van zijn gebouw tot een sportzaal. Christopher Barzal, Press & Corporate Communication Director: “De verhuizing van onze kantoren op de Arianelaan bood ons de kans om te beslissen wat onze nieuwe werkomgeving moest worden. We kwamen al gauw tot de constatatie dat er onder het personeel een sterk verlangen leefde om zichzelf via een sportactiviteit te overtreffen.” In het ontwerp van het nieuwe gebouw voorzag RTL-TVI dus een ruimte voor een sportzaal en de bijhorende sanitaire installaties en kleedkamers. De zaal moest ruim genoeg zijn voor een groot aantal medewerkers, voor apparatuur en voor de organisatie van gemeenschappelijke trainingssessies. De totale oppervlakte bedraagt 200 m². De sportzaal is overdag en ‘s avonds toegankelijk. Christopher Barzal verheugt zich om de bijzonder positieve feedback: de motivatie en de investering die de creatie van de sportzaal mogelijk maakten, werpen nu hun vruchten af. “Dit project concentreerde de energie van het personeel, dat de verhuizing als bijzonder positief is gaan ervaren, en niet als een bron van ergernis. Bovendien versterkt de sportzaal de motivatie en de banden tussen de medewerkers.” ● NEW USE NEW MOVE NEW MOVE NEW USE Prospective 2030. New forms of mobility generate new urban uses, new urban uses generate new forms of mobility FORUM 10 & 11.05.2017 BOZAR BOZAR Center for Fine Arts Brussels 10.05.2017 – 19 :00 Lecture by JAN GHEL 11.05.2017 – 19 :00 – 18 :00 FORUM – 7 workshops - 20 speakers Informations: http://urbanistes.be/fup/ Organization With support Ed. responsable : Paul Vermeylen, Architects’House rue Ernest Allard 21 à 1000 Bruxelles Partners © R.A. © Reporters

TOPIC VASTGOED EN STEDENBOUWKUNDE Veranderingen op komst voor de stedenbouwkundige vergunning Op het eerste gezicht schrikt deze vrij technische materie wat af. Toch staat er enorm veel op het spel: honderden miljoenen euro’s, de mogelijkheid om projecten binnen redelijke termijnen af te werken, aangepaste stedenbouwkundige hulpmiddelen en vereenvoudigde procedures. De vraag is of de aangekondigde hervorming dit alles zal mogelijk maken. Vincent Delannoy I n zijn regeringsverklaring voorziet de Brusselse executieve een vereenvoudiging van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO), de referentie in deze materies. Het is ook de bedoeling om de overheidsspelers belast met ruimtelijke ontwikkeling te ‘rationaliseren’. Bij het afsluiten van dit nummer doorliep het project voor een tweede keer een goedkeuringsproces. De gewestelijke regering zou een dossier binnenkort finaal moeten goedkeuren. De hervorming van het BWRO vloeit voort uit de politieke wil om het Gewest sneller te laten reageren en zo het hoofd te bieden aan de demografische groei, althans voor terreinen die onder bevoegdheid van het BHG vallen. Het is hiermee de bedoeling om de chronische vertragingen van de grootschalige vastgoedprojecten in te dijken. Zulke projecten gaan gebukt onder de complexiteit van de huidige stedenbouwkundige en milieuprocedures. Hierbij dient gezegd dat overdreven uitstel bij het starten van bouwprojecten gepaard gaat met kolossale gederfde inkomsten onder de vorm van niet geïnde fiscale lasten. De versnelling van de procedures is dus een van de hoekstenen van de hervorming. De termijnen blijven natuurlijk van kracht maar, hoe merkwaardig ook, als het bestuur zich niet binnen deze termijnen uitspreekt, geldt dit als een negatief antwoord! Voor de overheidsfinanciën betekenen zulke vertragingen gederfde inkomsten op het vlak van personenbelastingen, aanvullende belastingen, onroerende voorheffing en extra’s, taksen op kantoren en handelszaken. En dan hebben we het nog niet over de miljoenen van de stedenbouwkundige lasten. BECI kwam via een simulatie tot de vaststelling dat 10 jaar uitstel in de verwezenlijking van een project van 250.000 m2 75.000 m2 , bestaande uit een wijk met 1.250 woningen, kantooroppervlakte en 25.000 m2 handelsoppervlakten voor de gemeentelijke en gewestelijke financiën een inkomstenderving van 72 miljoen euro zou betekenen. Een rationalisering van de procedures vermindert de kost van de projecten en verlicht de factuur voor de eindklant: de Brusselse bewoner. Wat de hervorming inhoudt, is een reorganisatie van de vergunningen volgens drie types: de stedenbouwkundige vergunning, de verkavelingsvergunning en de beheervergunning. De onderzoeksprocedure voor aanvragen verloopt in vier stappen: 1. Indienen van de aanvraag en controle van de volledigheid, 2. Raadpleging van het publiek en van de bevoegde besturen en instanties, 3. Eventuele wijziging van de aanvraag, 4. Afgifte van de vergunning. Valkuilen Volgens BECI behoort de juridische veiligheid tot de te vermijden valkuilen. In dit opzicht is de hiërarchie van de plannen en programma’s niet duidelijk genoeg. Zo zou bijvoorbeeld moeten worden verduidelijkt wanneer het richtplan een indicatieve dan wel een reglementaire waarde heeft. Ook de taak van de afgevaardigd ambtenaar wordt in vraag gesteld. Momenteel wordt hij door aanvragen overrompeld en worden de opgelegde termijnen niet meer nageleefd. Verder moet ook de onafhankelijkheid van de afgevaardigd ambtenaar bij de uitvoering van zijn opdracht worden gewaarborgd. BECI vraagt bovendien een herziening van de procedure van de stedenbouwkundige vergunning om de projectontwikkelaar tijdens de eerste fase sneller waarborgen te bieden aangaande de ontvankelijkheid van de aanvraag. Hoe sneller het publieke debat hierover plaatsvindt, hoe eenvoudiger de wijzigingen kunnen worden overwogen en hoe minder duur hun toepassing zal zijn. Het stedenbouwkundig attest is tot verdwijning gedoemd. De directie van de stedenbouwkundige dienst krijgt extra personeel om de dossiers sneller te verwerken. Bij de milieueffectonderzoekingen zouden de kortere termijnen een tijdwinst van drie of vier maanden moeten mogelijk maken. De 19 gemeentelijke stedenbouwkundige reglementen zullen worden afgeschaft en vervangen door een enkele gewestelijke reglementering. BECI oordeelt ten slotte dat geen kortere termijnen moeten worden voorzien zonder een doortastende reorganisatie van de administratie. De herziening van het BWRO is echter nog aan de gang. Laten we op succes hopen, want alle betrokken partijen hebben er baat bij. ● Info: Lise Nakhlé, adviseur stedenbouwkunde/vastgoed bij BECI ; lna@beci.be ; 02 643 78 21. BECI - Brussel metropool - februari 2017 25 © Reporters

De verwarming van de Brusselse gebouwen zou naar schatting op haar eentje instaan voor nagenoeg 70% van de uitstoot van broeikaseffectgassen. Gebouwen die hun energie onder controle houden VASTGOED EN STEDENBOUWKUNDE In de Europese Unie geldt België als de vierde grootste verbruiker van energie per inwoner. Het aandeel van gebouwen in dit verbruik loopt tot 70% op. Europa verplicht echter het vastgoedpark om zijn energieverbruik tegen 2021 nagenoeg tot nul terug te schroeven. In Brussel werken ondernemingen en organisaties al in die richting, via een steeds rationeler energiegebruik. De keuze van materialen en energiebronnen is hierbij van fundamenteel belang. Ondertussen verbetert de connectiviteit van de energie-installaties gestaag. Julien Ide G ebouwen nemen ontegensprekelijk het leeuwendeel van het energieverbruik voor hun rekening. Dit aandeel vertegenwoordigt het respectievelijke verbruik van woningen (39%) en van de tertiaire sector (35%). Het saldo gaat naar vervoer (23%) en industrie (3%)1 . Sinds 1 januari 2015 voorziet de Brusselse reglementering aangaande de energieprestatie van gebouwen dat alle nieuwe panden en verregaande renovatieprojecten de ‘lage-energie’-norm moeten naleven. De strenge verplichtingen die deze reglementering inhoudt, zijn voor ondernemingen niet altijd gemakkelijk toe te passen. Vier muren en een dak De bouwfase speelt een doorslaggevende rol in de energieprijs van het gebouw. Pascale Sinnaeve is medeoprichtster van Environment and Economics for Total Quality (EETQ). Zij gaat er van uit dat de ondernemingen een voordeel moeten vinden in de beperking van hun energieverbruik. “Milieucertificeringen en kooldioxidebalansen zijn ons vak. Maar wij besteden vooral heel veel aandacht aan een betere controle van de energiekosten van gebouwen. Een onderneming zal pas in de energieprestatie van haar gebouwen investeren als daar een voordeel mee gepaard gaat. Voorbeelden zijn een hogere rentabiliteit of een verbetering van het imago, onder andere dankzij certificaten.” Pascale Sinnaeve geeft in dit verband enkele tips voor de bouwfase. “Wij volgen nauwgezet de evolutie van stro als isolatiemateriaal. Het biedt heel wat voordelen, want dit 100% natuurlijk product kan lokaal worden geteeld. 26 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Het residentieel complex ‘De Hoop’ in Molenbeek werd volgens de principes van passiefbouw opgericht. De koolstofvoetafdruk is dus bijzonder gering. En na samenpersen beantwoordt het product aan alle brandnormen. Het isolatievermogen scoort bijzonder goed. Tijdens de bouwfase moet veel aandacht worden besteed aan het voorkomen van koudebruggen. Een kleine lek in de isolatie kan aanzienlijk energieverlies teweegbrengen. Een goed beheer hiervan is van essentieel belang, zeker als verscheidene beroepstakken elkaar op de werf opvolgen. Wij geloven bovendien heel sterk in de economische en ecologische doeltreffendheid van de bioclimatische architectuur. Het principe hiervan ligt voor de hand: het beste halen uit het lokale klimaat en de geografische ligging van het pand. Warmteverlies veroorzaakt door wind kan bijvoorbeeld worden beperkt door het planten van enkele bomen op een welbepaalde plaats. Een vijver in de nabijheid kan in de zomer voor wat koelte zorgen. 1. Zie Leefmilieu Brussel, Verslag over de staat van het leefmilieu (2013) © Reporters

TOPIC Omgekeerd zal de aanwezigheid van grote vensters aan de zuidkant de warmte van de zon laten binnenstromen.” Steeds vaker gaan metingen de CO2 -uitstoot van een gebouw bepalen. Antoine Geerinckx is medeoprichter van CO2logic: “Wij specialiseren ons in de berekening, de beperking en de compensatie van de CO2 -uitstoot. De berekeningen – en de simulaties die daaruit voortvloeien – zijn van groot belang, want ze geven ons een duidelijke Wij stellen vast dat een doordachte toepassing van domotica de koolstofvoetafdruk kan verminderen. Antoine Geerinckx (CO2logic). kijk op de situatie, nog voor aan de bouw wordt begonnen. We zijn in staat een hele resem elementen te kwantificeren en op die manier de beste oplossingen te bepalen wat materialen en energietechnologieën aangaat. Bovendien houdt onze ‘total cost’ aanpak ook rekening met de directe en indirecte kosten.” Schoorsteen Het overgrote deel van het energieverbruik in gebouwen dient voor verwarming. Raoul Nihart, CEO van EDF Luminus Solutions: “De technologie van condensatieketels op aardgas biedt vandaag nog steeds de beste betrouwbaarheid en prestaties. Helaas is gas een fossiele energiebron. Warmtepompen vormen een energetisch interessant alternatief, maar zijn niet altijd rendabel omdat de elektriciteitstarieven zo hoog liggen. In combinatie met fotovoltaïsche panelen of warmtekrachtkoppeling kan de formule wel bijzonder voordelig uitvallen. Wij doen daar ook hoe langer hoe meer een beroep op, vooral voor gemeenschappelijke woningen in Brussel. Zulke installaties produceren elektriciteit met behulp van een brandstof (meestal aardgas). In tegenstelling tot een klassieke elektriciteitscentrale gaat de warmte in de uitlaatgassen niet verloren. Ze wordt teruggewonnen en gebruikt om het gebouw te verwarmen of om warm water te produceren. Dankzij deze gelijktijdige productie bereikt het rendement van een dergelijke eenheid meer dan 90%, terwijl de CO2 - uitstoot drastisch vermindert.” Aansluiting Ook in de bouwsector geldt connectiviteit als een ‘must have’. Raoul Nihart vindt dat het zonder deze technologie gewoon niet meer kan. “Wij gaan op twee niveaus tewerk. Ten eerste bieden wij aan belangstellende klanten energiemonitoring-oplossingen. Met behulp van sensoren en digitale tellers houden wij continu de werking en het verbruik van elektrische installaties, verwarming en zelfs verlichting in de gaten. De klant kan zijn verbruik op een online platform raadplegen. Door deze sensibilisering heeft de klant spontaan de neiging om het verbruik te verminderen. Bovendien zijn wij met dit systeem in staat sommige technische storingen in de installaties op te sporen.” “Ten tweede kunnen we een regulerings- en controlesysteem voor het gebouw voorzien. Dergelijke installaties kunnen volgens optimale reguleringsparameters worden geprogrammeerd en op afstand zeer nauwkeurig worden bestuurd. Daar staan wij voor in, of de klant doet dat zelfs rechtstreeks via een computer, een smartphone of een tablet. De klant beslist welke installaties hij wil aansluiten: verwarming, airconditioning, ventilatie en/of verlichting. Voor de woningbouw bieden wij anderzijds intelligente thermostaten. En met onze lichtmeters past de verlichting zich automatisch aan, in functie van het daglicht. Al deze technologische innovaties volstaan op zich niet zonder een degelijke bewustwording van de gebruikers. Een doeltreffend verwarmings- of ventilatiesysteem verliest bijvoorbeeld al gauw zijn troeven als het gedrag van de gebruikers daar niet bij past. Een wanneer sommige mensen een gebrek aan comfort ervaren, dan moet dat probleem eerst worden doorzocht. Ingrepen op de regulering zijn dan veel efficiënter dan knoeien aan thermostaten of radiatoren. En al zijn de basisregels vanzelfsprekend, toch is het goed om de gebruikers er regelmatig aan te herinneren, om de verspilling van energie te vermijden.” Pascale Sinnaeve nuanceert dit standpunt enigszins: “Connectiviteit is zeker een Wij geloven bovendien heel sterk in de economische en ecologische doeltreffendheid van de bioclimatische architectuur Pascale Sinnaeve (Environment and Economics for Total Quality, EETQ). troef. Toch is het nodig de behoeften in te schatten in functie van het type onderneming en de voorspellingen. Het beroep op nieuwe technologieën garandeert op zich niet de beste kost/energieverhouding. Voor een kleine onderneming in een oud gebouw wordt dit al gauw een dure grap, zeker als ze vandaag niet weet waar ze binnen 10 jaar zal staan. Het denkproces verloopt meestal te snel. Er moet stroomopwaarts worden nagedacht, en liefst op een onafhankelijke manier. De onderneming vraagt zich best ook af of ze beter wil scoren dan de reglementering. Ik vind het belangrijk dat de voornaamste behoeften eerst worden bepaald.” ● BECI - Brussel metropool - februari 2017 27 © R.T. © R.T.

DYNAMIEK OVERGANG Modalizy, sleutel van de intelligente mobiliteit De groep Octa+ liet al van zich horen met zijn meervoudig energieaanbod (met inbegrip van 100% groene elektriciteit) en onlangs door de overname van Blue Corner, de Belgische specialist van de elektrische laadpalen. Vandaag zet de groep verdere stappen in de richting van diversificatie, meer bepaald in het beloftevolle domein van de intelligente mobiliteit. De sleutel hiertoe heet Modalizy Pass. Johan Debière A ls u in Brussel rondrijdt of dagelijks eender welke grote Belgische stad binnenrijdt, hoeven wij u niet uit te leggen hoe stroef het verkeer vaak verloopt. Er bestaan natuurlijk oplossingen voor diegenen die hun wagen liever achterlaten om zich met het openbaar vervoer te verplaatsen of om gebruik te maken van een of ander in Brussel-Hoofdstad aangeboden alternatief: het Villo-netwerk, de gedeelde auto’s Zencar (elektrisch) en Zipcar, de taxi’s e.a. De betaling van deze vervoermiddelen en het beheer van talloze kasstukken en tickets blijven voor de multimodale reiziger nogal omslachtig, tenminste als hij deze uitgaven als aftrekbare kosten in zijn boekhouding wil opnemen. “Wij moedigen de reiziger aan geen gebruik te maken van zijn wagen maar de meest aantrekkelijke formules te kiezen in functie van zijn behoeften. Dit alles gebeurt nu veel vlotter dankzij een bijzonder krachtige app die de positiegegevens van de gebruiker en van alle dienstenpunten van de partners bijhoudt. Op die manier kiest de reiziger de formule die het best aan zijn criteria beantwoordt (snelheid, kost …)”, vertelt Alain Allyn, Business Development Manager bij Modalizy. Op het einde van de maand ontvangt de gebruiker een factuur met een overzicht van alle uitgaven en de mogelijkheid om de btw terug te winnen, voor zover deze kosten werden aangegaan bij een dienstverlener die met Modalizy een overeenkomst ondertekende. Een flinke groep alternatieve dienstverleners Deze starter binnen de groep Octa+ mag vandaag rekenen op partners als De Lijn, TEC, BlueCorner, Interparking, BePark, eCab, V-Tax, Antwerp-Tax, ZenCar ... Bovendien kan de kaart ook worden gebruikt om een parkeerplaats op de openbare weg te betalen. De gebruiker krijgt toegang tot al deze diensten voor 8 euro per maand, naast de eigenlijke vervoerkosten. Dit bedrag wordt al gauw teruggewonnen, zelfs met 6% btw, zoals bij taxiritten of bij het verhuur van gedeelde wagens. De door de startup aangeboden oplossing doet in feite een beroep op een Mastercard kredietkaart dat ook kan worden gebruikt voor nabetaling. Met de Modalizy Pass Mastercard vermijdt de reiziger de nadelen van prepaid-kaarten die regelmatig moeten worden aangevuld. Met een tweede kaart, de zogenaamde Modalizy Refill, kan de gebruiker bovendien brandstof tanken in de 1.700 Octa+, Q8, Texaco, Lukoil, Avia, DCB en Power tankstations, of de batterijen van zijn elektrisch voertuig aan het 28 BECI - Brussel metropool - februari 2017 uitgebreide netwerk van openbare laadpalen opladen. Modalizy maakt het leven van de gebruiker niet alleen gemakkelijker: het biedt ook heel wat troeven voor het beheer van de kosten. Dankzij het beveiligde MyModalizy platform kan de verantwoordelijke de kaarten van zijn medewerkers beheren en de evolutie van hun verplaatsingskosten opvolgen. De ondergang van fossiele brandstoffen Octa+ CEO Étienne Rigo beschouwt deze innovatie als een goede manier om zijn groep voor te bereiden op de onvermijdelijke ondergang van fossiele brandstoffen: “Toen wij beslisten Modalizy van stapel te laten lopen, dachten we niet aan een deal zoals Blue Corner. En toch kaderen beide projecten ergens in dezelfde bedrijfsvisie. Deze visie hadden wij al zeven of acht jaar geleden, toen we groene elektriciteit gingen verdelen. Globaal nemen we op die manier afstand van al wat te maken heeft met fossiele brandstoffen, een activiteit die ons al decennia bezighoudt.” De federale overheid en de gewesten moeten ondertussen nog steeds een akkoord bereiken om op fiscaal vlak het concept van mobiliteitsbudget te ontwikkelen waar de ondernemingen al geruime tijd om smeken. Maar dat is een ander verhaal. ● Info: www.modalizy.be © R.T.

Waarom uw medewerkers binnenkort “I love my job!” zullen zeggen … Hoe zetten we een piramide op haar kop? Managementtips uit een gesprek met een ober die zijn job dolgraag doet N oah staat in voor de coffee shop in de lobby van het hotel Four Seasons, in Las Vegas. Hij glimlacht constant. Zijn energie, zijn vreugde en zijn charme doen wonderen wanneer hij de klanten bedient. Hij wil vooral dat zij een gezellige pauze beleven. Simon Sinek (die meerdere bestsellers heeft geschreven over leadership) vertelt ons dit verhaal omdat hij zelf bij Noah een koffie is gaan drinken. De auteur stond diep onder de indruk van de sympathie, de levenslust en de humor van deze ober die veel meer deed dan gewoon koffie serveren. Sinek vroeg hem of hij van zijn baan hield. “I love my job!” antwoordde Noah onmiddellijk. Daarop volgde onderstaand dialoog: - Wat is er hier in de Four Seasons aan de hand, dat je zodanig van je job houdt? - De ganse dag lang vragen mij alle managers die hier langskomen of alles in orde is en alles naar mijn zin. Niet alleen mijn eigen baas, maar ook elke manager van dit hotel. Ik voel me echt ondersteund en bovendien kan ik helemaal mezelf zijn. Noah vertelde verder: - Vóór de Four Seasons werkte ik in de Caesar’s Palace. Daar deden de managers niets anders dan ons de ganse dag lang in de gaten houden en controleren om na te gaan of wij ons werk deden zoals zij het wilden. Zodra iets hun niet aanstond, hadden we recht op een stortvloed van verwijten. Toen ik in dat hotel werkte, deed ik alles om vooral niet op te vallen en ellende te vermijden. Ik wachtte ongeduldig op het einde van de dag en op mijn loon aan het einde van de maand. Dezelfde persoon levert dus fantastisch werk in een bepaalde omgeving, en doet het minimum in een andere. De job is dezelfde, alleen de houding van het management verschilt. Aan de ene kant houdt de werknemer enorm van zijn job en genieten de klanten een uitmuntende service, en aan de andere zit hij zich te vervelen en telt hij de uren af om terug naar huis te mogen. Aan de ene kant een gezellige stemming en het genoegen om de klant te bedienen, aan de andere kant een gespannen en stresserende sfeer. De managers van de Caesar’s Palace beseffen heel goed dat de kwaliteit van de dienstverlening in hun hotel voor verbetering vatbaar is. Zij besluiten daaruit dat het personeel slecht werkt. Het zijn allemaal onbekwame luieriken. De enige oplossing waaraan ze denken is dus een versterking van de druk en de controles. Noah vertelde de resultaten van een dergelijke strategie. Piramide op haar kop In de Four Seasons, die beroemd staat voor de kwaliteit van de dienstverlening, werd de piramide in feite omgedraaid. Daar staan de loontrekkenden niet meer ten dienste van de leidinggevenden. Integendeel: de managers staan ten dienste van hun werknemers zodat die, op hun beurt, de klanten beter bedienen. Het resultaat spreekt boekdelen. Wenst u dat uw onderneming echt presteert? Wees dan ten dienste van diegenen die voor u werken, zodat zij op hun beurt ten dienste staan van hun teams. Op die manier krijgt de klant de service waarvan u voor hem droomde. En dan verklaren al uw medewerkers, zoals Noah: “I love my job!”. De ideale wereld bestaat: hij combineert het welzijn van alle medewerkers en de prestaties van de onderneming. Hij is ook voor u toegankelijk: het volstaat dat u de piramide omdraait! Meer weten? Het interview van Simon Sinek door Tom Bilyeu (Inside Quest) vindt u op YouTube. (In het Engels – 60 minuten. Zoek ‘How to get people to follow you’). ● Conferentie ‘Morgen de onderneming’ Wilt u weten hoe u uw onderneming in een omgeving van welzijn en prestatie omtovert? Schrijf u dan gratis in voor de ontbijtsessie “Morgen de onderneming”, door BECI aangeboden op dinsdag 21 februari vanaf 7u30, in Brussel. Alle details hierover vindt u op www.beci.be/nl/activiteiten/events/. BECI - Brussel metropool - februari 2017 29 © Thinkstock

DYNAMIEK STARTER Oasis Urbaine wil moestuinen in de stad Inès Guiza heeft een zwak voor duurzame ontwikkeling en werkt aan een project van moestuinen in de stad, om korte toeleveringsketens te bevorderen. Dit project beantwoordt aan een algemene trend en stemt overeen met de politieke wil om van Brussel een nog groenere stad te maken. Guy Van den Noortgate A ls studente architectuur aan de UCL boeide Inès Guiza zich zeer vroeg voor duurzame ontwikkeling, onder andere onder invloed van Pierre Rabhi, de pionier van de agro-ecologie. Ze werd in Brussel geboren, kent de stad door en door en kwam er op het idee moestuinen in de beschikbare groene voorzieningen aan te leggen. Zo ontstond haar project met de nogal vanzelfsprekende naam Oasis Urbaine. Mevrouw Guiza sluit een naamsverandering echter niet uit: “Het idee is belangrijk, maar marketing en communicatie zijn dat evenzeer, of zelfs nog meer”, oppert ze. Zoals alle andere steden was Brussel in het verleden omringd door groenten- en fruittelers die de stad te bevoorraadden. Nog niet zolang geleden bestonden er in meerdere Brusselse gemeenten lokale tuinbouwers. Die zijn vandaag met de verstedelijking allemaal verdwenen, maar er blijven nog enorm veel groene voorzieningen over. Precies deze oppervlaktes wenst Inès Guiza te valoriseren. “Het aanbod wisselt van gemeente tot gemeente. Sommige, als Sint-Joost of Sint-Gillis, bieden weinig groen, maar in andere, zoals Ukkel waar ik woon, is er groen in overvloed. Evenals heel wat andere steden met een industrieel verleden kampt Brussel echter met bodemvervuiling. Zonder een voorafgaandelijke bodemsanering is niet veel mogelijk. Fytoremediatie (milieubeheer met behulp van planten) kan hier wel wonderen verrichten.” Oasis Urbaine wenst zich eerst tot de ondernemingen te richten. “Het is de bedoeling in Brussel gevestigde bedrijven te identificeren die over groenvoorzieningen beschikken en bereid zouden zijn deze gedeeltelijk of volledig als moestuinen in te zetten”, vertelt ze. “Zulke projecten zouden kaderen in de MVO strategie van de bedoelde ondernemingen, met een positieve impact op het personeel en de partners. En het imago zou er goed bij varen. Voor ons zou het eenvoudiger zijn met ‘grote’ projecten op een uitgestrekte oppervlakte te beginnen, eerder dan met talrijke ‘kleine’ projecten op beperkte perceeltjes.” Oasis Urbaine weet dat ook op de daken heel wat mogelijk is, maar wenst zich eerst toe te spitsen op de bestaande en beschikbare terreinen, met een evaluatie van de mogelijkheden in elk van de 19 gemeenten van het Brusselse Gewest. De stedeling weer in contact brengen met de natuur In een latere fase denkt mevrouw Guiza eraan ook de particulieren te benaderen. Naar het voorbeeld van de vereniging Apis Bruoc Sella, die bijenkorven installeert en beheert, zou Oasis Urbaine moestuinen onderhouden op terreinen die particulieren ter beschikking zouden stellen. Deze mensen zouden in ruil een deel van de oogst krijgen en zouden zich met niets anders moeten bezighouden. Oasis Urbaine geeft de 30 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Inès Guiza voorkeur aan permacultuur, een methode die min of meer berust op natuurlijke ecologie. Ze werd in de jaren 70 uitgedacht door de Australiërs Bill Mollison en David Holmgren, met de bedoeling menselijke vestigingen autonomer, duurzamer en resiliënter te maken dankzij een mindere afhankelijkheid van industriële productie- en distributiesystemen. Dit stemt volledig overnemen met de filosofie van Inès Guiza, die bij stedelingen graag een nieuwe verhouding tot de stadsomgeving zou zien ontstaan. “We moeten verder kijken dan het onderscheid tussen stad en platteland”, vindt ze. Omdat ze nog studeert (een Erasmus in Gent) zet Inès Guiza haar project momenteel ‘on hold’. Ideaal om het concept wat te laten rijpen en binnen enkele maanden over een volwaardig project te beschikken dat inspeelt op de behoeften en verwachtingen van een samenleving die traag maar zeker gevoelig wordt voor duurzame ontwikkeling. ● Info: ins.guiza@gmail.com Invest in starters Zeker doen: word lid van de gemeenschap van investeerders om jonge innoverende ondernemingen in Brussel te ondersteunen! • U neemt deel aan de economische ontwikkeling van Brussel. • U zorgt voor verscheidenheid in uw investeringen. • U geniet fiscale voordelen dankzij de ‘tax shelter’ voor startups. Hier moet u zijn: starters@beci.be © R.A.

ONDERNEMINGEN in OVERDRACHT De Transmission Hub van BECI, de eerste organisatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de overdracht/overname van ondernemingen, publiceert onderstaande nieuwe aanbiedingen. > Investeerders De Transmission Hub zoekt actieve vennootschappen … Gezochte sector Gezochte omzet (in M€) Verdeler van medische apparatuur Advies in engineering Rekrutering en interim management Van 5 tot 15 Van 7 tot 15 Van 10 tot 20 Plaats Voor wie? Brussel / België Brussel / België Brussel, Wallonië Privé investeerder Groep in de Benelux Groep in de Benelux De Transmission Hub zoekt investeerders voor de volgende projecten … Project Gezochte fondsen (in M€) Platform voor genetische data Hotelproject ‘Antao on the Rocks’ in Kaapverdië Systeem voor betalingen per gsm - iCatcher 0,5 -1 3,5 0,8 Gezocht investeerdersprofiel Privé investeerders/ ondernemingen Privé investeerders/ ondernemingen Privé investeerders/ ondernemingen > Overlaters De Transmission Hub kent de volgende over te nemen vennootschappen … Activiteitsector Informatica Productie van kantoormachines en -uitrustingen Industriële ijzerwaren Import-Export in speciaalvoeding Communicatie Professionele informatie en opleidingen Verwezenlijkte omzet (in M€) Tussen 2 en 4 miljoen Tussen 2 en 4 miljoen Tussen 1 en 2 miljoen Tussen 2 en 4 miljoen Minder dan 1 miljoen Tussen 4 en 5 miljoen Aantal werknemers Van 31 tot 50 Van 1 tot 10 Van 1 tot 10 Van 1 tot 10 Van 1 tot 10 Van 31 tot 50 Reden van overdracht Financiële verrichting Pensionering Pensionering Pensionering Vertrek naar het buitenland Financiële verrichting Indien u belangstelling hebt voor een van deze vennootschappen of een over te nemen vennootschap kent in een van bovenvermelde sectoren, gelieve de Transmission Hub te contacteren: Erick Thiry, Coördinator van de Transmission Hub • eth@beci.be • +32 2 643 78 36

COMMUNITY NEWS IN UW NEWSLETTER VAN JANUARI ManpowerGroup lanceert twee nieuwe merken in België ManpowerGroup breidt zijn HR-dienstverlening verder uit en lanceert twee nieuwe merken op de Belgische markt: FuturSkill® en Proservia®. Beide zijn al actief in Frankrijk maar worden nu Europees uitgerold om te voldoen aan de groeiende vraag van ondernemingen naar hun specifieke diensten. FuturSkill ontwikkelt innovatieve oplossingen om het potentieel van medewerkers naar boven te halen en ze voor te bereiden op hun beroep van morgen. Uit de recente enquête ‘Tekort aan Talent’ van Manpowergroup blijkt dat 51% van de Belgische werkgevers inzet op vorming en opleiding van hun medewerkers omdat hun bedrijven te weinig gekwalificeerd talent kunnen rekruteren. Dat cijfer alleen al bevestigt het belang van de opleiding van medewerkers in een tijd dat kennis en vaardigheden almaar sneller verouderen en zo een permanente bedreiging vormen voor de inzetbaarheid van de medewerkers en de concurrentiekracht van de bedrijven. Proservia ondersteunt de eindgebruikers van IT-services. ManpowerGroup begeeft zich daarmee op het domein van ‘End User Support’, werkplekbeheer en het infrastructuurmanagement van IT-gebruikers en breidt zo zijn aanbod outsourcingoplossingen uit om de productiviteit van organisaties te optimaliseren. Het is immers zo dat de vraag naar support bij de eindgebruikers fors is toegenomen onder druk van de groeiende productiviteitseisen binnen de sterk concurrentiële wereldmarkt (24/7/365 non-stopactiviteit, expertise binnen specifieke technologie, enz.). Ook de nieuwe arbeidsorganisatiemodellen (verlengde openingstijden, telewerken, hogere eisen gebruikers, enz.) versterken de vraag naar support. Proservia biedt bedrijven specifieke en modulaire oplossingen om hun helpdesks (of een deel daarvan) uit te besteden om zo de performantie van hun organisaties en IT-eindgebruikers te versterken. Info: www.futurskill.be; www.proservia.be Tom Gastmans nu bij Isopix Het fotoagentschap Isopix verwelkomt Tom Gastmans als operationeel directeur (COO). Gastmans heeft in de sector een aanzienlijke ervaring opgedaan, onder andere als dienstverlener voor BelgaImage, Reporters, Van Parys Media, Image Bank… Het in 1984 opgerichte Isopix biedt een uitgebreid assortiment aan 32 BECI - Brussel metropool - februari 2017

COMMUNITY NEWS beeldmateriaal voor redactionele en creatieve doeleinden. De foto’s en video’s van Isopix focussen enerzijds op een sterk en steeds vernieuwd lokaal aanbod, en anderzijds op een uitgebreid internationaal assortiment dat dagelijks meer dan 15.000 nieuwe beeldelementen integreert. Het Belgische agentschap verdeelt in België de foto’s van prestigieuze agentschappen als Associated Press, Sipa Press, Rex Features, Camera Press, Startraks – Instar, News Syndication, Caters, Visual Press Agency, X17, Sunshine, enz. Het beschikt bovendien over een flink team fotografen dat reportages produceert, zowel voor de media als voor de bedrijfswereld. Met Tom Gastmans aan boord wil de directie haar strategie volgens vier pijlers versterken: ten eerste een zeer breed aanbod aan kwaliteitsvolle beelden voor de communicatiesector en de bedrijven, ten tweede de beschikbaarheid van een team professionele fotografen voor de bedrijfswereld, ten derde het aanbod van nieuwe communicatiehulpmiddelen via virtuele bezoektechnieken, en ten vierde globale oplossingen voor organisaties, internationale instellingen en ondernemingen, om al hun behoeften aan beeldmateriaal te dekken. Info: www.isopix.be Proximus lanceert het project ‘Glasvezel voor België’ Het dataverkeer en het belang van digitale diensten zullen in de komende jaren exponentieel blijven toenemen, voornamelijk onder impuls van cloud- en videoapplicaties en het internet der dingen. In dit opzicht wil Proximus anticiperen op de behoeften van zijn klanten en zijn infrastructuur klaarmaken voor de toekomst. Daarom zal Proximus de uitrol van glasvezel op zijn vaste netwerk versnellen dankzij het investeringsplan ‘Glasvezel voor België’, dat in december werd goedgekeurd. In een zeer competitieve markt gelooft Proximus dat de superieure ervaring die glasvezel biedt, met ultrasnelle download- en uploadsnelheden en een ongeëvenaarde responsiviteit, zal leiden tot een groter marktaandeel in het residentiële klantensegment en een sterkere positie in het bedrijvensegment. De komende maanden en jaren wil Proximus de uitrol van glasvezel in België versnellen, met als doel minstens 85% van de bedrijven en meer dan 50% van de gezinnen te bereiken. Zo zal de versnelling van Fiber-To-The-Business ook de sterke marktpositie van Proximus bij de professionele klanten ondersteunen. Met Fiber-To-The-Business zijn corporate klanten helemaal klaar voor de laatste digitale ontwikkelingen. Samenwerken tussen collega’s gaat veel makkelijker, omdat alles in de cloud kan worden opgeslagen en onmiddellijk beschikbaar is Het nieuwe CoWorking space ATLANTIC is strategisch gelegen langs het kanaal en de Dansaertstraat en opende onlangs zijn deuren in een industriële loft. ATLANTIC CoWorking beseft het belang van innoverende KMO’s voor de Brusselse economie en tracht dus hun behoeften in te willigen, ongeacht de sector waarin ze actief zijn. Naast de klassieke inrichtingen die typisch zijn voor een CoWorking space (vergaderzaal, ontspanningsruimte, printer, wifi, gratis koffie enz.), is ATLANTIC CoWorking in staat om flexibele en aan elke specifieke activiteit aangepaste werkomgevingen ter beschikking te stellen. ATLANTIC CoWorking beoogt meer welzijn en productiviteit voor zijn leden via de opbouw van een ondernemersnetwerk dat uitwisselingen en synergieën aanmoedigt. Het project steunt op de concepten van samenwerkingseconomie en kringloopeconomie. Het geeft bovendien een tweede leven aan 85% van het gebruikte materiaal, met inbegrip van de planten. ATLANTIC CoWorking is een werk­ en gemeenschappelijke levensomgeving die positief wil ingaan op de uitdagingen en de behoeften van de samenleving en de Brusselse economie bij het begin van deze 21e eeuw. ATLANTIC ATLANTIC COWORKING 30 Koolmijnenkaai, 1080 Brussel www.atlanticcoworking.com contact@atlanticcoworking.com 0472­837 087 dankzij het supersnelle downloaden en uploaden. Glasvezel laat alle medewerkers toe om intensief en gelijktijdig te surfen en te streamen zonder vertraging, zelfs wanneer ze, zoals architecten of designers, vaak met zware bestanden werken. Daarnaast biedt glasvezel ook een oplossing voor een betere databescherming en geeft het bedrijven de kans om te groeien zonder dat bijkomende investeringen in infrastructuur nodig zijn. Info: www.proximus.be L E D E N T R E F P U N T ATLANTIC: innovation coworking on the canal COWORKING SPACE BECI - Brussel metropool - februari 2017 33

COMMUNITY Ubeeqo ook in Sint-Pieters-Woluwe beschikbaar Ubeeqo, dochter van de Groep Europcar, biedt wagens voor autodelen in Brussel en breidt zijn netwerk uit. Terwijl de wagens van Ubeeqo aanvankelijk enkel op de Brusselse parkings te vinden waren, duiken ze nu ook op in de gemeente Sint-Pieters-Woluwe, met vijf stations: Politieke Gevangenenlaan – ter hoogte van nummer 6, Pierre Vander Biestlaan – ter hoogte van nummer 45, Bosstraat – ter hoogte van nummer 501, David Van Beverstraat – ter hoogte van nummer 8 en Tervurenlaan – ter hoogte van nummer 249. De klant kan via de applicatie of website van Ubeeqo een auto reserveren op een plaats naar keuze, voor enkele uren of dagen. Na gebruik wordt de auto op de plaats van reservatie teruggezet. De prijs hangt af van het gebruik (vanaf € 3,5 per uur, met of zonder abonnement), de klok rond en op elke dag van de week. De gebruikers kunnen kiezen uit een Volkswagen Up of Golf – een kwalitatief aanbod, aangezien de auto’s volledig zijn uitgerust (verwarmde zetels, gps-systeem …) en geregeld worden vervangen. De gemeente Sint-Pieters-Woluwe is niet de enige die vanaf nu ook de Ubeeqo oplossingen aanreikt. Binnenkort komen er bijna 100 Ubeeqo wagens in de straten van Schaarbeek, Evere, Etterbeek, Oudergem, Sint-Lambrechts-Woluwe en Elsene. Info : www.ubeeqo.com L E D E N T R E F P U N T Milieubeheer is onze specialiteit PRAKTIJKGERICHTE OPLEIDINGEN VOOR EN DOOR ONDERNEMERS. ESHER is een studiebureau dat sinds 1990 zijn cliënten – privé en overheid – bedient in de sector van milieubeheer. Wij specialiseren ons in studies van de bodemverontreiniging en de kwaliteit van het water, de opvolging van administratieve formaliteiten, de aanvraag van milieuvergunningen, milieueffectonderzoekingen, Natura 2000 studies, de opstart van beheersystemen (ISO 14000 …) en energiebeheer. Een team van deskundigen staat ter beschikking in Wallonië, Brussel en Vlaanderen voor al wat met het milieu te maken heeft. ESHER beschikt over de nodige erkenningen in de drie gewesten van het land. ESHER bvba 35, Van Elewyckstraat B-1050 ELSENE +32 2 646 26 76 (alg.) +32 2 647 81 50 (fax) www.esher.be L E D E N T R E F P U N T Deze ruimte is ook de uwe ONTDEK NU ONS AANBOD KORTE OPLEIDINGEN EN BIJSCHOLINGEN. www.syntrabrussel.be Is uw bedrijf lid van BECI? Wenst u iets over u activiteit te schrijven of nieuws te verspreiden? Stuur ons een bericht, wij publiceren het gratis* ! Meer info: er@beci.be. *àn functie van de beschikbare ruimte

COMMUNITY Foto’s van het BECI nieuws De traditionele nieuwjaarsreceptie vond eind december plaats in de salons van BECI. Onder de naam Zinner Circle organiseert BECI networking events specifiek voor zijn Nederlandstalige leden. In december konden ze in het ING Art Center de moderne en hedendaagse kunstcollecties van de Guggenheim Stichting ontdekken, met werken van Duchamp, Ernst, Pollock, Rothko, Calder en vele anderen.

ADRESSEN LA MAISON DU CYGNE Grote Markt 9 – 1000 Brussel HOTEL METROPOLE De Brouckèreplein 31 – 1000 Brussel ZOOM BRUSSELSLIFE Romantische restaurants in Brussel Cupido slaat weer toe! De liefde mag elke dag wel gevierd worden, maar valentijn blijft toch een mooie dag om te zeggen ‘ik hou van jou’. Een avondje uit, een diner bij kaarslicht, een romantisch hotel, deze klassiekers doen alle harten sneller slaan. Nog op zoek naar ideeën? Ontdek samen met ons de meest romantische plekjes van Brussel! Wilt u alles uit de kast halen of gewoon eventjes gezellig samen zijn met uw liefste? Franse, Belgische of Aziatische keuken? Vegetarisch of toch liever vlees? Wat staat er op het menu ... Historische wijk De Grote Markt van Brussel blijft een magische plek om valen– tijn te vieren. Dankzij de gezellige sfeer en de vele architecturale pareltjes (barok, gotiek) behoort het plein tot een van de mooiste ter wereld! La Maison du Cygne is een van de gevels waarvoor Brussel zo bekend is. Liefhebbers van de Belgische keuken worden culinair verwend in dit gastronomische restaurant met zijn elegante en ingetogen sfeer. Op wandelafstand ligt Hotel Métropole, het enige hotel uit de 19e eeuw dat vandaag nog gasten verwelkomt in Brussel. Ondanks zijn aanzienlijke leeftijd gaat dit hotel mee met zijn tijd en beschikt het over alle moderne comfort. Speciaal voor valentijn heeft het hotel een leuke verrassing in petto. 14 februari valt dit jaar op een zondag. Als u die dag had gepland om thuis met z’n tweetjes gezellig te cocoonen, houdt niks u tegen om uw liefste te verrassen met een romantisch etentje op zaterdagavond! In de Dansaertwijk neemt Strofilia u mee naar Griekenland en laat u proeven van de beste Griekse wijnen. Louizawijk Valentijnsdag is ook een verwendag! In de trendy Louizalaan bieden het luxueuze Thon Hotel Bristol Stéphanie en, iets verderop, ook The Hotel een heerlijk moment van ontspanning in hun wellnesscentrum, gevolgd door een romantisch etentje en een overnachting in een ruime en moderne kamer. “Neem me mee op reis! ”: Wilt u uw allerliefste verrassen met een weekendje weg? Daarvoor hoeft u niet naar de andere kant van de 36 BECI - Brussel metropool - februari 2017 Europese wijk Een valentijn zonder lekker eten? Dat kan niet! En ook de sfeer moet perfect zijn! Brighton Restaurant trakteert u op een jazzpianoconcert “Paris Stride Piano” terwijl u geniet van een heerlijk menu samengesteld door de chef­kok van het hotel. Elders in Brussel En wat dacht u van een dinertje bij een warm haardvuur? Le Vieux Pannenhuis (dat trouwens net volledig gerenoveerd werd) serveert verrassende gerechten in een romantisch kader. ‘The place to be’ voor wie van vlees houdt. En na een romantische wandeling door het Zoniënwoud waant u zich bij Le Jules d’Émilie, in Watermaal­Bosvoorde, in het buitenverblijf van uw ouders! Met een cosy sfeer (20 couverts) en een originele, overwegend Franse, kaart. Vraag de eigenaars ook eens hoe ze op de naam van hun restaurant gekomen zijn! STROFILIA Varkensmarkt 11­13 ­ 1000 Brussel THON HOTEL BRISTOL STEPHANIE Louizalaan 93 – 1000 Brussel LA PORTE DES INDES Louizalaan 455 – 1000 Brussel PARK INN BY RADISSON Marcel Broodthaersplein 3 – 1060 Sint­Gillis BRIGHTON RESTAURANT Handelsstraat 9 – 1000 Brussel LE VIEUX PANNENHUIS Leopold I­straat 317 ­ 1090 Jette LE JULES D’EMILIE Terkamerenboslaan 2 1170 Watermaal­Bosvoorde wereld te reizen, de andere kant van de wereld komt gewoon naar u! In La Porte des Indes kunt u genieten van een romantisch diner en waant u zich in een ver en exotisch land. Op een boogscheut, in de beroemde en historische Marollenwijk, ligt Au Stekerlapatte. Dit schijnbaar keurig cafeetje is eigenlijk een stamkroeg voor kunstenaars. Op het menu staan typisch Belgische gerechten en als u zegt dat Brussels Life u gestuurd heeft, krijgt u ook nog een verrassing. Iets verderop, niet ver van Brussel­Zuid, krijgen alle geliefden die inchecken in Park Inn by Radisson een “love box”.

BRUSSELSLIFE NIET TE MISSEN CHOCOLADESALON 09.02 | 12.02 FLAGEY PIANO DAYS Een vierdaags festival voor pianomuziek, in alle vormen en kleuren. Alle grote namen uit de pianowereld (onder wie Lukáš Vondráček, winnaar van de Koningin Elisabethwedstrijd 2016) nemen plaats aan het klavier. De concerten worden afgewisseld met films, tentoonstellingen en workshops voor kinderen. Flagey | van € 0 tot 41, 4-dagenpass voor € 120 | http://www.flagey.be 16.02 | 20.02 AFFORDABLE ART FAIR Tour & Taxis maakt zich op voor de 9e Brusselse editie van deze beurs voor betaalbare kunst, waar de prijzen schommelen tussen € 60 en € 6.000. Tour & Taxis | € 11 in voorverkoop, € 13 aan de kassa | affordableartfair.com/fairs/brussels 16.02 | 26.02 BATIBOUW De grootste en belangrijkste beurs voor nieuwbouw, renovatie en interieurinrichting van België. Zo’n 1.000 exposanten stellen hun meest innovatieve producten voor in alle paleizen van Brussels Expo Brussels Expo | € 10,50 | www.batibouw.be AVONDACTIVITEITEN 25.01 | 25.02 VAN DONDERDAG TOT ZATERDAG PAGE BLANCHE Improvisatietheater waarbij de toeschouwers de tekst van de voorstelling neerschrijven op een wit blad naarmate de voorstelling vordert. Een unieke en spontane opvoering van 1,5 uur. L’arrière scène | Gratis | www.arriere-scene.be 24.02 | 05.03 ANIMA FESTIVAL Een eerbetoon aan de animatie- en tekenfilm met bijna 300 films uit de hele wereld. FLAGEY | € 8 | www.animafestival.be 05.02 | 05.03 LOVE BUGS AND POWER FLOWER Tentoonstelling in het teken van de VW Kever en zijn (verre) neven! Autoworld | € 11 | www.atomium.be 10.02 | 12.02 SALON DU CHOCOLAT Tientallen Belgische en internationale chocolatiers laten u proeven van de heerlijkste creaties. Tour & Taxis | brussels.salon-du-chocolat.com J-AU 14.04 ELKE VRIJDAG, VAN 19 TOT 22U DISCO OP IJS DANS Thema-avond op het ijs om te swingen op de tonen van de grootste hits uit de jaren 80 en 90. Trek uw strafste outfit aan en misschien wordt u wel gekroond tot koning of koningin van de avond! IJsbaan Poseidon | max. € 8-9 met huur schaatsen | www.skate-poseidon.be 16.02 CONCERT N°2 UN PIANO-DJINN AU PAYS DU OUD KLASSIEK Ontmoeting tussen een musicus uit de westerse cultuur en een oedspeler uit de Arabische traditie. Ze komen tot de ontdekking dat hun muzikale achtergronden toch niet zo verschillen. Théâtre des Martyrs | € 16 of € 19 | theatre-martyrs.be ONDER DE LOEP — CULTUUR Théâtre des Martyrs Théâtre des Martyrs gaat dit jaar een meer hedendaagse richting uit en zet nu ook verrassende muziekvoorstellingen op het programma. Théâtre des Martyrs Martelarenplein 22 1000 Brussel theatre-martyrs.be Onder de artistieke leiding van Philippe Sireuil profileert het Théâtre des Martyrs zich als meer dan een theater, met een scène en kunstenaars. Het gebouw heeft twee theaterzalen: de grote “Italiaanse” zaal met 366 plaatsen en de kleine zaal voor meer intimistische voorstellingen. Ambities voor 2017 Philippe Sireuil wil op zijn bühne plaats maken voor de ervaren regisseurs en de jonge schrijvers van de 21e eeuw, maar hij wil ook muziek doen weerklinken in zijn theater. Componist en pianist Jean­Philippe Collard­Neven kreeg de opdracht om drie muziekavonden samen te stellen die verband houden met de opvoeringen van dit seizoen. Zo brengt hij onder meer een verrassende interpretatie van het oeuvre van Lully. Ook op het programma: jazz, barokmuziek, een oedspeler en een vocaal kwartet dat liederen brengt van volkeren in opstand en zo een brug slaat tussen oosterse en westerse muziek (zie “Te zien, te doen”). Victor Lepoutre BECI - Brussel metropool - februari 2017 37

BRUSSELSLIFE Philippe Vandermaelen, Molenbeekse Mercator BRUSSELAAR VAN DE MAAND In 1825 brengt deze enthousiaste geograaf de eerste “Atlas Universel” uit, waarin alle kaarten op dezelfde schaal getekend zijn. Het buitengewone leven van deze beroemde Molenbekenaar uit de 19e eeuw is nu in een boek gegoten. Dat we vandaag Google Maps kunnen aanklikken, een applicatie waarmee we waar ook ter wereld onze weg kunnen vinden, hebben we te danken aan een Brusselaar die in het midden van de 19e eeuw de eerste De eerste die wereldkaarten volledig op dezelfde en uitzonderlijk grote schaal tekende. WIST U DIT? Het station Brussel-Zuid dankt zijn naam aan de bestemming van de eerste treinen Wist u dit? In de 19e eeuw spoorden reizigers vanuit dit station in het zuidoosten van Brussel met de nachttrein naar het zuiden van Frankrijk. Intussen komen de Eurostar en de Thalys aan in dit station en is Brussel­Zuid het grootste treinstation van België. Als dit station vandaag de deuren had geopend, had het misschien wel het Station van Londen of Parijs geheten. De reizigers die met de nachttrein naar het zuiden van Frankrijk reisden, gaven het 38 BECI - Brussel metropool - februari 2017 station zijn naam en die naam is blijven hangen. Toch had dit station ooit een andere naam en ook een andere locatie. Wanneer dit station op 18 mei 1840 ingehuldigd wordt, onder de naam Bogaardenstation, ligt het aan het Rouppeplein en komt hier de lijn Brussel­Tubeke door. Door de snelle ontwikkeling van de spoorwegen wordt dit station al snel te klein en verhuist het in 1869 dan naar zijn huidige locatie. In dit jaar vertrekken ook de eerste treinen naar het zuiden van Frankrijk. Het oude gebouw wordt in 1949 vervangen en in de jaren 90 uitgebreid om ook ruimte te bieden voor de moderne hogesnelheidstreinen. Victor Lepoutre kaarten op papier zette. Philippe Vandermaelen, een jonge en rijke handelaar uit Brussel, is een van de belangrijkste cartografen van zijn tijd en tekent als eerste wereldkaarten op dezelfde en uitzonderlijk grote schaal. Onmiddellijk na de onafhankelijkheid van ons land tekent hij nauwkeurige en betrouwbare kaarten van heel België en speelt zo in op de noden van een economie die aan het begin staat van een industriële ontwikkeling. Hij richt ook de Vandermaelen­stichting op die zich toelegt op zowat alle initiatieven en onderzoeksthema’s uit die tijd: aardrijkskunde uiteraard, maar ook plantkunde, dierkunde, anatomie en statistiek, om er maar enkele te noemen. Deze stichting trekt bezoekers uit alle uithoeken van de wereld aan. De stichting sluit in 1880 de deuren en vandaag blijft er niets meer van over. Enkel een straat tussen de Koolmijnenkaai en de gemeenteplaats van Molenbeek herinnert nog aan de beroemde geograaf. De volledige Vandermaelen­collectie, meer dan 4 miljoen kaarten, verhuist naar de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR). In het midden van de 20e eeuw beseft de conservator van de afdeling Kaarten en Plannen hoe belangrijk deze collectie is en pas in de jaren 90 worden de nodige middelen vrijgemaakt om een inventaris op te stellen van de collectie. Sindsdien houdt historica Marguerite Silvestre, de huidige conservator van de afdeling Kaarten en Plannen van de KBR, zich bezig met deze nauwkeurige classificatie. Zij schreef “Philippe Vandermaelen, Mercator de la jeune Belgique. Histoire de l’Établissement géographique de Bruxelles et de son fondateur“; een samenvatting van 25 jaar inventaris en onderzoek binnen het fonds Vandermaelen. Het werk geeft een chronologisch overzicht van het leven van de visionaire geograaf en bevat getuigenissen van voormalige medewerkers van het Dépôt de la Guerre, het latere Institut Géographique National, dat als een van de eerste gebruik maakt van de kaarten van Vandermaelen. Victor Lepoutre huile sur toile (Jean de la Hoese, 1869) : collection Janssens van der Maelen

COMMUNITY TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR AuxiPress - The Cube NV Parc Goemaere Waverse steenweg 1945 – 1160 Brussel Nace: 63910 - Persagentschappen afg.: Pierre-Loic Nihoul Avempace VZW Campanileplein 102 – 1200 Brussel afg.: Quentin Spilliaert Aximas NV Drukpersstraat 4 – 1000 Brussel Nace: 68311 - Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis afg.: Patrick Vermuyten Berg Nathalie NP Grensstraat 55 – 1970 Wezembeek-Oppem afg.: Nathalie Berg Bernard Cosyns Regulatory, Legal & Administration Assistance NP Alexis Willemstraat 23 – 1160 Brussel Nace: 63990 - Overige dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatie, n.e. g. 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 85599 - Overige vormen van onderwijs afg.: Bernard Cosyns Blue Cabs NV Sylvain Dupuislaan 231 – 1070 Brussel Nace: 49320 - Exploitatie van taxi’s 52210 - Diensten in verband met vervoer te land - afg.: Michaël Marrocco Célis Marc PPE Avenue de la Sablière 18 – 1300 Wavre afg.: Marc Celis Ceran (Bruxelles) NV Ravensteinstraat 4 -1000 Brussel Nace: 82300 - Organisatie van congressen en beurzen 85599 - Overige vormen van onderwijs afg.: Johan Van de Vijver Convergence Point CVBA Vrijwilligerslaan 19 – 1160 Brussel Nace: 73110 - Reclamebureaus afg.: Ingrid Liberatore CoRI - Coatings Research Institute VZW Auguste Reyerslaan 80 – 1030 Brussel Nace: 72190 - Overig speur- en ontwikkelingswerk op natuurwetenschappelijk gebied afg.: Carine Lefevre Courteau Jérôme PPE Faubourg de Cambrai 49 appart A – 59300 Valenciennes - France afg.: Jérôme Courteau FIPA - Foreign Investment Promotion Agency CVA Rue Montoyer 31-33 – 1000 Brussel afg.: Mokhtar Chouari Geseco Group LTD Rue Tienne à Deux Vallées 10 – 1400 Nivelles Nace: 80100 - Particuliere beveiliging afg.: Sylvain Vankeirsbilck Glexso BVBA Nijverheidsstraat 304 – 1800 Vilvoorde Nace: 6202001 - Verlenen van advies aan de gebruikers over soorten computers (hardware) en hun configuratie en de toepassing van bijbehorende programmatuur (software) 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied v afg.: David Mouvet GO2M SPRL Avenue Pierre Holoffe 21 – 1342 Limelette afg.: Carine Lefevre Indra Scientific NV Solbossquare 26 – 1050 Brussel Nace: 7022002 - Berekenen van de kosten en baten van de voorgestelde maatregelen op het gebied van planning, organisatie, efficiëntie, enz. 72190 - Overig speuren ontwikkelingswerk op natuurwetenschappelijk gebied 82990 - Overige zakelijke dienstverlening, afg.: August Keder Jabot Céline NP Kleindalstraat 34 – 1630 Linkebeek Nace: 69109 - Overige rechtskundige dienstverlening 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg.: Céline Jabot Lejeune Olivier NP Groenstraat 23 – 1950 Kraainem afg.: Olivier Lejeune MW-CARS BVBA Paleizenstraat over de Bruggen 395 -1020 Brussel Nace: 49310 - Personenvervoer te land binnen steden of voorsteden 49320 - Exploitatie van taxi’s 49390 - Overig personenvervoer te land, n.e.g. afg.: Davut Ciblak Perez Auguste Guy NP Victor Allardstraat 143 – 1180 Brussel Nace: 46170 - Handelsbemiddeling in voedings- en genotmiddelen afg.: Auguste Guy Perez Phrenos BVBA Kunstlaan 43 – 1040 Brussel Nace: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus 82300 - Organisatie van congressen en beurzen afg.: Nicolas Esgain Promoshake - Ebongue André NP Dapperenlaan 9 – 1200 Brussel afg.: André Ebongue Sajea Tax, Audit & Accountancy BVBA Washingtonstraat 34 – 1050 Brussel Nace: 66300 - Vermogensbeheer 69201 - Accountants en belastingconsulenten afg.: Jean Saucez Swantegy Ta NV Chazallaan 186 – 1030 Brussel Nace: 73200 - Markt- en opinieonderzoekbureaus 78100 - Arbeidsbemiddeling 79110 - Reisbureaus afg.: Luc Préaux INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN Abattoir Antwerp-Tax Atenor Atlantic CoWorking Atrium Autoworld Avia BelgaImage BePark BlueCorner Brighton Restaurant Brussel Mobiliteit Brussel Stedenbouw en Patrimonium BX1 Roularta Brussels Expo Brusselse Havengemeenschap Caesar’s Palace Champignon de Bruxelles (Le) Chocolero CityDev CO2logic DCB De Lijn Delhaize Devimo Consult Eaglestone 22-24 28 19-21 32-34 18-19 36-38 28 32-34 28 28 36-38 19-21 12 4 4 36-38 19-21 Brusselse Observatiecentrum van de huurprijzen 15 Building Integrated Greenhouses 22-24 29 22-24 8 13-14 ; 19-21 ; 22-24 26-27 28 28 22-24 18-19 19-21 eCab EDF Luminus EETQ Enterprise Europe Network Equilis Esher Europcar EY – Ernst & Young Flagey Four Seasons Greenloop Hotel Métropole Hotel (The) ING Inter-Environnement Bruxelles Interparking Isopix Jam Hotel Jules d’Émilie (Le) Koninklijke Bibliotheek van België Lukoil Maison du Cygne (La) Manpower Group MindShake Modalizy Monizze Museum van Muziekinstrumenten Oasis Urbaine Octa+ 28 26-27 26-27 8 ; 10 18-19 32-34 32-34 9 36-38 29 22-24 36-38 36-38 35 18-19 28 32-34 22-24 36-38 22-24 ; 36-38 28 36-38 32-34 22-24 28 32-34 22-24 30 28 OESO Park Inn by Radisson Porte des Indes (La) Poseidon Power Proximus Q8 Reporters RTL-TVI Stekerlapatte Strofilia TEC Texaco Théâtre des Martyrs Thon Hotel Bristol Stéphanie Trevi Triple Living Turtle Ubeeqo UCL ULB Université Saint-Louis Van Parys Media Vieux Pannenhuis (Le) V-Tax ZenCar ZipCar 13-14 36-38 36-38 36-38 28 32-34 28 32-34 22-24 36-38 36-38 28 28 36-38 36-38 13-14 19-21 8 32-34 15 ; 30 7 ; 18-19 22-24 32-34 36-38 28 28 28 BECI - Brussel metropool - februari 2017 39

COMMUNITY AGENDA 30.05.2017 In topvorm op het juiste ogenblik ICT Management & RH, Personal Improvement 09.03.2017 Recuperatie en performantie: ontdek de 7 manieren om snel te recupereren 11.04.2017 Maak van uw evaluatiegesprekken een beleidsmiddel voor duurzame motivatie Fiscaliteit en financiën 16.03.2017 Fiscaal nieuws en fiscale optimalisatie voor het afsluiten van 2016 (1) Verkoop, marketing en bedrijfscommunicatie 16.02.2017 Boeiende en overtuigende presentaties met PowerPoint 18.05.2017 Ontwerp onweerstaanbare e-mails die uw doelpubliek aanzetten tot lezen! 24.02.2017 Prospectie 2.0 beheersen dankzij i-Hunting 10.03.2017 Een geslaagd verkoopgesprek! 21.03.2017 Maak komaf met de bezwaren van klanten in B2B-gesprekken! 24.04.2017 Een geslaagd event organiseren 05.05.2017 Van de helpdesk tot proactieve verkoop 05.05.2017 Onderhandelen: win-win attitude... 18.05.2017 Ontwerp onweerstaanbare e-mails die uw doelpubliek aanzetten tot lezen! Efficiëntie 10.02.2017 Meer dan 90 praktische tips om uw tijd beter te beheren! 10.03.2017 Vergader dubbel zo efficiënt met OneNote! 18.04.2017 Wat is het verschil tussen positieve druk en negatieve stress? 40 BECI - Brussel metropool - februari 2017 16.02.2017 Boeiende en overtuigende presentaties die bijblijven? Maak ze met PowerPoint! 10.03.2017 Vergader dubbel zo efficiënt met OneNote! 20.04.2017 Excel: hoe haal je in slechts 3 muisklikken waardevolle informatie uit een database? ➜ Emilie Lessire +32 2 643 78 11 – ele@beci.be Sociale wetgeving 07.02.2017 Wendbaar en werkbaar werk 21.02.2017 Sociale controle van uw bedrijf: hoe moet u zich voorbereiden? (2) 04.05.2017 Les risques psychosociaux au travail (2) 04 & 06.07.2017 Atelier d’apprentissage à la négociation avec les syndicats (1) ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 – fs@beci.be Handelsrecht Tot 02.2017 Cycle de formation à la médiation civile et commerciale (1) 17.02.2017 Les données personnelles et la sous-traitance - que faire concrètement? (1) 24.03.2017 Les données personnelles et mon organisation - par où commencer? (1) 12.05.2017 Les données personnelles et le big data - comment implémenter la «privacy by design» ? (1) 23.06.2017 Les données personnelles et l’Internet of things - est-ce compatible? (1) ➜ Danai Siakoudi +32 2 563 68 58 – dsi@beci.be Milieu, stedenbouw, mobiliteit Cyclus milieubeheer 2017 24.02.2017 De wettelijke milieuverplichtingen (1) Enkel in het Frans (2) De voertaal is Frans maar de documentatie is ook (volledig of gedeeltelijk) in het Nederlands beschikbaar 24.03.2017 Opvolging en indicatoren 28.04.2017 Dematerialisatie en Green IT 19.05.2017 Het beheer van hulpbronnen en afval ➜ Laura Rebreanu +32 2 643 78 26 – green@beci.be 14.02.2017 Naar welk land exporteer ik best het eerst? (1) 16.02.2017 Doing business with Taiwan 21.02.2017 De internationale BTW-regels (1) 07.03.2017 De BTW bij online verkoop: regels en toepassing (1) 09.03.2017 Vos contrats à l’exportation : lequel choisir ? (1) 23.03.2017 L’exportateur face à l’environnement fiscal international (1) 14-17.05.2017 Zakenreis naar Iran ➜ Beci’s International Department +32 2 563 68 54 - nao@beci.be 10.02.2017 Welcome Lunch 16.02.2017 Het beheer van hulpbronnen – De winnende bedrijven 21.02.2017 Demain l’entreprise 08.03.2017 Speed Business Lunch 30.03.2017 Zinner Night ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be

eenvoudig en gratis. Rekruteren met Select Actiris, biedt diensten aan die uw aanwerving vereenvoudigen. • Een consultant gespecialiseerd in uw activiteitensector • Een selectie van maximum 6 kandidaten die aan het gewenste profiel voldoen • Tips om uw loonkosten te optimaliseren • Administratieve ondersteuning bij het aanwerven van jongeren en stagiairs Om gratis gebruik te maken van onze diensten, surf naar www.actiris.be Werkgevers vertrouwen ons! Ontdek de getuigenis van op pagina 3. Actiris verandert de toekomst van uw bedrijf www.actiris.be Met de steun van de Europees sociaal fonds

MYMERAK WIN TIJD, PLAATS EN GELD. MyMerak voor kmo’s en zelfstandigen. Bewaar uw archief buitenhuis, een muisklik verwijderd. Een archief op kantoor? Dat hoeft echt niet meer. Speciaal voor kmo’s, zelfstandigen en vrije beroepen ontwikkelde archiveringsexpert Merak het online platform MyMerak. Uw gegevens worden 100% anoniem en veilig bewaard–uw documenten in onze magazijnen, uw digitale data in een gecertifi eerde cloud. En toch blijven ze maximaal beschikbaar. Want u beheert MyMerak volledig online. Hebt u bedrijfsgegevens nodig? Binnen de kortste keren staan ze op uw scherm of voor de deur. Makkelijker kan het niet. En zekerder ook niet. Win tijd, plaats en geld. Kies uw formule op www.merak.be.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44

Home