0

Brussels Enterprises Commerce and Industry HET MAANDBLAD VAN DE BRUSSELSE ONDERNEMINGEN OMZET, WINST, GROEI… de Top van de Brusselse bedrijven Nr 41 / JANUARI 2019 VERLEIDEN om effi ciënter te REKRUTEREN DIGITALISERING: geen ontkomen aan In BRUSSEL BLIJVEN? GET READY for TOMORROW EMMANUEL GOEDSEELS Gasthoofdredacteur ISSN 2406-3738

Woord vooraf Brussel Metropool, een ‘augmented’ magazine Beste lezers, Uw magazine pronkt vanaf 2019 met een nieuw vormgeving. ter en handiger. Wij drukken voortaan op een ander papier tintje. En de bladschikking is nu moderner. Tot zover de mees die u wellicht onmiddellijk hebt opgemerkt. Subtieler is de verandering van aanpak, met meer inspiratie v nummer vragen we aan een ‘gasthoofdredacteur’ om de touw en met ons het maandelijkse dossier voor te bereiden. Hiermee kijk op zaken, nieuwe standpunten, kortom al wat voor onze waarde betekent. Emmanuel Goedseels (van Whyte Corpor hoofdredacteur voor één nummer. Hij heeft deelgenomen aan ring, thema’s en gesprekspartners voorgesteld en met onze journalis invalshoeken besproken. Hij gaf blijk van een merkwaardig schreef zelf de intro van het dossier ‘Get Ready for Tomorrow zijn bijdrage totaal anders had uitgezien. In de volgende nummer we andere bekende figuren op dezelfde manier uit. Inhoudelijk verandert uw magazine (enigszins), met enkele rubrieken. U weet wellicht dat Beci nu over een audiovisuele s beschikt en zijn eerste podcasts de wereld instuurt. U vindt magazine interviews van ondernemers. Dezelfde vraaggespr ken kunt u onverkort beluisteren op onze website. Wij publi ceren verder stukken uit onze elektronische nieuwsbrieven en informatie die ook op onze sociale media is verschenen. We kiezen dus resoluut voor een ‘cross-media’ aanpak, waardoor papier en digitaal elkaar aanvullen. Achteraan het tijdschrift vindt u twee eerder speelse rubrieken. Met het eerste ontdekt u Brussel in de voetsporen van ondernemers. En in de tweede leest u de anekdotes waaruit grote ondernemingen zijn ontstaan. Uw magazine staat niet stil. Het wordt vernieuwd, verfraaid en verrijkt met nieuwe samenwerkingen. Het krijgt nieuwe inhoud en het statuut van ‘augmen tijdschrift tussen de andere media van Beci. Het betr resoluut het digitale tijdperk en volgt hierin onze kamer koophandel in volle evolutie. Wij hopen dat u deze gedaantewisseling waardeert en w leesgenot, naast een gelukkig en succesvol nieuwjaar, uiteraar Marc Decorte, voorzitter

Inhoud Brussel Metropool Nr 41 – Januari 2019 In februari: Stedenbouw & Immobiliën News 4 11 Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be - T +32 2 648 50 02 Louizalaan 500 - 1050 Brussel www.beci.be Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Hebben meegewerkt aan dit nummer: Jean Blavier, Elisa Brevet, Géry Brusselmans, Rachely Burgos Marin, Giles Daoust, Marc Decorte, Johan Debière, Vincent Delannoy, David Hainaut, Gaëlle Hoogsteyn, Chantal Olivier, Morgan Van Cleven, Guy Van den Noortgate en Peter Van Dyck. Production Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Publiciteit Brussel Metropool/Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 21.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.000 ex. Inlichtingen & reservaties Anne Schmit – T +32 2 563 68 53 asc@beci.be Membership Catherine Tricot – T +32 475 49 65 72 ctr@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2 Ideeën 14 15 16 18 20 Digest Beci online Vóór of tegen een verhoging van de energiebelasting? Open Source Wordt Brussel 5G-piloot? Vragen over E40 staan nog open Tijdelijke bezetting van kantoren geen tijdelijke trend International 22 10 tips om met Japan zaken te doen Get ready for tomorrow 24 Brussel, in de nabije toekomst? Een toffe stad! 27 Verleiden om efficiënter te rekruteren 29 32 Digitalisering: geen ontkomen aan SDG: het kompas van bedrijven op de weg naar duurzame ontwikkeling 33 36 41 42 43 44 45 47 50 In Brussel blijven? “Reputatie begint bij daden” Top van de Brusselse ondernemingen 39 Een toelichting bij de rangschikkingen Top 50 per omzet Top 50 per nettowinst Top 50 personeelsbestand Top van de jonge ondernemingen Top 50 per omzetstijging Dynamiek 46 Starter: Joyn Joyn Steun van reStart voor ondernemers na een faillissement De hervorming van de Brusselse subsidies is onderweg 52 #DeLaRéussiteParmiVous: diversiteit die scoort! 54 Groepshuisvesting: een antigentrificatie-instrument Community 55 56 57 58 59 60 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER Index Agenda Het Beci nieuws in beeld In hartje Brussel met Marc Decorte Kleine verhalen van grote ondernemers Toetredingsaanvragen

News ● Digest 38 % van de bevraagde Belgen voelt zich klaar om ondernemer te worden Wat drijft de ondernemingszin? Welke factoren beïnvloeden het gevoel ten opzichte van ondernemerschap? Welke persoonlijkheidstrekken bezitten ondernemers? Amway, specialist in basisconsumptiegoederen, publiceert de achtste editie van het ‘Amway Global Entrepreneurship Report’, waarin ondernemerschap over de hele wereld wordt geanalyseerd. Het verslag onderzoekt ook de vaardigheden en de houding die nodig zijn voor het oprichten en het besturen van een bedrijf. De meerderheid van de respondenten vindt dat ze gesteund worden door de maatschappij (76%) en dat ze in staat zijn om zich in te zetten voor hun project (68%) en met ideeën voor de dag te komen (56%). Iets meer dan 50% beschouwt zichzelf als iemand die bereid is om risico’s te nemen (54%) en slechts 45% voelt zich in staat om fondsen te werven. Wat betreft de steun die projectdragers nodig achten, zijn de drie meest genoemde thema’s financiën, fiscaliteit en regelgeving (31%), gevold door human resources (18%) en de ontwikkeling van het bedrijfsconcept (17%). Respondenten verwachten minder hulp nodig te hebben op vlak van fondsenwerving (15%) en marketing en klantenidentificatie (18%). Informatie : www.amway.be Dit jaar werden in de studie twee aspecten die ondernemers tegenhouden of aanmoedigen onderzocht: persoonlijke kenmerken (inzet, bereidheid om risico’s te nemen, vermogen om fondsen te werven) en externe factoren (nationale omgeving, beschikbaarheid van technologie en onderwijssysteem). Volgens het rapport van dit jaar is 63% van de bevraagde Belgen van mening dat technologie voldoende beschikbaar is om bedrijfsleider te worden. 42% beschouwt het onderwijssysteem als een goede ondersteuning. 47% is van mening dat de economische situatie gunstig is. 31% vindt dat de regering duidelijke regels opstelt die gemakkelijk te volgen zijn. 27% is van mening dat de belastingen beheersbaar zijn. De Amway Entrepreneurial Spirit Index (AESI) meet drie factoren die de keuze voor het starten van een onderneming beïnvloeden: verlangen, haalbaarheid en bestendigheid tegen sociale druk. Het gemiddelde voor alle landen is licht gedaald van 50 naar 47. De Belgische AESI bereikt een totaal van 41. Deze score is dus lager dan de wereldwijde AESI, maar ligt in lijn met het Europese gemiddelde van 42. 37% van de Belgische respondenten drukt de wens uit om bedrijfsleider te worden en 38% voelt zich klaar om een onderneming te starten. Brussel krijgt centrum voor cyberveiligheid Om ervoor te zorgen dat nieuwe inzichten over cyberveiligheid sneller tot bij onze bedrijven komen, richt Sirris, het kenniscentrum van de technologische industrie, het Brussels Initiative on Cybersecurity Innovation (BICI) op. BICI groepeert de kennis van zaken van de onderzoekscentra van de universiteiten UCL, ULB en VUB, de hogeschool EhB, Sirris, en andere sleutelspelers in onderzoek en innovatie uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Twee op de drie bedrijven zijn vandaag al het slachtoffer van cyberaanvallen. Omdat hackers steeds slimmer te werk gaan, zal het aantal cyberaanvallen op bedrijven nog toenemen. België heeft de academische kennis in huis om cybercriminaliteit aan te pakken, maar 4 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 © Getty © Getty

Water brengt leven Brussels Airport zuivert zelf haar afvalwater vooraleer het te lozen in het bekken van de Barebeek. Zo helpt de luchthaven mee de waterkwaliteit van deze beek te verbeteren. Waarnemingen van de Vlaamse Milieumaatschappij bevestigen dat het zuurstofgehalte in de beek stijgt, wat ook het leven in de beek herstelt. Er leven meer ongewervelde diertjes in de beek, maar ook vissen zoals de stekelbaars en de zeelt vinden hun weg naar de Barebeek terug.

News de doorstroming tot bij onze ondernemingen blijft een uitdaging. Met BICI slaat Sirris de brug tussen bedrijven en academici van vijftien onderzoekscentra. Sirris coördineert al sinds 2015 SeCloud, een onderzoeksproject naar cyberveiligheid gefinancierd door Innoviris. De interactie tussen de industriële en de academische wereld binnen SeCloud toonde de mogelijkheden voor innovatie in cyberveiligheid in het Brusselse Gewest. “De kennisoverdracht van universiteiten naar bedrijven verloopt vandaag moeizaam. Bedrijven vinden de weg naar de juiste expertise en onderzoekpartners niet. Onderzoekprojecten als SeCloud hebben ons geleerd dat de industriële en academische wereld wel samen kunnen innoveren. Met het Brussels Initiative on Cybersecurity Innovation willen we die lijn doortrekken en van Brussel de hoofdstad maken van innovatie op vlak van cyberveiligheid”, verklaart Philippe Thiran, Directeur voor regio Brussel bij Sirris. Informatie : www.sirris.be Ubeeqo lanceert nieuwe vloot hybride wagens in Brussel Ubeeqo, een bedrijf dat onderdeel is van de Europcar Mobility Group, lanceerde eind november een nieuwe vloot van 40 hybride wagens in de regio Brussel. Het bedrijf heeft reeds een aanzienlijke vloot van deelauto’s in de regio Brussel, en verwierf recentelijk ook Scooty, een bedrijf van elektrische deelscooters operationeel in Brussel en Antwerpen. Ubeeqo is actief in verschillende grote Europese steden waaronder Madrid, Londen, Parijs, Berlijn, Milaan en Brussel. Vandaag biedt Ubeeqo 100 station based wagens aan die terug te vinden zijn op 45 specifieke “stations”. Dit wil zeggen dat ze moeten worden teruggebracht naar hun startlocatie op het einde van de reservatie. De nieuwe hybride vloot zal 40 Toyota-wagens omvatten (C-HR, Auris en Yaris) die zullen worden ingezet in o.a. Elsene, Sint-Pieters-Woluwe en Ukkel. Met zijn car-sharing dienst streeft Ubeeqo ernaar om, zo niet het eerste voertuig, dan wel de tweede gezinswagen te vervangen. Volgens de Brusselse autoriteiten rijden dagelijks bijna 370.000 auto’s in Brussel. Deze auto’s staan 97% van hun levensduur stil. 1/3 van het verkeer in de woonwijken van de hoofdstad wordt veroorzaakt door het zoeken naar een parkeerplaats. Naast het feit dat privé-wagens de belangrijkste oorzaak zijn van files, zijn deze auto’s ook verantwoordelijk voor meer dan 25% van de totale broeikasgasemissies. “Hybride auto’s verminderen onze energieafhankelijkheid van aardolieproducten, verbeteren de luchtkwaliteit en verminderen het lawaai in stedelijke gebieden”, zegt Bram Vandeperre. Een overgang naar volledig elektrische auto’s is op korte termijn echter nog niet wenselijk. Het bedrijf meent dat de stad momenteel niet voldoende uitgerust is met de nodige infrastructuur, zoals elektriciteitspalen, wat deze overgang bemoeilijkt. Ubeeqo erkent niettemin het belang van groene energie in mobiliteit en streeft ernaar geleidelijk aan steeds meer te evolueren naar duurzame alternatieven. Informatie : www.ubeeqo.com 4 op de 5 Belgische ondernemingen vinden dat we evolueren naar een steeds onstabielere wereld Dit is de uitkomst van een onderzoek dat Trends-Tendances verrichte voor rekening van de kredietverzekeringsgroep Credendo. 946 Belgische bedrijven hebben hieraan deelgenomen. Het onderzoek kwam aan bod tijdens het Credendo Trade Forum van half-november, met als thema ‘America first or America alone?’. 6 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 D.R.

News olgens Credendo is het economische klimaat in de wereld gunstig, waarbij Azië de absolute koploper is met opnieuw een groei van het bbp van meer dan 6%. Maar ook de opkomende landen in Europa en Sub-SahaN. Jijakli D.R. ra-Afrika blijven groeicijfers optekenen van meer dan 3%. Het mag dan ook niet verbazen dat meer dan 4 op de 5 Belgische ondernemingen vertrouwen hebben in de toekomst. Toch zijn 4 op de 5 bedrijven ervan overtuigd dat we evolueren naar een steeds onstabielere wereld, en dit voornamelijk door het beleid van de Amerikaanse president Trump (72%), het zwakke beleid van de Europese Unie (68%) en de klimaatverandering (41%). “De importheffingen op staal, de handelsoorlog met China, de Verenigde Staten die uit handelsakkoorden stappen, de opnieuw ingevoerde sancties tegen Iran … Het beleid van Trump laat zijn sporen na op de wereldeconomie en ook bij de Belgische exporteurs”, zegt Nabil Jijakli, Group Deputy CEO van Credendo. De positieve trend van de afgelopen jaren kan echter altijd een andere wending nemen. Er zijn immers nog tal van risico’s die aanhouden of zelfs toenemen. Ten eerste blijven de geopolitieke spanningen bestaan, of worden ze zelfs erger in verschillende regio’s ter wereld: in het Midden-Oosten en de Perzische Golf, de Zuid-Chinese Zee ... en dichter bij huis, in Oekraïne. Het risico op wanbetaling stijgt opnieuw. Dit is te wijten aan een nieuwe schuldopbouw, stijgende rentevoeten, opgedreven protectionisme enz. “Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zo is en blijft Azië de stabielste regio in termen van landenrisico’s en ook andere landen maken hun intrede als veelbelovende exportbestemmingen. Daarnaast hebben landen als China, India, Marokko en Botswana een relatief laag risiconiveau en kenden landen zoals Jamaica, Wit-Rusland en Oezbekistan een daling van de risico’s. Het blijft echter te allen tijde belangrijk om u goed te informeren en te laten dekken tegen wanbetaling, want bijna de helft van de respondenten geeft aan in het verleden schade of verlies te hebben geleden door een onbetaalde factuur”, verklaart Nabil Jijakli. Informatie : www.credendo.com mers namelijk vaker open voor een nieuwe baan bij een andere werkgever. Bovendien onttroont loon het werk-privé evenwicht en staat het weer bovenaan hun verlanglijstje. Ruim de helft van de Belgische bedrijven heeft vandaag af te rekenen met schaarste. En die laat zich op de werkvloer voelen. Zo geven 4 op de 10 werknemers aan dat ze hierdoor meer werk hebben dan voordien. Werknemers wier bedrijf wordt getroffen door de schaarste, geven bovendien de werksfeer met 6,5/10 en de gezelligheid met 6,6/10 een beduidend lagere gemiddelde score dan elders. Verder daalt het werkgeluk tijdens deze schaarstepiek: in 2015, toen er nog weinig of geen sprake was van een war for talent, scoorde de Belg zijn werkgeluk gemiddeld nog 7,2 op 10. Dit viel terug tot 7,0 in 2017 en 6,5 in 2018. Uit de studie blijkt voorts dat schaarste gepaard gaat met een hogere mobiliteit van werknemers op de arbeidsmarkt. Ruim een derde van de werkgevers geeft immers aan dat ze hun getalenteerde werknemers maar moeilijk aan boord kunnen houden. Werknemers bevestigen dit: 4 op de 10 staan vandaag open voor een nieuwe job bij een andere werkgever. In 2015 was dat maar 21%. Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 7 Ruim 1 op de 3 bedrijven dreigt talent te verliezen De krapte op de arbeidsmarkt zorgt niet alleen voor veel openstaande vacatures maar bezorgt werkgevers ook andere kopzorgen. Dit blijkt uit een enquête die in opdracht van Tempo-Team werd uitgevoerd op een representatief staal van 2.904 werknemers en werkgevers. In bedrijven die kampen met schaarste staan werkne© Getty

Bezinning Om talent aan boord te houden, vinden werknemers dat hun bedrijf vooral een hoger loon (53%) en meer extralegale voordelen (38%) moet aanbieden. De vraag naar meer loon lijkt trouwens gelinkt aan de schaarste: in 2015 stond een goede work-life balance nog bovenaan het prioriteitenlijstje (50%). Loon staat vandaag weer op de eerste plaats. Een kwart van de werkgevers is bereid loonopslag te geven aan werknemers die goed presteren. Daarnaast zetten werkgevers in op meer autonomie (38%), meer evaluatiemomenten (34%), opleidingen en boeiende jobinhoud (30%). Ondanks de schaarsteproblematiek zegt 1 op 10 bedrijven geen extra inspanningen te leveren om talent aan zich te binden. “Het is dus kwestie om zich te positioneren als aantrekkelijke werkgever. Dat kan door hogere financiële beloningen te voorzien, maar er is meer dan dat. Loon is geen wondermiddel. Er moet worden nagedacht over een meer efficiënte oplossing”, vertelt Valérie Denis, CSR-manager en woordvoerder bij Tempo-Team Informatie : www.tempo-team.be Smartphone meer in trek dan laptop bij de Belgische consument Volgens de Mobile Consumer Survey van Deloitte, bezitten de Belgen voor het eerst meer smartphones dan laptops. 84% van de consumenten beschikt over een eigen smartphone – 4% meer dan in 2017. 82% van de Belgen heeft een laptop – een stijging met 1%. In 2013 had slechts 38% van de Belgen een smartphone. De massieve aankopen hebben geleid tot een verzadiging van de markt en, vandaag, een vertraging van de aankopen in alle leeftijdscategorieën. “De smartphone is het lievelingstoestel geworden van de Belgen. Hij vervangt de laptop voor allerlei verrichtingen, van banktransacties tot vrijetijdsbesteding”, stelt Vincent Fosty, Industry Lead voor Technologieen, Media en Telecommunicatie bij Deloitte België. De jongeren geven nu de voorkeur aan de smartphone om korte video’s te bekijken, om online aankopen te doen en informatie op te zoeken. 8 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 Ongeacht hun leeftijd hebben de consumenten de neiging hun telefoon langer te behouden: 55% van de respondenten verklaren hun toestel 18 maanden of minder te behouden. “Een eventuele nieuwe groei zal vooral plaatsvinden bij de 45-plussers die de technologie willen bijbenen”, oordeelt de heer Fosty. “Voor de producenten situeert het grootste groeipotentieel voor verkoop zich bij de 65-plussers, van wie slechts 69% een smartphone bezit.” Globaal zullen de consumenten minder uitgeven voor het toestel zelf, maar meer voor diensten en gecommuniceerde inhoud. Deze gedragsverschuiving is positief nieuws voor de mobiele operatoren, de digitale platformen en de ontwikkelaars. Informatie : https://mobile-consumer-survey.deloitte.be Uit de enquête van 2018 blijkt echter dat smartphone, laptop en televisie blijven bestaan als drie aparte toestellen die de Belg dagelijks gebruikt voor het nieuws, ontspanning, shopping, bankverrichtingen en communicatie. De tablet is niet verdwenen maar volgens het onderzoek geniet dit toestel in geen enkele leeftijdscategorie nog de voorkeur voor activiteiten in domeinen als media, vrije tijd en financiën. Vincent Fosty stelt dat de ondernemingen van dichtbij dezelfde trend volgen, waarbij jongeren tussen 18 en 24 jaar het meest vertegenwoordigd zijn omdat ze heel spontaan de drie schermen tegelijk gebruiken. © Getty

OPEN MOBILITY FOR ALL! # WEAREMOBILITY Wees een held van de mobiliteit en bezoek ons in Paleis 10 Brussels Expo van 19 tot 21 januari 2019

KRIJG DE MEESTE LIKES VAN BRUSSEL ! Zet uw zaak online op de kaart met de experts van de Digitale Versnelling. Telenet biedt Brusselse ondernemers gratis gepersonaliseerd advies en begeleiding door een onafhankelijke expert. Ontdek wat de Digitale Versnelling kan doen voor uw online marketing en uw succes op sociale media. Om het even of u Telenet Business-klant bent of niet! Boost uw business. Boek nu een gratis afspraak op digitaleversnelling.be ! KRIJG 2 u GRATIS ADVIES! Rachel Dengis Sweet Cream Sint-Lambrechts-Woluwe Meer info en voorwaarden op digitaleversnelling.be

News Julien Hannequart, jurist in een Amerikaanse multinational … én wijnbouwer ● Beci online Julien, jij bent wat de ‘millenials’ in hun jargon een “slasher” noemen, iemand die gewoon zin heeft in meerdere banen tegelijk. Hoe kwam dit tot stand? Een samenloop van omstandigheden. Na meerdere jaren in advocatenkantoren was ik dat alles beu: te veel hiërarchie en structuur. Ik snakte naar iets anders. Ik kreeg een baan aangeboden als jurist in een Amerikaanse multinational in Brussel. Na negen jaar in het buitenland te hebben gewerkt, keerde ik graag terug naar mijn geboorteland. De gelegenheid om wijnbouwer te worden bood zich enige tijd later aan: mijn ouders runden een wijnlandgoed maar konden er niet meer voor zorgen. Iemand moest het overnemen – of het domein zou worden verkocht. Wijnbouw had mij altijd geboeid. Ik besloot er dus voor te gaan. Hoe ben je erin geslaagd beide te combineren? Ik begon met een opleiding terwijl ik mijn werkgever om flexibiliteit vroeg. Ik onderhandelde een tijdskrediet: hiermee kun je de arbeidstijd verkorten, hetzij om een specifieke reden en met compensatie, hetzij zonder reden en dus ook zonder compensatie. Ik verkreeg een halftijds regeling, die ik grotendeels op afstand mocht presteren. Toen begon een uiterst vermoeiend leven: twee projecten tegelijk is uitdagend en veeleisend. Tegenwoordig zijn loopbanen niet meer lineair. Jij bent daar een goed voorbeeld van. Hoe ga jij om met deze permanente spanning tussen twee activiteiten? Ik vind dat de wereld van vandaag niet meer genoeg passie opwekt. Als de passie van jongs af aan wordt Na een aantal jaren als advocaat in Rome, Milaan en Londen, werd Julien Hannequart jurist in een Amerikaanse multinational in Brussel. Drie jaar geleden besloot hij zijn werkgever om een tijdskrediet te vragen om het wijnlandgoed van zijn familie over te nemen. Deze jonge “slasher” blikt even terug op de redenen van deze koerswijziging. ingeprent, bestaan er eindeloze mogelijkheden om prachtige dingen te verwezenlijken. Het grootste probleem is de hiërarchie: het maakt mensen echt ongelukkig. Soms volstaat een kleinigheid om wat vrijheid te herstellen op de werkplek. Van mijn kant ben ik erg blij met mijn tijdskrediet. Ik beschouw het als een mooi vorm van dialoog in de hiërarchie. Hiermee onthullen we gedeeltelijk onze persoonlijke toekomst en onze rol binnen het bedrijf. ● Elisa Brevet Luister naar de Brussel Metropool podcast Brussel Metropool leest u op papier of op de website van de Beci. Maar u kunt ons magazine nu ook beluisteren! Ontdek op https://www.beci.be/Media/podcast het volledige interview van Julien Hannequart evenals de podcasts die wij regelmatig publiceren. Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 11 © Reporters

News Social Media ● BECI online #BECImember : Professionele recepties, evenementen op maat: Consulting Business Events biedt oplossingen voor 20 tot 300 deelnemers. Zie www.consultingbusinessevents.com. Velen onder u kwamen op 29 november naar het MAD Brussels Fashion & Design Platform voor een afterwork gewijd aan de circulaire economie. Zie ook onze foto’s op p. 55. Hoe verschijnt u aan de top van de Google-zoekresultaten? Dit was het onderwerp van een nieuwe opleiding die expert Mathieu Sodoir in december bij Beci gaf. Volg ons op Facebook, LinkedIn, Twitter. 12 ❙ Brussel Metropool - januari 2019

News In uw newsletter van november In uw HR-nieuwsbrief: wanneer en hoe motiveert u een ontslag? Antwoorden met advocaten van het kantoor NautaDutilh. Abonnement op de HR & Social nieuwsbrief: fs@beci.be Dit leest u op onze website U vindt deze artikelen op www.beci.be Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 13

Ideeën Vóór of tegen Een verhoging van de energiebelasting? Enkele weken na de mobilisatie van de gele hesjes roept de toepassing van een hogere belasting op energie voor huishoudens, landbouw en industrie toch een aantal serieuze vragen op, ook al is dit een zogezegd ‘groen’ initiatief (vandaar de benaming "CO2 -belasting"). Antoine Geerinckx, oprichter van CO2logic We betalen vandaag niet de werkelijke kost van fossiele brandstoffen. In die zin kunnen we stellen dat de oliesector in feite gesubsidieerd wordt. Een geldige vergelijking met de kost van hernieuwbare energieën vereist namelijk dat ook de zogenaamde “verborgen kosten” (volksgezondheidskosten, overstromingen ...) in aanmerking komen. Ik ben dus voorstander van een belasting, op voorwaarde dat de opbrengst gaat naar wie die echt nodig heeft. In dit verband lijkt het mij van essentieel belang om op drie niveaus op te treden: de strijd tegen vermijdbaar energieverbruik, een betere energie-efficiëntie en de promotie van hernieuwbare energie. Het is een van de domeinen waarop de echte energietransitie zich afspeelt, de Trias Energetica. In de privé sector, waar de bedrijven over aanzienlijke financiële middelen kunnen beschikken en schaalvergroting veel impact heeft, verlopen investeringen in een paradigmaverschuiving meestal probleemloos. Van hun kant hebben particulieren vaak geen toereikende technische kennis om energievraagstukken onder de knie te krijgen. En over het algemeen begrijpen ze de positieve gevolgen van deze Trias Energetica niet of niet goed. Dit brengt burgers in een negatieve spiraal: gezinnen met slecht geïsoleerde woningen, verouderde verwarmingssystemen en vervuilende auto’s zien hun energiebudgetten de hoogte inschieten, waardoor ze paradoxaal genoeg niet kunnen investeren in efficiënte isolatie of energiezuinige voertuigen. De economische wereld kan zeker voordeel halen uit de toepassing van deze belasting, die mensen tot verandering zou dwingen, net als de vele bedrijven die de stap nu al zetten. Corentin de Salle, directeur van de Centre Jean Gol De liberalen zijn tegen het principe van een CO2 - belasting. Met de taxshift hebben we bewezen dat een positieve verandering mogelijk is door het overhevelen van de opbrengst van de energiebelasting naar de verlaging van de arbeidskosten. Hierdoor konden wij in België 219.000 banen creëren. De verhoogde BTW op energie heeft een verwaarloosbaar effect gehad op de koopkracht (de winst is 15 tot 20 keer groter dan het verlies). De situatie is anders in Frankrijk, waar de accijnzen werden verhoogd en bovendien een koolstofbelasting werd ingevoerd. In beide landen zijn echter de plattelandsbewoners het kind van de rekening vanwege de schaarste aan openbaar vervoer. Deze overdreven belasting op fossiele energie is het gevolg van een te haastige energietransitie. Ik stel de energietransitie niet in twijfel, maar het onrealistische tempo ervan. De intermitterende, hernieuwbare energieoplossingen zijn nog niet volwassen. Alvorens windenergie of fotovoltaïsche energie op grote schaal te veralgemenen, moet het probleem van de energieopslag worden opgelost. Deze sector met CO2 -belastingen willen ondersteunen is onverantwoord. Duurzame ontwikkeling combineert ecologische, sociale en economische belangen. De fervente voorstanders van de ecologie hebben echter de neiging om de sociale dimensie te vergeten. We moeten ons de tijd gunnen om deze verandering soepel te laten verlopen. In dit geval twijfel ik er niet aan dat de minst bedeelden steun zouden kunnen krijgen onder de vorm van verwarmingsbonnen of sociale tarieven. En de energie-intensieve industrieën zouden, net als in Duitsland, profiteren van lagere prijzen. Maar hoe zit het dan met de middenklasse? Omdat ze te “rijk” is om geholpen te worden, zou ze onvermijdelijk de prijs van een CO2 -belasting alleen moeten betalen. En dat kan ik als liberaal niet accepteren. Johan Debière 14 ❙ Brussel Metropool - januari 2019

Ideeën “Een bedrijfsleider is vooral een creatieveling!” ● Open Source Velen vragen zich af wat het essentiële kenmerk is van goede bedrijfsleiders. Intelligentie, commercieel talent, leiderschap ... aan mogelijke antwoorden geen tekort. Persoonlijk zie ik er maar één: creativiteit. Neem nu een startup. Creativiteit is uiteraard haar voornaamste stuwkracht. Producten of diensten, en in welk land dan ook, het maakt niet uit: alles begint met een goed idee. Een verschillend, innovatief idee. Je kunt je natuurlijk inbeelden als een nieuwe Thomas Edison, Steve Jobs of Elon Musk, maar in werkelijkheid gebeuren de meeste innovaties op een veel kleinere schaal: een mooier, goedkoper, gemakkelijker te gebruiken product of een snellere service ...: sommige grote bedrijven zijn begonnen met zulke eenvoudige concepten. Eenmaal opgericht, moet het bedrijf worden ontwikkeld. Opnieuw geldt creativiteit als het krachtigste hulpmiddel van de leider. Hoe kunnen we anders de talloze vragen en uitdagingen overwinnen waar niemand in het bedrijf ooit mee te maken heeft gehad? We weten niet alles. Onze teams ook niet. En we kunnen niet overal (relevant) advies over krijgen. Daarom moeten we vaak vertrouwen op onze creativiteit. Nieuwe organisatievormen ontstaan omdat we gedwongen worden om een nieuw probleem te omzeilen. In dit verband is de kostelijke autobiografie van Ray Kroc, de oprichter (of eerder ontwikkelaar) van de McDonald’s-keten, zeker aan te bevelen. Oké, nu is het bedrijf groot geworden, zelfs internationaal. Blijft creativiteit het beste wapen van zijn topman? Vanzelfsprekend! Wat is de toegevoegde waarde van de CEO tegenover zijn CFO, HR Director of Marketing Director? Hij is duidelijk geen expert op hun respectieve gebieden. De CEO is (of wordt na verloop van tijd en groei) een goede generalist. Hij moet voor de onderneming een coherente en ambitieuze strategie ontwikkelen (een zeer creatieve oefening), haar medewerkers inspireren en hen uitdagen. En verder nieuwe ideeën inbrengen, de medewerkers ‘out of the box’ helpen Giles Daoust, CEO van Daoust en Title Media nadenken. Kortom, de mensen helpen zelf … creatief te worden. Of een bedrijf nu klein, middelgroot of groot is, of het nu groeit, stagneert of krimpt, kansen en bedreigingen kun je niet ‘gewoon’ beheren met een paar goede oude recepten uit de business school, door de Harvard Business Review te lezen of te luisteren naar consultant McDeBain. De rol van de CEO is niet om het ‘geplande’, maar wel het onverwachte te managen. Om het hoofd te bieden aan de verrassingen in het leven van een bedrijf volstaat kennis niet. De creativiteit helpt ons vooruit. Maar dan wel een gestructureerde creativiteit. Zonder structuur is creativiteit waardeloos. Goede ideeën onderscheiden van slechte en ze effectief uitvoeren is de grootste uitdaging. Walt Disney zou honderd keer failliet zijn gegaan zonder zijn broer Roy, de organisator (en financier) van de familie. Maar zonder Walt zou Roy helemaal niets bereikt hebben. En Mark Zuckerberg zou niet kunnen functioneren zonder Sheryl Sandberg. Er zijn vele voorbeelden. En dan is er nog de witte raaf: de creatieveling die zelf gestructureerd is (een beetje schizofreen). Als creativiteit effectief de troef is van de goede leider, dan is het jammer dat ze zo weinig aan bod komt in de politieke wereld, of daar te vaak verkeerd gebruikt wordt. We verbazen ons over de creativiteit in sommige verkiezingscampagnes, in de omgang met de media, zelfs in onze institutionele hervorming ... Vandaar ook onze teleurstelling tegenover bijvoorbeeld het plan dat de overheidsuitgaven zogezegd moet terugschroeven, tegenover het gebruik van technologie, of, globaal, de visie op de toekomst. Misschien is de structuur van de moderne staten zo stijf dat ze creativiteit kortwiekt? Zou dit misschien de bron zijn van de huidige problemen, van het populisme van extremen tot en met de anarchistische bewegingen? In een wereld die gedreven wordt door steeds meer innovatieve bedrijven, stelt zich de vraag of de politieke wereld niet aan creativiteit tekortschiet … Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 15

Wordt Brussel 5G-piloot? De hoofdstad van Europa en van België vertoont een ideaal profiel van pilootstad voor de ontplooiing van 5G tussen nu en 2020. Dit is trouwens een belangrijk element in de economische ontwikkelingsstrategie van Europa. De uitzendnorm wordt momenteel herzien om de ontplooiing van toekomstige technologieën mogelijk te maken en tegelijk de veiligheid en de gezondheid van de burgers te waarborgen. Er zijn echter nog andere uitdagingen. Bezinning ● Verkiezingen 2019 I n oktober kondigde de Brusselse regering de verhoging aan van de uitzendnorm tot 14,5 volt per meter, conform de vaststelling van regulator BIPT die oordeelt dat “de huidige uitzendnorm niet volstaat om in de toekomst een kwalitatief en goed presterend netwerk te verzekeren.” Als de regering het standpunt van het BIPT wil volgen, dient echter een norm te worden bepaald die een goede dekking garandeert, ‘witte zones’ wegwerkt en bovendien de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) naleeft. In deze context is de wens van Alexander De Croo, federaal minister van Telecommunicatie en Digitale Agenda, om de Belgische markt te openen voor een 4de mobiele operator niet meteen goed nieuws voor Brussel en alle Belgische klanten. Een dergelijke maatregel zou alle mogelijkheden blokkeren die de herziening van de uitzendnormen in Brussel laat doorschemeren. Commentaar van de Brusselse minister-president Rudi Vervoort: “Als er hier een 4de operator optreedt, moeten we het debat in Brussel volledig herbeginnen.” Een 4de operator kan dus op korte termijn de ontplooiing van 5G in Brussel dwarsbomen. Dit scenario negeert ook de verwachtingen van de sector en de belangen van de gebruikers, die trouwens tevreden tot zeer tevreden zijn met de service en de tarieven van hun mobiele operator in België. De prijzenoorlog veroorzaakt door de nieuwe operator zou een gevoelige daling van de investeringscapaciteit van de telecomoperatoren teweegbrengen. België moet massaal investeren in nieuwe infrastructuur voor zijn technologische doorbraak. Laten we dus nu geen druk uitoefenen op de spelers die hiertoe moeten bijdragen. Ter informatie hebben de drie in België actieve operatoren in 2017 samen zowat 400 miljoen geïnvesteerd in onderhoud en ontwikkeling van hun infrastructuur. Het zou daarom wijzer zijn samen met de huidige spelers de nodige investeringen te bepalen dan nu een vierde operator op de markt te introduceren, wat gepaard zou gaan met een geraamd 1,3 miljard aan infrastructuurkosten. Meer nog: om de aantrekkelijkheid en de veiligheid van investeringen in 5G vereisen een stabiel en aanmoedigend wettelijk en fiscaal kader. Daarom zouden bv. alle uitzendmasten moeten worden vrijgesteld van gemeentelijke belastingen. Dit stelt Beci in zijn memorandum De stad van de Toekomst en tijdens contacten met Brusselse beleidsmensen. Innovatie stimuleren is rendabeler dan ze te belasten. Een kwalitatief en efficiënt netwerk effent bovendien de weg voor nieuwe diensten in domeinen als gezondheidszorg, mobiliteit, veiligheid, netheid, milieu, logistiek en vele andere. Dit is de voorwaarde voor het bestaan en de ontwikkeling van een volwaardige Smart City. ● Vincent Delannoy Download het memorandum De stad van de Toekomst op: http://go.beci.be/toekomst. 16 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 © Getty

DATA PRIVACY BOX om uw naleving van de GDPR te vereenvoudigen VEREENVOUDIG UW LEVEN ALS ONDERNEMER DANKZIJ ONZE TOOLS Ontdek het exclusieve aanbod voor PARTENA Professional klanten De bescherming van persoonsgegevens is voor ondernemingen een noodzaak sinds mei 2018. Toen trad immers de algemene verordening gegevensbescherming (GDPR) in werking. Deze nieuwe regelgeving heeft twee hoofddoelstellingen: § Versterking van de bescherming van de rechten en vrijheden van personen van wie gegevens worden verzameld; § Harmonisering van de materie en een beter verkeer van deze gegevens binnen de EU. HOE WEET IK OF DE GDPR OOK OP MIJ VAN TOEPASSING IS? Verwerkt u persoonsgegevens van uw klanten, werknemers of leveranciers? Dan moet u rekening houden met de GDPR! En om u te helpen GDPR-compliant te worden, bieden Partena Professional en zijn partner Data Privacy Box u een platform aan met tools en diensten. Daarmee beheert u uw compliance met dit nieuwe wettelijke kader. Als u twijfelt is het de hoogste tijd om werk te maken van uw GDPR-compliance. ONTDEK HET EXCLUSIEVE AANBOD VOOR KLANTEN VAN PARTENA PROFESSIONAL Als Partena Professional-klant: § Krijgt u gratis toegang tot de GDPR-maturiteitsaudit waarmee u kunt bepalen in welke mate u GDPR-compliant bent; § Ontvangt u een Partena-kortingscode omdat u de tool in gebruik neemt Raadpleeg het onlineplatform van Data Privacy Box en Partena Professional om te profi teren van dit aanbod op ons website www.partena-professional.be/data-privacy-box-en-gdpr-package

Ideeën Vragen over E40 staan nog open Het bericht dat de Brusselse regering snel werk wil maken van de versmalling van de E40 zorgde voor paniek bij de experts en organisaties die kritisch staan tegenover de plannen. “Het komende jaar zal er nog niets ingrijpends gebeuren”, klinkt het nu sussend. De ingang van de E40 veranderen in een stadsboulevard? Misschien, maar niet voor 2020… ● Mobiliteit B russel wil meer controle verwerven over de toegangswegen tot de stad. De grootste doorn in het oog is de E40, die vandaag de status heeft van een autosnelweg. Door deze te versmallen tussen de Rand en het Reyerscomplex en zodoende om te vormen tot een stadsboulevard, hoopt de Brusselse regering twee doelen te realiseren: de stroken langs de E40 waar een bouwverbod geldt, inrichten in lijn met het in 2017 goedgekeurde Masterplan Parkway E40 én er een maximumsnelheid van 70 km/u invoeren. “Dit zal niet noodzakelijk een negatieve invloed hebben op het aantal voertuigen dat de weg aankan”, merkt Jo De Witte op, woordvoerder van het kabinet van Brussels minister-president Rudi Vervoort. “Door de auto’s minder snel te doen rijden, kan er juist meer verkeer verwerkt worden, omdat de afstand tussen de voertuigen kleiner is.” Niettemin zijn er heel wat koele minnaars van de plannen te vinden bij experts, ondernemers en Vlaamse politici. Bij hen ontstond er onlangs ongerustheid toen er berichten in de pers verschenen waaruit bleek dat minister-president Vervoort nog voor het einde van deze legislatuur werk wil maken van de reductie van zes naar vier rijstroken op het Brusselse stuk van de E40. Tijdens een Commissievergadering voor Mobiliteit en Openbare Werken in het Vlaams parlement eind november vertelde Vlaams minister Ben Weyts dat hij de bevoegde Brusselse minister Pascal Smet om tekst en uitleg had gevraagd. “Uit de toelichting die we kregen blijkt dat er het komende jaar nog niets ingrijpends zal gebeuren aan de E40, vanwege de lopende projecten aan de Reyerslaan”, verklaarde Ben Weyts. “Een heraanleg is absoluut nog niet aan de orde: er zijn nog geen vergunningen en alle procedures moeten nog doorlopen worden.” Eerst de Reyerstunnels Momenteel wordt er inderdaad nog volop gewerkt aan de Reyerstunnels. Vier van de zes tunnelmonden worden gerenoveerd, een werk dat nog dit jaar afgerond moet zijn. Daarna pas start de eigenlijke herinrichting van de Reyerslaan. “Die zal eind 2019 klaar zijn, wat een optimistische inschatting is”, zegt Ben Weyts. “Ten vroegste in 2020 komt het Parkwayproject aan bod, in de veronderstelling dat alle procedures tegen dan al doorlopen zijn.” Het kabinet van Rudi Vervoort bevestigt deze timing. “De regering onderzoekt nu welke juridische aspecten nageleefd moeten worden om tot een herklassering van de E40 over te kunnen gaan”, vertelt Jo De Witte. En zo komt hij tot een iets voorzichtiger uitspraak dan die in de kranten gedrukt stond. “We willen in elk geval nog tijdens deze legislatuur zo veel mogelijk vooruitgang boeken.” De mobiliteitsorganisatie Touring, die vertegenwoordigd is de Gewestelijke Mobiliteitscommissie (GMC) in Brus18 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 © Belga

sel, is niet formeel tegen de plannen van de Brusselse regering – “Het kan een mooi project voor Brussel worden dat voor minder autoverkeer in de stad zorgt”, dixit woordvoerder Danny Smagghe – maar vraagt wel begeleidende maatregelen. “Waarom denkt men bijvoorbeeld niet aan een overstapparking?”, vraagt Smagghe zich af. “Voor zo’n Park & Ride (P+R) zone aan de ingang van het Brussels Gewest, daar waar de E40 zal overlopen in een stadsboulevard, pleiten wij al heel lang. Daarnaast zou men het openbaar vervoer beter moeten uitbouwen. Je moet de mensen alternatieve mogelijkheden om zich te verplaatsen aanbieden en liefst vóór de versmalling een feit is. Dan kun je pas écht spreken van het anders invullen van de mobiliteit.” Vele stemmen binnen de GMC zijn vragende partij voor een proefopstelling, gekoppeld aan impactmetingen. “Zoiets is perfect mogelijk”, meent Danny Smagghe. “Een soortgelijke proefopstelling is er op dit moment al in de buurt van de Basiliek van Koekelberg, omdat men daar van rijrichtingen wil veranderen. Daar zijn intussen al aanpassingen doorgevoerd op vraag van de buurtbewoners. Het is goed bij zo’n test de impact op de doorstroming van het verkeer te analyseren. Meten is weten en laat je toe aanpassingen aan te brengen voor de versmalling definitief wordt. Wat wij vrezen is dat er stroomopwaarts meer file zal ontstaan. Mocht dat effectief blijken, dan moet men daar toch rekening mee houden? Het is raadzaam om daar experts bij te betrekken. De GMC kan daar zeker zijn steentje toe bijdragen. Daar zijn tenslotte externe studiebureaus bij betrokken, laten we gebruik maken van hun expertise.” Beperkte impact Bij het kabinet van Rudi Vervoort horen we dat het studiebureau dat Pascal Smet en Ben Weyts, Brussels minister en Vlaams minister van mobiliteit. met de uitwerking van het Masterplan voor de E40 belast werd, de impact heeft bestudeerd van de uiteenlopende voorstellen. “Wat het autoverkeer betreft, ging men ervan uit de bestaande verwerkingscapaciteit te behouden, wat neerkomt op 6.000 particuliere of daarmee gelijkgestelde voertuigen per uur tijdens het spitsuur”, licht Jo De Witte toe. “Het voorstel zal dus niet uitsluitend invloed hebben op de bereikbaarheid van het stadscentrum, maar zal ook de levenskwaliteit in de wijken verbeteren omdat de auto’s er trager zullen rijden en minder geluidshinder veroorzaken. Bovendien zullen de auto’s die Brussel binnenrijden gebruik kunnen maken van een betere signalisatie en wegmarkeringen, waardoor het verkeer vlotter zal verlopen.” Vlaams minister voor mobiliteit Ben Weyts bevestigt dat een Brusselse studie heeft uitgewezen dat er geen effect zou zijn voor de Ring rond Brussel. “De E40 bestaat in Vlaanderen uit tweemaal drie rijstroken en gaat over in tweemaal vier en zelfs tweemaal zes rijstroken in Brussel”, legt hij uit. “Mocht er een weerslag zijn, dan zou dat vreemd zijn. Vandaag hebben we een omgekeerde trechter. In Brussel verbreed je dus. Als de Brusselse regering beslist om de E40 te versmallen, dan zal de impact daarvan eerder beperkt zijn. Er zijn wél nog een aantal openstaande vragen. Wat is de impact op de andere gewestwegen, op het onderliggende wegennetwerk?” Goed overleg Volgens Jo De Witte zal een eerste fase van de versmalling, bestaande uit enkele snelle aanpassingswerken, meteen dienst doen als test. Over mogelijke flankerende maatregelen, zoals investeringen in openbaar vervoer en overstapparkings zegt hij dat de logica achter de heraanleg van de toegangsweg deel uitmaakt van een globale aanpak. “Het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling werd onlangs officieel door de Brusselse regering goedgekeurd en hetzelfde zal binnenkort met het mobiliteitsplan Good Move gebeuren. Beide ondersteunen dezelfde visie, waarin de levenskwaliteit in de Brusselse wijken centraal staat. Het aanbod van het openbaar vervoer zal in dat verband effectief verder moeten evolueren en ook het P+R principe wordt erin meegenomen.” Ben Weyts vindt een proefproject niet strikt noodzakelijk, zolang er goed overleg is tussen de administraties. Hij zegt dat hij zich in de contacten met collega Smet soepel opstelt en zelf alle nodige informatie over zijn eigen plannen met de Ring rond Brussel deelt. “Dan verwacht ik ook volledige transparantie en bereidheid tot overleg.” ● Peter Van Dyck Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 19 © Belga

kantoren geen tijdelijke trend Ideeën Tijdelijke bezetting van Eind november organiseerde de Executive Master Immobiliën (EMI) een debat over de tijdelijke bezetting van kantooroppervlakten. De conferentie vond plaats op de 23e verdieping van de WTC 1 toren, midden in de Noordwijk. Zicht op de Noordwijk: het “Brusselse Manhattan” ● Stedenbouw & Immobiliën D e aantrekkelijkheid van het Brusselse vastgoed voedde al heel wat debatten. Er komt namelijk regelmatig kritiek op de algemene kosten van gebouwen, mobiliteit, de trage en ingewikkelde administratieve procedures en de fiscaliteit, allemaal problemen die steeds meer investeerders op afstand houden. Bovendien volgt de bezetting van kantooroppervlakten in de hoofdstad een neerwaartse en blijkbaar niet meer te keren trend, terwijl coworking-ruimten zich zeer snel ontwikkelen: in een jaar tijd is hun totale oppervlakte van 35 naar 70.000 m² gestegen. Het was dan ook niet verwonderlijk dat de tijdelijke bezetting van kantoren het thema werd van de openingsconferentie van de 8e EMI promotie, op 22 november … “De huidige razendsnelle veranderingen sparen de vastgoedsector niet. Veel spelers van onze sector zijn ermee bezig!” Aldus de inleidende woorden van Anders Böhlke, die zich als directeur van het programma verheugde om de meerdere deskundigen uit privé en overheid die, in het panel, ervaring en overwegingen kwamen delen. “Spontaan gaat de vastgoedsector nog steeds voor langetermijnvisies, terwijl een echtpaar of een gezin vandaag gemiddeld amper zeven jaar standhoudt!”, verklapte hij, met een knipoogje. Hij had het ook over de WTC, “die destijds weliswaar enkele schandalen doorstond, maar zich vandaag voorbereidt op een nieuw, optimaal gebruik van zijn oppervlakte.” Hij gaf daarna het woord aan Alain Deneef, die als moderator van de rondetafelgesprekken optrad. Het voor iedereen voordelige tweede leven van een gebouw De Fransman Frank Gauthier (CEO van Captown) beet de spits af met zijn visie van de markt: “Kiezen of ondergaan! Met de nieuwe vormen van economie zien we ook nieuwe spelers optreden. Laten we allen nadenken over leegstand, de mogelijkheden van een site en wat we ermee kunnen 20 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 beginnen”, zei hij terwijl hij beelden toonden van sommige van zijn verwezenlijkingen: verlaten historische panden die hij deed opleven dankzij politieke partnerschappen en de inzet van buurtbewoners. “Leegstand boeit nostalgici, maar niet de buurtbewoners, die vooral vrezen voor het imago van hun wijk. Geef een verlaten site een tweede leven op een doordachte manier, en iedereen vaart er wel bij. Denk bijvoorbeeld aan een tentoonstelling, een evenement, workshops of parcours van kunstenaars.” Jacques Lefèvre (CEO van de BPI groep) weet wat kunstenaars kunnen. Deze kunstliefhebber heeft al lang begrepen dat de residentiële markt verandert (de Kroontuinen als voorbeeld) en dat gemengde stedelijke projecten heel wat troeven bieden (het Belvue Museum, o.a.). Hij verwees naar de typisch tijdelijke bezetting van de vroegere hoofdzetel van Solvay: “Een ganse wijk leefde daar op door de klemtoon te leggen op kunst. Denis Meyers bedekte daar, als kunstenaar, 25.000 m² muren en plafonds met zijn schilderkunst. Hij is zes maanden © Belga

op de site actief geweest en haalde ook andere kunstenaars aan boord. Duizenden bezoekers kwamen dit werk bewonderen, wat natuurlijk een positieve weerslag had in de buurt, onder andere voor de winkels. De kunstenaar verwierf beroemdheid, de plaats werd een merk op zich en wij sleepten zelfs de ‘Caïus de l’Entreprise mécène de l’année’ in de wacht!” De enthousiaste en goed ingelichte Jacques Lefèvre voegde er wat later aan toe: “Het is nooit te laat om oplossingen te vinden. De tijdelijke bezetting kampt soms nog met een slecht imago en valt soms duur uit, onder andere wegens de nodige beveiliging, maar dit type initiatief heeft een ingrijpende en positieve impact op de samenleving. Er komen ongetwijfeld nog andere ideeën opborrelen. Dit is trouwens nodig om nieuwe kansen te bieden aan investeerders, ook uit het buitenland. We moeten nog andere contacten leggen om ons ecosysteem te verbeteren, nieuwe functionaliteiten te vinden, en ook nieuwe partners. Dit alles draagt bij tot een vlottere samenleving, in alle gelederen van de maatschappij. Vandaag evolueert het denkproces naar het begrip van gemeenschap: samenkomen is de boodschap. De jongeren leven trouwens totaal anders dan vroeger!” Nog veel bruikbare oppervlakte Gilles Delforge (Directeur van de MSI, Maatschappij voor Stedelijke Inrichting) wil al geruime tijd gebouwen opwaarderen die bijdragen tot de uitstraling van Brussel (Mediapark, Citroën, Renbaan van Bosvoorde …). Hij had het over de 48.000 m² van de oude kazernes in Etterbeek, waar Brussel-Hoofdstad aandeelhouder van is. “ULB en VUB zijn er aan de slag en ontwikkelen er woningen voor studenten en gezinnen, naast universitaire infrastructuur. De site is in een bijzonder slechte staat. Vandaar het belang om snel te reageren zodat de wijk inspraak krijgt en de bezetting een invloed heeft op de toekomst van dit vastgoed.” Delforge is al even optimistisch ingesteld als de andere leden van het panel: “Ik geloof dat tijdelijke bezetting van panden helemaal geen tijdelijke trend is, met de opkomst van starters die een nieuwe economische dynamiek op gang brengen. Laten we niet vergeten dat er nog veel bruikbare oppervlakte bestaat, waaronder braakliggende spoorwegterreinen.” De tijdelijke bezetting als maatschappelijk doel Benoît De Blieck (CEO van Befimmo, het vastgoedbedrijf dat eigenaar is van de WTC) schetste de geschiedenis van het pand waar een debat plaatsvond: “Oorspronkelijk was het project bedoeld om een vervallen volkswijk nieuw leven in te blazen. De multinationals zijn er zich helaas nooit komen vestigen! Vandaag komt er schot in de zaak. Behalve de WTC toren, waar verschillende activiteiten en evenementen plaatsvinden, is de ganse Noordwijk aan het veranderen. Het is hoe langer hoe minder een kantorencentrum, met alle gevolgen van dien voor deze wijk, vlak naast het historisch centrum. De buurt is vlot toegankelijk en blijkbaar voelen technologische ondernemingen er zich goed. We sleutelen nu aan een nieuwe belangstelling, vanuit een goed inzicht in de eigenheid van de wijk. We trachten iedereen erbij te betrekken en leggen de klemtoon op de multiculturele troeven en de veelzijdigheid. Het is een grootschalig project voor de toekomst.” Benoît De Blieck beaamt verder wat ook de andere panelleden beweerden: “Tijdelijke bezetting is geen voorbijgaande trend, noch een algemene situatie. Deze evolutie streeft een sociaal en zelfs maatschappelijk doel na, ook al is dit niet meteen rendabel. In de komende jaren zal het gebruik van gebouwen verder veranderen. En dat geldt ook voor hun imago. Laten we eerlijk toegeven dat deze gigantische kantoorgebouwen voorbijgestreefd zijn. Flexibiliteit en gezelligheid krijgen vandaag voorrang!” De laatste genodigde was Serge Fautré, die 10 jaar lang aan het hoofd stond van het vastgoedbedrijf Cofinimmo. Vandaag is hij CEO van AG Real Estate, voorzitter van de BVS en van het stuurcomité van de EMI. “Laten we stoutmoedig en uiterst creatief zijn”, besloot hij. “Laten we risico’s nemen, ook al gaat dit met vergissingen gepaard. Laten we multidisciplinair te werk gaan en een nieuw imago geven aan de vastgoedsector door hem in een bredere context te verankeren: de algemene ontplooiing van de stad!” ● David Hainaut Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 21 D.R. D.R.

International 10 pour tips om met Japan zaken te doen 5. Doe niet gewichtig. U hoeft niet aan te tonen dat u Voor westerlingen is Japan een andere planeet. Niet alleen de taal is er totaal anders, maar ook de cultuur en de manier van zakendoen. Wees hiervan goed op de hoogte! Dit was althans het thema van een seminar dat Beci onlangs organiseerde in samenspraak met het EU-Japan Centre for Industrial Cooperation. ● Enterprise Europe Network W eet u nog, “Lost In Translation”? Bob Harris (geïnterpreteerd door Bill Murray) ervaart de grootste moeite om aan zijn trekken te komen. Hij verkeert letterlijk in een ‘culturele schoktoestand’ en begrijpt geen snars van de Japanse levenswijze. Om te vermijden dat u zelf ‘in de vertaling verloren loopt’ wanneer u met Japanse zakenlieden onderhandelt, volgt u best de waardevolle tips van mevrouw Chieko Nakabayashi! 1. Vergeet de cadeautjes niet! Tijdens de eerste ontmoeting zullen uw Japanse gesprekspartners u een cadeau overhandigen. Stap er dus niet naartoe zonder zelf een geschenk te hebben voorzien. Voor Belgen is dit bijzonder gemakkelijk: een doos Belgische chocolade of een ballotin lekkere pralines. Des te meer omdat Japanners het liefst cadeaus ontvangen die ze zelf kunnen delen. 2. Voorzie voldoende visitekaartjes, en dan liefst met uw foto erop. En als het kan, vermeld dan naast uw naam de fonetische spelling ervan. Behandel met de grootste zorg de visitekaartjes die u zelf krijgt, want uw gesprekspartners interpreteren dit als uw manier van zakendoen en zich in het leven te gedragen. Ideaal is een doosje waar u de kaartjes zorgvuldig in opbergt. 3. Onderteken geen exclusiviteitscontract! Meestal is een partner niet in gans het land vertegenwoordigd. Bereid een evenwichtig contract voor en probeer in de mate van het mogelijke niet van partner te veranderen, want dit geeft een slechte indruk. 4. Ga voor een lange-termijnverbintenis: :Japanse bedrijfsleiders houden niet van kortstondige projecten. Zij hechten belang aan vertrouwen – en dat vergt tijd. 22 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 ‘de baas’ bent. De Japanners die u ontmoet, vertegenwoordigen hun bedrijven en teams. Blijf dus bescheiden. De rol van de hogere kaderleden bestaat erin na te gaan of iedereen wel degelijk heeft deelgenomen in het proces, en ervoor te zorgen dat de finale beslissing wordt uitgevoerd. 6. Wees voorzichtig wanneer u communiceert. Japanners lossen hun problemen liefst achter gesloten deuren op, alleen met de betrokken collega’s, zodat niemand zijn gezicht verliest. Confronteer uw team niet met het Japanse team. Zorg ervoor dat uw Japanse tegenhangers zich nooit in een netelige situatie bevinden ten aanzien van uzelf of intern, binnen hun onderneming. 7. Presenteer referenties. Dat soort gegevens verhoogt uw geloofwaardigheid en vergemakkelijkt het contact. 8. Onderzoek de specifieke eigenheden van de Japanse markt voordat u er een product op lanceert. Japanners houden van kleine, verzorgde, milieuvriendelijke en, zo mogelijk, geïndividualiseerde verpakkingen. 9. Als u een vrouwelijke bedrijfsleider bent: u moet beseffen dat de Japanse samenleving nog sterk door mannen wordt gedomineerd. Wanneer u potentiële Japanse partners voor het eerst ontmoet, laat u dan door een mannelijke collega introduceren. U zult zich daar misschien aan ergeren, maar op die manier dwingt u respect af. 10. Een troef: werf een Japanse medewerker aan in uw onderneming of tijdens de gesprekken. Deze tussenpersoon moet meer doen dan gewoon vertalen: ook uw gesprekspartners overtuigen. In 2019 wordt een nieuwe overeenkomst tussen de EU en Japan van kracht. Dit akkoord zal de handelsbetrekkingen vergemakkelijken, onder andere dankzij een verlaging van de import/exporttarieven op een brede waaier goederen. Het EU-Japan Centre for Industrial Cooperation beschikt, als Enterprise Europe Network contactpunt voor Japan, over hulpmiddelen en informatie (onder meer ‘fact sheets’ over het economisch partnerschapsakkoord) en organiseert bovendien webinars en matchmaking events om Europese bedrijven te helpen de Japanse markt te benaderen. ● Rachely Burgos Marin Informatie: www.eu-japan.eu www.eubusinessinjapan.eu

Get hub, stand hub for 366 dagen geleden zag hub.brussels het levenslicht. Ons agentschap ontstond uit de fusie van Atrium, Impulse en Brussels Invest & Export en beschikte al van dag 1 over een driedubbele expertise. Onze teams, die overlopen met liefde voor Brussel en al heel wat praktijkervaring hebben, kunnen bedrijven nu een begeleiding aanbieden die drie keer zo efficiënt is, voor hun opstart, hun groei, hun innovatie en hun internationalisering. Dit Nieuwjaar vieren we onze eerste verjaardag. Samen met u verkennen we nieuwe horizonten, tot ver buiten Brussel. Hebt u een project voor 2019? Stand hub for Brussels!

Topic Brussel, in de nabije toekomst? Een toffe stad! We hebben elkaar allemaal het beste toegewenst, met daarbij wellicht een paar goede (en kortstondige?) voornemens. Wat moeten we de Brusselse ondernemingen nu eigenlijk toewensen voor 2019? ● Get ready for tomorrow D Brussel Metropool heeft een nieuwe vorm van partnerschap op gang gebracht door de directie van het maandelijkse nummer toe te vertrouwen aan een persoonlijkheid uit de bedrijfswereld. Op die manier werd Emmanuel Goedseels onze eerste ‘gasthoofdredacteur’. e verkiezingen in mei zullen het politieke beleid in ons Gewest alvast flink opfrissen. De economische activiteit hangt echter niet uitsluitend af van de politiek, gelukkig maar. Wat wij onze metropool dus toewensen is dat ze haar uitstraling in België en in het buitenland behoudt! Heel wat steden ontwikkelden een ‘haat-liefde’ verhouding met hun burgers, pendelaars, ondernemingen en handelszaken. Maar kijk, van zodra wij een tijdje buiten onze stad vertoeven, ervaren we een zeker heimwee. Tijdens de afgelopen jaren lag de focus in Brussel te veel op het negatieve. Laten we een kijkje nemen aan de andere kant van de spiegel. Brussel is tegelijk een gewestelijke, nationale, Europese en wereldhoofdstad. Wie in de Verenigde Staten of in Azië reist, beseft al gauw dat ‘Brussels’ vaak meer bekendheid geniet dan ‘Belgium’, behalve wanneer er sprake is van bier en chocolade. Wat zijn de troeven en uitdagingen van de Brusselse economie in 2019? Allemaal thema’s die het aankaarten waard zijn. 24 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 Een eerste belangrijke vraag voor een onderneming is de keuze van een vestigingsplaats. Wat is het nut van een zetel of kantoren in Brussel? Is dit een commercieel pluspunt? Een kijkje naar de websites van ondernemingen in de Vlaamse en de Waalse rand rond Brussel toont aan dat ze hameren op de nabijheid van Brussel. Soms met een opzettelijke verwarring (‘Diegem-Brussels’, bijvoorbeeld). Kantoren in Brussel? Hoe aantrekkelijk zijn die voor werknemers (Brusselaars en Belgische pendelaars) en voor expats en eendaagse bezoekers? Wat met de aanslepende mobiliteitsproblemen, die trouwens helemaal geen lokale exclusiviteit zijn? Brussel is een Gewest dat talloze instellingen concentreert, maar ook uitblinkt door de diensten van zijn handelszaken en ondernemingen. Welke rol speelt de stad in de digitale wereld, die overduidelijk onze toekomst zal bepalen? De economische activiteit en de groei zijn de energiebronnen van onze metropool, uiteraard. Maar de stad kan niet vooruit zonder een duurzaam ontwikkelingsbeleid op sociaal, maatschappelijk en milieuvlak. © Reporters

De redactievergadering van 19 oktober, bij Beci. Van links naar rechts: Salima Serouane (Beci adviseur), Gery Brusselmans (freelance redacteur), Emmanuel Goedseels, Emmanuel Robert (Media Coordinator bij Beci), Laurie Verheyen (Events Planner bij Beci) en Catherine Tricot (Partnerships & Business Development bij Beci). In de volgende artikelen bespreken we met u al deze grote uitdagingen voor de toekomst. Als de stad hierin succes oogst, zal ze haar aantrekkingskracht nog vergroten. Ze zal namelijk gevolg hebben gegeven aan de behoeften van een internationale hoofdstad, met al de eigenheden en troeven die haar statuut inhoudt. Emmanuel Goedseels Partner Whyte Corporate Affairs Gasthoofdredacteur In het gezelschap van Olivier Willocx, CEO van Beci (rechts). Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 25 © Reporters © Reporters © Reporters

Topic Verleiden om efficiënter te rekruteren Een witte raaf vinden blijft een hindernisloop voor de bedrijfswereld. Oorzaken hiervan zijn o.a. de bereikbaarheid van Brussel, tweetaligheid en de digitalisering van de werkgelegenheid. ● Get ready for tomorrow “ E en van de eerste vragen van een werkgever aan een kandidaat is of hij bereid is dagelijks naar Brussel te pendelen.” Dit stelt Karsten De Clerck vast, als Managing Partner bij Egon Zehnder, een firma gespecialiseerd in de rekrutering van hogere kaderleden. Niet alleen werknemers ergeren zich aan stroeve mobiliteit: ook aanwervers zitten daarmee opgescheept. Een screening van CV’s volstaat vandaag niet meer om uitzonderlijke profielen te ontdekken en uit te nodigen op de klassieke sollicitatiegesprekken. Reactiviteit en innovatie spelen tegenwoordig een rol om een vacature te ‘verkopen’. “De moeizame rekrutering van de adequate kandidaat is nogal kenmerkend voor Brusselse ondernemingen”, stelt Grégory Renardy, directeur van Michael Page België. “Ik zie daar drie redenen voor. Ten eerste de tweetaligheid, of zelfs drietaligheid, die vrij moeilijk te vinden is, zeker in combinatie met een op zich al relatief zeldzaam profiel. Ten tweede de bereikbaarheid van Brussel. Vooral Nederlandstalige kandidaten aanvaarden moeilijk om dagelijks naar Brussel te pendelen, mede omdat zij in een economisch welvarend gewest leven. En ten derde zijn sommige ondernemingen door de internationale gerichtheid van Brussel en de zware belasting op banen ter plaatse, geneigd om te delokaliseren eerder dan mensen in de hoofdstad aan te werven. Tussen twee gelijkwaardige opties zal een werkgever altijd de voorkeur geven aan een kandidaat die al in België woont.” Andere elementen maken dit vraagstuk nog moeilijker: de daling van de werkloosheid en de steeds complexer wordende arbeidsmarkt. “In 10 jaar tijd is de markt uiterst ingewikkeld geworden, mede door de opkomst van banen en beroepen die in het begin van de jaren 2000 gewoon niet bestonden”, aldus nog Grégory Renardy. “Vandaag wordt niet langer gezocht naar een marketingmanager of een computerdeskundige, want er bestaan voortaan verscheidene profielen voor hetzelfde beroep. Daarom heerst er veel spanning op de markt, nu al drie jaar lang.” 70% van de werkgevers betreuren een tekort Een studie die het uitzendkantoor Tempo-Team eind 2019 publiceerde, verklaart dat “70% van de werkgevers in België oordelen dat de arbeidsmarkt een tekort aan potentiële werkkrachten vertoont.” Volgens de experten die wij interviewden, is dit niet sector-gebonden, wel een algemeen probleem. In het aanbod van functies zitten de knelpunten in domeinen als risicobeheer, topmanagers of persoonlijke hulpverlening (artsen en verpleegkundigen, bijvoorbeeld), om nog maar te zwijgen over beroepen in de nieuwe technologieën en de digitalisering: daar wordt regelmatig een beroep gedaan op kandidaten uit India of andere Aziatische landen om het tekort aan geschoolde werkkrachten in België te compenseren. Al deze factoren monden uit op een paradox: “De werkloosheid daalt, maar we zitten nu met een structurele werkloosheid”, zegt Karsten De Clerck. “Vraag en aanbod zijn niet langer op elkaar afgestemd. Voor elke vacature die wij publiceren, ontvangen wij talloze sollicitaties, maar de aangeboden vaardigheden stemmen zelden overeen met het gevraagde profiel.” Michel Verstraeten heeft daar als specialist HR-beheer en hoogleraar aan de ULB zijn mening over: “Goede kandidaten worden veel vaker benaBrussel Metropool - januari 2019 ❙ 27 © Getty

derd dan vroeger omdat ze op sociale netwerken als LinkedIn goed zichtbaar zijn. En de betrekkelijke traagheid van rekruteringsprocessen binnen de bedrijven maakt dit alles nog complexer.” Ook de motivering van de kandidaten is veranderd. “Tien jaar geleden bleven ze bij de klassieke verwachtingen”, stelt Grégory Renardy. “Redenen om in een bedrijf te gaan werken hadden te maken met doorgroeimogelijkheden, verantwoordelijkheden en loon. Vandaag zijn toekomstige werknemers op zoek naar een zinvolle baan. Ze stellen vragen rond de waarden van de onderneming, het evenwicht tussen privé en beroepsleven of de mogelijkheid van telewerken. Dit zijn geen specifieke verwachtingen van de zogenaamde ‘millennials’: kandidaten uit alle leeftijdscategorieën stellen dat soort vragen.” Flexibiliteit aanbieden Hoe vindt u nu de felbegeerde witte raaf op een te nauwe arbeidsmarkt? “Doorgrond de verwachtingen van de kandidaat om hem te verleiden”, stelt Karsten De Clerck. “Een toekomstige werknemer is meestal op zoek naar meer flexibiliteit, namelijk kortere arbeidstijden, de mogelijkheid om de dag vroeger te beginnen en dan ook vroeger naar huis te keren enz. Vlottende werkuren zijn bv. een manier om kandidaten uit de Brusselse rand aan te trekken.” Vervoer is een andere manier om een vacature op te waarderen. De bedrijfswagen is slechts één optie, naast andere mogelijkheden als fietsleasing of een treinabonnement. In Brussel mag het aspect huisvesting ook niet worden onderschat: “De kost van woongelegenheid in Brussel wordt stilaan problematisch, zeker wanneer het loon niet denderend is”, weet Karsten De Clerck. “In Londen voorzien werkgevers een uitkering aan mensen die in de stad wonen. Dezelfde premie kan worden omgezet 28 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 in een vergoeding voor openbaar vervoer, wanneer de werknemer buiten de stad woont.” Om de goede kandidaat te vinden bestaat er helaas geen kant-en-klaar recept. Volgens onze deskundigen blijven mond-tot-mondreclame en netwerking efficiënte methodes. Dit geldt ook voor de tussenkomst van een wervingskantoor. “Rekruteringagentschappen riskeerden met de opkomst van LinkedIn en andere sociale netwerken gewoon te verdwijnen, maar ik stel gelukkig het tegenovergestelde vast, omdat wij een werkelijke, voornamelijk mensgerichte meerwaarde bieden”, verklaart Grégory Renardy. Volgens de bovenvermelde Tempo-Team studie zou het tekort op de arbeidsmarkt gedeeltelijk kunnen worden verholpen door na te gaan of de kandidaat overeenstemt met het profiel van de onderneming eerder dan met de gezochte functie (37% van de respondenten). De aanwerver zou anderzijds ook meer kunnen focussen op talenten en vaardigheden dan op diploma (35% van de respondenten). ● Géry Brusselmans Robots om vlotter te rekruteren Een rekruteringadvertentie op internet genereert al gauw 500 kandidaturen, waarvan 80% weinig relevant. Om sollicitaties vlotter te verwerken doen sommige HR managers nu een beroep op robots. Concreet: software dat CV’s onderzoekt via algoritmes (Applicant Tracking Systems – ATS) en sollicitaties verwerpt niet te fel afwijken van de functie, bijvoorbeeld aan de hand van diploma’s of vaardigheden. De profielen worden op basis van een waardering gerangschikt en aan de HR manager voorgelegd. Op die manier kan de aanwerver specifiek meer belang hechten aan een bepaalde factor. “In de toekomst zou rekrutering ‘big data’ en deze programma’s moeten combineren”, vindt Prof. Michel Verstraeten (ULB). “Een grote onderneming zou de informatie in een CV kunnen analyseren en vergelijken met gegevens uit andere databanken. Een bepaald type hobby zou bijvoorbeeld als een troef kunnen worden beschouwd.” Laten we echter voorzichtig zijn: uit een recente studie van het uitzendkantoor Tempo-Team blijkt dat één Belgische onderneming op tien een beroep doet op zulke robots om sollicitaties te evalueren. De helft van de kandidaten keurt dit systeem echter af. Grégory Renardy (Michael Page Belgique) Pr Michel Verstraeten (ULB) Karsten De Clerck (Egon Zehnder)

Topic Digitalisering: geen ontkomen aan ● Get ready for tomorrow Als managers rond digitalisering vergaderen, ontstaan er spanningen. De meeste Brusselse ondernemingen hebben de stap al gezet, maar slechts gedeeltelijk. Dit is onder andere te wijten aan de kost en een tekort aan human resources. D igitalisering: dit woord dekt zoveel betekenissen dat je op den duur niet goed meer snapt waarover we het nu eigenlijk hebben. Voor een onderneming kan het gaan om de invoering van een elektronisch facturatiesysteem, maar ook de centralisering van data of de toepassing van artificiële intelligentie. “Globaal hebben we hier te maken met de invoering van digitale technologieën die volledig verschillen van wat 25 jaar geleden werd geïnstalleerd”, verklaart Bernard De Cannière, CEO van Audaxis, een bedrijf dat digitale oplossingen uitwerkt voor ondernemingen. De man is ook aan de Solvay Brussels School of Economics and Management belast met de nieuwe vorming in ‘digitale overgang’. Nu, hoe vaag het begrip ‘digitalisering’ ook moge zijn, er is geen ontkomen aan: op een of andere manier zult u deze stap moeten overwegen, ongeacht of u een kleine handelaar bent, zaakvoerder van een grote boekhandel of baas van een taxibedrijf. Doet u dat niet, dan riskeert u vroeg of laat de zaak te moeten opdoeken! Een eerste, nogal positieve vaststelling is dat heel wat Brusselse bedrijven al Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 29 © Getty

Wij worden niet langer geconfronteerd met technische of computer gebonden problemen, maar met een ware uitdaging op het vlak van innovatie. Bernard De Cannière, CEO van Audaxis 5 tips voor een succesvolle digitalisering Bernard De Cannière, CEO van Audaxis en hoogleraar digitale transformatie aan de Solvay Brussels School of Economics and Management, onthoudt vijf goede praktijken voor een geslaagde digitalisering: 1. Het onderwerp begrijpen: Vergaar informatie om inzicht te krijgen in digitalisering, de verschillende stappen en de mogelijkheden binnen uw sector. Blockchain (een technologie voor opslag en transmissie van informatie) is zeker een modewoord, maar in vele sectoren niet relevant. 2. Een standpunt innemen: Een taxibedrijf, een aannemer van openbare werken en een bank zullen niet dezelfde technologieën implementeren. In uw eigen sector moet u kiezen tussen een pioniersrol en een ‘me too’-situatie. 3. De interne processen onder de knie hebben: Een onderneming die geen duidelijke kijk heeft op de planning, de naleving van de termijnen of de kosten, neemt een risico met digitalisering. Deze onderneming moet eerst degelijkheid en betrouwbaarheid inbouwen in haar eigen structuur. 4. Op drie niveaus optreden: Digitalisering levert op drie niveaus voordelen op: een betere beleving voor de klant, een evolutie van het beroepsproces of een verandering van het business model. Probeer te bepalen op welk niveau de digitalisering in uw onderneming moet inwerken. 5. Op zoek gaan naar inspiratie: Kijk rondom u, zowel lokaal als internationaal, om desnoods inspiratie te putten uit technologieën, zelfs in andere sectoren. De signalering in een kliniek kan bijvoorbeeld worden verbeterd door inspiratie te putten uit een spoorwegstation. 30 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 een eerste luik van de digitalisering achter de rug hebben. Het betreft meestal het ‘paperless’ gebeuren, waarbij facturen eerder per mail dan met de post worden verstuurd – of de invoering van een online inschrijvingssysteem ter vervanging van een papieren formulier. Minder rooskleurig is dat elke onderneming, ongeacht de sector, nu moet opschieten in een wereldwijde en vrij concurrentiële context. Prioriteiten? Als consultant bij Pyco Group, die zich specialiseert in de digitale omwenteling, onderscheidt Grégory Cosman drie grote trends: “ten eerste de invoering van technologieën rond mobiele telefonie, ten tweede al wat te maken heeft met data, en ten derde de robotisering.” Middelgrote onderneming beste kandidaat voor digitalisering Maar waarom moet de digitalisering per se een zodanig complex gedoe zijn? “Dit proces betrekt honderden verschillende beroepen”, zegt Bernard De Cannière. “Iemand die een goede kennis heeft van blockchain zal misschien geen uitblinker zijn in aangesloten objecten, of omgekeerd. Bekwame mensen vinden is dus geen lachertje. En het is ook niet echt duidelijk waarmee je moet beginnen. Bovendien wordt in westerse ondernemingen verwacht dat het management een geruststellende rol speelt, maar de digitalisering stuurt alle codes in de war. Wij worden niet langer geconfronteerd met technische of computer gebonden problemen, maar met een ware uitdaging op het vlak van innovatie.” Eind september organiseerde Beci een rondetafelgesprek met een twaalftal bedrijfsleiders. Hieruit bleek dat moeilijkheden tijdens een digitaliseringproces vaak te wijten zijn aan het management, dat zich vaak te

Grégory Cosman, consultant bij Pyco Group Vandaag woedt er een ware digitaletalentenoorlog in Europa. E-commerce? Allemaal goed en wel, maar ga eerst even na of je de nodige werkkrachten vindt. informatie om de klinische besluitvorming te vergemakkelijken”, vertelt Vic De Corte, directrice van de Sint-Janskliniek. “De dematerialisatie en centralisering van de gegevens is ondertussen al gebeurd. We trachten nu de patiënt beter te begeleiden tijdens het verzorgingsproces. Hiertoe bestaan heel wat mogelijkheden. Zo bijvoorbeeld het gebruik van een controlesysteem op afstand, voor een monitoring van de patiënt thuis.” rughoudend opstelt wanneer digitalisering afwijkt van zijn voornaamste missie. Deze gesprekken kwamen ook tot de conclusie dat overheidsbedrijven vaker een afwachtende houding verkiezen, bij gebrek aan voldoende financiële middelen voor digitalisering. De mentaliteit wisselt volgens de omvang en de structuur van de onderneming. ‘Lenigheid’ is hier duidelijk een belangrijk begrip. Middelgrote ondernemingen, met 1000 tot 2000 werknemers, zouden de meest positieve ingesteldheid hebben tegenover dit veranderingsproces. De digitalisering zou anderzijds minder impact hebben op kleinere ondernemingen, voornamelijk in sectoren als vastgoed, diensten en horeca. In andere sectoren – met inbegrip van de gezondheidszorg – nemen de uitdagingen een totaal andere proportie. “In de medische sector beoogt de digitalisering ten eerste de integratie van de patiënt in het zorgtraject, en ten tweede het samenbrengen van 1600 euro per dag voor een developer Volgens onze deskundigen zou, merkwaardig genoeg, de technologie zelf niet het grootste struikelblok zijn, maar wel de keuze van de technologie en de toegang tot de nodige human resources. “Een onderneming die een vorm van digitalisering wil toepassen, beschikt vaak niet over de nodige resources binnen haar personeel”, weet Grégory Cosman (Pyco Group). “Vandaag woedt er een ware digitale-talentenoorlog in Europa. En dit geldt zowel voor digitaal zakendoen als voor de waardeketen. E-commerce? Allemaal goed en wel, maar ga eerst even na of je de nodige werkkrachten vindt. Bijzonder weinig scholen of universiteiten leiden digitaal talent op, in België. Natuurlijk bestaat er de ‘Ecole 19’, maar de overheid zou andere dergelijke scholen moeten oprichten. De Y of Z generatie moet de stuwende kracht worden achter deze evolutie van de ondernemingen.” Goede medewerkers vinden in dit domein vereist middelen. De ondernemingen moeten zich dus richten tot externe consultants, die soms tot 1600 euro per dag kosten. “De stap naar een werkelijke digitalisering vereist grotere investeringen dan wat de ondernemingen vandaag toezeggen”, betreurt Bernard De Cannière. “Ik stel vast dat de verwachtingen Wat digitalisering werkelijk kost? Het antwoord blijft onduidelijk. Van enkele duizenden euro’s voor de aankoop van een beheerpakket tot enkele miljoenen voor een allesomvattende overstap. “In de Sint-Janskliniek bevan middelgrote ondernemingen fundamenteel dezelfde zijn gebleven. Zij implementeren ERP pakketten en elektronische facturatie. Dit is natuurlijk belangrijk, maar heeft niets te maken met een ingrijpende digitale overgang.” Vic De Corte, directrice van de Sint-Janskliniek In de Sint-Janskliniek bedraagt het budget een tiental miljoen euro, gespreid over meerdere jaren. De digitalisering moet vooral rendement opleveren. draagt het budget een tiental miljoen euro, gespreid over meerdere jaren”, aldus Vic De Corte. “Het budget werd niet finaal vastgelegd. Het is daarom moeilijk om daar een nauwkeuriger getal op te plakken. De digitalisering moet vooral rendement opleveren.” Laten we de ondernemers echter geruststellen: digitalisering kan ook geleidelijk, voor zover de prioriteiten duidelijk vastliggen. ● Géry Brusselmans Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 31

Topic SDG : het kompas van bedrijven op de weg naar duurzame ontwikkeling In de strijd tegen de opwarming van de aarde, sociale ongelijkheden, discriminatie op grond van geslacht of ras, of tegen honger treden de bedrijven voortaan als actieve bijdragers op. Deze evolutie volgt een gezonde dynamiek sinds de Verenigde Naties de Sustainaible Development Goals (SDG) publiceerden. ● Get ready for tomorrow D eze SDG’s zijn dit jaar een veelbesproken onderwerp in het bedrijfsleven. Ze bestaan uit 17 projecten waartoe iedereen op eigen niveau, volgens zijn eigen middelen en met zijn specifieke troeven tracht bij te dragen. “Het nastreven van ‘een wereld zonder honger’, van gendergelijkheid of verantwoorde productie en consumptie, zijn zinvolle doelstellingen voor onze leden. Hiermee kunnen ze hun acties proactief sturen”, zegt Gaëlle Janssens, Relationship Manager bij The Shift, een platform dat in 2015 ontstond uit de fusie van verscheidene verenigingen actief in duurzame ontwikkeling (waaronder Business & Society, Kauri en Argus). We overschrijden eindelijk de eenvoudige ‘rapportering’ die MVO-verslagen kenmerkte en kiezen nu resoluut voor ‘actie’. “Kortom, geen navelstaren meer, maar aandacht voor het gemeenschappelijk belang door toepassing van de drie principes die The Shift nauw aan het hart liggen: connect, commit, change.” Allemaal vitale vraagstukken voor bedrijven. Geen enkele economische speler kan zich soepel ontwikkelen zonder ten minste enkele van deze 17 punten in de gaten te houden. Het bedrijf kan zo, op een positieve manier, harmonieuze relaties opbouwen met de overheid, de administratie, de omwonenden, die soms de eerste klanten zijn, met zijn human resources, maar ook veel verder, met de uitgestrekte wereld om zich heen. Niet toevallig interesseren vakbonden en werkgevers zich voor de SDG’s, zoals zij dat vroeger al deden met ISO 14001 of EMAS (twee milieubeheersystemen). Zo bijvoorbeeld de liberale vakbond ACLVB, waar Jan Moens initiatieven identificeert die bedrijven nemen om de economische activiteit beter af te stemmen op duurzaam 32 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 ondernemen. Hiervoor maakt de ACLVB gebruik van Sustatools, een volgens het PDCA-principe (Plan-Do-CheckAct) ontwikkelde methode. Of bijvoorbeeld ook Beci, dat samen met het VBO en de UWE, een stakeholder was in het SDG Forum dat afgelopen oktober voor het eerst in Brussel doorging. Fair management Zodra het SDG-handvest op federaal niveau werd gelanceerd, identificeerde vice-premier en minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo perfect de uitdagingen. Hij begreep dat dit proces ten volle de steun van de burgermaatschappij vereiste, met inbegrip van het bedrijfsleven, en gaf aan dat “zondersamenwerking met de privé sector, een internationaal ontwikkelingsbeleid nooit duurzaam kan zijn”. Hij beschouwde de ondertekening van dit handvest als het begin van ‘vruchtbare’ uitwisselingen, met een specifieke focus op duurzaam ondernemen, maar ook op de thema’s gezondheid, hernieuwbare energie, digitalisering, landbouw en voeding. Zoals Sodexo, dat klantenloyaliteit opbouwt door de integratie van een eerlijker aanbod van iets duurdere maar Fairtrade gelabelde producten, doen de bedrijven hier niet aan ‘eerlijke marketing’. Ze trachten gewoon om winstgevend, maar rechtvaardig en dus eerlijk te opereren. Dit is de prijs voor hun voortbestaan. Thierry Nadisic bevestigt dit in zijn boek ‘Le management juste’, onlangs gepubliceerd door de Presses Universitaires de Grenoble: “Evenals de oude volkeren die vooral een gemeenschappelijk geloof nodig hadden om samen te leven, hebben wij vandaag een fundamentele behoefte aan rechtvaardigheid”. ● Johan Debière 1 https://diplomatie.belgium.be/sites/default/files/downloads/charter_sdg.pdf © Getty

Topic In Brussel blijven? ● Grow your business! 20 De keuze van een vestigingsplaats voor een bedrijf is een belangrijke, zelfs cruciale stap. Brussel heeft, als hoofdstad van Europa, veel troeven te bieden, maar ook heel wat beperkingen. Zijn de voordelen van een vestiging in de stad groter dan de nadelen? Blijven we best in Brussel? De mening van vier bedrijven. Europese instellingen en 42 intergouvernementele organisaties zijn er gevestigd. Brussel is wel degelijk de hoofdstad van Europa. Dankzij al deze politieke instellingen is de stad uitgegroeid tot een belangrijk beslissingscentrum. Marco Ranieri, CEO van het fotoagentschap Reporters, vindt de nabijheid van al deze instellingen erg belangrijk. “In ons vakgebied, en meer bepaald wanneer wij opdrachten voor de pers uitvoeren, is het van groot belang zo dicht mogelijk bij de besluitvormende instanties te verblijven. Veel evenementen vinden plaats in Brussel en het is erg handig om er gevestigd te zijn. We bevinden ons direct in het hart van de stad, voor de bestelde reportages. We kunnen dus zeer snel reageren.” Ook voor het imago is een vestiging in de hoofdstad van groot belang. “Reporters heeft een studio in hartje Brussel. Onze klanten, vooral die uit andere provincies of landen, waarderen deze omgeving. We zouden onze studio’s in het centrum niet willen inruilen voor grotere studio’s aan de rand. De sfeer is er niet dezelfde.” Nicolas Tancredi is advocaat en partner bij Younity. Hij beaamt het standpunt van Marco Ranieri: “De locatie is cruciaal voor het imago van een advocatenkantoor. Als we nationale of zelfs internationale bekendheid willen verwerven, is het essentieel om in Brussel gevestigd te zijn. Een dergelijke centrale vestigingsplaats verbetert de zichtbaarheid en staat borg voor meertaligheid. Omdat we in de hoofdstad in meerdere talen advies verlenen aan onze klanten, gaan voor ons heel wat deuren open.” Ook de centrale ligging van Brussel in Europa is een troef. Brussel biedt vlotte lucht- en spoorwegverbindingen. Meer dan 60 miljoen Europeanen Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 33 © Getty

wonen op minder dan 300 km van Brussel. Twee uur met de hogesnelheidstrein volstaan om Parijs, Londen, Keulen en Amsterdam te bereiken. “Onze kantoren in Brussel betekenen voor onze nationale en internationale klanten tegelijk een centrale ligging en een goede bereikbaarheid. De hoofdstad is ook neutraler dan een locatie in Vlaanderen of Wallonië. En qua imago is het aantrekkelijker om een adres in de hoofdstad van Europa te hebben dan daarbuiten”, legt Marjolaine Gailly, Managing Partner bij PeterLily, uit. Brussel mobieler dan verwacht? Merkwaardig genoeg bleef geen enkele van de geïnterviewde ondernemingen stilstaan bij het vraagstuk van de mobiliteit. Iedereen beseft natuurlijk dat de toegang tot de hoofdstad niet altijd gemakkelijk is tijdens de spits, maar vindt dat de vele vormen van openbaar vervoer vrij efficiënte verplaatsingen mogelijk maken. Marco Ranieri: “De jongste jaren is het openbaar vervoer aanzienlijk geevolueerd. Onze fotografen verplaatsen zich voor hun opdrachten steeds meer met het openbaar vervoer, omdat het hiermee gemakkelijk is eender welke plek in de stad te bereiken.” Hij heeft het vooral moeilijk met parkeerkosten. “In de afgelopen jaren heeft het veralgemeend betalend parkeren ons verplicht om niet alleen belastingen op onze voertuigen te betalen, maar bovendien ook parkeerpassen in de buurt van onze kantoren en parkeermeterkosten als we met een wagen naar een klant rijden. Dit parkeerbeleid is echt niet ontworpen voor bedrijven die in Brussel actief zijn. De betaalmethoden en -middelen verschillen per gemeente, we hebben niet altijd muntstukken op zak, soms duurt onze missie langer dan verwacht ... Kortom, het is – zacht gesteld – verre van praktisch.” “Dankzij onze vestiging in Bosvoorde blijven we binnen een redelijke afstand van de gerechtelijke instanties en profiteren we tegelijkertijd van een zeer aangename werkomgeving, in een gemeente met minder verkeersoverlast dan het stadscentrum”, zegt Nicolas Tancredi. “Toegankelijkheid is belangrijk, uiteraard voor onze klanten, maar ook voor onze medewerkers. Daarom kozen we een locatie die iedereen tevreden stelt. We aanvaarden eveneens telewerk en decentraal werk, zodat onze medewerkers uit andere regio’s niet elke dag hoeven te pendelen.” Een troef voor rekrutering? Axa Reputation Ambassador Vincent Joye oordeelt dat een vestiging in hartje Brussel de aanwervingen gevoelig vergemakkelijkt. De onderneming stelt bijna 2.500 medewerkers tewerk in haar Brusselse hoofdzetel. In feite keerde ze vorig jaar ONZE ZALEN ZIJN ONTWORPEN VOOR FILM. WAT ZE PERFECT MAAKT VOOR VEEL MEER DAN FILM. NOG IETS DAT U MISSCHIEN NIET WIST OVER ONS. Hoogstaande technologie. Comfortabele zetels. Efficiënte organisatie. Allemaal troeven die niet alleen van film kijken bij Kinepolis Brussel een unieke ervaring maken. Ook seminaries, events, congressen (en nog veel meer) zijn perfect op hun plaats bij ons. Meer info? Check business.kinepolis.be of bel 02 474 26 30 e-mail: b2bbrussel@kinepolis.com Meer dan alleen cinema. TEAM BUILDING SEMINARIE COMEDY FILM CONGRES CULTUUR

Connecting ideas. terug naar het stadscentrum. “Onze voornaamste beweegreden was een betere bereikbaarheid voor onze medewerkers, ten opzichte van onze vroegere vestiging buiten het stadscentrum”, vertelt hij. Het nieuwe hoofdkantoor van de verzekeraar bevindt zich op enkele minuten wandelen van Brussel-Centraal en het station Luxemburg, vlakbij een metrostation en een Villo station. Het merendeel van de werknemers komt met het openbaar vervoer naar het werk. “Dit geeft ons een concurrentievoordeel in werving en selectie en stelt ons in staat om onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Vandaag komen bijna 1.000 extra medewerkers zonder wagen naar het werk. Wij moedigen onze werknemers voortdurend aan om met het openbaar vervoer en niet met de auto te komen werken. Zij krijgen trouwens gratis toegang tot het openbaar vervoer en moeten betalen om de parking te gebruiken.” Volgens de Union of International Associations (UAI) is Brussel is ook de eerste congresstad in Europa en de tweede ter wereld. Er bestaan dus talloze mogelijkheden om te netwerken, toegang te krijgen tot zakelijke diensten en deskundig advies te genieten in heel wat domeinen. Marjolaine Gailly waardeert vooral het multiculturele karakter van de stad. “In Brussel heerst er een grote culturele diversiteit. Er zijn veel mogelijkheden voor wederzijdse ondersteuning en netwerking, waardoor we gemakkelijk in contact kunnen treden met andere bedrijven in het Brusselse ecosysteem. Ook al is Brussel duurder dan andere steden (vooral op het vlak van huur en parkeren), ik beschouw deze extra kosten als een investering.” Nicolas Tancredi: “In de buurt van onze kantoren zijn er een heleboel gelegenheden om te eten, te winkelen, te ontspannen ... Onze klanten en medewerkers stellen dit enorm op prijs.” Brussel, de hoofdstad bij uitstek voor buitenlandse ondernemingen Ten slotte is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ook bijzonder in trek bij buitenlandse bedrijven. De stad is de thuisbasis van de hoofdkantoren van vele multinationals. Denk maar aan Solvay, Orange, Ferrero, Audi, Carrefour, enz. In de jongste rangschikking van Europese zakensteden “European Cities Monitor” stond Brussel op de 4e plaats, vóór Barcelona en Frankfurt. ● Gaëlle Hoogsteyn Karlsruhe | Salons Beurzen Parc des expositions de Karlsruhe Expositiepark van Karlsruhe LEARNTEC 27ème 29 – 31/1/2019 Salon international et congrès Europe‘s #1 in digital learning 27e internationale vakbeurs en congres Europe‘s #1 in digital learning art KARLSRUHE 21 – 24/2/2019 Art moderne et contemporain Klassieke, moderne en hedendaagse kunst REHAB 16 – 18/5/2019 Réhabilitation | Thérapie | Soins | Inclusion Rehabilitatie | Therapie | Zorg | Integratie LOFT 24 – 26/5/2019 LOFT – Le grand magasin du design Meubles. Décoration intérieure. Mode. Bijoux. LOFT – Het Design Warenhuis Meubels. Woonaccessoires. Mode. Sieraden. NEW HOUSING Tiny House Festival RecyclingAKTIV 24 – 26/5/2019 05 – 07/9/2019 Salon de démonstration pour le traitement des déchets et le recyclage Demonstratiebeurs voor Afvalverwijdering en Recycling TiefbauLIVE 05 – 07/9/2019 Salon de démonstration pour la construction routière et les travaux publics Demonstratiebeurs voor Wegenbouw en Civiele Techniek Pour des informations et des dates actualisées, consultez le site: www.messe-karlsruhe.de Tel.: +49 721 3720-0 Voor actuele informatie en data gelieve de webpagina’s te consulteren: www.messe-karlsruhe.de Tel.: +49 721 3720-0 Karlsruher Messe- und Kongress-GmbH Festplatz 9 | 76137 Karlsruhe | Germany Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 35 Mise à jour / Stand : 12 / 2018 | Sous toute réserve de modification / Onder voorbehoud van wijzigingen.

Topic “Reputatie begint bij daden” Faam en communicatie zijn nauw verbonden, in ons tijdperk van digitalisering, sociale media en fake news. Toch blijft reputatie vooral een kwestie van daden. bij Carrefour: “Wij hebben het geluk elke dag in direct contact te staan met 700.000 klanten, uiteraard een bijzonder waardevolle informatiebron. Hierdoor kunnen we dagelijks polsen naar de beleving van onze clientèle. Studies informeren ons over specifieke aspecten, maar ik geloof dat een reputatie eerst en vooral een kwestie van gevoel is.” ● Get ready for tomorrow E lk bedrijf dat aan het beheer van zijn reputatie wil sleutelen, moet eerst te weten komen hoe de betrokken partijen (de zogenaamde ‘stakeholders’) de organisatie percipiëren. “Engie vertrouwt vooral op de tevredenheid van zijn klanten en op de perceptie die niet-klanten hebben van ons merk”, verklapt Florence Coppenolle, communicatieverantwoordelijke bij Engie Benelux. Dit beaamt Baptiste van Outryve, Director PR & Corporate Communication 360° beheer van de reputatie Zodra de onderneming weet welke krachtlijnen ze moet volgen om haar reputatie te verbeteren, kan ze een actieplan gaan uitvoeren. Baptiste van Outryve: “Eind 2017 maakte Carrefour een aantal keuzes om zijn positionering te verduidelijken. Keuzes gaan gepaard met de creatie van nieuwe dingen en het verwerpen van andere aspecten. Wij hebben dus beslist op twee pijlers te focussen (namelijk digitalisering en de voedingstransitie via het platform Act for Food). Om een duidelijk beeld te geven van onze waarden en onze missie is het wel belangrijk om niet alle richtingen uit te gaan.” Florence Coppenolle voegt hier aan toe: “Een reputatie vergt een beheer op 360°. Ze is geen losstaand aspect in het leven van de onderneming. Integendeel, ze maakt integraal deel uit van de manier waarop medewerkers, het management en de directie ons beroep voorstellen. Wie aan zijn reputatie sleutelt, dient beslissingen te nemen, zich op een bepaalde manier te gedragen en prioriteiten uit te stippelen. Een reputatie resulteert niet van een beslissing, maar van daden, bewijzen en houdingen…” Onze deskundigen beklemtonen allen de noodzaak om er alle medewerkers en alle hiërarchische niveaus bij te betrekken. Florence Coppenolle oordeelt dat het beheer van een reputatie begint met een samenhorigheidsgevoel. “Onze groep stelt in België 17.000 mensen tewerk. Wat ook hun functie moge zijn, al deze medewerkers zijn gedeeltelijk verantwoordelijk voor onze reputatie. In een industriële context moet je bijzonder pedagogisch optreden en constant toelichten waar je mee bezig bent. De gehechtheid van de collega’s aan ons bedrijfsproject is van fundamenteel 36 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 © Getty

belang.” Carrefour is dezelfde mening toegedaan: “In België werken we met 10.000 loontrekkenden en evenveel franchisemedewerkers. Al deze mensen zijn eerstelijns ambassadeurs van onze waarden. We moeten ze niet alleen informeren, maar ook toezien op hun welzijn op het werk, ze overtuigen en onze waarden doorgeven zodat iedereen ze dagelijks binnen de onderneming toepast”, zegt de heer van Outryve. Proactief en reactief Vincent Joye, Reputation Ambassador bij Axa, wijst erop dat het beheer van de reputatie nauw verbonden is met de acties van de onderneming. De consumenten kiezen trouwens niet langer een product of dienst voor wat hij is of kost. De onderneming die erachter staat speelt een steeds belangrijkere rol in hun keuze. Baptiste van Outryve: “De maatschappelijke taken krijgen steeds meer aandacht in het denkproces en de daden van ondernemingen. 10 jaar geleden was maatschappelijk verantwoord ondernemen nog een vrij theoretisch begrip dat aan eens specifieke afdeling werd toevertrouwd. Vandaag is deze dimensie algemeen vertegenwoordigd in de daden van de ondernemingen. ‘Act for Food’ is geen communicatieplatform, wél een instrument om onze acties te beheren, te centraliseren en te beoordelen. Wat wij effectief doen en verwezenlijken voedt onze communicatie en verbetert onze reputatie. De daden zijn steeds het startpunt.” Ondanks wat de onderneming is en doet, is het moeilijk om communicatie weg te denken van het beheer van de reputatie. Warren Buffet zei het al: “Er is 20 jaar nodig om een reputatie op te bouwen, en 5 minuten om ze te vernielen.” In het internettijdperk is dit een waarheid als een koe. Destijds raakte negatieve mond-tot-mondreclame van een ontevreden klant niet verder dan een aantal mensen in de rechtstreekse omgeving. Met de sociale media kunnen vandaag in enkele uren tijd honderden of zelfs duizenden mensen worden bereikt. Vincent Joye licht toe: “Of we dit nu wensen of niet, de mensen spreken over onze onderneming op de sociale netwerken. Met een doeltreffende en doorlopende monitoring kom je al gauw te weten wat daar wordt gezegd en geschreven, en kun je vragen beantwoorden. Wij trachten de problemen op te lossen en vaak krijgen we van de betrokken personen een dankwoordje. Wanneer een criticus of een potentiële criticus eindelijk een positieve mening uitstuurt, dan is dat voor ons een bijzonder dankbaar moment.” Engie zet een transparante en efficiënte communicatie in om rechtstreeks bij te dragen tot de creatie van een reputatie die overeenstemt met de identiteit van het bedrijf. “Wij luisteren heel aandachtig naar alle betrokken partijen. Naar de klanten toe hebben wij veel geïnvesteerd in de vermenigvuldiging van kanalen waarlangs ze met ons in contact kunnen treden. Wij werken verder proactief door de vragen van klanten proberen te voorspellen. In dit verband hebben wij een mini-site op touw gezet over de bevoorrading in elektriciteit tijdens de winter”, vertelt Florence Coppenolle. Werk van lange adem Het beheer van een reputatie levert trage maar duurzame resultaten op. “De grofste vergissing, wanneer je een reputatie wil verbeteren, is het resultaat van de initiatieven te willen beoordelen aan de hand van de omzet”, stelt Baptiste van Outryve. Een reputatie laat zich niet in euro’s meten. Je werkt eraan en beoordeelt ze op lange termijn. Florence Coppenolle Florence Coppenolle (Engie Benelux) Baptiste van Outryve (Carrefour) Vincent Joye (Axa) bevestigt dat een reputatie nooit definitief verworven is. “Een van de beste manieren om een goede reputatie in stand te houden, is coherentie tussen wat je zegt en wat je doet. Leef de waarde van de onderneming steeds na, ook wanneer ze evolueren.” Vincent Joye verklaart dat je de risico’s rond reputatie constant in de gaten moet houden. “Een van de uitdagingen in reputatiebeheer is de steeds complexer wordende wetgeving, onder andere wat betreft het beheer en de bescherming van data. Een datalek vormt een enorme bedreiging voor de reputatie. En dit zal in de komende jaren waarschijnlijk niet verbeteren.” ● Gaëlle Hoogsteyn Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 37

www.beci.be

Focus Brussel, de economische long van ons land © Getty Het is ondertussen een traditie. Zoals elk jaar op dit moment vindt u hierna vijf rangschikkingen van Brusselse bedrijven op basis van ... even veel criteria: omzet, winst, groei, personeel en jonge bedrijven (jonger dan tien jaar). De dynamiek van Brusselse – of in Brussel gevestigde – bedrijven is duidelijk een dankbaar onderwerp. Veel leesgenot, dus! ● Top van de Brusselse ondernemingen B eci, Kamer van Koophandel en Verbond van Ondernemingen te Brussel, vertegenwoordigt twee derde van de werkgelegenheid in het Gewest en meer dan 35.000 bedrijven. Veel van onze leden beklemtonen met verdiende trots dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met zijn 702.000 banen – 16% van de Belgische werkgelegenheid – het sterkste tewerkstellingsgebied van het land is, terwijl de 19 gemeenten slechts iets meer dan 10% van de Belgische bevolking huisvesten. Uit een studie van Actiris blijkt dat het aantal jobs van Brusselaars, d.w.z. mensen die werkzaam zijn op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en daar ook wonen, nu 361.000 eenheden bedraagt. Kortom, meer dan één op de twee banen in Brussel is in handen van een Brusselaar1 . Brussel draagt heel wat petjes: de hoofdstad van Europa, van België, van de Gemeenschap Wallonië-Brussel, van Vlaanderen en ... van zichzelf, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Wees daarom voorzichtig met wat economisten het “zeteleffect” noemen. In Brussel zijn er veel buitenlandse bedrijven of ondernemingen van buitenlandse origine, dochterondernemingen van buitenlandse bedrijven, bedrijven waarvan het beslissingscentrum zich in het buitenland bevindt, enz. Vervormt dit de resultaten? Nee. In de Top 10 van de Brusselse bedrijven met de hoogste winsten staan 9 louter Belgische bedrijven. In de Top 10 van Brusselse bedrijven met het hoogste aantal werknemers staan ... tien bedrijven met hoofdzetel in Brussel, maar waarvan de activiteit het hele land bestrijkt. Dit is het geval voor Randstad Belgium, HR Rail2 mus, Delhaize De Leeuw, Carrefour Belgium enz. , bpost, ProxiUitzendsector op kop Op 31 december 2017 hadden de tien grootste werkgevers in Brussel samen ongeveer 155.000 mensen in dienst. Een indrukwekkend getal: 22% van de banen in de hoofdstad behoren tot deze tien werkgevers, onder wie zeven zuiver Belgische ondernemingen (HR Rail, bpost, Delhaize De Leeuw, Familiehulp (een grote Vlaamse organisatie in de sector van de sociale bijstand), Proximus, de MIVB (Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer in Brussel) en Daoust. De andere drie – Randstad België, Tempo-Team en Carrefour België – worden gecontroleerd door twee buitenlandse groepen (Tempo-Team Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 39

Focus werd namelijk overgenomen door Randstad). De aanwezigheid van de drie uitzendbureaus (samen 49.000 banen, meer dan 30% van het totaal), in onze Top 10 toont aan dat dit type activiteit de belangrijkste aanpassingsvariabele is en blijft in een arbeidsmarkt waar flexibiliteit een strategische dimensie heeft verworven. Wie zijn de kampioenen van de omzet? Dit criterium wordt namelijk het vaakst gebruikt om Jean Blavier het gewicht van een onderneming te berekenen. Net als vorig jaar loopt Toyota Motor Europe met 25,3 miljard euro ver op kop, gevolgd door Total Petrochemicals & Refining (15,9 miljard) en Electrabel (11,3 miljard). Twee opmerkingen hierbij. Ten eerste bestaat er een enorme kloof tussen de eerste en de volgende twee. Een de hiaat is nog groter tussen de Top 3 en de zeven andere bedrijven in onze Top 10. Het roept het beeld op van een wielerwedstrijd met een kampioen die een ruime voorsprong heeft op twee achtervolgers en daarachter een peloton met een omzet van 5 tot 3 miljard euro. Opgelet voor juridische trucs. Toyota mag dan ook van veruit Nummer 1 zijn, maar als we de totale omzet van nummer 2 (Total Petrochemicals & Refining) en nummer 4 (Total Belgium) even optellen, zitten we aan 21 miljard euro. Een van de achtervolgers en een van de kampioenen vooraan het peloton behoren tot hetzelfde team! De Belgische multinationals Hoe vaak horen we niet beweren dat er geen Belgische multinationals meer bestaan? Dat klopt niet! Alleen in Brussel staan er in de Top 10 van de omzet vier multinationals (= met activiteiten in het buitenland) 40 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 Voorafgaande waarschuwing Op de volgende pagina’s vindt u de 5de editie van de rangschikking van de Brusselse bedrijven, gebaseerd op cijfers van de Nationale Bank van België (NBB). Deze cijfers zijn niet geconsolideerd. Ze omvatten geen gegevens van ondernemingen die hun boekjaar vóór 1 april 2017 hebben afgesloten, noch (voor ondernemingen jonger dan tien jaar) van ondernemingen die vóór 1 april 2007 zijn opgericht. Voor de Top van de sterkst groeiende bedrijven wordt uitgegaan van absolute groei over een periode van drie jaar. van Belgische origine, ook al is hun aandeelhouderschap min of meer buitenlands: Electrabel, Delhaize De Leeuw, Proximus en D’Ieteren. Een kijkje naar de winst versterkt dit beeld nog. Twee bedrijven met buitenlandse activiteiten staan met iets meer dan 1 miljard euro bovenaan van onze Top 10: Sofina en KBC Groep. Delhaize De Leeuw volgt op korte afstand met 930 miljoen, net als InBev Belgium, de Belgische dochteronderneming van de Anheuser-Busch InBev groep, de wereldleider in de biersector, met 834 miljoen. De Top 10 van meest winstgevende bedrijven in Brussel bestaat dit jaar uitsluitend uit beroemdheden. Verleden jaar hadden we enkele meer discrete namen, zoals Apetra (beheer van de strategische olievoorraden van ons land) of Verlinvest (de holdingmaatschappij van de families de Mévius en de Spoelberch). De laatste twee criteria in onze Top 10 zijn groei (zie de “Voorafgaande waarschuwing”) en bedrijven jonger dan tien jaar. In termen van groei gaan de eerste plaatsen naar twee spelers van de gezondheidszorgsector, met name de onderling verwante UCB Biopharma en UCB Pharma. Bovendien voorzien de chemiebedrijven Inovyn Trade Services 1 (8ste plaats) en Alcodis (9de plaats) de gezondheidszorg onder meer van grondstoffen, wat de aanwezigheid van de sector in de Top 10 van de snelst groeiende Brusselse bedrijven verder vergroot. Mobiliteit is ook in de rangschikking vertegenwoordigd, met Mercedes-Benz Financial Services, Mercedes-Benz Belgium Luxemburg (3de en 4de plaats) en Brussels Airlines (7de plaats). En ten slotte nog de brouwerijen, met Anheuser-Busch InBev (5de plaats) en InBev Belgium (6de plaats). Wat de Top van de bedrijven jonger dan tien jaar betreft, wel, alleen de naam is echt jong: UCB Pharma, HR Rail, Engie Energy Management, Eurelec Trading (centraal aankoopkantoor van de Franse supermarktgroep Leclerc en de Duitse ReWe), de Société européenne de gestion de l’énergie (dochteronderneming van de Franse groep Air Liquide), Brussels Airport Company of Thi Factory (NMBS-groep). De echt jonge bedrijven staan veel minder goed gerangschikt, maar laten we daar geen al te snelle conclusies uit trekken. Eén ding is zeker: al deze grote namen bevestigen de status van Brussel als economische long van ons land. Jean Blavier Wat betekent dat er dus 341.000 pendelaars in Brussel komen werken. Bron: “De arbeidsmarkt in Brussel”, Actiris 2016. 2 HR Rail is de juridische werkgever van de Belgische spoorwegen.

Focus Omzet : Top 50 Naam 1. TOYOTA MOTOR EUROPE 2. TOTAL PETROCHEMICALS & REFINING 3. ELECTRABEL 4. TOTAL BELGIUM 5. ARCELOR MITTAL BELGIUM 6. DELHAIZE DE LEEUW 7. PROXIMUS 8. CARREFOUR BELGIUM 9. D'IETEREN 10. EDF LUMINUS 11. UMICORE 12. UCB BIOPHARMA 13. UCB PHARMA 14. AURUBIS BELGIUM 15. NMBS 16. MERCEDES-BENZ BELGIUM LUX. 17. BPOST 18. HR RAIL 19. INBEV BELGIUM 20. WABCO EUROPE 21. ANHEUSER-BUSCH INBEV 22. BRUSSELS AIRLINES 23. SOLVAY CHEMICALS INT. 24. AUDI BRUSSELS 25. BELGACOM INT. CARRIER SERVICES 26. BELGIAN SHELL 27. NATIONALE LOTERIJ 28. MERCEDES-BENZ FIN. SERVICES BELUX 29. COCA-COLA EUROPEAN PARTNERS BEL. 30. ORANGE BELGIUM 31. INFRABEL 32. ENGIE ENERGY MANAGEMENT 33. ELECTROLUX HOME PRODUCTS CORP. 34. RANDSTAD BELGIUM 35. FABRICOM 36. ALCODIS 37. KBC GROEP 38. EURELEC TRADING 39. BESIX 40. ELIA SYSTEM OPERATOR 41. FORD MOTOR COMPANY (BELGIUM) 42. DERBY 43. INOVYN BELGIUM 44. INEOS SALES BELGIUM 45. AXUS 46. SOC. EUROPEENNE DE GESTION DE L'ENERGIE 47. INOVYN MANUFACTURING BELGIUM 48. VLAAMSE MAATS. VOOR WATERVOORZIENING 49. FCA BELGIUM 50. VIVAQUA PC 1140 1040 1000 1040 1000 1080 1140 1050 1000 1000 1070 1070 1000 1200 Jur. vorm NV NV NV NV NV CVA NV NV NV NV NACE BEL 2009 Sluitingsdatum laatste beschikbaar jaar Omzet kEUR Netto TW kEUR 70100 31/03/2019 25.394.209 598.261 46710 31/12/2017 35110 31/12/2017 31/12/2017 11.354.554 5.515.097 24100 31/12/2017 47114 31/12/2017 1030 NV van publieke recht 61100 31/12/2017 47115 31/12/2017 45113 31/12/2017 35140 31/12/2017 20140 31/12/2017 72110 31/12/2017 46460 31/12/2017 24440 30/09/2017 BVBA NV NV 1070 NV van publieke recht 49100 31/12/2017 45111 31/12/2017 NV 1000 NV van publieke recht 53100 31/12/2017 1060 NV van publieke recht 49100 31/12/2017 11050 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 51100 31/12/2017 64200 31/12/2017 29100 31/12/2017 61200 31/12/2017 46710 31/12/2017 BVBA BVBA NV NV NV NV NV NV NV 1040 NV van publieke recht 92000 31/12/2017 77110 31/12/2017 47252 31/12/2017 61200 31/12/2017 1200 1070 1140 1000 1130 1082 1000 1170 BVBA NV 1060 NV van publieke recht 52210 31/12/2017 64200 31/12/2017 47540 31/12/2017 78200 31/12/2017 42220 31/12/2017 46120 31/12/2017 70100 31/12/2017 94110 31/12/2017 41201 31/12/2017 35120 31/12/2017 45111 31/12/2017 92000 31/12/2017 46751 31/12/2017 46751 31/12/2017 77110 31/12/2017 70220 31/12/2017 20110 31/12/2017 36000 31/12/2017 45111 31/12/2017 36000 31/12/2017 1080 1000 1200 1000 1082 1160 1140 1120 1140 1130 1140 1030 1160 1000 CVBA NV NV NV NV NV CVBA NV NV NV NV NV NV NV NV NV CVBA NV CVBA 15.909.566 505.406 997.062 1.926.662 834.241 "Winst/ verlies boekjaar na belasting, kEUR 96.212 360.183 -290.497 63.515 5.036.989 1.239.093 473.296 4.860.616 4.058.644 2.513.749 3.951.971 3.195.041 3.020.491 2.838.051 562.716 209.033 215.785 409.196 772.742 73.948 78.024 79.498 930.056 334.152 69.868 814.403 -21.525 149.816 1070 1160 1000 1050 1120 1190 1000 1000 2.354.920 1.296.541 -933.734 2.333.592 2.291.147 2.277.349 2.150.575 2.114.748 1.958.302 1.801.850 1.684.738 1.674.116 1.354.745 1.351.502 1.345.239 1.299.958 1.289.362 1.275.206 1.219.117 1.215.328 1.180.536 1.129.055 1.050.589 967.225 934.713 864.855 842.861 837.486 812.060 798.732 792.246 719.595 699.115 566.654 17.173 58.632 14.039 1.541.442 290.963 1.933.532 703.720 343.375 1.144.983 245.575 22.141 756 259.518 173.739 553.543 393.883 34.043 364.828 431.264 84.594 72.480 121.523 788.354 251.996 19.102 432.013 3.482 693.500 687.174 682.354 661.427 636.041 613.983 599.319 598.495 168.691 132.987 17.995 49.881 39.952 15.334 162.055 13.030 248.601 245.405 24.173 532.419 834.655 128.516 126.952 -61.870 -11.281 13.900 67.273 730 11.167 8.521 88.859 31.827 47.922 -28.904 81.344 6.052 15.907 9.160 1.037.917 182 89.844 96.908 1.186 15.366 -5.680 1.316 11.553 3.607 90.123 31.726 -252 35.462 Personeel 2.107 460 4.694 597 6.416 12.153 12.218 8.553 1.378 953 2.683 916 984 582 n.d. 544 23.393 30.763 2.855 61 205 2.671 44 2.437 436 210 406 61 2.103 1.399 n.d. 101 28 30.794 3.278 23 3.883 3 606 316 53 239 197 17 239 10 591 1.379 112 1.456 Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 41

Focus Nettowinst : Top 50 Naam 1 SOFINA 2 KBC GROEP 3 AXA HOLDINGS BELGIUM 4 DELHAIZE DE LEEUW 5 INBEV BELGIUM 6 D'IETEREN 7 SOLVAY 8 GROEP BRUSSEL LAMBERT 9 UCB PHARMA 10 ARCELOR MITTAL BELGIUM 11 TOTAL PETROCHEMICALS & REFINING 12 PROXIMUS 13 BPOST 14 AGEAS 15 NEW MAGNA INVESTMENTS 16 ERGON CAPITAL PARTNERS III 17 DRAKKAR GROUP 18 KONING BOUDEWIJNSTICHTING 19 EXTENSA GROUP 20 SANOFI EUROPEAN TREASURY CENTER 21 EDF INVESTISSEMENTS GROUPE 22 AG REAL ESTATE 23 KBC CREDIT INVESTMENTS 24 INSI 25 INTERNATIONAL POWER PC 1040 1080 1000 1080 1070 1050 1120 1000 1070 1000 1040 Jur. vorm NV NV NV CVA BVBA NV NV NV NV NV NV NACE BEL 2008 Sluitingsdatum laatste beschikbaar jaar 64200 31/12/2017 70100 31/12/2017 31/12/2017 Omzet kEUR 2.330 837.486 0 47114 31/12/2017 4.860.616 11050 31/12/2017 45113 31/12/2017 70100 31/12/2017 64200 31/12/2017 46460 31/12/2017 1.801.850 3.195.041 8.502 2.241 2.333.592 Netto TW kEUR -5.342 432.013 -1.015 834.241 703.720 209.033 421.055 -11.326 772.742 24100 31/12/2017 5.036.989 1.239.093 46710 31/12/2017 15.909.566 505.406 1030 NV van publieke recht 61100 31/12/2017 4.058.644 2.513.749 1000 NV van publieke recht 53100 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 64300 31/12/2017 70220 31/12/2017 66300 31/12/2017 64910 31/12/2017 64999 31/12/2017 64929 31/12/2017 68203 31/12/2017 64200 31/12/2017 64190 31/12/2017 31/12/2017 1000 1000 1000 1040 1000 1000 1040 1050 1000 1080 1170 1000 26 LOUIS DELHAIZE CIE FRANCO-BELGE D'ALIMENTATION 1000 27 COMPAGNIE BENELUX PARTICIPATIONS 28 UMICORE 29 SCHNEIDER ELECTRIC SERVICES INT. 30 WABCO EUROPE 31 ANHEUSER-BUSCH INBEV 32 EDENRED BELGIUM 33 VERLINVEST 34 FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATS. 35 SOC. DE PARTICIPATIONS INDUSTRIELLES 36 APETRA 37 PROXIMUS GROUP SERVICES 38 SERB 39 SOLVAC 40 PUBLIGAS 41 EUROGRID INTERNATIONAL 42 ALIAXIS HOLDINGS 43 ATLAS SERVICES BELGIUM 44 ELIA SYSTEM OPERATOR 45 CARREFOUR FINANCE 46 TOYOTA MOTOR EUROPE 47 JUVEST 48 B.S.A. INTERNATIONAL 49 EUROCLEAR 50 INOVYN MANUFACTURING BELGIUM 42 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 1000 1000 1050 1160 1000 1160 1050 1000 1030 1050 1050 1000 1000 1050 1140 1000 1050 1140 1050 1070 1210 1140 NV NV NV NV ION, Stichting NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV BVBA BVBA NV NV NV NV -41.891 -529 -15.137 -301 5.393 1.761 10 22.094 3.171 0 71121 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 20140 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 1050 NV van publieke recht 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 1000 NV met soc. oogmerk 52100 31/12/2017 70100 31/12/2017 46460 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 30/09/2017 70220 30/06/2019 31/12/2017 NV NV NV CVBA CVBA NV NV NV NV NV BVBA NV NV NV 64200 31/12/2017 35120 31/12/2017 70220 30/12/2017 60.604 25.504 367 2.838.051 0 1.684.738 1.674.116 42.397 358 0 0 110.715 977 18.377 0 0 844 0 1.547 792.246 4.652 766 252.374 232 1.639 -737 10.490 -5.084 -15 43.871 11.915 -3.949 409.196 294.112 343.375 1.144.983 31.595 -7.374 326 -106 44.429 483 7.517 -1.108 -211 609 -31 -550 132.987 3.153 70100 31/03/2019 25.394.209 598.261 70220 31/12/2017 64200 31/12/2017 64200 31/12/2017 20110 31/12/2017 206 113.209 547.710 636.041 32.261 287.428 248.601 3.326 10.376 400 2.114.748 1.541.442 0 0 Winst/verlies boekjaar na belasting, kEUR 1.079.572 1.037.917 933.776 930.056 834.655 814.403 732.577 638.108 566.654 473.296 360.183 334.152 290.963 289.707 272.056 271.690 246.865 240.631 179.416 172.770 169.917 166.766 161.113 157.607 156.948 153.307 150.876 149.816 129.152 128.516 126.952 124.046 119.655 115.215 114.919 112.182 111.565 110.255 108.669 105.678 105.470 101.915 98.481 96.908 96.541 96.212 93.217 91.264 90.922 90.123 Personeel 41 3.883 n.d. 12.153 2.855 1.378 816 35 984 6.416 460 12.218 23.393 89 n.d. 1 2 88 9 22 4 115 5 n.d. 132 19 22 2.683 20 61 205 143 15 13 n.d. 4 14 2 2 n.d. 6 n.d. 12 316 16 2.107 n.d. 14 1.783 591

Focus Personeelsbestand : Top 50 Naam 1. RANDSTAD BELGIUM 2. HR RAIL 3. BPOST 4. PROXIMUS 5. DELHAIZE DE LEEUW 6. TEMPO-TEAM 7. FAMILIEHULP 8. CARREFOUR BELGIUM 9. MIVB 10. DAOUST 11. MANPOWER (BELGIUM) 12. ARCELOR MITTAL BELGIUM 13. ISS FACILITY SERVICES 14. SECURITAS 15. ELECTRABEL 16. CLINIQUES UNIVERSITAIRES SAINT-LUC 17. G4S SECURE SOLUTIONS 18. THUISHULP 19. FABRICOM 20. KBC GROEP 21. INBEV BELGIUM 22. CHIREC 23. UMICORE 24. BRUSSELS AIRLINES 25. SODEXO BELGIUM 26. AUDI BRUSSELS 27. ATALIAN 28. VLAAMSE RADIO- EN TELEVISIEOMROEPORG. 29. TOYOTA MOTOR EUROPE 30. COCA-COLA EUROPEAN PARTNERS BEL. 31. IRIS CLEANING SERVICES 32. FONDS VOOR WETENSCH. ONDERZOEK - VL. 33. DECATHLON BELGIUM 34. COFELY SERVICES 35. RANDSTAD GROUP BELGIUM 36. H & M HENNES & MAURITZ 37. FONDS DE LA RECHERCHE SCIENTIFIQUE-FNRS 38. ARMONEA 39. SMALS 40. COMPASS GROUP BELGILUX 41. TEMPO-TEAM AT HOME 42. BRICO BELGIUM 43. SPIE BELGIUM 44. MULTIPHARMA 45. VIVAQUA 46. ORANGE BELGIUM 47. EUROPA ZIEKENHUIZEN 48. VLAAMSE MAATS. VOOR WATERVOORZIENING 49. D'IETEREN 50. VEOLIA PC 1082 Jur. vorm NV NACE BEL 2008 Sluitingsdatum laatste beschikbaar jaar 78200 31/12/2017 1060 NV van publieke recht 49100 31/12/2017 1000 NV van publieke recht 53100 31/12/2017 1080 1082 1210 1140 1000 1050 1200 1000 1000 1120 1000 1200 1020 1000 1000 1080 1070 1160 1000 1050 1050 1190 1070 SCA NV Omzet kEUR 934.713 1.958.302 Netto TW kEUR 788.354 1.933.532 1030 NV van publieke recht 61100 31/12/2017 4.058.644 2.513.749 47114 31/12/2017 4.860.616 78200 31/12/2017 88101 31/12/2017 47115 31/12/2017 VZW NV Venn. met soc. oogmerk (andere vorm) 49310 31/12/2017 NV NV NV NV NV NV VZW NV VZW NV NV BVBA VZW NV NV NV NV NV NV 78200 31/12/2017 78200 31/12/2017 323.825 52.545 3.951.971 269.345 203.779 287.367 283.213 288.327 834.241 274.086 345.607 562.716 587.312 194.298 287.084 11.354.554 546.394 177.418 41.957 864.855 837.486 1.801.850 450.157 2.838.051 1.354.745 337.474 1030 NV van publieke recht 60200 31/12/2017 1140 1070 1140 1000 1130 1000 1082 1000 1000 1080 1060 1130 1082 1082 1070 1070 1000 1140 1180 1030 1050 1070 BVBA NV ION, Stichting NV NV NV NV ION, Stichting NV VZW NV NV NV NV CVBA CVBA NV VZW CVBA NV NV 1.345.239 88.700 447.666 1.215.328 93.192 0 440.747 317.908 220.832 407.812 0 233.949 256.420 997.062 390.207 170.135 130.269 251.996 432.013 703.720 187.728 409.196 245.575 154.025 259.518 70.498 219.147 Winst/ verlies boekjaar na belasting, kEUR 6.052 756 2.114.748 1.541.442 290.963 334.152 930.056 4.334 -2.113 69.868 -535 7.778 2.103 24100 31/12/2017 5.036.989 1.239.093 473.296 81220 31/12/2017 80100 31/12/2017 35110 31/12/2017 86220 31/12/2017 80100 31/12/2017 88101 31/12/2017 42220 31/12/2017 70100 31/12/2017 11050 31/12/2017 68203 31/12/2017 20140 31/12/2017 51100 31/12/2017 56290 31/08/2017 29100 31/12/2017 81210 31/12/2017 9.761 6.923 -290.497 10.099 7.809 4.242 15.907 1.037.917 834.655 17.770 149.816 -61.870 971 13.900 217 70100 31/03/2019 25.394.209 598.261 47252 31/12/2017 81220 31/12/2017 72190 31/12/2017 47640 31/12/2017 81100 31/12/2017 70220 31/12/2017 47716 30/11/2017 72190 31/12/2017 87301 31/12/2017 63110 31/12/2017 56290 30/09/2017 81210 31/12/2017 47521 31/01/2019 43999 31/12/2017 47730 31/12/2017 36000 31/12/2017 61200 31/12/2017 86101 31/12/2017 36000 31/12/2017 45113 31/12/2017 96099 31/12/2017 133.778 288.630 158.516 67.445 417.372 265.062 427.446 598.495 1.180.536 235.293 613.983 3.195.041 158.030 364.828 74.240 69.559 106.553 148.275 162.147 95.949 180.253 100.009 165.168 88.100 57.846 109.169 109.566 105.404 532.419 431.264 102.076 245.405 209.033 82.854 64.462 96.212 88.859 2.074 -38.220 14.680 8.498 -17.007 4.590 -1.910 -92 n.d. 17.605 1.263 -3.539 6.984 -50.762 35.462 31.827 -358 31.726 814.403 -824 Personeel 30.794 30.763 23.393 12.218 12.153 11.111 9.297 8.553 8.450 7.057 7.010 6.416 5.825 4.747 4.694 4.660 3.704 3.572 3.278 3.883 2.855 2.762 2.683 2.671 2.647 2.437 2.193 2.130 2.107 2.103 2.027 1.997 1.984 1.950 1.902 1.851 1.842 1.786 1.725 1.645 1.642 1.605 1.571 1.517 1.456 1.399 1.399 1.379 1.378 1.357 Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 43

Focus Ondernemingen van minder dan 10 jaar : Top 50 Naam 1 UCB BIOPHARMA 2 HR RAIL 3 ENGIE ENERGY MANAGEMENT 4 EURELEC TRADING 5 SOC. EUR. DE GESTION DE L'ENERGIE 6 INOVYN TRADE SERVICES 7 BRUSSELS AIRPORT COMPANY 8 THI FACTORY 9 SCABEL 10 CM-CIC LEASING BENELUX 11 INTERNATIONAL TRADE 12 DBFM SCHOLEN VAN MORGEN 13 AXUS FINANCE 14 AXPO BENELUX 15 HENKEL BELGIUM 16 CPS AFRICA 17 GROUPM BELGIUM 18 HUAWEI TECHNOLOGIES (BELGIUM) 19 PHILIPS BELGIUM COMMERCIAL 20 ARMONEA 21 VLAAMS ENERGIEBEDRIJF 22 PFIZER PFE BELGIUM 23 BIALIM BELGIQUE 24 UMEDIA PRODUCTION 25 BNP PARIBAS PART. FOR INNOVATION BEL. 26 BASIC-FIT BELGIUM 27 SKF BELGIUM 28 ZTE BELGIUM 29 SPECIALTY METALS RESOURCES 30 ACCOR INVEST BELGIUM 31 KRINKELS 32 L&L RETAIL BELGIUM 33 YPTO 34 UPFIELD SPREADS BELGIUM 35 INEOS SOLVENTS BELGIUM 36 ALLEGIS GROUP (BELGIUM) 37 TROPICORE SA RPM 38 CEGELEC INDUSTRY 39 EIT DIGITAL 40 ENGIE MANAGEMENT COMPANY BEL. 41 SILVA MEDICAL 42 ALIAXIS GROUP 43 TRAMCONTRACTORS 44 BLUE CUBE BELGIUM 45 TRASYS INTERNATIONAL G.E.I.E. 46 PARTENA BUSINESS CENTER 47 DIRECT ENERGIE BELGIUM 48 VALIPAT 49 AUTOREDO 50 APPLE RETAIL BELGIUM 44 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 PC 1070 1000 1000 1130 1140 1030 1060 1000 1000 1000 1000 1140 1050 1020 1050 1160 1150 1070 1080 1000 1050 1000 1050 1130 1090 1140 1200 1050 1000 1030 1000 1060 1190 1120 1000 1150 1130 1040 1000 1170 1050 1120 1000 1040 1000 1050 1060 1000 1000 Jur. vorm BVBA CVBA CVBA NV NV NV NV NV NV NV NV NACE BEL 2008 Sluiting laatste jaar 72110 31/12/2017 1060 NV van publieke recht 49100 31/12/2017 64200 31/12/2017 94110 31/12/2017 70220 31/12/2017 46751 31/12/2017 52230 31/12/2017 49100 31/12/2017 46190 31/12/2017 64921 31/12/2017 70220 31/12/2017 41102 31/12/2017 64921 31/12/2017 35140 30/09/2017 46442 31/12/2017 45113 31/03/2019 73110 31/12/2017 46520 31/12/2017 46460 31/12/2017 87301 31/12/2017 73200 31/12/2017 21201 30/11/2017 70100 31/12/2017 59111 31/12/2017 62010 31/12/2017 93130 31/12/2017 46699 31/12/2017 62020 31/12/2017 46720 31/12/2017 55100 31/12/2017 81300 30/04/2019 47711 31/01/2019 62020 31/12/2017 46170 31/12/2017 46751 31/12/2017 78100 31/12/2017 46190 31/12/2017 43212 31/12/2017 72190 31/12/2017 70220 31/12/2017 86103 31/12/2017 64200 31/12/2017 43299 31/12/2017 46751 31/12/2017 62020 31/12/2017 82110 31/12/2017 35110 31/12/2017 82990 31/12/2017 45111 31/12/2017 47410 30/09/2017 BVBA NV NV NV NV NV NV NV NV BVBA NV BVBA BVBA BVBA NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV IVZW CVOHA VZW NV NV BVBA EESV ESV NV NV NV BVBA Omzet kEUR Netto TW kEUR 1.933.532 72.480 3.482 13.030 12.721 384.974 95.186 1.005 14.991 3.561 23.154 141.261 1.588 50.573 14.128 2.977 Winst/ verlies boekjaar na belasting, kEUR 2.354.920 1.296.541 -933.734 1.958.302 1.050.589 812.060 661.427 548.801 521.759 474.115 406.691 313.987 302.099 295.146 238.136 223.307 217.680 206.831 183.241 183.181 139.508 133.778 132.240 118.552 114.553 109.566 106.850 103.948 102.739 100.574 97.944 96.569 89.201 84.719 81.736 74.983 67.946 64.521 63.740 63.335 60.803 55.787 54.516 50.408 49.850 49.647 46.723 45.532 45.267 45.007 44.173 44.087 756 -28.904 182 3.607 6.113 59.166 26.146 52 872 786 8.673 11.856 121 13.039 6.824 400 33.436 26.117 100.009 -1.226 19.490 -59 1.694 24.671 63.510 17.948 4.785 2.450 48.924 36.769 20.063 25.047 1.204 303 8.830 803 31.063 3.516 53.018 42.882 13.231 2.689 -2.848 39 28.058 -4.636 12.680 2.101 9.975 3.661 1.436 -92 -1.929 2.056 -109 382 193 3.904 2.084 1.319 2.040 745 4.696 -324 -758 485 172 1.532 99 424 1.832 0 266 6.948 -1 153 n.d. 0 -7.364 5.282 714 542 Personeel 916 30.763 101 3 10 n.d. 788 50 4 3 3 2 n.d. 7 247 20 27 106 195 1.786 19 37 n.d. 12 5 496 111 13 8 444 481 432 252 6 n.d. 61 2 490 13 95 n.d. 85 n.d. n.d. n.d. 249 n.d. 74 23 116

Focus Omzetstijging 2014-2017 : Top 50 Naam 1. UCB BIOPHARMA 2. UCB PHARMA PC Jur. vorm 1070 1070 3. MERCEDES-BENZ FINANCIAL SERVICES BELUX 1200 4. MERCEDES-BENZ BELGIUM LUX. 5. ANHEUSER-BUSCH INBEV 6. INBEV BELGIUM 7. BRUSSELS AIRLINES 8. INOVYN TRADE SERVICES 9. ALCODIS 10. DERBY 11. PHARMA BELGIUM - BELMEDIS 12. ENGIE ENERGY MANAGEMENT 13. VIVAQUA 14. AXUS 15. FCA BELGIUM 16. BAM CONTRACTORS 17. PEUGEOT DISTRIBUTIE SERVICE 18. AXPO BENELUX 19. SERVAUTO BELGIUM 20. BELG. MAATSCH. KERNBRANDSTOFFEN 21. BRISTOL - MYERS SQUIBB BELGIUM 22. RANDSTAD GROUP BELGIUM 23. SOLVAY SPECIALTY POLYMERS BELGIUM 24. DAOUST 25. ES-FINANCE 26. SPECIALTY METALS RESOURCES 27. ZTE BELGIUM 28. TICKETMASTER BELGIUM 29. HEIDELBERG BENELUX 30. BASIC-FIT BELGIUM 31. ALLEGIS GROUP (BELGIUM) 32. SUEZ R&R BELGIUM 33. SCARLET BELGIUM 34. DELVAUX CREATEUR 35. UMEDIA PRODUCTION 36. SAFRAN AIRCRAFT ENGINE SERV. BRUSSELS 37. JEAN GOLDSCHMIDT INTERNATIONAL 38. B.S.A. INTERNATIONAL 39. RENT 4 LESS 40. RADISSON HOSPITALITY BELGIUM BVBA 41. IMMOBEL 42. EGOV 43. SOPRA STERIA BENELUX 44. ALTEN BELGIUM 45. MAXUS BELGIUM 46. OGILVY SOCIAL LAB 47. BESIX REAL ESTATE DEVELOPMENT 48. UMEDIA PRODUCTION SERVICES 49. AKKA BELGIUM 50. WILDCO 1200 1000 1070 1050 1140 1170 1160 1200 1000 1000 1140 1160 1120 1030 1050 1040 1000 1170 1082 1120 1050 1082 1050 1200 1020 1140 1090 1000 1082 1140 1040 1050 1000 1000 1070 1200 1130 1000 1000 1050 1060 1160 1000 1200 1050 1140 1050 BVBA NV NV NV NV BVBA NV NV NV NV NV CVBA CVBA NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV NV BVBA BVBA NV NV NV NV BVBA NV NV NV BVBA BVBA NV VZW NV BVBA NV NV NV BVBA NV BVBA NACE BEL 2008 Sluitingsdatum laatste beschikbaar jaar Omzet kEUR Jaar -3 Omzet kEUR Jaar -2 Omzet kEUR Jaar -1 72110 31/12/2017 1.260.749 1.860.171 2.005.180 2.354.920 1.094.171 46460 31/12/2017 1.285.089 1.858.058 2.228.644 2.333.592 1.048.503 77110 31/12/2017 262.234 314.342 478.315 1.219.117 45111 31/12/2017 1.324.312 1.477.857 1.716.855 2.150.575 64200 31/12/2017 957.888 1.120.582 414.753 1.674.116 956.884 826.263 716.228 11050 31/12/2017 1.164.041 1.184.512 1.594.563 1.801.850 637.809 51100 31/12/2017 762.143 830.062 820.565 1.354.745 592.601 46751 31/12/2017 87.108 579.630 583.001 548.801 46120 31/12/2017 389.777 433.776 570.535 842.861 92000 31/12/2017 304.754 543.642 654.588 699.115 21201 31/03/2019 127.256 498.981 508.008 516.617 Omzet kEUR Verschil 461.693 453.083 394.361 389.361 64200 31/12/2017 695.526 788.954 1.300.897 1.050.589 355.063 36000 31/12/2017 309.739 321.163 292.416 598.495 77110 31/12/2017 431.685 977.969 633.941 682.354 45111 31/12/2017 355.533 426.245 478.124 599.319 41203 31/12/2017 166.782 171.279 393.178 380.408 45113 31/12/2017 153.687 141.200 312.232 332.157 35140 30/09/2017 68.343 122.614 113.381 223.307 47300 31/12/2017 33.470 157.734 164.945 176.249 24460 31/12/2017 175.274 165.768 276.172 316.655 46460 31/12/2017 116.260 144.810 154.528 252.309 70220 31/12/2017 119.586 190.716 211.224 220.832 22210 31/12/2017 78200 31/12/2017 135.564 158.239 177.691 41.311 35.061 101.173 220.258 166.682 196.746 203.779 64910 31/12/2017 112.998 126.596 149.435 181.058 46720 31/12/2017 30.747 97.944 62020 31/12/2017 34.483 10.935 28.978 100.574 79909 31/12/2017 46620 31/03/2019 18.300 64.754 93130 31/12/2017 78100 31/12/2017 52.644 67.401 64200 31/12/2017 58.341 61200 31/12/2017 27.026 107.659 120.210 76.530 83.259 15.225 45.790 50.625 91.665 74.995 103.948 64.521 81.894 95.764 106.797 47722 31/12/2017 24.889 44.383 70.926 59111 31/12/2017 33160 31/12/2017 85.375 46720 31/12/2017 64200 31/12/2017 45111 31/12/2017 55100 31/12/2017 41101 31/12/2017 63110 31/12/2017 62020 31/12/2017 31/12/2017 71121 70210 31/12/2017 56.933 80.977 120.313 104.351 70.892 63.979 50.023 84.724 109.566 126.855 144.568 128.264 66.429 94.332 78.594 105.870 73.785 85.795 102.806 113.209 75.286 31.451 23.319 43.118 87.278 56.178 54.656 39.507 81.757 36.129 54.055 59.524 51.453 66.448 133.026 113.332 66.589 57.814 77.304 66.963 33.965 36.029 53.398 64.304 11.271 73110 31/12/2017 20.858 41102 31/12/2017 30.219 59113 31/12/2017 31/12/2017 2.924 71121 46180 31/12/2017 35.914 50.044 40.782 7.389 39.139 13.257 36.132 38.010 10.283 9.870 20.278 8.669 42.913 21.342 49.597 46.490 58.208 30.609 63.680 37.222 288.756 250.669 243.786 213.625 178.470 154.964 142.779 141.381 136.049 101.246 95.572 68.216 68.060 67.198 66.091 64.639 56.695 51.303 49.296 48.457 47.418 46.003 45.588 42.888 39.441 39.424 38.046 35.138 34.495 34.186 30.834 30.340 29.511 28.739 27.990 27.685 27.549 26.939 Gem. jaarlijkse groei 23,2% 22,0% 66,9% 17,5% 20,5% 15,7% 21,1% 84,7% 29,3% 31,9% 59,5% 14,7% 24,6% 16,5% 19,0% 31,6% 29,3% 48,4% 74,0% 21,8% 29,5% 22,7% 24,8% 14,6% 17,0% 47,1% 42,9% 50,2% 60,0% 25,5% 61,8% 22,3% 22,4% 41,8% 19,6% 14,5% 16,8% 15,3% 14,6% 28,4% 35,3% 21,5% 22,8% 23,7% 53,5% 33,5% 24,4% 118,8% 20,8% 53,5% Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 45

Dynamiek Joyn Joyn : de persoonlijke mobiliteitsassistent De Joyn Joyn app helpt u in real time de beste verplaatsingsformule te kiezen in een stedelijke omgeving. Ze is gratis en integreert alle beschikbare transportmiddelen om u heen. ● Starter M obiliteit is meer dan een veel besproken thema voor Brusselaars: in feite een ware hoofdbreker. Zich in een stedelijke omgeving verplaatsen heeft vandaag veel weg van een hindernisloop. In deze context maakt de in september 2018 gelanceerde Joyn Joyn deel uit van de reeks oplossingen die ontwikkeld en getest worden binnen Mo, de pop-up ruimte gewijd aan stedelijke mobiliteit, bij Beci. “In het begin gebruikten we een chatbot, maar dat werkte niet, om drie redenen”, legt Sébastien Curnel, CEO van Joyn Joyn, uit. “Ten eerste weten weinig mensen wat een chatbot is, in tegenstelling tot de Verenigde Staten waar deze interface erg populair is. Ten tweede is deze technologie inderdaad niet erg gebruiksvriendelijk. En ten derde is ze niet vatbaar voor personalisatie.” Joyn Joyn deed zijn huiswerk opnieuw en bracht een gratis oplossing uit, beschikbaar op iOS en Android. De app integreert alle beschikbare transportmiddelen in de stad. Momenteel zijn er al enkele duizenden gebruikers, voornamelijk in Brussel. Concreet helpt Joyn Joyn elke gebruiker om in real time de beste gedeelde mobiliteitsoplossingen om zich heen te visualiseren. De applicatie vergelijkt de vervoersmogelijkheden (gedeelde auto’s en fietsen, trein, tram, bus, taxi, elektrische scooter, etc.) en geeft de beste aanbevelingen op het gebied van reistijd. “Momenteel is de eerste aanbeveling die verschijnt de snelste. Op langere termijn voorzien wij ook de meest economische en/of de meest milieuvriendelijke route voor te stellen.” De ontwerpers lichten toe: “Elk van deze aanbevelingen is bedoeld om intelligent, lokaal en gepersonaliseerd te zijn. Intelligent, door de gebruiker te informeren over de beste opties, via de door de partners verstrekte informatie en rekening houdend met de omstandigheden (weer, mobiliteit, vervuiling, enz.). Lokaal, omdat elke stad zijn eigen dynamiek heeft. En gepersonaliseerd, om zo goed mogelijk aan de verwachtingen van iedereen te voldoen, met passende aanbevelingen.” Met Joyn Joyn zult u in de toekomst online een ticket kunnen kopen en die opslaan op uw smartphone. Op dit moment combineert de applicatie al een twintigtal oplossingen: Zipcar, DriveNow, Cambio, Zen Car, MIVB, NMBS, De Lijn, TEC, Villo, Billy, Scooty, Troty, Taxis Verts, Pickme-Up, Uber, Ubeeqo, BePark en Europcar. Dit aanbod blijft toenemen. De app is neutraal en biedt dezelfde service aan al deze spelers, die daar een manier vinden om hun voordelen te promoten. Met zijn intelligente oplossingen levert Joyn Joyn een waardevolle bijdrage tot de mobiliteit en een evolutie is de richting van meer multimodaal en intermodaal vervoer. Hoe meer de app wordt gebruikt, hoe nauwkeuriger ze wordt. De openheid naar elke nieuwe mobiliteitsoplossing zal de app constant verrijken, ten voordele van haar gebruikers, die ongetwijfeld in aantal zullen toenemen. Mobiliteit is namelijk essentieel! ● Guy Van den Noortgate www.joynjoyn.com Invest in starters Zeker doen: sluit u aan bij de gemeenschap van investeerders om jonge innovatieve ondernemingen in Brussel te steunen! • U draagt bij tot de economische ontwikkeling van Brussel • U diversifieert uw beleggingen • U geniet fiscale voordelen dankzij de “tax shelter” voor starters Hier moet u zijn : starters@beci.be https://starters.beci.be/ 46 ❙ Brussel Metropool - januari 2019

Management & RH Steun van reStart voor ondernemers na een faillissement Sinds de lancering van het reStartprogramma in 2017 kregen bijna 120 ondernemers, verspreid over 6 promoties, steun van Beci om een nieuwe start te nemen. Een 7e promotie is net van stapel gelopen. Dit bewijst dat het programma aan werkelijke verwachtingen voldoet. ● Opleven E lk jaar gaan er te veel ondernemers failliet. Brussel blijft uiteraard niet gespaard. Daarom biedt Beci al bijna twee jaar menselijke en professionele ondersteuning aan gefailleerde ondernemers dankzij het reStart-programma, dat hen weer in het zadel helpt. Dit programma krijgt steun van het Brusselse Gewest, in het kader van de Small Business Act, gelanceerd door de Brusselse minister van Economie Didier Gosuin. Sinds de lancering van reStart, in maart 2017, kregen bijna 120 ondernemers succesvolle bijstand. Het programma is ondertussen gestaag gegroeid om beter tegemoet te komen aan de behoeften van reStarters en de realiteit op het terrein. Binnen Beci zijn synergieën gecreëerd met de Starters-programma’s, het Centrum voor Ondernemingen in moeilijkheden (COm) en de transmission.hub. Er werden bovendien bevoorrechte contacten gelegd met verscheidene structuren van het Brusselse ecosysteem (hub.brussels, MicroStart, de Lokale Economieloketten, JobYourself, Team4job, enz.). Ten slotte zorgde reStart door middel van rondetafelgesprekken en conferenties voor een bewustmaking van het publiek en van de “voorschrijvers” van kandidaten voor het programma, zoals curatoren, actoren van de Ondernemingsrechtbank, OCMW’s, Actiris, enz. Voor programmacoördinator Eric Vanden Bemden is reStart wel degelijk het enige rebound-instrument in Brussel. “Hub.brussels en 1819 activeren synergieën binnen het ondernemersecosysteem om toegang tot bedrijfsoprichting te vergemakkelijken, zelfstandigen te ondersteunen, geschikte financieringssystemen te ontwikkelen en nog veel meer. ReStart vult deze aanbiedingen aan door de ervaring van mislukking op te waarderen en de ondernemer naar de partner te leiden die hem zou kunnen bijstaan in zijn beroepsopleving, als ondernemer of in loondienst.” Een hernieuwd engagement voor 2019 Einde 2019 bracht een delegatie van reStarters een bezoek aan minister Gosuin. Via hun getuigenissen bespraken de reStarters vraagstukken zoals toegang tot krediet, de tienjarige registrering bij de Nationale Bank, aanwervingsproblemen wegens vooroordelen over het faillissement, de administratieve traagheid van de Ondernemingsrechtbank, de collectieve schuldenregeling, de selectiecriteria voor Actiris, enz. “Met deze getuigenissen wilden we de minister concrete voorbeelden geven van de moeilijkheden op de weg naar herstel. We wilden ook ideeën en mogelijke oplossingen met hem delen om deze weg wat te verzachten en om oplevende ondernemers in staat Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 47 © Getty

te stellen ten volle deel te nemen aan de ontwikkeling van de economie en de werkgelegenheid in het Brusselse Gewest”, aldus Eric Vanden Bemden. Bij het afronden van deze gesprekken gaf Didier Gosuin aan dat hij zich inzet om gefailleerde ondernemers te ondersteunen. Naast het reStart-programma zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest diverse initiatieven op gang brengen. In het raam van MyBusinessPass wordt een nieuwe pas specifiek voor oplevende ondernemers gelanceerd. Er wordt ook bijzondere aandacht besteed aan de overdracht van bedrijven, met de recente lancering van de site affairesàsuivre. be. En de lopende hervorming van finance.brussels moet ook de toegang tot krediet vergemakkelijken. De minister rondde de bijeenkomst af met de noodzaak om de mentaliteit en de huidige attitude tegenover failliete ondernemers te veranderen. “Mislukking maakt nu eenmaal deel uit van het leven”, zei hij. Een standpunt dat Eric Vanden Bemden volledig beaamt: “Samen kunnen we de reïntegratie versnellen van de specifieke reStarters profielen (ondernemers met veel potentieel, vergeet dat nooit!). Op die manier gaan die mensen opnieuw een doorslaggevende rol spelen in de economische dynamiek van het Brusselse Gewest.” Binnenkort een reStart label? Een van de ideeën om het project te bestendigen was de creatie van een “reStart label” om de zichtbaarheid en de geloofwaardigheid van het programma te verankeren. Dit zou een ‘deuropener’ kunnen zijn bij toekomstige werkgevers en bij de financieringsorganen van oplevende ondernemers. Beci’s ambitie: 150 oplevende ondernemers ondersteunen in 2019 – en 300 het jaar daarop. ● Gaëlle Hoogsteyn 48 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 Citaten van reStarters Einde 2019 bracht een delegatie van reStarters een bezoek aan minister Gosuin. Emmanuelle: “Deelnemen aan het reStart programma is, voor een failliete ondernemer, een ware buitenkans. Het doorbreekt meteen de eenzaamheid. De verschillende aangeboden tools helpen ons de dynamiek te herstellen en opnieuw een toegevoegde waarde te bieden op de arbeidsmarkt.” Michèle: “Met mijn deelname aan reStart werd ik weer mezelf, als persoon. Een faillissement is uiteraard een professionele tegenslag, die echter ook een enorme impact heeft op het privéleven. ReStart zet ons weer in het zadel, zonder de blunders te herhalen. Veel obstakels versperren echter de weg naar een tweede kans. Deelname aan het programma moet ons een echte nieuwe kans geven via een kanaal dat reStarters integreert als betrouwbare zakelijke partners of geloofwaardige werknemers. Op administratief vlak blijft het erg ingewikkeld: HVW, Actiris, OCMW enz. communiceren gewoon niet met elkaar. Om het leven van de failliete, bijzonder mishandelde en verwarde ondernemers wat te vergemakkelijken, moet hun dossier gecentraliseerd worden.” Myriam: “Toegang tot krediet blijft een aanzienlijk struikelblok voor een oplevende ondernemer. Om ons in staat te stellen een nieuwe activiteit op gang te brengen, moet deze toegang worden vergemakkelijkt en dient de duur van de registrering bij de BNB te worden verkort. Daarnaast wordt een persoonlijke borg vereist. Een ander pijnpunt is de duur van de collectieve schuldenregeling. Wettelijk mogen we niet zelfstandig zijn zolang de procedure niet is afgerond. Maar dat duurt soms meerdere jaren. Hoe kunnen we onze schulden afbetalen als we geen inkomen mogen hebben?” Jamal: “Een baan vinden na een faillissement is weer zo’n lijdensweg, waar het menselijke ver te zoeken is. Een aanwerver benaderen is onbegonnen werk, wegens de talloze filters. Alles verloopt nu automatisch en onpersoonlijk. We krijgen geen antwoord of het duurt drie maanden! Onze leeftijd sluit nog meer deuren. De platforms zijn ondoeltreffend en Actiris beoordeelt ons. Wordt het geen tijd om ook de aanwervers aan kwaliteitscriteria te onderwerpen?” D.R.

Advertorial Vermogensbeheer: oplossingen voor ondernemers en zelfstandigen KBC Private Banking & Wealth ondersteunt haar klanten bij hun successieplanning. Wij onderzoeken denkpistes en bedenken oplossingen die het best bij elke persoon passen. Kortom, advies voor zowel het bedrijf als de zelfstandige. De oorzaken van verrijking komen vaak aan bod. Die van verarming veel minder. Merkwaardig is wel dat er, onder de Angelsaksen althans, drie hoofdoorzaken voor verarming bestaan: echtscheiding, de overdracht van het patrimonium naar de tweede generatie en slechte beleggingskeuzes. “ Net daarom is het zo belangrijk om een successie goed te plannen”, zegt Xavier de Bergeyck, expert bij KBC Private Banking & Wealth. “Iedereen zou zich moeten afvragen ‘Wat staat mij te wachten als er iets gebeurt met mijn bedrijf en/of mijn vermogen in het algemeen?’ Wij zijn er om de mensen te adviseren en een globale visie op dit vraagstuk te schetsen.” Deze kwestie is vrij divers: activa namelijk van roerende, , financiële of een d zijn. Daarnaast t de wetgeving voortbiedt ze meer flexieit op het gebied van succesavier de Bergeyck: eeld: als u vandaag drie en hebt, kunt u de erfenis in drie delen, of één van de en 4/6 geven en de e twee elk 1/6. Onze estaat erin denkpistes or te leggen die leiden ot de beste oplossingen. en we hier onmiddellijk duidelijken dat wij uiterd niet de plaats innemen an de advocaten in fiscale aangelegenheden of notarissen die deze oplossingen zullen uitvoeren.” BC Private Banking Xavier de Bergeyck Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 49 hecht veel belang aan bedrijven en meer in het bijzonder aan overdrachten binnen familiebedrijven. En dat geldt ook voor zelfstandigen. Dit komt tot uiting in de nieuwe pensioenovereenkomst voor zelfstandige natuurlijke personen. Naast de traditionele Vrij Aanvullende Pensioentoezegging (VAPZ) is het met KBC Private Banking ook mogelijk om een Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ) te sluiten. De VAPZ laat zelfstandigen al toe om een fiscaal voordelig aanvullend pensioen op te bouwen, temeer daar sommigen tot 60% van hun premies kunnen recupereren. Het enige nadeel: de samen te stellen premie is beperkt tot maximaal 8,17% van het netto belastbaar inkomen, met een absoluut maximum van 3.187,04 euro. De nieuwe POZ neemt deze beperking weg en biedt vele voordelen: de premies worden betaald volgens de 80%-regel, berekend op basis van het gemiddelde referentie-inkomen, zelf berekend op basis van de winsten of inkomsten van de laatste drie boekjaren. Deze 80%-regel houdt in dat het totale pensioen (wettelijk en aanvullend) niet meer dan 80% van het referentieinkomen mag bedragen. Een belastingvermindering van 30% op de premies wordt toegekend als deze grens niet wordt overschreden. De POZ biedt ook de zekerheid van een gegarandeerd rendement, eventueel aangevuld met een winstdeling; een gunstige inkomstenbelasting van 10% (+ gemeentebelasting) in geval van betaling van het laatste kapitaal bij overlijden of bij pensionering; of de mogelijkheid tot het sluiten van een aanvullende overlijdensverzekering. Wenst u te weten wat een POZ voor u inhoudt? Vraag dan een simulatie aan bij KBC Private Banking. Geef eenvoudigweg uw referentie-inkomen voor de laatste drie jaar. Wees er ten slotte van bewust dat u zelfs met een relatief laag referentie-inkomen nog steeds een POZ kunt sluiten. Het is dus niet nodig om veel te verdienen om een aanvullend pensioen op te bouwen. U kunt beginnen met het maximale belastingvoordeel uit uw VAPZ te halen en dit vervolgens aan te vullen met het POZ-belastingvoordeel. Het voordeel van een storting onder een VAPZ kan gemakkelijk dubbel zo groot zijn als bij een POZ. Informatie : xavier.debergeyck@kbc.be www.kbcprivatebanking.be

Dynamiek De hervorming van de Brusselse subsidies is onderweg Op 28 november presenteerde minister Didier Gosuin bij Beci het nieuwe ondersteuningssysteem voor bedrijven, zoals door de regering aangekondigd in maart 2017. Sommige van deze hulpformules zijn soms nauwelijks gekend ... ● Economie D e laatste woensdag van november zag enkele tientallen ondernemers naar Beci toestromen om te komen luisteren naar Didier Gosuin, de Brusselse minister van Werkgelegenheid en Economie, en een panel van vijf sprekers. Een belangrijk moment, in feite, want na meer dan tien jaar wachten wordt de hervorming van de steun aan bedrijven nu eindelijk officieel. “Het stelsel was voorbijgestreefd en niet meer geschikt, mede door zijn traagheid. Het is nu tijd voor een opknapbeurt, met een nieuwe leidraad en nieuwe doelstellingen waarmee we de toekomst positiever tegemoet gaan,” begon een zoals gebruikelijk bijzonder enthousiaste Didier Gosuin. Eindelijk digitaal! De minister had het van meet af over de implementatie van een nieuw digitaal platform (Mybusinesspass, zie kader), dat in het leven werd geroepen om de administratieve procedu50 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 res te vereenvoudigen, en om verzoeken om bijstand toegankelijker en leesbaarder te maken – wat ook hun succes zou bevorderen. “Deze hervorming is gewaagd”, aldus de auteur ervan. “Dit platform zal dankzij zijn digitale dimensie iedereen kunnen helpen. Het is een gezamenlijke verwezenlijking van overheid en privé partners. We hadden een kritische blik nodig om deze hulpmiddelen te herzien. Sommige ervan waren zodanig stuntelig opgevat dat ze in tien jaar nooit zijn gebruikt! Of heel weinig, zoals de steun bij werving en selectie.” Daarnaast zal een deel van de steun worden overgedragen. Zo bijvoorbeeld de hulp aan bedrijven die zware tijden doorstaan wegens openbare werken (deze steun is nu is opgenomen in een specifieke verordening voor wegenbouwwerven) – of de steunmaatregelen voor energie: die worden overgeheveld naar een stelsel beheerd door Leefmilieu Brussel, in samenwerking met de werkgeversfederaties. E-commerce, coworking en voorafgaande activiteit Didier Gosuin herinnerde eraan dat onze economische wereld in hoog tempo verandert en gaf vervolgens een detailbeschrijving van de functionaliteiten van de site. Hij verduidelijkte dat deze reorganisatie deel uitmaakt van een rationalisatie van de economische instrumenten van het Brusselse Gewest, waarbij instanties als Atrium, Impulse en Brussels Invest & Export (BIE) hun krachten hebben gebundeld binnen het nieuwe Brusselse Agentschap voor de Ondersteuning van het Bedrijfsleven (BAOB, beter bekend als hub.brussels). “De behoeften van ondernemers zijn vandaag uiterst divers”, voegde hij eraan toe. “Daarom hadden we ook een instrument nodig dat makkelijker en permanent bruikbaar was. Bovendien zal deze modernisering het mogelijk maken om nieuwe premies toe te kennen, met name voor e-commerce, waar Brussel – laten we eerlijk zijn – een beetje achterop liep. Nu zullen KMO’s dankzij deze vereenvoudigde voorwaarden beter hun weg vinden en zullen sommige

sectoren worden aangemoedigd.” Zoals coworking, die een premie zal krijgen, terwijl er een pre-activiteittoelage zal worden gecreëerd. Mybusinesspass : een digitaal plateform Jaarlijks 29 miljoen uitgekeerd Didier Gosuin herinnerde eraan dat deze hervorming een logisch gevolg is van de recente herziening van de werkgelegenheidssubsidies: “Wij willen alle ondernemers blijven helpen en stimuleren, ook al zijn ze steeds talrijker. Sommige limieten worden natuurlijk behouden. Maar de effecten van het nieuwe stelsel zijn al merkbaar: we verwerken momenteel meer dan 4000 dossiers en het aantal zal naar verwachting nog toenemen. Ergens is dit logisch, rekening houdend met de talloze kansen die nog voor het grijpen liggen, en de terugkeer van de groei in onze hoofdstad. Dit is te danken aan een legislatuur die enkele fouten heeft rechtgetrokken en onze middelen heeft geoptimaliseerd (29 miljoen euro wordt jaarlijks aan KMO’s toegewezen). En dit alles, binnen een eerder beperkende regelgeving: de Europese wetten op dit gebied zijn streng; we doen natuurlijk niet altijd wat we willen.” De minister wees ook op het belang van algemene steun voor de circulaire economie: in het kader van duurzame ontwikkeling zal de kringloopaanpak preferentiële voorwaarden genieten. “Geweldige steun” Vijf ervaren ondernemers, die al regionale subsidies hadden ontvangen, vertelden over hun belevingen met de administratie. Onder hen Sébastien Curnel, van Joyn Joyn, een startup gericht op digitale mobiliteitsoplossingen, of Julien Vandeleene (Bepark), wiens voortdurend evoluerende onderneming soms hulp nodig heeft (consultancy, buitenlandse handel ...). Laatstgenoemde raadde dan ook aan om “niet om het even wanneer bijstand te vragen en deze goed te richHet platform Mybusinesspass biedt een eenvoudige en bevoorrechte toegang tot diverse privé en overheidssubsidies in de hoofdstad. De tool werkt op een vrij originele manier, namelijk met “passen” die worden uitgereikt volgens ieders ondernemersroute. Pass Fly is speciaal ontworpen voor nieuwe ondernemers die hun bedrijf nog geen drie jaar runnen. Pass Sail helpt bedrijven ouder dan drie jaar om een versnelling hoger te schakelen. Pass Back on Track zal nuttig zijn om nieuw leven in te blazen in een bedrijf dat achterop loopt of in moeilijkheden verkeert. En Pass Relay is bedoeld voor ondernemers die de fakkel in de best mogelijke omstandigheden willen overdragen. Elke “pas” is dus ontworpen om alle basisdoelstellingen van ondernemerschap te bestrijken, met onder meer advies, informatie, instrumenten (inclusief tests om discriminatie te bestrijden), versnellingsprogramma’s en netwerking. Dit alles met actieve partners op het gebied van ondersteuning, coaching, werkgelegenheid en opleiding, financiering of lokalisatie. Kortom, de basis-ingrediënten van ondernemerschap! Zie ook: www.mybusinesspass.brussels Informatie: informatienummer 1819, toegankelijk van maandag tot vrijdag tussen 8u30 en 13u. Op dinsdag tussen 17 en 19u30. E-mail: info@1819.brussels. Het infopunt 1819 (Charleroisesteenweg 110, 1060 Brussel) is open tussen 13 en 17u. ten in een vroeg stadium, zo mogelijk met een passende strategie”. Naomi Smith, die werkzaam is in de sociale economie (Envie Atelier, die voormalige werklozen tewerkstelt), verheugde zich om haar recent debuut en loofde “de geweldige steun en de luistervaardigheid van deskundigen (die) haar altijd goed hebben begeleid”. Alain Gillieaux, Managing Director van RVB (leverancier van luxe badkamerkranen), beaamde dit standpunt: “Deze steunmaatregelen besparen ons kostbare tijd, wat ideaal is voor het stimuleren van een bedrijf.” In deze context heeft Beci tot taak om de ondernemers bij te staan met antwoorden op hun vragen en hulp die het best bij hun behoeften past. ● David Hainaut Contact bij Beci: Jacqueline Suain, assistent bedrijvenadviseur jsu@beci.be Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 51

Management & RH Vandaag, in de 21e eeuw, anno 2019, blijft een donkere huid, een Arabisch type of een ander kenmerk – schrap wat niet van toepassing is – nog steeds een discriminerende factor in heel wat domeinen. Nochtans zijn er talloze voorbeelden van zogenaamde ‘vreemdelingen’ die een pracht van een carrière hebben opgebouwd! De campagne #DeLaRéussiteParmiVous levert hiervan het bewijs. #DeLaRéussiteParmiVous: diversiteit die scoort! ● Diversiteit C houna Lomponda is deskundige in communicatie en media, woordvoerster van het Joods Museum van België en Voorzitster van de vzw Success DiverStory. Toen ze op een morgen haar persoverzicht aan het overlopen was, ontdekte de jonge vrouw een artikel over het tekort aan diploma’s bij jongeren. De foto’s toonden mensen van Afrikaanse of Arabische afkomst. “Kenmerkend voor het soort stereotypes die ik overal tegenkom. Zelfs in de media”, betreurt ze. “Hierdoor kwam ik op het idee om een grootschalige maatschappelijke marketing campagne op touw te zetten, tegen discriminatie.” Zo ontstond het project #DeLaRéussiteParmiVous. Voorbeelden als bewijs De campagne is ontworpen om het welslagen van mensen uit de diversiteit als ‘normaal’ te presenteren, met daarbij een prachtige foto die 18 bijzonder inspirerende beroepsparcours voorstelt. Een van deze ‘role-models’ heet Insaf Bo, een 30-jarige vrouw die in Casablanca werd geboren. Zij is vooral actief in financiële communicatie en tracht de jongere generaties te sensibiliseren voor het belang van eigen financiële middelen. Ze doet dat in het ruimer kader van een bewustmaking voor de wereldwijde economische uitdagingen. Van zijn kant is Richard Zita afkomstig uit de Democratische Republiek Congo. Hij haalde een masterdiploma in financiën en bovendien een specialisatiediploma in het beheer van financiële risico’s. Ondertussen heeft hij nagenoeg 20 jaar praktijkervaring opgebouwd in de banksector en voert hij momenteel als een erkend consultant een missie binnen de BNP Paribas Fortis groep uit. En ten slotte de Belgisch-Japanse Maya Yamaguchi: zij is directeur financiën, human resources en administratie binnen de internationale NGO SOS Kinderdorpen. Chouna selecteerde deze modellen wegens de inspirerende eigenheid van hun parcours: “Jongeren van buitenlandse afkomst moeten zich met andere succesverhalen kunnen identificeren dan in de sport of de muziek. Met deze 18 profielen is het niet de bedoeling om succes op te hemelen, maar wel om het als ‘gewoon’ te beschouwen, niet meer als een uitzondering, en aan te tonen dat succes overal in de diversiteit aanwezig is.” De kracht van deze campagne berust op werkelijke voorbeelden, mensen 52 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 © Vaya Sigmas Success Diver Story ASBL

Rachid Azaoum is die ondanks obstakels er toch in geslaagd zijn hun dromen waar te maken. Het affiche van de campagne bootst opzettelijk de foto van de Oscars na, met inbegrip van de fonkelende betovering en zonder de ellende die meestal aan bod komt bij elke bespreking van de diversiteit. “#DeLaRéussiteParmiVous is een elegant, opbouwend en vooral pedagogisch antwoord, gericht tot de jongeren, de media, het algemene publiek en de beleidsmensen.” Praktisch … Deze grote sensibiliseringscampagne – die trouwens een jaar lang zal lopen – bespeelt meerdere media, waaronder een website die de verschillende parcours in kleine videosequenties presenteert, en digitale communicatie met de steun van gewichtige partners als Google en Semetis. Bovendien wordt, in het raam van Mixity. be, een fototentoonstelling georganiseerd in samenspraak met Visit.Brussels. Die is tot 15 januari te bezichtigen op het Paleizenplein. Verder worden workshops en informatiesessies georganiseerd in bedrijven. “Wij trachten namelijk de ondernemingen en de beleidsmensen belast met economische aangelegenheden rechtstreeks te betrekken, want zij zijn het die de vaardigheden en talenten van deze werkkrachten uit de diversiteit zullen kunnen inroepen”, weet Chouna. Er ontstonden bovendien partnerschappen met scholen, hogescholen en universiteiten. Het ganse jaar lang worden er voordrachten georganiseerd om sommige van de ‘role-models’ de kans te geven hun carrière te komen vertellen. Een pedagogisch dossier is voorzien voor leerkrachten die dit thema samen met uw leerlingen willen bespreken. Een boek van de campagne is eveneens in de maak. Wenst u meer te weten te komen, de campagne te ondersteunen of informatiesessies over diversiteit in uw eigen onderneming te organiseren? Zo ja, neem dan even een kijkje op de website www.sdstory.org voor meer informatie. ● Gaëlle Hoogsteyn vicevoorzitter van Beci en een van de 18 gezichten van #DeLaRéussiteParmiVous. Hij is in Marokko geboren en kwam op 7-jarige leeftijd naar België. Hij begon in de Quick Restaurants groep als student en ging daarna doorgroeien. Vandaag staat Rachid aan het hoofd van 5 franchisezaken, stelt hij zo’n 160 mensen tewerk en overweegt hij de opening van een 6de zaak, deze keer bij Burger King. Hij is sociaal geëngageerd en trouwens één van de stichtende leden van de 2de vestiging van het netwerk Ondernemen Brussel, die starters begeleidt. “Met deze campagne tonen wij aan dat mensen van buitenlandse afkomst en uit de diversiteit volwaardige burgers zijn die rechtstreeks deelnemen aan het leven in onze samenleving. Persoonlijk leef ik graag in dit land dat mijn ouders heeft onthaald. Ik heb het geluk gehad hier te mogen opgroeien, studeren en werken. Graag zou ik aan de jonge generaties die zoals ik afkomstig zijn van de arbeidersgemeenschap, aantonen dat iedereen een mooie carrière kan opbouwen als we ons de middelen geven om dit te bereiken. Heel wat jongeren zijn op zoek naar een toekomst. Ik ben trots dat ik als inspirerend voorbeeld werd gekozen.” Rachid oordeelt dat de discriminatieproblemen diep in de samenleving zijn verankerd. Sensibilisering volstaat niet: heel wat andere initiatieven zijn eveneens vereist. “De ondernemingen zouden een volwaardig diversiteitsbeleid moeten invoeren.” Sommige doen dit al, maar het blijft een minderheid. “Nochtans betekenen gemengde teams – ik bedoel op het vlak van geslacht, leeftijd en cultuur – een ware troef voor de ondernemingen. De dubbele cultuur van mensen van buitenlandse afkomst is een pluspunt eerder dan een nadeel. In bijzonder multiculturele steden als Brussel is de aanwezigheid van teams die de diversiteit van de clientèle weerspiegelen, een goede manier om klanten beter te benaderen en te begrijpen. De ondernemingen die de stap zetten naar diversiteit halen daar voordeel uit, zowel op menselijk als op economisch vlak.” Hij stelt dat diversiteit op de arbeidsmarkt alleen kan slagen als alle overheids- en privéspelers erachter staan. “Acties gevoerd om discriminatie te bestrijden moeten de ganse samenleving erbij betrekken. In het onderwijs kan heel wat worden verbeterd, bijvoorbeeld door bekwame mensen op post te houden en tegelijk het succes van elke leerling te beogen. In de bedrijfswereld zouden de mensen in human resources opleidingen moeten volgen over diversiteit om zo een aantal onbewuste reacties af te leren.” Verder pleit hij voor beleidsinitiatieven ten gunste van de aanwerving van laag gekwalificeerde jongeren die nadien binnen het bedrijf zelf zouden worden opgeleid. “Dit zou de ondernemingen aansporen om jongeren met dit profiel aan te werven.” En een laatste, maar zeker even waardevolle mogelijkheid, is steun aan degenen die willen ondernemen. Omdat het zo moeilijk is aan een baan te geraken, beslissen heel wat jongeren uit de immigratie om een eigen zaak op te richten.

Dynamiek Groepshuisvesting: een antigentrificatieinstrument Heeft groepshuisvesting een reden van bestaan in grote stedelijke centra, en in het bijzonder in Brussel? De dynamiek van fundamentele bewegingen zoals die van de Community Land Trust Brussels (CLTB) lijkt hierop te wijzen. ● Transitie M atthieu Lietaert is vandaag de trotse eigenaar van een woning in het gebouw L’Échappée in Laken: “Dit is een groepshuisvestingsproject van 18 wooneenheden voor gezinnen, stellen of alleenstaanden die besloten hebben om zich te hergroeperen in een gemeenschappelijk eigendom. We zijn dus allemaal samen eigenaar van het terrein en het gebouw.” L’Échappée kon van scratch worden opgebouwd: “We hebben grond aangekocht waarop een loods stond. Die werd ondertussen afgebroken. We hebben hier een betonnen gebouw laten oprichten.” Matthieu geeft toe dat beton niet ideaal is als je “groen” wilt bouwen, maar het is goedkoper, en dus geschikt voor een project dat mensen met verschillende sociale profielen kan verwelkomen. L’Échappée compenseert dit nadeel met meerdere troeven: “De stookruimte is gemeenschappelijk, het dak is bedekt met een zestigtal zonnepanelen en de parkings die ons wettelijk werden opgelegd zijn verkocht aan de buren.” De bewoners van L’Échappée verplaatsen zich voornamelijk met zgn. ‘zachte’ vervoermiddelen en met het openbaar vervoer. Een mooie doorbrak van de CLTB aan beide zijden van het kanaal In tegenstelling tot L’Échappée maken de door de CLTB opgezette projecten een onderscheid tussen de eigendom van de grond en van het gebouw. Voordeel: een tweeledige bescherming, enerzijds tegen speculatie, anderzijds tegen de zogenaamde “gentrificatie” (de sociale opwaardering van wijken, die de minderbedeelden verdrijft). Voor het ogenblik zijn er bij de CLTB en in het groepshuisvestingsregister minstens acht projecten voltooid of in uitvoering. Het zijn allemaal bouw- of renovatieprojecten, gelegen op 54 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 de noord-zuidas aan weerszijden van het kanaal: Priester Cuylits, Transvaal, Tivoli (partnerschappen in voorbereiding), de projecten Liedts, Vandenpeereboom/Regenboog, Verheyden-Le Nid (in aanbouw), Anvers Lumière du Nord (in aanbouw) en ten slotte Mariemont-L’écluse, het allereerste CLT-project in continentaal Europa... Er zijn nog andere initiatieven: onlangs hield Coarchi een informatiebijeenkomst over een prachtig renovatieproject voor een gebouw aan de Menenstraat. Jeanne Nguyen, communicatiemanager bij Twyce, het architectenbureau dat Coarchi leidt, verklaarde hierover het volgende: “Coarchi is een complete dienst voor de creatie en ondersteuning van collectieve en participatieve woonprojecten. In het geval van het Menenproject werken we aan de herbestemming van een gebouw en een groot bijgebouw in Molenbeek. Ze dateren uit het begin van de 20ste eeuw en werden gebouwd in Art Nouveau-stijl. Ze behoren tot het onroerend erfgoed en bleven daarom beschermd tegen projectontwikkelaars op zoek af te breken panden …” Het voorgebouw is tot nu toe verdeeld in een vijftigtal studentenkamers. Het wordt nu gerenoveerd volgens de huidige normen en omgevormd tot een- tot driekamerappartementen. Het achterste gebouw wordt omgebouwd tot lofts. In dit geval legde een vastgoedmakelaar de link met Coarchi. Deze verscheidenheid aan modellen vindt Matthieu Lietaert positief. De diversificatie van toegangsmodellen tot samenwonen zijn uiteindelijk de garantie voor een betere sociale mix in Brussel. Informatie : https://cltb.be ; www.echappee.collectifs.net Geïnteresseerden in groepswoning kunnen een gratis PDF-boekje van Matthieu Lietaert krijgen over al wat groepshuisvesting heeft aangeleerd: contact@echappee.collectifs.net.

Community Foto’s van het Beci nieuws Hoe integreert u de concepten van de circulaire economie in uw relaties met uw leveranciers en in uw dagelijkse werkzaamheden? Dit was het thema van een Green After Work georganiseerd in MAD Brussels, een prachtig gebouw vol esthetische finesse en duurzaam design. Alexandre McCormack (Shayp) Amandine Sellier (Leefmilieu Brussel) Xavier Marichal, van de firma Usitoo, die een ‘objectotheek’ van te lenen voorwerpen aanbiedt. Jordi Tió en haar bedrijf Isatió, dat textielafval omzet in modieuze kledingstukken. Mimoun Ali-Belarbi licht de activiteit van zijn bedrijf GRSE toe aan Michèle Pasture en Catherine Tricot (Beci) Van links naar rechts: Marc Renson (Citydev), Alexandre Le Grelle (Beci) en Philippe Vasseur (ID’CO Studio) Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 55 © Belga

Community In hartje Brussel met Marc Decorte Als geboren en getogen Brusselaar, voorzitter en CEO van Shell België en Luxemburg en voorzitter van Beci, is Marc Decorte vooral een wereldburger. Wanneer hij niet in het buitenland reist voor zaken of vakantie, test Marc graag nieuwe adresjes uit. Deze nieuwsgierige levensgenieter heeft een hekel aan routine. Mede dankzij zijn background als ondernemer, zijn internationale visie en zijn Brusselse verankering is hij de beste gids die u zich kunt inbeelden om Brussel (opnieuw) te ontdekken. ● Brussel van de ondernemers Brussel, de stad met verborgen talenten “Ik beschouw Brussel als een stad met verborgen talenten. Tijdens mijn reizen doorheen de wereld heb ik kunnen vaststellen dat Brussel beter bekend is dan België. Wanneer een stad een grotere faam geniet dan het land, dan verdient dit wel enige trots. We zouden dit gegeven trouwens ook op lokale schaal luider moeten verkondigen. Ik ben ervan overtuigd dat wij op heel wat niveaus ons geweldig potentieel kunnen benutten. En hierbij denk ik niet alleen aan grotere ondernemingen, maar ook aan de kleine en aan het toerisme.” De Grote Markt als favoriet “Ik heb echt een zwak voor de wijk van de Grote Markt. Voor mij vertegenwoordigt deze zone ons historisch erfgoed. Daar waren vroeger alle grote bedrijfscorporaties gevestigd. En telkens ik daar langsga, ervaar ik bovendien de internationale dimensie van Brussel. Alle dagen van het jaar komen daar tientallen nationaliteiten samen. De Markt is erin geslaagd de tijd bij te benen, zonder zijn charme van vroeger en zijn pracht op te offeren. De Grote Markt sluit Brussel aan op de rest van de wereld. Dat vind ik geweldig. In deze omgeving ben ik opgegroeid en heb ik steeds geleefd.” De meest overtuigende ambassadeur: Horta “Ik boei me geweldig voor de gebouwen van Horta. Deze architect had een geweldige voorsprong op zijn tijd. Hij bouwde bijvoorbeeld het eerste huis dat op de Louizalaan aangesloten werd op het elektriciteitsnet. Hij heeft er trouwens ook de luchters van ontworpen. Victor Horta slaagde erin prachtige en tegelijk zeer praktische huizen te creë56 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 ren. Ik sta vol bewondering voor het technisch vernuft dat schuilgaat achter de verbluffende esthetica. De combinatie van beide is gewoon overweldigend. Ook Horta bewijst dat Brussel steeds een geweldig potentieel heeft bezeten.” Een boek lezen, in een park “In mijn prille jaren heb ik enorm veel gelezen. Ik had een passie voor de boeken van Jules Verne. Aan hem heb ik trouwens mijn belangstelling voor technologie te danken. En ook de beslissing om voor ingenieur te gaan studeren. Het verbluffende met Jules Verne is dat hij niet in staat was de meeste van zijn uitvindingen te verwezenlijken, maar zoveel verbeelding aan de dag legde dat heel wat ingenieurs daar later inspiratie gingen uit putten om het onmogelijke te verwezenlijken! Ik zal altijd een van zijn boeken bij de hand hebben, want zijn werk heeft een diepe impact gehad op mijn eigen leven.” ● Elisa Brevet ZIJN LIEVELINGSADRESSEN … Een café: Le Tavernier. “Een echt toffe bar, waar ik afspreek met een digitale starter die ik coach. Je vindt er de bieren van het Brussels Beer Project. Wanneer ik er ben, stijgt de gemiddelde leeftijd aanzienlijk, want het is vooral een trefpunt voor studenten van de ULB!” Een delicatessenwinkel: La Maison du Thé. “Een heerlijk adres, met een geweldig assortiment. Ik drink zelden koffie en vind daar steeds smaakvolle alternatieven.” Winkelen in de Woluwe Shopping Center. “Ik heb een zwak voor dit winkelcentrum. Daar ga ik meestal naartoe om te shoppen. Het is gemakkelijk toegankelijk en ik vind er toffe merken en handelszaken.” D.R.

Community Sam Walton, king of discount Sam Walton, de oprichter van de beroemde winkelketen Wal-Mart, wordt beschouwd als dé ondernemer van de 20e eeuw. Hij slaagde erin om 25.000 dollar om te zetten in 476 miljard dollar en een kleine Arkansas-winkel om te vormen tot ‘s werelds grootste distributeur en grootste bedrijf. ● Kleine verhalen van grote ondernemers W al-Mart telt vandaag 11.000 winkels en geldt met zijn 2,2 miljoen werknemers (net na de Chinese en Amerikaanse legers) als de 3de grootste werkgever ter wereld. Hoe onwaarschijnlijk ook begon dit verhaal op 2 juli 1962 in Bentonville, een verloren stadje, ergens in Arkansas. In die tijd vermoedde geen enkele van de inwoners dat de wijk de bakermat zou worden van een van de meest spectaculaire handelssuccessen uit de geschiedenis. In 1945 kocht de jonge Walton met een bescheiden bedrag van 25.000 dollar, geleend van zijn schoonvader, een Ben Franklin franchise in Newport. Beetje bij beetje ontdekte hij de wereld van de massadistributie en ontwikkelde hij een netwerk van een vijftiental winkels. In tegenstelling tot zijn franchisegever was de man overtuigd van het immense potentieel van het platteland. Na een paar hevige woordenwisselingen besloot hij zijn eigen weg te gaan en opende hij zijn eerste Wal-Mart winkel. De naam staat voor Walton en Market. De ondernemer speelde in op de ongelooflijke consumptiedrang in de naoorlogse Verenigde Staten. Het model was eenvoudig: winkels openen in kleine, door de grote distributie verwaarloosde plattelandssteden. Waltons filosofie luidde: “een cent is een cent”. Hij bekommerde zich niet om het esthetische aspect en bedacht alles tegen een lagere kostprijs, ten voordele van een onstuitbare logistiek. In 1972 werd Wal-Mart genoteerd aan de beurs en werd 9 jaar later de Amerikaanse marktleider in distributie: dit was het begin van het discount-concept. ● Elisa Brevet Economix, het eerste stripverhaal over de geschiedenis van de economie: globalisering, de impact van oorlogen en de grote uitdagingen van vandaag. Duidelijk, precies en grappig. Een ‘must have’ in uw bibliotheek. SubQ. Peaks of Europe. Johan Lolos is de Belgische fotograaf met 500.000 abonnees op Instagram. Ontdek zijn 5 maanden durende reis door de mooiste berglandschappen: van Kreta naar Scandinavië, via de Balkan, Schotland en Frankrijk. Lannoo.. Er is iets met de Lehmans, een merkwaardig en spannend epos in het hart van de financiële wereld. Hef de sluier op en beleef de opkomst en ondergang van Lehman Brothers. Een van de meest ambitieuze romans van het jaar, Wereldbibliotheek. Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 57 D.R.

Community TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR Africa Economic And Security Council VZW Louis Schmidtlaan 24 – 1040 Brussel Nace code: 94995 - Verenigingen op het vlak van ontwikkelingssamenwerking Afg.: Liehui He Alamia Ismaele PPE Medicisgaarde 8 – 1050 Brussel Nace code: 46190 - Handelsbemiddeling in goederen, algemeen assortiment 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet 90032 - Ondersteunende activiteiten voor scheppende kunsten Afg.: Alamia Ismaele Amar K BVBA Groenstraat 61 - 1210 Brussel Nace code: 47221 - Detailhandel in vlees en vleesproducten in gespecialiseerde winkels, m.u.v. vlees van wild en van gevogelte Afg.: Karim El Morabet aSmartWorld BVBA rue de l’Industrie 20 - 1400 Nivelles Nace code: 46520 - Groothandel in elektronische en telecommunicatieapparatuur en delen daarvan 47793 - Detailhandel in andere tweedehandsgoederen in winkels, m.u.v. tweedehandskleding 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet Afg.: Geoffroy Van Humbeeck Belgian Bankers Academy VZWLouizalaan 500 - 1050 Brussel Nace code: 69201 - Accountants en belastingconsulenten Afg.: Frédéric Lernoux CMI - Cockerill Maintenance & Ingenierie NV Avenue Greiner 1 – 4100 Seraing Nace code: 2011001 - de vervaardiging van elementaire gassen 24510 - Gieten van ijzer 24520 - Gieten van staal Afg.: Eric Franssen 58 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 Decafé BVBA Lebeaustraat 73 - 1000 Brussel Nace code: 33140 - Reparatie van elektrische apparatuur 46370 - Groothandel in koffie, thee, cacao en specerijen 4643101 - de groothandel in elektrische huishoudelijke apparaten Afg.: Valéria Sanna Ebury Partners Belgium NV Regentschapstraat 37-40 - 1000 Brussel Nace code: 66120 - Effecten- en goederenhandel Afg.: Guillaume Giovannoni Flywheels NV Schoendalestraat 148 - 8793 Sint-Eloois-Vijve Nace code: 45401 - Handelsbemiddeling en groothandel in motorfietsen en delen en toebehoren van motorfietsen 52290 - Overige vervoerondersteunende activiteiten Afg.: Patrick De Cooman Hamoudi Mahdjoub Mana PPE Amerikaansestraat 146 - 1050 Brussel Nace code: 86909 - Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g. 90031 - Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten Afg.: Mana Hamoudi Mahdjoub Huizinvest NV Beemdragslaan 13 - 1180 Brussel Nace code: 64190 - Overige geldscheppende financiële instellingen 64200 - Holdings 68201 - Verhuur en exploitatie van eigen of geleasd residentieel onroerend goed, exclusief sociale woningen Afg.: Luc Meeùs Immo Wiels BVBA Van Volxemlaan 327 - 1190 Brussel Nace code: 41101 - Ontwikkeling van residentiële bouwprojecten 68311 - Bemiddeling bij de aankoop, verkoop en verhuur van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis Afg.: Jean-Paul Wouters Instituto Cervantes Soc. Louizalaan 140 - 1050 Brussel Nace code: 85599 - Overige vormen van onderwijs 99000 - Extraterritoriale organisaties en lichamen Afg.: Felipe Santos Rodriguez ITZU Ilgatlaan 15/0.01 - 3500 Hasselt Nace code: 58290 - Overige uitgeverijen van software 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 85599 - Overige vormen van onderwijs Afg.: Eef Hermans jBam PPE Général Gratrystraat 84B bus 13 - 1030 Brussel Afg.: JeanBastien Voisin KevlinX Belgium BVBA Louizalaan 279 – 1050 Brussel Nace code: 62030 - Beheer van computerfaciliteiten 63110 - Gegevensverwerking, webhosting en aanverwante activiteiten 63120 - Webportalen Afg.: Barro Luitjes Maxime de Schaetzen (BoltStop) PPE Chaussée de Bornival 2 7181 Arquennes Afg.: Maxime de Schaetzen PAMS Expertise et Propreté NV Route de Satigny 42 1217 Meyrin – Suisse Afg.: Mourad El Magrebi Robertson Associates BVBA Louizalaan 367 - 1050 Brussel Nace code: 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 62090 - Overige diensten op het gebied van informatietechnologie en computer Afg.: Pierre Collowald

Community S.A.P. international trade Gulden Vlieslaan 24 - 1050 Brussel Nace code: 46214 - Groothandel in andere akkerbouwproducten 46370 - Groothandel in koffie, thee, cacao en specerijen 64992 - Activiteiten van beursvennootschappen Afg.: Pamela Anyoti Samiramis BVBA Stokkelsesteenweg 197 - 1200 Brussel Nace code: 10712 - Ambachtelijke vervaardiging van brood en van vers banketbakkerswerk Afg.: Karam Fattal Smart Office PPE Dekenijstraat 130 - 1180 Brussel Afg.: Jean-Bruno Madoki Wikitree CVBA Boomstraat 14 - 1000 Brussel Nace code: 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering Afg.: Philippe Afendulis YTP Consult BVBA Rue du Centre 36 - 1450 Chastre Nace code: 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 71209 - Overige technische testen en toetsen 85599 - Overige vormen van onderwijs Afg.: Johan Deleuze INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN AG Real Estate Alcodis Amway Anheuser-Busch InBev Apetra Atrium Audaxis Audi Axa Befimmo BePark Billy BIPT 20-21 39-40 4-8 39-40 39-40 50-51 29-31 33-35 33-35 ; 36-37 20-21 46 ; 50-51 46 16 BNP Paribas Fortis 52-53 BPI 20-21 Bpost Brussels Airlines Brussels Airport Company Brussels Invest & Export Burger King BVS Cambio Captown Centre Jean Gol CGSLB Citydev CLTB CO2logic Coarchi Cofinimmo Consulting Business Events 39-40 39-40 39-40 50-51 52-53 20-21 46 20-21 Carrefour 33-35 ; 39-40 ; 36-37 14 32 55 54 14 54 20-21 12 Credendo D’Ieteren Daoust De Lijn DriveNow Egon Zehnder EhB Electrabel Engie Engie Energy Management Envie Atelier 4-8 39-40 15 ; 39-40 46 Delhaize De Leeuw 39-40 Deloitte 4-8 46 27-29 4-8 39-40 36-37 39-40 50-51 EU-Japan Centre for Industrial Cooperation 23 Eurelec Trading Europcar 39-40 Familiehulp Ferrero Google GRSE HR Rail Hub.brussels ID’CO Studio InBev Belgium Impulse Inovyn Trade Services Isatió JobYourself Joyn Joyn KBC Group Leefmilieu Brussel 4-8 ; 46 39-40 33-35 52-53 55 39-40 47-48 ; 50-51 55 50-51 39-40 39-40 55 47-48 46 ; 50-51 39-40 55 Maatschappij voor Stedelijke Inrichting 20-21 MAD Brussels McDonald’s 12 ; 55 15 Mercedes-Benz Belgium Luxemburg 39-40 Mercedes-Benz Financial Services 39-40 Michael Page Belgium MicroStart MIVB Nationale Bank van België NautaDutilh NMBS Omnia Travel Orange PeterLily Pickme-Up Proximus Pyco Group RVB Scooty Semetis Shayp Shell Belgium Shift, The Sint-Janskliniek Sirris Sodexo Sofina Solvay 27-29 47-48 39-40 ; 46 39-40 13 46 22 33-35 33-35 46 39-40 29-31 Quick Restaurants 52-53 Randstad Belgium 39-40 Reporters 33-35 50-51 4-8 ; 46 52-53 55 56 32 29-31 4-8 32 39-40 33-35 SOS Kinderdorpen 52-53 Success DiverStory 52-53 Taxis Verts 46 Team4job TEC Tempo-Team Thi Factory Title Media Total Belgium Touring Twyce Ubeeqo Uber UCB Biopharma UCB Pharma UCL Total Petrochemicals & Refining 47-48 46 4-8 ; 27-29 ; 39-40 39-40 15 39-40 39-40 18-19 Toyota Motor Europe 39-40 Troty 46 54 4-8 ; 46 46 39-40 39-40 4-8 ULB 4-8 ; 20-21 ; 27-29 Union of International Associations Usitoo UWE VBO 33-35 55 32 32 Verlinvest Villo Visit.Brussels VUB Wal-Mart WGO Younity Zen Car Zipcar 39-40 46 52-53 4-8 ; 20-21 57 16 Whyte Corporate Affairs 1 ; 24 33-35 46 46 Brussel Metropool - januari 2019 ❙ 59

Agenda l’engagement des agents contractuels et statutaires (1) MANAGEMENT & RH, PERSONAL IMPROVEMENT 18.01.2019 Meer dan 90 praktische tips om uw tijd beter te beheren VERKOOP, MARKETING EN BEDRIJFSCOMMUNICATIE 21.01.2019 Lunch & learn : le contrat de concession de droit d’auteur (1) 23.01.2019 Le pilotage commercial (1) ➜ Caroline Coutelier +32 2 643 78 13 – cco@beci.be OPLEIDINGEN OP MAAT U vindt de opleiding niet die u zoekt? Contacteer ons! Ons opleidingsaanbod wordt opgesteld in functie van de vragen die u ons stelt. U wilt uw vaardigheden ontwikkelen, uw medewerkers beter laten presteren, de teamgeest in uw onderneming versterken? ➜ Caroline Coutelier +32 2 643 78 13 – cco@beci.be SOCIALE WETGEVING 25.01.2019 Les vendredis de l’actualité sociale (1) 31.01.2019 Actualité de droit social dans la fonction publique (1) 14.02.2019 Cycle statut et contrat de travail dans le secteur public : 22.02.2019 Actualités «compensation & benefits» (1) 28.02.2019 Cycle statut et contrat de travail dans le secteur public : les obligations principales des parties et la flexibilité au cours du contrat de travail (1) 14.03.2019 Cycle statut et contrat de travail dans le secteur public : le régime disciplinaire et la rupture de la relation de travail (1) 23.05.2019 Actualité de droit social dans la fonction publique (1) 24.05.2019 Les vendredis de l’actualité sociale (1) 07.06.2019 Actualités «compensation & benefits» (1) ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 – fs@beci.be HANDELSRECHT 24.01.2019 Insolvabilité : comment faire face aux difficultés de son entreprise ? (1) ➜ Alexis Bley +32 2 563 68 58 – ab@beci.be JURIDISCHE BEMIDDELING Tot 22.02.2019 Praktijkworkshops met case studies over bemiddelen en collaboratief onderhandelen Van 30.01 tot 17.05.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Brussel Bekijk onze volledige agenda op www.beci.be 60 ❙ Brussel Metropool - januari 2019 Van 27.03 tot 05.07.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Hasselt Van 28.08 tot 06.12.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Gent ➜ bMediation +32 2 643 78 47 info@bmediation.eu BEDRIJFSOVERDRACHT 29.01.2018 Ontbijtconferentie: een bedrijfsoverdracht doen slagen; de valkuilen vermijden ➜ Erik Thiry +32 2 643 78 36 – eth@beci.be 29.01.2019 Speed Business Lunch 04.02.2019 Zinner Circle 28.03.2019 Speed Business Lunch 14.05.2019 Speed Business Lunch 27.06.2019 Speed Business Lunch 04.07.2019 Garden Party Schrijf u in op één of meerdere opleiding(en) en geniet subsidies van het Brussels Gewest: 50% van de opleidingskost (min. investering: 1.000 €) Vlaams Gewest: via de KMO-portefeuille (min. projectbedrag: 100 €) **(1) Enkel in het Frans (2) De voertaal is Frans maar de documentatie is ook (volledig of gedeeltelijk) in het Nederlands beschikbaar

De Transmission Hub viert zijn 4de verjaardag! De Transmission Hub werd begin 2015 opgericht en is de eerste organisatie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de overdracht/ overname van bedrijven. De Transmission Hub, in een notendop: ● Ondersteuning van overdrachtsplannen bij bedrijven met een omzet van 1 tot 3 miljoen euro ● De expertise van kwaliteitspartners, ten dienste van verkopers en kopers ● Vertrouwelijkheid gegarandeerd door een vertrouwde derde partij ● Meer dan 80 bedrijven ondersteund in 4 jaar tijd ● 26 bedrijven overgedragen sinds 2015 ● Meer dan 450 kopers op zoek naar bedrijven in alle sectoren in België, met acquisitiewaarden tussen 1 en tot 40 miljoen euro En u? Overweegt u een bedrijf te verkopen of over te nemen? Neem contact met ons op voor een vertrouwelijk gesprek: Erick Thiry, Coördinator van de Transmission Hub • eth@beci.be • +32 2 643 78 36 Salima Serouane, Adviseur Overdracht • sse@beci.be • + 32 2 643 78 49 Omdat een succesvolle overdracht geen improvisatie toelaat! De volgende afspraak: Ontbijt-voordracht: een succesvolle overdracht en de te vermijden valkuilen Op 29/1 bij Beci, vanaf 7u15 Zie ook www.beci.be/events of de bovenstaande gegevens

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home