0

het maandblad van de Brusselse ondernemingen Nr 40 - December 2018 ! R!SICObeheer BRUNO COLMANT Aan fake news Wij gaan wilde tijden tegemoet P.23 Internet black-out: een theoretische vraag of een werkelijk risico? P.26 kun je je verbranden! P.30 Klimaatverandering en verzekeringen: uitdagingen én geweldige kansen P.33 ISSN 2406-3711

your own boss Ontdek een bank die in de lokale economie investeert, in één afspraak. www.kbcbrussels.be #betterforbrussels V.U. : KBC Group NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.

WOORD VOORAF Voorstellen en overtuigen Overleg is sinds jaar en dag een van de bestaansredenen van van koophandel. Onze organisatie is er onder andere om advies geven aan politieke besluitvormers, die trouwens vaak op zijn naar constructieve contacten met het bedrijfsleven. Ontmoetingen met ministers maken deel uit van ons takenpakket. Maar we beperken ons niet ministers. Wij ontmoeten namelijk politici op alle niveaus van de overheid: federaal, gewestelijk, gemeenschappelijk, gemeentelijk, in een uitvoerende of vertegenwoordigende functie, als lid van de meerderheid of in de oppositie … Onlangs overhandigden we Beci's memoranda aan vier leden van de Brusselse regering die ons jaarlijks Brussels Meets Brussels evenement bijwoonden. Deze verzoeken van Brusselse ondernemers werden zeer goed ontvangen, zowel door meerderheid als oppositie. Globaal lopen de bevindingen en mogelijke oplossingen grotendeels gelijk. De uitdaging voor de komende maanden en jaren zal erin bestaan de goede voornemens om te zetten in beleid dat op het terrein wordt uitgevoerd, via regeringsverklaringen, wetgeving, uitvoeringsbesluiten, budgetten ter ondersteuning van Brusselse ondernemers en werkgelegenheid. Tussen nu en de maand mei staat ons ontmoetingsagenda lichtjes bol. Samen met een panel van ondernemers en minister Gosuin bespraken we gedeelde prioriteiten aan de hand van ons memorandum over werkgelegenheid. Onderwerpen waren onder andere het belang van interregionale mobiliteit op de arbeidsmarkt, de validatie van vaardigheden, de gelijkwaardigheid van diploma's, prikkels voor de creatie van banen, de ontwikkeling van technologische opleidingen en vrouwelijk ondernemerschap. Een specifieke werkgroep boog zich over startende ondernemingen en opleving in ondernemerschap. De programma's ter ondersteuning van dit beleid zijn ondertussen vernieuwd. Tijdens deze uitwisselingen bespraken de ondernemers hun behoeften, maar wezen zij ook op de vooruitgang die dankzij een aantal recente beleidsmaatregelen is geboekt. Een voorbeeld zijn de stageprogramma's, die in heel wat bedrijven uitstekende resultaten opleveren. Een ander voorbeeld dat we graag aanhalen is een bedrijf dat meer vrouwen in logistieke functies wilde aanwerven, maar er niet in slaagde om geschoolde kandidaten te vinden. Deze moeilijkheid werd overwonnen in samenwerking met Bruxelles Formation. Marc Decorte, Voorzitter van Beci Onlangs hadden we ook de gelegenheid om met minister-president Rudi Vervoort te spreken over wat bedrijven als prioritair beschouwen om zich in Brussel te ontwikkelen. Natuurlijk zijn de naderende verkiezingen bevorderlijk voor dit soort oefeningen. Maar het opbouwen van relaties gebeurt voor, tijdens en na de verkiezingen. Ook dit is onze taak: uw zorgen doorgeven aan de politieke besluitvormers. Afspraak in 2019, dus. Ondertussen wensen we u een gelukkig nieuw jaar en veel succes toe! BECI - Brussel metropool -december 2018 1

INHOUD 4 6 Beci online Digest Think Tank 12 Vóór of tegen de koppeling van het salaris aan de anciënniteit? 15 Verkiezingen 2019: Circulaire economie het bevorderen waard 16 Een ‘Smart Mobility Hub’ voor de toegankelijkheid van Tour & Taxis 18 Open Source Internationaal 21 Gedetacheerde werknemers: veranderingen verwacht in 2020 Risicobeheer 23 Bruno Colmant: “Wij gaan wilde tijden tegemoet” 26 Internet black-out: een theoretische vraag of een werkelijk risico? 28 KMO's en cyberbedreigingen: allen tegen één, alleen tegen allen 30 Aan fake news kun je je verbranden 33 Klimaatverandering en verzekeringen: uitdagingen én geweldige kansen 36 Zelfstandigen: is een verzekering gewaarborgd inkomen echt nuttig? 37 Bedrijfsverzekeringen: een menselijke aanpak in tijden van digitalisering 38 Arbeidsongevallen: liever voorkomen Dynamiek 40 Starter: All4One consulting 42 5 goede redenen om een chatbot in te schakelen 43 Net Brussel: grootbeeld van een parastatale 45 Recycling van batterijen: Europa neemt eindelijk zijn plaats in Community 46 Het Beci nieuws in beeld 48 BrusselsLife: Al wat u moet zien en weten in Brussel 50 Toetredingsaanvragen 52 Agenda 52 Index 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER KAMER VAN KOOPHANDEL & VERBOND VAN ONDERNEMINGEN TE BRUSSEL Brussel Metropool Nr 40 – December 2018 In januari: Get ready for tomorrow! Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – owillocx@beci.be Louizalaan 500 - 1050 Brussel T +32 2 648 50 02 - F +32 2 640 93 28 www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be Hebben meegewerkt aan dit nummer: Michel Claes, Marc Decorte, Johan Debière, Didier Dekeyser, Vincent Delannoy, Donatienne de Vleeschauwer, David Hainaut, Tarik Hennen, Gaëlle Hoogsteyn, Marc Husquinet, Julien Knoepfler, Cédric Lobelle, Sophie Rase, Morgan Van Cleven, Guy Van den Noortgate en Peter Van Dyck. Opmaak & druk db Group.be Vertaling Litteris Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Info: er@beci.be – T +32 2 643 78 44 Publiciteit Brussel Metropool /Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 23.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.500 ex. Inlichtingen en reservaties Anne Schmit – T +32 2 563 68 53 F +32 2 640 93 28 – asc@beci.be Membership Catherine Tricot – T +32 475 49 65 72 ctr@beci.be Lid van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2

U HEEFT NU MEER DAN 15 900 REDENEN OM EEN BRUSSELAAR AAN TE WERVEN. Romain (Anderlecht), zoekt werk in de Horeca. “HET CONTACT MET KLANTEN VERLOOPT ALTIJD ZEER VLOT.” 15 900 EURO AAN PREMIES: GENIET NU VAN ACTIVA.BRUSSELS. Wanneer u een Brusselaar aanwerft via Select Actiris, de gratis advies- en rekru terings dienst van Actiris, staat u als eerste in de rij voor de premie activa.brussels. Want wij stellen u kandidaten voor die voldoen aan de juiste voorwaarden. Wist u trouwens dat uw kandidaat in aanmerking komt voor activa.brussels vanaf de eerste dag van zijn inschrijving bij Actiris als hij een stage of opleiding heeft gevolgd via Actiris, VDAB Brussel of Bruxelles Formation? Ontdek activa.brussels en tal van andere goede redenen om te rekruteren via Select Actiris op www.actiris.be/activabrussels. Met de steun van het Europees Sociaal Fonds

NEWS BECI ONLINE Social Media Podcast interviews van ondernemers? Binnen handbereik dankzij de nieuwe studio van Beci. #BECImember: Hebt u ondersteuning nodig bij uw administratieve taken? Dit is de specialiteit van Adminion, een nieuw lid van Beci. Meer informatie op adminion.be. De mobiliteitsmanagers kwamen bij Beci bijeen om het parkeerbeleid van bedrijven te bespreken. Een bijeenkomst van de Afrika Club, die zich richtte op zakelijke kansen in Zuid-Afrika, Oeganda, Malawi en Mozambique. Volg ons op Facebook, LinkedIn, Twitter. 4 BECI - Brussel metropool -december 2018

NEWS BECI ONLINE In uw nieuwsbrieven van november Beci verbreedt zijn media-aanbod: in november kwamen twee nieuwe thematische nieuwsbrieven onze Brussel Metropool Online aanvullen. Eén over economie en gewestelijk beleid, de andere over human resources en juridische aangelegenheden. Een nieuwe rubriek op onze website: ontdek de expresportretten van onze leden! Dit leest u op onze website Deze artikelen vindt u terug op www.beci.be BECI - Brussel metropool -december 2018 5

NEWS DIGEST Didier Gosuin bevestigt zijn steun aan de reSTARTERS Op 12 november bezocht een delegatie van Beci reSTARTERS (oplevende ondernemers) het kabinet van Brusselse minister van Werk en Economie Didier Gosuin. De bijeenkomst focuste op een stand van zaken van het reSTARTprogramma en de specifieke verwachtingen van de reSTARTERS. Na een constructieve dialoog herhaalde Didier Gosuin zijn steun en stelde hij concrete verbeteringen voor. Beci biedt al bijna twee jaar menselijke en professionele Eric Vanden Bemden volledig beaamt: "Samen kunnen we de re-integratie versnellen van de specifieke reSTARTER profielen (ondernemers met veel potentieel, vergeet dat nooit!). Op die manier gaan die mensen opnieuw een doorslaggevende rol spelen in de economische dynamiek van het Brusselse Gewest.” Informatie: https://go.beci.be/restart Brussel Metropool sleept een BTOB Award in de wacht Aan Brussel Metropool, het magazine van Beci, werd een bronzen award uitgereikt in de categorie Press. Dit gebeurde tijdens de uitreiking van de BTOB Awards, op 23 oktober in Docks Bruxsel. Ons magazine stelde zich kandidaat met zijn dossier “Sprout to Be Brussels” van mei 2018. ondersteuning aan gefailleerde ondernemers dankzij het reSTART-programma, dat hen weer in het zadel helpt. Dit programma werd in maart 2017 gelanceerd, met de steun van het Brusselse Gewest, in het kader van de Small Business Act, gelanceerd door de Brusselse minister van Economie Didier Gosuin. Sinds de lancering van het reSTART-programma kregen bijna 100 ondernemers, verspreid over 6 promoties, steun van Beci. Voor programmacoördinator Eric Vanden Bemden fungeert reSTART als een overgangseenheid tussen faillissement en professionele re-integratie. "Hub.brussels en 1819 activeren synergieën binnen het ondernemersecosysteem om de toegang tot de bedrijfsoprichting te vergemakkelijken, zelfstandigen te ondersteunen, geschikte financieringssystemen te ontwikkelen en nog veel meer. ReSTART vult deze aanbiedingen aan door de ervaring van mislukking op te waarderen en de ondernemer naar de partner te leiden die hem zou kunnen bijstaan in zijn beroepsopleving, als ondernemer of in loondienst.” Didier Gosuin gaf aan dat hij zich inzet om gefailleerde ondernemers te ondersteunen. Naast het reSTART-programma zullen diverse initiatieven worden uitgevoerd. In het raam van MyBusinessPass, komt er een nieuwe pas specifiek voor oplevende ondernemers. Er wordt ook bijzondere aandacht besteed aan de overdracht van bedrijven, met de recente lancering van de site affairesàsuivre.be, die alle over te nemen bedrijven omvat. En de lopende hervorming van finance.brussels moet de toegang tot krediet vergemakkelijken. De minister sloot de bijeenkomst af met de noodzaak om de mentaliteit en de huidige attitude tegenover failliete ondernemers te veranderen. "Mislukking maakt nu eenmaal deel uit van het leven", zei hij. Een standpunt dat 6 BECI - Brussel metropool -december 2018 In dezelfde categorie Press gingen een gouden award naar Roularta Healthcare, twee zilveren awards naar Maison Moderne en Media Marketing, en ten slotte een bronzen award naar Publicarto. Beci was de enige organisatie onder de kandidaten waarvan de uitgeverij niet de corebusiness is. Wij zijn dus bijzonder trots op deze award, waarmee wij op hetzelfde palmares verschijnen als vooraanstaande uitgevers. In de categorie Communicatie werden 22 awards uitgereikt. De grote winnaar van deze feestelijke avond was LDV United, die drie gouden en een zilveren award naar huis mocht nemen. Het bureau Air won een gouden en een zilveren award. De andere laureaten in de categorie Communicatie zijn Propaganda (twee zilveren awards), TBWA (zilver en brons), Dallas (eveneens zilver en brons), Maison Moderne (zilver), BBDO, Onlyhumans, Comith, The Crew Communication, Head Office, Brightfish, Mediahuis Connect, SBS Belgium et Mediafield (allemaal brons). Media Marketing en We Media organiseren jaarlijks de BTOB Awards om enerzijds de betere tijdschriften en anderzijds uitmuntende communicatiecampagnes in business-to-business te onderscheiden. Bruxelles Metropool werd al in 2015 genomineerd, bij de lancering van ons magazine. Info : www.mm.be D.R. D.R.

Pensioenplan Zelfstandige? Maak samen met AXA uw pensioenplan “PENSION PLAN PRO”. Geniet vandaag al mooie fiscale voordelen, voor uw comfortabel pensioen van morgen. Doe de simulatie op axa.be/pensioen of praat erover met uw makelaar. Genieten van morgen start vandaag “Pension Plan Pro” is een gamma levensverzekeringsproducten van AXA Belgium nv voor zelfstandigen en KMO’s, om aan aanvullende pensioenopbouw te doen. AXA Belgium, nv van verzekeringen toegelaten onder het nr. 0039 om de takken leven en niet-leven te beoefenen (K.B. 04-07-1979, B.S. 14-07-1979) - Maatschappelijke zetel: Troonplein 1, B-1000 Brussel (België) Internet: www.axa.be - Tel.: 02 678 61 11 - Fax: 02 678 93 40 - KBO-nr.: BTW BE 0404.483.367 RPR Brussel - V.U.: G. Uytterhoeven, AXA Belgium nv, Troonplein 1, 1000 Brussel. 2018 Levensverzekeringstrofee 2018 in de categorie “Innovatie”

NEWS DIGEST Ahooga Bike lanceert de Ahooga Modular Bike, een modulaire fiets die bulkt van vernieuwing Ahooga Bike, de Brusselse fabrikant van superlichte elektrische fietsen lanceert een nieuw model: de Ahooga Modular Bike. Deze modulaire fiets combineert een aantal belangrijke innovaties met een groot gebruiksgemak. Het nieuwe model laat toe om een volwassene of een groter kind achterop te vervoeren, zoals bij een scooter. De fiets kan ook gemakkelijk in smalle ruimtes gestald worden. Het nieuwe model speelt in op de noden van een modern stadsgezin. Deze compacte fiets kan worden herleid tot 35% van zijn oorspronkelijke breedte, voor een gemakkelijk stalling een gang, een appartement of een garage. De fiets weegt slechts 13 kg: een van de lichtste modellen op de markt. Philippe Lefrancq, medeoprichter van Ahooga Bike, legt uit dat de fiets het resultaat is van een idee dat twee jaar geleden ontstond, net na de introductie van het eerste model van Ahooga. “Het ontwerp van deze fiets is ingegeven door de ervaringen in ons dagelijkse leven als stadsbewoner”, zegt hij. “De fiets is een goede aanvulling op ons gamma omdat hij andere behoeften vervult dan onze lichte elektrische plooifiets: het gezinsleven, het vermensen en goederen, en het plaatsgebrek ementen.” aktische kant is niet het enige innovatieve aan fiets. Zo is het ook mogelijk om de motor bluetooth met je telefoon te verbinden. motor wint, net als bij hybride wagens, erug als je een helling afdaalt of achapt. Via de app kan je bijvoorbeeld je e fiets afsluiten, hem terugvinden in geval van diefstal en online gegevens opvragen over de staat van de batterij. Dit alles gaat niet ten koste van het comfort. Het kader is hybride en is zowel voor mannen als vrouwen geschikt. Ahooga Bike verkocht in 2016 500 fietsen, 1000 fietsen in 2017 en wil Te veel vooroordelen over personen met een visuele handicap op de arbeidsmarkt. De Brailleliga begeleidt blinde en slechtziende personen op weg naar en op de arbeidsmarkt, doe een beroep op onze expertise! © Ahooga

NEWS DIGEST gedurende dit jaar in totaal 1500 à 2000 fietsen verkopen. Het doel voor 2019 om het aantal verkochte modellen verdubbelen ten opzichte van 2018. “Net als bij ons eerste model zijn we trots dat de productie volledig in Europa gebeurt. We promoten ook een open omgeving, die onze gebruikers en partners totale vrijheid geeft”, verduidelijkt Philippe Lefrancq. Informatie: www.ahooga.bike Névé-Delacroix: een nieuw avontuur, gericht op beroep en professionalisme Op een steenworp van het metrostation Delacroix, langs het kanaal, op de derde verdieping van het Coop-Entreprises gebouw, combineert een groep van een vijftiental mannen en vrouwen van alle leeftijden, van alle herkomst en, in het begin, alle vaardigheidsniveaus hun diversiteit om samen en individueel de competenties te verwerven om computers te installeren, te repareren, onderhoud uit te voeren, problemen ter plaatse of op afstand te diagnosticeren, problemen op te lossen en systemen te vernieuwen. Zij zullen hun nieuw verworven vaardigheden gebruiken om slachtoffers van de digitale kloof te helpen en om lokale privé en overheidsorganisaties te dienen. De opleiding ontwikkelt ook de communicatievaardigheden en de overdracht van kennis in een context van wederzijds leren en klantenondersteuning. Het veldwerk en de supervisie op hoog niveau zijn gericht op het valideren van professionele vaardigheden. De vzw Névé (du Non-Emploi Vers l’Emploi) brengt werkgevers en werknemers aan het einde van het proces samen. Ze polst naar de concrete behoeften van werkgevers en werknemers en organiseert hun bijeenkomsten. Het experiment loopt tot 5 juli 2019. Informatie: neve@neve-edu.org of 0484 02 86 55. ONZE CADEAUFORMULES ZIJN NIET ALLEEN LEUK. ZE BESTAAN OOK IN ALLE MATEN EN GEWICHTEN. NOG IETS DAT U MISSCHIEN NIET WIST OVER ONS. De traditionele bioscoopcheques van Kinepolis kent u wellicht al. Maar dat zijn niet de enige cadeauformules waarmee uw bedrijf kan uitpakken. 2D en 3D bioscoopcheques, Food&Drink vouchers en fi lmdoosjes in verschillende uitvoeringen (en eventueel in geschenkverpakking). Er is voor elk wat wils. Check maar op business.kinepolis.be of bel op 02 474 26 30. Meer dan alleen cinema. BECI - Brussel metropool -december 2018 9 D.R.

NEWS DIGEST Schneider Electric en het Centre Scolaire Asti Moulin vallen in de prijzen tijdens de Sésames 2018 van Agoria De samenwerking tussen onderwijs en ondernemingen is al jaren het stokpaardje van Agoria: werk/leertraject, stages, eindwerken ... Concrete acties met een gemeenschappelijke doelstelling: jongeren beter voorbereiden op de realiteit van technologische beroepen, ondernemingen ondersteunen bij hun rekrutering en strijden tegen banentekorten. Deze samenwerkingen belonen is voor Agoria een manier om de ondernemingen en de onderwijsinstellingen die reeds actief zijn binnen dit domein te ondersteunen en om andere te sensibiliseren voor het belang van de ontwikkeling van nieuwe projecten. Schneider Electric en het Centre Scolaire Asti Moulin van Namen dienden samen een kandidatuur in voor de Sésames 2018 rond de gezamenlijke organisatie van de Electromecanix Challenge. Deze Challenge moedigt jongeren aan om te kiezen voor beroepen binnen de energiesector. De zesde editie is in het huidige schooljaar gepland en is open voor alle tweedegraadsklassen van het technisch onderwijs, ongeacht het onderwijsnet, op voorwaarde dat de cursussen mechanica en elektriciteit deel uitmaken van het officiële programma van de opleiding. De winnaar wordt bekendgemaakt in mei 2019. Om deel te nemen aan deze wedstrijd moeten de studenten een prototype van een machine bedenken, ontwerpen en voorstellen. Ze dienden daarbij gebruik te maken van zowel elektrische als pneumatische energie en van een reeks elektrische en mechanische elementen die opgelegd en gratis geleverd worden door partnerondernemingen. Elk jaar schrijven meer dan 20 scholen uit het technisch onderwijs zich in voor de Challenge. Informatie: www.schneider-electric.be 10 BECI - Brussel metropool -december 2018 iBanFirst verkozen tot Fintech Scale-up van het jaar Het online betalingsplatform iBanFirst won de ‘Fintech Scale-up van het Jaar’ award tijdens de jaarlijkse Fintech Belgium Summit in BOZAR in Brussel in het bijzijn van federale ministers Alexander De Croo (Digitale Agenda) en Johan Van Overtveldt (Financiën). iBanFirst, die via haar online betalingsplatform bedrijven toestaat betalingen en transacties uit te voeren in 25 buitenlandse valuta aan real-time wisselkoersen, won de award na een ‘pitch battle’ tegen vijf andere Fintech bedrijven: Digiteal, Bit4you, POM, Seraphin en Vadis Technologies. Met de ‘Fintech Scale up van het Jaar’ award erkent de vzw Fintech Belgium iBanFirst’s sterke groei in de laatste jaren. In 2018 heeft het in Brussel gevestigde bedrijf onder meer een kantoor geopend in Antwerpen. Sinds 2016 groeide het aantal medewerkers van iBanFirst van 16 naar 90 en zal het haar omzet in 2018 ongeveer verdubbelen in vergelijking met 2017. iBanFirst ontving in 2017 een ‘Financial Innovation’ award en werd recent genomineerd als één van Deloitte’s ‘Technology Fast 50’ in 2018. Het maandblad Management Team vermeldde bovendien in september 2018 iBanFirst als een van de 10 Fintechs om in het oog te houden. Patrick Mollard, Gedelegeerd bestuurder en Chief Operating Officer bij iBanFirst: “iBanFirst is verheugd met de bekroning tot ‘Fintech Scale-up van het Jaar’. Door in te spelen op de technologische revolutie kunnen wij voor bedrijven via ons betalingsplatform een reëel alternatief vormen voor een dienst die voordien alleen weggelegd was voor banken: betalingen en transacties in buitenlandse valuta. Deze award toont aan dat we beschouwd worden als een van de meest veelbelovende bedrijven in België en dat we een absolute voortrekkersrol hebben binnen de Fintech gemeenschap.” Informatie: www.ibanfirst.com De ULB wordt de universiteit met de grootste installatie van zonnepanelen in België Tegen eind dit jaar zullen 3.870 fotovoltaïsche panelen met een capaciteit van 1,3 MW op verscheidene campussen van de ULB geïnstalleerd worden. Het wordt de grootste installatie van zonnepanelen voor een universiteit in België. Het project is ontwikkeld, gefinancierd en geïnstalleerd door ENGIE Sun4Business 2, een nieuwe dochteronderneming die is opgericht door ENGIE Electrabel, in samenwerking met de bedrijven Alfin en Sequoia. De installatie kadert in het nieuw ambitieus energiebeleid van de Université libre de Bruxelles en zijn langdurige betrokkenheid als duurzame campus. “Om een antwoord te bieden op de klimaatuitdagingen en om onze impact op de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk te verminderen, maakt de ULB 10.000 m² platte daken vrij voor de installatie van fotovoltaïsche

NEWS DIGEST panelen. Bijna 4.000 panelen worden verdeeld over drie campussen: Solbosch, Erasmus en La Plaine. Ze worden geïnstalleerd op de daken van 10 gebouwen van de universiteit”, legt Emery Karege uit, directeur van de afdeling Infrastructuren van de ULB. De panelen zullen 1.200 MWh per jaar produceren, het equivalent van het verbruik van 371 huishoudens, en zullen de uitstoot van 480 ton CO2 per jaar voorkomen. Voor de ULB zorgt dit voor een vermindering van 4% van zijn jaarlijkse elektriciteitsverbruik. De installatie wordt gefinancierd door ENGIE Sun4Business 2 via het mechanisme van de derde investeerder. Zonder te investeren wordt de ULB na 10 jaar eigenaar van de panelen en ontvangt het vanaf het eerste jaar de groene productie ervan. Het project vertegenwoordigt een investering van meer dan 1 miljoen euro. Philippe Van Troeye, CEO van ENGIE Benelux: “Deze nieuwe installatie op de campussen van de ULB en de oprichting van een nieuwe dochteronderneming die dit project zal trekken, bevestigen onze ambitie om bij te dragen tot een harmonieuze vooruitgang met een lokale en steeds groenere energie. Wij geloven meer dan ooit in het potentieel van zonne-energie en de projecten die we ontwikkelen met onze B2B-klanten moedigen ons aan om deze activiteiten verder uit te breiden.” Informatie: www.ulb.be/environnement Coworking die zich inzet voor mobiliteit Bedrijfsfietsen onder leasecontract, abonnementen op het openbaar vervoer, gedeelde auto's ... De Brusselse bedrijven zijn duidelijk op zoek naar andere oplossingen om de mobiliteit van hun werknemers te verbeteren. Bijna 370.000 auto's rijden dagelijks in Brussel rond. Die wagens staan voor 97% van de tijd in de stad geparkeerd. 30% van het verkeer in de wijken zoekt naar een parkeerplaats. Gevolgen hiervan zijn de vele files, de straten vol auto's en een slechte luchtkwaliteit. Vandaag palmt de auto 70% van de Brusselse openbare ruimte in. De coworking-ruimte Seed Factory, in de Oudergemse wijk Pétillon, heeft besloten om mobiliteit en coworking te combineren. En dan wel met een wereldprimeur: het eerste coworking-tarief op basis van de vervoermiddelen van de zelfstandigen. Gebruikers die zich met de fiets of het openbaar vervoer verplaatsen, betalen minder voor hun werkruimte dan zij die met de wagen naar het werk komen. Seed Factory beschikt over 2.000 m² en een forum van 400 m² dat plaats biedt aan maximaal 100 personen voor persconferenties en business-to-business evenementen. Seed Factory is een gezellige werkruimte, vooral bestemd voor communicatieberoepen. Informatie: http://seedfactory.be/coworking/ Schaarste aan kandidaten en digitalisering: twee grote uitdagingen voor de sector Recruitment De sector Recruitment, Search & Selection (RSS) groeit dit jaar fors. In de eerste helft van 2018 nam het aantal geplaatste kandidaten toe met 16,75 %. Dit maakte Federgon bekend, de federatie van de HR-dienstverleners, die ook de RSS -sector vertegenwoordigt. Hiermee zet de sector het groeipad dat van start ging eind 2014 stevig verder. “De cijfers bevestigen dat bedrijven in tijden van schaarste in toenemende mate een beroep doen op professionele partners om het juiste talent te zoeken, te screenen en te rekruteren”, verduidelijkt Ann Cattelain, Coördinator van de sector RSS bij Federgon. De sector profiteert onder meer van een stijgende vraag naar talent bij de bedrijven. Deze vraag is deels conjunctuur-gebonden, maar ook demografische ontwikkelingen, lees de vergrijzing, hebben hun invloed via een toenemende vervangingsvraag. Of de sector deze stevige groei zal kunnen bestendigen? “Het antwoord op deze vraag is niet zo eenvoudig”, zegt Paul Verschueren, Directeur Research & Economic Affairs bij Federgon. “Ook voor onze bedrijven is de krapte op de arbeidsmarkt een hele uitdaging.” Index van de geplaatste kandidaten S1 2011 = index 100 Bovendien zijn ook heel wat RSS-leden op hun hoede voor de digitale uitdagingen die op hen afkomen. Dit blijkt uit een enquête die Federgon heeft afgenomen bij haar leden van de RSS-sector. “In de mate dat digitale tools vandaag de efficiëntie en snelheid van procedures ondersteunen zijn zij een gewaardeerd instrument in een performantere dienstverlening en de strijd tegen schaarste”, verduidelijkt Paul Verschueren. Hoewel de meerderheid van de RSS-bedrijven ook daadwerkelijk gebruik maakt van deze tools, zijn zij toch op hun hoede voor nieuwe digitale concurrenten in de nabije toekomst. “Wat ons betreft is het positief dat onze bedrijven hier alert voor zijn. Zij investeren vandaag om de uitdagingen van morgen het hoofd te kunnen bieden. Ook als Federatie nemen wij initiatieven, bijv. Foresight2020, om onze leden hierover te informeren en hen hierin te ondersteunen”, besluit Paul Verschueren. Informatie: https://federgon.be BECI - Brussel metropool -december 2018 11

THINK TANK VÓÓR OF TEGEN De koppeling van het salaris aan de anciënniteit? In de zomer liet de federale regering weten dat een kalender werd vastgelegd met de sociale partners om af te zien van een bezoldiging in functie van de anciënniteit. In België betreft dit twee werknemers op drie. David Hainaut Marie-Noeëlle Vanderhoeven, eerste raadgever bij de Vereniging van de Belgische Ondernemingen (VBO). Vandaag zitten we met het probleem dat er geen verband bestaat tussen de prestaties van een werknemer en de kosten van het werk. De productiviteit van een medewerker stijgt namelijk niet even snel als zijn salaris. Ervaring kan een impact hebben op de productiviteit, maar er moet rekening worden gehouden met een aanpassingsperiode, die van 0 tot 10 jaar of zelfs meer kan duren. Op een bepaald niveau verzwaart dit de salarislast voor de onderneming. Dit heeft een negatief effect op de werknemers omdat de onderneming aan aantrekkingskracht verliest en de werkgever de neiging zal hebben om een jonge werknemer met een lager salaris in dienst te nemen. En op hun beurt gaan jonge werknemers zulke barema’s als onrechtvaardig beschouwen. Een ander probleem is dat geen gerichte loonsverhoging mag worden voorzien voor de best presterende werknemers. Dit zou een vorm van discriminatie betekenen en mensen minder aansporen om vaardigheden aan te leren of te onderhouden. Kortom, een delicaat vraagstuk waar al jaren over wordt gepalaverd. Het is bovendien moeilijk om van de ene dag op de andere een salarisstelsel in functie van de anciënniteit te vervangen door een ander systeem. De rechten van de werkkrachten moeten worden geëerbiedigd en de loonkosten mogen niet brutaal gaan stijgen. De gulden middenweg vinden is dus de boodschap, maar het zal in elk geval duurder uitvallen omdat de lonen van de oudere werknemers niet naar beneden mogen. Het zal misschien niet mogelijk zijn om dit vraagstuk tegen de verkiezingen van mei volgend jaar te regelen, mede omdat deze belangrijke materie sectoraal zou moeten worden aangepakt. Indien de regering of de wetgever in de besprekingen tussenkomt, wordt het bijzonder moeilijk. Mentaliteiten veranderen vergt tijd en zeker in België is dit een traag proces. Persoonlijk vind ik dat zulke barema’s zinvol zijn zolang vaardigheden worden aangeleerd, maar het grote struikelblok blijft de kost voor de ondernemingen en het risico om de oudere werknemers in de steek te laten. Hoe dan ook wordt hier zowat overal over nagedacht. 12 BECI - Brussel metropool -december 2018 Nabil Sheikh Hassan, economist bij de studiedienst van de Centrale Nationale des Employés (CNE) Eerst wil ik eraan herinneren dat het loon gelijk moet zijn voor elke uitgeoefende functie, zelfs als de ene werknemer 2% sneller werkt dan een andere. Dit is van groot belang om discriminatie te vermijden en om te voorzien in de levenskosten. Nu is het zo dat niet iedereen even snel werkt, leert en vooruitgang boekt. Sommige mensen ontwikkelen meer ervaring dankzij hun functie, niet zozeer om beter en sneller te werken, maar om bijstand te leveren aan collega’s binnen een team – of aan andere functies. Vandaar het bestaan van lonen in functie van de ervaring! Historisch en cultureel is het niet mogelijk om jonge mensen te vertellen dat ze meer gaan verdienen en tegelijk aan ouderen werknemers aan te kondigen dat hun loon achteruitgaat. De loonmassa zou hierdoor in elk geval stijgen en de werknemers zouden hun ganse carrière lang geld verliezen! Als de werkgevers het systeem willen veranderen, moeten middelen worden gevonden om de werkkrachten op een gelijke manier te betalen. We kunnen nadenken over een systeem waarin de lonen trager zouden toenemen, maar we moeten niet terugvallen in een debat over bezuinigingen, want dit wordt meestal problematisch. Zodra over cijfers wordt onderhandeld, is de conclusie steeds dezelfde: de mensen zouden sneller van baan moeten veranderen. Maar zonder barema’s zouden ze telkens weer vanaf nul bij de volgende werkgever aan de slag moeten gaan. Ten slotte vrees ik voor een verborgen agenda achter het officiële debat. De kern van het probleem ligt namelijk bij de honderdduizenden werklozen in België en de economie die onvoldoende vacatures aanbiedt. Als het de bedoeling is de lonen te doen dalen, wel, dat doen zij nu al vier jaar lang! De werkelijke vraag is hoe je de lonen gaat verhogen om de economie op te peppen en nieuwe banen te creëren en hoe je tegelijk herkenning biedt voor ervaring, om de mobiliteit binnen de arbeidswereld te bevorderen. Als anciënniteit beter wordt erkend en een werknemer verzekerd is ergens anders verder te mogen werken zonder geld te verliezen, dan zal hij gemakkelijker van baan veranderen! © Getty

KRIJG DE MEESTE LIKES VAN BRUSSEL. Zet uw zaak online op de kaart met de experts van de Digitale Versnelling. Telenet biedt Brusselse ondernemers gratis gepersonaliseerd advies en begeleiding door een onafhankelijke expert. Ontdek wat de Digitale Versnelling kan doen voor uw online marketing en uw succes op sociale media. Om het even of u Telenet Business-klant bent of niet ! Boost uw business. Boek nu een gratis afspraak op digitaleversnelling.be ! Benoit Coquelet Procrastination 2 u GRATIS ADVIES ! Meer info en voorwaarden op digitaleversnelling.be

THINK TANK Circulaire economie het bevorderen waard VERKIEZINGEN 2019 In zijn memorandum ‘Stad van de Toekomst’ legt Beci de nadruk op dit specifieke punt (maatregel 6). Wat nu al in Brussel wordt gedaan, is voorbeeldig en verdient verder te worden ontwikkeld. Aan lovenswaardige initiatieven is er zeker geen gebrek. Zo bijvoorbeeld het hergebruik van de granen waarmee het Brussels Beer Project (BBP) zijn biersoorten brouwt. Dat project geniet steun van het be.circular programma. Even toelichten. Vincent Delannoy V oor de Brusselse brouwerij aan de Dansaertstraat is de circulaire economie niets nieuws; die zit al sinds haar oprichting in 2013 in haar DNA gegrift. Een van de BBP producten is Babylon, het eerste bier gebrouwen uit onverkocht vers brood. Een mooi voorbeeld van de strijd tegen voedselverspilling, een andere prioriteit uit het memorandum ‘Stad van de Toekomst’ van Beci (maatregel 7). Het project waarmee BBP net van start is gegaan, bestaat erin de bij het brouwen gebruikte granen een tweede leven te geven door ze weer Voor ons is dit het meest interessante verzoek in het memorandum: "Particuliere initiatieven ter vermindering van voedselverspilling blijven ondersteunen". Er is al veel gedaan, maar we moeten onze inspanningen kunnen voortzetten en verder werken in deze richting. Olivier de Brauwere, CEO van het BBP om te zetten in brood. Met één ton bostel die in de brouwerij wordt geproduceerd, zijn de mogelijkheden tot hergebruik niet te verwaarlozen. Het Brussels Beer Project voerde meer dan een jaar lang onderzoek en tests uit naar de samenstelling van de bostel, eventuele terugwinning en de verschillende droogtechnieken om een rijk en stabiel meel te ontwikkelen. Deze aanpak kreeg steun van de gemeente Brussel en het be.circular fonds. Hiermee kon het BBP in een thermische droger en in een productieatelier investeren en tegelijk een nieuwe voltijdse medewerker aanwerven om de draf te drogen en te vermalen tot meel. Het is de bedoeling om tot 800 kg per week te drogen (80% van de productie), en zo de bostel een tweede leven te geven in de menselijke voeding! Het Brussels Beer Project werkt samen met twee Brusselse bakkers om 10 tot 20% brouwmeel te gebruiken in hun broden. Als dit lukt, kunnen er meer dan 1.000 broden per week worden gemaakt van brouwmeel en in Brussel worden verkocht. Naast brood is het mogelijk om de bostel te hergebruiken in koekjes, granola of wafels. Het BBP verkoopt zijn draf in ruwe vorm of als meel in zijn winkel op de 188 Antoine Dansaertstraat. Die is elke donderdag, vrijdag en zaterdag van 14.00 tot 22.00 uur open is voor het publiek. Het Memorandum Beci Stad van de Toekomst is beschikbaar op https://go.beci.be/toekomst ● Even praktisch: Beci helpt uw bedrijf bij het vinden van dit soort oplossingen specifiek voor uw activiteit. Onze helpdesk zal uw vragen beantwoorden en een van onze consultants is bereid u te ontmoeten voor een gratis diagnose. green@beci.be – tel. 02/210 01 71. www.brusselsgreennetwork.be BECI - Brussel metropool -december 2018 15 © Getty

MOBILITEIT Een ‘Smart Mobility Hub’ voor de toegankelijkheid van Tour & Taxis De site van Tour & Taxis is als emblematisch Brussels erfgoed de afgelopen jaren flink geëvolueerd en kreeg daarom nieuwe functies in de stad. De mobiliteitsoplossingen volgen vandaag dezelfde trend onder de koepel van een Smart Mobility Hub, ontstaan uit de samenwerking tussen Extensa – de eigenaar van Tour & Taxis – en Beci. Guy Van den Noortgate T our & Taxis (of Thurn & Taxis) ontstond aan het begin van de vorige eeuw, oorspronkelijk als een logistiek platform verbonden met het spoorwegnet. Het droeg bij tot de economische ontplooiing van Brussel, dat tot het einde van de jaren zestig ‘s lands grootste industriestad was. Op een oppervlakte van meer dan dertig hectare werden in de vorige eeuw echte architecturale meesterwerken gebouwd: het Koninklijk Pakhuis, het Hôtel de la Poste, het Douanegebouw, de Gare Maritime, enz. Kris Verhellen, Managing Director van Extensa: "Twee gebeurtenissen gaven de activiteiten op de site de doodsteek. Ten eerste, de opkomst van de container. Die bracht een revolutie in de logistiek teweeg en verschoof het vervoer van trein naar vrachtwagen. En ten tweede, de eenheidsmarkt, die het douanestelsel grotendeels overbodig maakte.” Een participatieve en visionaire wijk Roma non fu fatta in un giorno. En ook Tour & Taxis renoveert geleidelijk. Maar iedereen die er werkt of er nu en dan naartoe stapt voor van een van de vele evenementen die er plaatsvinden, stelt vast dat de site permanent en regelmatig verandert. Onder impuls van Extensa maken de renovaties van gebouwen en de nieuwbouw samen deel uit van een nieuwe dynamiek. Renovatie bracht nieuw leven in het Koninklijk Pakhuis, waar heel wat bedrijven onderdak vonden, in het Hôtel de la Poste, waar allerlei evenementen plaatsvinden, en in het Douanegebouw, waar momenteel het bureau Publicis is gevestigd. Daarnaast werden op de site nieuwe gebouwen opgericht voor Leefmilieu Brussel en het Bestuur van de Vlaamse Gemeenschap. Verderop loopt de groene wandeling die Laken en Molenbeek met het stadscentrum verbindt via de parken Tour & Taxis en Béco. 16 BECI - Brussel metropool -december 2018 Tour & Taxis is een wijk in de stad. Beschouw het als een laboratorium en vooral een ambitieus project. Kris Verhellen, CEO van Extensa De lopende projecten werken o.a. aan de herinrichting van de Gare Maritime, de renovatie van het Hôtel de la Poste, de verbouwing van het Douanegebouw tot een ... hotel en de bouw van woningen. Van al deze toekomstige verwezenlijkingen zouden de eerste in 2019 moeten worden ingehuldigd. Op langere termijn moet de site een mix van kantoren, woningen, winkels en recreatieve ruimten bieden. De renovatie van de Gare Maritime geldt momenteel als het belangrijkste lopende project. © Reporters © Reporters

THINK TANK "Ooit was dit het grootste vrachtstation van Europa", legt de CEO uit. "Het is een buitengewone structuur: 4 hectare onder dak, 270 meter lang. We ontwikkelen er een commerciële benedenverdieping met een drieledige aanpak: drinken en eten, gezondheid en welzijn, en technologie. Op de andere verdiepingen voorzien wij kantoren en andere beroepsruimten. Eerlijk gezegd is er sinds het Atomium geen project van deze omvang in Brussel meer geweest." Het is ook voorzien om daar een Brussels Food Campus op te zetten. De mobiliteit opvatten … Naast de Gare Maritime komen er ook woongebouwen, een rust- en verzorgingstehuis en een ondergrondse parkeergarage met zo'n 900 plaatsen. "Tour & Taxis is een wijk in de stad", stelt Kris Verhellen. "Het is een echt laboratorium en vooral een ambitieus project voor de stad. En zoals ik al vaak zei, hebben we alle mogelijke hulp nodig om het te voltooien. Alle suggesties zijn welkom, zeker op het gebied van mobiliteit." Al deze nieuwe ontwikkelingen gaan trouwens vandaag en morgen gepaard met nieuwe verplaatsingsmodi. Hoewel de auto het favoriete vervoermiddel blijft om Tour & Taxis (en zijn zowat 3.500 parkeerplaatsen) te bereiken, is het al lang niet het enige. Naast de fiets, die jaar na jaar aan populariteit wint, zijn er ook shuttles beschikbaar tussen het station Brussel-Noord en de site, die uiteraard ook toegankelijk is met het openbaar vervoer. De bestaande mobiliteitsoplossingen zullen in de toekomst echter moeten worden ontwikkeld om tegemoet te komen aan de behoeften van de ongeveer 9.000 mensen die dagelijks op de site aanwezig zullen zijn (6.000 werkkrachten en 3.000 inwoners). Dit blijft een lage schatting, die geen rekening houdt met de bezoekers aan evenementen en de toeristen die de nieuwe Gare Maritime zullen willen ontdekken. … in samenspraak met heel wat spelers Extensa is ook betrokken bij de mobiliteit. Vooral wat betreft de ‘Picardbrug’, die het kanaal ter hoogte van de Picardstraat zou moeten oversteken, richting het woonproject Riva aan de overkant, dat eveneens door Extensa wordt beheerd. Met deze brug komt er een rechtlijnige verbinding tussen Tour & Taxis en het station Brussel-Noord, waardoor de afstand tussen beide nog korter zal worden. Voor voetgangers is dit minder dan een kilometer, maar de overgrote meerderheid van de mensen die op Tour & Taxis werken, beschouwt dit nog als ‘mijlenver’. "Een enquête onder Vlaamse ambtenaren op de site vroeg hen welke sporten zij daar het liefst zouden willen beoefenen", vertelt Kris Verhellen. Joggen en wandelen kwamen uit de bus. "Voor de eersten hebben we het park ingericht, voor de tweeden hebben we shuttles beschikbaar gesteld.” "In feite is mobiliteit vaak en vooral een kwestie van gedrag", vervolgt hij. "Voor één van de bedrijven waarvan de kantoren in het Koninklijk Pakhuis zijn gevestigd, moesten we het aantal parkeerplaatsen verminderen. In het begin kwam er protest, maar minder dan een jaar BECI - Brussel metropool -december 2018 17 Presentatie van het ‘Smart Mobility Hub’-project op 26 oktober, op de site van Tour & Taxis. later hadden de werknemers alternatieven gevonden en sprak niemand daar nog van." Het openbaar vervoer behoort tot de "bevoorrechte" partners. De NMBS, uiteraard, met de heropening van het station Tour & Taxis, maar ook de MIVB, die een rol kan spelen in een betere toegankelijkheid van de site. Verscheidene projecten zijn of werden bestudeerd. Zo bijvoorbeeld een tramlijn naar Brussel-Noord. Kris Verhellen pleit ook voor de opening van een metrostation dat onder het Saincteletteplein werd gebouwd maar nooit in gebruik genomen. Dit station ligt tussen de stations IJzer en Ribaucourt (volgens de MIVB te dicht naast elkaar om een tussenstation te openen). Dit spookstation zou in de toekomst zijn nut kunnen bewijzen dankzij de geplande ontwikkeling van Tour & Taxis. Mobility Hub Zoals zijn CEO aangeeft, staat Extensa open voor elk voorstel en idee aangaande mobiliteit. Zowel de "klassieke" oplossingen, zoals fietsen of carpoolen, als de meest "originele" oplossingen, zoals een kabelbaan of monorail tussen het Noordstation en de site, "maar deze zijn voor ons om verschillende redenen niet interessant, met name vanwege de te korte afstand om een dergelijk project rendabel te maken". Bovendien ligt Tour & Taxis vlak naast het kanaal. Waarom dus geen halte Tour & Taxis voor de Waterbus die Vilvoorde en het centrum van Brussel zal verbinden? Tot zover enkele ideeën voor een wijk die de laatste jaren aan weerszijden van het kanaal sterk is veranderd en daarom een nieuwe aanpak van mobiliteit vereist. De bedoeling van de "Smart Mobility Hub", in samenwerking met Beci en alle spelers van de mobiliteit, is dus een project dat als voorbeeld kan dienen en de ontwikkeling van andere projecten voor de toekomst van de stad kan inspireren. ● © Reporters

THINK TANK het budget gaat de keuze uiteraard naar een straat met veel doorgang. Zonder een goede locatie volstaan een mooie inrichting en een smakelijke kaart meestal niet. Ook een sterrenrestaurant zou ‘in the middle of nowhere’ niet levensvatbaar zijn. Zulke inrichtingen zijn over het algemeen gemakkelijk bereikbaar en beschikken over ruime parkeergelegenheid. “Location, location, location” In het jargon van vastgoed gaat het hier om locatie. “Location, location, location”, zeggen de Britten en de Amerikanen. Dit verklaart de soms astronomische huurprijzen in drukke wijken (en, omgekeerd, waarom een te lage huurprijs een veeg teken kan zijn). OPEN SOURCE Tarik Hennen, Digital Strategy Consultant Geen SEO al even erg als een winkel in de woestijn "Weet u wat SEO is?” Op deze vaak aan projectleiders gestelde vraag, tijdens bijeenkomsten in de Kamer van Koophandel, luidt het meest voorkomende antwoord: "Ja, ik denk van wel"... “Ik denk van wel” getuigt meestal van een gebrek aan kennis van wat SEO (Search Engine Optimisation) eigenlijk inhoudt. Wat de mensen hiervan denken te weten kan worden herleid tot een paar begrippen als: "links op het internet creëren" of "zich richten op trefwoorden". In de praktijk beperkt deze veronderstelde kennis van SEO zich tot enkele acties die zouden moeten worden ondernomen wanneer daar wat tijd voor vrij komt (misschien nooit ...). Omdat ik zelf jarenlang het praktische nut van SEO heb verwaarloosd, maak ik dankbaar gebruik van deze kolom om de inzet van SEO begrijpelijk te maken door middel van een metafoor: zorg voor uw SEO zoals u dat ook doet voor de plaats waar u uw bedrijf vestigt. Het zou bij niemand opkomen om een zaak in het midden van een woestijn op te richten. Neem nu een restaurant. Sommige (vaak gastronomische zaken) zijn gelegen in landelijke gebieden. De beginnende restaurateur heeft echter de neiging om zich eerst in een stad te vestigen. Afhankelijk van de ambities en 18 BECI - Brussel metropool -december 2018 Op het web is de enige goede locatie de eerste pagina van zoekmachines. Laten we het geval van het restaurant even vergelijken met dat van een website: veel bedrijven met een website hopen er bezoeken en verkoop uit te halen. Een summiere analyse van de SEO van de gemiddelde website, zowel die van gevestigde KMO's als die van nieuwe bedrijven, wijst echter vaak op een onderbenutte of zelfs verwaarloosde SEO. De prioriteit gaat vaak naar een "mooie" website, met de nadruk op de producten of diensten van het bedrijf. Het is niet ongebruikelijk dat bijna het ganse marketingbudget hieraan wordt besteed. Waarschijnlijk raadt u al waar het verkeerd loopt. Een mooie site met een slechte SEO valt te vergelijken met het openen van een prachtig restaurant in een woestijn. Hoe mooi uw site ook is, als niemand hem vindt of bezoekt, is hij nutteloos. Als de site bovendien weinig ergonomisch is (navigatie, afspraken, aankopen) zult u weinig bezoekers zien voorbijkomen en zal de aangeboden beleving onaangenaam zijn. Zodra u begrijpt wat SEO is, merkt u verschillende voordelen ten opzichte van een fysiek adres. Allereerst is het mogelijk (en vaak wenselijk) om te beginnen met een "klein" adres en het verkeer te laten toenemen. Elk trefwoord is een kans om interessante bezoekers naar uw site te lokken. Met SEO optimaliseert u een (of meerdere) pagina’s van uw website om ze op de eerste pagina van de zoekmachines te laten verschijnen. Houd er rekening mee dat niet de naam van uw bedrijf op de voorpagina moet verschijnen, maar wel de zoektermen die uw potentiële klanten vaak gebruiken. In tegenstelling tot een huur, kunt u uw SEO budget aanpassen. En in tegenstelling tot een fysiek adres waar u moet kiezen tussen uw eigen adres of een locatie in een winkelcentrum, kunt u uw website en verwijzingen op verschillende "marktplaatsen" combineren. Zo kunt u uw producten of diensten niet alleen via uw site verkopen, maar ook op online verkoopplatformen of via gespecialiseerde directories. In veel gevallen zult u snel zichtbaarheid verkrijgen door een betere aanwezigheid in de lokale Google-zoekresultaten. ● © Ralitza Photography

MOVE YOUR INTEREST # WEAREMOBILITY Wees een held van de mobiliteit en bezoek ons in Paleis 10 Brussels Expo van 19 tot 21 januari 2019

U HEEFT NU MEER DAN 15 900 REDENEN OM EEN BRUSSELAAR AAN TE WERVEN. Romain (Anderlecht), zoekt werk in de Horeca. “HET CONTACT MET KLANTEN VERLOOPT ALTIJD ZEER VLOT.” 15 900 EURO AAN PREMIES: GENIET NU VAN ACTIVA.BRUSSELS. Wanneer u een Brusselaar aanwerft via Select Actiris, de gratis advies- en rekru terings dienst van Actiris, staat u als eerste in de rij voor de premie activa.brussels. Want wij stellen u kandidaten voor die voldoen aan de juiste voorwaarden. Wist u trouwens dat uw kandidaat in aanmerking komt voor activa.brussels vanaf de eerste dag van zijn inschrijving bij Actiris als hij een stage of opleiding heeft gevolgd via Actiris, VDAB Brussel of Bruxelles Formation? Ontdek activa.brussels en tal van andere goede redenen om te rekruteren via Select Actiris op www.actiris.be/activabrussels. Met de steun van het Europees Sociaal Fonds

INTERNATIONAAL ENTERPRISE EUROPE NETWORK Gedetacheerde werknemers: veranderingen verwacht in 2020 Hoe kan de economische en sociale concurrentie rond de detachering van werknemers binnen de EU-landen worden getemperd? Een nieuwe Europese wetgeving zoekt een uitweg in deze materie. Het vraagstuk werd bovendien het thema van een seminar, begin november bij Beci. Cédric Lobelle D e Richtlijn 96/71 en de Uitvoeringsrichtlijn 2014/67 regelen momenteel het Europese rechtskader voor gedetacheerde werknemers in de EU-lidstaten. Vanaf juli 2020 ruimen die richtlijnen de plaats voor de nieuwe "herziene" Richtlijn 2018/957. Die werd in juni laatstleden gestemd om de voorwaarden voor een eerlijke concurrentie tussen bedrijven en de bescherming van gedetacheerde werknemers zelf te verbeteren. “Laten we eerst de context schetsen", zei Fernando Pereira, teamleider "Detachering van werknemers" van de Europese Commissie, tijdens het seminar dat in het raam van Enterprise Europe Network bij Beci werd georganiseerd. "De richtlijn van 1996 formaliseerde een Europese detachering die al sinds 1958 bestond. De uitbreiding van de EU naar de landen van Midden- en Oost-Europa in 2004 veroorzaakte echter een massale instroom van gedetacheerde werknemers. En het verschil in minimumloon was aanzienlijk: van 3-1 zijn we overgestapt naar 10-1, en zelfs 12-1 voor het gemiddelde loon!” Aangezien het "minimumloon" in het gastland van toepassing is op gedetacheerde werknemers, kosten zij hun werkgever veel minder dan de lokale werknemer. Om nog maar te zwijgen over de belastingen en de sociale zekerheidsbijdragen. "Het draaide al gauw uit op conflicten en de opkomst van uitdrukkingen als ‘oneerlijke concurrentie’ en ‘sociale dumping’". De Uitvoeringsrichtlijn 2014/67 bracht hierin slechts een relatieve verbetering. Het einde van het ‘lokaal minimumloon’ Het belangrijkste element in de nieuwe richtlijn is dat alle beloningssystemen die van toepassing zijn op lokale werknemers dat ook moeten zijn op gedetacheerde werknemers. Er is dus geen sprake meer van een lokaal minimumloon. België loopt voorop: sinds 2002 is de werkgever van de gedetacheerde werknemer verplicht de volgende aspecten na te leven: alle arbeidsvoorwaarden, het loon (met inbegrip van berekenbare voordelen, bonussen, overuren, enz.) en de tewerkstellingsvoorwaarden waarin de wettelijke bepalingen voorzien, met inbegrip van collectieve arbeidsovereenkomsten die van toepassing zijn op 90% van de werknemers in België. Strafrechtelijke sancties zijn voorzien in geval van overtredingen. Ook de voorwaarden voor transparantie en informatieuitwisseling worden versterkt. Hoewel de detacheringstoelagen nog steeds door het land van herkomst worden bepaald, vulden nieuwe regels de "harde kern" van 1996 aan. Die hebben betrekking op de huisvestingsvoorwaarden van de gedetacheerde werknemer, maar ook op de uitkeringen of de vergoeding van kosten in het gastland (reis- en verblijfskosten, voedsel, enz.). Niets nieuws in België: dit is reeds opgenomen in de huidige rubriek "Bezoldigingen". Nieuw zijn de regelingen voor de toepassing van sociale zekerheidsbijdragen en belastingen voor gedetacheerde werknemers. Momenteel worden de bijdragen vastgesteld en betaald in het land van herkomst voor de eerste 24 maanden (en meer als er een bilaterale overeenkomst werd gesloten). Wanneer deze termijn wordt overschreden, is de lokale wetgeving van toepassing. Wat de belastingen betreft, kunnen de eerste zes maanden momenteel het voorwerp uitmaken van een bilaterale overeenkomst. Daarna schakelen we automatisch over naar de lokale regelgeving. "Het is trouwens geen toeval dat in sommige landen de duur van de detachering nooit zes maanden overschrijdt", aldus Fernando Pereira. Hierdoor blijven de loonkosten van een gedetacheerde werknemer 10 tot 50% lager voor de werkgever. In 2020 mogen we de volgende veranderingen verwachten: na 12 maanden (of 18 maanden, als werkgevers daarom vragen), schakelen gedetacheerde werknemers volledig over op de lokale wetgeving. Dit betekent dat alle arbeids- en tewerkstellingsvoorwaarden op hen van toepassing worden. Twee uitzonderingen zijn nog voorzien: het sluiten van de arbeidsovereenkomst (beëindiging, ontslag, opzegtermijn) en de aanvullende pensioenregeling blijven afhangen van het land van herkomst. Een bijzonder en reeds toegepast geval: voor de kortste detacheringen (minder dan een maand in totaal over een periode van een jaar) aanvaardt het gastland over het algemeen dat de gedetacheerde werknemer onderworpen blijft aan de wetgeving van zijn land van herkomst. ● Contact: Jean-Philippe Mergen ; jpm@beci.be Tel. 02 210 01 77 BECI - Brussel metropool -december 2018 21 © Getty

www.beci.be

TOPIC “Wij gaan wilde tijden tegemoet” RISICOBEHEER Bruno Colmant : Bruno Colmant is een beroemd economist, voormalig voorzitter van de Beurs van Brussel en nu belast met economisch onderzoek bij Degroof Petercam. Hij observeert en bespreekt de sociaaleconomische ontwikkelingen in onze samenlevingen in scherpe en vaak pessimistisch getinte bewoordingen – ook al ontkent hij dat. Bij die man moesten wij terecht voor ons dossier over risicobeheer. Interview door Didier Dekeyser Brussel Metropool: Over risico’s kan eindeloos worden gedebatteerd. Als we dit thema breder aankaarten dan de louter financiële dimensie, waarvoor bent u vandaag bang, mijnheer Colmant? Bruno Colmant: In de afgel tien jaar de de confrontatie tussen tw aanzienlijk. Beide zijn kapit op verschillende fundament gematigde kapitalisme, paternalistische en he we die kennen, en anderzijds kapitalisme, waarvan opborrelt (in de gewelddadigheden andere, maar helaas niet kapitalisme is resoluut r De crisis van 2008 en de oplossingen hebben de ongelijkheden evena bestaande of potentiël maatschappelijk uitdagingen verscherpt. De confrontatie tussen een Europees katholiek kapitalisme en zijn Angelsaksische p r o t e s t a n t s e tegenhanger is zeker niet nieuw, maar 2008 heeft de overhand van het Angelsaksische model op onze eigen opvattingen aangetoond. Omdat we afdwalen van het sociaaldemocratische model dat tot onze traditie behoort, ontstaat er een diep sociaal en politiek onbehagen. Dit uit zich aan beide zijden door een verstijving van bevolking en van het politiek gedachtegoed via een verlangen naar verticalisering van de macht. Vandaag zijn de Europese volkeren bitter en boos op hun staten en op Europa zelf. Zij voelen zich niet beschermd tegen globalisering, de krachten die de markt beheersen, dus. Een van de ootst risico's die ik vandaag waarneem, is dan ndergang van het sociale bewustzijn, gevoel voor het algemeen belang en an onze traditie van sociale welwillendheid. Angelsaksische kapitalisme niet oon het natuurlijke verlengstuk Europese kapitalisme nadat obalisering en deterritorialisering hebben afgeworpen van een akbondsachtige tegenmacht die tot nu toe okale invloed had? fundamenteel verschillend. Het protestantse beschouwt alles als een markt met In de afgelopen tien jaar verergerde de confrontatie tussen twee economische modellen aanzienlijk. Beide zijn kapitalistisch, maar berusten op verschillende fundamenten. onstabiele productiefactoren, arbeid en kapitaal. Deze elementen komen alleen in aanmerking vanuit het oogpunt van een eveneens onstabiele winstgevendheid in de toekomst, d.w.z. hun toekomstig nut. Hier kan er geen sprake zijn van een verankering in – of een relatie met – het verleden. Alles draait rond de toekomst. In onze samenlevingen, in onze kapitalistische cultuur pakken BECI - Brussel metropool -december 2018 23 D.R.

TOPIC we dit totaal anders aan: we meten wat is bereikt en op basis daarvan gaan we delen. Wij hebben een retrospectieve en verantwoordelijke visie op de economie, terwijl het protestantse kapitalisme bijna uitsluitend op de toekomst is gericht. Bovendien is dit Angelsaksische kapitalisme gebaseerd op monopolie of duopolie – dit geldt in ieder geval voor de nieuwe digitale actoren, maar die hebben zo'n groot gewicht dat ze zwaar doorwegen op de balans. Dit heeft dus niets meer te maken met het economische model van perfecte concurrentie dat we in het verleden wilden bevorderen. We bevinden ons nu in een economie die veel sterker gedreven, gestuurd en gecontroleerd wordt door zeer of zelfs overmatig machtige spelers. Als we dit aanvaarden als oorzaken van wat er nu aan het gebeuren is, dan kunnen we veel dingen verklaren, waaronder de toename van ongelijkheden, de schuldenlast van de staten ... En we mogen ons in de toekomst aan zeer hevige maatschappelijke schokken verwachten, en aan staten die Vandaag zijn de Europese volkeren bitter en boos op hun staten en op Europa zelf. (...) Een van de grootste risico's die ik vandaag waarneem, is dan ook dit sociale bewustzijn dat vervliegt. hun rol niet vervullen. We zullen te maken krijgen met extreme sociale en politieke volatiliteit, vanwege de simplistische vraag van een groot deel van de bevolking naar sterke machten om zich te weren tegen de angst veroorzaakt door een wereld die te snel evolueert, en vanwege de lapidaire antwoorden die politici geneigd zullen zijn te geven. De situatie die u voorspelt betrekt veel te machtige supranationale economische spelers en politieke actoren die noodgedwongen hun suprematie accepteren. Hoe kan een dergelijke dreiging worden afgewend? Europa zou de uitweg kunnen bieden omdat de oplossing enkel supranationaal kan zijn. Paradoxaal genoeg verschrompelt en versplintert Europa vandaag, tot groot ongenoegen van de burgers die in een bepaald Europa geloven. En terwijl wij ons persoonlijk bewust worden van de opkomst van dreigingen, beseffen we de machteloosheid van individuele actie tegen deze ideologie, tegen het individualisme, tegen het communitarisme van volkeren en religies ... We gaan een periode van grote onrust tegemoet. Niet iedereen vreest voor dreigende gevaren. Bent u eerder catastrofistisch ingesteld? Wie zou ons tien jaar geleden hebben geloofd als we het Europa van vandaag hadden aangekondigd? Als we hadden voorspeld wat een Salvini vandaag verklaart? Als we hadden 24 BECI - Brussel metropool -december 2018 gezegd dat de AfD de op een na grootste partij in Duitsland zou worden? Nu is het wel zo dat we dankzij de technologische vooruitgang beter en langer leven, bijvoorbeeld. Ben ik terecht verontrust? Misschien ben ik door mijn familiale achtergrond ‘genetisch’ ingesteld om attent te zijn op collectieve verschuivingen. Ik ben een van die mensen die volgens toekomstscenario's functioneren en misschien tegenspoed voorspellen om de dreiging af te weren. Toch is het zo dat de sociale ongelijkheden toenemen. Dit geldt eveneens voor sociale moeilijkheden: hoewel het kapitaal sinds 2009 stand houdt, is het werk door toedoen van de globalisering en de digitalisering steeds meer gefragmenteerd, precair en losgekoppeld van vaste werkplaatsen. Het werk glipt nu weg zoals het kapitaal dat in het verleden heeft gedaan. (Amazon heeft bijvoorbeeld geen werknemers in België.) De mensen worden aangespoord om hun beroepsleven anders op te vatten. Maar zijn zij daar allen toe in staat? Dit alles verzwakt de bevolking en onze samenlevingen aanzienlijk, dat is een feit. De sociale welwillendheid die teloorgaat, heeft ook een economische weerslag (algemene daling van de binnenlandse consumptie, massale werkloosheid, enz.). Italië is daar van overtuigd en weigert vandaag de bezuinigende toekomst die Duitsland in zekere zin oplegt en waarvan de euro het symbool is. Zou de Angelsaksische ideologie contraproductief zijn? Het Angelsaksische kapitalisme is inderdaad tot een politieke ideologie uitgegroeid. Een ideologie heeft niets te maken met pragmatisme. Het hele Europese ontwikkelingsmodel berust op dit concept van liberalisme als onbetwiste regel. Dat stemt echter niet overeen met onze traditie. Precies deze ideologie leidde tot de totstandkoming van de eenheidsmunt, die vooral gericht is op zijn eigen stabiliteit, ten koste van het werk. Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommige landen, zoals Italië, deze munt en de starheid van het opgelegde model – in bescheiden mate – betwisten. Ergens hebben ze gelijk als ze beweren dat ze er een andere visie op nahouden. ● « Le Prêtre et l’Économiste » Bruno Colmant is de auteur of medeauteur van vele boeken. De jongste hiervan – “Le Prêtre et l’Économiste” verscheen onlangs bij uitgever La Renaissance du Livre. Hij schreef dit werk samen met de priester en filosoof Eric de Beukelaer en stelt er het kapitalisme, de rol van de Staat, de digitalisering, de plaats van het ideaal en het algemeen belang in vraag – naast andere onderwerpen. D.R.

RISICOBEHEER Internet black-out: een theoretische vraag of een werkelijk risico? Het internet is vandaag onlosmakelijk verbonden met de economie. En dit geldt zowel voor bedrijven als voor particulieren. Het internet staat voor de online handel en de e-banking waar het grote publiek steeds meer gebruik van maakt, maar eveneens voor de digitale processen en uitwisselingen tussen bedrijven. De vraag is of een onderbreking van het internet zou kunnen voorvallen, zoals een algemene stroomonderbreking. En zo ja, met welke gevolgen? Marc Husquinet N u de winter nadert en onze kerncentrales nog steeds kampen met terugkerende problemen, vraagt België zich af of we een stroomonderbreking tegemoet gaan en welke de gevolgen daarvan zouden zijn voor de bevolking en de economie. Nochtans hangt deze economie ook nauw af van een goede werking van het internet, het wereldwijde telecommunicatienetwerk waarop een flink deel van de handel en het sociale leven berust. De geleidelijke opkomst van het internet van de dingen (IoT), dat naar verwachting miljarden voorwerpen zal verbinden, zal het netwerk van netwerken nog vitaler maken. Binnenkort (en soms nu al) gebeurt het beheer van kassa’s, benzinestations en verkeerslichten via het internet, om nog maar te zwijgen van de bevoorrading van supermarkten, het beheer van het luchtverkeer en zelfs de controle van … de elektriciteitsvoorziening. Het is duidelijk dat het internet meer dan ooit het nieuwe goud is. Elke onderbreking kan catastrofale gevolgen hebben voor de wereldeconomie. De Britse professor Andrew Ellis bevestigt dit standpunt. Hij vreest dat het internet tegen 2023 zou kunnen instorten. En tegen 2035 zou de ganse energieproductie van het Verenigd Koninkrijk moeten worden ingezet om datzelfde internet te voeden! Voorbarige angst Is de ondergang van het internet onafwendbaar? Hier dient gezegd dat dit reuzennetwerk al een aantal zogenaamde rampen heeft overleefd. Zo bijvoorbeeld de beruchte bug van het jaar 2000 en de geweldige expansie van het mobiele internet rond 2010. In feite past het netwerk zich aan de nieuwe situaties aan: het breidt zijn transmissiecapaciteit 26 BECI - Brussel metropool -december 2018 voortdurend uit en doet een beroep op technologieën zoals datatransmissie zo dicht mogelijk bij de gebruikers. Bovendien zijn de nieuwe toepassingen zo ontwikkeld dat ze steeds minder bandbreedte gebruiken. We stellen verder vast dat het energieverbruik van het internet (namelijk dat van de datacenters die dit netwerk ondersteunen) voortdurend afneemt terwijl de kwaliteit van de dienstverlening toeneemt. Dit danken we aan de glasvezelnetwerken, zuinigere decoders en de inspanningen die datacenter-ontwerpers zich getroosten om het stroomverbruik van de platforms te verminderen. “In onze datacenters gebruiken we een hoogtechnologisch koelingssysteem via verdamping. Het onttrekt water aan het nabijgelegen kanaal, met als gevolg een algemene daling van het energieverbruik”, aldus Michiel Sallaets, woordvoerder van Google België, die een gigantisch datacenter in het Henegouwse Saint-Ghislain beheert. "Onze beste site kan bijvoorbeeld bogen op een Power Usage Effectiveness (PUE) indicator van minder dan 1,06, volgens een norm die algemeen geaccepteerd wordt in de industrie.” Van Google vernemen we bovendien dat zijn datacenter in Bergen is uitgerust met back-upgeneratoren. En het operationele team ter plaatse is naar verluidt “klaar om het hoofd te bieden aan een langdurige stroomonderbreking van meer dan een week. […]. De infrastructuur van Google is bijzonder robuust en wij verbinden ons om onze diensten operationeel te houden voor al onze gebruikers wereldwijd. We werken ook samen met onze klanten om recovery-plannen op maat van hun specifieke behoeften © Getty

TOPIC te ontwikkelen. En ten slotte maken wij, net als andere datacenters in België, waaronder deze van Proximus, gebruik van industriestandaard back ups om de gevolgen van een stroomuitval te omzeilen”, benadrukt Michiel Sallaets, die zich geruststellend tracht op te stellen. Werkelijke risico’s … of niet Louter technisch bekeken lijkt het op het eerste gezicht moeilijk om het internet volledig te verlammen, rekening houdend met de maatregelen die werden getroffen inzake beveiliging en veerkracht van het systeem. We hebben hier inderdaad te maken met een gedistribueerd netwerk, dat uit meerdere lagen, routers, switches en knooppunten bestaat. Daarnaast blijven vaste netwerken gescheiden van de mobiele. In sommige extreme gevallen kan het internet echter wél ontoegankelijk worden, bijvoorbeeld als de regering van een land alle verbindingen verbreekt, als de stroomvoorziening wordt onderbroken (ook al zijn de stroomnetten op supranationaal niveau onderling verbonden), als terroristen de infrastructuur aanvallen of als hackers de basisprotocollen verstoren. Volgens Jon Crowcroft, hoogleraar aan de Universiteit van Cambridge (UK), "is geweld het ernstigste risico op een internetuitval”. Een ander groot gevaar is een massale DDos (distributed denial-of-service) aanval, hoewel Crowcroft gelooft dat dit soort risico's vrij gemakkelijk geïsoleerd en tegengegaan kunnen worden. Weliswaar is dezelfde deskundige van mening dat het routeringssysteem niet robuust genoeg is en het geheel daarom kwetsbaar maakt. Maar al was het internet meerdere dagen ontoegankelijk, toch zou het dagelijks leven hier niet fundamenteel door worden verstoord. Tenminste voor zover de hulpdiensten nog steeds in staat zijn om hun activiteiten voort te zetten. Meestal beschikken deze diensten over een eigen netwerk en gebruiken ze het internet als een noodoplossing. Het zou daarom nuttig zijn om in geval van nood op een volledig onafhankelijk radionetwerk te kunnen terugvallen. In dit verband vernamen we onlangs dat het Astrid netwerk van de hulpdiensten uiteindelijk zou worden ontmanteld ten gunste van GSM-netwerken. Vraag is of het netwerk beschikbaar zou zijn ingeval van een stroomstoring. Daarnaast hebben sommige sectoren, zoals banken en distributie, voor hun elektronische betalingen eigen netwerken opgezet, onafhankelijk van het internet. De huidige situatie De overheid beperkt het nieuwe afschakelplan van de zomer 2018 tot het bespreken van de gevolgen van een stroomuitval van wisselende omvang en het voorspellen van verschillende scenario's. Als we de risico’s aankaarten van verstoring van het vaste en vervolgens mobiele telefoonnet en de mogelijkheid dat geldautomaten niet werken, lijkt het erop dat er niets gepland is voor het internet, dat in bepaalde sectoren nochtans van vitaal belang is. Van haar kant verklaart de bank Belfius via haar woordvoerster Ulrike Pommée dat "onze infrastructuurdienstverlener, PI², samenwerkt met verschillende aanbieders van internettoegang in België en Luxemburg. We zijn dus niet afhankelijk van één enkele provider voor onze internettoegang. Daarnaast beschikt Belfius over twee afzonderlijke datacenters in Luxemburg, die los van elkaar functioneren. De netwerkverbinding tussen onze zetels en kantoren hier in België en de datacenters verloopt ook via huurlijnen die onafhankelijk zijn van het internet. Als er dus in België en Luxemburg een internetstoring zou optreden, zouden we vanuit onze hoofdzetel en kantoren nog steeds kunnen blijven werken met onze kritische toepassingen. En wat onze apps betreft (Belfius Direct Mobile, Direct Tablet, Direct Net ...), zou de impact van een eventuele internetstoring eerder de klanten treffen, want voor hen zouden onze apps tijdelijk ontoegankelijk zijn. De apps zelf zouden operationeel blijven en dus toegankelijk blijven voor mensen die niet getroffen worden door het uitvallen van het internet.” Het ergste scenario Wat de gevolgen van een internetstoring ook mogen zijn, één ding staat als een paal boven water: er is nergens een echt plan te bespeuren om dit soort situaties aan te pakken, noch aan overheidskant, noch in de bedrijfswereld of in de brancheorganisaties, noch op nationaal of supranationaal niveau. De beroepsfederatie Agoria verklaart bijvoorbeeld dat zij deze vraag niet kan beantwoorden en voegt daaraan toe dat "de telecomoperatoren geen officiële informatie hebben ontvangen over een mogelijke black-out van het internet.” Kortom, er bestaat op dit moment bezorgdheid over het risico van een stroomuitval, maar het gevaar van een internetstoring blijkt geen prioriteit te zijn. Maar wat als het vervoer van brandstof naar benzinestations morgen stilvalt? Of als de supermarkten enkele dagen niet meer bevoorraad worden? ● BECI - Brussel metropool -december 2018 27 © Getty

TOPIC RISICOBEHEER KMO's en cyberbedreigingen: allen tegen één, alleen tegen allen Aanvallen tegen computers zijn niet nieuw en zullen nog frequenter worden door de alomtegenwoordigheid van IT in ons leven, de invasie van verbonden objecten, de steile groei van de hoeveelheid uitgewisselde en verzamelde gegevens, de digitale transformatie die steeds meer activiteiten dematerialiseert en, ten slotte, de "aantrekkingskracht" van een weinig riskante computercriminaliteit die zich in de transnationale cyberspace verdoezelt. Didier Dekeyser I edereen weet – of vermoedt – dat een leger van cybercriminele huurlingen het web teistert. Het ziet er echter naar uit dat KMO-zaakvoerders dat soort bedreigingen nogal licht opvatten. Het gebrek aan computerkennis en aan tijd, de toekenning van een specifiek budget ... Allemaal slechte redenen om je hoofd in het zand te steken. Angst is hier de meest verstandige houding tegen een heleboel gevaren: diefstal van gegevens, toegangsblokkering, misbruik van codes, wachtwoorden of identiteit, softwarebedrog ... Allemaal dure of zelfs peperdure grappen als het aangevallen bedrijf ook wordt gebruikt als tussenstap naar een ander doelwit, bijvoorbeeld onder zijn klanten of leveranciers. Dan zijn we vertrokken voor schadevergoeding aan der den, onderzoekskosten, winstderving door kennisdiefstal, of zelfs faillissement … Te goeder trouw geloven sommige bedrijfsleiders dat ze niets interessants hebben voor hackers, en dus ook niets dat kan worden bedreigd. Ze verwaarlozen de eventuele gevolgen van een aanval die niet direct op hen gericht is – zoals de invasie van de Blaster-worm. Op die manier riskeren ze gegevensverlies, tijdelijke of permanente onbeschikbaarheid of corrupte bestanden.. Het Web, een Far-West zonder sheriff De vraag is niet of u wordt aangevallen, maar wanneer. (Misschien is dit al gebeurd zonder dat u het beseft en zonder de statistieken te voeden waaruit nu al blijkt dat 53% van de KMO's al werden aangevallen. Informatiediefstal is namelijk heel gemakkelijk te verbergen). Industriële of dienstenspionage zelf is niet voorbehouden aan 28 BECI - Brussel metropool -december 2018 grote groepen. Zodra er concurrentie bestaat, riskeert u spionage, mede door toedoen van de steeds vagere grens tussen beroeps- en privéleven, door het gebruik van niet door vertrouwelijkheidsclausules gebonden onderaanneming, door het verloop van managers en werknemers ... Een stagiair die aan een klantproject werkt, een manager die een back-up maakt op een externe schijf, een werknemer die op zijn pc een cloud dossier installeert die uw gegevens online zet ... Dat zijn allemaal in- en uitstappoorten en verklikkers van uw beveiligingsniveau. Apocalypse LOL: de worm Blaster dreef zelfs de spot met Bill Gates … Met digitale technologie reikt elk bedrijf verder dan zijn muren ... Het piramidale en gesloten systeem van destijds is voorbijgestreefd ten gunste van transversaliteit en openheid. Precies daarom is het belangrijk dat elk bedrijf zijn kritische informatie stevig beschermt. De KMOzaakvoerder die niet veel afweet van cyber security en zich pl otseling be wus t wordt van de vele gevaren, zou willen weten waar te beginnen. Georges Ataya, vicevoorzitter van de Belgische Cybersecurity Coalitie, en ook CEO van ICT Control, geeft advies. Brussel Metropool: Hoe kan de KMO IT-beveiliging aanpakken, rekening houdend met het gebrek aan tijd en IT-kennis van managers? Georges Ataya: De veiligheid is inderdaad een delicaat vraagstuk voor KMO's: zij lopen dezelfde risico's als de grootste bedrijven, omdat hackers gewoon alles aanvallen! Maar KMO’s hebben vaak geen security manager, IT manager of zelfs consultant om hen te helpen. Zij moeten eerst de omvang van het probleem proberen D.R.

TOPIC te bepalen, beslissingen nemen en ook beseffen dat ze niet volledig machteloos zijn. De safeonweb1-site die we creëerden, vervult deze taak: het is een waardevolle bron van informatie en advies van de Belgische Cybersecurity Coalitie in samenwerking met het kabinet van de Eerste Minister, het VBO en enkele grote bedrijven. Begin uiteraard met de basisvoorzorgen die van toepassing zijn op elk computergebruik: uw gegevens globaal beschermen met een effectieve antivirussoftware, een goede firewall activeren en back-ups maken. Zorg vervolgens voor een gestructureerde aanpak zodat er doeltreffend kan worden opgetreden zonder verspilling van middelen en tijd. Probeer deze structuur volgens meerdere assen te structureren om de behoeften en benaderingen te verduidelijken. Maak vooraf een onderscheid tussen de informatie waarover u beschikt en de informatie die essentieel en kritisch is: de informatie die u in geen geval mag verliezen. Anders weet u niet wat u moet beschermen en hoe. En u riskeert uw organisatie onnodig te verstoren of gegevens niet op de correcte manier te beschermen. De eerste as die ik voorstel is die van de vertrouwelijkheid: selecteer uit de kritische informatie het gedeelte dat niet openbaar gemaakt mag worden. Contracten, productierecepten, diverse overeenkomsten... Dergelijke informatie wordt idealiter versleuteld (op voorwaarde dat u de encryptiesleutel niet vergeet!). De tweede as is continuïteit: u hebt gegevens die u moet kunnen raadplegen, die doorheen de tijd beschikbaar moeten zijn en die u altijd bij de hand moet hebben. In dit geval heeft encryptie geen zin. Integendeel, het verhoogt het risico van niet-continuïteit. U moet ervoor zorgen dat de informatie die u nodig hebt en zal hebben, er nog steeds is, hoewel u in de tussentijd wel tien keer van computer bent veranderd. De derde as is data-integriteit: belangrijke informatie zoals essentiële berekeningen, adresboeken, betalingsverklaringen, enz. In dit geval kan een corrupt bestand op een ramp uitdraaien. Hoe gaan we om met de AVG inzake beveiliging, aangezien deze verordening een zware verantwoordelijkheid legt bij bedrijven? G.A.: In het geval van de AVG moet u ergens anderen en hun gegevens op de een of andere manier tegen uzelf beschermen. Er bestaan principes, zoals het minimaliseren van data back-up, maar het is een vrij complexe en soms vage materie. Als een parkeerbedrijf bijvoorbeeld de kentekennummers van mijn klanten behoudt, dan moet deze onderneming het nut van de opslag ervan kunnen bewijzen. Bovendien moeten deze data volgens de AVG worden bijgewerkt: als een klant van kentekennummer verandert, moet u dat weten! Hier is er dus sprake van een dubbele verantwoordelijkheid: vraag u daarom af of het wel relevant is dergelijke gegevens te bewaren. Bij een overtreding riskeert u audits, justitie en boetes: wees dus voorzichtig. Beci organiseert trainingen over dit onderwerp: een aanrader. 1 https://www.safeonweb.be BECI - Brussel metropool -december 2018 29 Zou u KMO's adviseren om een beroep te doen op een gecertificeerde consultant? G.A.: Zeker bedrijven die geen IT-manager hebben of een tiental dagen per jaar op een externe raadgever vertrouwen. Als er geen IT-manager is, is zoiets vanzelfsprekend, maar een consultant zal u ook beschermen tegen mogelijk Georges Ataya Een KMO-zaakvoerder mag niet langer oordelen dat hij niet kan investeren in zijn IT. Hij moet over een minimale digitale strategie beschikken. Het is gewoon een kwestie van overleven. misbruik door de externe raadgever, die de neiging kan hebben om (te veel) onnodige diensten te verkopen of die u niet correct begeleidt in uw risicomanagement. Er is geen erkenning op dit gebied, maar wereldwijd worden IT-managementnormen gebruikt waaruit een KMOstandaard kan worden gecreëerd. Dit is mijn manier van werken. Er bestaan 37 IT-beroepen: projectmanagement, systeemverwerving, analyse, ontwikkeling ... Een zeer uitgebreid domein, dus. Vraag u daarom eerst af welk(e) beroep(en) een typisch bedrijf nodig heeft. Op deze vraag kan alleen een onafhankelijke consultant onpartijdig antwoorden. Hij evalueert het aantal processen waaraan het bedrijf moet voldoen en het aantal dagen dat daaraan moet worden besteed. Zo is alles strategisch gepland en gebudgetteerd, met veel lagere kosten dan die van een specifieke manager. Beveiliging moet worden gezien als een investering, als onderdeel van de IT-ontplooiing van een bedrijf. Ze wordt echter als een kost beschouwd. G.A.: Inderdaad. Al bijna 30 jaar profiteert de bedrijfswereld van de computertechnologie, wat aanleiding gaf tot een ongekende productiviteitstoename. Maar op een dag moeten we de prijs betalen voor de geoptimaliseerde controle, het bestuur en het beheer waardoor een veilige IT mogelijk blijft. Niemand anders zal dat voor ons doen. Een KMO-zaakvoerder mag niet langer oordelen dat hij niet kan investeren in zijn IT. Hij moet over een minimale digitale strategie beschikken. Het is gewoon een kwestie van overleven. ● D.R.

Aan fake news kun je je verbranden RISICOBEHEER In principe is het mogelijk om via valse berichten op sociale media jezelf mooier te maken of concurrenten een hak te zetten. Maar communicatie-experts waarschuwen: als bedrijf leugens verspreiden, doe je niet ongestraft. Peter Van Dyck “ F ake news is een modewoord geworden dat te pas en te onpas boven wordt gehaald”, stelt Gert Van Mol, communicatieadviseur en ondernemer bij The Future Leadership Institute. “Wat we nu fake news noemen, heette vroeger gewoon leugens. Kun je als organisatie nepnieuws aanwenden om bijvoorbeeld een concurrent in diskrediet te brengen? Absoluut. Dit gebeurt nu al via Black PR, negatieve berichtgeving waarvan je niet beseft dat die van een concurrent afkomstig is. Mensen ontvangen deze berichten op hun tijdslijn of Instagram en denken dat die van gelijkgestemde zielen en dus betrouwbare bronnen komen. Multinationals zoals de Russische aardgasgigant Gazprom gebruiken die technieken om bijvoorbeeld contracten in Europa te verzilveren. À la influencers proberen zij op die manier politici te manipuleren: deze krijgen dan bijvoorbeeld de boodschap dat ze beter in zee gaan met Gazprom dan met een Chinese concurrent.” Gezond verstand Ook volgens social media expert Sofie Verhalle is het in een economische context niet zo gebruikelijk om over fake news te spreken, al bestaan er wel degelijk verschillende manieren om met valse informatie jezelf beter uit de verf te laten komen en je concurrenten zwart te maken. Zo kun je valse positieve reviews over jezelf laten posten, een concurrent belagen met negatieve reviews of georkestreerde aanvallen met een massa nutteloze berichten lanceren (flooding). Valse geruchten over concurrerende bedrijven verspreiden komt bijvoorbeeld weleens voor in de horeca en de retail, sectoren waarin customer care belangrijk is. Hoe kun je je als bedrijf wapenen tegen zo’n aanval van overtrokken negatieve posts op de sociale media? Sofie 30 BECI - Brussel metropool -december 2018 Verhalle: “Op Facebook zelf hierop reageren, is moeilijk. Je kan de reviewfunctie wel afzetten, waardoor alle reviews verdwijnen. Enkel de negatieve reviews verwijderen gaat niet: dat zou ertoe leiden dat je een onrechtmatig positief beeld van jezelf afschildert. Bovendien druist dit in tegen het empoweren van de klant, een basisprincipe van de sociale media. Ik denk dat je in vele gevallen wel kan rekenen op het gezonde verstand van je klanten. Zij zien ook wel dat zo’n massale overrompeling van negatieve berichten overtrokken en tijdelijk is. Als er verdacht veel negatieve – of omgekeerd: een heleboel positieve – reviews verschijnen, gaat er bij veel mensen een lichtje branden. Het reviewsysteem houdt zichzelf organisch in stand: de meeste recensies op Facebook of op booking.com zijn echt wel oprecht. Als je slachtoffer bent geworden van een bewust opgezette lastercampagne, dan kun je het misbruik rapporteren bij het platform zelf.” Testimonials Een horeca-uitbater uit Nieuwpoort die onlangs op Facebook veel tegenwind kreeg omdat hij geen kinderen in zijn zaak wil, reageerde via de klassieke media. Dat hij niet rechtstreeks op de hetze op Facebook inhaakte, vond Sofie Verhalle een slimme zet. “Als je plots het mikpunt wordt van kritiek op sociale media ben je het nieuws van de dag, maar een week later zijn de meeste mensen het alweer vergeten. De controverse ebt dus ook weer snel weg, zeker als je er als slachtoffer niet te veel aandacht aan besteedt. Als een concurrent zich de moeite getroost om over jou valse geruchten te verspreiden, bestrijd je dat het best door de clientèle die wél heel tevreden is aandacht te geven. Testimonials van goede klanten zijn heel waardevol. Ik begrijp dat kritiek bij ondernemers altijd hard binnenkomt, maar je moet die altijd afwegen tegen de tevredenheid van het gros van je klanten. Als je © Getty

TOPIC moet concluderen dat de ontevredenheid vrij algemeen is, is dat uiteraard een signaal om daar iets aan te doen.” Gert Van Mol: “Vroeger schreef je een klachtenbrief naar de klantendienst, vandaag plaats je een filmpje online. Zo is er het verhaal van een muzikant die in de VS met Southwestern Airlines vliegt en ziet hoe een bagagebehandelaar met zijn gitaar gooit. Hij filmt dat en maakt er vervolgens een liedje over dat zo herkenbaar en leuk is dat het viraal gaat. Eén individu stelt bijgevolg de PR-afdeling van die luchtvaartmaatschappij voor een probleem. Vroeger zou een klachtenbrief bedolven worden onder de rest van de post, vandaag belandt zo’n filmpje al snel op het bureau van de ceo. Dat is de kracht van de sociale media.” Een nieuwe industrie Grote bedrijven hebben al teams die continu de sociale media monitoren. “Dat is een industrie op zich geworden”, meent Gert Van Mol. “Communicatiebureaus zien natuurlijk ook dat hun dure reclamespots het qua aandacht moeten afleggen tegen zo’n filmpje dat gelijk wie op sociale media kan zetten. Bijgevolg hebben zij gespecialiseerde reputatiemanagementdepartementen opgezet. Steeds meer techneuten zullen in deze sector aan de slag gaan om de analyses te verfijnen. Helaas staan wij in België op dat vlak nog nergens. Wij lopen jaren achter. Buitenlandse bedrijven zien het meten van wat op sociale media gebeurt als een nieuwe wetenschappelijke tak.” Belangrijke Belgische spelers als Telenet, NMBS en Kinepolis hebben hun lesje wel geleerd. Zij werden al vaak (negatief) vermeld op Twitter en Facebook, lang voor ze daar zelf aanwezig waren. Intussen hebben zij hun oor online te luisteren gelegd en werkten ze een strategie uit voor ze zelf op de sociale netwerken in dialoog zijn gegaan met de eindklanten. De vraag is wat KMO’s, die over minder middelen beschikken, kunnen doen. Sofie Verhalle: “Het is geen slecht idee om als KMO eens om het halfjaar een scan uit te voeren: de naam van je merk, product of ceo eens intikken op Facebook en Google en nagaan wat er op die kanalen over je wordt gezegd. Vaak is het verrassend wat er dan naar boven komt. Het kan twee richtingen uitgaan: of je merkt dat er zeer positief over je gesproken wordt en dat je daar tot nog toe te weinig je voordeel uit hebt gehaald of je merkt dat je heel wat vragen van klanten hebt gemist omdat je te weinig actief bent op die kanalen. Als vele vragen terugkomen, dan kun je overwegen om aan customer care te doen op sociale media. Is er negatieve kritiek, leer daar dan uit. Van een scan ga je sowieso wijzer worden.” Black hat SEO Een opmerkelijke case is die van de Nederlandse zanger Dotan. Om zijn imago op te krikken, liet hij een trollenleger valse getuigenissen in elkaar steken. Veel van wat op zijn pagina’s op sociale media verscheen – een ontmoeting met een superfan met een handicap, het verhaal van een bewonderaar die naast de zanger op het vliegtuig zat, naar zijn cd zat te luisteren en hem toch niet herkende – bleek verzonnen. Nu hij op die praktijken betrapt is, lijkt het alsof hij definitief verbrand is. Hij heeft zich in de anonimiteit teruggetrokken. Weinig bedrijven bezondigen zich aan valse testimonials of ze doen het zo subtiel dat het onder de radar blijft. “Een goede reden om dit niet te doen, is dat dit vrij snel doorprikt wordt”, vertelt Sofie Verhalle. “Als je de tijd en het geld dat je erin steekt op een positievere manier aanwendt, brengt het meer op. Hetzelfde met black hat marketing versus white hat marketing. Black hat SEO is Het is geen slecht idee om als KMO eens om het halfjaar een scan uit te voeren: de naam van je merk, eens intikken op Facebook en Google en nagaan wat er over je wordt gezegd. (Sofie Verhalle) het negatief beïnvloeden van het Google algoritme door je website niet volgens de regels van Google te optimaliseren. Black hat SEO is eigenlijk vals spelen door het misleiden van Google met trucs, om zo hoger op de zoekresultatenpagina’s terecht te komen. Je kunt de technieken om bezoekers naar je website te lokken evengoed straight toepassen, met white hat marketing dus.” Niet bang De conclusie van Sofie Verhalle luidt dat er binnen de sociale media méér energie gestoken wordt in positieve marketing dan in het elkaar zwartmaken. “Als je betrapt wordt op die negatieve tactieken is de weerslag véél groter. Ik zie ook weinig bedrijven die bang zijn om op sociale media actief te zijn, uit vrees dat concurrenten hen zouden belagen.” Het potentiële gevaar dat sociale media en internetfora vormen voor de reputatie van bedrijven vindt ze relatief. “Vergelijk de negatieve berichten met de dosis positieve reacties die je ook krijgt en stel je de vraag: gaan klanten valse reviews kunnen onderscheiden van de echte? Maak voor jezelf een stroomschema. Als de slotsom is dat het merendeel van de mensen het verschil wel ziet en het effect eerder beperkt is, dan is het wellicht voldoende om zelf actief te zijn op de platformen. De aanwezigheid op netwerken op zich kan al helpen: zo vinden mensen hun weg als ze je iets willen vertellen. Als er negatieve feedback komt, heb je daar doorgaans voldoende impact op.” ● BECI - Brussel metropool -december 2018 31 D.R.

OM STERK TE STAAN OP DE MARKT VAN MORGEN Seminaries en opleidingen op maat van de bouwprofessional actief in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. SEMINARIES • Commissioning // 1 d • Circulaire economie in de bouw // 1 d • Geluid beperken van technische installaties // 1 d • Oververhitting // 1 d OPLEIDINGEN • Renovatie met een hoge energieefficiëntie in de Brusselse context // 3 d • Follow-up en monitoring // 2 d • Duurzame materialen // 2 d • Akoestiek // 2 d • Beheer van regenwater op het perceel // 2 d • Isolatiematerialen // 2 d • Polluenten in het gebouw // 2 d • Ventilatie // 2d • Energiebeheer // 3 d • Fotovoltaïsche zonne-installaties // 1 d • Bouwwerven in circulaire economie // 2 d • Regenwaterbeheer in de openbare ruimte // 1 d 50€/DAG · JAN – JUNI 2019 WWW.LEEFMILIEU.BRUSSELS/ OPLEIDINGENDUBO Voorbeeldgebouw Snoekstraat – Architect: R²D² Architecture - Foto: Yvan Glavie FACILITATOR DUURZAME GEBOUWEN Een gratis helpdesk met experten voor uw projecten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 0800 85 775 facilitator@leefmilieu.brussels GIDS DUURZAME GEBOUWEN Ontwerphulp voor de professional www.gidsduurzamegebouwen.brussels

RISICOBEHEER Klimaatverandering en verzekeringen: uitdagingen én geweldige kansen In Europa scherpen de verzekeringsmaatschappijen hun beleid aan om zich nog steviger op hun fundamenten te verankeren. Zowel in schade- als in levensverzekering gaan sommige echt creativiteit aan de dag leggen. Zo bijvoorbeeld met gecombineerde campagnes tegen global warming, voor de winstgevendheid van de maatschappij en voor meer veiligheid van de klant. G a naar Canada: daar praten verzekeringsdeskundigen over het verband tussen verzekering en opwarming van de aarde. Wie daar even rondsnuffelt op zoek naar de verzekeraar die hem het best zal bijstaan wanneer hij een dagje ouder wordt, stelt algauw vast dat de opwarming als thema heel vaak aan bod komt. Weliswaar ligt de Amerikaanse grens vlakbij en juist daarachter het land van klimaatscepticus Donald Trump. Door zijn uitgesproken standpunten heeft de Amerikaanse president zijn Canadese buren er ongetwijfeld toe aangezet de opwarming van de aarde harder te gaan bestrijden … Een geweldige uitdaging Terug in België zetten wij onze zoektocht voort naar spelers die goed op de hoogte zijn van dit vraagstuk. Blijkbaar volstaat een eenvoudige e-mail naar de marktleider Ageas om de CEO te doen reageren. “Als marktleider in de ‘life’ sector kan Ageas niet zomaar de omgeving negeren waarin de maatschappij actief is”, stelt Bart De Smet. De Belgische verzekeraar is zich uiteraard bewust van alle essentiële vragen die bedrijfsleiders en burgers zich stellen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de levensvatbaarheid van investeringen in tak 21? Welke evolutie mogen we verwachten in het milieu en wat doen we met de steeds zwaardere en nu bewezen gevolgen van de klimaatverandering waar onze samenlevingen onder gebukt gaan? Welke kansen kunnen zich voordoen voor een maatschappij als Ageas in de context van de directe of indirecte strijd tegen de opwarming van de aarde? Er staat ons een flinke uitdaging te wachten. Eerst moeten we de gebeurtenissen rond het veranderende klimaat zoveel mogelijk beheersen of althans hun verwoestende Johan Debière effecten proberen te beperken: “Tijdens het eerste semester van 2018 heeft de verzekeringssector al € 200 miljoen betaald ter vergoeding van schade veroorzaakt door de klimaatverandering. Van deze 200 miljoen euro werd 55 miljoen uitgekeerd door AG Insurance, de Belgische dochteronderneming van Ageas.” Gelukkig vertegenwoordigen de 200 miljoen die in de eerste zes maanden van dit jaar werden betaald, slechts 7% van de brandverzekeringspremies die de Belgische verzekeringssector heeft geïnd. De gevolgen van de klimaatverandering zijn voor niemand prettig, maar zoals de zaken er nu voor staan, blijft dit probleem voor een verzekeraar als Ageas perfect beheersbaar. Niet zeggen, doen! Over de opwarming van de aarde heeft Ageas een nuchter maar effectief denkproces en strategie uitgestippeld die zich realistisch opstellen ten opzichte van wat enkele jaren geleden nog "duurzame ontwikkeling" werd genoemd: "Ageas volgt de SDG-benadering, de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties". Dit gebeurt niet wereldwijd (wat veel multinationals nochtans doen om hun imago op te krikken), maar door alleen acties te kiezen waaraan de maatschappij denkt te kunnen bijdragen. Ageas verkiest actie boven mooie woorden: "Niet zeggen, maar doen!", stelt Bart De Smet. Naast dit concrete engagement en de uitdaging om activiteiten in de levensector te ontwikkelen, is Ageas zich bewust van de kansen die de strijd tegen de opwarming van de aarde kan inhouden voor zijn activiteiten. Zo lanceerde de dochteronderneming van Ageas AG Real Estate het ambitieuze plan ‘Scholen voor Morgen’. "Dit vertegenBECI - Brussel metropool -december 2018 33 © Getty

TOPIC van hogere temperaturen en de vorming van hogedruksystemen die echte "vervuilingskoepels" vormen boven grote stedelijke gebieden, wat leidt tot aanzienlijke overschrijdingen van de door de autoriteiten vastgelegde drempels. Of de heropleving van virusziekten zoals het hantavirus, de ziekte van Lyme en zelfs knokkelkoorts, waarvan de frequentie in Europa, inclusief België, aanzienlijk is toegenomen. Dit geldt voor alle lagen van de bevolking, en niet langer alleen voor de kwetsbaar geachte groepen, zoals jonge kinderen of ouderen1 . Deze elementen zullen Tijdens het eerste semester van 2018 heeft de verzekeringssector al € 200 miljoen betaald ter vergoeding van schade veroorzaakt door de klimaatverandering.” Bart De Smet, CEO van Ageas woordigt is een belangrijke investering in de bouw van energie-efficiënte gebouwen, ontworpen met duurzame materialen en een langetermijnperspectief, wat tegelijkertijd AG Insurance en AG Real Estate voldoende rentabiliteit garandeert en het risico onder controle houdt.” Bart De Smet houdt nog een ganse voorraad andere positieve ideeën achter de hand. Met veel daarvan kunnen de actuariële activiteiten duidelijker gepaard gaan met de beheersing van de klimaatverandering. De topman van Ageas vertelt ons dat hij met beleidsmensen heeft gesproken over de financiering, door zijn eigen instelling en andere actoren in de sector, van een efficiënt, d.w.z. waterdicht en gescheiden rioleringsnet (nvdr: dat regenwater en afvalwater apart behandelt). Het systeem zou water tijdens lange periodes kunnen stockeren. Bart De Smet: "Op regenachtige dagen zou het water worden opgeslagen in retentiebekkens om overstromingen te vermijden. En in de zomer, net als in de lange droge periode die we dit jaar hebben meegemaakt, kan dat water worden gebruikt in de landbouw." Andere mogelijkheden zijn investeringen in duurzame energie, met bijvoorbeeld financiële toezeggingen van 250 miljoen euro in offshore windmolenparken. Betaalbare producten Wat heeft dit te maken met een levensverzekering?, zult u zich afvragen. De link is aanwezig in elk detail waar verzekeringsmaatschappijen op letten. Want door in te grijpen op elk van deze gegevens kunnen verzekeringsproducten betaalbaar blijven, in schade- en nog meer in levensverzekering. Voorbeelden zijn de vereisten van Solvency II, gevaarlijke speculatieve activiteiten (die nu ten strengste verboden zijn), maar ook elementen die veel indirecter lijken, zoals steeds aanhoudende droogte, de combinatie 34 BECI - Brussel metropool -december 2018 waarschijnlijk direct en indirect de winstgevendheid van de verzekeringsmaatschappijen beïnvloeden. En dus ook de voorwaarden waaronder klanten toegang krijgen tot schade- en levensverzekeringen. Daarom moeten verzekeraars hier nu veel belang aan hechten. ● Wanneer herverzekeraars op jacht gaan naar koolstof Grote herverzekeraars als Munich Re en Swiss Re hechten bijzondere aandacht aan de gevolgen van de klimaatverandering voor de evolutie van de risico's in de levens- en schadeverzekeringen van hun klanten. Deze gebeurtenissen hebben gevolgen, waarvan beide herverzekeraars in de loop der jaren de (onder meer financiële omvang) hebben kunnen vaststellen. Zij waren de eersten die actie ondernamen en grote teams van specialisten – waaronder wetenschappers – mobiliseerden om een beter inzicht te krijgen in de risico's verbonden aan deze evolutie van het klimaat en de vereiste aanpassingen. De facto worden zij vandaag zelfs beschouwd als de eerste institutionele activisten in de strijd tegen de klimaatverandering. Als zodanig is Swiss Re zeer proactief met betrekking tot alle handelingen die haar persoonlijk aangaan. Het hoofdkantoor in New York heeft net geprofiteerd van een investeringsplan om de CO2-uitstoot met 115 ton per jaar te verminderen. Dit is een inspanning die de herverzekeraar natuurlijk graag zou zien gebeuren bij al de verzekeringsmaatschappijen in zijn clientèle, evenals bij hun eigen klanten. 1 Monitoring van infectieziekten door een netwerk van microbiologische laboratoria 2010 – Epidemiologische trends 1983-2009, Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid, DO Volksgezondheid en Surveillance 2011. Verslag: D/2011/2505/21. © David Plas

Is uw bedrijf al fan van De Sorteerwinkel? PMD sorteren is verplicht in elk bedrijf, maar zeker niet evident. Daarom helpt De Sorteerwinkel van Fost Plus uw bedrijf om meer én beter te sorteren. Op deze webshop vindt u naast nuttige informatie en handige sorteertips ook stickers, affi ches en sorteergidsen. Allemaal gratis te bestellen of te downloaden. Bestel uw gratis stickers en affi ches op desorteerwinkel.be

TOPIC RISICOBEHEER Zelfstandigen: is een verzekering gewaarborgd inkomen echt nuttig? Als zelfstandige werkt u hard voor een goed inkomen. Maar een ziekte of ongeval kan uw arbeidsgeschiktheid plotseling in het gedrang brengen. Hoe kunt u zich beschermen tegen een inkomensverlies dat uw financieel evenwicht in gevaar brengt? Is een verzekering gewaarborgd inkomen de oplossing? Gaëlle Hoogsteyn O ngevallen, ziekte ... Net als iedereen lopen zelfstandigen het risico dat ze tijdens bepaalde periodes van hun leven niet meer kunnen werken. Maar weet u hoeveel uw sociale zekerheidsuitkering zou bedragen, mocht u niet in staat zijn om te werken? Een dikke nul tijdens de eerste twee weken. Daarna varieert het bedrag van de uitkering tussen 34,47 en 59,85 euro bruto per dag, afhankelijk van uw gezinssituatie. Na één jaar ontvangt u een min of meer gelijkwaardige arbeidsongeschiktheidsuitkering. Deze bedragen worden berekend tegen een wettelijke limiet, ongeacht uw eerdere werkelijke inkomsten. U loopt dus het risico een wettelijke vergoeding te ontvangen die ver verwijderd is van uw gebruikelijk inkomen. Vandaar de vraag: is deze financiële steun voldoende om uw levensstandaard en die van uw gezin op peil te houden? Om uw hypothecaire lening, uw energierekening, de crèche of de studies van uw kinderen te betalen? Het antwoord daarop is meestal duidelijk negatief. Oplossingen om u te beschermen Meerdere oplossingen bestaan om u tegen inkomensverlies te beschermen: ➜ Een verzekering gewaarborgd inkomen zorgt voor de betaling van een compenserende lijfrente ingeval van economische arbeidsongeschiktheid (vermindering van de fysieke capaciteit die nodig is voor de uitoefening van een beroep) of fysiologische arbeidsongeschiktheid (vermindering van de fysieke integriteit, vastgesteld door een medische beslissing). ➜ Een persoonlijke ongevallenverzekering biedt u financiële bescherming bij een ongeval in het kader van uw privéleven. Voor zelfstandigen dekt deze verzekering over het algemeen ook ongevallen tijdens het werk en vervangt zij in zekere zin de verzekering tegen arbeidsongevallen voor loontrekkende werknemers. ➜ Als u als natuurlijke persoon actief bent, kunt u ook uw verzekering gewaarborgd inkomen opbouwen door een beroep te doen op uw vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ). Deze laatste biedt vaak ook een aanvullende verzekering tegen het invaliditeitsrisico (AVIR). Verzekeraars benadrukken vaak de grote flexibiliteit van een verzekering gewaarborgd inkomen. Welke types risi36 BECI - Brussel metropool -december 2018 co's wilt u dekken? Geeft u de voorkeur aan maandelijkse, driemaandelijkse of jaarlijkse premies? Tot welke leeftijd wilt u gedekt zijn? Al deze parameters laten u toe om een formule op maat te kiezen. U dient zich er echter van bewust te zijn dat u voor het aangaan van een contract en afhankelijk van het soort dekking dat u wenst, een reeks medische controles moet ondergaan. Dit stelt de verzekeraar in staat om de prijsvoorwaarden die hij de klant zal aanbieden te evalueren en zijn risico's te beperken. Ja, maar ik ben jong en gezond … Ziet u niet meteen in waarom u een deel van uw budget zou besteden aan een gegarandeerd inkomen? Of u nu 30, 40 of 50 jaar oud bent, het maakt niet uit: een auto-ongeluk of kanker kan iedereen overvallen. We horen vaak zeggen dat het nooit te vroeg is om aan uw pensioen te denken. In het geval van zelfstandigen is het ook raadzaam om zich van meet af aan in te dekken tegen inkomensverlies. En hoe jonger u inschrijft, hoe lager het bedrag van de te betalen premie gedurende de looptijd van het contract. Fiscaal voordelige formule De bijdragen voor een verzekering gewaarborgd inkomen kunnen tot 100% van het beroepsinkomen worden afgetrokken, als onderdeel van de werkelijke beroepskosten. De door de verzekeraar uitgekeerde vervangingsinkomsten zijn op dezelfde wijze belastbaar als andere vervangingsinkomsten, namelijk tegen een gunstiger belastingtarief. ● © Getty

TOPIC RISICOBEHEER Bedrijfsverzekeringen: een menselijke aanpak in tijden van digitalisering De digitalisering van de financiële sector is volop aan de gang en zal in de toekomst nog enkele versnellingen hoger schakelen. Welke gevolgen heeft dit voor de service die verzekeraars aan bedrijven aanbieden? D e nieuwe generaties groeien als het ware op met een smartphone in de hand. Op het internet bestellen is voor hen doodnormaal. Uiteraard zal de digitale revolutie de bestaande businessmodellen van banken en verzekeraars serieus onder druk zetten. De zogenaamde insurtech zal ook in België opkomen, met nieuwe spelers op de verzekeringsmarkt die, in samenwerking met New Economy bedrijven, op basis van data in real-time salesproposities zullen doen aan de eindklant. Die verschuiving zal zich vooral doen gevoelen op het vlak van kortlopende verzekeringen. Ik denk dan aan producten als een annulatieverzekering voor een reis of een om niumverzekering voor een huurwagen. Verzekeringsagenten moeten de digitalisering als een opportuniteit zien, niet als een bedreiging. Het zal hen toelaten om zich meer toe te leggen op de toegevoegde waarde die ze kunnen leveren dan op de onderliggende processen. Vandaag wordt hun tijdsbesteding nog te veel in beslag genomen door administratieve taken. Ontzorgen De vrees dat de tussenpersoon door de technologische ontwikkelingen overbodig zal worden, lijkt me ongegrond. Het belang van de menselijke aanpak, gebaseerd op vertrouwen, zal niet afnemen. Dat geldt zeker voor dossiers die complexer zijn, zoals bedrijfsverzekeringen. Wat wil een bedrijfsleider? Een gerust gemoed. Hij heeft niet de tijd om zelf zijn verzekeringspolissen en schadegevallen te beheren via het internet. De verzekeringsagent zal hier zijn rol blijven spelen als adviseur en serviceverlener. Hij wil de sparring partner zijn van de ondernemer; hij wil goed begrijpen welke toekomst deze voor ogen heeft en een goede bescherming waarborgen. Het draait om ontzorging. Goede advisering start met een grondige studie van het bedrijf. De verzekeraar maakt een risicoanalyse om te zien wat de grootste noden zijn en welke verzekeringsformule daarop aansluit. Een brandverzekering van een KMO bijvoorbeeld vraagt maatwerk. Vele bedrijfsleiders staan er bij het afsluiten van zo’n verzekering niet bij stil dat de financiële gevolgschade voor hun organisatie veel groter kan zijn dan de materiële schade. Het verzekerde bedrag berekenen, het bepalen van de vergoedingsperiode (hoe lang duurt het voor je terug operationeel kan zijn na ernstige schade?): daarvoor is veel expertise en een dialoog met de klant nodig. Zoiets kun je moeilijk standaardiseren. [Coproduction] Preventie Het is aan de verzekeringsagent om te sensibiliseren. De eindoplossing hoeft niet altijd een verzekering te zijn, men kan ook risico’s uitsluiten door aan preventie te doen. Op het vlak van cybercriminaliteit bijvoorbeeld is niet iedereen zich bewust van de mogelijke gevaren. Bedrijven evolueren steeds meer naar e-commerce, wat hen kwetsbaar maakt voor hacking. De gevolgen van het uitvallen van je ICT-infrastructuur, de diefstal van gegevens, mogelijke claims van klanten en de impact hiervan op je omzetcijfer en je organisatie worden al te vaak onderschat. Laat ons ook de voordelen van de digitalisering niet vergeten. De processen tussen de makelaar/agent en de klant worden sneller, transparanter en efficiënter. Datamining kan het advies op maat ondersteunen. De informatie-uitwisseling die mogelijk is dankzij de blockchain-technologie zal de samenwerking met externe serviceproviders vlotter doen verlopen, waardoor we een bredere dienstverlening kunnen bieden. Een goed voorbeeld zijn de apps waarmee de klant zelf zijn schadeaangifte kan doen. Als je over een omniumverzekering beschikt en een auto-ongeval hebt, dan hoef je enkel via de app de locatie door te geven. Een takelwagen komt je wagen wegslepen naar de garage, terwijl men je ter plaatse een vervangwagen brengt. Is je wagen hersteld, dan wordt die thuis afgeleverd en de vervangauto opgehaald. De customer experience zal er stevig op vooruitgaan, terwijl de verzekeraar door de automatisering meer tijd krijgt voor het verlenen van advies, toch de kern van zijn métier. ● Michel Claes, zelfstandig verzekeringsagent KBC Brussels Contact opnemen met de auteur: claes.gosseye@kbcbrussels.be BECI - Brussel metropool -december 2018 37

Arbeidsongevallen: liever voorkomen RISICOBEHEER Een ongeval is snel gebeurd, ook op het werk. Volgens Fedris, het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico's, werden in 2017 164.786 arbeidsongevallen geregistreerd. Dit is 2,5% meer dan het jaar voordien. Welke ongevallen komen het vaakst voor? Hoe kunt u zichzelf hiertegen beschermen? Wat zijn uw verplichtingen als werkgever? De antwoorden van deskundigen. Gaëlle Hoogsteyn I n België is elke onderneming verplicht een verzekeringscontract af te sluiten met een privéverzekeringsmaatschappij om de werknemers afdoend te beschermen wanneer een arbeidsongeval zich voordoet. Dankzij deze verzekering krijgt de werknemer zijn medische kosten terugbetaald, wordt hij tijdens zijn arbeidsongeschiktheid betaald en bovendien vergoed in geval van blijvende invaliditeit … tenminste voor zover het werkongeval als zodanig wordt herkend … De wet van 10 april 1971 definieert een ongeval als eender welke plotselinge gebeurtenis die zich voordoet op de weg tussen woning en werk of tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, en die de werknemer een letsel toebrengt. Bij gebrek aan lichamelijke of psychosociale letsels wordt de gebeurtenis niet herkend als een arbeidsongeval. "Dit houdt ook in dat de werknemer op het moment van het ongeval zijn functie uitoefent. Als een medewerker 's middags gaat winkelen en van een roltrap valt, geldt dit niet als een arbeidsongeval", zegt Johan Olbrechts, Manager Preventieadvies bij Axa. Top van de meest voorkomende ongevallen De risico's van arbeidsongevallen verschillen naargelang van de sector van activiteit en de functie. Sommige sectoren worden uiteraard vaker getroffen. Zo had in 2016 60% van de door Fedris geregistreerde arbeidsongevallen te maken met arbeiders. Volgens een onderzoek van Axa bleven de cijfers tussen 2013 en 2017 zeer stabiel. "Ondanks de opkomst van nieuwe beroepen en technologieën stellen we geen nieuwe trends vast in gemelde incidenten. Zowel het type ongeval als het aantal gewonden of het aantal dagen arbeidsongeschiktheid blijft stabiel," legt Brigitte Bert, Preventie-Ingenieur bij Axa, uit. 38 BECI - Brussel metropool -december 2018 Een greep uit de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongevallen: 1. Een verkeerde beweging (30%) 2. Verlies van controle over een machine (20%) 3. Een ongeval met een chemisch product (16,2%) 4. Een val op een vlakke bodem (13,8%) 5. Een breuk of val van een voorwerp (12,2%) Ongevallen veroorzaakt door elektriciteit, brand of een ontploffing behoren echter tot de zeldzaamste voorvallen (minder dan 2%). Leeftijd en anciënniteit spelen een rol. Zo gebeurt 18% van de ongevallen met arbeidsongeschiktheid tijdens het eerste werkjaar. En we zitten aan 53% voor werknemers met minder dan 5 jaar anciënniteit. "Deze cijfers tonen het belang aan van een goede begeleiding op het gebied van veiligheid en preventie zodra een nieuwe werknemer in een bedrijf van start gaat", aldus Kleopatra Van den Bergh, preventieadviseur bij Mensura. Qua leeftijd zijn werknemers tussen 30 en 50 jaar het zwaarst door ongevallen getroffen. Volgens het Axa-onderzoek veroorzaakt 40% van de arbeidsongevallen geen arbeidsongeschiktheid. 25% van de ongevallen resulteert in één week arbeidsongeschiktheid en slechts 7% leidt tot een arbeidsongeschiktheid van meer dan 3 maanden. Pendelen gevaarlijker dan werken Ongevallen op de weg tussen woon- en werkplaats vertegenwoordigen 15% van het totaal. Ze zijn vaak ernstiger en vaker dodelijk dan arbeidsongevallen. Zo deden zich in 2016 meer dan 4.150 arbeidsongevallen voor in het verkeer, met bijna 112.200 dagen arbeidsongeschiktheid © Getty

5 tips om arbeidsongevallen te vermijden tot gevolg. Ongeveer 400 van deze ongevallen leidden tot blijvende invaliditeit en 9 gingen met dodelijke slachtoffers gepaard. Brigitte Bert: "De gewoonten van werknemers veranderen. Elektrische fietsen, Segways en andere nieuwe alternatieve vervoersBrigitte Bert Ondanks de opkomst van nieuwe beroepen en technologieën stellen we geen nieuwe trends vast in gemelde incidenten. middelen zorgen op hun beurt voor ongevallen op weg naar het werk. Het steeds drukkere verkeer is ook een verzwarende factor.” Nieuwe trends Ook al verandert er weinig aan de oorzaken van arbeidsongevallen, toch nemen sommige risico's af. Ongevallen met chemische reagentia zijn van 18% tot 14% gedaald. "De nieuwe wetgeving op het gebied van chemische stoffen zorgde voor een bewustwording in de bedrijven, met als gevolg een veralgemening van de nodige veiligheidsmaatregelen", zegt Johan Olbrechts. Van haar kant verheugt Kleopatra Van den Bergh zich om de daling van het aantal arbeidsongevallen onder uitzendkrachten. Als preventieadviseur wijst zij echter op de toenemende complexiteit van de dossiers: “Neem nu het voorbeeld van kleine structuren die werken met een onderaannemer, die zelf tijdelijke werknemers in dienst heeft … Al deze elementen maken het beheer en de evaluatie van het dossier steeds ingewikkelder. We worden ook vaker geconfronteerd met werknemers van vreemde herkomst, die onze taal niet altijd machtig zijn en de Belgische wetgeving niet kennen", stelt ze. Focus op preventie Van de meer dan 140.000 arbeidsongevallen die tussen 2013 en 2016 bij Axa werden gemeld, waren er 85 dodelijk en resulteerden er meer dan 8.000 in blijvende invaliditeit. "Dit cijfer lijkt nog steeds hoog, maar hier dient gemeld dat het aantal dodelijke ongevallen op de werkplek in 30 jaar tijd met 71% is gedaald dankzij het gevoerde preventiebeleid", aldus Johan Olbrechts. Hij vestigt echter de aandacht op de verschillen tussen bedrijven: "We stellen helaas vast dat sommige kleinere ondernemingen minder middelen kunnen vrijmaken voor beveiliging en zich soms niet eens bewust zijn van hun wettelijke verplichtingen. Vandaar het belang om dit bewustzijn te vergroten en die bedrijven te wijzen op de hulp waarop zij recht hebben, met name via hun exter➜ Werkposten schoonhouden, (door)gangen vrijmaken, gemorste stoffen onmiddellijk verwijderen … Orde en netheid zijn basisvoorwaarden bij het voorkomen van arbeidsongevallen. ➜ Geef duidelijke veiligheidsinstructies. Zorg ervoor dat de medewerkers op de hoogte zijn van deze richtlijnen. Herhaal deze regelmatig. Laat nieuwe medewerkers begeleiden door ervaren collega's. ➜ Koop veilig arbeidsmateriaal en beschermingsuitrustingen van goede kwaliteit. Betrek de preventieadviseur bij het aankoopproces en zorg voor het comfort van de werknemers. ➜ Zorg ervoor dat u over voldoende eerstehulpmateriaal en gekwalificeerd personeel beschikt om eerste hulp te verlenen. ➜ Registreer en onderzoek incidenten en ongevallen. Zo kunt u de oorzaken opsporen en corrigerende maatregelen nemen. Het onderzoek naar "op het nippertje vermeden ongevallen" is ook zeer nuttig om de oorzaken van mogelijke toekomstige ongevallen weg te werken. ne preventiedienst. Organisaties zoals Mensura helpen bijvoorbeeld kleine bedrijven hun risico's te beheersen." Kleopatra Van den Bergh (Mensura): "We geven advies en organiseren bedrijfsbezoeken, we hebben ook een bedrijfsarts en psychosociale adviseurs ... We hebben echt een belangrijke rol te spelen in het risicomanagement van kleine bedrijven.” Ook privéverzekeraars leveren graag hun bijdrage. Zo ontwikkelt Axa al enkele jaren sectorale preventiestrategieën om zijn verzekerden beter te helpen. "We ontwikkelen speelse fiches, welkomstbrochures, preventieposters, enz. Deze maatregelen helpen kleine bedrijven die niet over de Johan Olbrechts We stellen helaas vast dat sommige kleinere ondernemingen minder middelen kunnen vrijmaken voor beveiliging en zich soms niet eens bewust zijn van hun wettelijke verplichtingen. middelen beschikken om dit soort hulpmiddelen zelf te creëren", besluit Brigitte Bert. ● BECI - Brussel metropool -december 2018 39

DYNAMIEK STARTER All4One consulting: ga ermee in zee Dankzij de business games gebaseerd op offshore racen die Alain Lanckbeen ontwikkelde, kunnen bedrijven hun projecten testen in een competitieve en onvoorspelbare omgeving en tegelijkertijd de teamgeest bevorderen en consolideren. Guy Van den Noortgate T ussen de zakenwereld en de zeilwereld bestaan talrijke gelijkenissen en raakpunten. Tussen schip en bedrijf, tussen team en bemanning, tussen manager en kapitein. En zelfs de onvoorspelbare omgeving die voortdurend bijsturen vereist, mankeert er niet aan. Er zijn wel enkele verschillen: op een schip kun je je niet verstoppen of ziekteverlof nemen. "De zeilsport is een belangrijke menselijke integrator", verklaart Alain Lanckbeen, oprichter van All4One consulting. "We zijn gedwongen om samen te werken en mede dankzij de boot primeert het team op het individu. Nu, als je een project moet managen, kun je niet slagen zonder er alle teamleden bij te betrekken. Een team betekent collectieve intelligentie.” Het idee van All4One consulting kreeg eind 2016 gestalte, maar in feite was Alain Lanckbeen al lang aan het nadenken over een combinatie van zijn professionele vaardigheden met zijn passie voor de zeilsport. Na 22 jaar bij de Shellgroep te hebben gewerkt, waar hij meerdere projecten moest managen en evalueren, ging hij dus business games ontwerpen op basis van offshore racen om het concurrentievermogen van projecten en de prestaties van teams te verbeteren. "De boot is een allegorie van het bedrijf", stelt hij. "Waar het hier om gaat is het bepalen van doelstellingen, de ontwikkeling van een strategie, rekening houden met concurrenten, het beheer van risico's, de aanpassing aan een voortdurend veranderende omgeving, enz. Al deze factoren vinden we terug in het "echte leven" van een bedrijf.” Serious games, dus. Ze simuleren de voorbereiding en deelname aan een zeilrace rond de wereld of een Atlantische oversteek. De voorbereiding omvat de definitie van de projecten en het ontwerp van de boot die zal concurreren. Afhankelijk van de omstandigheden tijdens de race zullen er dan acties moeten worden ondernomen om bij te sturen. Tot slot komt er een debriefing om de redenen voor succes en/of mislukking te begrijpen. Deze spellen werden gevalideerd door zeilprofessionals, maar zijn perfect toegankelijk voor mensen die nog nooit hebben gevaren of gezeild. Bij de technische termen die in het spel worden gebruikt, verschijnt een kleine pop-up die een duidelijke en beknopte definitie geeft. "Deze spellen brengen mensen buiten hun comfortzone en zetten hen aan om zichzelf in vraag te stellen," legt Alain Lanckbeen uit. "We werken meestal via automa40 BECI - Brussel metropool -december 2018 Alain Lanckbeen tismen, maar hier worden we in een onbekende wereld ondergedompeld. Na een dergelijke ervaring krijgen we een totaal andere kijk op onze collega's. Het menselijke staat aan het stuur. Een goed begrip tussen individuen is van fundamenteel belang voor het welslagen van een project. Meestal stellen we vast dat het mislukken van een project te wijten is aan een verkeerde eerste beoordeling of aan een slechte verstandhouding tussen teamleden. Teamsucces is wanneer de collectieve doelstelling voorrang krijgt op de individuele doelstelling.” Naast spellen gericht op KMO's, grote bedrijven (met inbegrip van hun project- en innovatieafdelingen), overheidsbedrijven, groeiende startups en business schools, ontwerpt en organiseert All4One gedurende één, twee of drie dagen consultancy trainingen en seminars in projectmanagement voor leidinggevenden. Deze berusten op een uniek ervaringsgericht leerproces, afgeleid van offshore racen. Ze worden georganiseerd in Frankrijk, België, Nederland, Groot-Brittannië, Denemarken en Zwitserland, in samenwerking met gerenommeerde ‘zeil’-partners. Tijdens deze seminars en trainingen hebben de deelnemers de gelegenheid om echt op een boot te stappen en de werkelijke zeilomstandigheden te leren kennen. In Frankrijk mogen ze zelfs aan boord gaan van een raceboot die wordt bestuurd door een professionele schipper van de grote teams die deelnemen aan de Route du Rhum. ● Informatie: https://all4one-consulting.com/services/ Invest in starters Zeker doen: sluit u aan bij de gemeenschap van investeerders om jonge innovatieve ondernemingen in Brussel te steunen! • U draagt bij tot de economische ontwikkeling van Brussel • U diversifieert uw beleggingen • U geniet fiscale voordelen dankzij de "tax shelter" voor starters Hier moet u zijn: starters@beci.be https://starters.beci.be/ D.R.

DYNAMIEK DIGITAL 5 goede redenen om in uw onderneming een chatbot in te schakelen Misschien hebt u hier en daar al het woord ‘chatbot’ opgevangen … Wat is dat voor een beest? Een marketing oplossing voor uw onderneming? En zo ja, hoe kunt u hiermee bijdragen tot de doeltreffendheid van uw klantendienst? E en chatbot is een gespreksmodule op uw website en/of op instant messaging platformen als Facebook Messenger. Na een fine-tuning van de parameters is de chatbot in staat om een gesprek te voeren met de gebruikers die hem contacteren. U kunt deze tool opvatten als een automatische en interactieve FAQ. Sommige van deze ‘bots’ beschikken bovendien over artificiële intelligentie om een grotere verscheidenheid aan situaties te beheren. Vandaag bestaan er meerdere middelen waarmee ondernemingen, KMO’s inbegrepen, zonder kennis van computertechnologie een chatbot kunnen creëren. Waarom zou u een chatbot installeren? 1. Om een geïndividualiseerde en persoonlijke relatie met prospecten aan te knopen: sinds 2016 zijn er meer actieve gebruikers op instant messaging platformen dan op de sociale netwerken. Uw doelgroep kunt u dus op deze messaging platformen bereiken. Veel mensen beschouwen een telefonische oproep trouwens als angstwekkend en vinden daarom instant messaging bijzonder handig. Met chatbots gaat u een unieke relatie aan met uw klanten en/of prospecten via geïndividualiseerde gesprekken. De gebruikers hebben niet het gevoel dat zij standaard antwoorden ontvangen, wel specifieke informatie in functie van hun behoeften en hun kenmerken (waaronder naam of voornaam). 2. 24/7 beschikbaar: vaak krijgen gebruikers geen snel antwoord wanneer ze een gesprek beginnen op messaging-systemen. Het uitblijven van een antwoord van het bedrijf is voornamelijk aan twee oorzaken te wijten: ofwel kwam de vraag buiten de werkuren binnen en was geen medewerker aanwezig om hier onmiddellijk op in te gaan, ofwel moest de medewerker voorrang geven aan andere prioriteiten en de vraag van de externe gebruiker ‘on hold’ zetten. Het voordeel van een chatbot is dat hij de vragen alle dagen van de week en 24 uur per dag beantwoordt. In tegenstelling tot de mens is hij bovendien in staat om meerdere gesprekken tegelijkertijd te voeren. Hij zorgt dus voor een ogenblikkelijke (maar wel elementaire) follow-up van de klant! 3. De eerste vragen van de klantendienst: om doeltreffend te werken kunt u met een chatbot al de nodige basisgegevens van de oproeper inzamelen, nog vóór een medewerker van de klantendienst de oproep overneemt. De chatbot kan van meet af aan de gegevens van de persoon en de voornaamste reden van het contact aanvragen. Deze 42 BECI - Brussel metropool -december 2018 gegevens worden vervolgens automatisch per e-mail of via de CRM doorgestuurd naar de medewerker. 4. Een vlotter aankoopproces: een ‘bot’ kan ook buiten de klantendienst zijn nut bewijzen! Hij kan gebruikers bijvoorbeeld adviseren bij de keuze van een te bestellen product. Dankzij gerichte vragen kan de chatbot oplossingen voorstellen die overeenstemmen met de verwachtingen van de gebruiker, bijvoorbeeld door de klant te verwijzen naar bepaalde pagina’s op de website of door specifieke producten of diensten aan te bevelen. 5. Zich van de concurrentie onderscheiden: het gebruik van chatbots is vrij recent. Dit hulpmiddel ging pas werkelijk van start midden-2016, met de lancering van de Facebook Messenger API, het eerste instant messaging platform. Installeer dus uw eerste chatbot om uw concurrenten vóór te zijn! Dankzij de online beschikbare tools kan iedereen er gebruik van maken: zowel ZKO’s als multinationals. Sophie Rase Partner & Marketing Manager – Follow Us Contact met de auteur: Sophie@follow-us.eu Verdere stappen Drie uur opleiding om via Facebook Messenger een chatbot in het leven te roepen. Wanneer? Op 13 december, van 9 tot 12u30 Waar? Beci, Louizalaan 500, 1050 Brussel Informatie inschrijvingen: trainings@beci.be 02 210 01 72 - www.beci.be © Getty

Net Brussel onderhoudt onder andere 399 km openbare weg. OVERHEIDSOPDRACHTEN Net Brussel: grootbeeld van een parastatale We verduidelijkten reeds de openbare aanbestedingsstrategieën van verscheidene grote organisaties van het Brusselse Gewest (CIBG, BGHM, LB, enz.). Onze reeks over overheidsopdrachten onderzoekt nu de sector van de openbare netheid. Mathieu Vrebosch, hoofd van de Inkoopcel van Net Brussel, wil Brusselse ondernemers attent maken op de vele zakelijke opportuniteiten die zijn ION in allerlei sectoren biedt. Julien Knoepfler W ie in de hoofdstad woont of werkt, kent meestal het Agentschap Net Brussel! We produceren allemaal afval – en moeten dus ook bijdragen tot de verwijdering ervan. Toch verdient Net Brussel dat we ons geheugen even updaten. Het agentschap is bijvoorbeeld een belangrijke werkgever, die bovendien een sterke groei doorstaat: sinds 1999 is het aantal werknemers gestegen van 1500 tot bijna 2800. Net Brussel staat ook – verspreid over het ganse Gewest – voor 11 vestigingen, 4 containerparken, een centrale garage en een administratieve zetel. En wat de schoonmaak betreft, zorgt het agentschap voor het onderhoud van 399 km wegen. Talloze bestellingen voor werken, leveringen en diensten zijn van essentieel belang om deze “monsterorganisatie” operationeel te houden en haar de middelen te geven om haar taken uit te voeren. De heer Vrebosch verklapt dat jaarlijks 22 miljoen euro toegewezen wordt aan het budget, "uitsluitend voor logistieke aankopen, dus zonder de voertuigen of de infrastructuur!" Voor het wagenpark en de aankoop van voertuigen bedraagt de begroting in 2018 16 miljoen euro, btw inbegrepen. 8,5 miljoen wordt toegekend voor onderhoud en herstellingen. Voor de uitvoering van dit aankoopbeleid beschikt het agentschap over een hecht team van inkopers, met ervaring in de aanbestedingswetgeving en kennis van de – ditmaal economische – realiteit van de markt voor allerlei apparatuur en uitrustingen. "Wanneer een inkoper bij ons een opdracht krijgt”, zegt Mathieu Vrebosch, “wordt hij – behalve in zeer technische onderwerpen, zoals IT – de referentiepersoon van A tot Z, met inbegrip van de uitvoering van het project. Op dat vlak onderscheiden wij ons van meerdere andere Brusselse ION’s, waar de uitvoering van het contract wordt overgelaten aan de teams op het terrein.” Hindernissen? Werkelijke belemmeringen en fabeltjes … Aanzienlijke budgetten, een grote diversiteit aan sectoren, de garantie van een onberispelijke kredietwaardigheid die kenmerkend is voor een ION, een kwaliteitsvolle opvolging … Deze combinatie zou op het eerste gezicht een echte "rush" van Brusselse ondernemers naar de door het agentschap gepubliceerde aanbestedingen moeten ontketenen! De werkelijkheid is echter minder rooskleurig. Dit is te wijten aan een reeks obstakels die bedrijven regelmatig aanhalen. Vraag is of deze valkuilen wel degelijk bestaan. Wat is waar en wat niet? Wat is het gevolg van misverstanden of van wijdverspreide geruchten en fabeltjes? Om hierin wat duidelijkheid te scheppen, aanvaardde onze gesprekspartner een onderscheid te maken tussen waar en onjuist. ➜ Onnodig complexe procedures? Hoe langer hoe minder waar! Veel ondernemers zijn er van overtuigd dat overheidsopdrachten, ondanks hun aantrekkelijkheid, een ware hindernissenparcours zijn die de meest hardnekkige ondernemers ontmoedigt. De heer Vrebosch nuanceert: "Openbare aanbestedingen stellen inderdaad een aantal regels en eisen, vooral op documentair vlak. Maar dit is het gevolg van de vele garanties die ze anderzijds bieden.” Daarnaast is er de nieuwe wet van 2017 betreffende de overheidsopdrachten, die bedoeld is om de procedures te BECI - Brussel metropool -december 2018 43 © belgaimage

DYNAMIEK vereenvoudigen. De elektronische procedure is nu verplicht. De afschaffing van briefwisseling met de post heeft een hele reeks vertragingen, kosten en ondoorzichtige factoren uit de weg geruimd. Mathieu Vrebosch ➜ Een geveinsde concurrentie? Dit is totaal ONJUIST! Een ander hardnekkig gerucht beweert dat de aanbestedende diensten "hun gewoonten" zouden hebben en systematisch met dezelfde bedrijven zouden samenwerken. De andere concurrenten zouden alleen dienen om de schijn te redden dat de wet wel degelijk werd toegepast. Hier aarzelt Mathieu Vrebosch tussen lachen en boos worden. "Misschien gebeurden zulke wantoestanden in het verleden – laten we eerlijk zijn – maar de recente aanscherping van de wetgeving en, meer specifiek, de overgang naar een elektronisch regime maken dit soort praktijken onmogelijk!” ➜ Prijzen die onmogelijk gedurende de gehele procedure te handhaven zijn? Gedeeltelijk WAAR, maar er bestaan trucs! Het is onmiskenbaar dat overheidsopdrachten zich onderscheiden door hun traagheid in vergelijking met de particuliere sector. Maar dit is geen nieuws en het zou niemand nog moeten verrassen. Laten we eenvoudigweg stellen dat dit type opdracht in een bedrijf niet moet dienen om dringend een gebrek aan bestellingen te verhelpen! De heer Vrebosch wijst echter op de moeilijkheden die sommige bieders ondervinden met de geldigheidsduur van de offertes. Aanbieders beweren regelmatig dat de geldigheidsduur van de prijsofferte (90, 120 of zelfs 180 dagen) veel te lang zou zijn rekening houdend met de volatiliteit van de prijzen op de betrokken markten (zoals elektriciteits- of brandstofprijzen). Tussen de vraag van deze dienstverleners – van wie de offertes meestal een tiental dagen geldig zijn – en de "senatoriale" traagheid van de overheid moet een compromis worden gevonden. Ook al betekent dit dat het voorgestelde bedrag een veiligheidsmarge inhoudt. Vaak miskende voordelen De heer Vrebosch wijst bovendien op enkele waardevolle tips & tricks die de taak van de bieders kunnen vereenvoudigen: ➜ Gemakkelijk te raadplegen opdrachten: Sommige KMO’s raadplegen niet spontaan het Bulletin der Aanbestedingen (BDA). Andere hebben geen tijd. Vrebosch: "Er zijn bedrijven die – op basis van de zogenaamde NACE-codes – alle aanbestedingen per sector onderzoeken. Het kost minder dan 1000 € per jaar om steeds op de hoogte te blijven!” 44 BECI - Brussel metropool -december 2018 ➜ De prospectie die Net Brussel zelf doet: een aanbesteding waar geen (kwalitatieve) kandidaten op reageren is bijzonder frustrerend! Om steeds over competitieve aanbiedingen te beschikken, neemt het agentschap het voortouw met prospectieactiviteiten … in tempore non suspecto. "Als we weten dat we binnen zes maanden of een jaar verschillende kleine renovatieprojecten moeten uitvoeren op bepaalde gebouwen, nemen we dus systematisch – via de Gouden Gids – contact op met bedrijven die ons betrouwbaar lijken. Vervolgens vragen we een afspraak aan, belichten we de voordelen van zakendoen met een structuur als de onze, in de eerste plaats onze perfecte kredietwaardigheid. De Brusselse bedrijven moeten dan op de dag van onze oproep de gelegenheid niet laten voorbijschieten!” ➜ De verplichting tot verdeling in percelen, die gunstig is voor kleine aanbieders: Onze gast wijst op een derde troef, die specifiek in het belang van de KMO’s in de wet is opgenomen, namelijk de verplichting voor overheidsinstellingen om de opdracht zoveel mogelijk (en binnen redelijke grenzen!) te verdelen in percelen. Bijvoorbeeld door twee afzonderlijke bedrijven te belasten met de sloop van een ruïne en de bouw van een nieuw gebouw. Deze verplichting is nogal zwaar voor de opdrachtgever. Telkens een overheidsinstantie daarvan wil afwijken, moet ze dit rechtvaardigen. Voor Mathieu Vrebosch is dit principe nog niet echt operationeel. Het zou best kunnen dat het als ‘mooi maar nauwelijks toepasbaar concept’ in een vergeethoek verzeilt. Deze verplichte verdeling van opdrachten in percelen bemoeilijkt aanzienlijk het leven van de opdrachtgever. Ze vereist namelijk de samenstelling van "x" verschillende opdrachten en vervolgens het parallelle toezicht op de uitvoering ervan. En in het geval van een geschil ontstaan er des te meer te beheren dossiers! Het principe werd daarom bijzonder slecht ontvangen in de verschillende afdelingen. Naast deze praktische tegenkanting rijst nog een ander, meer symbolisch bezwaar: de relatieve antinomie tussen de verplichte verdeling van opdrachten in percelen enerzijds en de sterk groeiende belangstelling voor centrale inkoop anderzijds. Hoe kun je tegelijk pleiten voor percelen en groepering? Tot slot vertrouwt de heer Vrebosch zowel op de jurisprudentie als op de praktijk om te bepalen hoe overheidsopdrachten moeten worden beheerd. Hij beseft dat de huidige veranderingen geen verregaande gevolgen zullen hebben. Des te meer omdat het nu duidelijk is dat diensten aanbieden aan een of andere gewestelijke overheidsinstelling – en zeker aan Net Brussel – veel eenvoudiger en stimulerender kan zijn dan men zich meestal inbeeldt! ● D.R.

DYNAMIEK TRANSITIE Recycling van batterijen: Europa neemt eindelijk zijn plaats in We werden het stilaan moe om Azië alle media-aandacht op het gebied van batterijproductie te zien innemen. Umicore, Solvay en de Zweedse Northvolt hebben onlangs beslissingen genomen die het evenwicht lijken te herstellen. Johan Debière H et verbod op dieselvoertuigen in veel stadscentra (nvdr: in het Brusselse Gewest zullen de Euro 5-dieselmotoren op straffe van een boete tegen 1 september 2025 uit het verkeer moeten zijn verdwenen) en de verhoging van de accijnzen op diesel zijn langverwacht en schitterend nieuws voor de overgang naar elektrische motoren. Met deze doorbraken krijgen Umicore en Solvay een ongelooflijke kans om eindelijk de voorwaarden te creëren voor de ontplooiing in Europa van een consistente industriële sector gericht op de productie van cellen en de recyclage van batterijen die het einde van hun levensduur hebben bereikt. In feite is de tussenkomst van een Belgische speler als Umicore in de niche niet nieuw. Jan Tytgat, Director Government Affairs Benelux: "Umicore heeft een lange geschiedenis in het leveren van de materialen die de Koreaanse en Chinese spelers nodig hebben om hun batterijen te produceren. Wat hier verandert, is de bereidheid van Umicore en van enkele andere rechtstreeks betrokken Europese industriële spelers om in Europa een duurzame industriële sector te ontplooien, gebaseerd op de combinatie van ieders vaardigheden: celchemie, celproductie en ten slotte recyclage.” 250 miljard euro tegen 2025 Morgen zal er niet één grote Europese fabrikant zijn die autoconstructeurs zal voorzien van elektrische batterijen "made in Europe", maar wel meerdere, verenigd in een Europese batterijalliantie. En die zijn vastbesloten om tegen 2025 een deel van de markt voor lithium-ionbatterijen, geschat op 250 miljard euro, terug te winnen van de Chinezen, Koreanen en Japanners. De alliantie, die sinds september 2017 wordt geleid door de vicevoorzitter van de Europese Commissie Maros Sefcovic, had er echter alle belang bij zich te onderscheiden. Dit is nu strategisch bereikt, aangezien het doel er nu in bestaat is om Europa te voorzien van tien tot twintig gigafabrieken die in staat zijn om milieuvriendelijke batterijen aan te bieden. Zonder te wachten op de komst van deze bedrijven, heeft Umicore besloten om de krachten te bundelen met Northvolt als partner gericht op duurzame productie, en met de BMW groep als producent. "Binnen deze alliantie zal Umicore als partner instaan voor de ontwikkeling en recyclage van actieve anode- en kathodematerialen," legt Jan Tytgat uit. R&D in Olen en batterijontmanteling in Duitsland Concreet zullen deze nieuwe ontwikkelingen voor meer tewerkstelling zorgen in het onderzoekscentrum van UmiBECI - Brussel metropool -december 2018 45 De recyclingeenheid van Umicore in Hoboken. core in Olen, in het hart van de provincie Antwerpen. De ontmanteling van de batterijen zal in Duitsland plaatsvinden. Afgelopen september investeerde Umicore ook in zijn nieuwe fabriek in Nysa, in het zuiden van Polen. "Onze vestiging in Olen is voornamelijk gericht op onderzoek en ontwikkeling (R&D) van schone technologieën en de productie van geavanceerde kobalt- en nikkelhoudende materialen", zegt Jan Tytgat. De initiatieven met BMW en Northvolt zullen naar verwachting snel door andere worden opgevolgd. De elektrische en hybride technologieën blijven voorlopig wat op de achtergrond, maar een vloedgolf is op korte termijn niet denkbeeldig, dankzij de combinatie van de verschillende factoren in dit dossier: verhoging van de accijnzen op diesel, verbod van vervuilende voertuigen in de steden, aantrekkelijk belastingregime voor volledig elektrische voertuigen, enz. ● Info : Laura Rebreanu, Sustainable Development Coordinator - lr@beci.be, tel. +32 2 643 78 26 © Umicore

COMMUNITY Foto’s van het Beci nieuws Beci nam deel aan een rondetafelgesprek over gendergelijkheid op het werk, in aanwezigheid van de Brusselse staatssecretaris Bianca Debaets, belast met gelijke kansen. Doel: de voornaamste factoren van dit probleem in kaart brengen. In februari is een conferentie voorzien. 46 BECI - Brussel metropool -december 2018 © Reporters

COMMUNITY In het kader van het overleg ter voorbereiding van de verkiezingen van mei 2019 ontmoette Beci achtereenvolgens de Brusselse minister van Economie en Werk Didier Gosuin, en de minister-president Rudi Vervoort. BECI - Brussel metropool -december 2018 47 © Reporters

ADRESSEN: PIPAILLON Brandhoutkaai 11, 1000 Brussel www.pipaillon.com LE FROMAGEON Vanderkinderestraat 309, 1180 Ukkel www.lefromageon.be LE CELLIER DE VINALGROS Hertogendal 297, 1160 Oudergem www.vinalgros.eu MIG’S WORLD WINES Charleroise Steenweg 43, 1060 Sint-Gillis www.migsworldwines.be/nl ZOOM BRUSSELSLIFE Delicatessenwinkels voor een feestelijk eindejaar Wat zet jij op het menu met de feesten? En welke producten gebruik je? Brusselslife speelt je adressen door van Brusselse delicatessenwinkels waar je zeker langs moet tijdens de feestdagen. Pipaillon in de Sint-Katelijnewijk mag ditmaal de spits afbijten. Deze ambachtelijke en biologische conserverie bereidde een ruim aanbod zoete en hartige conserven op basis van verse producten. Pipaillon heeft allerlei fruit en citrusvruchten van het seizoen in huis en heeft aandacht voor het milieu. Wil je je feestmaal afronden met een kaasschotel, stap dan binnen bij Le Fromageon in Ukkel. Je vindt er ruim 400 kwaliteitskazen die met zorg gerijpt zijn. Laat het personeel je adviseren over bijpassende wijn en brood om de neus en smaakpapillen van je gasten in vervoering te brengen. Wat serveer je en wat past erbij? Laat je bij je wijnkeuze helpen door professionals! We trekken naar Le Cellier de Vinalgros in Oudergem. Vinalgros is gespecialiseerd in mousserende en stille wijnen en sterkedrank uit alle werelddelen. Het personeel geeft je advies over de aankoop van producten en vertelt hoe je ze het beste degusteert. Mig’s World Wines in Sint-Gillis is een ware grot van Ali Baba voor wie van alcoholische dranken houdt. Op een paar passen van het Stefaniaplein ontdek je hier een ruime keuze wijnen, spirits en bieren van overal en in elke prijsklasse. 48 BECI - Brussel metropool -december 2018 FRESHMED Eskadronstraat 35, 1040 Etterbeek www.freshmed.be SAPORI MEDITERRANEI Wayezstraat 27, 1070 Anderlecht LA DOLCE VITA Kerkstraat 102, 1150 Sint-Pieters-Woluwe www.ladolcevita-traiteur.be TRAITEUR PANDIN Greepstraat 47, 1000 Brussel www.pandin.be Breng een vleugje zonneschijn op je bord! Neem jij je gasten mee naar verre landen, met een exotische maaltijd vol producten van elders? Brusselslife heeft drie adresjes in petto om een vleugje zon in jouw gerechten te brengen. Supermarkt Freshmed ligt vlakbij Montgomery en biedt zuiderse producten in alle soorten aan, uit Griekenland, Turkije, Portugal en Italië. Stort je vol overgave in Freshmeds kleurige mediterrane sfeer. Daarna zet je koers naar Anderlecht om er binnen te stappen bij Sapori Mediterranei. Deze familiezaak schotelt je de beste producten van Italiaanse bodem voor, meestal niet te vinden in de supermarkt. In Sint-Pieters-Woluwe mag je Dolce Vita niet voorbijlopen. Alle producten zijn uitgekozen om jouw keuken te vullen met Italiaanse aroma’s. Vertrouw op de tips van de patron! Geen zin in kooktoestanden tijdens de feesten? Als je dit jaar nu eens met volle teugen geniet en een traiteur inschakelt? Traiteur Pandin in het centrum van Brussel is een adres om te koesteren! Deze delicatessenzaak bestaat al langer dan 40 jaar en heeft kwaliteitsproducten van het seizoen in huis. Donatienne de Vleeschauwer © Shutterstock

BRUSSELSLIFE NIET TE MISSEN MET HET GEZIN 04.10 | 29.12.19 THE GRAND-PLACE TO BE De Grote Markt van Brussel werd 20 jaar geleden door Unesco erkend als werelderfgoed. Het Museum van de Stad Brussel herdenkt dit moment met een tentoonstelling.| Museum van de Stad Brussel | € 4-8 | http:// www.brusselscitymuseum.brussels/nl 30.11 | 06.01 WINTERPRET Een maand lang maakt kerstmagie zich meester van het stadscentrum. Meer dan 200 chalets, paardenmolens, een reuzenrad, enz. | Brussel | Gratis | www.plaisirsdhiver.be 23.12 DE KERSTSHOW Maya de Bij, Bumba, Mega Mindy, Piet Piraat, Samson & Gert, Kabouter Plop ... nemen je mee naar een kermis zoals je die nog nooit beleefd hebt. | Koninklijk Circus | € 20,50-33 | www.ticketmaster.be 21.12 LE JOUR LE PLUS COURT Een dag lang ontdek je de wereld van de kortfilms. | Diverse locaties | € 7 | www.lejourlepluscourt.be ONDER DE LOEP – CULTUUR XL Upcycling Tour : een kunstparcours om de Elsense handelaars te steunen Hoe slaag je erin om je klanten niet te verliezen tijdens wegenwerken? Hoe blijven ze langskomen, ook al is de hele wijk een bouwwerf? Veel handelaars stellen zich deze vragen wanneer de openbare weg voor hun deur heraangelegd wordt ... Hub.brussels zette het evenement XL Adres: Elsensesteenweg en Fernand Cocqplein - Elsene Upcycling Tour op touw. Dit kunstparcours haalt de band tussen Brusselse kunstenaars en handelaars aan, om samen kunstwerken te creëren die bij de wereld van elke zaak passen. De eerste editie, gesponsord door de Elsense straatkunstenaar Denis Meyers, speelt zich af in de handelszaken aan de Elsensesteenweg en het Fernand Cocqplein waar de straten sinds een paar weken vernieuwd worden. Negentien winkels kregen een kunstenaar toegewezen. Iedere kunstenaar moest een concept bedenken voor de etalage en het interieur van de winkel. De actie diende om de winkels aantrekkelijker te maken en er meer Brusselaars naartoe te lokken, dankzij het kunstparcours ... en ondanks de wegenwerken! De negentien handelszaken die meedoen met dit kunstparcours zijn restaurants, supermarkten, kleding- en schoenenwinkels ... In elke zaak ontdek je een heel nieuwe wereld! XL Upcycling Tour is te zien tot 22 december. Donatienne de Vleeschauwer BECI - Brussel metropool -december 2018 49 26.12 | 30.12.19 FESTIVAL NOEL AU THEATRE In de eerste week van de vakantie zetten theaters en cultuurhotspots 24 opvoeringen op de planken voor groot en klein. | Diverse locaties | € 7,50 per voorstelling | www.ctej.be 18.10 | 01.09.19 TEDDY & BEER Duik in de leefwereld van beren, in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. Samen met jouw teddybeer, of zonder, ontdek je hun levenswijze en hun complexe relatie met de mens | Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen | € 7-9,50 | www.naturalsciences.be/nl AVONDACTIVITEITEN 21.12 | 23.12 NOTENKRAKER Woon de Notenkraker bij, opgevoerd door het balletgezelschap van Sint-Petersburg bij BOZAR. | BOZAR | € 40-60 | www.bozar.be 26.12 MANNEKEN-PIS CORRIDA Loop je kerstcalorieën er weer af tijdens deze nachtelijke liefdadigheidsrace van 4 of 8 km in de verlichte straten van het stadscentrum. | Spanjeplein | € 19-21 | www.zatopekmagazine.com 31.12 FCKNYE FESTIVAL Profiteer van oudejaarsavond om de beste artiesten van de Belgische en Brusselse nacht te ontdekken. Hier kan je een hele nacht dansen en een onvergetelijk oudjaar beleven. | Paleis 12 | € 45 | www.fcknyefestival.be © damien paul © shutterstock

COMMUNITY TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR Africa Food World BVBA Joseph Baecklaan 68 - 1080 Brussel Nace : 10200 - Verwerking en conservering van vis en van schaal- en weekdieren 46110 - Handelsbemiddeling in landbouwproducten, levende dieren en textielgrondstoffen en halffabrikaten afg. : Mukoie Dandja Auffret Jean-Marie et Cie CV Louizalaan 149 - 1000 Brussel Nace : 46370 - Groothandel in koffie, thee, cacao en specerijen afg. : Auffret Jean-Marie Bit4You NV Keizer Karellaan 292 B - 1083 Ganshoren Nace : 46180 - Handelsbemiddeling gespecialiseerd in andere goederen 64190 - Overige geldscheppende financiële instellingen 66191 - Agenten en makelaars in bankdiensten afg. : Toledo Marc Building Integrated Greenhouses Holding CVA Barastraat 175 - 1070 Brussel Nace : 64200 - Holdings 71111 - Bouwarchitecten - 71121 - Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters afg. : Goes Frank D-Side Akawa NV L. Mommaertslaan 24 - 1140 Brussel Nace : 79110 - Reisbureaus 82300 - Organisatie van congressen en beurzen - 85592 - Beroepsopleiding afg. : d'Alcantara Fabrice DCDM Group / Chocolat GuérinBoutron BVBA Rue de la Tourelle 32 - 1040 Brussel Nace : 10820 - Vervaardiging van cacao, chocolade en suikerwerk 46360 - Groothandel in suiker, chocolade en suikerwerk 47242 - Detailhandel in chocolade en suikerwerk in gespecialiseerde winkels afg. : Domas-Conzemius Johann Duo for a Job VZW de Stassartstraat 48 - 1050 Brussel Nace : 47789 - Overige detailhandel in nieuwe artikelen in gespecialiseerde winkels, n.e.g. 85592 - Beroepsopleiding afg. : Simonart Frédéric Ekolo Facility Services BVBA Parijsstraat 101 - 1140 Evere Nace : 81210 - Algemene reiniging van gebouwen 81220 - Overige reiniging van gebouwen; industriële reiniging 81290 - Andere reinigingsactiviteiten - afg. : Ntamack Nlend Luc Lionel EOX Management Partner BVBA Louizalaan 279 - 1050 Brussel Nace : 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 78100 - Arbeidsbemiddeling afg. : Dumbi Michael Fineum Conseil Belgique BVBA Ramskapellestraat 11 - 1040 Brussel afg. : Bellaari Zohir Gymlib BVBA Louizalaan 54 - 1050 Brussel Nace : 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 63120 - Webportalen afg. : Viora Eleonora Hoang Tanh / Ambelle NP Vanderschrikstraat 12 - 1060 Brussel afg. : Hoang Thanh ICGO - Initial Coin Gold Offering BVBA Koloniënstraat 11 - 1000 Brussel afg. : Callebaut Vincent Joyn Joyn CVBA Vleurgatse Steenweg 15 - 1050 Bruxelles Nace : 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 62090 - Overige diensten op het gebied van informatietechnologie en computer afg. : Curnel Sébastien Juleva BVBA Place Pierre Delannoy 50 - 7850 Enghien Nace : 10320 - Vervaardiging van groente- en fruitsappen 10392 - Verwerking en conservering van fruit, exclusief productie van diepgevroren fruit 10520 - Vervaardiging van consumptie-ijs afg. : Ba Eva Kim Sang Agricultural Produce JSC 21/17 Le Truc, Ward 7 District Binh Thanh - Ho Chi Minh City - Vietnam afg. : Malik Sang Maris Coatings NV Terhulpsesteenweg 178 - 1170 Brussel Nace : 46731 - Groothandel in bouwmaterialen, algemeen assortiment 46733 - Groothandel in behang, verf en woningtextiel afg. : Yaramishyan Valérya Shopping & Dreams NV Rue Thomas Edison 64 - 1402 Thines Nace : 41101 - Ontwikkeling van residentiële bouwprojecten 47251 - Detailhandel in wijnen en geestrijke dranken in gespecialiseerde winkels 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet afg. : Depraetere Frédéric Stapes and Inclus BVBA Zuidlaan 12 - 1560 Hoeilaart Nace : 33130 - Reparatie van elektronische en optische apparatuur - 86905 - Ambulante revalidatieactiviteiten - 86909 - Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g. - afg. : Teixeira Pinto Micaél Studio Baxton BVBA Oud Korenhuis 29 - 1000 Brussel Nace : 47782 - Detailhandel in fotografische en optische artikelen en in precisieinstrumenten in gespecialiseerde winkels 74201 - Activiteiten van fotografen, met uitzondering van persfotografen 74209 - Overige fotografische activiteiten afg. : Lambert Nicolas The New Europeans - Les Nouveaux Europeens IVZW Washingtonstraat 40 - 1050 Brussel afg. : Casale Roger Wiltor BVBA Louizalaan 523 - 1050 Brussel Nace : 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 63120 - Webportalen 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Detry William 50 BECI - Brussel metropool -december 2018

Toon uw expertise! Beci white papers Een coproductie met onze leden Uw expertise is uw beste argument! Waarom zou u deze niet delen met onze lezers? Beci stelt zijn platform en ervaring tot uw dienst om een zeer specifieke doelgroep te bereiken: de gemeenschap van Brusselse ondernemers. Uw inhoud Uw logo Uw leads Contacteer ons voor een coproductie en ontvang een aanbod op maat! Anne Schmit Business Relations Advisor media@beci.be +32 2 563 68 53

COMMUNITY AGENDA Management & RH, Personal improvement 18.01.2019 Meer dan 90 praktische tips om uw tijd beter te beheren 18.06.2019 Maak van uw evaluatiegesprekken een beleidsmiddel voor duurzame motivatie Verkoop, marketing en bedrijfscommunicatie 11.12.2018 Your digital track : Google My Business, aidez vos clients à vous trouver ! (1) 13.12.2018 Your digital track : Créer votre premier chatbot en 3 heures ! (1) 18.12.2018 Your Digital Track : Instagram (1) ICT 11.12.2018 Réussir son CRM en 6 étapes (1) 15.01.2019 Auditer et améliorer le référencement de votre site sur Google (1 ➜ Caroline Coutelier +32 2 643 78 13 – cco@beci.be Sociale wetgeving 25.01.2019 Les vendredis de l’actualité sociale (1) 31.01.2019 Actualité de droit social dans la fonction publique (1) 4-5 Dallas 22.02.2019 Actualités « compensation & benefits » (1) 23.05.2019 Actualité de droit social dans la fonction publique (1) 24.05.2019 Les vendredis de l’actualité sociale (1) 07.06.2019 Actualités « compensation & benefits » (1) ➜ Frédéric Simon +32 2 643 78 17 – fs@beci.be Juridische bemiddeling 18.12.2019 Communicatie en beïnvloedingstechnieken voor bemiddelaars Tot 12.03.2019 Praktijkworkshops met case studies over bemiddelen en collaboratief onderhandelen Van 30.01 tot 17.05.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Brussel Van 27.03 tot 05.07.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Hasselt Van 28.08 tot 06.12.2019 Opleiding tot erkend bemiddelaar in burgerlijke & handelszaken te Gent ➜ bMediation +32 2 643 78 47 – info@bmediation.eu Bekijk onze volledige agenda op www.beci.be INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN Adminion 6-11 Ageas Agoria Ahooga Bike Air All4One consulting Axa BBDO Belfius Bit4you BMW Brightfish Brussels Beer Project CNE Comith 52 33-34 6-11 6-11 6-11 40 38-39 6-11 26-27 6-11 45 6-11 15 Cellier de Vinalgros, Le 48-49 Centre Scolaire Asti Moulin 6-11 12 6-11 Crew Communication, The 6-11 BECI - Brussel metropool -december 2018 Degroof Petercam Deloitte Digiteal Dolce Vita, La Engie Electrabel Federgon Follow us Freshmed Fromageon, Le Future Leadership Institute Google Belgium Head Office iBanFirst ICT Control KBC Brussels 23-24 6-11 6-11 48-49 6-11 Enterprise Europe Network 21 Extensa 17-18 6-11 42 48-49 48-49 30-31 26-27 6-11 6-11 28-29 37 Kinepolis LDV United Maison Moderne Media Marketing Mediafield Mediahuis Connect Mensura Mig’s World Wines MIVB Munich Re Net Brussel Névé-Delacroix NMBS Northvolt Onlyhumans Pipaillon POM Publicarto Roularta Healthcare 30-31 6-11 6-11 6-11 6-11 6-11 38-39 48-49 17-18 33-34 43-44 6-11 17-18 ; 30-31 45 6-11 48-49 6-11 6-11 6-11 Bedrijfsoverdracht 29.01.2018 Ontbijtconferentie: een bedrijfsoverdracht doen slagen; de valkuilen vermijden ➜ Erik Thiry +32 2 643 78 36 eth@beci.be 11.12.2018 NKVK: Zakendoen in het buurland? Cultuurverschillen tussen België en Nederland 13 & 14.12.2018 NKVK: Handelsmissie Nederlandse Metaalunie in Belgie 14.12.2018 Les fonds européens, est-ce pour moi ? (1) ➜ Beci’s International Department +32 2 210 01 77 - jpm@beci.be 18.12.2018 Xmas Afterwork 04.07.2019 Garden Party ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be (1) Enkel in het Frans (2) De voertaal is Frans maar de documentatie is ook (volledig of gedeeltelijk) in het Nederlands beschikbaar Sapori Mediterranei SBS Belgium Schneider Electric Seed Factory Seraphin Shell Solvay Swiss Re TBWA Telenet Traiteur Pandin ULB Umicore Universiteit van Cambridge Vadis Technologies VBO We Media 48-49 6-11 6-11 6-11 6-11 40 45 33-34 6-11 30-31 48-49 6-11 45 26-27 6-11 12 6-11

ONDERNEMINGEN in OVERDRACHT De Transmission Hub van Beci is de grootste organisatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de overdracht/overname van ondernemingen. Hieronder vindt u de jongste aanbiedingen: > 3 over te laten ondernemingen Aankoop, verkoop van biovoedingswaren Omzet: 2 - 3 miljoen € 10 tot 20 werknemers Decoratie-artikelen en meubilair Omzet: 5 - 10 miljoen € 20 tot 30 werknemers Werkplaats banketbakkerij Omzet: 1 - 2 miljoen € 10 tot 20 werknemers > 1 overnemer, een buitenlandse groep, zoekt voor zijn vestiging in België Voor een van onze klanten, een buitenlandse groep actief in gespecialiseerd transport, is de Transmission Hub op zoek naar een verhuizingsbedrijf dat zich richt op nichesectoren. Brussel, Wallonië Aankoopwaarde: 3 - 5 miljoen € Hebt u belangstelling voor een van deze ondernemingen of kent u een over te laten onderneming in een van deze sectoren? De Transmission Hub van Beci begeleidt u doorheen uw overdracht- of overnameproject. Erick Thiry, Coördinator van de Transmission Hub • eth@beci.be • +32 2 643 78 36 Salima Serouane, Adviseur Bedrijfsoverdrachten • sse@beci.be • + 32 2 643 78 49

Sluit je net zoals de Brilsmurf aan bij de grote werknemersfamilie van Daoust! Welkom bij Daoust, Welcome to the Family ! Daoust, specialist in Interim en Dienstencheques, wordt sinds 1954 gedreven door een echte familiale sfeer. Daoust begeleidt elke dag haar uitzendkrachten in de Industrie, Horeca, Retail alsook in de Offi ce-beroepen. Zonder ook haar duizenden huishoudhulpen te vergeten die via haar afdeling Dienstencheques meer dan 20.000 klanten tevreden stellen. Sluit je aan bij één van onze JobCenters overal in België of op www.daoust.be INTERIM • SELECTION • DIENSTENCHEQUES • OUTPLACEMENT • COACHING • PUBLIC SECTOR Offi ciële partner van vanaf juni 2018 - Brussels Expo Erkenningen: Vlaanderen VG.163.BUOP, Brussel: 00391, Wallonië: W.INT/SO/RS/RE.22. Erkenningen Dienstencheques: Brussel: B40063, Vlaanderen: V40063, Wallonië: W40063.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56

Home