0

Brussels Enterprises Commerce and Industry HET MAANDBLAD VAN DE BRUSSELSE ONDERNEMINGEN POLITIEKE BAROMETER: een vertrouwenscrisis GESPREK met FRANK LEROY, CEO van KBC Brussels Nr 43 / MAART 2019 ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING: kosteloze maatregelen INSOLVENTIE: oplossingen voor de onderneming GILES DAOUST Gasthoofdredacteur ISSN 2406-3711

Over CO2 kunnen we een boom opzetten Brussels Airport gaat bewust om met het klimaat en is vanaf nu volledig CO2 -neutraal. De luchthaven behaalt hierdoor het hoogste niveau van de Airport Carbon Accreditation. Dit programma (in opdracht) van luchthavenorganisatie ACI Europe stimuleert luchthavens om hun uitstoot te verminderen en uiteindelijk CO2 Brussels Airport werkt al jaren aan het verlagen van de CO2 -neutraal te worden. -emissies. Om de resterende uitstoot aan te pakken, steunt de luchthaven, met de hulp van de organisatie CO2logic, het klimaatproject “Saving Trees” in Oeganda. Dit project gaat ontbossing tegen en wist al meer dan 5 miljoen bomen te redden.

Woord vooraf Verkiezingen: even de tijd instellen, graag We weten sinds Einstein dat de tijd niet altijd, overal en voor ieder de zelfde manier verloopt. Een mooi voorbeeld is de politieke tijd, die van de ondernemer. De politieke tijd hangt onder meer af van machtsverhoudingen tussen beleidsniveaus, van de publieke opinie, van verwikkelingen tijdens procedures of van opkomende verkiezingen. Die tijd rekt zich eindeloos valt soms volledig stil. Zo bijvoorbeeld wanneer moet worden beslis nationaal stadion wordt opgericht, wanneer een metrolijn wordt infrastructuren worden gerenoveerd of het onderwijs hervormd. lonkt naar de eeuwigheid. De tijd van de ondernemer is kort, vinnig en reactief. Hij speelt mijnen, gehaaste klanten, ongeduldige partners, bliksemsnelle concurr kortstondige, vluchtige kansen. Elke maand, week, dag en uur telt De discrepantie tussen deze twee opvattingen van de tijd creëert kloof die de onderneming afkerig weghoudt van de politiek. Dit jongste ‘barometer’, een in januari uitgevoerde opiniepeiling onder en sympathisanten. U leest het detail van de resultaten in dit zijn bezorgd om het aanhoudende wantrouwen van de ondernemers tegenover onze regeringen, maar de cijfers van deze ontevr (69% “weinig of geen vertrouwen” in de gewestelijke regering, de federale overheid) weerspiegelen ongetwijfeld diepe ergernis teleurgestelde verwachtingen. Nu al jaren blijft mobiliteit in Brussel veruit de hoogste prioriteit ondernemers. Dit is van cruciaal belang voor hun activiteiten, maar de politieke beslissingen en de uitvoering ervan laten eindeloos op zich wachten. Denk maar aan het GEN, de aanleg van de metro Noord, de uniforme tarifering, intergewestelijke lijnen, de aanleg van ontradingsparkings of van een netwerk van elektrische laadpalen … Net na mobiliteit verschijnt administratieve vereenvoudiging op het verlanglijstje van onze enquêtes. Eens te meer merken we de hiaat tussen de bureaucratische tijd en de ondernemerstijd. Een ondernemer kan zich vaak niet veroorloven om 400 werkdagen te wachten op een stedenbouwkundige of milieuvergunning: zijn project, de ontwikkeling van zijn activiteit zelfs de creatie van banen en welvaart lijden daar zwaar onder. tans zou het volstaan om beide vergunningen tot één te versmelten moeite en geld uit te sparen. Op 26 mei hebben de ondernemers, als burger, opnieuw afspr politieke wereld. Ter voorbereiding publiceerde Beci een Memor de verwachtingen en voorstellen van de Brusselse bedrijven verv der uiteraard mobiliteit en administratieve vereenvoudiging. Zal kosten? Wellicht niet. Hervormen en vereenvoudigen kost niets paart kostbare tijd. Time is money, geachte politici. Marc Decorte, Voorzitter van Beci Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 1

Inhoud Brussel Metropool Nr 43 – Maart 2019 4 9 In april: Sprout to be Brussels Verantwoordelijke uitgever Olivier Willocx – ow@beci.be - T +32 2 648 50 02 Louizalaan 500 - 1050 Brussel www.beci.be Redactie Media Coordinator Emmanuel Robert - er@beci.be T +32 2 643 78 44 Hebben meegewerkt aan dit nummer: Alexis Bley, Elisa Brevet, Géry Brusselmans, Giles Daoust, Johan Debière, Marc Decorte, Vincent Delannoy, Ophélie Delarouzée, Patrick della Faille, Hugues Dorchy, Emmanuel Goedseels, Gaëlle Hoogsteyn, Ophélie Legast, Morgan Van Cleven, Guy Van den Noortgate en Peter Van Dyck. Productie Opmaak db Studio.be Druk db Group.be Design cover Pierre Kroll, Denis Séguy Vertaling Litteris Abonnementen Prijs: 80 € voor 10 nummers Publiciteit Brussel Metropool/Bruxelles Métropole wordt maandelijks door meer dan 21.000 decision makers gelezen. Gemiddelde oplage per nummer: 15.000 ex. Inlichtingen & reservaties Anne Schmit – T +32 2 563 68 53 asc@beci.be Membership Catherine Tricot – T +32 475 49 65 72 ctr@beci.be Member van BRUXELLES ENVIRONNEMENT ENTREPRISE DYNAMISCHE ECO LEEFMILIEU BRUSSEL ONDERNEMING DYNAMIQUE label n. 2014/351/2 Ideeën 12 14 15 18 19 21 Beci online Digest Gasthoofdredacteur: Gilles Daoust Gesprek met Frank Leroy, CEO van KBC Brussels Administratieve vereenvoudiging: kosteloze maatregelen Politieke barometer: een vertrouwenscrisis Vóór of tegen MOOC’s in het middelbaar onderwijs? De belastinghervorming van 2016 en haar impact op het vastgoed Open Source Internationaal 24 25 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 CE-markering in 6 stappen 5 tips om naar de VS te exporteren Grow Your Business 27 De ondernemersgeest, wat is dat nu eigenlijk? Eric Everard (Easyfairs) Frédéric Rouvez (Exki) Pierre Marcolini, chocolatier Julien Vandeleene (BePark) John Martin (Martin’s Hotels) Véronique Culliford (IMPS) Brigitte Chanoine (Ichec Business School) Joan Condijts (LN24) Sébastien Deletaille (Riaktr) Sébastien Morvan (Brussels Beer Project) Kris Cloots (ISS BeLux) Marc Filipson (Filigranes) Michel Croisé (Sodexo) Thierry Afschrift, belastingadviseur Dynamiek 44 45 46 47 48 50 52 Starter: Patatak Stemmen: het verschil tussen papier en elektronisch UBO register: verplichte registratie vóór 31 maart Insolventie: oplossingen voor de onderneming Sign for my Future: ook bedrijven laten hun stem horen Online overheidsopdrachten: eenvoudiger en transparanter Cap 48: en de prijs "Coup de cœur" gaat naar ... 10-32-2225 PRINTED ON TCF PAPER Community 54 56 57 58 59 60 Index Agenda Het Beci nieuws in beeld Kleine verhalen van grote ondernemers In de voetsporen van … Giles Daoust Toetredingsaanvragen

“Mijn nieuwe bedboek.“ Gerardus Mercator “I know now where India is.” Christopher Columbus “Voyage, voyage…” Desireless De Exportagenda is er! Een 38 bladzijden tellende boeiende wereldreis van al onze internationale acties. New York, Dakar, Milaan, Seoul,… Audiovisuele sector, Gezondheidszorg, Architectuur, Mode… Kom met ons mee op onze missies en beurzen zowat overal ter wereld en ontmoet nieuwe klanten en partners. U vindt de Exportagenda op onze website www.hub.brussels.

Beci online Social Media #BECImember: Export USA begeleidt Europese ondernemingen die zich in de Verenigde Staten trachten te vestigen. Lees het advies van ons nieuw lid op blz. 25. Zie www.exportusa.be. De autosnelwegen E40 en A12 worden bij de ingang van Brussel omgevormd tot stadsboulevards. In plaats van het aantal rijvakken te verminderen, pleit Beci voor een carsharing rijstrook. Hebt u nog niet deelgenomen aan een Digitale Workshop? Die gaan elke donderdagmiddag door bij Beci en zijn gratis. Informatie en inschrijvingen: trainings@beci.be. De trainers van Beci komen voor de camera, in onze studio aan de Louizalaan. Volg het videonieuws van Beci op de sociale netwerken en op YouTube. Volg ons op Facebook, LinkedIn, Twitter. 4 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

Beci online In onze nieuwsbrieven van februari Doet u zaken met Groot-Brittannië en weet u niet hoe de handelsbetrekkingen er na de Brexit uit zullen zien? Neem geen risico’s: vraag de douane om uw EORI-nummer. De sociale verkiezingen zijn in 2020 gepland. Hebt u in de voorbereidingen al een elektronische stemming overwogen? Hierover leest u een artikel op bladzijde 45 van dit magazine. Op onze website Bekijk de portretten en berichten van onze leden op www.beci.be/category/member-news. Al deze artikelen leest u op www.beci.be Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 5

Podcast Valentin Richard: 22 jaar oud, serial entrepreneur, van Menu Next Door tot Koudetat Valentin is bij uitstek een ambassadeur van de ‘French tech’. Hij leerde coderen, websites creëren en projecten uitwerken (GlassStories, WebHunter …) en dit alles op dertienjarige leeftijd, op zijn kamertje, voor zijn PC. Hij is vandaag 22 en CEO van Koudetat (joint-venture van The Family), een gratis platform gericht op het aanleren van ondernemerschap. Jij begon je ondernemerscarrière op dertienjarige leeftijd met je blog ‘WebHunter’. Daarna stapte je een waar succes tegemoet met GlassStories. In welke mate hebben deze twee stappen van jou een van de jongste Franse ondernemers gemaakt? In die tijd runde mijn schoonbroer een medium rond voetbal. Ik vond dat tof en dacht dat ik iets gelijkaardigs moest opstarten. Dat soort aanpak vind je bij veel ondernemers: het namaken van iets dat je goed kent en waarmee je je kunt vereenzelvigen. Dit nabootsingsgedrag begint altijd met iets in de directe omgeving, iets vanzelfsprekends. Ik heb toen beslist eveneens een eigen medium op te richten. Mijn schoonbroer heeft me geholpen en mij getoond hoe ik te werk moest gaan. Ik heb leren coderen en mijn website beheren. Het geweldige met internet is dat kennis een commodity wordt. Je zat nog op de schoolbanken toen je hiermee bent begonnen. Ik veronderstel dat je ‘s avonds, na de school, zat te schrijven? Ik heb de gaming en high-tech blog WebHunter zonder de minste ondernemingsstrategie gelanceerd. Ik deed dit echter heel nauwgezet. Ik moet toegeven dat ik steeds de ambitie heb gehad om er iets groots en sterks van te maken. Elke avond zat ik aan de computer Engelstalige artikelen te vertalen over onderwerpen die mij aanstonden. Al dit vertaalwerk heeft mij geholpen vaak terugkerende onderwerpen op te vangen en in te zien hoe ik moest schrijven. Ik ben op die manier snel overgestapt van nabootsen naar creatie. Hoe ben je er in geslaagd de aandacht van merken op jou te vestigen? Met de tijd heb ik steeds meer aan zichtbaarheid gewonnen. Zo gaat dit nu eenmaal op het internet! Zelfs als je website slechts een honderdtal bezoeken per dag ontvangt, volstaat het dat eentje daarvan invloedrijk is om plots aandacht te krijgen. Ik begon mails te ontvangen. In die tijd waren er nog zeer weinig blogs. De merken begonnen mij producten toe te sturen. Ik herinner me nog dat ik op dertienjarige leeftijd in mijn kamer zat en dat UPS bestelwagens nagenoeg dagelijks telefoons en computers kwamen leveren. Ik schreef daarover een artikel dat soms 6000 keer werd gelezen en het merk was tevreden. Na verloop van tijd ben ik daar echt in opgegaan. Ik heb agentschappen gecontacteerd en evenementen georganiseerd. Wat was je grootste uitdaging? De wil om echt iets anders te gaan doen. Ik voelde me al een zonderling op school. Het concept van millennials krijgt veel aandacht. Onze generatie heeft iets bijzonders. Onze ouders beweren trouwens dat wij 'anders' zijn. Sommigen onder ons zijn er echter overtuigd van geraakt dat zij een merkwaardige missie op aarde te vervullen hebben. Ik ben waarschijnlijk een van die jongeren! ● Elisa Brevet Dit vraaggesprek kunt u integraal beluisteren op de podcast Next Step: https://www.beci.be/podcast. Een boeiende podcast … Fresh Air: Terry Gross animeert de radiouitzending NPR Fresh Air in de Verenigde Staten. Zij focust op diepgaande en verrassende gesprekken over allerlei boeiende thema’s (wetenschap, politiek, cultuur, astrofysica …) 6 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 D.R.

www.beci.be

Energietransitie: doet u mee? Luchtfoto van de geïnstalleerde zonnepanelen op de terreinen van NMC Er doen veel clichés de ronde over het klimaat en zijn toekomst. Eén ding is zeker: de energietransitie is een zaak van iedereen. Elk van ons moet zijn verantwoordelijkheid nemen om de uitdagingen van de klimaatverandering het hoofd te bieden. Dat geldt zeker voor bedrijven, voor wie de implementatie van een duurzaam energiebeleid niet langer een haastige greenwashing is ten dienste van hun imago, maar een nieuwe ecologische verantwoordelijkheid. Energietransitie binnen een bedrijf, wat is dat? Economie, ecologie en sociaal engagement staan sinds jaar en dag centraal in bedrijfsstrategieën. Terwijl het vroeger vooral het imago van een product moest bevorderen, is de integratie van duurzame ontwikkeling in de bedrijfsstrategie vandaag een reëel economisch en sociaal voordeel. Naast besparingen op hun energiefactuur, worden bedrijven die actief zijn op het gebied van ecologie en energieprestaties beloond door hun werknemers, hun klanten en de samenleving in het algemeen, maar ook door de bedrijven die zij bevoorraden en hun investeerders. Klein of groot, bedrijven beseffen dat hun bijdrage aan de energietransitie essentieel is. Expertise in crisistijden Energie-efficiëntie, ja. Maar waar beginnen als je niet over de tools of de wetenschappelijke knowhow beschikt om een duurzaam beleid te voeren? Steeds meer bedrijven en instellingen doen daarom een beroep op de diensten van Luminus. Hun doel? Oplossingen implementeren om minder energie te verbruiken en minder CO2 uit te stoten. UCB en Luminus, bijvoorbeeld, werken samen aan de koolstofneutraliteit van de farmagroep tegen 2030. De installatie van een warmtekrachtkoppelingseenheid is een beslissende stap in de duurzame ontwikkeling van het bedrijf. talige Gemeenschap ingehuldigd. Het dak en de terreinen zijn gebruikt om bijna 9.000 zonnepanelen te plaatsen. Ook Sivafrost klopte aan bij groene energieleverancier Luminus om alle aspecten van zijn energieverbruik te optimaliseren. Het bedrijf dat actief is in de opslag en verpakking van diepvriesproducten is een grote energieverbruiker. Resultaat van de samenwerking? De installatie van een windturbine op de site van het bedrijf. Luchtfoto van de geïnstalleerde zonnepanelen op de terreinen van NMC Nog een duurzaam en rendabel partnership: het bedrijf NMC (productie en verkoop van synthetisch schuim) en Luminus hebben in 2018 de grootste fotovoltaïsche installatie van de DuitsBelgische Energieen Milieuprijs 2019 Sinds 2006 zet de “Belgische Energie- en Milieuprijs 2019” de bijdragen van burgers, bedrijven, instellingen en verenigingen aan de bouw van een duurzame toekomst in de kijker. Heeft uw bedrijf zich onderscheiden in energie-efficiëntie? Laat het ons weten en dien voor 24 april 2019 uw kandidatuur in. Info en contact: www.eeaward.be Overal in het land duiken vergelijkbare voorbeelden op. Gedreven door hun gemeenschappelijke waarden hebben Luminus en Groupe François (de Belgische en Luxemburgse leider op de houtmarkt) hun krachten gebundeld voor de installatie van warmtekracht- en trigeneratiecentrales (gevoed door houtafval). Nu produceert de groep zelf de energie die nodig is om bijna 2.500.000 houten pallets per jaar te maken. Momenteel bestudeert de groep nieuwe projecten om nog een stap verder te gaan in zijn milieuverantwoordelijkheid.

News Steeds meer Brusselse werknemers kiezen openbaar vervoer Een Brusselse werknemer vult de mobiliteit tussen woonst en werk heel anders in dan de gemiddelde Belgische werknemer. De eerste maakt eerder gebruik van het openbaar vervoer, terwijl de tweede meer en meer de oplossing vindt in een combinatie van vervoersmodi. Dit blijkt uit de vierde mobiliteitsbarometer van Acerta. fiets kiest. Anneleen De Neef: “Van CEO’s en hr-directeurs horen we dat hun werknemers steeds vaker interesse tonen in een cafetariaplan waarin ze een deel van hun loon op een andere manier kunnen invullen (…). Heel veel cafetariaplannen voorzien ook in de optie van een bedrijfsfiets. Het is iets waarmee ook de overheden rekening gaan houden.” Belgen werken gemiddeld op 19 km van waar ze wonen, Brusselaars op 14,2 km. Anneleen De Neef: “Aangezien de woon-werkafstand almaar meer – door snellere fietsen en betere fietswegen – een fietsbare afstand wordt, zit het er zeker in dat de (bedrijfs)fiets ook de komende jaren nog aan terrein zal winnen.” Informatie: www.acerta.be De Belgische werknemer combineert steeds vaker vervoersmodi, met de auto in de hoofdrol aangevuld met voornamelijk de fiets (10,9 %). Het openbaar vervoer blijft een bijrol spelen. In Brussel ligt dat heel anders: bijna de helft (43,3% vs. een nationaal gemiddelde van 8%) van de Brusselse werknemers neemt regelmatig trein, tram, bus of metro. De populariteit daarvan is bovendien stijgend. Eveneens bijna de helft kiest regelmatig voor de auto, maar die 48,0% is dan weer verrassend laag tegenover de 76,9% nationaal. Opvallend is dat de populariteit van de bedrijfswagen in 2018 stagneert. Anneleen De Neef, kantoordirecteur Brussel: “Vooreerst zijn er de maatregelen die Brussel neemt om de mobiliteit in Brussel aan te pakken: beperkingen qua parkingruimte, lage-emisssiezone … Daarnaast heeft de gunstige economische conjunctuur geleid tot een belangrijke groei in de tewerkstelling, vooral bedienden die eerder uitvoerende taken op zich nemen en niet in aanmerking komen voor een firmawagen. Ten slotte staan meer nieuw aangeworvenen kritischer tegenover de firmawagen dan hun voorgangers.” De opmars van de fiets zet zich verder door. Maar met 10,9% Brusselse werknemers die regelmatig fietsend naar het werk gaan, blijft de hoofdstad toch achter op de provincies, waar gemiddeld 1 op 4 regelmatig voor de Opleven en stripverhalen Op 28 en 29 maart presenteert de vzw ABA bij Beci een stripboekalbum met parodieën en een hommage aan Natacha en Rubine, twee personages van François Walthéry. Achter dit initiatief staat een creatief duo – Olivier Ghys en Michèle Lahaye – die in 2018 het reStart-programma van Beci hebben doorlopen, dat ondernemers ondersteunt na een faillissement. Dit duo ontstond uit de solidariteit van moeilijke tijden en bedacht de tandem een eenvoudig concept om werk te vinden: een arbeidscontract via de Smart om kunstenaars, hun werken en het cultureel erfgoed te promoten. Zo ontstond de vzw ABA en dit eerste initiatief: het album "Hommage collatéral", geproduceerd door een collectief van artiesten waaronder Walthéry zelf, maar ook Dragan De Lazare en Bruno Gilson, om er maar een paar te noemen. Het album wordt gepresenteerd op donderdag 28 maart om 18 uur bij Beci. En op vrijdag 29 maart, nog steeds bij Beci om 18 uur, volgt een signeersessie voor fans en verzamelaars. De twee partners hebben nog vele andere activiteiten in de pijplijn voor 2019. Ze staan in verband met mooie Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 9 © Belga

News culturele evenementen, of terugkerend happenings. Verwacht u dus aan workshops, conferenties, trainingen … Dit alles wordt "te zijner tijd" onthuld! Van “superant” tot maaltijdbox: horeca en supermarkten in 2019 op de intersectie van “vers” en “gemak” Welke zijn de trends in het horeca- en supermarktlandschap voor 2019? Het team Retail van Structura.biz (vroeger Bureau Gerard) onthult dat de grootste gemene deler "gemak" zal zijn. De deskundigen van Structura verwachten een opmars van zogenaamde “superants”: een mix van supermarkt en restaurant. Albert Heijn kondigde in Nederland al aan eethoeken in de winkel te installeren. In België kan je bij Delitraiteur, initiatief van Louis Delhaize, kiezen of je bv. je lunch daar koopt en meeneemt naar kantoor of ter plaatse eet. Ook belevingsmarkt CRU, opgericht door Colruyt, speelt daar op in. Het restaurant CUIT, het lunchconcept van de CRU-winkels, laat toe je maaltijd zelf samen te stellen, die dan bereid worden door de chefs. Ook thuis kiezen we steeds meer voor dergelijke makkelijke formules. Denk maar aan Deliveroo of de maaltijdboxen HelloFresh en Foodbag. Die mikken op twee “gemakspijlers”: de boodschappen worden aan huis bezorgd en de recepten zijn gemakkelijk. De supermarkten spelen hier op in. Zo zijn de services die aanbieden om boodschappen voor jou te doen, zoals bv. Collect&Go van Colruyt, niets nieuws. Maar wist je dat je nu ook je boodschappen thuis kunt laten leveren? Een voorbeeld is Delhaize HomeDelivery. Naast Click & Cook, de foodbox van Delhaize. Zoals de voorbeelden hierboven aantonen wil de consument niet teveel inboeten op “versheid” in zijn zoektocht Met deze overname beschikt Patronale Solar over een productiepark waarmee het jaarlijks 25.000 gezinnen voorziet van hernieuwbare energie. Via 340.000 zonnepanelen, verspreid over 208 productiesites, wordt er op die manier jaarlijks 35.000 ton CO₂ bespaard. Bovendien heeft Patronale Solar de ambitie om verder te investeren in hernieuwbare energie-infrastructuur en zo zijn steentje bij te dragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Bert Creemers, Managing Director van Patronale Solar: “Deze overname en bijbehorende schaalvergroting laten ons toe verdere efficiëntievoordelen te generen binnen ons huidig expertisegebied. We hebben de ambitie om de komende jaren verder te groeien tot een totale pro10 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 naar gemak. De trends in 2019 situeren zich dus zo goed als allemaal op de intersectie van “fresh” en “fast”. Een voorbeeld hiervan is Romain Roquette, een salad bar die hetzelfde gemak biedt als iedere mainstream fastfoodketen (McDonalds, Burger King …) máár met een gezonde invalshoek. Foodmaker, die zijn eigen filialen opent, is bovendien de drijvende kracht achter de salad bars in de nieuwe Delhaize Fresh Ateliers en volgt dus dezelfde trend. Informatie: https://structura.biz/ Patronale Solar wordt grootste producent van zonne-energie in België Patronale Solar, een Belgische Independent Power Producer (IPP) van zonne-energie, heeft de overname afgerond van de Belgische fotovoltaïsche parken van het Nederlandse Sunrock. De portfolio bestaat uit circa 100 sites, met een totale investeringswaarde van meer dan 80 miljoen euro. Door de overname wordt Patronale Solar met een totaalvermogen van 75,5 MWp (megawatt-piek) de grootste producent van zonne-energie in België.

News ductiecapaciteit van 150 MWp, waarmee we 50.000 gezinnen kunnen voorzien van groene energie. We kijken daarbij ook hoe projecten in zonne- en windenergie in de rest van de Benelux hierbij een rol kunnen spelen.” Patronale Solar, een joint-venture tussen Patronale Life en Edison Energy Group, breidde sedert juli 2015 zijn vermogen stelselmatig uit door een combinatie van kleine overnames en nieuwbouwprojecten. Werner Van Walle, Chief Investment Officer van Patronale Life: “De overname van de Belgische fotovoltaïsche parken van Sunrock toont aan dat ons businessmodel werkt en effent het pad voor verdere investeringen. Door te focussen op uitbating van de parken en een maximale efficiëntie van de installaties, stijgt de opbrengst uit diezelfde installaties en kunnen er vandaag nieuwe projecten worden gerealiseerd.” Informatie: www.patronale-life.be De ondernemersgeest op school: een colloquium op 28 maart Ter gelegenheid van haar 5-jarig bestaan nodigt de Raad van Bestuur van de “Fondation pour l'Enseignement” haar partners (scholen, bedrijven, verenigingen en filantropische actoren) alsook al wie voeling heeft voor onderwijs uit op een informatieve en vriendschappelijke bijeenkomst over "de ondernemersgeest op school". Het initiatief wordt georganiseerd in samenwerking met de actoren van verscheidene innoverende projecten die de jongste jaren in het kader van de Fondation zijn ontstaan. Afspraak op 28 maart in Flagey (in Elsene) voor een middag (14u30-17u30) vol energie om de ‘ondernemende’ school aan te moedigen. In de ochtend (9u30-12u) zijn er ook thematische workshops over goede gezamenlijke praktijken voor school en onderneming. Ze zijn voor iedereen toegankelijk. Informatie: www.fondation-enseignement.be ONZE ZALEN ZIJN ONTWORPEN VOOR FILM. WAT ZE PERFECT MAAKT VOOR VEEL MEER DAN FILM. NOG IETS DAT U MISSCHIEN NIET WIST OVER ONS. Hoogstaande technologie. Comfortabele zetels. Efficiënte organisatie. Allemaal troeven die niet alleen van film kijken bij Kinepolis Brussel een unieke ervaring maken. Ook seminaries, events, congressen (en nog veel meer) zijn perfect op hun plaats bij ons. Meer info? Check business.kinepolis.be of bel 02 474 26 30 e-mail: b2bbrussel@kinepolis.com Meer dan alleen cinema. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 11 TEAM BUILDING SEMINARIE COMEDY FILM CONGRES CULTUUR

Ideeën Frank Leroy (KBC Brussels): ‘Jonge bedrijven moet je goed omkaderen’ “Ik geloof dat Brussel op het gebied van ontwikkeling nog altijd veel potentieel biedt.” Frank Leroy staat sinds 15 september aan het roer van het jonge KBC Brussels. Hij is vastbesloten om de reputatie die zijn bedrijf als ondernemingsbank geniet nog te versterken. U bent nu enkele maanden CEO van KBC Brussels. Wat zijn uw eerste bevindingen? Ik ben twaalf jaar uit Brussel weggeweest. Als ik zie wat er in tussentijd gebeurd is qua stadsontwikkeling en economisch weefsel, dan stel ik vast dat de stad erop vooruit is gegaan. Wat KBC Brussels zelf betreft: ik heb hier een heel jeugdige ploeg aangetroffen. We hebben veel jonge Brusselaars aan boord die de stad heel goed kennen en begrijpen. Ons team is bovendien, met 38 nationaliteiten, heel multicultureel; we spreken 28 talen. Dat maakt dat de ploeg van KBC Brussels een doorsnede is van de Brusselse samenleving. Een andere bevinding is dat we door de focus op Brussel en de autonomie die we binnen KBC hebben, een stuk flexibeler zijn en sneller kunnen inspelen op de werkelijke behoeften in Brussel. U hebt de voorbije twaalf jaar in Gent, Leuven en Antwerpen gewerkt. Wat maakt Brussel anders dan andere grote steden? De internationale context is in Brussel toch nog van een ander niveau dan in bijvoorbeeld Antwerpen. Brussel is nog meer dan Antwerpen een metropool. Met heel veel exotiek, op alle vlakken. Kijk naar de socio-culturele samenstelling, de taalgroepen, de economische factoren, de aanwezigheid van de Navo en de Europese Unie. Een enorm boeiende smeltkroes. Hoe spelen jullie concreet in op die Brusselse eigenheid? Specifiek rond de internationale context hebben we een unieke expataanpak. Die houdt bijvoorbeeld in dat mensen al echt klant van KBC Brussels kunnen worden vóór ze naar België 12 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 komen. Ze worden volledig digitaal begeleid door experten. Ook heel apart is onze benadering van de social-profit, onder meer scholen, ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen. We hebben een gespecialiseerd vastgoedkantoor en experten in huis die zich bezighouden met de Brusselse subsidies, omdat die totaal anders georganiseerd zijn dan in Vlaanderen en Wallonië. Met het KBC Brussels Live Center, bemand met 47 specialisten die op afstand klanten bedienen, en onze eigen apps spelen we in op de mobiliteitsproblemen in Brussel. Klanten hoeven zich niet meer te verplaatsen om iets geregeld te krijgen. KBC Brussels bestaat nu vier jaar. Zijn jullie tevreden over waar jullie vandaag staan? Zeker. We kunnen een eigen groeistrategie voeren. We hebben een eigen beslissingscentrum in Brussel, waardoor we heel snel kunnen reageren op vragen van klanten. Wij kunnen kredieten beslissen in 24 uur. Voor ondernemers is dat een enorm voordeel. Als CEO ben ik nu verantwoordelijk voor 400 mensen in 29 kantoren, waardoor ik dicht bij de business en bij de klanten sta. Op dit moment halen wij ongeveer 20% van de subsidiedossiers in Brussel binnen en 65% van die klanten van Subsidia@KBC Brussels zijn prospecten. Dat wil zeggen dat wij met bepaalde services het verschil maken. © Reporters

We krijgen heel goede reacties op de branding met focus op lokale problematieken, zoals de Brusselse tunnels, maar zeker ook op onze meertaligheid en de aanwezige expertise in onze kantoren, KBC Brussels Live en onze verzekeringsagentschappen. U hebt ooit marketing gestudeerd. Hoe kan het merk KBC Brussels nog sterker worden? De marketing die ik 30 jaar geleden studeerde, was wel totaal anders dan de digitale marketing van vandaag. (lacht) KBC Brussels is nog jong en een merk heeft tijd nodig om zich in de markt te zetten. Reclame en de sponsoring van de Brusselse hockeyclubs hebben geholpen om een eigen identiteit te kweken, maar even belangrijk is het je dag in dag uit te bekommeren om de klant en de beloften die je doet waar te maken. Mensen weten pas écht wat een merk inhoudt als ze het in de praktijk ervaren. De actieve participatie aan de Brusselse netwerken werpt ook vruchten af. We zijn bij heel wat initiatieven betrokken. Zoals? We bekijken momenteel hoe we samen met finance.brussels jonge ondernemingen die ofwel starten ofwel in een groeifase zitten kunnen ondersteunen. Een tijdje geleden hebben we ook al eens rond de tafel gezeten met hub.brussels en we werken heel nauw samen met de subsidiediensten. Door onze kennis te bundelen kunnen we betere adviezen geven en snellere oplossingen voor de ontwikkeling van bedrijven formuleren. Brussel heeft een grote startup community. Voor een financiële speler is dat niet de makkelijkste groep om te bedienen. Die hebben soms geweldige ideeën, maar niet altijd een businessplan. Soms worden ze geconfronteerd met groeipijnen, je hebt er ook die falen … Je moet sterk aanwezig zijn in die community en jonge bedrijven zoveel mogelijk helpen om zich binnen Brussel te ontwikkelen. Met Start it @ KBC hebben we een ecosysteem van ongeveer 630 startups, scale-ups, mentoren en experten. Werken jullie nieuwe financieringsformules uit op maat van jonge, groeiende bedrijven? Wij bieden hen verschillende oplossingen aan, gaande van de klassieke financiering tot crowdfunding. We hebben grosso modo een zevental financieringsoplossingen, afhankelijk van de fase waar het bedrijf in zit. We kunnen ook profiteren van de systemen en technieken die elders binnen KBC ontwikkeld zijn. Een ander voorbeeld is ons matchingplatform, KBC Matchit.be, waar koper en verkoper van een bedrijf elkaar op een discrete manier kunnen vinden. Lukt het KBC Brussels meestal om KMO’s daadwerkelijk te helpen in het uitbouwen van hun projecten? Ik denk het wel. Veel hangt af van de levensfase waarin een bedrijf zich bevindt. Het is maatwerk. We hebben een heel mooi handelsfonds – ons fonds voor ondernemingen is momenteel groter dan ons fonds voor particulieren. In Brussel genieten we een goede reputatie als ondernemingsbank. Op het moment dat er diepgaande specialisatie nodig is, ik denk bijvoorbeeld aan fusies of overnames, dan halen we er ook tweedelijnsexperten bij. Elke CEO brengt eigen ideeën mee. Welke accenten wil u de komende tijd graag leggen? Waar ik zeker op wil blijven inzetten, is de bereikbaarheid en toegankelijkheid. Ik wil ook dat in elk van onze 29 kantoren elke expertise voorhanden is. Klanten moeten altijd snel antwoord op hun vragen kunnen krijgen. Ik heb verder een taalbeleid geïnstalleerd. Iedereen bij KBC Brussels moet een minimaal niveau van tweetaligheid bereiken. In sommige Brusselse kantoren is het Engels ook een must. In het Europese centrum spreken onze medewerkers in sommige kantoren acht tot negen talen. Dat we Brusselaars in de kantoren hebben die zelf in de wijk wonen, vergemakkelijkt ook de communicatie. Die lokale verankering blijft het uitgangspunt van KBC Brussels. ● Peter Van Dyck Wie is Frank Leroy? ➜ Afkomstig uit Beersel ➜ Studeerde bedrijfsadministratie en marketing en behaalde in 1995 een kandidaatsdiploma in de Toegepaste Economische Wetenschappen aan de VUB ➜ Begon in 1995 voor Kredietbank/KBC te werken als kantoordirecteur in Oudergem ➜ Was elf jaar lang clusterkantoordirecteur, verantwoordelijk voor Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe, Schaarbeek, Haren, Etterbeek en Oudergem ➜ Gaf leiding aan kredietafdelingen in Brussel en Gent, leidde nadien een reorganisatie in Leuven in goede banen ➜ In de periode 2015-2016 regiodirecteur in Antwerpen ➜ Zette sinds juni 2016 in de Corporate HRafdeling zijn schouders onder vijf grote strategische HR-projecten, waaronder een nieuw salarisbeleid, een nieuw evaluatiesysteem en een project rond digitalisering en vereenvoudiging Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 13

Verkiezingen 2019 Administratieve vereenvoudiging: kosteloze maatregelen Welke maatregelen dienen te worden getroffen om de ontwikkeling van de economie te verzekeren en de werkgelegenheid in Brussel te verbeteren? Stel deze vraag aan ondernemers stellen en u komt al gauw tot de conclusie dat veel van hun wensen eigenlijk geen extra financiering vereisen. Integendeel zelfs. Sommige van hun verwachtingen kunnen uitmonden op winst en besparingen. Dit is onder andere het geval voor administratieve vereenvoudiging. N a mobiliteit geldt de administratieve vereenvoudiging als de voornaamste zorg van ondernemers. Dit vernemen we uit de jongste barometer van Beci, waarvan u de detailresultaten op de volgende pagina’s leest. Daarna komen vragen naar lagere gewestelijke en gemeentelijke belastingen, openbare netheid, digitale omwenteling … En dit alles krijgt blijkbaar voorrang op veiligheid. Een betere dienstverlening aan burgers en ondernemers dringt zich op als een prioriteit voor de volgende regering. Er wordt te veel tijd, te veel energie en te veel geld verspild aan omslachtige, bureaucratische en overbodige procedures. Vereenvoudigen kost niets. Beter nog: het bevrijdt capaciteit binnen de overheidsdiensten voor taken die tegelijker interessanter en nuttiger zijn voor de gemeenschap. Bovendien worden de burger en de ondernemer ontlast van onnodig lange, ondoorzichtige en ingewikkelde procedures. Beci heeft in zijn memorandum ‘De Stad van de Toekomst’ dan ook een aantal zeer concrete vragen van Brusselse ondernemers opgenomen, meer bepaald in maatregel nummer 11 ‘Voortzetting van de administratieve vereenvoudiging van de Brusselse besturen’. Het 14 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 gebruiksgemak kan vrij snel worden verbeterd. Dit geldt eveneens voor vereenvoudiging en transparantie, de vermindering van vertragingen, de verduidelijking van spelregels, de opvolging van aanvragen enz. Bovendien dient de overheid zich aan te passen aan – en rekening te houden met – de nieuwe consumptiepatronen. Een concreet voorbeeld is het indienen van één enkele procedure voor het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning en een milieuvergunning. Momenteel worden deze twee vergunningen door verschillende besturen uitgereikt, terwijl ze betrekking hebben op grotendeels redundante gegevens die de besturen, dankzij moderne hulpmiddelen, probleemloos zouden kunnen doorgeven. Op die manier zouden aanvragers niet langer meerdere stappen moeten zetten en meerdere formulieren en documenten moeten indienen. De invoering van een eengemaakte vergunning kost als maatregel niets, maar het vereenvoudigt aanzienlijk het leven van projectdragers. ● Vincent Delannoy Beci Memorandum: go.beci.be/memorandum/NL © Belga

Ideeën Politieke barometer vertrouwenscrisis In afwachting van de gewestelijke en parlementsverkiezingen, peilde Beci naar de verwachtingen van zijn leden en sympathisanten1 . Hieruit blijkt een uitgesproken wantrouwen ten opzichte van de gewestelijke en federale regeringen en een alomtegenwoordige bezorgdheid rond de mobiliteit van Brussel. Er bestaat verder veel belangstelling voor de digitale transformatie. En ten slotte evolueren de meningen over de kilometerheffing. 1. Politiek: het vertrouwen nog steeds op de helling Op de vooravond van zijn terugtrekking uit het politieke leven neemt Didier Gosuin (Economie en Werk) voor het eerst tijdens deze legislatuur de top van de rangschikking, terwijl Guy Vanhengel (Financiën) tot dan toe aan de leiding stond. Cécile Jodogne (Buitenlandse handel) vervolledigt de top drie. Pascal Smet en Fadila Laanan blijven achterop hinken in de rangschikking. Dit is waarschijnlijk te wijten aan een zekere frustratie ten aanzien van hun competentiegebieden (respectievelijk Mobiliteit en Openbare Werken voor Smet en Openbare Netheid voor Laanan). 3,5 Didier Gosuin Guy Vanhengel 3,0 Cécile Jodogne 2,5 Céline Fremault Rudy Vervoort 2,0 Bianca Debaets Pascal Smet 1,5 nov. 2015 juni 2016 nov. 2016 juni 2017 dec. 2017 july. 2018 jan. 2019 Fadila Laanan Wat is uw graad van vertrouwen in de Brusselse regering? Wat is uw graad van vertrouwen in de federale regering? 0% 14% 30% 17% 39% Het vertrouwen van de ondernemers in de Brusselse regering scoorde al laag (14% ‘groot vertrouwen’ of ‘een zeker vertrouwen’ in onze vorige enquête). Inmiddels is het vertrouwen van de ondernemers in de federale regering ingestort, van 38% naar 25% ‘vertrouwen of groot vertrouwen’ sinds onze opiniepeiling van juli 2018. Ondertussen is de regering gevallen. Totaal vertrouwen Licht vertrouwen Neutraal Weinig vertrouwen Geen vertrouwen 1 Online enquête die plaatsvond tussen 10 en 31 januari 2019 onder de leden en sympathisanten van Beci; 272 antwoorden. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 15 2% 21% 23% 30% 24%

Ideeën Impulse (Hub.brussels) Brussels Invest & Export (Hub.brussels) Citydev Innoviris Finance.brussels (SRIB) MIVB VDAB Bruxelles Formation Actiris Leefmilieu Brussel Brussel Mobiliteit 3,01 2,97 2,91 2,88 2,85 2,84 2,81 2,73 2,70 2,64 1,82 2. De gewestelijke spelers, van Impulse tot Brussel Mobiliteit Impulse blijft aan de top van de Brusselse besturen waar ondernemers de voorkeur aan geven, vóór Brussels Invest & Export, twee entiteiten die net zijn gefuseerd (met Atrium) tot Hub.brussels. Let op de stijgende waardering van Citydev (3e ), Innoviris (4e ) en Finance.brussels (5e ), terwijl de VDAB en Actiris een paar stappen achteruit zetten (deze achteruitgang is relatief omdat nagenoeg alle gewestelijke spelers zich binnen een half punt bevinden. Een opmerkelijke uitzondering is Brussel Mobiliteit, die altijd laatst eindigt. Overweegt u om op korte of mt een gedeelte van uw activiteiten te verhuizen of delocaliseren? 3. Vertrouwen onder de ondernemers Goed nieuws voor Brussel: de ondernemers zijn minder dan ooit van plan om de stad te verlaten. Op de vraag of ze willen delocaliseren, antwoordt meer dan 60% negatief, de beste score sinds 2013. En als ze Brussel moesten verlaten, zouden ze toch in België blijven. Het buitenland is blijkbaar minder aantrekkelijk geworden: slechts 12,8% overweegt het land te verlaten: een historisch lage score. Is dit het resultaat van het beleid van de regering Michel? Dat kan zijn, maar de impact lijkt minder voor de hand liggend wat betreft investeringsplannen of rekrutering: slechts de helft van de ondernemers zegt bereid te zijn deze stappen te zetten. Dit resultaat vertoont een lichte daling. Ja, in Vlaanderen Ja, buiten België Nee Ja, in het Brussels gewest Ja, in Wallonië 0% 10% 20% 30% 40% ■ Jan 19 ■ Jul 18 ■ Dec 17 ■ Jul 17 50% 60% Zal u gedurende de volgende 12 maanden investeren en/of recruteren? Ja Nee Ik weet het niet 0% 10% 20% 30% 40% ■ Jan 19 ■ Jul 18 ■ Dec 17 ■ Jul 17 50% 16 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

Ideeën Welke 3 thema's moet de Brusselse regering prioritair behandelen? 07/2016 11/2016 07/2017 11/2017 07/2018 01/2019 100% 50% 0% 4. Voorrang aan mobiliteit, administratieve vereenvoudiging, maar ook de … digitale transformatie! Mobiliteit pronkt nog steeds duidelijk bovenaan de prioriteitenlijst van onze ondernemers, vóór administratieve vereenvoudiging en verlaging van de belastingen. We zitten met hetzelfde trio als in juli, in dezelfde volgorde. En ook de verhoudingen zijn min of meer dezelfde gebleven. De digitale transformatie werd voor het eerst opgenomen in de thema’s die wij aan de respondenten voorstelden. Ze kwam meteen op de vijfde plaats te staan, met 18,5% van de antwoorden. Dit getuigt van een echte bezorgdheid. Aandacht voor veiligheid neemt echter af: sinds december 2017 is deze geleidelijk gedaald van 21,6% tot 15,5%. 5. Mobiliteit: de kilometerheffing baant zich een weg Het is overduidelijk dat mobiliteit in en rond Brussel een grote zorg is en blijft voor ondernemers. Waarschijnlijk overleeft het trauma van de ‘anni horribiles’ 2015 en 2016 (Reyers viaduct, Stefanie tunnel, voetgangerszone en de eindeloze vertragingen van het GEN). In onze opiniepeilingen is mobiliteit – verreweg – de voornaamste reden tot bezorgdheid, nu al ruim drie jaar lang. Met als logisch gevolg dat het gewestelijke en federale beleid ter zake regelmatig onder schot komt te staan. De ontevredenheidscores klimmen torenhoog in onze enquête van januari: 88% ‘weinig of helemaal niet tevreden’ wat het Gewest betreft, en 90% voor het federale beleid. Pascal Smet? François Bellot? Wat mogen we verwachten? Het beheer van de Brusselse werven zorgt eveneens voor (veel) ontevredenheid, bij 80% van de respondenten. Een verrassing: het concept van een kilometerheffing wint geleidelijk aan terrein. Tussen juli 2017 en januari 2019 steeg het aantal ‘belangstellenden’ van 38% naar 48%. Tegelijk wordt het idee nu door slechts 37% van het publiek als onaanvaardbaar beschouwd, tegen 47% anderhalf jaar geleden. Bovendien beoordeelt voortaan 65% van de ondernemers de creatie van een bedrijfsmobiliteitbudget als een interessant concept. Hoe beordeelt u het beheer van de werven door het BHG? Bevredigend 2% Zeer bevredigend 3% Hoe beoordeelt u het federale mobiliteitsbeleid? Zeer bevredigend 1% Bevredigend 9% Neutraal 15% Niet echt bevredigend 19% Helemaal niet bevredigend 61% Helemaal niet bevredigend 50% Niet echt bevredigend 40% Hoe beoordeelt u het mobiliteitsbeleid van de Brusselse regering? Zeer bevredigend 0% Bevredigend 12% Om de mobiliteit te verbeteren, is de invoering van een intelligente kilometerheffing volgens u: 15% Ik weet het niet 48% Helemaal niet bevredigend 62% Niet echt bevredigend 26% 37% Een onaanvaardbaaridee Een interessant idee Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 17 Ordening van openbare ruimtes Imago van Brussel als handelscentrum Veiligheid Digitale transformatie Netheid Verlaging van de regionale en lokale fiscaliteit Vereenvoudiging van de administratieve procedures Mobiliteit

Ideeën Vóór of tegen MOOC’s in het middelbaar onderwijs? Françoise Docq, MOOC projectleider aan de UCLouvain MOOC’s berusten op toegankelijkheid voor iedereen. Geen toetredingsdrempel, geen selectie op leeftijd, geen vormingsvoorwaarden. Niets belet dus leerkrachten en leerlingen van een middelbare school om een MOOC te volgen. Momenteel richt het MOOC aanbod zich vooral op het hoger onderwijs en is de inhoud aangepast aan het niveau van bachelor of master studenten. Het zou dus best kunnen dat een jongere leerling niet alles begrijpt. Vandaar het belang van de leerkracht als tussenpersoon bij het kiezen van toegankelijke cursussen voor zijn klas. Als het kennisniveau van de MOOC te ver verwijderd is van dat van de leerling, is de kans klein dat hij of zij er iets interessants van overhoudt. MOOC’s kunnen ook worden ingezet als leermiddelen. Er bestaat namelijk geen enkele verplichting voor een leerling of een klas om een MOOC integraal te volgen. De cursus kan eender wanneer worden stopgezet. De leerkracht kan bijvoorbeeld slechts een video, een casestudie of een aantal oefeningen ter ondersteuning van – of als aanvulling op – een onderwerp voor een specifieke leeractiviteit presenteren. MOOC video’s duren gemiddeld 5 tot 10 minuten. Ze passen dus probleemloos in een 50 minuten durende les op de middelbare school. Aan het einde van het middelbare leertraject kunnen MOOC’s nuttig worden ingezet om leerlingen vertrouwd te maken met de methodiek van het hoger onderwijs. Samen video’s bekijken van een docent uit het hoger onderwijs, een notitie-oefening doen en samen analyseren hoe een cursus verloopt: dat zijn allemaal interessante middelen om de overgang van het middelbaar naar het hoger onderwijs te vergemakkelijken. Het is bovendien een goede manier om onderwerpen te ontdekken voor studenten die nog aarzelen over hun studiekeuze. 18 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 MOOC’s (Massive Open Online Course – vrij toegankelijke online onderwijsinhoud) vinden hoe langer hoe meer ingang in het hoger onderwijs en het bedrijfsleven. Wat in het middelbaar onderwijs? Olivier Remels, gedelegeerd bestuurder van de Fondation pour l’Enseignement Een MOOC werkt volgens het principe van de omgekeerde klas. Nu, een 14-jarige leerling bezit niet dezelfde denkcapaciteit en autonomie als een 18-jarige. Het beheer van een klas in het middelbare onderwijs omvat een reeks disciplinaire, emotionele en contextuele elementen die grondig verschillen van het hoger onderwijs. Het rechtstreekse contact met de leerkracht vervangen door een MOOC betekent dat de klasgroep de vrije teugel krijgt. Zoiets kan vandaag nog niet algemeen worden toegepast. Bovendien vereist het werken met MOOC’s voldoende uitrustingen in de scholen, maar ook bij de leerlingen thuis. MOOC’s moeten in een breder pedagogisch kader een plaats vinden. Ze kunnen als een mogelijke optie worden beschouwd zodra de gewenste inhoud en het lesmateriaal zijn herzien, de leerkrachten zijn opgeleid en de rol van dergelijke hulpmiddelen in het verplicht onderwijs is bepaald. Ze kunnen bijvoorbeeld diensten bewijzen als schoolondersteuning. Maar laten we de kar niet voor het paard spannen. Digitale vaardigheden behoren tot de prioriteiten bij de hervorming van het onderwijs, maar eerst moet een hele reeks strategische denkprocessen worden volbracht. In dit opzicht bevat het Franstalige Pacte d’Excellence zeer sterke ankers, met enerzijds de integratie van digitale inhoud in de aan te leren vaardigheden, en anderzijds de ondersteuning en opleiding van leerkrachten in nieuwe technologieën. En dan is er nog de ICT apparatuur van scholen en het gebruik van platforms voor het beheer en de uitwisseling van informatie. Het pakket ondersteunt de integratie van digitale technologie in de onderwijspraktijk, maar we moeten nog nagaan hoe dit kan worden bereikt en hoe de spelers hiervan gebruik zullen maken. ● Géry Brusselmans © Getty

Ideeën Vertegenwoordigers van de bouw- en vastgoedsector maakten aan de hand van de barometer 2018 van de notarissen een eerste balans op van de De belastinghervorming van 2016 en haar impact op het vastgoed D e zesde Staatshervorming gaf het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op fiscaal vlak een aantal bevoegdheden die vroeger federaal waren. Het Gewest besliste om met ingang van 1 januari 2017 de woonbonus (namelijk het belastingvoordeel toegekend aan personen die een hypothecaire lening hebben afgesloten om een woning te kopen, te bouwen of te renoveren) af te schaffen ten voordele van de aftrek van de registratierechten op de eerste schijf van 175.000 euro. Dit geldt alleen voor een eerste aankoop en voor onroerend goed beperkt tot 500.000 euro. Zo te zien heeft de maatregel jonge huishoudens van de middenklasse aangetrokken. In het BHG werden recordverhogingen genoteerd op de gemiddelde prijzen van appartementen met één slaapkamer (+7,2% tussen 2016 en 2017) en van huizen (+5,3% tussen 2017 en 2018), waarbij voor het eerst de 450.000 euro werden overschreden. Deze prijsstijgingen kunnen uit een toename van de vraag voortvloeien. “Jonge mensen die op zoek waren naar een woning moesten vroeger iets verder gaan zoeken, omdat dit in Brussel niet betaalbaar was”, stelt Hugues Kempeneers, manager van de Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad. “Vandaag kunnen ze zich een dergelijke woning wel veroorloven omdat de maatregel hen iets meer dan 20.000 euro heeft toegekend op de eerste 175.000 euro. De gemiddelde prijs van een appartement met één slaapkamer bedraagt precies 180.000 euro.” Bij deze prijsstijgingen spelen zeker ook andere factoren dan de hervorming een rol, maar misschien is er bovendien een meevallerseffect: “De maatregel betreft uitsluitend bestaande gebouwen, dus noch nieuwbouw, noch renovatie. Hier wordt vooral op de vraag ingespeeld, niet op het aanbod. Appartementen met één slaapkamer die toen voor 175.000 euro van de hand gingen, kosten binnenkort 195.000 euro, waardoor het effect van de maatregel teniet gaat.” De bouwen immobiliënsectoren hadden de politieke wereld gewaarschuwd dat de aantrekkelijkheid van de maatregel in 4 tot 5 jaar zou wegsmelten. Toegankelijker appartementen met twee slaapkamers Pierre-Alain Franck, bestuurder van belastinghervorming van 2016 in het Brusselse Gewest. De situatie dient te worden bijgestuurd, maar daar is de overheid als gedeeltelijk mee bezig. de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS), beschouwt deze rush naar éénkamerappartementen eerder als een noodoplossing dan een echte keuze voor mensen met een laag inkomen. Mensen die het iets breder hebben, kiezen gemakkelijker voor een huis: “Wellicht vallen mensen terug op éénkamerappartementen omdat twee slaapkamers te duur uitvallen.” Hij hoopt dat de hervorming van de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) aan deze behoeften van de bevolking zal voldoen: “De overheid wil vooral appartementen met twee of drie slaapkamers eerder dan één. Dit is een bijzonder geïdealiseerd betoog: beleidsmensen associëren de kwaliteit van huisvesting met het aantal slaapkamers. Nu, als twee slaapkamers te duur zijn voor jonge gezinnen en zij moeten terugvallen op één slaapkamer, dan worden de mensen met de laagste inkomens getroffen. Wij vragen om meer flexibiliteit, zodat in sommige gevallen ook tweekamerappartementen van 75 m² kunnen worden aangeboden. We zitten vandaag aan 85 m². Hiermee staan we nog ver van de Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 19

tweekamerappartementen van 30 m² in Parijs of Londen. 10 m² minder is wel een verschil voor een gezin dat een nieuwe woning wil kopen.” Privé sociale woningen Om in het Brusselse Gewest betaalbare woningprijzen te verkrijgen, raadt Hugues Kempeneers aan om in te spelen op het aanbod, namelijk meer woningen creëren, vooral voor sectoren waar de vraag groot is. Voor sociale woningbouw kan de btw worden teruggebracht tot 6%, i.p.v. de klassieke 21%, maar deze fiscale bepaling geldt alleen voor openbare bedrijven. “Voor een gezin maakt het weinig uit of de woning door een openbare of privé operator wordt aangeboden”, stelt Pierre-Alain Franck. Hugues Kempeneers steunt zijn verzoek om “privé aannemers sociale woningen te laten bouwen met 6% btw. Dit zou de bouw van sociale woningen versnellen, iets waaraan het Gewest veel te weinig aandacht heeft besteed. We zitten met eindeloze wachtlijsten. Vooral deze bevolking heeft nood aan nieuwe huisvesting.” mensen met energie-uitrustingen die de 21e eeuw niet waardig zijn.” De renovatie van bestaand vastgoed aanmoedigen Volgens de heer Kempeneers beperkt de behoefte aan renovatie in het Brusselse Gewest zich in geen geval tot de sociale huisvesting: “Ongeveer 66% van de residentiële gebouwen in Brussel behoort tot energieklasse E of lager. Slechts 34% van de gebouwen werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht. Een energierenovatie is dus hoogst dringend. Er kwamen weer 30.000 jongeren op straat voor het klimaat, maar 60% van de uitstoot van broeikasgassen in het Gewest is te wijten aan de gebouwen.” Renovatie gaat gepaard met onderverdeling van woningen en een toename van het aanbod. Hugues Kempeneers vreest dat de verhuurders van woningen in Brussel bijzonder moeilijk te overtuigen zullen zijn: “In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt 60% van de woningen verhuurd en 40% door de eigenaar bewoond. In de andere gewesten is dit ongeveer 30% huurwoningen en 70% koopwoningen. Er dringen zich dus initiatieven op om verhuurders bewust te maken en ze te begeleiden.” Hugues Kempeneers Bovendien is het aanbod aan openbare sociale woningen aan een grondige renovatie toe. “De huurders van sociale woningen zijn het beu om meer lasten te betalen dan huur”, aldus nog de heer Kempeneers. “Zij hebben recht op kwalitatieve huisvesting en wij hebben de plicht om die te leveren. Vandaag is dit niet het geval. In bepaalde sociale woningen leven 20 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 Hij is overtuigd van de doeltreffendheid van stimuleringsmaatregelen zoals energie- en renovatiepremies: zij zouden bijdragen tot de energierenovatie en gepaard gaan met een positieve terugkeer naar de lokale economie. Toch oordeelt hij dat het Gewest voortaan veel meer de fiscale hefboom zou moeten inzetten. Ten tijde van de hervorming had de privésector al aanbevolen om eigenaars bij elke aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning onder bepaalde voorwaarden een belastingkrediet van ongeveer 20.000 € toe te kennen voor renovatiewerken, met een positief effect op zowel nieuwbouw als bePierre-Alain Franck staand vastgoed. “Om te voorkomen dat overheidsgeld in een ondergrondse economie zou terechtkomen in plaats van naar de gemeenschap terug te keren, werd aan de subsidiërende macht voorgesteld om de toegang tot het beroep van de aangesproken aannemers te controleren”, verduidelijkt Hugues Kempeneers. Hij licht wel toe waarom dit voorstel werd afgewezen: “De regering antwoordde dat de 20.000 euro afgetrokken registratierechten in de werkzaamheden zouden worden geïnjecteerd. Deze toelage heeft veel jonge mensen toegang gegeven tot een eigen woning.” Dit beaamt Pierre-Alain Franck: “Mensen die éénkamerappartementen kopen zijn de minst begoeden en zij investeren al hun geld in de aankoop. Er blijft niets over voor renovatie terwijl precies dit bestaand vastgoed kwalitatief laag scoort in het Brusselse Gewest en aan renovatie toe is.” Céline Fremault, de Brusselse minister van Leefmilieu en Energie, die ook bevoegd is voor Huisvesting en Levenskwaliteit, ontwikkelt momenteel een renovatiestrategie die de bouwsector van meet af aan in het denkproces heeft geïntegreerd. “Het succes van een overheidsbeleid berust op een vroegtijdig overleg met privé spelers en de verenigingssector, zodat iedereen er baat bij heeft”, besluit Hugues Kempeneers. ● Ophélie Delarouzée

Open Source Sociale media en bedrijven: vrienden of vijanden? F acebook viert zijn 15-jarig bestaan, een moeilijke leeftijd die veel waarnemers doet denken aan puberteit: een ingewikkelde mix van frisheid, ondeugendheid, incoherentie en naïviteit. De sociale media beperken zicht echter niet tot Facebook. Denk maar aan kanalen en platforms als Twitter, LinkedIn, Instagram, Snapchat, Tinder en ook Google, Booking.com of TripAdvisor. De sociale media danken hun sterke ontwikkeling aan een sociale en maatschappelijke rage. Maar bedrijven hebben deze media ook gebruikt voor marketingdoeleinden, waardoor het fenomeen economisch levensvatbaar of zelfs zeer winstgevend is geworden. Na decennia van monoloog ontdekken de ondernemingen de dialoog, met zijn deugden en gevaren. Wellicht elk bedrijf heeft ervan gedroomd duizenden ‘likes’ te verkrijgen, naast miljoenen followers. Vele bedrijven willen opvallen en deze nieuwe dimensie van de communicatie verkennen. Anderzijds staat het vandaag iedere consument en burger vrij om zijn mening te geven over alles, in volledige transparantie of verdoken achter een pseudoniem. Dit gaf aanleiding tot mooie initiatieven, zoals de solidariteitsbeweging ‘Je Suis Charlie’, maar ook andere minder eervolle evenementen. De ondernemingen zijn ondertussen gaan ontdekken dat er onder de zgn. ‘fans’ ook criticasters en tegenstanders konden zitten. Sindsdien hebben veel bedrijven hun oordeel herzien. Sommige blijven erin geloven en investeren. Andere proberen zich eruit terug te trekken, maar niemand kan de sociale media nog negeren. Handelaren, vrije beroepen, restaurants, hotels, lokale, nationale of internationale ondernemingen: ze worden allemaal geëvalueerd en beoordeeld. De mens is zoals hij is: nu liefdevol, dan vol haat, nu grootmoedig en dan enggeestig. De sociale media wordt de klankkast van zijn meningen en gemoedstoestanden, ten goede en ten kwade. Zulke commentaar is onuitwisbaar en blijft op het web circuleren. Een gelukkig leven is een verbonden leven Laten we ons niet meer afvragen of de sociale media positief of negatief zijn. Ze bestaan, ze blijven zich ontwikkelen, ze zullen veranderen, maar verdwijnen zullen ze niet. Bedrijven die gebruik maken van deze netwerken moeten ze blijven volgen. En bedrijven die er bang voor zijn, verspillen best geen tijd aan het vermijden of bestrijden ervan: ze moeten er mee leren omgaan. De sociale media zijn er voor al wie met de tijd leeft. En dit vereist dat we teruggrijpen naar een aantal basisprincipes: openheid, transparantie, integriteit, coherentie en aanleg voor anticipatie. Delhaize heeft dit net aan den lijve gevoeld, met de in de winkels aangeboden kleine bouwsteentjes, die op de sociale media hevige kritiek veroorzaakten wegens hun overvloedige plastic verpakking. Binnen enkele dagen legde de keten de actie stil en verontschuldigde zich met een vleugje humor. Er bestaan tientallen dergelijke anekdotes. Geen enkele handelszaak of bedrijf kan kwaadwilligheid echt tegengaan. Maar iedereen kan erop anticiperen. Iedereen moet beseffen dat verkoopacties, marketingcampagnes, maar ook attitudes en gedrag zullen worden beoordeeld en besproken door de klanten, die zich nu onverbiddelijk via de sociale media uitdrukken. Emmanuel Goedseels Partner Whyte Corporate Affairs Er bestaan uiteenlopende meningen over de voordelen van sociale media, maar één zaak staat vast: een bedrijf kan zijn eigen vijand worden door een gebrek aan waakzaamheid of anticipatie. Sociale media zullen zeker wijzen op elke actie die zogezegd niet overeenstemt met de maatschappelijke verwachtingen. Dit kan snel uit de hand lopen. Het bekende gezegde ‘een gelukkig verborgen leven leiden’ is vandaag meer dan ooit voorbijgestreefd. We zijn dus gedwongen actie te nemen, ook al weten we dat we gezien zullen worden. Laten we ons daarop voorbereiden en deze situatie in onze economische en commerciële ontwikkeling opnemen. Een hele uitdaging! ● Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 21

Publireportage Mabru op weg naar een 100% groene markt Een referentie worden op het vlak van ecologie en maatschappelijk engagement? Dit is althans de uitdaging die de Vroegmarkt en haar beheerder, de vzw Mabru die in opdracht van de stad Brussel werkt, zichzelf hebben gesteld. Deze evolutie is al sinds 2016 aan de gang, maar afgelopen jaar kreeg het project een aanzienlijke impuls. U leest hier een update over de resultaten en de toekomstige projecten. E ind februari huldigden Mabru en Engie de eerste carport op zonne-energie voor vrachtwagens in. Meer dan 8.000 fotovoltaïsche panelen (samen 13.300 m²) vormen vandaag de daken van 9 vrachtwagencarports op de parking van Mabru. Deze nieuwe installatie verbetert de ecologische voetafdruk van Mabru en draagt bij tot de productie van hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 100% van de door de nieuwe panelen geproduceerde energie wordt trouwens in het distributienetwerk geïnjecteerd. De 2.200 MWh die de installatie jaarlijks produceert, stemt overeen met het jaarlijkse verbruik van nagenoeg 630 gezinnen. Ze voorkomt de uitstoot van meer dan 880 ton CO2 per jaar. Engie financierde alle installaties (zowel de zonnepanelen als de carports) via het stelsel van de derde-investeerder. Na 10 jaar wordt Mabru hier eigenaar van. Milieuvriendelijk vastgoedbeheer Dit indrukwekkende project vervolledigt het bestaande zonnepanelenpark dat vorig jaar werd ingehuldigd. “Mabru heeft niet zitten wachten tot het klimaat in de mode was om actie te ondernemen”, stelt Laurent Nys, Directeur van Mabru. “Al jaren zetten we ons in om de markt zo milieuvriendelijk mogelijk te maken. Hiervan getuigt ons beleid voor de terugwinning van hout, karton en plasticfolie. Met de zonnepanelen zetten we natuurlijk een grote stap vooruit.” Als eerste stap in het actieplan van Mabru gingen zonnepanelen de daken van de gebouwen bedekken. “Toen dachten we dat het bouwen van een overdekte ruimte voor het laden en lossen van goederen een interessante optie zou kunnen zijn. En zo ontstond ons carportLaurent Nys (links) en Michel Barnstijn op de daken van Mabru. project, in samenwerking met Engie”, vertelt Michel Barnstijn, Voorzitter van Mabru. Zijn totale capaciteit van 4.6 MWp maakt van het Mabru zonnepanelenpark het grootste in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Samen met de eerste installatie, die al operationeel is, voorziet het geheel in het energieverbruik van meer dan 1.200 gezinnen. Mabru heeft niet zitten wachten tot het klimaat in de mode was om actie te ondernemen Maar er is meer: in het voorjaar is Mabru van plan om de laatste glasvezelkoepels te vervangen door zonnepanelen. Op langere termijn overweegt de directie bovendien een vergunning om de ‘straten’ van de markt eveneens met zonnepanelen te bedekken. “Dit zou nog meer energie produceren en bovendien een groot comfort betekenen voor de handelaren die buiten werken. Deze structuur zou de groenten en fruit ook beschermen.

Die zijn zeer kwetsbaar”, zegt Laurent Nys. “Binnen de hallen gebruiken we kleine elektrische voertuigen. Verder hebben we de koelinstallaties vernieuwd om het energieverbruik te doen dalen. Geleidelijk aan evolueren we naar een 100% groen vastgoedbeheer van de site. Voor ons is het belangrijk de ecologische voetafdruk te verminderen.” Een duurzaam maatschappelijk engagement Ook op sociaal niveau wil Mabru optreden als een ‘parapublieke’ speler. De Vroegmarkt is trouwens een van de voornaamste aanbieders van laaggeschoolde banen in de hoofdstad. “De vraag naar dit soort werk is aanzienlijk, in Brussel. We werven bijvoorbeeld werknemers aan die geen diploma hebben of die nauwelijks een van de landstalen spreken”, aldus Michel Barnstijn. Jaar na jaar worden ze getraind, ontwikkelen ze nieuwe vaardigheden en kunnen ze doorgroeien. Zogenaamde ‘artikel 60’-mensen van het Brusselse OCMW staan in voor het schoonhouden van de site. “We zijn betrokken bij de re-integratie van werkzoekenden op de arbeidsmarkt. Wij willen optreden als een sociale lift en mensen in precaire situaties een kans geven”, verduidelijkt Michel Barnstijn. Bovendien woont 90% van de werknemers Mabru en Engie hebben een eerste carport op zonne-energie voor vrachtwagens ingehuldigd. Ik hoop dat we andere markten kunnen inspireren van de Vroegmarkt in de omliggende gemeenten. “De tewerkstelling van Brusselaars in Brussel bevorderen, dat vinden wij belangrijk. Wij geven de voorkeur aan korte bevoorradingsketens en ondersteunen ook de lokale tewerkstelling”, verklaart Laurent Nys. Mabru trekt ook ten strijde tegen voedselverspilling met het DREAM-project (Distribution et Récupération des Excédents Alimentaires à Mabru). Dit gebeurt in samenwerking met het OCMW Brussel. Elke dag wordt een ton voedsel dat niet meer kan worden verkocht maar nog steeds eetbaar is, teruggewonnen en verdeeld onder een zeventigtal verenigingen. Michel Barnstijn: “Louter ecologisch betekent dit dat meer dan een ton voedingswaren dagelijks niet wordt verspild, waardoor bovendien minder afval dient te worden verwerkt. De herverdeling van verse groenten en fruit is ook belangrijk op sociaal vlak en voor de gezondheid voor talrijke Brusselse gezinnen die in moeilijkheden verkeren.” Vooruitstrevend De omzet van de Vroegmarkt is de afgelopen vijf jaar enorm gestegen. Dit bewijst dat milieu- en maatschappelijke betrokkenheid hand in hand kunnen gaan met winst. “Natuurlijk vergt die tijd en investeringen. Voor een bedrijf is het veel gemakkelijker om niets te doen, om contracten uit te besteden of zich geen zorgen te maken over afvalbeheer. Wij houden er een andere filosofie op na en we zijn trots op de ondernomen acties. Meerdere delegaties zijn onze carport met zonnepanelen komen bezichtigen. Ik hoop dat we andere markten kunnen inspireren en overtuigen om ook die weg in te slaan”, zegt Michel Barnstijn. Laurent Nys besluit: “De Markt 2.0 vereist de invoering van een innovatief en milieuvriendelijk beleid. In de komende 10 jaar blijven we investeren om onze vooruitstrevende positionering te behouden. Er komt bijvoorbeeld een nieuw videobewakingssysteem voor meer veiligheid op de site. En we overwegen de vervanging van alle voertuigen, de installatie van laadpalen voor de handelaars enz. De Vroegmarkt wil een trendsetter zijn van deze omwenteling in Europa.” Informatie: www.mabru.be

Internationaal CE-markering in 6 stappen U ziet dit acroniem waarschijnlijk dagelijks op heel wat producten staan: de CE-markering. Wat betekenen deze twee letters? Wie kan of moet ze aanbrengen? Op welke producten? Ook op de uwe? D e CE-markering staat voor ‘Conformité Européenne’ en moet op bepaalde producten worden aangebracht voordat ze in de Europese Economische Ruimte mogen worden verkocht. De markering bewijst dat het product voldoet aan de veiligheids-, gezondheids- en milieubeschermingseisen van de EU. De conformiteit van het product moet een beoordeling ondergaan voordat de markering wordt aangebracht. Zo nodig moet deze conformiteit door een "aangemelde instantie" worden vastgesteld. De CE-markering is verplicht voor producten die zijn opgenomen in sectorale richtlijnen en verboden voor andere producten. Ze betreft onder meer speelgoed, elektrische apparatuur, machines, medische hulpmiddelen, liften, persoonlijke beschermingsmiddelen, bouwmaterialen, meetinstrumenten, enz. Om de CE-markering te kunnen aanbrengen, moet een technisch dossier worden samengesteld dat aantoont dat het product aan alle EU-eisen voldoet. Het is de verantwoordelijkheid van de fabrikant om dit aan te tonen, namelijk door de 6 onderstaande stappen te volgen: 1. Bepaal de EU-eisen die van toepassing zijn op het product: deze eisen zijn aangegeven in Europese richtlijnen voor verschillende producten of sectoren. 2. Controleer of het product aan de specifieke eisen voldoet: de fabrikant heeft tot taak om te controleren of het product aan alle eisen van de Europese wetgeving voldoet. Als er geharmoniseerde Europese normen voor het product bestaan en als het bedrijf deze tijdens het productieproces naleeft, wordt het product verondersteld aan de normen te voldoen. 3. Controleer of het product door een aangemelde instantie moet worden getest: voor sommige producten moeten de aangemelde instanties controleren of het product aan de specifieke technische eisen voldoet. Dit is niet voor alle producten verplicht De Nando-databank bevat in formatie over de aangemelde instantie waarmee contact moet worden opgenomen: ec.europa.eu/growth/ tools-databases/nando. 4. Test het product: als het niet door een onafhankelijk orgaan moet worden gecontroleerd, dient de fabri kant ervoor te zorgen dat zijn product aan de technische eisen voldoet. In het bijzonder moet zij de potentiële risico's van het gebruik ervan beoordelen en rapporteren. 5. Stel het technisch dossier op: het moet alle documenten bevatten waaruit blijkt dat het product aan de technische eisen voldoet. 6. Breng de CE-markering aan en stel een verklaring van conformiteit op: de CE-markering moet zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar zijn. Indien een aangemelde instantie aan de derde fase heeft deelgenomen, moet haar identificatienummer worden vermeld. De fabrikant moet een EU-conformiteitsverklaring opstellen en ondertekenen waarin hij verklaart dat het product voldoet aan alle wettelijke eisen. Fabrikanten zijn verplicht de conformiteit van producten te waarborgen en de CE-markering aan te brengen, maar importeurs moeten ervoor zorgen dat de producten die zij in de handel brengen aan de toepasselijke eisen voldoen en geen risico's voor de Europese consument inhouden. De importeur moet controleren of de buiten de EU gevestigde fabrikant de nodige maatregelen heeft genomen en of de documenten op verzoek kunnen worden voorgelegd. Eenmaal een dergelijk product CE-gemarkeerd is, kan het vrij op de Europese markt circuleren zonder dat er enige formaliteit, nationale veiligheidsnorm of nieuwe test kan worden opgelegd. ● Bron: Europese Commissie. Info: Jean-Philippe Mergen tel. 02 210 01 77 e-mail: jpm@beci.be 24 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 © Getty

Internationaal 5 tips om naar de VS te exporteren Lucio Miranda is directeur van ExportUSA. Dit adviesbureau helpt buitenlandse bedrijven de Amerikaanse markt te betreden. Miranda haalt vijf essentiële punten aan die u best in acht neemt om moeilijkheden te voorkomen. 1. Verzorg uw presentatie-pitch. U krijgt geen tweede kans om een goede eerste indruk te maken! Deze leuze geldt des te meer in de Verenigde Staten. De ‘pitch’ (of ‘elevator pitch’) duurt meestal niet langer dan een minuut en moet overtuigend overkomen bij een groep klanten en investeerders die de lokale markt per definitie beter kennen dan u. U kunt zichzelf op een vlotte manier voorstellen om de sfeer te ontspannen, maar blijf vooral serieus tijdens de presentatie! Begin niet over je eigen verhaal maar bespreek meteen de kern van de zaak. Het is de bedoeling om een direct voordeel van uw product of dienst – zo bijvoorbeeld winstgevendheid of snelheid – in de verf te zetten. Zet ook alle kansen aan uw kant door vooraf hardop te oefenen. 2. Vermijd elke vorm van de wazigheid. Wellicht zal uw presentatie vragen oproepen. Reacties zoals “we hebben dit geval nog niet onderzocht” of “we voorzien deze stap over een paar maanden” worden in de Verenigde Staten niet goed ontvangen. De lokale mentaliteit vereist bovendien dat u het Amerikaanse ecosysteem begrijpt om uw toegevoegde waarde en troeven aan te tonen. Win informatie in over uw concurrenten. Raadpleeg bijvoorbeeld lokale kamers van koophandel of federaties voor een lijst van de bedrijven die actief zijn in uw sector. Voor verdere informatie kunt u ook een bedrijf opbellen en verdere toelichtingen vragen over een product en zijn voordelen. 3. Denk eerder aan het heden dan aan de toekomst. Amerikanen willen concrete antwoorden en resultaten. Zeg nooit dat u van plan bent om een product te verbeteren of in de nabije toekomst uw ontwikkelingsplannen aan te kondigen. De toehoorders zullen dan vragen om later terug te komen. Tracht die mensen te overtuigen met maatregelen die al zijn genomen. Zo toont u aan hoe uw product of dienst voldoet aan een bestaande behoefte. 4. Denk aan het ‘service’ concept. Europese ondernemingen focussen vooral op productoptimalisatie en verwaarlozen vaak het marketing- en communicatie-aspect. In de Verenigde Staten is service uiterst belangrijk. U moet dus al antwoorden klaar hebben op vragen als: wie is er verantwoordelijk voor de verkoop en de dienst na verkoop? Hoe gaan we te werk als een product moet worden vervangen of aangevuld? Kan een defect product worden geretourneerd? Benader al deze onderwerpen op een pragmatische manier. Beter nog: bied ze aan met een service die een glimlach en dynamiek opwekt. 5. Het contract is het enige dat telt. Zelfs als er onderhandelingen aan de gang zijn, wordt niets bereikt zolang niets is ondertekend. Een mail ter bevestiging van een bestelling volstaat niet: in de Verenigde Staten is alleen een overeenkomst geldig! Dit contract laat u opstellen met de hulp van een Amerikaanse advocaat. Doe in geen geval een beroep op een Belgische advocaat. Verwacht ook niet bij de eerste ontmoeting een contract te ondertekenen. Gezien de omvang en het concurrentievermogen van de markt, zullen sommige Amerikanen de tijd nemen om u te leren kennen en om inzicht te krijgen in uw potentieel alvorens een contract te ondertekenen. Onderhandelingen kunnen enige tijd aanslepen. Dat geldt ook voor de naleving van een aantal wettelijke aspecten van de uitvoer. Eenmaal alles geregeld is, draait de business meestal sneller dan in Europa. En dat is een troef. ● Géry Brusselmans Verdere stappen: Lucio Miranda organiseert het seminar ‘Export USA – 360°’ op 13 maart om 10 uur bij Beci, Louizalaan 500, 1050 Brussel. Informatie en inschrijvingen (gratis voor Becileden): events@beci.be. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 25 © Getty

BEST DATA Business Intelligence for media, entertainment, e-commerce and retail More information on www.lefac.com or call us now +32 2 737 70 20 The reference information portal dedicated to the communication sector

Grow Your Business De ondernemersgeest, wat is dat nu eigenlijk? Giles Daoust, CEO van de firma Daoust, is gasthoofdredacteur van dit nummer. Hij creëerde voor ons een dossier over ondernemen, door ondernemers. T oen Brussel Metropool mij de kans bood om gasthoofdredacteur van dit nummer te worden, vernam ik dat ik me aan het thema "Grow your business" moest houden. Breed en moeilijk. Een ware uitdaging! Ik ben niet meteen een voorstander van kookrecepten en andere managementboeken. Die vertellen je natuurlijk hoe je een startup opricht, je activiteiten ontwikkelt of een verrukkelijk drijvend eiland voorbereidt. Al je hoeft te doen is… Giles Daoust is bekend als CEO van het uitzendkantoor en human resources-bedrijf Daoust, waar hij de derde generatie vertegenwoordigt. In 2018 werd Giles Daoust verkozen tot Young Top Manager of the Year. Als multi-ondernemer is Giles Daoust bovendien filmproducent, stripscenarist, columnist en, last but not least, regisseur van de Ommegang in Brussel. Als ondernemer put ik mijn inspiratie ergens anders. Inspiratie gaat overal schuil. En meestal zijn de beste ideeen ver van de directe context van uw bedrijf te vinden. Persoonlijk (en ik ben blijkbaar niet de enige, zie het interview met Sébastien Morvan van het Brussels Beer Project), vind ik inspiratie in biografieën. De meest diverse, trouwens: ‘celebs’ uit de media (David Geffen, Steven Spielberg, Michael Ovitz ...), ondernemers (Musk, Jobs, Bezos ...), of politici (Hollande, Trump, Poetin ... als niet te volgen voorbeelden!) De zakenpers levert ons regelmatig interviews met bedrijfsleiders. Helaas reageren die meestal op een of ander nieuws. Ze focussen dus van nature op de korte termijn. En ze zijn vaak doorspekt met marketing, of zelfs gezwets. Wat mij interesseert is te weten WIE deze leiders zijn, wat hen motiveert, begeleidt, inspireert, doet evolueren en – in het verlengde daarvan – in staat stelt om ... "hun bedrijven te doen groeien" (en kijk, hiermee vond ik de link met het opgelegde thema!) Met de hulp van Emmanuel Robert en Elisa Brevet heb ik daarom een lijst met vragen opgesteld waarmee Elisa naar een vijftiental managers en ondernemers uit allerlei sectoren stapte. Het enige gemeenschappelijke kenmerk is dat ze allemaal in de privé actief zijn (we hebben beslist hier geen overheidsorganen aan bod te laten). Via deze vragen over hun parcours, hun "defining moments", hun mislukkingen (heel belangrijk!), hun inspiratiebronnen of de boeken die ze lezen, hebben we getracht portretten te schetsen (althans van hoe ze zich aan ons hebben voorgesteld). Het is resultaat is vanzelfsprekend "impressionistisch". Het bestaat uit kleine kleuraccenten uit de meest relevante (of ondeugende) antwoorden. En het mocht nooit langer zijn dan een bladzijde. Om deze interviews op te vrolijken heb ik een beroep gedaan op de levendige humor van Pierre Kroll, die mij vorig jaar het genoegen deed om de Ommegang te schetsen, het historische Brusselse schouwspel dat ik nu al een twaalftal jaren ensceneer. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 27 © Reporters

Tijdens een redactievergadering – van links naar rechts: Giles Daoust (gasthoofdredacteur), Erick Thiry (Business Relations Intelligence Beci), Emmanuel Robert (Media Coordinator Beci) en Elisa Brevet (freelance journalist). Ons familiebedrijf Daoust vierde zojuist zijn 65ste verjaardag. Het werd opgericht door mijn grootvader Albert Daoust in 1954 en groeide dankzij mijn vader Jean-Claude Daoust. Ik kreeg vijf jaar geleden de kans om het roer over te nemen. We hebben doorheen deze 65 jaren familiaal ondernemerschap al vele malen gediscussieerd over wat nu echt kenmerkend is voor de zogenaamde "ondernemersgeest". De interviews voor dit nummer hebben mij ontroerd om de tientallen karaktereigenschappen, persoonlijke ervaringen en inspiratiebronnen die bepalend zijn voor onze dierbare ondernemersgeest. Zowel in een startende onderneming, een familiebedrijf en een internationaal bedrijf als in een brouwerij of een managementschool is de ondernemersgeest springlevend, met grote successen als gevolg. Veel leesgenot! ● Giles Daoust, CEO van Daoust 28 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 Na de redactievergadering kwam Giles Daoust aan bod voor een podcast. Zijn interview is te beluisteren op www.beci.be/ podcast/bruxelles-metropole . Met Olivier Willocx, CEO van Beci (in het midden) © Reporters

Grow Your Business "Mijn vrienden beweren dat ik me als een spons gedraag" Eric Everard CEO van Easyfairs, beursorganisator en beurshalmanager Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Ik lanceerde de Studentenbeurs en de bijhorende tijdschriften in 1986, tijdens mijn laatste masterjaar aan de Louvain School of Management. Ik ontving mijn eerste loon toen mijn startup eindelijk de middelen had om mij te betalen: vier jaar later. Het "doorslaggevend ogenblik" in uw beroepsleven? Mijn vrienden beweren dat ik een spons ben. Deze nieuwsgierigheid blijft aanwezig, het is een gemoedstoestand. Ik ben ergens een mix van mijn eigen persoonlijkheid en van de mensen die ik ontmoet. Uw grootste succes in het beroepsleven? Ongetwijfeld Easyfairs en haar managementteam! Uitgaande van helemaal niets en met één euro op zak, is het mij gelukt om in twintig jaar tijd een groep van 750 mensen samen te stellen, jaarlijks meer dan 200 beurzen te organiseren in twintig landen, en dit alles dankzij het beheer van een managementteam dat sinds het begin vrijwel onveranderd is gebleven. Uw grootste tegenslag? Ik onderneem elke maand en dus heb ik al tientallen keren pech gehad! Zo bijvoorbeeld de overname van de "Best of Group" op 16 augustus 2001. Drie weken voor 11 september. De timing kon echt niet slechter. Daarnaast heb ik bij deze overname twee vergissingen begaan. Ik heb geen grondige audit uitgevoerd en ik had een totaal verkeerd beeld van de ethiek en de kwaliteit van het management. We hebben onze medewerkers systematisch aangemoedigd om risico's te nemen, en reikten zelfs een ‘award’ uit voor de meest spectaculaire mislukking van het jaar. Wat is uw super-troef? Ik delegeer absoluut alles! Ik werk dus maar acht maanden per jaar. Dat geeft tijd om na te denken over nieuwe projecten ... Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor werk had u dan graag gedaan? Naast mijn huidig beroepsleven heb ik altijd al twee fantasieën gekoesterd. Ik had graag een geweldige vastgoedontwikkelaar willen zijn. Vanuit het niets of het lelijke iets opbouwen dat blijvende schoonheid uitstraalt, da’s mijn ding. Mijn andere droom? De beste bakkerij- en banketbakkerijketen ter wereld te creëren. Wat zijn uw hobby's? Ik heb er meerdere, maar vooral wandelen: in de winter in de bergen, met een zeehondenhuid om me warm te houden, of in de zomer, met een rugzak en overnachtingen in schuilplaatsen. Ik heb al mijn belangrijke beslissingen genomen tijdens wandelingen in bergen of bossen. Uw favoriete boek? "La Grève", van Ayn Rand. Een boek dat je leest en herleest. Alle politici hadden dit boek moeten lezen. Het licht op prachtige wijze toe hoe ondernemers bijdragen tot de ontwikkeling van de samenleving. Wat is uw favoriete plek in Brussel? Het Zoniënwoud: 5000 hectare natuur, rust en vrijheid op steenworp van onze stad. Absoluut uniek in de wereld. Welk advies zou u uzelf aan het begin van uw carrière geven? Ik heb te veel willen uitproberen. En ik aarzelde te veel. Ik zou mezelf dan ook aanraden om sneller op zoek te gaan naar het unieke concept waaruit ik zou groeien. Me meer focussen dit concept. Het moet een obsessie worden! Uw stelregel, uw favoriet citaat? "Door in zijn dromen te blijven geloven, verwezenlijkt de mens ze." (Hergé). ● Elisa Brevet Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 29

Grow Your Business “Stop kunnen zeggen terwijl je zin hebt om verder te gaan” Frédéric Rouvez Medeoprichter van de hoogkwalitatieve fastfood-restaurants Exki De uitdaging was toen ‘stop’ te kunnen zeggen, terwijl we vooral naar ‘nog’ hunkerden. De mislukking was vooral te wijten aan het cultuurverschil op de Amerikaanse markt. Stel je voor: een leverancier die zijn prijzen van de ene dag op de andere verhoogt, volatiele werknemers, een eigenaar die ons vraagt 1 miljoen dollar op een Amerikaanse bankrekening te storten, buitensporige marktprijzen, gebrek aan vertrouwen en loyaliteit ... Dat konden wij niet aan. Wat is uw super-troef? Het vermogen om in een team te werken: wij zijn een van de weinige bedrijven die na verloop van tijd nog twee medeoprichters aan het roer hebben. Uw grootste zwakte? Dat we met z’n tweeën zijn. Paradoxaal genoeg is onze kracht ook onze zwakte. Twee mensen aan de top, dat zorgt voor extra moeilijkheden en complexiteit. Wij zijn erg verschillend. Meestal zitten we op dezelfde golflengte, maar soms niet. Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor werk had u dan graag gedaan? Als kind wilde ik wetenschapsfilosoof worden. Maar op 17-jarige leeftijd wilde ik later een eigen bedrijf oprichten. Ik heb dan ook het uiterste gedaan om dit te bereiken. Waar haalt u inspiratie uit? Uit de kunst. Het vermogen om te creëren en te innoveren fascineert mij. De meeste kunstenaars die ik bewonder, zoals David Hockney, zijn zelf grote deskundigen in de kunstgeschiedenis. Vandaag heeft iedereen het over ontwrichting of disruptie: in de zakenwereld, onder hedendaagse kunstenaars, tussen generaties … Ik hecht daar geen geloof aan. De wereld breekt constant met zijn verleden. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? 9 januari 2001, de opening van het eerste verkooppunt, aan de Naamse Poort. Ik had toen net een geweldige baan opgegeven om Exki in het leven te roepen. Een CFO zei tegen mij: "Je bent gek om alles voor een sandwich te laten varen. Koop een schort en begin thuis wat te koken”. Uw grootste succes in het beroepsleven? Het succes bij de opening van het eerste restaurant. We waren enorm ongerust. Maar we realiseerden 114.000 Belgische frank aan inkomsten, meer dan we ons hadden kunnen voorstellen. Uw grootste tegenslag? Exki in de Verenigde Staten. 30 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 Uw favoriete boek? Het werk van Balzac, zo ongelooflijk krachtig. Ik lees veel, maar steeds filosofie of literatuur. Boeken over zakendoen en bedrijfsbeleid spreken mij weinig aan. Wat is uw favoriete plek in Brussel? Vini Divini, een restaurantje waar amper 27 klanten binnen kunnen. Ik ga aan de toog zitten, vlak tegenover de chef, en wij vinden recepten nieuw uit. Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Ze zijn mislukt omdat ze niet met een droom zijn begonnen” (William Shakespeare). ● E. Bv.

Grow Your Business "Bovenal kennis overdragen en delegeren" Pierre Marcolini Ondernemer en banketbakker chocolatier, Huis Pierre Marcolini Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? In de Brioche d'Or, een zeer mooie banketbakkerij in de Vanderkindere wijk. Ik ben vrij jong beginnen werken, op 17-jarige leeftijd. Als jonge werker banketbakker was ik toen nog niet met chocolade bezig. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Toen ik 14 was en in het Anderlechtse COOVI/ CERIA terechtkwam. Ik heb mijn bagage neergezet en wist plots dat ik daar moest zijn. Zonder het te beseffen, werd dit de belangrijkste beslissing in mijn leven. De tweede grote mijlpaal was de Wereldbeker 1995. Ik werd toen uitgeroepen tot wereldkampioen gebak en chocolade. Dat was het begin van een zekere faam … en van het succesverhaal. Uw grootste succes in het beroepsleven? Zeker en vast het team en het internationale merk die ik tot stand heb kunnen brengen. Ik ben bijzonder trots op de naam en faam. Het team onderscheidt zich door zijn creatieve ingesteldheid en een unieke knowhow, afgeleid van de cacaoboon. Vandaag is dit allemaal mode en marketing, maar 18 jaar geleden begon alles met een visie. Uw grootste tegenslag? Een te snelle start met sommige projecten. Het kost enorm veel energie en tijd om een merk op te bouwen. Toen ik dus een tweede wilde lanceren – "Les Tartes de Pierre" – beging ik een blunder! Wat is uw super-troef? Vrijgevigheid en empathie. Ik begon op mijn zestiende te werken. Ik verliet het ouderlijk huis en opende de ogen op de wereld. Wat is vandaag uw grootste uitdaging? De succesvolle ondernemer moet groeien zonder zichzelf te verloochenen. We vormen een hecht team maar blijven ambachtslieden. Ambachtelijk werk vereist een zekere mentaliteit: we moeten de kennis willen overbrengen en delegeren. Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor werk had u dan graag gedaan? Ik zou in elk geval in de food of wijnsector hebben gewerkt, en dan vooral in de aromatische dimensie ervan, want die roept in mij de meeste emoties op. De band met productie en grondstoffen is het belangrijkste. Uw favoriete boek? Mijn eerste boek over chocolade, van M. Escriba, een merkwaardige Spaanse chocolatier. Ik ben opgegroeid in het “gestolen recepten systeem". Als de chef even weg was, liepen we met zijn receptenboekje in het geniep snel naar de copier bij de plaatselijke boekhandel, om de recepten te stelen, uiteraard. Wanneer ik dan een banketbakkerij binnenstapte, vroegen de mensen eerst naar de recepten die ik had. Een soort ruiltraditie, want veel boeken waren er niet. Uw lievelingsfilm? "Babette's Feast", geregisseerd door Gabriel Axel. Voor mij blijft deze film de verheerlijking van al het genot dat met eten en smaak gepaard gaat. Rond deze tafel vergaart zich de meest onwaarschijnlijke combinatie van calvinistisch Noord-Europa en sensueel Zuid-Europa, twee totaal verschillende werelden. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? "Veel moed, Pierre!” Uw stelregel, uw favoriet citaat? "Kunst is mooi als hand en hart samenwerken". (John Ruskin). ● E. Bv. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 31

Grow Your Business “Minder en beter!” Julien Vandeleene CEO van BePark, park sharing specialist leven: ik besteedde mijn tijd aan fondsenwerving. Ik wist wel dat het bedrijf nog niet volwassen en winstgevend genoeg was, maar zo'n schitterende kans kon ik niet laten voorbijschieten. Uiteindelijk kwam de deal niet tot stand. Ondanks de teleurstelling hebben we ons herpakt en zijn we erin geslaagd een positieve cashflow, een gezond team en een nieuw product tot stand te brengen. Uw grootste tegenslag? Ik was te weinig gefocust tijdens de eerste drie jaar van BePark omdat ik voortdurend op zoek was naar nieuwe kansen. Dat ging alle kanten uit: we trokken naar Spanje toen we nog niet winstgevend waren. In Frankrijk ontwikkelden we een ander bedrijfsmodel. We creëerden gelijkaardige producten zonder rekening te houden met de eigenheden van elke markt. Wat is uw super-troef? Ik ben erin geslaagd van koers te veranderen. Sinds 2011, is het bedrijf ingrijpend veranderd, met een nieuwe visie, technologie en aanpak. Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor werk had u dan graag gedaan? Ik had graag architect of projectontwikkelaar willen zijn. Ik waardeer het creatieve luik, naast de vastgoeddimensie en het idee dat iets in de toekomst verder zal blijven bestaan. Het is een complex beroep, een combinatie van de esthetiek in design met de eerder Cartesiaanse, ergonomische en modulaire aspecten. Een mooie uitdaging! Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Ik behaalde een masterdiploma in business creation. Mijn scriptieproject besprak de oprichting van een bedrijf dat veiligheidsafdekkingen voor zwembaden zou verkopen. Ik heb 4 innovatieve high-end producten ontwikkeld. Toen ik afgestudeerd was, heb ik een BVBA opgericht en de grote stap gezet. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? In 2010, toen ik besloot om BePark op te richten. Ik stopte met de zwembaden. Ik keerde mezelf geen bezoldiging meer uit, huurde een kantoortje en bestelde twee Dell computers. Het werden 24-uursdagen volledig gewijd aan BePark. Het idee was al twee jaar aan het rijpen. Tijdens een reis in Boston ontdekte ik het delen van parkeerplaatsen tussen particulieren. Ik vond dat geweldig! Uw grootste succes in het beroepsleven? Onlangs werden we bijna overgekocht door een grote groep. In die dagen heb ik mijn aandacht afgeleid van het bedrijfsWaar haalt u inspiratie uit? Jeff Bezos beschouw ik als een echt voorbeeld. Hij is er de afgelopen tien jaar in geslaagd om zijn bedrijf voortdurend te heroriënteren tot het wereldleider werd in zijn sector. Vandaag richt ik me tot mijn raad van bestuur die mij dagelijks uitdaagt. Augustin Winnie van Caméléon helpt mij bijvoorbeeld veel bij de ontwikkeling van de onderneming. Uw favoriete boek? “Lean Start-up”, van Eric Ries. Ik las dit boek in 2015. Het hielp me om terug te grijpen naar het fundamentele, me opnieuw te concentreren op wat echt belangrijk is. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Ik heb te veel paden willen bewandelen. Vandaar: minder en beter! Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Ze wisten niet dat het onmogelijk was, en hebben het dus gedaan” (Mark Twain) ● E. Bv. 32 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

Grow Your Business “Blijf bij je core business” John Martin CEO van familiebedrijf en hotelgroep Martin’s Hotels Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Ik ben op 18-jarige leeftijd beginnen werken bij drie grote Britse brouwers: Guinness, Scottish & Newcastle en Courage. Ik leerde daar het vak van A tot Z, van het brouwproces in de fabriek tot en met de levering. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? In de jaren 2000, toen we Schweppes hebben verkocht. Dat was een mijlpaal. Toen ik drie jaar oud was, is ons gezin naar het buitenland vertrokken om de Franse dochteronderneming over te nemen. Wij woonden net boven de opslagplaats. Elke morgen werd ik wakker met het gerinkel van de flessen. Deze verkoop werd de officiële start van de groep in het hotelwezen. Uw grootste succes in het beroepsleven? Het mooiste succesverhaal is altijd en voor altijd wat integraal deel uitmaakt van ons DNA als ondernemer: het creëren van banen, het dagelijkse bestuur. We vertegenwoordigen nu 500 directe banen, en naar schatting 500 indirecte banen. Uw grootste tegenslag? Waarschijnlijk het vertrouwen dat ik heb gehad in mensen die mij bepaalde zaken hebben doen geloven. Onder de kleine mislukkingen was er de creatie van een parfum dat ik op de markt heb gebracht met Tony Parker, de echtgenoot van Eva Longoria. Meteen een bestseller toen Sephora het uitbracht, maar dit viel niet in de smaak bij de reuzen van deze sector, en zij hebben mij dat betaald gezet. Ik heb me niet voldoende kunnen weren, want ik was buiten mijn domein getreden. Ik heb daaruit geleerd dat je best bij je core business blijft. Wat is uw super-troef? Menselijkheid. En we hebben een zeer gemengd personeel: een veertigtal nationaliteiten. Uw voornaamste zwakte? Ik ben ongeduldig! Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor werk had u dan graag gedaan? Piloot van een jachtvliegtuig. Ik voel niets voor oorlog, maar het beroep moet op zich wel boeiend zijn! Wat zijn uw hobby's? Ik leef volledig afgezonderd middenin een landelijke omgeving. Dit is geen toeval. Ik hou van de natuur, waar ik mijn batterijen kan opladen, afstand nemen. Ik ben erg gehecht aan natuur en bos. Dat heb ik waarschijnlijk aan mijn grootouders te danken. Tenslotte ben ik op een boerderij in de buurt van Antwerpen geboren. Doet u aan sport? Vroeger wel! Ik was enkele jaren lang de Engelse junior kampioen discuswerpen. Ik heb veel aan atletiek en rugby gedaan. Da’s het verleden. Uw favoriete boek? Toen ik jong was, las ik veel Kuifje en Engelse kinderboeken die systematisch een band hadden met natuur en dieren. Vandaag boei ik me eerder voor nieuws en kranten. Ik ben geabonneerd op Amerikaanse, Belgische, Franse en Engelse kranten. Zij geven mij een goed dagelijks overzicht van de pers. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Blijf in het beroep dat je hebt aangeleerd en waarin je optimaal presteert. Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Nooit naar achter, altijd vooruit.” Heb ik zelf uitgevonden. Tracht altijd lef te hebben en wees niet bang. ● E. Bv. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 33

Grow Your Business “Onafhankelijkheid, da’s niet te schatten!” Véronique Culliford CEO van IMPS, de onderneming die de rechten op het werk van Peyo beheert en uitbaat Uw grootste tegenslag? Wanneer we, in het begin van de jaren 90, de fabricage van Smurf-producten hebben willen opstarten. Mensen, wat een opdoffer! Wij hebben de productie in China uitbesteed en werden bedrogen. Wij hebben een enorme hoeveelheid goedkope producten laten produceren, maar het transport bleek plots peperduur en de goederen werden met veel vertraging geleverd … Wat is uw super-troef? Een onverwoestbaar positieve ingesteldheid! De voornaamste reden van het succes? Ik werk samen met mensen die eerbied opbrengen voor de personages. U kunt bij IMPS niet werken zonder doordrongen te zijn van het Smurfenconcept. Ik treed op als tempelbewaker. Wat is vandaag de grootste uitdaging? Een nieuwe reeks tekenfilms die in 2021 klaar moet zijn. Voor de eerste keer produceren we die zelf. Een overweldigend project! Wie beschouwt u als uw held? Toen ik in dit beroep ben begonnen, was ik de jongste en een van de weinige vrouwen. Ik heb vooral geleerd veel mensen te wantrouwen. Mijn vader blijft mijn inspiratiebron: hij heeft me alles aangeleerd en ik doe vandaag nog steeds wat hij zou hebben gewenst. Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Ik was 19 toen ik halftijds begon te werken in het bedrijfje van mijn vader, Pierre Culliford (alias Peyo). Ik had toen een andere halftijdse betrekking als secretaresse in een ambassade. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? In 1984, toen ik IMPS heb opgericht. Het bleef dezelfde job, maar dan wel als zelfstandige. Geleidelijk aan heb ik alle contracten overgenomen waarin de rechten op de Smurfen in elk land waren vastgelegd: Frankrijk, Duitsland enz. Na 1990 slaagde ik erin het beheer over te nemen van de wereldwijde merchandising, de tekenstudio en het audiovisuele luik. Uw grootste succes in het beroepsleven? In 1988, wanneer we onze audiovisuele rechten op de tekenfilms hebben teruggewonnen van de audiovisuele afdeling van Dupuis. Vanaf dat ogenblik waren we veel vrijer om contracten te negotiëren en te ondertekenen. Onafhankelijkheid, da’s niet te schatten. 34 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 Uw favoriete boek? “Leven na dit leven”, van Dr. Raymond Moody. Een boeiende studie over mensen die klinisch dood worden verklaard en dan weer opleven. Zonder dit boek zou ik verloren zijn gelopen, toen mijn papa is overleden. Ik stond enorm onder de indruk van dit boek, dat mij trouwens doorheen het rouwproces heeft geloodst. Vandaag ben ik 60 jaar oud. Mijn ouders zijn overleden. En mijn perceptie van de dood is veranderd. Uw lievelingsfilm? “2001, a Space Odyssey”, van Kubrick. Ik was toen totaal gefascineerd. Dit was iets totaal nieuws. Ik heb de film meerdere keren in de bioscoop gezien en zodra hij op tv komt, bekijk ik hem opnieuw, met mijn kinderen. De ontdekking van een onbekende wereld betovert mij. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Ik zou precies hetzelfde doen. Ik ga ervan uit dat vergissingen leerrijk zijn en dat de keuzes die wij maken ons brengen waar we moesten zijn. Nooit spijt hebben, dat is het voornaamste. Uw stelregel, uw favoriet citaat? Mijn leuze is “gezondheid, vreugde en geluk”. Typisch iets voor de maand januari, maar voor mij het ganse jaar door van toepassing! ● E. Bv.

Grow Your Business "Ik zou mezelf aanraden geduldiger te zijn." Brigitte Chanoine Rector van de Ichec Business School Wat is uw super-troef? Mijn dynamisme. Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? In Indianapolis, VS, in een Amerikaanse KMO waar ik op de afdeling Health & Safety werkte. Ik ben er twee jaar gebleven en daarna naar België teruggekeerd. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Twee mijlpalen in mijn carrière: de dag dat ik mijn doctoraalscriptie over de valorisatie van bedrijven verdedigde en toen ik rector werd van de Ichec, in 2008. Uw grootste succes in het beroepsleven? Toen we de internationale accreditatie hebben verkregen. Zoveel meer dan een persoonlijk succes: het succes van een heel team. Dit kwaliteitslabel is een van de mooiste verwezenlijkingen van mijn rectoraat. Op alle niveaus moesten kwaliteitsprocessen worden ingesteld en internationale deskundigen kwamen dit alles controleren. Uw grootste tegenslag? Valkuilen zijn er geweest. U weet wel: u koestert een project maar de restrictieve politieke context belemmert de ontplooiing ervan en uw vrijheid wordt gekortwiekt. Maar tot nu toe heb ik zulke toestanden zo goed en zo kwaad mogelijk kunnen overwinnen. Wat is vandaag de grootste uitdaging? De dagelijkse hordeloop, ondanks de moeilijkheden en valkuilen. Ik moet de school voortdurend in beweging houden, zo’n 400 mensen per dag (basisopleiding, voortgezette opleiding en werknemers). En uw voornaamste zwakte? Waarschijnlijk mijn bazigheid, in het hoger onderwijs ... Ik besef dat ik een mensenleider ben. Misschien net iets te veel. U weet wel, in de academische wereld … Kan soms contraproductief zijn. Ik werd door mijn collega's verkozen, maar op de dag dat ik niet langer rector ben, word ik weer hun gelijke ... Een heel ingewikkelde taak. Wie beschouwt u als uw held? In mijn beroep heb je dringend behoefte aan mentoren. Als leerkracht ben je niet echt voorbereid op deze job. Ik heb wijze mensen en adviseurs om me heen, zoals Étienne Davignon, de voorzitter van de Raad van Bestuur. Ze zijn echt niet talrijk. Ik beschouw ze als inspiratiebronnen. Uw favoriete boek? Ik lees vooral om te ontspannen. Systematisch voor het slapen gaan en non-stop wanneer ik met vakantie ben. Ik lees echt van alles. Ik ben net klaar met het boek van Adeline Dieudonné en ben ik begonnen met de jongste Goncourtprijs. Uw lievelingsfilm? Ik ga vaak naar de bioscoop, maar heb geen favoriete film. Wel hield ik onlangs heel veel van "Capharnaum", van Nadine Labaki, met Zaïn Al Rafeea: een buitengewoon diepgaande en uitdagende film. Ik vind het leuk om indrukwekkende films te zien, liefst samen met mijn man, mijn drie kinderen en hun metgezellen. Nadien zitten we samen om onze emoties te bespreken. Bijzonder leerrijk is dat. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Wat geduldiger te zijn! Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Hakuna Matata”, “Geen probleem” in het Swahili! ● E. Bv. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 35

Grow Your Business “Durf meer aan en vergeet je dromen niet” Joan Condijts Medeoprichter van LN24, een Belgische non-stop nieuwszender Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Na mijn diploma heb ik drie maanden gewerkt voor een organisatie die de Euro 2000 voetbal moest voorbereiden. Ik werd er aangeworven om o.a. voor de communicatie in te staan. Het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Het telefoontje dat ik kreeg om hoofdredacteur van L'Écho te worden. In die tijd stond ik aan het hoofd van de economische afdeling van de krant Le Soir. Het werd een echt keerpunt in mijn carrière: ik ben overgestapt van het middenkader naar het statuut van baas. Ik heb geen seconde geaarzeld. Uw grootste succes in het beroepsleven? Ik ben erin geslaagd om de strategische positionering van L'Écho te veranderen. We hebben een financiële en beurskrant omgetoverd tot een zakenkrant die openstaat voor politiek en cultuur. En toen zijn we lezers gaan winnen in plaats van ze te verliezen, in een sector die meestal de andere richting uitgaat. Uw grootste tegenslag? Ik heb te lang gewacht. Toen ik hoofd van de economische afdeling van Le Soir was, veranderde het management boven mij. Ik heb veel toestanden aanvaard. Ik had dit alles veel eerder een halt moeten toeroepen. Door het niet te doen, heb ik schade aangericht. Sindsdien begrijp ik hoe noodzakelijk het is om op het juiste moment beslissingen te treffen. Voelt u zich ondernemer? In den gronde ben ik een ondernemer. Maar ook ietwat ambivalent, dat geef ik toe. En ergens een beetje anti-conformistisch. Ik wil van niemand afhangen, dingen creëren en er zelf aan timmeren. Paradoxaal genoeg werd ik nogal conformistisch opgevoed. Voor mijn ouders betekende succes stabiel werk en een 36 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 fatsoenlijk salaris. Op 40-jarige leeftijd maakt mijn echte natuur een comeback … Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor werk had u dan graag gedaan? Ik wou dat ik architect had kunnen zijn. Dit stemt overeen met mijn persoonlijkheid, die een zeer pragmatische, haast wetenschappelijke kant combineert met dit creatieve aspect. Waaruit put u inspiratie? Ik denk dat mijn DNA als journalist er voor iets tussen zit: ik haal mijn inspiratie overal waar iets opgevangen, verdiept en gebruikt kan worden. Voor mij geldt alles als een aanleiding om de hersenen te doen nadenken en creëren. Ik heb dus geen bevoorrechte bron van inspiratie. Uw favoriete boek? “Les mémoires d’Hadrien”, van Marguerite Yourcenar. Een duik in de diepe mensheid en menselijkheid, in de geschiedenis van een man, via zijn denkproces over fundamentele thema’s. Dit boek heeft een grote impact gehad op mijn leven als man en ondernemer. Uw favoriete plek in Brussel? De Zavel. Wellicht een van de mooiste en meeste verfijnde wijken van Brussel. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Durf meer aan en vergeet je dromen niet. Toen ik 20 was, wilde ik schrijver worden, maar ik kon het me niet veroorloven. Ik werd journalist en die droom vergat ik. Of liever gezegd, ik heb hem weggemoffeld. Maar de droom schoot weer te voorschijn toen ik 30 was. Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Leven is niet wachten tot de storm voorbijtrekt, maar leren dansen in de regen.” (Seneca). ● E. Bv.

Grow Your Business "Inspiratie vind ik in de kunst." Sébastien Deletaille Ex-CEO en medeoprichter van Riaktr project niet willen delen. Sommigen zullen dit ongeduld aanvoelen als een nogal strenge vorm van leiderschap. Waarop bouwt u het succes van een onderneming? Als ondernemer geloof ik dat het onmogelijk is zonder een medeoprichter succes te boeken. Nu ik uit Riaktr ben vertrokken, ga ik voor op gezondheidszorg afgestemde technologie. Wij focussen dan op het creëren van software voor huisartsen. Misschien is het nog te vroeg om het bedrijf een naam te geven, maar mijn medeoprichter heb ik al gevonden! Waaruit put u inspiratie? Kunst. Toen ik ontslag nam uit de raad van bestuur van Riaktr, was dit de moeilijkste, droevigste en tegelijk meest bevrijdende beslissing die ik ooit had genomen. Toen ik de zaal verliet, nam ik een vlucht naar New York. Daar bracht ik meteen de dag door in het Metropolitan Museum. Urenlang dwaalde ik daar rond en haalde ik een nieuwe energie uit enkele van de grootste meesterwerken van de mensheid. Wat was het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Ik werkte toen bij McKinsey. Op de dag dat ik een promotie kreeg, besloot ik mijn ontslag in te dienen. Met mijn beste vriend Jacob verlieten we samen onze respectieve banen. We waren 24 jaar oud en wisten niet waar naartoe. We hebben dan maar drie bedrijven uit de grond gestampt. Riaktr is het enige dat echt prospereerde. Uw grootste tegenslag? In 2009, toen we besloten onze drie bedrijven te lanceren, zaten we midden in de AH1N1-griepepidemie. De verkoop van hydro-alcoholische gel piekte in Frankrijk! We dachten dat het fenomeen naar België zou overwaaien. Het lukte ons echter niet om een waardevol voorstel op de markt te brengen. De Duitsers waren ons te snel af en de Fransen ook. Natuurlijk lag hun verkoopprijs veel lager dan onze productieprijs ... Brute pech. Wat is uw super-troef? Het liefste compliment dat een programmeur-developer mij ooit gaf was dat ik "de meest geeky onder de tech ondernemers" was. En uw grootste gebrek? Ik heb weinig geduld met profielen die niet willen leren of die de waarden achter een Wat zijn uw hobby’s? Entomologie: ik verzamel insecten sinds ik een puber was. De ouders zagen mijn broer en ik opgroeien en klaagden steen en been over onze passie voor Dragon Ball Z-kaarten. Onze ouders waren antiekhandelaren. We leefden omringd door prachtige objecten. Ze probeerden ons uiteraard te boeien voor iets anders dan Dragon Ball. We hebben toen een echt familieproject opgezet rond een insectencollectie. Hierdoor ontdekte ik patronen, kleuren, aardrijkskunde en reizen. Mijn meer klassiek hobby’s zijn kunst en hardlopen. Uw favoriete boek? “Brieven aan een jonge dichter”, van Rilke. Om de twee of drie jaar lees ik dit boek opnieuw. Het bevat geheimen en kan op verschillende niveaus worden gelezen. Naargelang van de moeilijkheden die ik doorsta, ontdek ik dit boek – en mezelf – steeds opnieuw. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Meer gefocust te werk gaan. Een belangrijk bestanddeel van succes! Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Als je wordt gevraagd of je in staat bent om een klus te klaren, antwoord dan: ‘Natuurlijk kan ik dat!’ En zoek daarna zelf maar uit hoe je dit klaarstoomt!” (Franklin Roosevelt). ● E. Bv. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 37

Grow Your Business “Ik lees veel biografieën” Sébastien Morvan Medeoprichter van het Brussels Beer Project Wat was het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Een eerste keer toen ik besloot om eerder naar mijn waarden te luisteren dan naar carrière en geld. Daarna verliet ik de City en de bankwereld, richting microfinanciering in Latijns-Amerika. Een tweede keer enkele jaren later, toen ik met Olivier, mijn vennoot, een eigen bedrijf oprichtte: het Brussels Beer Project. De mooiste verwezenlijking in uw beroep? De nieuwe brouwerij die in 2020 in Anderlecht wordt geopend. Daar kunnen we tot 10 miljoen flessen per jaar brouwen. Dit is onze grootste uitdaging sinds de start van het project. Wat is uw super-troef? Ik ben niet bang voor mijn eigen dromen. Ik denk dat we onszelf maar al te vaak kortwieken. En uw grootste gebrek? Ik ben ongetwijfeld niet de beste beheerder. Waarop bouwt u het succes van uw onderneming? Ik ben erg blij dat ik dit avontuur samen met een vennoot beleef. De dynamiek van een duo is van groot belang: we spreken dezelfde taal, maar we hebben elk onze eigen expertise en competenties. Toch geloof ik niet dat elkaar totaal aanvullen een goede zaak is, want bruggen moet blijven bestaan. Waar put u inspiratie? Overal. Ik denk vooreerst aan de sportwereld. Ik was een tiener in een klein dorpje in Bretagne en Michael Jordan was mijn tv-held. Ik heb veel gelezen over zijn carrière en zijn gemoedstoestand. Die man stelde zichzelf helemaal geen grenzen. Ondanks zijn oeverloos talent werkte hij bikkelhard en ontzag hij geen enkele inspanning om zijn doelstellingen te bereiken. 38 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 Wat zijn uw hobby’s? Sport in het bijzonder vind ik belangrijk. Ik loop en ik zwem. Het is mijn manier van mediteren, van ontvluchten. Uw favoriete boek? Ik lees veel, vaak biografieën. Onlangs las ik die van Magellaan: amai! Je weet wel, de drang naar het onbekende … hij deed dat letterlijk. Hij bevoer zeeën die op geen enkele kaart bestonden. Ik heb zijn biografie gretig gelezen. Hij inspireert mij enorm! Uw lievelingsplek in Brussel? Het Sint-Katelijneplein, zo geweldig divers en gezellig: in de winter dankzij de kerstmarkt en de verlichte kerk, in de zomer dan weer voor de overvolle terrassen en de dorpsgeest. Ik ben in Frankrijk geboren, meer bepaald in Bretagne. Maar ik voel me na al die jaren een echte Brusselaar. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Jezelf omringen met mensen die jouw keuzes begrijpen. Maak kennis met ondernemers of mensen met een bijzondere achtergrond, mensen die graag de begane paden vermijden. En wees op je hoede voor de welgemeende gevoelens van sommige familieleden die je willen beschermen: dat zijn soms extra hindernissen! Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Safe is risky.” ● E. Bv.

Grow Your Business “Ik ben ervan overtuigd dat succes met people management begint” Kris Cloots CEO van ISS BeLux Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Ik ben als een jonge beroepsofficier in het leger begonnen. Ik stond daar aan het hoofd van een transmissiepeloton. Ik ben daar tien jaar gebleven en heb daarna het leger verlaten om bij Groep 4 Securitas (nu G4S) te gaan werken. Wat was het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Toen de groep ISS mij vroeg om CEO van ISS België en Luxemburg te worden. Het was een grote uitdaging met honderden miljoenen omzet, 10.000 medewerkers ... Ik heb daar nog 48 uur over nagedacht en ik kwam tot de conclusie dat ik de uitdaging moest aangaan. Zoiets kon ik niet weigeren. De mooiste verwezenlijking in uw beroep? Nadat ik vijf jaar aan het roer van ISS BeLux had doorgebracht, reikte de CEO van de groep mij een prijs uit, uit erkentelijkheid voor de ondertussen afgelegen weg. Weliswaar vertoonde onze balans een aanzienlijke en opmerkelijke verbetering van winstgevendheid en groei. Deze erkenning heeft mij echt ontroerd. Sindsdien heb ik binnen het bedrijf erkenningsprogramma's opgezet. Uw grootste tegenslag? We zijn iets te lang in een klassiek stramien gebleven, niet ambitieus en innovatief genoeg, althans in vergelijking met andere landen in de groep, zoals Scandinavië. Enkele jaren geleden beperkten we ons inderdaad tot de tevredenheid van onze contactpersoon. Voortaan vormt ook de mening van alle gebruikers van de klant een essentieel aspect van ons werk: "De klanten van onze klanten zijn ook de onzen". Wat is uw super-troef? Menselijkheid. Ik ben ervan overtuigd dat succes afhangt van ‘people management’! En uw grootste gebrek? Soms besteed ik te veel aandacht aan details. Als iets niet verloopt zoals ik het zelf zou wensen, heb ik de neiging om zelf het probleem aan te pakken en te willen oplossen. Dat is weinig efficiënt en kan erg tijdrovend zijn ... Wie beschouwt u als uw held? Jeff Gravenhorst, CEO van de ISS Group. Het concern genereert jaarlijks 10 miljard euro omzet. Ik weet niet wat voor soort leven hij leidt. Hij reist voortdurend en slaagt erin om de groep op een opmerkelijke manier te beheren en te ontwikkelen. Elk jaar ontmoet ik hem voor een persoonlijk gesprek. Het verbaast me telkens dat we het nauwelijks over cijfers hebben. We bespreken vooral de strategie, human resources en onze toekomst. Wat zijn uw hobby’s? Buiten het werk hou ik vooral van motorsport. En ik deel deze passie met mijn 17-jarige dochter. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? "Ook al ben je niet de eigenaar van dit bedrijf, beheer het alsof het je toebehoorde.” Uw stelregel, uw favoriet citaat? "Succes is de som van kleine inspanningen die dag na dag worden herhaald". Ik zal in de wereld geen revolutie ontketenen. Ik verwacht geen radicale veranderingen van de ene dag op de andere. Ik pleit eerder voor continue verbetering. ● E. Bv. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 39

Grow Your Business "Ik ben een zonnemens" Marc Filipson Eigenaar van Filigranes Wat was het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? Vooreerst wanneer ik drie maanden les gaf. Ik besefte dat ik dit soort beroep nooit zou kunnen beoefenen. Ik hield wel van lesgeven, maar met het loon kon ik geen maand leven. Het tweede was toen ik een winkeltje van 30 m² aan de Nijverheidsstraat overnam. Ik realiseerde me al gauw dat ik alles kon verkopen. Ik herhaal graag dat ik twee keer geluk heb: omdat ik een boekhandelaar ben en omdat ik graag verkoop. Uw grootste tegenslag? Telkens ik goed deed, keerde dat zich tegen mij. Dus ik heb vaak pech gehad. Het ontketende dikwijls jaloezie en boosaardigheid. Heel droevig, maar het is nu eenmaal zo. Wat is uw super-troef? Ik ben een zonnemens: als ik ergens aankom waar de meeste mensen tot in de puntjes gekleed zijn, kost het me maar een paar minuten om de sfeer vlot te krijgen. En uw grootste gebrek? Buitensporige openhartigheid en vriendelijkheid. Het is niet aangewezen om te goed te zijn als je ondernemer bent. Waarop berust het succes van uw onderneming? Wij zijn de grootste boekhandel van België, de derde grootste van Europa en het blijft een familiebedrijf. Ik ben 100% aandeelhouder en doe dus wat ik wil! Waar put u inspiratie uit? Mijn inspiratie wordt dagelijks geprikkeld, bij elke nieuwe ontmoeting, elk nieuw boek. De zaak is een echte mierenhoop. Ik heb ook het geluk talloze mensen te ontmoeten: auteurs, vrienden, kunstenaars, klanten ... Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Op 12-jarige leeftijd werkte ik in boekhandel Étienne, achter het huis van mijn ouders. Ik hield me in de kelder bezig met de onverkochte artikelen. In die tijd gebeurde het terugsturen van onverkochte pers volledig met de hand. Via deze weg vond ik een eerste echte baan, die me veel geld opleverde. Ik werkte voor een stoffenhandelaar; ik had de sleutel van zijn garage en sneed rollen op 1,50 m. Als ik me niet vergis ontving ik drie Belgische frank voor elke gesneden stof. Het werd al snel de best betaalde baan van mijn leven ... Uw lievelingsboek? “De bron”, van James A. Michener. Ik ontving dit boek op 14-jarige leeftijd tijdens mijn bar mitswa. Het vertelt 5.000 jaar geschiedenis van het Joodse volk. Het is ook een bijzonder lijvig werk: een duizendtal pagina’s, maar zeer toegankelijk. Wie echt van lezen houdt, kan dus ook van zulke dikke boeken genieten! Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Vertrouw anderen niet te snel! Uw stelregel, uw favoriet citaat? Zelf uitgevonden: “Verandering is continuïteit”! ● E. Bv. 40 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

Grow Your Business “Ik ben een fervent voorstander van time management” Michel Croisé CEO van Sodexo Wat was uw eerste betaalde baan (studentenjobs niet inbegrepen)? Ik was kinesitherapeut met een specialisatie sportkinesitherapie. In feite ben ik in mijn leven nooit op zoek gegaan naar een job. Ik heb al die banen zelf gecreëerd of kansen benut. Na mijn diploma heb ik een praktijk geopend en meerdere fitnesscenters. Ik begon elk nieuw jaar met een balans eerder dan goede voornemens. Het principe was eenvoudig: verder doen met wat mij aanstond en stoppen met wat mij verveelde. Wat later heb ik een zaak opgericht rond sport- en cultuurcheques, waardoor ik ten slotte bij Sodexo ben beland. Het grootste succes in uw beroep? Als sportkinesist werkte ik al gauw voor topsporters. Ik was toen jong en heb dankbaar gebruik gemaakt van een zekere zichtbaarheid om fitnesscenters op te richten die snel succes kenden! Uw grootste tegenslag? Mijn zaak rond sport- en cultuurcheques liep op de klippen. Het product was op zijn minst revolutionair, maar aan financiële geloofwaardigheid schoot het tekort. Ik benaderde omvangrijke ondernemingen, maar ik wist niet dat zulke grote werkgevers volume-activiteiten bezaten. Ze vertoonden wel belangstelling, maar waren niet bereid om miljoenen te storten op de rekening van een kleine KMO met een beperkt kapitaal. Ik heb het faillissement kunnen vermijden omdat ik werd overgenomen door Sodexo en deel ben gaan uitmaken van de groep! Wat is uw super-troef? ? Luistervaardigheid en empathie. Ik ben een fervent voorstander van time management. Ik ben namelijk afkomstig van de gezondheidszorg, en dat laat sporen achter. Kunnen luisteren naar zichzelf en naar de werknemers, da’s van fundamenteel belang. Ik moet ervoor zorgen dat de werknemers vlot hun werk kunnen doen. Dat betekent dat ik ook vaak belemmeringen moet wegwerken. En uw grootste gebrek? Ik ben een koppige doordouwer. Ik geef toe dat ik een hekel heb aan verliezen. Als ik deelneem, dan is het om te winnen. Aan het belang van de deelname heb ik geen boodschap! Als u dit niet had verwezenlijkt, welk beroep had u dan graag beoefend? Neuroloog. Een veeleisend beroep dat veel aandacht vergt! Wat is uw favoriete film? Daar heb ik niet meteen een antwoord op, maar ik werd onlangs betoverd door Bohemian Rhapsody van Bryan Singer. Ik ben amateurgitarist en houd van blues. Muziek maakt integraal deel uit van mijn leven. Ik heb thuis een flinke collectie gitaren. En wanneer ik op reis ben, heb ik altijd een ‘travel guitar’ mee. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Voor ondernemers die ondertussen intrapreneurs zijn geworden zoals ik, is het van belang om de onderneming te beheren alsof ze ons toebehoorde. En dan eerder optreden als opstandeling dan als een statutair kaderlid. Uw stelregel, uw favoriet citaat? “Een leider moet even ernstig zijn als een spelend kind” (Borges). ● E. Bv. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 41

Grow Your Business "Ik wou dat ik grote romans had geschreven" Thierry Afschrift Belastingadviseur en voorzitter van de vereniging Afschrift moeten een minimum aan bedrijfsstrategie hanteren. Maar ik ben en beschouw mezelf eerst en vooral als een advocaat. Wat is uw super-troef? Het vermogen om me aan te passen en me te omringen. Ik heb nog nooit kant-en-klare principes gehad die zogezegd voor iedereen efficiënt zouden zijn. Ik probeer cliënten realistische, creatieve oplossingen te bieden die rekening houden met hun eigen situatie. En uw grootste gebrek? Het verlangen en de drang om te veel te controleren. Ik heb vaak moeite om te delegeren. Als u dit alles niet had verwezenlijkt, wat voor beroep had u graag beoefend? Ik zou schrijver zijn geworden. Ik had graag grootse romans willen schrijven ... Vandaag schrijf ik essays en eerder technische boeken, altijd op een heel specifiek gebied. Wat zijn uw inspiratiebronnen ? Ik heb altijd van filosofie gehouden. En dan vooral van grote liberale auteurs, zoals Alexis de Tocqueville. In hun boeken stel ik vast dat zij decennia, ja zelfs eeuwen van tevoren, antwoorden hadden gevonden op onze hedendaagse problemen. Wat was het "doorslaggevende ogenblik" in uw beroepsleven? In 1994, toen ik mijn eigen advocatenkantoor oprichtte. Mijn medewerkers zijn toen mijn vennoten geworden en wij hebben ons gespecialiseerd in fiscaal recht. In onze sector moet je heel snel een niche vinden om succesvol te zijn. Het grootste succes in uw beroep? Een ingewikkelde vraag: in mijn beroep mag ik geen cliënten noemen! Ik zou zeggen de dag dat we een klant vrijgesproken kregen die iedereen schuldig achtte. Hij werd niet op procedurele gronden vrijgesproken, maar omdat hij werkelijk onschuldig was. Het was de eerste grote en mooie overwinning van het kantoor. Voelt u zich ondernemer ? Ik voel me vooral advocaat. Vandaag is een advocaat automatisch een ondernemer. We hebben cliënten en medewerkers. We Welk boek heeft u het meest aangesproken? Zonder twijfel "La Grève", door Ayn Rand! Het is een opmerkelijk essay dat de liberale waarden verdedigt en mijn overtuigingen samenvat. 14 miljoen exemplaren van dit boek werden in de Verenigde Staten verkocht. Het werd na de Bijbel het meest gelezen boek van de Amerikanen. Het werd gepubliceerd in 1957, maar pas in 2011 in het Frans vertaald. Wat is uw lievelingsfilm? Een prachtig liefdesverhaal: "Love Story" van Arthur Miller. Ik ben een romanticus. Als belastingadviseur komt dit moeilijk tot uiting, maar er is meer in het leven dan het beroep. Welke tip had u uzelf aan het begin van uw carrière willen geven? Als u een resultaat beoogt, moet u op bepaalde momenten risico's accepteren. Uw stelregel, uw favoriet citaat? "Tracht steeds vooruit te komen, zonder te veel achteruit te kijken.” ● E. Bv. 42 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

ADVERTORIAL HOE OPEN JE EEN CINEMA IN HET HART VAN EUROPA? Het relaas van Olivier Rey, algemeen directeur van Cinema Palace In het hart van Brussel op de Anspachlaan ligt de Palace, de legendarische bioscoop die na een jarenlange renovatie in februari weer de deuren opende. Olivier Rey, algemeen directeur van Palace, blikt terug op de heropening van het culturele icoon van onze hoofdstad, en op één van zijn grootste uitdagingen: de samenstelling van zijn ploeg. Dr Olivier Rey is algemeen directeur van de Palace. In 2012 werd hij aangesteld als projectleider om de renovatie van de cinema in goede banen te leiden. Een droomjob, zo zegt hij zelf: “Ik werk al een kleine 30 jaar in de wereld van de cinema. Ik ben geluidstechnicus van opleiding, en werkte in ongeveer alle stappen van het productieproces. Eén wilde droom kreeg ik nooit uit mijn hoofd: ooit zelf exploitant worden.” Enkele jaren later krijgt Olivier met de Palace helemaal carte blanche om de cinema van zijn dromen vorm te geven. Het resultaat is een pareltje geworden: een moderne ontmoetingsplek waar, 100 jaar na de originele opening tijdens de gloriedagen van de cinema, het begrip ‘bioscoop’ helemaal is heruitgevonden. “Palace is een palais des senses: hier kom je naartoe om een film te kijken in de beste omstandigheden, maar ook om mensen te ontmoeten, om geïnspireerd te worden tijdens expo’s en om te genieten van een verzorgde keuken.” De gr Palace is een eigentijdse, maar ook eingenzinnige cinema met veel ambitie. Dat uit zich niet alleen in de programmatie, maar ook in het team van werknemers. De samenstelling van de ploeg was geen sinecure, temeer omdat de officiële opening van de bioscoop met rasse schreden naderde. “Bij de start van de werkzaamheden was ik de enige die het project leidde. Palace was nog in volle opbouw, en ondertussen had ik een ploeg van zo’n dertig mensen samen te stellen. Daarbij was ik op zoek naar heel erg specifieke profielen: technici, administratieve profielen, maar ook bijvoorbeeld een verantwoordelijke voor onze programmatie. Zulke mensen lopen niet dikbezaaid in Brussel.” Hulp uit onverwachte hoek Voor de samenstelling van zijn team ging Olivier te rade bij Select Actiris. “Er werd me Select Actiris aangeraden om me te helpen mijn team te rekruteren. Eerlijk gezegd verwachtte ik in het begin een soort logge, bureaucratische organisatie bij hen, maar ze hebben me helemaal verbaasd om eerlijk te zijn. Select Actiris was een gedroomde partner voor de HR-kant van mijn opstart. Ik heb er, tegen alle verwachtingen in, een ongelooflijk performante en professionnele steun aan overgehouden. “Samen met mijn persoonlijke werkgeversconsultant van Select Actiris hebben we eerst uitgebreid de tijd genomen om te bepalen waar we naar op zoek waren. Vervolgens zijn zij in hun uitgebreide databank van werkzoekenden op zoek gegaan naar de juiste profielen. Twee weken later kreeg ik per vacature zo’n vijf à zes cv’s doorgestuurd van gemotiveerde mensen, die ik vervolgens allemaal op gesprek heb gehad.” Bruno, pr Eén van die mensen die Olivier op gesprek kreeg was Bruno Dovifat. “Ik heb lang als projectionist gewerkt in een bioscoop in Luxemburg,” vertelt Bruno. “Daarna was ik vijf jaar lang op zoek naar een nieuwe, vaste uitdaging.” Bruno was ingeschreven als werkzoekende bij Actiris, en kreeg op een dag telefoon. “Actiris belde me met de boodschap dat Palace op zoek was naar een technisch verantwoordelijke. Enkele dagen later had ik een eerste gesprek bij hen, en daarna een tweede met Olivier zelf in de Palace, waar we gepraat hebben over het boeiende project dat hij uit de grond aan het stampen was.” Ook Olivier herinnert zich die eerste ontmoeting levendig. “Na het gesprek wist ik meteen: hij is Palace. Bruno deelt dezelfde waarden die we met de Palace willen uitdragen. Hij was niet alleen perfect gekwalificeerd voor de job, maar had ook helemaal de persoonlijkheid die ik zocht.” HR zonder kopzorgen “Dankzij Select Actiris moest ik me geen zorgen maken over mijn HR en de aanwerving van mijn team. Ze hebben die last uit mijn handen genomen, zodat ik me volop kon focussen op de opstart van Palace.” “Dankzij de selectie van Select Actiris vond ik een schitterend team, en bovendien zorgden maatregelen zoals activa.brussels en de FPIe ervoor dat ik ook de financiële steun had om Palace met een gerust gemoed te openen.” En dat is niet alles, concludeert hij: “Met Bruno vond ik niet alleen de perfecte projectionist, ik heb er ook een vriend bij.” VERTROUW OP DE EXPERTISE VAN SELECT ACTIRIS OM TE REKRUTEREN Net als Tom het ideale profiel rekruteren in Brussel? Perfect mogelijk met Select Actiris. Select Actiris combineert een grondige selectie met opleidingen en premies om ook voor jouw vacature de ideale kandidaat te vinden. Surf snel naar select.actiris.brussels en vraag raad aan je persoonlijke werkgeversconsultant. Met de steun van het Europees sociaal fonds

Starter Patatak, een ambachtelijk frietkot Adrien Dewez lanceerde Patatak, een frituurzaak in Sint-Gillis. U kunt er zowel terecht voor traditionele als voor originele frietjes. De opzet is duidelijk: lokale en kwalitatieve smaken tegen een betaalbare prijs aanbieden. "J ournalistiek opent alle deuren, voor zover je eraan ontsnapt”. Adrien Dewez bewijst dat Jules janin met dit aforisme gelijk had. Als voormalig journalist keerde Dewez het toetsenbord de rug toe en verkoos hij de frietketel. En niet zomaar wat friet: het gaat hier om ambachtelijke kwaliteitsfrietjes. Met de lancering van Patatak in november vorig jaar op het Sint-Gillisvoorplein wilde de oprichter dit embleem van onze gastronomie in zijn oude glorie te herstellen. "We leven in het land van friet en het wordt steeds moeilijker om er lekkere te vinden", betreurt hij. "Hier gebruiken we bintjes van een producent die zich op 30 km van Brussel bevindt. Onbewerkte aardappelen die we in onze keuken schillen en snijden. Vervolgens bakken we ze volgens het traditionele recept.” Patatak blijft de traditie trouw maar positioneert zich als een 21e-eeuws frietkot. Naast de klassieke frietjes vindt u er ook zoete-aardappelfriet. Ook een knol, maar geen lid van de aardappelfamilie: de zoete aardappel is een convolvulacea, de aardappel een solanacea. Tot zover het botanische tussendoortje. "Zoete aardappelen bevatten geen zetmeel, dat frieten bij het bakken knapperig maakt", zegt Adrien. "We hebben wel een keukengeheimpje om ook zoete-aardappelfriet knapperig te maken. We bakken ze bovendien in plantaardige olie. Vegan frietjes, dus." Een pluspunt voor Patatak, dat ook voorrang geeft aan lokale producten, korte bevoorradingsketens en bio. "Bijna al onze producten zijn Belgisch", zegt de neo-friturist. Friet is het voornaamste product van Patatak, maar niet het enige. Zoals in elk degelijk frietkot, vindt u er een prachtig assortiment sauzen: originele samenstellingen en sauzen van Natura. Verder ook kroketten met Herve-kaas, zelfgemaakte frikadellen, een bio groentetaart, gebraden kip en salades. Patatak serveert hierbij enkele lokale bieren van de brouwerijen La Senne, Dupont, De Ranke of Boon. Of misschien verkiest u de witte wijn van het Domaine de Mellemont waar serial entrepreneur Pierre Rion heel wat waardevolle tips gaf aan Adrien Dewez. Vooraleer hij aan dit avontuur begon, Invest in starters Zeker doen: sluit u aan bij de gemeenschap van investeerders om jonge innovatieve ondernemingen in Brussel te steunen! • U draagt bij tot de economische ontwikkeling van Brussels • U diversifieert uw beleggingen • U geniet fiscale voordelen dankzij de "tax shelter" voor starters Hier moet u zijn: starters@beci.be • https://starters.beci.be/ 44 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 bestudeerde Dewez namelijk heel aandachtig de markt. Hij luisterde naar chef-koks en kreeg steun van Beci – vooral op het vlak van stedenbouw en Horeca reglementering, maar ook rond recycling en terugwinning van afval, door het FAVV goedgekeurde ecologische schoonmaakproducten enz. Na negen maanden zoeken vond hij zijn gading op het pas gerenoveerde Sint-Gillisvoorplein, waar hij Mamma Roma opvolgt. "Omdat de wijk al aan de Horeca was toegewezen, konden we snel aan de slag. We openden in een kalme periode, wat een troef bleek te zijn, omdat we fouten konden rechttrekken en ons aanbod verfijnen. Aan het einde van de winter verlengen we onze openingstijden van dinsdag tot en met zondag, van 12 tot 22 uur.” ● Guy Van den Noortgate Informatie: www.patatak.be D.R.

Sociale verkiezingen 2020 Stemmen: het verschil tussen papier en elektronisch E-voting is sinds 2012 een stemoplossing voor sociale verkiezingen. Het houdt heel wat voordelen in, zowel voor de ondernemingen als voor de sociale partners. Honderden bedrijven, groot en klein en uit allerlei sectoren, hebben hiervan bij de laatste twee sociale verkiezingen met succes gebruik gemaakt. Waarin verschillen elektronische stemlokalen nu in de praktijk van hun ‘papieren’ tegenhangers? (COPRODUCTIE) E lektronische stembussen zijn gedematerialiseerd. U hoeft dus geen fysieke ‘dozen’ meer te installeren voor elke categorie werknemers, vermenigvuldigd met het aantal stembureaus en het aantal verschillende locaties of lokalen waar het bedrijf heeft beslist zijn stembureaus installeren. Neem nu het geval van een bedrijf met drie vestigingen (Gent, Luik en Brussel) en op elk daarvan één bureau per categorie werknemers (vier dus: bediende, kaderlid, arbeider, jonge werkkracht) en twee stembussen per bureau (één per orgaan: OR en CPBW). Hiermee zult u 24 fysieke stembussen moeten centraliseren en al die stemmen gaan tellen. Bij elektronisch stemmen volstaan drie lokalen (1 per locatie) en vier gecentraliseerde ‘virtuele stembussen’ (1 stembus voor de OR en 3 CPBW stembussen). Waar de kiezer ook stemt, zijn stem gaat de facto naar de juiste stembussen, die overeenstemmen met de correcte coördinatie van orgaan en categorie. In tegenstelling tot stemmen op papier bestaat er geen risico meer op fouten of manipulatie in het beheer van de stembiljetten. Fysieke stembussen dienen tijdens het transport en op de plaats van installatie te worden gecontroleerd en verzegeld. Elektronische stembussen anderzijds hoeven niet eens geïnstalleerd te worden (een logistieke troef). Ze worden centraal gecontroleerd en bestuurd. Bovendien kunnen de voorzitter van het hoofdstembureau en de vakbondsgetuigen desgewenst in real-time de vulstatus van elke stembus en het verloop van de verkiezing in de gaten houden. Na de stemming vereist papier een lange en vervelende handmatige telling. De elektronische telling anderzijds beperkt zich tot een eenvoudige optelling na het decoderen van de stembiljetten. En bovendien zorgt elektronische verzegeling ervoor dat de procedure, indien nodig, kan worden herhaald. Qua bezetting moet elk bureau bestaan uit de zes functies die zijn voorgeschreven in de wet op de sociale verkiezingen: een voorzitter, een secretaris en vier assessoren per stembureau. Als we het voorbeeld nemen van onze onderneming verdeeld over drie sites, dan zijn dat 72 mensen. Dankzij elektronische (gedematerialiseerde) stembussen voeren de voorzitter en de assessoren de controle en het beheer van de stembussen uit via een centrale beheer-interface. Ook voordelen voor de sociale partners Naast de zes functies die de wet voorziet mag de onderneming ook beslissen om vakbondsgetuigen (die zich niet noodzakelijkerwijs in de stembureaus bevinden) toegang te verlenen tot een monitoringscherm (real-time/read-only). Voor de vakbonden verbetert dit aanzienlijk deze sociale gebeurtenis want dankzij dit instrument kunnen ze tijdens de verkiezingen ingrijpen om, zo nodig, de deelname aan te moedigen. Uit de getuigenissen van ondernemingen die bij de sociale verkiezingen de elektronische stemming hebben gebruikt, blijkt tot slot dat de grote flexibiliteit van de elektronische stembus niet alleen door de organisatoren van de verkiezingen (het HR team) maar ook door de sociale partners wordt gewaardeerd. ● Hugues Dorchy Social Elections eVote expert - Elegio Co-Founder hugues.dorchy@elegio.eu www.elegio.eu Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 45 © Getty

Starter UBO register: verplichte registratie vóór 31 maart Het UBO-register (Ultimate Beneficial Owner) vloeit voort uit de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme. De wet voorziet in de oprichting in België van een register van de uiteindelijke begunstigden van vennootschappen. Elke Belgische onderneming (met inbegrip van vzw’s en stichtingen) moet uiterlijk op 31 maart 2019, op straffe van een geldboete, een bepaalde hoeveelheid informatie in het register laten opnemen. Wie zijn de begunstigden van een vennootschap? Het zijn de natuurlijke personen die, direct of indirect, alleen of in coördinatie met anderen, een recht van deelneming uitoefenen en/of een voldoende financieel belang in de vennootschap hebben. In dit verband verwijst de wetgever naar een indicatieve drempel van 25% van de aandelen en/of stemrechten. Personen die het recht hebben om op een andere manier deel te nemen (bijvoorbeeld door middel van een aandeelhouders overeenkomst of via het recht om een meerderheid van de bestuurders te benoemen of te ontslaan), komen eveneens in aanmerking. Indien geen enkele natuurlijke persoon op deze manier kan worden geïdentificeerd, wordt aanvaard dat de leden van het management van de onderneming de uiteindelijke begunstigden zijn. Welke informatie dient te worden verstrekt? Dit betreft gegevens zoals naam, geboortedatum, woonplaats, rijksregisternummer en nationaliteit van de uiteindelijke begunstigde. Ook moet worden aangegeven wanneer deze persoon begunstigde is geworden, en op welke basis. Het is verplicht om de omvang (percentage) van het financiële belang van die persoon in de onderneming te vermelden. Hoe moet de informatie worden doorgegeven en wie is verantwoordelijk? De informatie moet via het MyMinFin online platform naar het UBO-register worden verzonden. Dit is de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan of de door dit orgaan gemachtigde persoon. Raadpleeg de gebruikershandleiding van de FOD Financiën voor meer uitleg over de manier waarop u informatie op het platform kunt invoeren. Wanneer moet de informatie worden doorgegeven? Het FOD Financiën heeft de invoeringstermijn verlengd tot 31 maart 2009. Daarna moet elke wijziging van de UBO-gegevens (adres, omvang van het belang…) binnen een maand na de datum waarop de wijzigingen bekend is, aan het UBO- register worden doorgegeven. Elk jaar moet de informatieverstrekker de situatie van zijn UBO’s bevestigen of aanpassen. Wie krijgt toegang tot de gegevens in het UBO-register? De toegang wordt enerzijds verleend aan de bevoegde overheden die verantwoordelijk zijn voor de bestrijding van terrorisme en van het witwassen van geld, met inbegrip van de belastingbesturen, naast entiteiten die onderworpen zijn aan de verplichting om toezicht te houden op hun cliënten in het kader van de antiwitwaswetgeving (banken, advocaten, notarissen, accountants enz.). Anderzijds zal elke burger, wat de bedrijven betreft, bepaalde gegevens kunnen raadplegen, zonder dat er een legitiem belang moet worden aangetoond. Particulieren kunnen zo achterhalen wie de UBO van een onderneming is en hoe omvangrijk zijn belang is (%). Om privacy redenen blijven sommige gegevens zoals voornaam, woonplaats of geboortedatum niet toegankelijk voor particulieren. Wat als we de gegevens niet (tijdig) doorgeven? Strafrechtelijke boetes tussen 400 en 40.000 € kunnen worden opgelegd bij niet naleving van deze verplichtingen. Een bijkomende administratieve boete van 250 tot 50.000 € kan worden opgelegd aan de leden van het bestuursorgaan. ● Meer informatie: Alexis Bley, juridisch adviseur ab@beci.be ; 0473 13 05 18 46 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 © Getty

Starter Insolventie: oplossingen voor de onderneming Het stelsel van de gerechtelijke reorganisatie biedt een uitweg en hersteluitzichten aan bedrijven die een moeilijke periode doorstaan. (COPRODUCTIE) E en tiental jaar geleden bedacht de wetgever, wegens een toename van het aantal faillissementen, een oplossing die ondernemers nieuwe uitzichten biedt om de moeilijkheden van hun bedrijf te verhelpen – mét behoud van de activiteit en de bestaande banen en mét inachtneming van de schuldeisers. Het vroegere gerechtelijke concordaat ruimde dan de plaats voor de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen. Na ettelijke wijzigingen werd deze wet die de procedures van de gerechtelijke reorganisatie (PGR) bepaalt, opgenomen in het Boek XX “Insolventie van ondernemingen” van het Wetboek van economisch recht. De PGR heeft twee belangrijke gevolgen. Ten eerste, de bevriezing van de schulden van de onderneming. De ondernemer is beschermd zodra het PGR-verzoek werd ingediend. Indien de Rechtbank de ondernemer de opening van de aangevraagde PGR toekent, geniet de onderneming een uitstel van maximum zes maanden, dat kan worden verlengd tot 18 maanden. Gedurende deze periode van opschorting blijft de ondernemer beschermd. Hij kan dus niet failliet worden verklaard en zijn activa en vermogen blijven onaangeroerd. Met dit stelsel wordt hij tijdelijk beveiligd tegen een aantal dreigingen. Waakzaamheid is echter geboden: de ondernemer mag de passiva niet verzwaren: de procedure betreft namelijk niet de schulden na de toekenning van de PGR: deze moeten tijdens de opschortingsperiode wél worden vereffend. Een gedelegeerd rechter volgt maandelijks de evolutie van de toestand van de onderneming op. Ten tweede krijgt de ondernemer tijdens de periode van opschorting de tijd om de problemen die zijn bedrijf in moeilijkheden hebben gebracht, te beoordelen en te analyseren en om gebruik te maken van de mogelijkheden van de insolventiewetgeving. Drie opties Er zijn dan drie opties mogelijk. Optie één: de onderneming slaagt erin een akkoord te bereiken met al haar schuldeisers. Dit akkoord wordt vastgelegd in een overeenkomst en op die manier voorgelegd aan de Rechtbank. Dit is alleen mogelijk als het bedrijf niet te veel schuldeisers heeft. Optie twee: de collectieve overeenkomst. De vennootschap stelt een gerechtelijk reorganisatieplan op, dat zij aan de rechtbank en aan haar schuldeisers voorlegt. Dit plan ondergaat een dubbele controle: eerst door de schuldeisers, die via een stemming het plan al dan niet goedkeuren. Het plan wordt slechts geacht te zijn aanvaard indien het een dubbele meerderheid krijgt: in de gevorderde bedragen én in het aantal schuldeisers die hebben deelgenomen aan de stemming. De tweede controle is homologatie: de Rechtbank moet nagaan of het plan overeenstemt met de wet en de openbare orde. Na de homologatie moet de schuldenaar het plan uitvoeren, of het risico bestaat dat de Rechtbank het plan herroept – wat waarschijnlijk een faillissement als gevolg zal hebben. En optie drie: de gerechtelijke reorganisatie door overdracht onder gerechtelijk gezag. Vaak kiest de schuldenaar deze optie als laatste redmiddel, namelijk wanneer de twee vorige hebben gefaald. In dat geval speelt een wettelijke vertegenwoordiger, meestal een advocaat, een rol die te vergelijken is met die van een curator in een faillissement. Er is echter een verschil: de schuldenaar behoudt de controle over zijn bedrijf. De mandataris gaat dan op zoek naar aanbiedingen tot overname van een deel of het geheel van de activa van de vennootschap, waarbij de prioriteit gaat naar het behoud van de activiteiten en de werkgelegenheid, rekening houdend met de rechten van de schuldeisers. Zodra een overnemer is gevonden, stelt de mandataris een overdrachtsovereenkomst op die hij ter goedkeuring aan de Rechtbank voorlegt. Het uiteindelijke doel is een faillissement vermijden en de continuïteit van het bedrijf verzekeren. ● Patrick della Faille, partner bij Lydian www.lydian.be Tel. +32 2 787 90 00 Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 47 © Getty

TAgendaransition Sign for my Future: ook bedrijven laten hun stem horen Het positieve van revoluties is dat zij gevestigde patronen op de helling zetten. Dit is het geval met Sign for my Future. Oorspronkelijk een burgerbeweging is SFMF er ook in geslaagd een flink aantal bedrijven warm te maken voor het dringende klimaatvraagstuk. H oeven we hier nogmaals de nu duidelijk zichtbare gevolgen van de klimaatverandering aan te halen? Toename van de regenval, aanhoudende droogtes, hittegolven enz. Om op te komen tegen deze situatie hebben verscheidene bedrijfsleiders beslist zich publiekelijk aan te sluiten bij het SFMF initiatief en te pleiten voor een ingrijpend klimaatbeleid in België. Wat zou dit concreet betekenen? Ten eerste een wettelijk kader dat uiterlijk eind 2020 in werking zou treden en België tegen 2050 klimaatneutraal zou maken. Een dergelijke evolutie zou vanzelfsprekend gefaseerd verlopen. En de vermindering van de uitstoot van industrie en elektriciteitsproducenten zou op Europees niveau worden gecoördineerd via de Europese markt voor broeikasgasemissies (EU ETS). Vervolgens moet uiterlijk eind 2022 een investeringsplan worden gelanceerd met positieve effecten voor iedereen. Tot slot moet de politieke wereld een beroep doen op een neutrale klimaatraad, die zou bestaan uit deskundigen verantwoordelijk voor het opvolgen, evalueren en bijsturen van het beleid, indien nodig. Van een noodsituatie en kans maken Als Ingenieur Bruggen, Water en Bossen en CEO van de internationale groep Veolia (die ook in België goed is gevestigd) weet Antoine Frérot wat de klimaatnoodtoestand betekent. Reeds in 2014 wilde hij Veolia positioneren als een groep die “innoveert en nieuwe technologieën voor de circulaire economie creëert, waarbij het klassieke lineaire model wordt omgezet in recycling-lussen”. Antoine Frérot was toen ook al overtuigd door het concept van de smart cities, dat aanzienlijke energiebesparingen mogelijk maakt en zelfs energieverbruikers kan omvormen tot zelfproducenten, waardoor het energieverbruik en de energiekosten nagenoeg verdwijnen. Met de keuze van dit paradigma helpt Antoine Frérot onze planeet en geeft hij zijn groep de kans om innovatieve technologieën voor te stellen die nuttig zijn om de opwarming van de aarde tegen te gaan – direct (met collectieve verwarmingsinstallaties op biomassa) of indirect (via de digitalisering). Een andere gelijkgestemde bedrijfsleider is bijvoorbeeld Thomas Leysen. De groep Umicore die hij leidt draagt bij tot de opkomst van een nieuwe generatie batterijen voor elektrische voertuigen. Net als Veolia, dat zich aansloot bij SFMF, mobiliseert Umicore zich officieel. Dit verrast zijn omgeving niet: Thomas Leysen komt openlijk op voor duurzame ontwikkeling. Hij is voorzitter van de vereniging The Shift en heeft, evenals de CEO van Veolia, goed begrepen dat het niet langer utopisch is om economische ontwikkeling en bescherming van het klimaat onderling te verbinden. Antoine Frérot, CEO van Veolia We twijfelen er niet aan dat de inzet van deze twee topmanagers een aantal KMO-bedrijfsleiders zal aanzetten om eindelijk de vele initiatieven die ook zij op dit gebied nemen, openbaar te maken. We hebben sommige trouwens al opgespoord. Zo bijvoorbeeld het productiehuis Orange Clignotant, dat elke videoproductie milieuvriendelijk compenseert. We zullen andere dergelijke initiatieven zeker bekendmaken. ● Johan Debière 48 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

SOLARCLICK: reeds 15 000 m² fotovoltaïsche panelen geplaatst op de openbare gebouwen Tussen mei en december 2018 werden er 34 fotovoltaïsche installaties geplaatst in het kader van het gewestelijke programma SolarClick. De komende twee jaar zal dit gestage ritme aanhouden met de bedoeling op termijn bijna 150 Brusselse openbare gebouwen van fotovoltaïsche installaties te voorzien. We herinneren eraan dat SolarClick de naam is van het programma dat begin 2017 door de Brusselse regering werd gelanceerd om het grote potentieel van de productie van fotovoltaïsche elektriciteit te exploiteren die de daken van de overheidsgebouwen vertegenwoordigen. Het project is een initiatief van Sibelga, de beheerder van energienetwerken, in samenwerking met Leefmilieu Brussel. Het programma berust op een win-winprincipe: ➜ het openbare bestuur, de eigenaar van het gebouw, kan kosteloos rekenen op de geproduceerde elektriciteit voor zijn eigen behoeften; ➜ het Gewest, de eigenaar van de fotovoltaïsche panelen, int de groenestroomcertificaten en spijst het Klimaatfonds met de opbrengst van hun verkoop. De selectie van de gebouwen werd gestart in 2017 en is nog steeds aan de gang. Om geselecteerd te worden, moeten de kandidaten voldoen aan een aantal criteria om in aanmerking te komen (capaciteit inzake 'eigen verbruik', oriëntatie, staat van het dak enz.) en het project moet ook positief bevonden worden na studies over de technische haalbaarheid en de rentabiliteit ervan. In 2018 werden er zo'n 15 000 m² fotovoltaïsche panelen geplaatst op de daken van 34 openbare gebouwen: scholen, zwembaden, rusthuizen, kantoren, werkplaatsen ... Dat komt overeen met meer dan 2 voetbalvelden! Die panelen moeten op jaarbasis bijna 2 320 000 kWh produceren, dit is het jaarlijkse verbruik van 830 Brusselse gezinnen, of een besparing van 915 ton CO2 . Efficiënte werken Sibelga heeft een speciaal team dat samen met de betrokken plaatselijke en gewestelijke besturen zorgt voor de voorbereiding, de planning en de supervisie van de werven. Voor de realisatie werd een beroep gedaan op drie installateurs die via een overheidsopdracht zijn aangewezen: Energreen, EnergyVision en Eoluz. Heel wat begunstigden prezen het professionalisme en de efficiëntie van de teams waarmee ze gewerkt hebben, zowel bij Sibelga als bij de installateurs. De school Les Lilas in Sint-Agatha-Berchem, het sportcomplex van Evere en de school De Beverboom in Anderlecht, het zijn maar enkele van de eerste sites waar in 2019 de plaatsing is voorzien. Een concretisering van het gewestelijk LuchtKlimaat-Energieplan Voor SolarClick is er een budget van 20 miljoen euro over 4 jaar (2017-2020) uitgetrokken. Het is een concrete maatregel van het gewestelijke Lucht-klimaat-Energieplan. Het plan omvat ook andere maatregelen die zowel op de overheden, als op ondernemingen en particulieren gericht zijn en waarvoor de Regering heel wat financiële middelen vrijgemaakt heeft. SolarClick heeft als opdracht tegen 2020 bijna 85 000 m² daken van Brusselse overheidsgebouwen met fotovoltaïsche zonnepanelen uit te rusten. Op termijn zal dit leiden tot een vermindering van de CO2-uitstoot in Brussel met ongeveer 4 500 ton per jaar. MEER INFO : https://solarclick.be • info@solarclick.be

Digitaal Elke overheidsopdracht van meer dan 144.000 euro moet elektronisch worden gepubliceerd op het e-Procurement platform. Vanaf 1 januari 2020 moeten bovendien ook alle prijsoffertes van bedrijven elektronisch worden verzonden. Deze verschuivingen beogen administratieve vereenvoudiging en transparantie. Volgens Brahim Ammar Khodja, projectmanager bij Easybrussels, moet deze aanpak zowel de overheid als de bedrijfswereld ten goede komen. Online overheidsopdrachten: eenvoudiger en transparanter O verheidsopdrachten vormen een belangrijk aandeel in de economie van ons land. De totale hoeveelheid overheidsopdrachten in België bedraagt elk jaar immers ongeveer 15% van het BBP – meer dan 50 miljard euro. En net als alle andere factoren in de economie ontsnappen overheidsopdrachten niet aan digitalisering. Economie en transparantie Sinds eind 2017 moeten Brusselse gewestelijke overheden die een overheidsopdracht willen lanceren, de aanbestedingsdocumenten online plaatsen via e-Procurement. Met deze toepassing kunnen aanbestedende machten hun overheidsopdrachten elektronisch publiceren, zowel op Belgisch als op Europees niveau. En via dezelfde toepassing raadplegen ondernemers de aankondigingen van opdrachten en de bijbehorende aanbestedingsdocumenten. "Het doel van e-Procurement is het via internettoepassingen automatiseren van processen en transacties rond overheidsopdrachten", aldus Brahim Ammar Khodja, projectmanager bij Easybrussels. "Het gebruik van e-Procurement betekent een aanzienlijke besparing (post- en papierkosten, enz.), zowel voor de overheid als voor bedrijven. Dit leidt tot efficiëntere aankoopprocedures. E-Procurement zorgt ook voor meer transparantie in de procedures voor overheidsopdrachten. Ze worden dus toegankelijker voor kleine bedrijven en bevorderen de concurrentie. » Digitalisering binnenkort verplicht Vanaf 2020 zal het gebruik van e-Procurement ook verplicht zijn voor de ontvangst van elektronische prijsoffertes. Brahim Ammar Khodja stelt verheugd vast dat zowel de administraties als de bedrijven in het Brusselse Gewest al goed hebben geanticipeerd op deze nieuwe regelgeving. "In 2018 werd 92% van de offertes gericht aan de Brusselse gewestelijke besturen elektronisch verzonden." E-Procurement wordt dus al op grote schaal toegepast in het Brusselse Gewest, zowel door de administraties als door de bedrijven. Volgens de projectmanager moedigde de aankondiging van de deadline van 2020 de stakeholders aan om opleidingen te volgen en ermee van start te gaan. "Dankzij deze bewustwording, gecombineerd met onze communicatie-initiatieven en een digitalisering die steeds beter ingeburgerd geraakt, kon het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2018 grote vooruitgang boeken.” Easybrussels om u te helpen Om bij deze overgang steun te krijgen, kunnen overheden een beroep doen op Easybrussels, het Brussels Agentschap voor Administratieve Vereenvoudiging. "Onze voornaamste missie bestaat erin gewestelijke en lokale overheden te ondersteunen bij projecten die administratieve lasten trachten te verlichten. Deze projecten omvatten o.a. het e-loket, elektronische facturatie en e-Procurement," legt de heer Khodja uit. Wegens de nieuwe regelgeving is het vandaag noodzakelijk om Brusselse ambtenaren (gewestelijk en lokaal) op 50 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 © GettyImages

3 tips voor deelname aan overheidsopdrachten Brahim Ammar Khodja te leiden in het gebruik van de e-Procurement modules. "In 2018 sloot Easybrussels een overeenkomst met de Gewestelijk School voor Openbaar Bestuur. Zo werden 221 personeelsleden opgeleid in het gebruik van de e-Notification applicatie (een module voor de publicatie van overheidsopdrachten), naast 203 personeelsleden in het gebruik van de e-Tendering toepassing (een module voor het beheer van elektronische offertes).” Er werden communicatieacties gevoerd naar de bedrijven toe. Een brief vertrok naar meer dan 4.000 leveranciers van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel om hen aan te sporen zich in te schrijven op het e-Procurement platform. "Eenmaal geregistreerd kunnen bedrijven zich op de hoogte houden van de overheidsopdrachten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zij kunnen ook kennisgevingen ontvangen wanneer een overheidsopdracht die aan vooraf vastgestelde criteria voldoet, online gaat." Verschillende informatiesessies werden ook samen georganiseerd door Easybrussels, Beci en Leefmilieu Brussel om de voordelen van e-Procurement duidelijk te maken voor bedrijven. Volgende stap: elektronische facturatie Een van de volgende belangrijke stappen in de digitalisering van overheidsopdrachten is e-invoicing. "Dit behoort tot de grote projecten die we in 2019 willen uitvoeren", zegt Brahim Ammar 1. Registreer op e-Procurement (gratis!) Op e-Procurement vindt u duizenden jaarlijks gepubliceerde overheidsopdrachten, in een brede waaier van sectoren (bouw, ITdiensten, kantoormeubilair, enz.). Om overheidsopdrachten te vinden die overeenstemmen met de activiteit van uw bedrijf, registreert u zich eenvoudigweg (gratis) voor het e-Procurement platform. U kunt er ook zoekprofielen aanmaken om automatisch een lijst van gepubliceerde opdrachten te ontvangen die aan uw criteria voldoen (geografisch gebied, activiteitencategorie, trefwoorden ...). Om nieuwe registranten te helpen bij het gebruik van e-Procurement biedt de website www.publicprocurement.be een specifieke gids voor bedrijven. 2. Bereid u voor op de elektronische handtekening Als u wenst deel te nemen aan een openbare aanbesteding op e-Procurement, zal de administratie u waarschijnlijk vragen om uw offerte elektronisch te ondertekenen. Om dit te doen, moet worden bepaald wie volgens de statuten van de vennootschap de wettelijke ondertekeningbevoegdheid heeft. Vervolgens moet de ondertekenaar over zijn elektronische identiteitskaart en zijn pincode beschikken om de offerte op het e-Procurement platform te kunnen ondertekenen. Om onnodige stress te vermijden, is het raadzaam om uw elektronische handtekening vooraf te testen op e-Procurement. 3. Maak uzelf bekend bij de overheid Een groot deel van de "kleine opdrachten" (onder de drempel van 144 000 euro exclusief btw) wordt niet gepubliceerd op e-Procurement. Om uw kansen op deelname te maximaliseren, is het aanbevolen om uzelf bekend te maken bij de administraties in uw gewest. Identificeer daarom de personen of afdelingen die geïnteresseerd zouden kunnen zijn in uw diensten. Ook al is het nooit zeker dat u opnieuw gecontacteerd wordt (zoals bij klassieke prospectie trouwens), zijn de uitzichten niet te onderschatten. Khodja. Als gevolg van een Europese richtlijn zal deze factureringsmethode tegen 2020 geleidelijk de regel worden voor overheidsopdrachten. E-invoicing zou de betalingstermijn naar de bedrijven toe moeten verkorten en zo meer kleine en middelgrote ondernemingen ertoe aanzetten om voor de overheid te werken. "In samenwerking met de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel Financiën en Begroting en de FOD Bosa (vroeger Fedict) willen we de administraties bij deze overgang ondersteunen. Net als bij e-Procurement zullen we communicatieacties voor bedrijven organiseren om hen te informeren over nieuwe verplichtingen en bestaande technische oplossingen voor het verzenden van elektronische facturen. In samenwerking met Beci, hub.brussels en de Brusselse administraties, zullen we bovendien onze sensibiliseringsacties ten aanzien van bedrijven voortzetten om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kleine bedrijven kunnen deelnemen aan openbare aanbestedingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest", besluit hij. ● Gaëlle Hoogsteyn ❙ 51

Diversiteit Cap 48: En de prijs "Coup de cœur" gaat naar ... Zoals elk jaar beloonde Cap 48, het liefdadigheidswerk van de RTBF, bedrijven die inspanningen leveren om mensen met een handicap in het beroepsleven op te nemen. Ter gelegenheid van de 13e editie van de ‘Prix de l’Entreprise Citoyenne’ werd aan advocatenkantoor Sotra een "Coup de cœur" uitgereikt. Lees hieronder het verhaal van Alexandre Wespes, blind en binnenkort advocaat. V oor veel bedrijven blijft een handicap helaas nog steeds een hoge hindernis. In België heeft 35% minder-validen een baan, tegenover 50% in de rest van de EU. Ver onder het gemiddelde, dus. En ergens verontwaardigend. 91% van de bedrijven is trouwens tevreden over hun gehandicapte werknemer(s)1 . Om deze mentaliteit te veranderen, reikt Cap 48 elk jaar prijzen uit aan bedrijven die mensen met een handicap in dienst nemen. Sinds 2006 eerde Cap 48 op die manier 43 privé en overheidsbedrijven. Die ondernemingen hebben ingezien dat gehandicapte mensen bijzonder vlot omgaan met uitdagingen. Dit jaar ontving het advocatenkantoor Sotra de prijs "Coup de cœur" van de jury voor de aanwerving van Alexandre Wespes, die blind is. Een verrassende sollicitatie Het verhaal van Sotra en Alexandre begint met een ontmoeting die wellicht niet had kunnen plaatsvinden. Immers, wanneer Alexandre een spontane sollicitatiebrief naar Sotra stuurt, zoekt het kantoor helemaal geen extra personeel. "Ons kantoor was amper een jaar open en had voldoende medewerkers om de hele klus te klaren", zegt Olivier Rijckaert, directeur van Sotra. "De sollicitatie en de CV van Alexandre hebben ons verrast. Wij hebben hem bijna onmiddellijk een kans willen geven. Hij had al zo vaak getracht om een baan als advocaat te vinden … Wij Van links naar rechts: Olivier Rijckaert, Alexandre Wespes en Laïka. beseften dat wij misschien de enigen waren die hem écht de kans zouden geven." Sinds hij zijn diploma Rechten had behaald, was de jongeman zonder succes op zoek naar een baan in een advocatenkantoor. Sotra en Alexandre staat een geweldige uitdaging te wachten, voornamelijk vanwege de alomtegenwoordigheid van het schriftelijke in dit beroep, vooral voor jongere medewerkers. "Ik had nochtans vertrouwen in elkaars vermogen om deze uitdaging aan te gaan", zegt Olivier Rijckaert. Na een aantal interviews, waarin de te nemen maatregelen uitvoerig worden besproken, begint Alexandre bij het kantoor als volwaardig advocaat. "Voor ons mocht Alexandre in geen geval een mascotte worden die slechts af en toe werk zou krijgen. Wij moesten hem volledig integreren,” vervolgt hij. Alexandre herinnert zich: "Ik was toen tegelijk met verscheidene procedures bezig. Een van de kantoren waar ik had gesolliciteerd, bood mij een Omscholingsovereenkomst aan, terwijl Sotra mij een onmiddellijke samenwerking als volwaardig advocaat voorstelde. Zodra ik werd aangeworven, zette het hele kantoor zich in om van mij een advocaat gespecialiseerd in sociaal recht te maken, zoals bij elke nieuwe werknemer die zich bij de structuur aansluit. Natuurlijk vereiste – en vereist mijn handicap nog steeds een iets andere manier van werken, maar ik werd altijd zoals de andere medewerkers bejegend.” 1 Cijfers Diversicom 2018 52 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 © Pryzm

Binnenkort bij de Orde geregistreerd Natuurlijk wordt Alexandre, net als iedereen, geconfronteerd met de moeilijkheden van het beroep (onberispelijke documenten voorleggen, strakke deadlines halen enz.). Met zijn handicap is dit nog moeilijker. Een paar maanden na zijn indiensttreding volgt hij computertraining, leert hij braille evenals het gebruik van een brailletablet. Tegelijkertijd verhuist Sotra naar een open space waar Alexandre zich gemakkelijker kan bewegen met Laï ka, zijn geleidehond, en voltooit het kantoor de transitie naar een volledig paperless office. Alles is nu gedigitaliseerd. Alexandre kan elk bestand beheren. Drie jaar na het begin van het avontuur werkt Alexandre nog steeds bij Sotra. Binnenkort wordt hij ingeschreven bij de Orde. Hij zal dan een van de weinige blinde advocaten in België zijn. "We hebben tijden van twijfel of ontmoediging doorstaan, maar die werden gecompenseerd door momenten van intense vreugde, zoals het eerste pleidooi van Alexandre. Dit bewijst dat het best mogelijk is om met mindervalide mensen samen te werken. Alexandre en Laïka brengen een positieve dynamiek in het kantoor. We hopen dat onze ervaring als voorbeeld zal dienen voor andere bedrijven", zegt Olivier Rijckaert. Alexandre: "Wanneer ik ‘s morgens wakker wordt, besef ik hoe ongelooflijk gelukkig ik ben om met en voor bekwame, zeer humane mensen te werken in een omgeving en een domein die mij bijzonder aanstaan. Sotra draagt bij aan mijn professionele en persoonlijke ontwikkeling en is een van de hoekstenen van mijn evenwicht in het leven.” Waarom u niet? Hayate El Aachouche, HR-adviseur bij Beci's Diversiteitsafdeling, verheugt zich ook om dit prachtig parcours: "Sotra besliste met Alexandre samen te werken nog vóór het kantoor de beschikbare technische tools en financiële ondersteuning kende en zonder een beroep te doen op een externe integratiedienst. Een eenvoudige menselijke beslissing, naar aanleiding van een sollicitatie die belangstelling wekte. De rekruteerder begreep de troeven van zijn toekomstige werknemer: een bekwaam persoon, zowel door zijn diploma's als door zijn persoonlijke kwaliteiten. Jammer genoeg focussen werkgevers vaak op de handicap, terwijl deze mensen dezelfde professionele vaardigheden kunnen voorleggen, om nog maar te zwijgen over opmerkelijke ‘soft skills’ als doorzettingsvermogen, creativiteit, empathie, probleemoplossend vermogen, enz.” Beci moedigt bedrijven aan om, zoals Sotra, een werknemer met een handicap in dienst te nemen, zonder te Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 53 weten of ze zullen slagen of niet, of het gemakkelijk of moeilijk zal zijn, gewoon omdat de persoon de uitdaging meer dan waard is. Wilt u er meer over weten? Beci ondersteunt HR-managers en bedrijfsleiders op het vlak van diversiteit (gender, cultuur, handicap, leeftijd, enz.). Via haar afdeling Diversiteit krijgt u gratis een diagnose en advies op maat (voor selectie, aanwerving, beheer, financiële bijstand, technische bijstand, enz.). ● Gaëlle Hoogsteyn Het advies van Frédéric Storme, voorzitter van de vereniging I See "Ik ben blij voor Alexandre, van wie ik de loopbaan sinds het begin heb gevolgd. Hij verdient zijn baan: hij heeft gestudeerd, zeer hard gewerkt en beschikt over alle nodige vaardigheden om een goede advocaat te zijn. Hij is bijzonder intelligent, hij heeft een merkwaardige aanleg voor analyse en zal hoogstwaarschijnlijk uitblinken in zijn beroep. Ik betreur echter dat zijn succes als uitzonderlijk wordt beschouwd. De integratie van mindervalide mensen in de beroepswereld moet de norm zijn, geen te vieren gebeurtenis. Voor zover de vaardigheden er zijn, mag een werkgever geen belang hechten aan een handicap, en evenmin aan huidskleur of seksuele geaardheid.” "Helaas overleven er te veel taboes rond handicaps. De mens is bang voor het onbekende. In het geval van een visuele handicap weten bedrijven niet hoe ermee om te gaan. Ze zijn niet op de hoogte van bestaande technologieën of van mogelijke hulpmiddelen. Dankzij de technologie staan tegenwoordig veel beroepen open voor blinden. Laten we er meer over praten, om de handicap te demystificeren en uiteindelijk de mentaliteit te veranderen.”

Community Foto’s van het Beci nieuws Begin februari organiseerde Belfius de eerste Zinner Circle 2019, gericht op de Nederlandstalige leden van Beci. Thierry Geerts, CEO van Google Belgium, was van de partij met een voordracht over de nieuwe wereld die hij Digitalis noemt. De deelnemers hadden verder het voorrecht de prachtige kunstcollectie van Belfius te bezoeken. Beci Voorzitter Marc Decorte in gesprek met Wim Bosman (Credendo). Erik De Bisschop (Tarkett) en zijn collega Els Delcourt. Catherine Tricot (Beci) en Julien Meganck (EEBIC Venture). Erwin Willems (Omnia Travel) Toespraak van Mario De Vry (Head of Corporate Banking Belfius) Erik Buelens (Litteris, links) en Geert De Poorter (KBC Bank). Keynote spreker van de avond: Thierry Geerts (CEO van Google Belgium). 54 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 © Reporters

Community Beci zet zijn cyclus van ontbijtvoordrachten met Brusselse politici voort, ter voorbereiding van de verkiezingen in mei. In januari hadden de ondernemers een ontmoeting met de Brusselse minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A). In februari was zijn collega van Financiën Guy Vanhengel (Open VLD) aan de beurt. Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 55 © Reporters

Community Uit het leven van grote ondernemers gegrepen 3 leerrijke mislukkingen van Richard Branson Iedereen kent Richard Branson. Het fortuin van de oprichter van de Virgin groep wordt vandaag geraamd op 5,1 miljard dollar. Wat minder aan bod komt is dat de man ook een hele reeks mislukkingen achter de rug heeft. Gevangenisstraf wegens belastingontduiking: Branson heeft de gewoonte om ook zijn mislukkingen te vieren, zo bijvoorbeeld de verkoop van platen, begin de jaren 70. Branson lanceert zich in de business met het jonge merk Virgin en belandt achter de tralies. Weliswaar heeft de ondernemer een flink deel van zijn verkoop aangegeven als export om belastingen te ontduiken. Branson mag naar de gevangenis en krijgt bovendien een boete van 200.000 pond. Zijn pasgeboren onderneming schijnt tot faillissement gedoemd. Moeder Branson moet haar huis met een hypotheek belasten om zoonlief te helpen. Nochtans slaagt Branson er wat later in om contracten te tekenen met Phil Collins en de Sex Pistols. Een dubbele schot in de roos voor Virgin! Virgin Cola, een grove vergissing: De in 1993 spectaculair gelanceerde Virgin Cola zal een van Branson’s pijnlijkste nederlagen geworden. De man is nochtans overtuigd dat hij het bij het rechte eind heeft. Hij huurt een tank en blokkeert het beroemde Time Square om honderdduizenden blikjes van concurrenten Pepsi en Coca-Cola te vernielen. Hij verschijnt volledig naakt met een pack Virgin Cola waar het hoort. In 2012 stopt hij de productie en erkent hij openlijk dat hij de grote namen in de sector heeft onderschat. Hij dacht dat ze waren ingedommeld. Virgin Brides, een sisser: Richard Branson heeft ook bruidsjurken willen verkopen. Dit project liep eveneens op de klippen. De diversiteit aan sectoren waarin de ondernemer projecten heeft trachten te lanceren, komt nogal onbegrijpelijk over: Virgin Active (sportzalen), Virgin Atlantic (luchtvaartmaatschappij), Virgin Hotels, Virgin Books, Virgin Trains … Deze talrijke dochterondernemingen (in totaal 300) bleken niet allemaal winstgevend te zijn. Toch blijft Richard Branson een van de voornaamste voorbeelden van ondernemerschap. ● Elisa Brevet Belgian Chocolate: Dankzij de inbreng van Pierre Marcolini belicht dit boek een nieuwe generatie Belgische ‘bean to bar’ chocolatiers, die van de cacaoboon vertrekken om chocolade te maken. Lannoo 56 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 Wil: “Antwerpen in 1940. Wilfried Wils is 22 jaar oud, voelt zich een dichter en draagt een politie-uniform. Antwerpen overleeft onder het juk van de Duitse bezetter. Wil ondergaat de oorlog en heeft geen andere ambitie dan overleven. 60 jaar later krijgt hij hiervoor de rekening voorgeschoteld.” Jeroen Olyslaegers, De Bezige Bij Nous ne sommes pas de mauvaises filles: een eerste mooie roman van deze Belgische schrijfster die de zuurzoete relatie tussen moeder en dochter beschrijft. Valérie Nimal, Anne Carrière (niet vertaald) D.R.

Community Brussel van de ondernemers In de voetsporen van..... Giles Daoust, van Flagey tot aan de Beurs Van het Flageyplein tot aan de Beurs … Onze gasthoofdredacteur begeleidt ons doorheen het Brussel dat hij dagelijks beleeft. En op de achtergrond, dat deuntje van Jacques Brel: "C’était au temps où Bruxelles bruxellait ..." De unieke charme van de hoofdstad … Flageyplein: Ik heb altijd in Elsene gewoond, in de omgeving van het Flageyplein. Deze wijk van mijn jeugd heeft haar Boheemse en artistieke ziel behouden. Je vindt er een combinatie van groen, stadscentrum en meerdere toffe bars en restaurants. Ik heb ongeveer 20 minuutjes nodig om van thuis naar mijn werk te wandelen, althans langs mijn gebruikelijke route naar de hoofdzetel van het familiebedrijf op het Louizaplein. Wat winkels en de nieuwste concepten betreft, tja, daar ben ik minder van op de hoogte. Modeverschijnselen spreken me minder aan. Baljuwstraat: Toen ik een kind was, ging deze wijk fel achteruit. De winkels sukkelden of gingen dicht. Maar vandaag maak ik met veel plezier een ommetje langs het Drievuldigheidsplein. Ik laat me betoveren door het uitstalraam van boekhandel Peinture Fraîche. Ik stap dan meestal binnen en bevind me midden in honderden kunstboeken. Honger? Dan kies ik voor een lunch bij Dam Sum. Ik ben een grote fan van Aziatische keuken. En ik word nooit teleurgesteld. De Zavel: Als tiener was ik daar vaak. Mijn moeder was antiekhandelaar. Ze had een winkel op de Kleine Zavel, de Galerie d'Egmont. Ik herinner me nog de oude glorie, toen de antiekhandelaren in volle opkomst waren. Decoratie was toen een ‘must’ en werd steeds democratischer. Vandaag ziet de wijk er heel anders uit. Luxe winkels en chocolatiers hebben het plein veroverd. De sfeer van toen is nu verhuisd naar het hart van de Marollen, tussen het Vossenplein, de Blaesstraat en de Hoogstraat. De Grote Markt: Het kostte me jaren om opnieuw een nuchtere kijk op deze wijk te krijgen. Weet je, ik ensceneer al een jaar of twaalf de Ommegang. Het hart van Brussel zit mij in de genen gegrift. Maar nu geniet ik weer van een wandeling in de buurt, met mijn gezin, door de prachtige Sint-Hubertusgalerijen. Ik stop bij boekhandel Tropismes, drink een koffie bij de Pain Quotidien. Het is gewoon prachtig! De wijk rond de Beurs: Ik beschouw die nog steeds als de buurt van de boekhandelaren en platenzaken. In mijn jeugd liep ik daar dolgraag naartoe. Ik herinner me de ellenlange rij aan de kassa van de winkel Brusel. Deze tijd is nu wel een beetje voorbij, maar ik loop nog steeds graag rond in de omliggende straten. Daar bevindt zich een deel van de charmes van Brussel, die ik probeer in stand te houden. ● Elisa Brevet Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 57 D.R.

Community TOETREDINGSAANVRAGEN DOOR VOORLEGGING AAN DE RAAD VAN BESTUUR Antilope de Bie BVBA Nijjverheidstraat 6 - 2570 Duffel Nace : 18120 - Overige drukkerijen afg. : Vanmaele Pascal Atelier AZ François Rigasquare 37 - 1030 Brussel afg. : Azzouz Zaira AuPoil.be - Callens BVBA Tervatestraat 15 - 1040 Brussel afg. : Callens Yannick B-Home Care BVBA De Frélaan 267 - 1180 Brussel Nace : 86906 - Verpleegkundige activiteiten afg. : Mujawamaliya Anabella Bel Square BVBA De Praeterestraat 2/4 - 1000 Brussel Nace : 68312 - Schatten en evalueren van onroerend goed voor een vast bedrag of op contractbasis 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering afg. : Lasserre Charles Bella Blau Fashion KG CV Rosenhügelstraße 44 - 1120 Vienne - Autriche afg. : Folle Marcus Bon Jour BVBA Scepterstraat 57 - 1050 Brussel Nace : 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet - 63120 - Webportalen 70210 - Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie afg. : Galli Silvia BRAFCO - Fédération Belge des Négociants en Combustibles et Carburants VZW Léon Lepagestraat 4 - 1000 Brussel Nace : 85599 - Overige vormen van onderwijs -94110 - Bedrijfsen werkgeversorganisaties afg. : Neirynck Olivier Credendo - Export Credit Agency ION Montoyerstraat 3 - 1000 Brussel Nace : 65121 - Rechtstreekse verzekeringsverrichtingen niet-leven afg. : Jijakli Nabil de Montpellier d'Annevoie Benoît NP Albert-Elisabethlaan 46 - 1200 Brussel Nace : 69101 - Activiteiten van advocaten afg. : de Montpellier Benoît Desombre Entertainment BVBA Ohaindal 20 - 1180 Brussel Nace : 68201 - Verhuur en exploitatie van eigen of geleasd residentieel onroerend goed, exclusief sociale woningen 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 93292 - Exploitatie van recreatie afg. : Desombre Jérôme Efficacity Mix NP Koningstraatje 6 - 1970 Wezembeek-Oppem Nace : 7311006 - Concipiëren van reclametechnieken die ernaar streven de individuele consument te benaderen (direct marketing) door middel van geadresseerde reclame (direct mailing), telefonische koopvoorstellen, enz. afg. : Ghysens Jacques eFounders NV Eugène Flageyplein 7 - 1050 Brussel Nace : 63990 - Overige dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatie, n.e. g. . 64200 - Holdings 6619903 - Verstrekken van advies inzake beleggingen en het beheer van financiële patrimonia van derden (KB 05.08.1991 i.v.m. vermogensbeheer en beleggingen afg. : Nickmans Quentin Exellys NV Motstraat 32 - 2800 Mechelen Nace : 62020 - Computerconsultancy-activiteiten 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 78300 - Andere vormen afg. : Sarens Gerrit Ithaka Solutions BVBA Canadastraat 65 - 1190 Brussel Nace : 58290 - Overige uitgeverijen van software - 62010 - Verlenen van advies aan de gebruikers over soorten computers (hardware) en hun configuratie en de toepassing van bijbehorende programmatuur (software) afg. : Gheorghiu Dan Mihai Jda Consult BVBA René Declercqstraat 11 - 1150 Brussel Nace : 78100 - Arbeidsbemiddeling - 82300 - Organisatie van congressen en beurzen 85592 - Beroepsopleiding afg. : d'Arschot Jean Jean Eggenspieler NP Brugmannlaan 147 - 1190 Brussel Nace : 47910 - Detailhandel via postorderbedrijven of via internet 71121 - Ingenieurs en aanverwante technische adviseurs, exclusief landmeters - 85510 - Sport- en recreatieonderwijs afg. : Eggenspieler Jean Jurissol BVBA Sint-Michielslaan 11 - 1040 Brussel Nace : 69101 - Activiteiten van advocaten afg. : Postel Thibault Misamu Nzabi NP Waverse Steenweg 5 - 1050 Brussel Nace : 14130 - Vervaardiging van andere bovenkleding afg. : Nzabi Misamu Najoua Batis NP Calabriëlaan 13 - 1200 Brussel Nace : 86904 - Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en 58 ❙ Brussel Metropool - maart 2019

Community verzorgingstehuizen afg. : Batis Najoua Naturellement 9 NP Rue Longue 88 - 1370 Piétrain Nace : 25610 - Oppervlaktebehandeling van metalen 38322 - Terugwinning van metaalafval 43992 - Gevelreinining afg. : Simon Carine Neumann Robert NP Jupiterlaan 93 - 1190 Brussel Nace : 47410 - Detailhandel in computers, randapparatuur en software in gespecialiseerde winkels 62020 - Computerconsultancy-activiteiten afg. : Neumann Robert Schoufs Henin Group gcv Avenue Vésale 9 - 1300 Wavre Nace : 70220 - Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoering 73110 - Reclamebureaus 82110 - Diverse administratieve activiteiten ten behoeve van kantoren afg. : Henin Cyril Véronique Scheldeman NP Sippelberglaan 5 - 1080 Brussel Nace : 4799001 - Kleinhandel in allerlei prod. op een wijze die niet is begrepen in voorgaande klassen : huis-aan-huisverkoop, verkoopautomaten, demonstratieverkoop, ambulante handel, enz. 58290 - Overige uitgeverijen van software - 62010 - Ontwerpen en progr afg. : Scheldeman Véronique Woomera BVBA Stoofstraat 81 - 1000 Brussel Nace : 62010 - Ontwerpen en programmeren van computerprogramma's 62020 - Computerconsultancy-activiteiten afg. : Ackermans Didier INDEX VAN BEDRIJVEN EN ORGANISATIES DIE IN DIT NUMMER STAAN ABA ASBL Acerta Actiris Albert Heijn Atrium Belea Belfius BePark Boon Brasserie de la Senne Brioche d’Or, La Brüsel Brussel Mobiliteit Brussels Beer Project Brussels Invest & Export Bureau Gérard Burger King BVS Caméléon Citydev Coca-Cola Colruyt Confederatie Bouw Courage Credendo Dam Sum Daoust De Ranke Delhaize Delitraiteur Deliveroo Domaine de Mellemont 9-11 9-11 15-17 9-11 15-17 5 54 32 44 44 31 57 15-17 27-28 ; 38 15-17 9-11 9-11 19-20 32 15-17 56 9-11 19-20 33 54 57 27-28 ; 57 44 9-11 9-11 9-11 44 Dupont Dupuis Easybrussels Easyfairs Edison Energy Group EEBIC Venture Elegio Enterprise Europe Network Exki Export USA Family, The Filigranes Finance.brussels G4S GlassStories Google Belgium Guinness HelloFresh Hub.brussels I See Ichec Business School IMPS Impulse Innoviris ISS KBC Bank KBC Brussels Koudetat Litteris LN24 44 34 50 29 9-11 54 45 24 30 4 ; 25 6 40 15-17 Fondation pour l’Enseignement Foodbag 9-11 ; 18 9-11 39 6 54 33 9-11 15-17 52-53 35 34 15-17 15-17 39 54 12-13 6 54 36 Louis Delhaize Lydian Marcolini Martin’s Hotels McDonalds McKinsey Menu Next Door Omnia Travel Orange Clignotant Pain Quotidien, Le Patatak Patronale Life Patronale Solar Peinture Fraîche Pepsi Riaktr Romain Roquette Schweppes Scottish & Newcastle Sodexo Sotra Structura.biz Tarkett Tropismes UCLouvain Umicore VDAB Veolia Vereniging Afschrift Virgin WebHunter Whyte Corporate Affairs 9-11 47 31 33 9-11 37 6 54 48 57 44 9-11 9-11 57 56 37 9-11 33 33 41 52-53 9-11 54 57 18 48 15-17 48 42 56 6 21 Brussel Metropool - maart 2019 ❙ 59

Agenda 26.03 MANAGEMENT & RH, PERSONAL IMPROVEMENT 12.03 Passez de la réunionite au meeting facilitation (1) 18.03 Manager plus efficacement votre team commercial (1) VERKOOP, MARKETING EN BEDRIJFSCOMMUNICATIE ICT 12.03 Facebook : créez une communauté engagée (1) 12.03 Sales DNA : développer votre talent – workshop gratuit starter & restarter (1) 12.03 Capsule : filmer et montrer une vidéo (1) 14.03 & 11.04 Instagram : valorisez votre image de marque (1) 14.03 SEO : comment améliorer son référencement naturel sur Google ? (1) 14.03 & 11.04 Chatbot : créez une expérience client ininterrompue (1) 19.03 Visual storytelling : l’image comme vecteur de communication (1) 19.03 & 16.04 LinkedIn : créez votre réseau d’affaires (1) 19.03 Les composantes d’un branding fort – workshop starter & restarter (1) 21.03 & 18.04 Optimisez vos campagnes e-mailing (1) 60 ❙ Brussel Metropool - maart 2019 19.03 & 16.04 Digital analytics : tips & tricks (1) 20.03 Why you should care about Artificial Intelligence 18.04 Sublimez vos photos avec votre smartphone (1) ➜ Caroline Coutelier +32 2 643 78 13 – cco@beci.be SOCIALE WETGEVING 23.05 Actualité de droit social dans la fonction publique (1) 24.05 Les vendredis de l’actualité sociale (1) 07.06 Actualités « compensation & benefits » (1) HANDELSRECHT 14.03 Lunch & learn : comment réussir ses recouvrements de créances ? (1) 25.04 Améliorer les performances de votre Bekijk onze volledige agenda op www.beci.be (2) 13.03 Export USA: 360° ➜ Beci’s International Department +32 2 210 01 77 - jpm@beci.be 12.03 Lunch restarter 28.03 Speed Business Lunch 02.04 Lunch restarter 14.05 Speed Business Lunch 14.05 Lunch restarter 04.05 Lunch restarter ➜ Beci Events +32 2 643 78 13 – events@beci.be Schrijf u in op één of meerdere opleiding(en) en geniet subsidies van het Brussels Gewest: 50% van de opleidingskost (min. investering: 1.000 €) Vlaams Gewest: via de KMO-portefeuille (min. projectbedrag: 100 €) (1) Enkel in het Frans De voertaal is Frans maar de documentatie is ook (volledig of gedeeltelijk) in het Nederlands beschikbaar Utiliser le digital pour gagner des clients – workshop starter & restarter (1) 02.04 Attirer son client grâce au content marketing – workshop starter & restarter (1) 02.04 Google My Business : aidez vos clients potentiels à vous trouver (1) 04.04 Facebook : installez la bonne stratégie publicitaire (1) entreprise avec la communication non-violente (CNV) (1) ➜ Alexis Bley +32 2 563 68 58 – ab@beci.be FISCALITEIT 19.03 Cash en société, comment le sortir de mon entreprise dans les meilleures conditions fiscales ? (1) ➜ Erik Thiry +32 2 643 78 36 – eth@beci.be

Ondernemingen in overdracht Meertalig communicatiebureau Omzet: 1 tot 2 Milj € 1 à 10 werknemers Lijstenmakers, restaurateurs, verkoop van uitzonderlijk meubilair Omzet: 0 tot 1 Milj € 1 à 10 werknemers Taalschool voor volwassenen en kinderen Omzet: 0 tot 1 Milj € 1 à 10 werknemers De Transmission Hub van Beci is de grootste organisatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de overdracht/overname van ondernemingen. Hieronder vindt u de jongste aanbiedingen: > 4 over te nemen ondernemingen Marketing, marktstudies en mystery shopping Omzet: 0 tot 1 Milj € 10 à 20 werknemers > Voor zijn klanten overnemers zoekt de Transmission Hub Onderneming uit de digitale sector Brussel, Waals Brabant Aankoopwaarde: 600K tot 700K € Groothandelaar, kleine productie, importexport food of non-food België Aankoopwaarde: 2 tot 3 Mo € Hebt u belangstelling voor een van deze ondernemingen of kent u een over te laten onderneming in een van deze sectoren? De Transmission Hub van Beci begeleidt u doorheen uw overdracht- of overnameproject. Erick Thiry +32 2 643 78 36 • Salima Serouane + 32 2 643 78 49 • transmission@beci.be

your own boss Ontdek een bank die in de lokale economie investeert, in één afspraak. www.kbcbrussels.be #betterforbrussels V.U. : KBC Group NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60
61. 61
62. 62
63. 63
64. 64

Home