zelfde interne temperatuur, ondanks de thermische variatie om ons heen. Elke noemenswaardige verstoring van dit evenwicht betekent dat ons lichaam in gevaar verkeert. De natuur geeft ons talrijke voorbeelden van resiliëntie. De dikke witte vacht van de ijsbeer beschermt hem tegen de kou en zorgt voor camouflage op het vlekkeloze en uitgestrekte pakijs. Doorheen hun lange evolutie hebben de levende wezens eigenschappen ontwikkeld die hun voortbestaan bevorderen. Resiliëntie zou dus een darwinistisch concept zijn… Waarom zouden we dan zelf geen inspiratie putten uit de natuur? Misschien zouden we biomimetica in het businessplan van onze ondernemingen moeten opnemen. De sonar van schepen zendt ultrasone geluiden uit om hindernissen onder de waterspiegel te identificeren. Het copyright van dit vernuftig echolokaliseringssysteem behoort echter tot de natuur. De walvisachtigen gebruikten dit principe al geruime tijd voor de verschijning van Homo sapiens op Aarde. Een andere interessante variante van de resiliëntie in de natuur betreft de ecosystemen. Wanneer een brand bijvoorbeeld een woud verwoest, heeft de flora het vermogen herboren te worden dankzij de zaden die in de bodem zitten. Biodiversiteit is eveneens een conditio sine qua non van resiliëntie. We weten bijvoorbeeld dat het uitsterven van één enkele van de 8 miljoen levende soorten – de bijen onder andere – een rampzalige weerslag zou hebben op het ecosysteem van de aarde. Dit illustreert hoezeer het concept van resiliëntie zowel op individueel als op collectief niveau optreedt, met een sterke wederkerige afhankelijkheid en de behoefte aan diversiteit. Een nieuw paradigma voor economische modellen De precieze bepaling van de factoren die de resiliëntie van een onderneming kunnen verbeteren, is een bijzonder hachelijke oefening. Nochtans onderscheiden we trends die op de meeste bedrijven van toepassing zouden kunnen zijn. Als we er vanuit gaan dat de resiliëntie van een onderneming afhangt van de professionele resiliëntie van haar werknemers, dan vormt het menselijke kapitaal een hoeksteen van de weerstand van de organisatie. Zelfontplooiing en motivatie op het werk verhogen de hechting aan en de vereenzelviging met de organisatie. Wanneer de onderneming een crisis doorstaat, zal de ‘gelukkige’ werknemer meer energie aan de dag leggen om problemen op te lossen dan een teleurgestelde collega. Het is dus van fundamenteel belang dat de Innovatie en waarschijnlijkheid Google wist de klassieke managementmodellen in vraag te stellen met de zgn. ‘20% time’ regel die zijn personeelsleden (theoretisch) toeliet een vijfde van hun tijd aan eigen projecten te besteden – met de hoop dat daar onverwachte en eventueel interessante verwezenlijkingen zouden uit voortkomen. Zo zouden, naar verluidt, Gmail en AdSense zijn ontstaan. Ook al weten we dat deze regel, bij gebrek aan tijd (!) in de praktijk weinig wordt toegepast, toch stemt die perfect overeen met een ‘resiliënte’ aanpak. Ze kan zelfs met de theorie van Darwin worden vergeleken: in de natuur ontstaan willekeurige genmutaties. Sommige vergroten de overlevingskansen van de soort en zorgen voor evolutie. Zo ook in de bedrijfswereld, waar originele, eigenaardige of op het eerste gezicht nutteloze projecten soms op nieuwe producten of diensten uitmonden die zelfs op het business model van ondernemingen een impact kunnen hebben. Denk maar aan het kopieerapparaat: Kodak geloofde er niet in en weigerde het patent. Het werd uiteindelijk overgekocht door Haloid (vandaag beter bekend onder de naam Xerox). E.R. “Resiliëntie is de kunst om op bergstromen te varen” Boris Cyrulnik Het slotevenement van ResilieNtWEB: het programma is vandaag rond maar de hulpmiddelen liggen ter beschikking van de ondernemingen. onderneming zich bekommert om het welzijn van haar werknemers. De zinloosheid van het werk wordt vaak aangehaald als een factor die de resiliëntie afzwakt. In dit opzicht lijkt het aangewezen dat de organisatie het model van bevrijde onderneming invoert. Dit model beveelt de vervanging aan van de klassieke piramidestructuur door een eerder horizontaal organisatiepatroon waarin de werknemers meer zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en vrijheid genieten. We vestigen hier de aandacht op een tweede menselijk aspect: de interacties tussen medewerkers. Die hebben te maken met interne communicatie. Investeren in human resources is dus van groot belang voor de duurzaamheid. Ook de inzet van de onderneming voor duurzame ontwikkeling draagt bij tot de resiliëntie. Indien de onderneming minder energie gaat verbruiken en naar hernieuwbare energiebronnen overschakelt, wordt ze ook zelfstandiger ingeval van schaarste en vermindert ze bovendien haar kosten. Daar vaart het imago goed bij. Het gebruik van ecologisch en bioafbreekbaar materiaal is een manier om klanten te overtuigen. Dit verwijst meteen naar de kringloopeconomie die tegelijk productiekosten en afval vermindert. Ook de samenwerkingseconomie en de deeleconomie komen hierbij kijken, aangezien ze de koolstofvoetafdruk aanzienlijk terugdringen. n 13 - ACTIVITEITENVERSLAG 2016 | BECI
16 Online Touch Home