Energie zal duur blijven GREEN De petroleumprijs staat op zijn laagst, de vraag naar gas daalt, de steenkoolprijzen storten in… Toch is de energiefactuur vandaag duurder dan ooit – en ze riskeert zo duur te blijven! Waarom? Laura Rebreanu en Emmanuel Robert H Het was Philippe Van Troeye, CEO van Electrabel, die dit onlangs nog verklaarde in Trends-Tendances: “De marktprijs van elektriciteit is de laatste jaren spectaculair gezakt, met een daling van 40 % in vergelijking met 2007. Maar voor de klant is de rekening blijkbaar sinds jaren nog nooit zo hoog geweest.” Achter deze schijnbare paradox schuilt een hele resem factoren waarvan de combinatie uiterst moeilijk te ontwarren is. Als we enkel naar de brandstofprijzen kijken, dan lijkt de situatie inderdaad onbegrijpelijk: de petroleum die op de vooravond van de beurskrach van 2008 nog 145 dollar per vat kostte en dat de laatste jaren toch rond de 100 dollar per vat bleef hangen, noteerde vorige maand een prijs van 50 dollar. De steenkoolprijs kent al jaren een voortdurende daling en op korte termijn is er geen enkele prijsstijging in zicht. De opkomst van schaliegas in de Verenigde Staten, een wereldwijd almaar strengere milieureglementering (ook in China en in de VS), gecombineerd met een vertraging van de Chinese economie, hebben samen geleid tot een verminderde vraag en overproductie. En blijkbaar is er geen verbetering van deze situatie op komst. In alle Europese landen nam de vraag naar aardgas in 1 jaar tijd een duik van ongeveer 11%. Kortom, energie lijkt in overvloed voorradig en goedkoop te zijn… Transport en distributie Maar waar loopt het dan mis? Sinds de jaren 2000 hebben de Europese beleidsvoeringen de gas- en elektriciteitsmarkten geliberaliseerd. Maar slechts één deel van de activiteiten werd voor mededinging opengesteld: de productie en de levering (die grosso modo 40 % van de factuur van de Belgische verbruiker vertegenwoordigen). Transport (lees: transmissie) en distributie daarentegen, blijven streng omkaderd en wegen samen voor bijna 50 % door op dezelfde factuur. Respectievelijk zijn deze kosten toe te rekenen aan Elia (voor de transmissie) en aan Sibelga (voor de distributie in Brussel). De rest (ongeveer 12 % van de factuur) bestaat uit taksen 38 BECI - Brussel metropool - juni 2015 en heffingen, evenals kosten in verband met de openbare dienstverplichtingen. Voeg hierbij nog de wisselkoersverschillen en de traagheid van de leveringscontracten op lange termijn, en we begrijpen meteen waarom de stuiptrekkingen van de prijzen op de markt, op een totaal onverwachte manier op onze factuur tot uiting komen. En de prijs van CO2 ? Om de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen aan te moedigen – en vooral om het gebruik van fossiele energiebronnen te ontmoedigen – hebben internationale akkoorden tussen verschillende landengroepen via een reglementering de uitstoot van CO2 beperkt. Deze akkoorden werden onderworpen aan quota’s, terwijl er daarnaast een wisselmarkt werd georganiseerd om een “prijs” per ton CO2 toe te kennen. De contingentering van de uitstoot moest deze prijs mechanisch doen stijgen en dus doorwegen op fossiele energiebronnen, ze zo minder aantrekkelijk maken en de hernieuwbare energiebronnen in staat stellen ermee te concurreren. Vandaag “kost” een ton CO2 ongeveer € 7 op de Europese markten, maar deze factor blijft relatief zwak. Om hem sterker te maken, zou het Europese systeem voor de uitwisseling van quota’s efficiënt moeten werken en zou men in december 2015 tijdens de klimaatconferentie in Parijs, een bindend internationaal akkoord over de klimaatverandering moeten sluiten. In afwachting van de hervormingen en een eventueel akkoord zal de CO2 –prijs laag blijven en de producenten zeker niet aansporen om over te stappen naar minder vervuilende technologieën.
41 Online Touch Home