2 De verschillende systemen van individuele woningbouw Hout werd altijd al als het bouwmateriaal bij uitstek beschouwd. In elk tijdperk vinden we een systematisch en rationeel gebruik van hout in de bouw terug. 1 ) Het vakwerk Dit systeem bestond reeds in de Middeleeuwen en wordt nog steeds toegepast in Duitsland, Frankrijk en Zwitserland. De structuur bestaat uit balken die diagonaal en overlangs gekruist worden en op goed gekozen plaatsen oordeelkundig worden vastgemaakt om de last optimaal te verdelen. Het hout heeft een grote diameter. Men kan het vakwerk op verschillende manieren opvullen : het ruw laten volmetselen, het met klei bepleisteren of het bekleden met prefabsandwichpanelen met ingewerkte thermische isolatie en vochtregeling. 2 ) Het houten skelet Dit is een evolutie van het vakwerk. Zoals de naam aangeeft, gaat het om een bouw waarbij alle structurele elementen uit hout zijn. Het skelet van een bouw is te vergelijken met het menselijk geraamte. Het maakt niet de volledige bouw uit, maar het is het belangrijkste onderdeel dat moet worden aangevuld met een reeks elementen die een bepaalde functie vervullen, hetzij buiten ( dak, gevelbekleding, buitenschrijnwerk,… ), hetzij binnen ( plafondbekleding, bekleding van de binnenwanden,… ). In de praktijk is het houten skelet opgebouwd uit verticale stijlen ( gevels en wanden ), horizontale elementen ( vloeren en plafonds ) en hellende of gemengde ( horizontale en verticale ) elementen voor het dak. Wanneer het klaar is, wordt het afgewerkt met een reeks “membranen” om te voldoen aan de voorschriften inzake stabiliteit, comfort, thermische en geluidsisolatie. 3 ) Massieve stapelbouw In tegenstelling tot het systeem dat hierboven werd beschreven, speelt het bouwen met gestapeld massief hout enkel in op het samendrukkingseffect. Geen enkel verticaal element heeft immers een draagfunctie. Alle belasting wordt overgenomen door de weerstand van het hout dat loodrecht staat op de richting van de vezels. Het stapelen kan gebeuren op basis van rondhout zoals bij de woningen van de pioniers 54 www.bouwen-verbouwen.be uit Noord-Amerika of van allerlei profielen die niet enkel rekening houden met de stabiliteit, maar ook met het esthetische uitzicht, de thermische en de geluidsisolatie. In de meeste gevallen wordt de doorsnede van het hout enkel berekend in functie van de stabiliteit, want de isolatie kan worden aangebracht tussen de houtstructuur en de buitenbekleding. Het voordeel van dit systeem is dat men onmiddellijk een binnenafwerking bekomt. Anderzijds vraagt het een betere voorbereiding van de speciale technieken ( verwarming, sanitair, elektriciteit ) en van de planstudie, want wijzigingen achteraf zijn zo goed als uitgesloten. Ondanks deze beperkingen laat dit bouwtype toch een uiterst grote vrijheid in ontwerp en afwerkingstypes toe. palen-balkensysteem Het palen-balkensysteem is een houtbouwsysteem dat voortvloeit uit de constructies van ingenieurs. Er wordt een soort grote open structuur gebouwd die, zoals de naam al aangeeft, bestaat uit palen en balken die de plankenvloeren, de tussenwanden en het dak dragen. De kracht van de structuur zit in de steunpunten, de balken en de palen, die optimaal samengesteld en gedimensioneerd zijn. De windbelasting wordt opgenomen door de stijfheid van de verbindingen door het aanbrengen van houten of stalen Sint-Andrieskruisen of door het opvullen van sommige wanden. De wanden zijn immers geen draagwanden, maar kunnen het geheel onbuigzamer maken.. De verschillende structuurelementen worden meestal vervaardigd in het atelier en samengevoegd op de werf met een kraan. Dankzij de doorsneden en lengten die met deze techniek bereikt kunnen worden, dient ze vooral voor grote bouwwerken zoals sporthallen, zwembaden, fabrieksgebouwen en alle soorten constructies waarbij de structuurelementen aanzienlijke oppervlakten moeten overspannen. Anderzijds wordt ze ook ingezet in kleinere gebouwen, ze is –gekoppeld aan een houtskelet- geschikt voor bijvoorbeeld een vensternis van een paar meter of kan er een grote living mee worden opgebouwd. Een dikke massieve balk kan zo’n 10 meter overspannen. Met gelijmd- gelamelleerd hout kan tegenwoordig een bereik van tientallen meter worden gehaald. kiJkenBOUW kiJkenBOUW kiJkenBOUW
55 Online Touch Home