doc. Babymovie 4D De zwangerschap echografie. De hartslag kan zelfs geregistreerd worden. Het eerste trimester is de meest risicovolle periode voor het optreden van een aangeboren misvorming in geval van een infectie of blootstelling aan toxische stoffen bijvoorbeeld. toxoplasmose en listeriosis wat zijn de risico’s ? Toxoplasmose en listeriose Het begin van het derde zwangerschapstrimester valt samen met het begin van de aanmaak van surfactant, een product dat onontbeerlijk is voor het open houden van de longblaasjes na de geboorte en voor het doorstromen van zuurstof naar de longen. Ook de nieren functioneren dan al vroegtijdig en zorgen voor de productie van vruchtwater waarin de foetus baadt. De zintuigen komen eveneens tot ontwikkeling. Geluiden zoals de stem van mama en andere bekende stemmen die hij later na de geboorte zal herkennen, kunnen al gehoord worden van in de vijfde maand. De baby zal pas echt kunnen zien enkele dagen na de geboorte. Het ontwikkelen van de mond en van het spijsverteringssysteem gaat gepaard met zuig- en slikbewegingen. In die periode zien we baby’s die op hun duim zuigen en die de hik hebben. Een periode die van nabij dient gevolgd te worden... De evolutie van de rijping van de foetus in die periode is heel belangrijk want ze legt gedeeltelijk de mogelijkheden tot overleven vast in geval van vroeggeboorte, of dat nu onvrijwillig wordt. Zo is bijvoorbeeld een voldoende rijping van de longen noodzakelijk om ademhalingsstoornissen te vermijden die zo frequent optreden bij prematuren. Een onvolledige rijping van de lever zal de oorzaak kunnen zijn van uitgesproken en langdurige geelzucht ( icterus ) ; onvoldoende functie van de bloedstollingsfactoren ligt aan de basis van bloedingsyndromen die bloedingen in de hersenen en hersenvliezen in de hand werken bij de pasgeborene. Van belang is ook dat na 9 maanden zwangerschap de rijping van de verschillende systemen verre van volledig is want dit is een continu fenomeen dat zich na de geboorte verder zet. Dat is in het bijzonder het geval voor het centrale zenuwstelsel. Dr Pol Saintjean & Langelez Olivier I n onze streken komen de meeste mensen vroeg of laat in contact met toxoplasma, zijn twee ziekten die tijdens de zwangerschap catastrofale gevolgen kunnen hebben. De belangrijkste bron van besmetting van die twee ziekteverwekkers is de voeding. de ziekteverwekker van toxoplasmose. De belangrijkste overdrager van die parasiet is de kat. De belangrijkste besmettingsbron is het eten van rauw of onvoldoende bereid vlees ( schaap, varken en zeldzamer rund ). Soms kan de mens ook besmet worden door het eten van voedingswaren die besmet zijn door grond waarin zich eitjes van toxoplasma bevinden ( salade, rauwkost … ). Doorheen de moederkoek De foetus daarentegen geraakt besmet doordat toxoplasma doorheen de moederkoek ( placenta ) gaat. Men dient wel te weten dat het ongeboren kindje enkel werkelijk gevaar loopt als zijn mama voor het eerst besmet geraakt tijdens de zwangerschap. Er bestaat dus geen gevaar voor een foetus van wie de moeder al voor haar zwangerschap in contact is gekomen met toxoplasma. Het kan ook een vroegtijdige bevalling veroorzaken. Er bestaat zelfs risico voor het bevallen van een doodgeboren kindje. Indien het kind wel levend geboren wordt, kunnen er hersensstoornissen en blindheid aanwezig zijn. Soms lijkt het kindje zelfs gezond bij de geboorte maar ontwikkelt het later een mentale achterstand of een aantasting van het netvlies, wat als belangrijkste gevolg blindheid kan hebben, eventueel met evolutie in progressieve opstoten. Opsporing onontbeerlijk Net zoals rode hond dient toxoplasmose dus opgespoord te worden door middel van bloedonderzoeken. Toekomstige moeders die dat zij geen rauw of onvoldoende bereid vlees mogen eten ( men meent dat koken of bakken op 60°C en invriezen aan -10°C alle eitjes van toxoplasma vernietigt ). Tevens dient elk contact met katten vermeden te worden en dienen fruit en groenten goed gewassen te worden alvorens ze op te eten... Indien de diagnose van toxoplasmose is gesteld bij een zwangere vrouw, kunnen altijd nog de risico’s duidelijk verminderd worden dankzij een adequate behandeling. Dat is dan de functie van uw dokter. niet beschermd zijn dienen bijzonder strikte maatregelen te nemen om elk risico op besmetting te voorkomen. Dat wil zeggen En nog de voedingsmiddelen Ook listeriose is een relatief gevaarlijke ziekte voor een zwangere vrouw. De besmetting gebeurt via inname van voedingsmiddelen zoals vlees, groenten en bepaalde kazen. Het gaat hier vooral om voedingswaren die men lange tijd kan bewaren en die als dusdanig rechtstreeks kunnen gegeten worden. Mensen krijgen dus relatief frequent listeria naar binnen via de voeding maar er schijnt enkel reeël gevaar te bestaan voor de zwangere vrouw ( en ook voor mensen met een verzwakt afweersysteem ). Die kiem blijkt echt aangetrokken te worden door de moederkoek ; hij vernietigt de moederkoek trouwens geleidelijk aan totdat die zijn functie niet meer voldoende kan vervullen om de foetus te voeden en te beschermen. Op dat ogenblik bestaat er een groot risico op spontaan miskraam of op vroeggeboorte. Indien het kindje levend te vroeg geboren wordt, kan het aangetast zijn door een veralgemeende listeriose met tal van abcessen uitgezaaid over heel het lichaam. Dat is vanzelfsprekend heel ernstig. Dr Pol St Jean & Dr.Jean-François Durant www.baby-mama.be 11
12 Online Touch Home