Werkgelegenheid en vorming De reputatie van de ingenieur opkrikken Ondernemingen worstelen met het aanwerven van zogenaamde ‘hightech’ profielen. Naar verluidt kampt België met een tekort aan 500 ingenieurs per jaar. “We moeten de vooroordelen over dit beroep wegwerken en bruggen bouwen tussen onderwijs en bedrijfsleven”, verklaren deskundigen. E en IT-bedrijf zal in de komende jaren profielen moeten aanwerven die tot nu toe bijna onbestaande waren op de Brusselse arbeidsmarkt, namelijk specialisten in kunstmatige intelligentie, blockchain of data science. Voor de human resources managers van dit type bedrijf is het besef dat ook andere zogenaamde hightech sectoren op zoek zijn naar zulke witte raven, een magere troost. Deze profielen vallen meestal onder de benaming ‘WTEW’. Lees: Wetenschap, Technologie, Engineering en Wiskunde. In maart luidde Agoria, de Federatie van de Technologische Industrie, de noodklok met de aankondiging van een “tekort aan 500 ingenieurs per jaar in België”. In het hoger onderwijs zijn de vooruitzichten inderdaad niet echt aanmoedigend: in 2008 studeerden er 2500 studenten voor burgerlijk ingenieur of industrieel ingenieur. In 2018 zaten we onder de 1900. Dit tekort aan profielen, waar bedrijfsleiders van wakker liggen, is echter geen nieuws. “We zitten al 10 jaar met dat probleem opgescheept”, verklaart Frédéric Robert, vice-decaan van de École Polytechnique de Bruxelles (ULB). “Dit is bovendien geen louter Belgisch fenomeen. Ook in buurlanden als Duitsland en Frankrijk daalt het aantal inschrijvingen.” Frédéric 32 ❙ Brussel Metropool - mei 2019 Robert wijt dit lage inschrijvingspercentage onder andere aan het imago dat ingenieursberoepen uitstralen: “Het grote publiek ziet een ingenieur vaak als iemand die een witte jas of een helm draagt, of een pak en een das. De ingenieursopleiding biedt echter veel meer uitzichten dan dat.” Dit tekort staat in schril contrast met de resultaten van studies die ingenieurs eigenlijk ophemelen: zes mensen op tien zouden dit beroep aan hun kinderen of vrienden aanbevelen. Een andere troef is de bezoldiging. Een burgerlijk ingenieur verdient vaak meer dan 4000 € per maand. En bovendien vindt hij dikwijls een baan nog voordat hij zijn diploma op zak heeft! Een leerbelasting? Waarom kiezen zo weinig studenten voor wetenschappelijke of op wiskunde gerichte studies? Sommigen beweren dat het middelbaar onderwijs een van de oorzaken zou zijn. Wiskunde en natuurkunde worden daar als moeilijke en onaantrekkelijke vakken beschouwd. “Wij stellen jaar na jaar vast dat de vaardigheden van studenten die aan een baccalaureaat beginnen, achteruitgaan”, betreurt Xavier Van den Dooren, directeur van de Ecam (1000 studenten, van wie 400 eerstejaars baccalaureaat). “Een van onze belangrijkste inspanningen in het eerste jaar van het baccalaureaat is het opwaarderen van het niveau van onze studenten. Sommige vaardigheden die in principe in het middelbaar onderwijs worden aangeleerd, zijn onvoldoende ontwikkeld. Zo bijvoorbeeld het doorzettingsvermogen, de capaciteit om aantekeningen te maken en om zaken in hun geheel te bekijken. Onze projectaanpak motiveert de student. Het slagingspercentage is echter gedaald: we zitten vandaag rond 20 tot 25%, afhankelijk van het gekozen leertraject.” Xavier Van den Dooren stelt dat “de zichtbaarheid van ingenieursstudies in de middelbare school moet worden vergroot en dat er meer samenwerking moet komen, met name door het betrekken en sensibiliseren van leraren wiskunde, wetenschappen of natuurkunde.” Ook de overheid zou het imago van het beroep kunnen opkrikken. “Op politiek vlak ontstonden initiatieven, maar van een massale actie is er geen sprake”, aldus Frédéric Robert. “We hebben een coördinatieplan nodig evenals de vereiste wetgeving om studenten en leerlingen in contact te brengen met de ondernemingen.” Xavier Van den Dooren pleit van zijn kant voor het Franse model van de ‘leerbelasting’. De ondernemingen betalen deze belasting om het leerlingwezen © Getty
35 Online Touch Home