DYNAMIEK Bemiddeling aanmoedigen Een andere belangrijke doelstelling is zorgen voor een betere bewustwording en het gebruik van bemiddeling als een methode voor geschillenbeslechting. “Momenteel kampen we in België met een flagrante overconsumptie van het gerechtelijk stelsel”, verklaart hij. Volgens een studie van de Raad van Europa waren er in 2014 in België iets minder dan zeven nieuwe rechtszaken per 100 inwoners per jaar. In Luxemburg was dat minder dan één, minder dan twee in Duitsland en minder dan drie in Frankrijk. Het aantal binnengekomen zaken is geweldig, terwijl het aantal rechters onveranderd blijft. Als gevolg is er steeds meer tijd nodig om geschillen te behandelen. De enige manier om de verwerkingstijdens op een duurzame manier te verkorten is dus een vermindering van het aantal nieuwe rechtszaken. De invoering van de btw op de diensten van advocaten heeft trouwens het aantal inkomende dossiers enigszins doen dalen. “De gerechtelijke achterstand mag echter de reden niet zijn om bemiddeling te promoten”, stelt Gérard Kuyper. Voor hem dienen vooral de troeven van bemiddeling voor burgers en bedrijven te worden benadrukt. “Een rechtszaak is altijd een zwaar, langdurig en ingewikkeld proces. Het vereist veel middelen, er staat veel op het spel en het vonnis is nooit te voorspellen. Een proces is dus in justitie te vergelijken met een heelkundige ingreep in de geneeskunde: het laatste redmiddel.” Gérard Kuyper licht verder toe dat er geschillen bestaan die een rechter, met de beste wil van de wereld, nooit op een bevredigende manier kan oplossen. Neem nu het geval van een conflict tussen buren: een van de twee buren zal onvermijdelijk gefrustreerd zijn en na het vonnis zal de ruzie aanhouden. Dit geldt ook voor geschillen tussen vennoten in een onderneming, voor conflicten bij een overdracht binnen een familie of voor problemen tussen klanten en leveranciers. “Er is soms niet veel nodig om een conflict te doen ontstaan. Bij bemiddeling zijn de mensen verplicht om met elkaar te praten en van gedachten te wisselen. Hierdoor ontstaan opnieuw relaties en kan een situatie op een snelle en voor iedereen aanvaardbare manier worden opgelost.” Neem nu het geval van een onderneming die actief is op het web en problemen ondervindt met een leverancier van wie ze software heeft gekocht. De software werkt niet en hierdoor ligt het hele bedrijf plat. “Begin dan niet aan een langdurig en peperduur proces. Het is veel interessanter om voor bemiddeling te kiezen en op die manier snel een oplossing te vinden.” Een nieuwe wet en nieuwe uitzichten Om bemiddeling bekend te maken en aan te moedigen, werd een nieuwe wet gestemd die binnenkort van kracht wordt. Vanaf 1 januari 2019 zullen de rechters veel actiever kunnen optreden in het voorschrijven van bemiddeling. Concreet betekent dit dat wanneer de rechter oordeelt dat een zaak anders dan via een proces kan worden geregeld, hij of zij de partij kan verzoeken eerst andere middelen in te zetten om het geschil op te lossen. Ook vanaf 1 januari 2019 zullen advocaten verplicht zijn om hun cliënten in te lichten over de verschillende bestaande oplossingen en Gérard Kuyper Een proces is dus in justitie te vergelijken met een heelkundige ingreep in de geneeskunde: het laatste redmiddel. niet langer rechtstreeks naar de rechtbank te stappen. Momenteel suggereren heel weinig advocaten spontaan bemiddeling aan hun cliënten (KMO's of juridische diensten van grotere ondernemingen). En met de nieuwe wetgeving zullen ook publiekrechtelijke rechtspersonen een beroep kunnen doen op bemiddeling. Voorheen was dit niet het geval. Op die manier wordt het mogelijk om bemiddelingsmechanismen op een veel bredere manier voor te stellen. Gérard Kuyper denkt dat deze nieuwe wetgeving heel wat kan veranderen aan het gebruik van bemiddeling, de betrokkenheid van de rechters en de perceptie die de burgers van bemiddeling hebben. “De houding van de rechters zal doorslaggevend zijn. Als rechters, die worden aanzien als neutrale en betrouwbare spelers, bemiddeling gaan aanmoedigen, dan zal het gebruik hiervan door een sneeuwbaleffect toenemen.” Hoe succesvoller de bemiddeling, hoe meer mensen er gebruik van zullen willen maken. Het uiteindelijke doel is dat bemiddeling een standaardmethode van geschillenbeslechting wordt, en niet langer een ‘alternatieve’ aanpak. Er is bewustmaking nodig binnen de representatieve en beroepsorganisaties, maar ook in de bedrijfswereld en bij het grote publiek. “De mentaliteit moet veranderen en evolueren van ‘ik heb recht op’ naar ‘ik heb behoefte aan’. Met bemiddeling zijn we op zoek naar oplossingen eerder dan vonnissen en uitspraken. Hier zitten we met een totaal andere logica … en een winnende aanpak”, besluit Gérard Kuyper. ● Informatie: www.bmediation.eu BECI - Brussel metropool - september 2018 61
64 Online Touch Home