DYNAMIEK ONDERNEMINGSRECHT Weg met de handelaar. Lang leve de onderneming! De nieuwe wet van 11 augustus 2017 over de insolventie van ondernemingen werd in het Wetboek van economisch recht opgenomen. Deze wet, met inwerkingtreding op 1 mei 2018, is bedoeld om de wetgeving betreffende de insolventie van ondernemingen coherenter en begrijpelijker te maken. Maar wat wordt nu eigenlijk onder het begrip ‘onderneming’ verstaan? H et insolventierecht werd lange tijd bepaald door het begrip ‘handelaar’, gedefinieerd als een persoon die commerciële handelingen verricht en zijn of haar gebruikelijke beroep met winstoogmerk uitoefent. Een van de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe wet is de uitbreiding van het toepassingsgebied. De insolventiewetgeving heeft niet langer enkel betrekking op ‘kooplieden’, maar op alle ondernemingen, om zo beter aan te sluiten bij hun economische realiteit. Het is hierbij de bedoeling om zoveel mogelijk mensen te laten gebruikmaken van de mogelijkheden van een gerechtelijke reorganisatie of van een vereffening in de vorm van een faillissement. Wat is een onderneming? Het Wetboek van economisch recht geeft een eigen definitie van de onderneming. Ze omvat vier mogelijkheden. In de eerste plaats iedere natuurlijke persoon die een beroepsactiviteit als zelfstandige uitoefent. In de tweede plaats elke rechtspersoon, met uitzondering van publiekrechtelijke rechtspersonen. Ten derde: elke andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid, met uitzondering van organisaties zonder winstoogmerk. En tot slot de titularissen van gereglementeerde vrije beroepen. Verenigingen en stichtingen worden nu dan ook als ondernemingen beschouwd, net als de landbouwers en vrije beroepen. Voor deze laatste groep moeten we echter het volgende opmerken: wanneer de titularissen van vrije beroepen door een insolventieprocedure worden getroffen, zullen zij aan specifieke regels onderworpen zijn, onder andere om hun specifiek beroepsgeheim te beschermen. De vrije beroepen omvatten boekhouders, bedrijfsrevisoren, fiscale raadgevers, architecten, immobiliënmakelaars, advocaten, notarissen, artsen, tandartsen, kinesitherapeuten, dierenartsen en apothekers. Ten slotte is het begrip onderneming van toepassing op organisaties zonder rechtspersoonlijkheid. Zo vallen bijvoorbeeld feitelijke vennootschappen (wanneer twee of meer natuurlijke of rechtspersonen zich onderling als partners verhouden, terwijl er geen formaliteiten zijn vervuld voor de oprichting van een vennootschap naar Belgisch recht) en tijdelijke vennootschappen (vennootschappen waarvan de duur beperkt is in de tijd om één of meer specifieke commerciële activiteiten uit te voeren) onder de definitie van een onderneming. 48 BECI - Brussel metropool - januari 2018 Een ondernemingsrechtbank De vervanging van de notie van koophandel door het begrip onderneming zal ook gevolgen hebben voor de rechtbank van koophandel, die nu de naam ondernemingsrechtbank zal krijgen. Rechters in handelszaken (die geen beroepsrechters zijn en deel uitmaken van het bedrijfsleven) zullen ook mogen behoren tot alle nieuwe beroepen die in de nieuwe notie van onderneming kaderen, en niet langer enkel tot de categorie van de handelaren behoren. Als conclusie moet worden benadrukt dat het voor een groter aantal economische actoren voordelig zal zijn om gebruik te kunnen maken van de bepalingen in de procedures voor gerechtelijke reorganisatie. Die bieden ondernemingen een echte tweede kans en voorkomen dat tijdelijke moeilijkheden tot hun ondergang zouden kunnen leiden. Anderzijds zal dit groter aantal spelers ook onderworpen zijn aan de specifieke bepalingen die van toepassing zijn op faillissementen. Hoewel het faillissement op aangifte op zich geen probleem vormt – aangezien het om een vrijwillige stap gaat – zullen dagvaardingen tot faillietverklaring van schuldeisers om de onderneming ‘onder druk’ te zetten voortaan in des te meer sectoren legio zijn. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig … ● Aan de hand van een artikel van Valérie Vandiest, verschenen op www.lex4u.com.
51 Online Touch Home