THINK TANK VÓÓR OF TEGEN? Een verbod op plastic zakken? De Europese richtlijn aangaande verpakkingen legt een verminderd verbruik van lichte plastic zakken op. Het project-besluit van de Brusselse Regering gaat hierin veel verder en wil nagenoeg alle plastic zakken verbieden. Is dit een gunstige doorbraak voor het milieu, of een maatregel met nare gevolgen? Gaëlle Hoogsteyn Mohammed Ibrir, Milieuverantwoordelijke van de markt bij Abattoir Géraldine Verwilghen, Systainability Advisor bij Comeos Omdat de markt bij Abattoir enorm veel afval produceerde (2000 ton per jaar), gingen wij in 2008 met een grootschalig programma van start om deze volumes te reduceren. Het verbod op plastic zakken is daarvan een logisch gevolg en kadert in ons beleid voor meer respect van de wijk. Na elke markt lagen de tuinen van sommige huizen in de buurt en ook de speelplaatsen van scholen trouwens vol met weggevlogen zakken. In een eerste fase hebben we de hoeveelheid uitgedeelde zakken verminderd (onder meer door de afschaffing van zelfbediening voor deze zakken). Dankzij een studie verricht met de gemeente Sint-Gillis, wisten we dat de klanten de markt zouden blijven bezoeken, zelfs na een totaal verbod op plastic zakken. Sinds 2016 voeren we, per categorie, een geleidelijk verbod in van plastic kassazakken. Met sommige handelaars hebben we enorm veel moeten communiceren omdat ze de nieuwe maatregelen niet aanvaardden. We hebben dus wat bijgestuurd, naar hun behoeften geluisterd en nieuwe stappen voorzien om ze te helpen. We richten onze inspanningen onder andere op verpakkingsafval (denk maar aan de beschermende verpakkingen van hemden). De handelaars mogen die gratis op een sorteerpunt komen deponeren. Dit vereenvoudigt voor hen het vervoer van goederen. Zowel de handelaars als de klanten moeten van gedrag veranderen. Omdat wij op eigen initiatief aan dit project zijn begonnen, bestaat er voor hen een overgangsfase tot aan het totale verbod in 2018. We stellen gelukkig vast dat hoe langer hoe meer mensen de noodzaak van een oplossing inzien om het gebruik van plastic zakken in te dijken. De nieuwe maatregelen zijn daardoor gemakkelijker toe te passen. We zijn vandaag bijzonder opgetogen met de resultaten. Ik hoop dat ons initiatief andere markten zal aanzetten om ons voorbeeld te volgen en ons programma ook bij hen toe te passen. Comeos streeft een zeer duidelijk doel na: een omgeving waarin de Belgische handel en diensten hun dynamiek behouden en verder blijven groeien. Wij zijn natuurlijk voorstander van een vermindering van het aantal plastic zakken. Om dit concreet toe te passen, zonder schade voor de handelaars en hun klanten, zijn echter uitzonderingen noodzakelijk, want er zijn producten waarvoor op ecologisch, logistiek en economisch vlak (nog) geen aanvaardbaar alternatief bestaat voor de plastic zak. Ik denk bijvoorbeeld aan vlees, vis, fruit en groenten. Al deze voedingswaren zijn vochtig of kunnen vocht afscheiden. We vinden het noodzakelijk dat ze in een waterdichte zak worden verpakt, omwille van de hygiëne en om de herbruikbare tassen niet te vervuilen. Met papier stelt zich het probleem van de ontoereikende waterdichtheid en de neiging tot scheuren. En een papieren zak met beschermende plastic-laag valt moeilijk te recyclen. Er moet dus een permanente uitzondering worden voorzien voor ultradunne zakken bedoeld om voedingswaren te verpakken. Het verbod op alle vormen van plastic zakken voor eenmalig gebruik gaat gepaard met het gebruik van herbruikbare tassen en niet waterdichte zakken. Dit kan aanleiding geven tot bacteriegroei in de herbruikbare tassen die consumenten gebruiken om boodschappen te doen. Wij beschouwen dit als een niet te verwaarlozen probleem voor de voedselveiligheid en de volksgezondheid. Bovendien zal het verbod op deze ultralichte zakken het volume voorverpakte levensmiddelen doen toenemen en dus nog meer verpakkingen op de markt brengen (schaaltjes, plastic folies…). Wij zijn zeker te vinden voor een vermindering van het aantal plastic zakken, maar een totaal verbod verplaatst het milieuprobleem en zal slechts mogelijk zijn als we op nieuwe alternatieven mogen rekenen. BECI - Brussel metropool - juni 2017 7 © Thinkstock
10 Online Touch Home