TOPIC MOBILITEIT & LOGISTIEK “Brussel verdient een rationele metro”: zou L’Écho gelijk hebben? In de maand juni publiceerde L’Écho ‘12 ideeën om het hoofd boven water te houden’, waaronder “een rationele metro”. Achter deze zeer voorzichtige benaming schuilde een zeer ambitieus voorstel: de aanslepende Brexit sfeer herinnert ons aan de nood om het debat over de metro zonder verwijl opnieuw aan te wakkeren. Stel u voor dat u een zekere Mr. Smith bent, een fictieve makelaar belast met de verhuizing van de even fictieve ‘Bank of Europe’. Vincent Campeol D e zoektocht van Mr. Smith naar een nieuwe vestiging voor de bank botst al gauw tegen de eerste struikelblokken: via Google verneemt hij dat Brussel met een zwaar structureel probleem kampt, namelijk een aanhoudende verkeersoverlast. Bovendien volstonden enkele maanden van Belgium bashing om de eerste resultaatpagina’s van Google grondig te vergallen. We willen geen onrust wekken, maar geef toe dat sommige details veel over ons vertellen: de verstikkende verkeersoverlast, de Belgische voorliefde voor de formule ‘bedrijfswagen + villa’, de voorbijgestreefde fiscaliteit, de institutionele complexiteit en het opvallende gebrek aan samenwerking tussen de verschillende overheidsniveaus. Het zijn allemaal weinig positieve signalen die de buitenwereld niet onverschillig laten. Positief is echter dat de mentaliteiten veranderen. Degenen die destijds weigerachtig stonden tegenover vernieuwing en de aanwezigheid van openbaar vervoer in hun gemeenten, zouden daar vandaag bijna spijt van hebben. Hiervan getuigt de ontwikkeling van het oosten van Brussel rond de metro. “Waarom werd deze aanpak niet in gans het Gewest toegepast?” vraagt Mr. Smith zich af. Waarschijnlijk een gebrek aan politieke wil, maar ook aan middelen. De 5,2 miljard van het investeringsprogramma op 10 jaar voor het openbaar vervoer zullen onze makelaar misschien enkele minuten geruststellen, tot wanneer een goed ingelichte deskundige hem de waarheid onthult (zie kaderverhaal). Spijtig, want toegankelijkheid geldt als het eerste criterium bij de keuze van een nieuwe vestigingsplaats op het vasteland. Brussel is natuurlijk bijzonder toegankelijk met het vliegtuig of de trein, maar korte of middellange afstanden ter plaatse leveren heel wat meer problemen op. Behalve langs een paar grote lanen tussen Oost en West of de Kleine Ring moet u zich niet inbeelden dat u de hoofdstad in minder dan 20 minuten kunt doorkruisen, zoals dit in Parijs of Londen wel het geval is. Ook dit staat in Google te lezen. De metro, een obsessie voor monomane investeerders? In feite niet. Hoe zou Brussel eruit zien zonder de investeringen die 20 jaar lang vanaf het midden van de jaren 60 werden gedaan voor de (pre)metro? Dan zouden wij niet alleen in Europa maar in gans de wereld berucht zijn voor onze Brusselse metro van de toekomst, volgens L’Écho. verkeersoverlast. Natuurlijk is in deze periode de staatsschuld enorm toegenomen maar de return on investment voelen we vandaag nog. Een hoofdstad heeft behoefte aan efficiënte en structurerende infrastructuren om op een open en vrije markt een kans te maken. Mr. Smith zou dit zeker beamen ... Vanuit Brussel bekeken hebben we de indruk dat deze ‘obsessie’ niet overeenstemt met de werkelijkheid op het terrein van het openbaar vervoer. Maar ook het tegenovergestelde schijnt gegrond te zijn: voor buitenlanders valt het Brusselse formalisme niet te rijmen met bepaalde principes van een gezond economisch beleid! Dit formalisme uit zich bijvoorbeeld in de stapsgewijze evolutie van vervoermiddelen die aan ontwikkeling toe zijn. Een verzadigde buslijn wordt met geleden bussen uitgerust. Een verzadigde gelede bus wordt door een tram vervangen. Een verzadigde tramlijn ruimt de plaats voor een snelle tramlijn, die ooit ook verzadigd raakt en dan op haar beurt (met een beetje geluk) door een metro wordt vervangen. Mr. Smith oordeelt dat soms een loopje mag worden genomen met de regel. Liever een voorbeeld dan een lange uitleg: buslijn 71. Het zou natuurlijk zinvol zijn meteen over BECI - Brussel metropool - september 2016 21
24 Online Touch Home