LENTE KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE ANUMMER l meer de zon! 12 pAGINA's BINNEN In 4 stappen na energiezuinige nig
Heb jij al een slim huis? Met boxx wordt jouw huis elke dag slimmer. boxx leert jouw huis kennen en weet exact wanneer de verwarming moet opspringen. Vanaf nu toont boxx ook hoeveel elektriciteit je zonnepanelen produceren en hoeveel ervan wordt verbruikt. En hij toont of je elektriciteit teruggeeft aan het net of afneemt. boxx kan zelfs inschatten hoeveel jouw zonnepanelen de komende tijd zullen produceren en wat het rendement is. Slim, toch? www.boxx.be BOXX, HET DIGITALE BREIN VAN JE HUIS
IN DIT MAGAZINE ACTUEEL 04 WELKOM 28 UPDATE SPECIAL ZONNE-ENERGIE 06 BINNENKIJKEN In vier stappen naar een energiezuinige woning 17 Q&A 5 vragen over zonnepanelen aan de Home Doctor FOCUS 24 DUURZAAM Rijden op de wind 26 IN DE KIJKER 4x klaar voor morgen 18 TRANSITIE Zonne-energie is er om te delen 22 ACHTER DE SCHERMEN Sorteercentra draaien op de zon EN VERDER 30 SHOPPING 30 CONTACT 31 VOORDELEN COLOFON Energiek is een uitgave van ENGIE. Oplage 3 000 000 ex. Verdeling via bpost. Uw reacties in verband met dit magazine zijn welkom via energiek@engie.com ENGIE Communications: Jérôme Drugeon, Gaetano Palermo en Gina Socquet Concept en realisatie: part of Sanoma Cover: De Kwekerij Fotografen: Greg Smolders, Bieke Claessens Stylist: Siska Loraine Illustrator: Gary Venn Illustration Drukkerij: Hoorens Printing, Ringlaan 12, 8501 Heule. Vragen voor ENGIE kunt u schriftelijk sturen naar Postbus 109, 2600 Berchem 2 of mailen naar energiek@engie.com V.U. Florence Coppenolle Simón Bolívarlaan 34 1000 Brussel Énergique existe aussi en français. Appelez le 078 35 33 33 (tarif zonal, celui-ci peut ne pas être inclus dans un abonnement téléphonique ‘all-in’) ou envoyez un e-mail à energique@engie.com De redactie van dit nummer werd afgesloten op 28 april 2017. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen. Wist u dit? Deze publicatie is volledig gedrukt op papier gecertifi ceerd door de Forest Steward Council (FSC®). Deze organisatie promoot en waarborgt een verantwoord bosbeheer dat economisch leefbaar, milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig is. De papierleverancier heeft een ISO 14001 (milieu) en een OHSAS 18001 (veiligheid en gezondheid) certifi caat. Papier- en kartonafval en gebruikte offsetplaten worden gerecupereerd en gerecycleerd.
Welkom Hebt u de transitie opgemerkt? Welke, zegt u? Elke transitie moet geleidelijk gebeuren, bijna onopgemerkt, als vanzelfsprekend. Denk bijvoorbeeld maar aan de energietransitie. Eentje die onze woningen stapsgewijs volledige autonomie biedt op het vlak van energie. Kijk naar Kristof en zijn gezin: ze hebben al twee stappen gezet naar het huis van morgen en denken al aan de volgende stap. Lees over hun ervaringen op pagina 6. Zonne-energie is een van de grote factoren van de energietransitie. Onze deskundigen geven u tekst en uitleg zodat u alles over de evolutie begrijpt (pagina 18). De actoren van de energietransitie bevinden zich overal: in de stad en bij ondernemingen die zich volop bewust zijn van deze wereld in verandering. Ontdek het op pagina 26. Maar er is nog een subtielere tranitie aan de gang: die van ons maga Want dat heeft deze lente een op beurt gekregen. Het magazine is e eentje van ENGIE en niet enkel E Electrabel. Het is het magazine van e groep en alle componenten erva België, een groep die in volle tran is in een wereld van energie die o volle transitie is. ai. ope E n en an i nitie ok i Veel leesplezier! toekomst Stad van de Steden energiezuiniger maken, is de uitdaging voor de teams die meedoen aan de wedstrijd ‘IoT for Greener Cities’. De Europese wedstrijd is een initiatief van de Young Global Leaders van het World Economic Forum. De deelnemers gaan op zoek naar innoverende oplossingen en ontwikkelen geavanceerde technologieën om de CO2-uitstoot in de steden te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren. Ze maken gebruik van het Internet of Things (IoT), waarbij objecten met elkaar verbonden zijn zodat bepaalde uitdagingen, zoals de klimaatverandering, aangepakt kunnen worden. Op 16 mei werden de winnaars bekend gemaakt. Ontdek het winnende project op engie.be HEEFT U AL KENNISGEMAAKT MET ONZE NIEUWE MASCOTTES MEER EN MINDER? ONTDEK ZE OP ENGCRABEL.BE 4
liter t n r Zoveel water is er volgens Greenpeace n om een T-shirt te produceren. En dan pr we nog niet over de liters chemicaliën wa mee het T-shirt geverfd wordt. Gelukkig z er energiebewuste merken die hun kledin een duurzame manier produceren, zoals h Nederlandse jeanslabel ‘Kings of Indigo’. Zi zen voor gerecycleerd organisch katoen da een verantwoorde manier gekleurd en bew wordt. Het veganistische modelabel An Anam gooit het over een andere boeg werken uitsluitend met de vezels van ana bladeren en maken zo een bewerkbare, s en ademende stof - Piñatex - met lederlo prn wag zn ng o ls h i - da p w n g j nass loo. Schoenenmerken zoals Puma en Camper gi alvast in zee met hen. Dus wie weet loopt u nenkort rond met ananasvezels aan uw vo gi u bo kingsofi ndigo.com en ananas-anam.com Van ananas tot Puma. Bekijk het fi lmpje op: bit.ly/2oz3WNk ñ. om of zit u op een stoel die bekleed is met Piñ (t) ag s Binnenkort kunnen we water drinken uit een fl es die gemaakt is van mais of suikerbiet. Het chemiebedrijf Avantium wil namelijk vanaf 2021 groene verpakkingen produceren die volledig uit plantaardig materiaal zijn gemaakt. De eerste biofl essen zullen van de band rollen in de nog te bouwen fabriek op de BASF-site van de Antwerpse haven. “We mikken op een BATTERIJ 2.O Energie opslaan in een batterij die milieuvriendelijk is en meer dan tien jaar kan meegaan? Het is mogelijk volgens enkele wetenschappers van de universiteit van Harvard. Zij hebben een fl ow-batterij ontwikkeld die energie opslaat in organische moleculen opgelost in neutraal pH-water. Zo krijgen we een niet-toxische batterij met een zeer lange levensduur. De fl ow-batterij zou dus het ideale opslagmaatje zijn voor energie die we zelf opwekken door zonnepanelen of een windmolen. jaarproductie van vier miljard drankfl essen en hopen de productie wereldwijd te kunnen opvoeren”, aldus CEO Tom Van Aken. De plantaardige fl es zou alvast voor een revolutie zorgen op de verpakkingsen recyclagemarkt. avantium.com 5 © DESIGNED AND MADE BY SMITH MATTHIAS © KINGS OF INDIGO
Binnenkijken IN 4 STAPPEN NAAR EEN Haalmeer zon uit de ENERGIEZUINIGE WONING + TIPS VAN ONZE STYLIST
Besparen op de energierekening, daar bent u ongetwijfeld ook fan van. Maar hoe doet u dat? En zijn daar altijd dure of ingewikkelde ingrepen voor nodig in uw huis? Dat een gratis energiebron als de zon al een stevig handje kan helpen, is misschien geen verrassing. Maar dat ze uw huis quasi energieneutraal kan maken in vier eenvoudige stappen wellicht wel. Toen Katrijn en Kristof hun huidige woning kochten, kon die nog wel wat aanpassingen gebruiken. Het huis had een oude achterbouw en weinig lichtinval. Met een aannemer onder de arm gingen ze aan de slag en in 2012 verhuisden ze naar wat nu een gezellige en zonnige gezinswoning is. In tussentijd kreeg het koppel een tweeling die al begon te lopen, een huis met een tuin was bijgevolg een welkome nieuwe stap. Een gezin van vier verbruikt wel wat op jaarbasis, zo bleek. En dus dachten Kristof en Katrijn enkele jaren geleden eens goed na over de mogelijkheden om hun huis energiezuiniger te maken. Kristof: “Bij de verbouwing van ons huis was er nog geen sprake van zonnepanelen. Op dat moment hadden we andere prioriteiten en dringendere zaken waar we ons budget aan wilden besteden, een nieuw dak, centrale verwarming, elektriciteitswerken, vloeren en een badkamer. We hebben ook meteen de zuidkant van het huis wat meer opengetrokken door nieuwe en grotere ramen te voorzien die het zonlicht binnenlaten. De ruiten hebben een sterk isolerende werking, waardoor warmte in de wintermaanden beter vastgehouden wordt terwijl het in de zomer net lekker fris blijft. Alle nieuwgebouwde stukken aan het huis zijn overigens goed geïsoleerd, dat was voor ons zeker een prioriteit. Toen we een paar jaren verder waren met de afbetaling van het huis, kregen we opnieuw wat ademruimte en hebben we eens nagedacht over een mogelijke nieuwe investering. Zowel Katrijn als ik ID-KIT Bewoners: Kristof (35), Katrijn (38) en tweeling Stan en Lena (6) Type woning: halfopen bebouwing uit 1961, renovatie in 2011 Oriëntatie dak: zuid-west en west Aantal zonnepanelen: 12 ZW-georiënteerd, 6 Z-georiënteerd (op plat dak) Type zonnepanelen: monopanelen Kostprijs installatie: € 5 900 Terugverdientijd: 8 à 9 jaar 7
HOME DOCTOR Philip Vandegehuchte De ENGIE Home Doctor geeft uitgebreid advies over hoe u uw woning energiezuiniger en comfortabeler kunt maken. Hij neemt uw woning onder de loep op gebied van isolatie, ventilatie, verwarming, vochtigheid, comfort en verlichting en biedt praktische oplossingen. vond het belangrijk dat dit een duurzame investering zou worden en dus kozen we voor de installatie van zonnepanelen. Niet alleen financieel interessant, maar het is ook een investering in de toekomst van onze kinderen. We willen hen het goede voorbeeld geven en tonen dat energie niet zomaar iets is dat uit een stopcontact komt.” STAP 1 ZONNEPANELEN ALS MEERWAARDE Zonnepanelen zijn een duurzame investering met een vriendelijke knipoog naar het milieu, dat behoeft geen uitleg meer. En uw woning stijgt in waarde wanneer u huurders of kopers een huis aanbiedt dat zuinig omspringt met energie. Maar in tussentijd kunt u er natuurlijk vooral zelf van profiteren.
STYLISTE SISKA: “Deze okergele zetel is de eyecatcher van de woonkamer. Accessoires en kussens houdt u dus het best neutraal, maar ze mogen wel verschillen in vorm en textuur voor een speels effect. Geel combineert goed met zachte tinten zoals pastelblauw en -groen. Dat geeft de zetel ook meteen een zomerse uitstraling.” STYLISTE SISKA LORAINE: “Dankzij het schuifraam valt er enorm veel natuurlijk daglicht binnen. Deze lichte hoek is dan ook de ideale plaats voor een eenzit. Ga voor eentje in een lichte tint, zoals lichtgrijs. Bovendien kunt u deze stoel draaien, zodat u optimaal kunt genieten van het zonlicht.” Kristof: “Wij zijn een gezin met twee kinderen en hebben een jaarlijks elektriciteitsverbruik van gemiddeld 3 500 kWh. Met onze zonnepanelen streven we naar een zogenaamde ‘nuloperatie’. We proberen met andere woorden ongeveer evenveel energie te produceren als we verbruiken. In het begin vergt dat uiteraard wat aanpassingen, want we waren het gewoon om met een tweevoudig dagen nachttarief rekening te houden. Nu laten we onze wasmachine bijvoorbeeld bij voorkeur overdag draaien, wanneer de zon schijnt, en niet meer ’s nachts. Het hoger gelegen deel van het huis werpt een schaduw op een deel van het zuidgerichte platte dak. Daardoor was er te weinig plaats voor het nodige aantal zonnepanelen om een objectief van 3 500 kWh te halen. Dus besloten we op het dak van de zuidwestgerichte voorkant van het huis nog panelen bij te plaatsen. Zo kunnen we op een zonnige dag volop profi teren van de energie die al onze panelen samen opleveren.” Philip Vandegehuchte, Home Doctor van ENGIE Electrabel, kan de keuze van Katrijn en Kristof alleen maar toejuichen: “Zonnepanelen zijn een heel slimme keuze als u uw huis energiezuiniger wil maken. U verdient ze op relatief korte tijd terug en ze zijn absoluut een toekomstgerichte investering. Als het deel van uw dak waarop de panelen bevestigd worden naar het zuiden gericht is, kunt u er volop gebruik van maken. Andere oriëntaties zullen wat minder opleveren en aan de noordkant hebben ze niet veel zin, maar zelfs met enkele panelen op een zuidoost- of zuidwestgericht dak kunt u al een eind verder om op uw energierekening te besparen. 9
STYLISTE SISKA: “De keuken baadt in het licht en de witte kastenwand en eettafel met bijpassende stoelen accentueren dat. Met enkele kleuraccenten, zoals keukenaccessoires, kussens op de stoelen, een bos bloemen, geeft u de keuken extra pit." Met onze zonnepanelen streven we naar een zogenaamde ‘nuloperatie’ In het vooronderzoek van onze zonnepanelenpartner Sungevity wordt dit allemaal duidelijk, zij geven van bij het begin van het proces mee wat de investering voor u zal opbrengen en bekijken in detail of zonnepanelen al dan niet een interessante optie zijn voor uw huis. Dat doen ze in eerste instantie aan de hand van satellietbeelden en luchtfoto's. Daarnaast bekijkt Sungevity aan het begin van het proces de huidige gemiddelde energiefactuur en houdt rekening met eventuele toekomstplannen van de bewoners. Eens er een duidelijk beeld is van de wensen van de aanvragers, gaat Sungevity aan de slag en maakt met hun eigen software een nauwkeurige opbrengstberekening van de zonnepaneleninstallatie. Dat ontwerp en de offerte worden vervolgens stap voor stap en tot in de kleinste details met de klant overlopen, zodat alles voor beide partijen duidelijk is. Na akkoord wordt de plaatsing van de installatie uitgevoerd door een lokale partner STYLISTE SISKA: “Stan ontdekt met zijn miniserre met eigen ogen de kracht van de zon. Handig om zo’n kleine moestuin in de keuken te hebben en het is een originele manier om groen in huis te halen.”
ZONNEPANELEN DE TROEVEN Zonnepanelen zijn goedkoper geworden Een zonnepaneleninstallatie kost u gemiddeld nog € 6 000. Sinds 2008 is deze prijs gedaald met 70%. Vorig jaar werden er dan ook dubbel zoveel zonnepanelen geïnstalleerd dan in 2015 en de trend blijft groeien. Beter rendement dan een spaarboekje Het gemiddelde rendement van een installatie is meer dan 5%. Uiteraard zal dit variëren afhankelijk van o.a. de oriëntatie van uw dak en de regio waar u woont. Een kwarteeuw eigen energie Zonnepanelen gaan meer dan 25 jaar mee. Zo lang bent u dus zeker van een optimale eigen productie. U bent dus 25 jaar beschermd tegen prijsstijgingen van elektriciteit. Help het milieu 8 miljoen ton per jaar. Dat is de hoeveelheid CO2 -uitstoot die we kunnen reduceren in België als we 25% van de globale elektriciteitsconsumptie laten opwekken door de zon. Zonnepanelen zijn dus meer dan ooit een groene keuze. ONS AANBOD Met Sungevity koos ENGIE Electrabel voor een betrouwbare partner die op basis van een persoonlijk gesprek met haar ontwerptechnologie een transparante offerte en berekening op maat maakt. We garanderen kwalitatieve producten, een vlotte installatie en levenslange opvolging. U kunt uw productie op elk moment online raadplegen. Hebt u een vraag of een probleem, dan staat de ENGIE Electrabel Home Line voor u klaar. Eigenaars van zonnepanelen die hun panelen bij een andere fi rma kochten, kunnen voor de herstelling ook bij ons terecht. Gratis advies over ons aanbod engie-electrabel.be/zonnepanelen Hersteldienst zonnepanelen engie-electrabel.be/zonnepanelen-herstellen of 078 35 33 34* * Zonaal tarief. Mogelijk niet inbegrepen in een all-in telefoonabonnement. ZONNEPANELEN UW BESPSP die door ENGIE Electrabel en Sungevity geselecteerd en gecontroleerd wordt. Op die manier is er steeds een garantie op kwaliteit van de materialen én de service. Bovendien volgen ze gedurende 25 jaar nauwgezet de productie op.” STAP 2 BOXX ALS BONDGENOOT Een tweede goede investering voor een energieneutraal huis is boxx, die veel meer is dan een slimme thermostaat. Niet alleen de temperatuur in huis wordt erdoor gestuurd en gecontroleerd, ook het effectieve en het geschatte energieverbruik (gas én elektriciteit) kunnen erop afgelezen worden. Men sluit boxx eenvoudig aan op het wifi netwerk en vervolgens krijgt u een duidelijk en intuitief beeld van uw verbruik per dag, per week, per maand of zelfs per uur. En dat in kilowatt en in euro, zodat u uw verbruik kunt optimaliseren. Een app op uw EN BETAAL € 420 PER JAAR MINDER OP UW ENERGIEFACTUUR Een zonnepaneleninstallatie van 17 m2 (10 panelen) kost u gemiddeld € 4 500, maar hierdoor bespaart u € 420 per jaar op uw energiefactuur. 11 HAAL MEER UIT DE ZON MET ZONNEPANELEN
smartphone laat u bovendien toe alles op afstand te controleren en te bedienen. Kristof: “Wat me van bij het begin opviel, was de gebruiksvriendelijkheid van boxx. Het toestel zit heel logisch in elkaar en de display is overzichtelijk en helder opgebouwd. Zelfs onze kinderen van zes weten ondertussen hoe ze de verwarming op het gewenste programma moeten zetten door met één vinger op het juiste kleurvlak te drukken.” Home Doctor: “De meeste gebruikers hebben de handleiding van boxx niet eens nodig. Alles is zo opgebouwd dat de werking en het gebruik ervan voor zich spreken. De installatie van boxx gebeurt door de diensten van ENGIE Electrabel, maar de instelling van uw voorkeuren doet u daarna gemakkelijk zelf. U kunt niet alleen gewenste temperaturen instellen, maar Zelfs onze kinderen weten hoe ze de verwarming op het gewenste programma moeten zetten
BOXX DE TROEVEN Overzicht van uw energieverbruik in realtime Controleer en vergelijk uw energieverbruik dag per dag om het zo onder controle te kunnen houden. Met boxx kunt u in realtime uw verbruik raadplegen en ontdekken welke toestellen meer verbruiken dan u dacht of uw verwarming optimaliseren. Meer dan een slimme thermostaat boxx is het digitale brein van uw huis. Zo berekent boxx aan de hand van de isolatie en de grootte van uw huis wanneer de verwarming moet starten. Daarnaast kunt u voor elk moment een aangepast programma instellen. Inzicht in uw energiekosten Per dag, week en maand toont boxx u hoeveel gas en elektriciteit u verbruikt hebt in euro’s. Dat kan boxx dan vergelijken met uw ingeschatte verbruik en kosten. Verbruikt u meer dan voorzien, dan waarschuwt boxx u zodat u makkelijk kunt bijsturen. Kaderstuk Boxx Ook voor zonnepanelen Hebt u zonnepanelen dan weet u met boxx op elk moment exact hoeveel elektriciteit u produceert en verbruikt in euro’s en kWh. De productie van uw zonnepanelen wordt ingeschat en boxx waarschuwt u als de eigenlijke productie lager ligt dan verwacht. ONS AANBOD Met boxx bespaart u tot 10% op uw energiefactuur. U kunt boxx aankopen met of zonder energiecontract. Ontdek boxx in detail boxx.be BOXX UW BESP bijvoorbeeld ook de kleuren van Philips Huelampen of de werking van slimme stopcontacten die erop aangesloten zijn. Vervolgens wisselt u via de zogenaamde ‘tegels’ op de display in één vingerdruk van instellingenset. Of u programmeert ze vooraf natuurlijk.” STYLISTE SISKA: “Groene hoeken zorgen voor leven in huis. Maak een mooie collage van vetplanten en cactussen in geglazuurde potten. Glanzende potten refl ecteren het licht mooi. Ga voor potten in dezelfde tinten als de zetel en de kussens voor een harmonieus gevoel.” Kristof: “We hebben onze boxx recent uitgebreid met een Solar kit waarmee we in realtime op de display zelf of op de app perfect kunnen volgen hoeveel energie onze zonnepanelen produceren en hoeveel we daarvan verbruiken. Zo kunnen we omgekeerd ook ons verbruik aanpassen aan wat onze zonnepanelen opleveren, want de Solarkit geeft ons een goed zicht op onze piek- en daluren. En ook op de geschatte productie trouwens, die wordt berekend op het aantal verwachtte zonuren. Vooral onze zoon Stan vindt het geweldig om mee te kijken naar de grafi eken van onze productie en ons verbruik. HAAL MEER UIT UW WONING MET BOXX EN BETAAL 10% MINDER OP UW ENERGIEFACTUUR boxx laat u toe om uw binnenklimaat te automatiseren en te optimaliseren en uw energieverbruik onder controle te houden. Met boxx bespaart een gemiddeld gezin ongeveer 10% op zijn energiefactuur per jaar. 13
STYLISTE SISKA: “De glasmozaïektegels zorgen voor extra glans en weerkaatsen het invallend zonlicht. De badkamer is eerder klein, maar door de witte badkamermeubels en lichte accessoires creëert u een ruimtelijk effect. De kleur van de accessoires trek ik harmonieus door voor de volledige woning.” Met een thuisbatterij kunt u uw energie-overschot opslaan en later gebruiken Ik heb hem uitgelegd dat de energie die wij teveel produceren voor onszelf, naar de buurman gaat om te gebruiken. Het verhaal werd wel wat complexer toen onze buurman ook zonnepanelen installeerde (lacht).” STAP 3 DE TOEKOMST VAN DE THUISBATTERIJ Een derde stap naar een Doctor Philip Vandegehuchte legt uit wat de voordelen van zo’n batterij kunnen zijn in uw huis. energieautonoom huis is de installatie van een thuisbatterij. Voorlopig is dit nog toekomstmuziek voor de gewone consument, maar ENGIE Electrabel zit volop in testfase met deze batterij en dus wordt de mogelijkheid stilaan realiteit. In het najaar van 2017 zal ze beschikbaar zijn. Home Home Doctor: “Er zijn in België al heel wat gezinnen die zonnepanelen op hun dak geïnstalleerd hebben. Op mooie dagen met veel zonuren wordt er dan ook volop energie geproduceerd, wat vaak resulteert in een teveel aan energie voor het effectieve verbruik op dat moment. Het is uiteraard vooral tijdens donkere, koude herfst- en wintermaanden dat er net veel energie nodig is. Of ’s avonds, na zonsondergang, wanneer verlichting aangaat, gekookt wordt, televisie gekeken en andere toestellen op volle toeren draaien. Een thuisbatterij is in dat opzicht
erg interessant, want u kunt het teveel van uw energieproductie erin opslaan en later opnieuw aanwenden. U zet uw energie-overschot dus niet meer op het elektriciteitsnet zoals dat nu het geval is, maar houdt het bij voor eigen gebruik op een later moment. Dat scheelt in transitiekosten voor de netwerkbeheerder én voor u als consument natuurlijk. De batterij gaat een heel grote verandering teweegbrengen in onze manier van energie consumeren, dat staat vast.” STAP 4 EXTRA ADVIES VAN DE HOME DOCTOR De Home Doctor onderzoekt en adviseert wat er in het huis van Katrijn en Kristof eventueel nog kan verbeteren om naar THUISBATTERIJ UW BESP SP HAAL MEER UIT UW ZELFGEPRODUCEERDE ELEKTRICITEIT MET EEN THUISBATTERIJ EN BETAAL MINDER VOOR UW ENERGIE STYLISTE SISKA: “Heerlijk hoe het daglicht binnenvalt vanuit een dakraam door de open traptreden heen. De gesloten trap beneden werd wit geschilderd. Een kleurrijk rond tapijt breekt de donkergrijze vloertegels.” Bij een gemiddeld verbruik van 3 500 Wh per jaar en een zonnepanelen-capaciteit van 3 kWp is het eigen verbruik 30% tot 40%. Met een thuisbatterij van 7 kWh stijgt dit tot 70% à 80%. * Prognose van onze specialisten van ENGIE Laborelec. 15
HOME DOCTOR UW BESP HAAL MEER UIT UW WONING MET HET ADVIES VAN DE HOME DOCTOR EN BETAAL 30% (OF MEER) MINDER OP UW ENERGIEFACTUUR Met een goede isolatie bespaart u tot 30% per jaar op uw energiefactuur. Is uw verwarmingsinstallatie bovendien ouder dan 15 jaar, dan bespaart u met een vervanging van uw ketel nogmaals tot 20%. een volledig energieneutraal huis te evolueren. Blijkt dat ze heel goede leerlingen zijn, want bij de verbouwing werd al aan veel dingen gedacht. Home Doctor: “In het oude gedeelte van het huis is een deel van de binnenmuren niet geïsoleerd omdat de spouwmuur (de ruimte tussen de binnen- en buitenmuren) hier niet geschikt voor bleek. Aan de buitenzijde van de muren isoleren is wel een mogelijkheid, maar dan moet u ook rekening houden met de ramen die al aanwezig zijn en ingewerkt moeten worden. Anderzijds liggen die niet-geïsoleerde muren niet aan de noordkant van het huis, dat scheelt al heel wat naar koude toe. Ik zie dat er een zonneluifel boven het terras hangt, wat een goed idee is. Niet alleen voor schaduw op het terras, maar ook om het onderliggende raam tegen de zon te beschermen. De gordijnen dichttrekken op warme dagen is zeker niet voldoende, de warmte komt gewoon door het glas en de gordijnen heen. De zon afschermen aan de buitenzijde van de ramen door een zonwering, luifel of planten werkt dan weer prima.” Blijf op de hoogte van ons zonnepanelenaanbod en de thuisbatterij. SCHRIJF U IN OP ONZE SWEET & SMART HOME-NIEUWSBRIEF engie-electrabel.be/ sweetsmartinschrijven
Q & A Zonnepanelen: Home Doctor 5 vragen aan de Hoe werken zonnepanelen eigenlijk, welke premies zijn er nog en wat is het verschil tussen zwarte en blauwe panelen? Onze Home Doctor Philip Vandegehuchte weet raad. HOE WERKEN ZONNEPANELEN? Philip: “Een zonnepaneel bestaat uit een achterplaat van kunststof met een verdeelkast, gelamineerde zonnecellen en een glazen voorplaat. Een aluminium frame houdt alles bij elkaar. De silicium zonnecellen zetten zonlicht om in gelijkstroom. Een omvormer (die in de berging of in de kelder staat) zet de spanning om tot 230 volt wisselstroom. Dat is het type stroom dat nodig is voor het elektriciteitsnet.” HOEVEEL KOSTEN ZONNEPANELEN? Philip: “Door onze samenwerking met Sungevity kunnen we een unieke offerte op maat maken. Afhankelijk van de grootte en de keuzes die u maakt schommelt de kostprijs tussen € 5 000 en € 8 000 (incl. 6% btw). Deze prijs omvat alle onderdelen van uw installatie, van panelen tot de omvormer. Daarnaast regelen we de registratie bij de netbeheerder en vragen we - indien nodig - een vervanging aan van uw elektriciteitsmeter.” WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN MONO- EN POLYPANELEN? Philip: “Hierbij moeten we kijken naar de kristallen die het silicium in de panelen vormen. Bij polypanelen staan de kristallen in waaiers naar buiten, waardoor ze makkelijk licht uit verschillende richtingen opnemen. Bij monopanelen staan ze in één richting, waardoor ze extra goed werken bij direct zonlicht. Op jaarbasis hebben de twee types panelen dezelfde opbrengst. Vaak is het een esthetische overweging, monopanelen hebben een zwarte afwerking terwijl polypanelen blauw kleuren.” KAN IK OOK ZONNEPANELEN PLAATSEN OP EEN PLAT DAK? Philip: “Uiteraard is dat mogelijk, we moeten dan alleen kijken of de dakbedekking stevig genoeg is om het gewicht van de panelen, het frame en de ballast te kunnen dragen. Het dak moet ook lang en breed genoeg zijn zodat er minstens vier panelen op kunnen, rekening houdend met de hoogte, de vereiste veiligheidsmarges en obstakels, zoals lichtkoepels of schoorstenen.” WELKE KOSTEN EN SUBSIDIES BESTAAN ER IN VLAANDEREN? Philip: “De prijs van zonnepanelen is enorm gedaald. Dat maakt van zonnepanelen een goede investering die, ook zonder de groenestroom-certifi caten die vroeger bestonden, interessant is dankzij de terugtellende elektriciteitsmeter. Voor een modale woning met veertien ZOgeoriënteerde panelen kan dat het eerste jaar een besparing van € 800 opleveren. Om de elektriciteit te beheren en van het net te kunnen halen, betaalt u wel een prosumententarief. Het bedrag hangt af van uw netbeheerder. In ons voorbeeld zou dat tarief ongeveer € 300 bedragen.” Hebt u ook een vraag over zonnepanelen? Of wenst u een bezoek van de Home Doctor? engie-electrabel.be/HomeDoctor 17
TRANSITIE is er om e te delen d l 18
Aangezien niet iedereen genoeg plaats heeft op zijn dak of over het nodige budget beschikt om zonnepanelen te installeren, wordt het in de toekomst mogelijk om zonne-energie onder buren te verdelen. Hoe? Door kleine lokale energiegemeenschappen op te richten. Hierbij wat meer uitleg. Ondanks de invoering van een prosumententarief in 2015 in Vlaanderen en waarschijnlijk in 2019 in Wallonië, “blijven zonnepanelen een van de beste vormen van investering”, meent Stijn Scheerlinck, hoofd van het Solar Lab bij ENGIE Laborelec, het expertisecentrum van de Groep ENGIE. Zonnepanelen zijn inderdaad op tien jaar tijd ruim drie keer goedkoper geworden en hun rendement blijft stijgen. “We verwachten wel belangrijke aanpassingen in de wetgeving rond het energieverbruik en daarbij zal de terugdraaiende meter hoogstwaarschijnlijk verdwijnen”, verduidelijkt Cathy Crunelle, verantwoordelijke van het Future Home Lab bij ENGIE Laborelec. “De beste oplossing is dan ook te vertrouwen op de nieuwe technologieën die het mogelijk zullen maken om zonne-energie beter in te bouwen en dagelijks te gebruiken”, vult ze aan. PRODUCTIE, VERBRUIK EN OPSLAG OP ELKAAR AFSTEMMEN Om welke technologieën gaat het? Cathy Crunelle en haar ploeg werken aan het 19
De integratie van residentiële zonne-energie zal door energiegemeenschappen nog belangrijker worden CATHY CRUNELLE, Verantwoordelijke van het Future Home Lab bij ENGIE Laborelec Het potentieel van zonneenergie is enorm: twintig keer het energiegebruik van de hele wereld. concept van energiegemeenschappen. Ze doen dat in het project ’Peer2Peer Energy Communities’ dat in 2016 werd opgestart. Waar draait het om? “We helpen de consumenten om hun energieverbruik en -opslag op elkaar af te stemmen in functie van hun zonne-energieproductie en hun specifieke behoeften”, legt ze uit. “Dat is STIJN SCHEERLINCK, Hoofd van het Solar Lab bij ENGIE Laborelec BATTERIJEN HEBBEN DE TOEKOMST IN HUIS In de toekomst van zonne-energie voor huishoudelijk gebruik is er een belangrijke plaats weggelegd voor batterijen. Met een huisbatterij (zoals de PowerWall van Tesla) kunt u onder andere het eigen verbruik van de energie die u zelf produceert, verhogen van 30% tot gemiddeld 70% en zelfs 80%. Toch zal een batterij pas echt van belang worden wanneer het principe van de terugdraaiende elektriciteitsmeter verdwijnt. Batterijen zullen u in de toekomst helpen om minder afhankelijk te zijn van het elektriciteitsnet. In het beste geval laten ze u zelfs toe om helemaal zelfvoorzienend te zijn. Toch is het best nog even te wachten tot hun aankoopprijs daalt en het wettelijk kader deze investering rendabeler maakt. technisch nu al mogelijk en belooft in de toekomst aan belang te winnen. Neem bijvoorbeeld een woning met zonnepanelen op het dak. Als die panelen energie produceren terwijl er niemand thuis is, dan is de afname heel klein. Dat is voor de bewoners verloren energie, ook al stroomt de elektriciteit terug in het net. Terwijl op hetzelfde moment de buurman die geen zonnepanelen heeft daar misschien gebruik van kan maken. Hij zou die elektriciteit goedkoper kunnen afnemen dan die van het net. Door die twee buren met elkaar te verbinden en een gemeenschap op te richten met andere buurtbewoners, zou iedereen er baat bij kunnen hebben.” Belangrijk bij het vormen van zo’n gemeenschap is te kijken naar wat elk van de deelnemers kan bijbrengen. Sommigen hebben zonnepanelen op hun dak staan, anderen kunnen afgestemde energieverbruikers % 30 EVOLUTIE VAN HET RENDEMENT VAN ZONNEPANELEN Het onderzoek naar zonnecellen vordert met rasse schreden. Dat bewijst de snelle groei van het rendement van siliciumcellen. 21% 20 13% 10 1977 1993 2017 EEN HUIS HELEMAAL OP ZON De oprichting van dergelijke energiegemeenschappen wijst op een nieuwe trend waarbij de energieproductie voor huishoudelijk gebruik steeds lokaler zal gebeuren. Alhoewel het technisch nu al 2O 25% zijn of een batterij kopen. Iedereen heeft zijn waarde in de gemeenschap. Zo’n energiegemeenschappen bestaan trouwens al, bijvoorbeeld in Duitsland waar de leden batterijen gebruiken om zonne-energie te stockeren voor gemeenschappelijk gebruik. “De bedoeling is uiteraard om het teveel aan geproduceerde energie onder elkaar te verdelen”, besluit Cathy Crunelle.
DE TOEKOMST VAN DE ZON IN HUIS Wenst u op de hoogte te blijven van wat zonne-energie in de toekomst in huis te bieden heeft? Surf dan naar de Sweet & Smart Home Blog waar u onder andere te weten komt hoe zonnepanelen binnenkort ook 's nachts elektriciteit zullen produceren. FOTOVOLTAÏSCHE GEVELS EN RAMEN De toekomst van zonne-energie gaat engie-electrabel.be/nl/blog in de richting van zonnecellen die verwerkt zijn in bouwelementen, zoals organische zonnecellen (OPV). Omdat ze op dunne films worden aangebracht, zullen ze onder andere in gevels en in ramen geïntegreerd kunnen worden. Er wordt tegenwoordig veel onderzoek mogelijk is om een huis te bouwen dat voor de energievoorziening enkel en alleen van de zon afhangt, is dat nog niet echt rendabel. De energievoorziening collectief aanpakken, is alvast interessanter dan individueel. Vandaar het grote belang van energiegemeenschappen. gedaan naar organische zonnecellen. Deze werken op basis van organische moleculen en zijn in de toekomst merkelijk goedkoper aan te maken dan de klassieke zonnepanelen die voornamelijk uit silicium bestaan. Het grote voordeel van OPV is dat ze op dunne films worden aangebracht, die bij wijze van spreken aan de lopende meter geproduceerd kunnen worden. Een OPVfilm is ook veel lichter. Hij kan op grote op pervlaktes worden bevestigd en worden geïntegreerd in gevels van gebouwen. Een bijzonder toekomstgerichte toepassing van OPV is het integreren van de film in glas. In de toekomst zouden alle grote flatgebouwen zo’n OPV-films in hun glazen wanden kunnen aanbrengen, wat een enorme energieproductie zou opleveren. Voorlopig halen de beste OPV-cellen echter een rendement van maximum 13%, een stuk lager dan de 20% tot 25% van zonnecellen op basis van silicium. Dat lagere rendement wordt echter gecompenseerd door andere voordelen, zoals esthetiek en flexibiliteit. Om interessant te zijn, zullen de toepassingen voorlopig dus voorbehouden blijven voor grote bedrijfsgebouwen eerder dan voor privégebruik. MOOI VOORBEELD VAN GEÏNTEGREERDE ZONNECELLEN Er bestaat al een mooi voorbeeld van geïntegreerde zonnecellen. In het vernieuwde Onze-Lieve-Vrouwhospitaal van Aalst bouwde Sapa Buildings boven de inkom een glaswand met daarin zonnecellen. De wand heeft een oppervlakte van 500 m² en haalt een jaarproductie van 31 122 kWh. © STUDIEBUREAU VK ARCHITECTS 21
ACHTER DE SCHERMEN BPOST KIEST VOOR ZONNE-ENERGIE d Sorteercen a de zon raaien op Brieven en pakjes leggen best wat kilometers af en ondergaan heel wat handelingen voor ze bij u in de bus vallen. De sorteercentra van bpost spelen daarbij een belangrijke rol. De brieven en pakketten worden er gelabeld, gescand en gesorteerd voor ze naar de lokale distributiecentra of andere sorteercentra gaan. Vooral ’s nachts draait een sorteercentrum op volle toeren en dat vraagt om een duurzame energieaanpak. bpost koos zonnepanelen voor een effi ciënter en milieuvriendelijker beheer van haar energie. Ze werd daarom voor de vierde keer op rij verkozen tot het groenste postbedrijf van Europa. 22 m2 Op het dak van het sorteercentrum van Luik en dat van Charleroi liggen vanaf nu 3800 zonnepanelen te blinken. Goed voor maar liefst 16 000 m2 aan zonne-energie. megawatt De nieuwe installatie is goed voor een gezamenlijke capaciteit van twee megawatt. Zelf zal het bedrijf 20% van de geproduceerde groene energie gebruiken, de rest injecteren ze terug in het energienet.
miljoen Een sorteercentrum behandelt elke dag 10,5 miljoen brieven en 100 000 pakjes. Die belanden allemaal bij de juiste bestemmelingen, dankzij effi ciënte en de processen, logistieke bpost-medewerkers. toptechnologie expertise van de Er zijn vijf sorteercentra in België: Gent, Antwerpen, Brussel, Luik en Charleroi. In elk sorteercentrum werken zo’n 800 bpost-medewerkers. Sinds kort biedt ENGIE de formule ENGIE Sun4Business aan. Deze allin-formule geeft ondernemingen de mogelijkheid om over zonnepanelen te beschikken zonder een euro te investeren. ENGIE Sun4Business richt zich tot ondernemingen, gemeenten en publieke instellingen en wil tegen 2020 meer dan 60 MW capaciteit aan zonnepanelen installeren. engie-electrabel.be/sun4business De zelfgeproduceerde de technische stroom zal tussen 20% en 50% goedkoper zijn dan gebruikelijk, afhankelijk van het gewest en specifi caties de installatie. van Het kost bpost geen enkele euro om de zonnepanelen te installeren. Zij geven hun dak in bruikleen om de zonnepanelen te plaatsen en betalen voor de lokaal geproduceerde stroom. Met de 15 000 m2 zonnepanelen die reeds op het sorteercentrum van Gent liggen, verdubbelt bpost zijn fotovoltaïsche energiecapaciteit. 23 © Belga photo Virginie Lefour
DUURZAAM Rijdenop de wind Het klinkt misschien een beetje futuristisch, maar in België rijden sommige treinen op de wind. Deze ‘vliegende’ treinen krijgen hun energie van de windmolens die naast het spoor gebouwd zijn. Sinds 2015 zijn er al zeven windmolens operationeel en vorige maand kwamen er nog negen nieuwe windmolens bij. Wie de trein neemt tussen Leuven en Luik heeft vast en zeker de windmolens in Gingelom al gespot. Het windturbinepark naast de E40 telt zeven windmolens en maakt deel uit van de eerste fase van het Greensky-project. Sinds hun ingebruikname in 2015 produceren de windmolens jaarlijks ongeveer 35 gigawattuur elektriciteit. Twee derde van deze geproduceerde energie gaat rechtstreeks naar het spoornet. Het project is dan ook een samenwerking tussen ENGIE Electrabel en o.a. Infrabel. Dagelijks kunnen er zo 170 treinen rijden op windenergie, dat is maar TURBINES 2 MW vermogen per turbine 58 miljoen kWh jaarlijkse productie 16 500 gezinnen equivalent verbruik 24
TER LAND, TER ZEE EN IN DE LUCHT Onshore-windparken boomen enorm, liefst 5% van het Belgische treinverkeer. De overige elektriciteit gaat integraal naar het openbare stroomnet en voorziet zo 10 000 gezinnen van groene stroom. GREENSKY 2 Midden vorig jaar startte men met de opbouw van Greensky 2. Negen nieuwe windmolens, verspreid over enkele Waalse gemeenten: vijf in Lincent, een in OrpJauche, twee in Hannuit en nog een in Hélécine. Sinds april zijn deze windmolens operationeel en zullen ze jaarlijks een CO2 - besparing van 26 000 ton mogelijk maken. DE WIND-CHALLENGE Aanvankelijk had ENGIE Electrabel het doel om haar onshore windcapaciteit in ons land uit te bouwen tot 400 MW in 2020. Maar eind vorig jaar stond de teller al op 300 MW. Daarom streeft de onderneming ernaar om in 2018 400 MW te bereiken en tegen 2020 de kaap van 500 MW te halen. Dat is goed voor een jaarlijkse productie van 1 miljard kilowattuur of het verbruik van 300 000 gezinnen. Bovendien zal 440 000 ton minder CO2 worden uitgestoten. maar ook op zee komen er meer windmolens bij. Begin maart werd er nog een reusachtig onderstation getransporteerd van zijn bouwplaats in Hoboken naar een offshore-windpark aan de oostkust van Engeland. Een offshore onderstation is een reusachtige transformator die de stroom die windmolens op zee produceren, omzet en doorstuurt naar het land. Deze onderstations zijn een specialiteit van ENGIE Fabricom dat hiervoor toonaangevend is in Europa. In haar bouwplaats te Hoboken liggen er ondertussen al nieuwe stations klaar voor levering. Drijvende windmolens Maar ook dieper op zee heeft ENGIE plannen om windmolens te plaatsen. Dankzij innoverende drijvende funderingen kan men windmolens in waterdieptes van 50 meter of meer bouwen op plaatsen waar de wind veel sterker en ook constanter waait. Voor de kust van Portugal liep er tussen 2011 en 2016 een proefproject met zo’n drijvende windturbine van 2 MW. Het project was erg succesvol en wordt momenteel vervolgd met een 25 MW windpark met drie windturbines in de Atlantische Oceaan in het noorden van Portugal, operationeel in de zomer van 2019. ENGIE is via zijn lokaal filiaal, Trust Energy, een van de aandeelhouders van dit project en heeft hierin zelfs de technische leiding. HOE ZIET EEN WINDTURBINE ER VANBINNEN UIT? engie.be/windturbine-binnen 25
IN DE KIJKER 4x klaar voor morgen LEUVEN SPORTOASE WAT? Sportoase telt 56 000 m2 aan sportinfrastructuur. De elf vestigingen verwelkomen jaarlijks Sportcomplexen, zorginstellingen, verkeersinfrastructuur en winkelketens zijn grote energieverbruikers die continu op zoek gaan naar manieren om hun ecologische voetafdruk te verminderen. Deze vier voorbeelden zetten alvast een stap in de goede richting. 2,5 miljoen bezoekers. UITDAGING? Van elk Sportoase-complex een energiezuinig gebouw maken. HOE? Door het installeren van energie-effi ciënte, geavanceerde en duurzame oplossingen, zoals zonnepanelen, recuperatiesystemen voor afvalwater, verlichting met hoofdzakelijk ledlampen, ... BESPARING? 30% op de energiefactuur i.s.m. ENGIE Cofely. WIST U DAT... ... ENGIE Cofely het technisch beheer van een honderdtal zwembaden in België doet en bijdraagt aan hun onderhoud, hun modernisering en hun energie-effi ciëntie?
BRUSSEL MONTGOMERYTUNNEL WAT? De 528 meter lange Montgomerytunnel in Brussel. UITDAGING? De verlichting aanpassen voor een lager energieverbruik. HOE? Door de bestaande verlichting te vervangen door 603 energiezuinige ledlampen. BESPARING? 60% op het elektriciteitsverbruik en 50 ton minder CO2 - uitstoot per jaar i.s.m. ENGIE Fabricom. HOEI REGIONAAL ZIEKENHUIS WAT? Het regionaal ziekenhuis van Hoei, waar dagelijks 200 artsen en 1 200 medewerkers aan de slag zijn. UITDAGING? Het energieverbruik met meer dan 26% verminderen. HOE? Door hernieuwbare energie, condensatie-ketels, warmte-krachtkoppeling en warmtepompen, een gecentraliseerd technisch systeem, ... BESPARING? 2 000 ton CO2 per jaar i.s.m. ENGIE Cofely. WIST U DAT... ... ENGIE Cofely in eigen land de technische installaties van een honderdtal zorginstellingen beheert? WIST U DAT... ... de Troon en de Louisatunnel een gelijkaardige facelift krijgen? AD DELHAIZE WAT? De AD Delhaize van Salzinnes (bij Namen) met een oppervlakte van 2 500 m2 . UITDAGING? Besparen op de energiefactuur via de koel- en vriesinstallaties en de verwarming. HOE? Door de bestaande glasdeuren, koelkasten en koeltogen te vervangen, ledlampen te plaatsen, verwarming door warmterecuperatie, ... BESPARING? Totale energiewinst van 43% en een CO2-besparing van 73 ton per jaar i.s.m. ENGIE Axima. WIST U DAT... ... ENGIE Axima met haar oplossingen voor koelinstallaties aanwezig is in meer dan 130 Belgische supermarkten? NAMEN 27 © belga Pierre HAVRENNE/PACHACAMAC
UPDATE Panna mee met de Oefen ENGIE Street Heroes beste je pasjes maar, want ook dit straatvoetbaljaar organiseert ENGIE de ENGIE Street Heroes. Acht maanden lang gaan ze op zoek naar de beste panna-spelers. Met in het najaar een heuse nationale finale. © OLIVIER ANBERGEN Gedurende vier zaterdagen engageerden meer dan veertig ENGIE-medewerkers zich om hun passie voor hun beroep over te brengen aan de tieners. Proeven van beroepen Op zaterdag les krijgen? Geen probleem voor 500 tieners uit Brusselse aandachtswijken. Ze volgen bij TADA ervaringslessen om te proeven van alle facetten van de maatschappij en maken zo kennis met verschillende beroepen. TADA is fun en we leren er veel! We ontdekken elke maand een nieuw beroep TADA staat voor ToekomstATELIERdelavenir. Het is een vzw die elke zaterdag van het schooljaar zijn deuren opent voor Brusselse kinderen van tien tot veertien jaar. Gedurende drie jaar ontmoeten ze enthousiaste professionals, die hun beroep uit de doeken doen aan de hand van gevarieerde praktijklessen. Dat kan gaan van ondernemers, koks, ingenieurs of journalisten. TADA wil de tieners inspireren en aanmoedigen en hun zelfvertrouwen doen groeien, maar tegelijk hun leven structuur geven. Tegen 2020 hoopt TADA minstens 1 000 kinderen te kunnen aanspreken. Soulaimane, alumnus bij TADA Jaarlijks komen er zo’n 1 000 professionele vrijwilligers de jongeren een duwtje in de rug geven. Wilt u ook vrijwilliger worden? toekomstatelierdelavenir.be Panna is de meest populaire vorm van straatvoetbal. Het speelt zich af op een klein, rond veld en wordt een tegen een of twee tegen twee gespeeld. Het ultieme doel is een panna maken (Surinaams woord voor 'poortje'), waarbij men de bal door de benen van de tegenspeler speelt. ENGIE Street Heroes is de grootste pannacompetitie in België. De toernooien zijn toegankelijk voor iedereen, jongens en meisjes, en de deelname is gratis. Eerst vinden er buurttoernooien plaats waarbij men zich kan kwalificeren voor de provinciefinale. De beste spelers tonen dan hun mooiste panna-skills tijdens de nationale finale. ENGIE organiseert de toernooien dit jaar voor de zesde keer en wil sportieve waarden, zoals fairplay en respectvol omgaan met elkaar hiermee onder de aandacht van jongeren brengen. streetheroes.be 28 © EDDY COPPENS
AG Memorial Van Damme VRIJDAG 1 SEPTEMBER 2017 Uitgegroeid tot een van de grootste sportevenementen van België en dus niet te missen. ENGIE Electrabel is al voor het vierde jaar op rij partner van deze atletiekwedstrijd die plaatsvindt in het Koning Boudewijnstadion te Brussel. agmemorialvandamme.be Het zomert bij ENGIE Meer vrouwen als technieker Technische beroepen spreken nog steeds meer mannen dan vrouwen aan en dat terwijl er een tekort is aan geschoolde techniekers. ENGIE Cofely besloot om hier iets aan te doen en zette samen met het Kardinaal Mercier-instituut een opleiding op poten. Meer dan de helft van de medewerkers bij ENGIE Cofely, die o.a. instaat voor het onderhoud van technische installaties, zijn techniekers waarvan slechts 8% vrouwen. Om de ondervertegenwoordiging aan te pakken en het tekort aan technische werkkrachten op te lossen, biedt ENGIE Cofely nu een éénjarige opleiding aan. De opleiding richt zich in eerste instantie tot vrouwen en biedt uitzicht op een stabiele job binnen het bedrijf. Begin dit jaar mochten de eerste afgestudeerden hun diploma van onderhoudstechnicus elektromechanica in ontvangst nemen en ondertussen is er al een nieuwe lichting gestart, die begin 2018 zal afstuderen. Wilt u deze opleiding volgen of bent u op zoek naar een technische job? cofelyjobs.be Middelkerke Torhout Deinze Aalst Waregem Wevelgem Komen Lessen Rumes-Doornik La Louvière Vilvoorde Brussel Sint-Pieters-Woluwe Ottignies Orp-Jauche-Hélécine Esneux-Fraiture Raeren Welkenraedt Dison Hasselt Genk Op het gras of op de fi ets? ENGIE zit deze zomer niet stil. Geniet in Vlaamse steden van live-optredens tijdens ENGIE PARKIES of ontdek al fi etsend over oude spoorwegen wat Brussel en Wallonië te bieden hebben tijdens Le Beau Vélo de RAVeL. Het gratis festival ENGIE PARKIES vindt plaats in de groene setting van vijftien steden en gemeenten. Nieuw dit jaar zijn de themaconcerten, zoals Soultrain, Belpop, ... Met 105 concerten is het een van de grootste ‘dichtbij-evenementen’ van Vlaanderen. Ontdek van 24 juni t.e.m. 17 september de mooiste plekjes van Wallonië en Brussel tijdens Le Beau Vélo de RAVeL. Elke week is er een andere vertrekplaats: van Komen tot onze hoofdstad. Om 13 uur wordt het startschot gegeven voor een heerlijke namiddag fi etsen (ongeveer 20 km) met als afsluiter een muzikale showcase. ENGIE Electrabel viert dit jaar haar tiende verjaardag als partner van dit evenement. engieparkies.be en rtbf.be/vivacite/emissions HIER VINDT U ENGIE DEZE ZOMER Knokke-Heist Blankenberge De Haan Sint-Niklaas Maasmechelen Kapellen ENGIE PARKIES Le Beau Vélo de RAVeL Libin (Euro Space Center) 29
SHOPPING Slim gezien, der dat u daar ook effectief bent. ) og j u w at b d smart geshopt Hoe makkelijk zou het zijn om ‘Beam me up, Scotty’ te roepen en meteen thuis te zijn, waar u ook bent? Dat is helaas (nog niet) mogelijk, maar met de nieuwste smartproducten kunt at dingen in uw huis of vanuit een andere ruimte WIE DAAR De Ring Video Deurbel heeft een ingebouwde beveiligingscamera die u via uw smartphone toont wie er voor de deur staat. Zelfs wanneer u deo Deurbel hee niet thuis bent, kunt u zien wie er bij u aanbelt en via uw smartphone kan u praten met de bezoeker. VEILIG ONLINE V In een weld die zich voor kinderen steeds speelt, is het voor ouders lastiger om inzicht te krijgen in het internetgebruik. Niet alleen social media, games en muziek zijn online te vinden, maar ook huiswerkopdrachten worden steeds vaker online gemaakt. Wat is 'goede' en wat is 'ongeschikte' content? De Circle geeft jou als ouder inzicht én controle! o en in € 110 50fi ve.be/circle-with-disney € 199,95 50fi ve.be/ring-video-doorbell GENIAAL HUIS Deze Trust Smart Home starterset maakt uw huis ontzettend ‘slim’! De set kan meer dan 200 apparaten tegelijkertijd aansturen via een app op uw smartphone. Met twee energiezuinige ledlampen, die u eveneens met uw smartphone aan- en uit kunt schakelen of dimmen, een bewegingssensor en een afstandsbediening, waarmee u toestellen of lampen ook buitenshuis kunt bedienen, hebt u een slim huis voor een voordelige prijs. € 169 (promoprijs t.e.m. 30/06/2017) 50fi ve.be/smarthome-starterpack ALLES GEZIEN Wanneer u niet thuis bent, wilt u graag zeker zijn dat uw huis veilig is. De Nest Outdoor Camera houdt 24u/7 een oogje in het zeil en stuurt u een bericht op uw smartphone wanneer beweging gedetecteerd wordt. Dankzij nachtzicht zijn de beelden zowel overdag als ’s nachts even helder. € 199 50fi ve.be/nest-cam-outdoor EEN VRAAG AAN ENGIE ELECTRABEL? 3O engie-electrabel.be/contact of bel 078 35 33 33* @ENGIEelectrabel B LOG Sweetandsmarthome ENGIE-Electrabel engie-electrabel * Zonaal tarief. Mogelijk niet inbegrepen in een all-in telefoonabonnement.
VOORDELEN Kortingen 17% KORTING VERLICHT UW TUIN OF TERRAS MET LIGHT GALLERY Met heerlijke lente- en zomeravonden in zicht is het tijd voor wat aangepaste tuinverlichting. Profi teer daarom nu bij Light Gallery van 17% korting op alle buitenverlichting en maak van uw tuin of terras de ultieme ontspanningsplek. Kies uit de uitgebreide collectie tuinpalen, lantaarns of spots en verlicht uw tuin of oprit naar uw smaak. Deze actie loopt zowel online als in de elf winkels. Geldig t.e.m. 30 juni 2017 VERNIEUW UW INTERIEUR MET LEEN BAKKER Bent u op zoek naar een nieuw interieur? Of gaat u binnenkort verhuizen, samenwonen of trouwen? Bij Leen Bakker vindt u alles om uw huis en tuin aangenaam in te richten, zoals zetels, bedden, kleerkasten, gordijnen, verlichting en woondecoratie. En dat tegen uiterst scherpe prijzen. Tot eind juni krijgt u een extra korting van 15% op de volledige collectie gordijnen en raamdecoratie, bovenop de folderaanbiedingen. Gratis confectie! GOEDKOOP KLUSSEN MET HUBO Bent u van plan uw huis een make-over te geven of moet u nog wat dringende klusjes doen die altijd blijven liggen? U vindt al uw benodigde materiaal bij Hubo. Wij bieden u een korting van 15% op het volledige assortiment. Ook geldig in de webshop. Geldig t.e.m. 30 juni 2017 15% KORTING Geldig t.e.m. 30 juni 2017 Exclusief voor onze klanten Speciaal voor onze klanten selecteerden we samen met onze partners enkele kwalitatief hoogstaande producten met interessante kortingen. 15% KORTING UW FAVORIETE MAGAZINE VOOR € 35 U bent op zoek naar inspiratie of wilt graag op de hoogte blijven van de laatste trends? Sanoma biedt u de keuze uit een selectie lifestyle- en interieurmagazines boordevol tips, tricks en advies over alles wat het leven prettig en mooi maakt. Neem nu een abonnement aan € 35 of doe iemand anders een abonnement cadeau. We wensen u alvast heel veel leesplezier! Geldig t.e.m. 31 juli 2017 TOT 27% KORTING SURF NAAR ONZE SITE OM TE GENIETEN VAN DEZE KORTINGEN engie-electrabel.be/voordelen 31
Haal meer uit de zon, om minder te betalen Al 100 jaar zorgen we ervoor dat jouw energie elke dag beter wordt. Daarom zetten we nu ook in op zonne-energie. Want wat is er beter dan meer energie uit de zon te halen, om minder te betalen én minder te vervuilen? Laat nu een satellietanalyse van je dak maken en onze experts berekenen wat je zou besparen. Meer info op engie-electrabel.be/zon Jouw energie, elke dag beter
1 Online Touch