HERFST 2017 KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE 8 KIDS EN HUN IDEEËN OVER HET JAAR 2O5O #mobiliteit #energie #wonen #omgeving ACHTER DE SCHERMEN Gezondheidszorg kiest voor efficiëntie ENERGIEOPSLAG Batterijen zijn de toekomst
Haal meer uit de zon, om minder te betalen Zonnepanelen installeren is interessanter dan ooit. De technologie staat op punt, de kost is lager dan je verwacht en de investering betaalt zichzelf snel terug. Bovendien is het helemaal niet zo moeilijk als je denkt, want ENGIE Electrabel regelt alles. Via een satellietanalyse van je dak berekenen onze experts exact hoeveel je zou kunnen besparen. Na een offerte op maat zorgen we voor de volledige installatie en een levenslange opvolging. Het enige wat jij moet doen is een gratis dakanalyse en offerte aanvragen op engie-electrabel.be/zon Jouw energie, elke dag beter
IN DIT MAGAZINE EN VERDER 30 Contact 31 Voordelen 2O5O 06 Zo leven we in 2050 De toekomst volgens onze kinderen 18 Energiepact Naar een wereld met minder CO2 26 Stockage Nu energie opslaan voor later FOCUS 16 Duurzaam 100% met de stroom mee 22 Achter de schermen Gezondheidszorg kiest voor de toekomst ACTUEEL 04 Welkom 28 News COLOFON Energiek is een uitgave van ENGIE. Oplage 3 000 000 ex. Verdeling via bpost. Uw reacties in verband met dit magazine zijn welkom via energiek@engie.com ENGIE Communications: Jérôme Drugeon, Gaetano Palermo en Gina Socquet Concept en realisatie: part of Sanoma Fotografen: Koen Van Buggenhout Illustrator: Alex Skim (Dossier 2050) Drukkerij: Hoorens Printing, Ringlaan 12, 8501 Heule Vragen voor ENGIE kunt u schriftelijk sturen naar Postbus 109, 2600 Berchem 2 of mailen naar energiek@engie.com V.U. Florence Coppenolle Simón Bolívarlaan 34, 1000 Brussel Énergique existe aussi en français. Appelez le 078 35 33 33 (tarif zonal, celui-ci peut ne pas être inclus dans un abonnement téléphonique ‘all-in’) ou envoyez un e-mail à energique@engie.com De redactie van dit nummer werd afgesloten op 29 september 2017. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen. Wist u dit? Deze publicatie is volledig gedrukt op papier gecertificeerd door de Forest Steward Council (FSC®). Deze organisatie promoot en waarborgt een verantwoord bosbeheer dat economisch leefbaar, milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig is. De papierleverancier heeft een ISO 14001 (milieu) en een OHSAS 18001 (veiligheid en gezondheid) certificaat. Papier- en kartonafval en gebruikte offsetplaten worden gerecupereerd en gerecycleerd. 3
WELKOM Hoe zullen we leven in het jaar 2050? Aan wie vraag je het best hoe de wereld er in 2050 zal uitzien? Aan de volwassenen van morgen natuurlijk! In deze nieuwe editie van Energiek hebben we enkele kinderen aan de tand gevoeld om te ontdekken hoe zij hun toekomst zien. Hoe zullen ze wonen, hoe zullen ze zich verplaatsen? Welke energie wordt er in de wereld van morgen verbruikt? Het resultaat is een boeiende en optimistische blik op de toekomst. U leest er alles over vanaf pagina 6. En hoe zal het energielandschap in België evolueren tegen 2050? Die vraag levert heel wat stof voor discussies, en er zijn verschillende antwoorden mogelijk. We geven u op pagina 18 enkele objectieve feiten zodat u zelf uw mening kunt vormen. Want 2050, dat is eigenlijk al morgen, en dus moeten we ons vandaag voorbereiden. Onze ziekenhuizen investeren nu al in de nieuwste technologieën en oplossingen (zie p. 22). ENGIE zet zelf in op hernieuwbare energiebronnen (zie p. 16). En in Drogenbos wordt volop getest met gigantische batterijen om energie op te slaan voor later (zie p. 26). U leest het: wij zijn helemaal klaar voor de toekomst. En u? De redactie 4 km/u Dat is sinds augustus 2017 het record voor de snelste ‘hyperlooppod’ ter wereld. Een pod is een vervoermiddel; een soort futuristische treincoupé. De testbuis waarin de snelheid gehaald werd, heet een hyperloop. Het onderzoek naar deze supersnelle vervoersmiddelen zit in de lift en de records worden dan ook bijna maandelijks verbroken. Het doel van de komende maanden is snelheden te halen van 500 kilometer per uur. Zo zullen afstanden tussen fysieke plaatsen op de wereld er steeds minder toe gaan doen. Wonen in Brussel en 30 minuten later op het werk in Zürich aankomen? Geen probleem! OP HET EERSTE GEZICHT Het Chinese bedrijf Face++ staat klaar om de wereld te veranderen met hun revolutionaire techniek van gezichtsherkenning. Niet alleen kunt u binnenkort toegang krijgen tot uw werk of de crèche door gewoon in de camera te kijken, u kunt ook treintickets kopen of politiecontroles ondergaan met uw gezicht. Pincodes, badges of vingerafdrukscans zijn zo overbodig. De techniek bestaat al jaren en wordt in de nieuwste smartphones ook al gebruikt als toestelbeveiliging, maar het is nu pas nauwkeurig genoeg om ingezet te worden in precaire situaties zoals banktransacties of douanecontroles. Door de computer zelf verder te laten leren (‘Deep Learning’), is het systeem al beter in gezichtsherkenning dan de gemiddelde mens!
WEG MET WIEDEN ONTMOET TERTILL: een kleine schijfvormige robot die u met een druk op de knop de tuin instuurt, op zoek naar onkruid. Tertill rijdt constant rond en maakt genadeloos komaf met ongewenste plantjes. U kunt hem via uw smartphone zo programmeren dat hij niet per ongeluk ook de tuin van de buren aandoet of planten vernietigt die u geen ‘onkruid’ vindt. Hiervoor wordt dezelfde techniek gebruikt als in de bekende stofzuigrobots, wiens maker ook instond voor het ontwerp van Tertill. Uw nieuwe tuinhulp neemt geen pauzes: opladen gebeurt automatisch via zonne-energie. ONTDEK NOG MEER SLIMME NIEUWTJES OP engie-electrabel.be/ sweetandsmarthome Vinnige vensters Een ruit die gordijnen overbodig maakt door automatisch te verduisteren? En vensterglas dat uv- en infraroodstraling (en daarmee stralingswarmte) buiten houdt? Dat is dichterbij dan we denken. In de VS zijn er meerdere bedrijven gestart met de verkoop van zulk slim glas, waarmee u de tint van uw ramen bedient via domotica, een schakelaar of zelfs uw smartphone. Naast toepassingen in huis wordt het ook al ingezet in kantoren om bijvoorbeeld een glazen vergaderzaal in een vingerknip van privacy te voorzien. 5
DOSSIER 2O5O Ilona (14 jaar) Is gek op: dieren Wil later worden: procureurgeneraal Aurélien (13 jaar) Is gek op: knutselen, creëren, maquettes bouwen Wil later worden: ontwerper… en ambulancier Noah (10 jaar) Is gek op: sporten Wil later worden: architect of bankier Laetitia (10 jaar) Is gek op: haar kat, haar ouders en dieren Wil later worden: dokter én schilder Maite (8 jaar) Is gek op: alle soorten dans, behalve ballet. Wil later worden: dierenarts voor honden en katten. Léopold (12 jaar) Is gek op: tennis, maar liefst geen wedstrijden. Wil later worden: dokter, eigenlijk pediater. Antoine (9 jaar) Is gek op: voetbal Wil later worden: voetballer natuurlijk 6
HET JAAR 2O5O DOOR DE OGEN binnen 33 jaar …” “Zo leven wij VAN ONZE KINDEREN Het jaar 2050 lijkt nog ver van ons bed. Voor zij die opgroeien in een hoogtechnologische wereld en al vlot met een smartphone kunnen werken voor ze hun eerste woordje schrijven, is echter geen idee te gek. Herinnert u zich nog de film ‘2001: A Space Odyssey’ van Stanley Kubrick uit 1968? Het leek onwerkelijk: praten via schermpjes, ruimtereizen naar Jupiter, computers die slimmer zijn dan mensen … en dat allemaal slechts 33 jaar verder in de tijd. Het bleek iets te voorbarig, achteraf bekeken, maar een gezonde dosis fantasie kan nooit kwaad. Om diezelfde reden vroegen wij enkele kinderen om opnieuw een ingebeeld sprongetje van 33 jaar in de tijd te maken. Naar 2050 om precies te zijn, het jaar dat als doel werd vastgepind in het Energiepact (lees hierover meer op p. 18). Hoe zal onze wereld eruitzien? Welke uitvindingen worden gedaan? Waar halen we energie? De resultaten zijn op zijn minst verrassend te noemen. Voelt iemand zich geroepen hier een film over te maken? 7
DOSSIER 2O5O wonen “Later hebben we een slimme koelkast.” Als je er iets uithaalt, stuurt die een berichtje naar je telefoon en wordt je boodschappenlijstje automatisch aangevuld. Léopold Laetitia: Ik zou wel een bad willen waar je gewoon moet instappen en dat jou dan vanzelf wast. Léopold: En een deur die jouw gezicht herkent wanneer je thuiskomt en die dan vanzelf opengaat als je ervoor staat. Ik denk dat we veel robots gaan hebben en dat er veel vanzelf zal werken. Misschien zelfs robothuisdieren, die kunnen we kunstjes leren! Aurélien: Alles heeft zonnepaneeltjes en werkt op zonne-energie. GOED IDEE? Slimme koelkasten en huishoudtoestellen in het algemeen zijn al een feit. Als het van Face++ (zie p. 4) afhangt, gaat onze voordeur morgen vanzelf open met gezichtsherkenning, maar in tussentijd kunt u met de slimme Ring-deurbel (50five.be) vanop uw smartphone zien wie er aanbelt en de deur al dan niet openen vanop afstand. Of haal boxx (zie kaderstuk) in huis om uw energieverbruik zelf in handen te nemen. “Ik wil later een kleerkast die vanzelf de mode volgt.” Ze stelt outfits samen volgens het weerbericht en legt ook netjes mijn kleren klaar ’s morgens. Ilona Maite: Ik wil graag een kleerkast met een spiegel waar je moet gaan voorstaan. De spiegel toont wat in je kast zit en je kunt erop swipen. Als wat je ziet goed is, moet je gewoon op een knopje duwen. Zo kun je gemakkelijk kleren kiezen die bij elkaar passen. IN DE PRAKTIJK SLIMMERIK Met boxx hebt u altijd en overal een duidelijk zicht op uw energieverbruik. Hij geeft in een oogopslag uw gas- en elektriciteitsverbruik in euro's weer en is vanop afstand te bedienen met een app op uw smartphone. Verbruikt u meer dan vooraf ingeschat, dan geeft boxx u een seintje. Met boxx haalt u dus een echte energy manager in huis en kunt u op beide oren slapen! Koppel boxx ook aan uw zonnepanelen om uw energieproductie altijd en overal in real time op te volgen. Ontdek er alles over op boxx.be ALLE TOUWTJES IN HANDEN? Dat kan: met boxx is uw energiefactuur geen verrassing meer. 8
“We kunnen op de wolken gaan wonen, daar regent het nooit.” Maite Noah: Of onder water, daar is ook nog veel plaats. Antoine: Maar onder water zitten haaien! En hoe maken we daar dan tuinen? Aurélien: Onder een koepel, hé. Maite: We kunnen onze huizen gewoon printen, in 3D! GOED IDEE? Als we onder water gaan wonen, kunnen we onze energie alvast uit de golven halen. Althans, dat is wat het Duitse NEMOS momenteel onderzoekt in offshore-windmolenparken - nemos.org. De evolutie in 3D-printen staat evenmin stil, kijk maar naar ENGIE Fabricom. Zij ontwikkelden in samenwerking met de KU Leuven een 3D-printer die reserveonderdelen voor machines kan vervaardigen. engie-fabricom.com INTELLIGENTE UPGRADE U kunt uw huis erg slim en praktisch inrichten met oplossingen die nu al op de markt verkrijgbaar zijn. Behalve hightech-koelkasten kunt u namelijk ook slimme stopcontacten, lampen, deurbellen, babyfoons en tal van andere producten in huis halen die het leven en wonen een pak aangenamer maken. Kijk eens op 50five.be hoe u uw huis en tuin een intelligente upgrade kan geven. WOONOPPERVLAK In 2015 bedroeg de gemiddelde bewoonbare oppervlakte van Belgische nieuwbouwappartementen en -huizen 97 m2 . Hoe klein worden onze woonsten in 2050? Bron: statbel.fgov.be 9
DOSSIER 2O5O mobiliteit “Als alle auto’s konden vliegen, moesten we nooit meer in de file staan.” Maite Aurélien: Of we verplaatsen ons alleen nog in boten en amfibiemobielen. Misschien ook nog in zwevende treinen. Ilona: Ik denk dat we in de toekomst meer moeten fietsen. We moeten parkings vervangen door fietsstations waar je een gesofistikeerde elektrische fiets kunt lenen. Gemakkelijke, lichte en heel snelle fietsen met een gps erop. GOED IDEE? In verschillende Belgische steden kennen we het systeem van fietsdelen al. In een verdere uitbreiding zouden publieke elektrische fietsen een goede oplossing kunnen bieden voor woonwerkverkeer over grotere afstanden. Een andere optie is een supersnelle trein die u in no time van A naar B brengt, zoals een ‘hyperlooppod’ (zie p. 4). 1o
“Als al onze auto’s elektrisch gaan rijden, kunnen we er dan geen zonnepanelen of windmolens opzetten?” Dan moeten we ze onderweg nooit meer opladen. Léopold Antoine: En er moeten meer bussen en minder auto’s zijn. Misschien kunnen ze wel op water rijden. Noah: In België regent het veel, daar zouden auto’s op regenwater moeten rijden. En in Afrika op zonne-energie of zand. Dat zou logisch zijn. GOED IDEE? Het zou natuurlijk mooi zijn, een auto die op water rijdt. Al moeten we in het achterhoofd houden dat ook water in de toekomst een steeds schaarser goed zal worden. Qua milieuvriendelijke initiatieven zet Volvo bijvoorbeeld de juiste toon door vanaf 2019 al zijn nieuwe wagens uit te rusten met een elektrische motor. “Ik wil later graag een volledig automatische auto die alles zelf doet.” Antoine Aurélien: Nee, ik niet. Ik wil nog plezier beleven aan rijden. Voor mij een auto met een stuur. Laetitia: Ik wil gewoon een auto zoals die nu is. Maar wel elektrisch natuurlijk. GOED IDEE? In de Amerikaanse staat Nevada, niet toevallig de thuishaven van Google, rijden al drie volledig zelfbesturende wagens rond. De ‘Google Driverless Car’ viel reeds meermaals in de prijzen en heeft zonder twijfel de toon gezet voor een toekomst vol autonome voertuigen. Alleen de wetgeving errond vormt nog een heikel puntje. VOORDELIG TARIEF IN DE PRAKTIJK THUIS SLIM LADEN DANKZIJ ENGIE ELECTRABEL Bij u thuis kunt u voor ‘Drive’ kiezen, een elektriciteitscontract aan een zeer voordelig tarief voor uw elektrische wagen én uw woning. 100% groen én Belgisch! Kijk voor meer info op engie-electrabel.be/drive LOAD ME UP SCOTTY Dit voorjaar nam de ENGIE-groep EV-Box over, de Nederlandse wereldleider in laadoplossingen voor elektrische voertuigen. EV-Box verkocht wereldwijd reeds meer dan 50 000 laadpunten! Samen met EV-Box zorgen we er bij ENGIE voor dat u uw elektrisch voertuig veilig, snel en met slimme toepassingen kunt opladen. Afgelopen zomer bereikte het Belgische elektrische voertuigenpark de kaap van 10 000 voertuigen! Bron: demorgen.be DUURZAAM DE BAAN OP Indien we een milieuvriendelijke toekomst willen voor onze kinderen, kleinkinderen en al wie daarna volgt, moeten we vandaag starten met het verduurzamen van onze activiteiten of een tandje bijsteken op vlakken waar we al inspanningen doen. Dat kan bijvoorbeeld door onze eigen energie op een duurzame manier op te wekken met zonnepanelen op onze woning. Maar anderzijds ook door ons op een milieuvriendelijke manier te verplaatsen. Elektrische wagens zitten duidelijk in de lift en bieden een mooie hulp bij dat streven naar een duurzame toekomst. 11
DOSSIER 2O5O omgeving “Ik denk niet dat er later nog balpennen of potloden gaan bestaan, wel interactieve pennen voor multimediatablets.” Dan nemen we geen schriften meer mee naar school, maar een tablet. Ilona Noah: Leerkrachten zullen er ook wel niet meer zijn. Alleen nog heel intelligente robots die lesgeven. GOED IDEE? Met digitale schoolborden werd een tijdje geleden al een grote stap gezet in het onderwijslandschap. Geconnecteerde tablets in plaats van schriften of boeken zijn een logisch gevolg. Er zijn al heel wat online studieplatformen waar men opleidingen kan volgen zonder fysiek in een klaslokaal te zitten. Het Amerikaanse Udacity bijvoorbeeld, dat samenwerkt met ’s werelds meest innovatieve bedrijven. STADSBEWONERS Vandaag woont 54% van de wereldbevolking in een stedelijke omgeving. Tegen 2050 zal dat aantal verder toenemen tot 70%. 12 IN DE PRAKTIJK SMART CITY ENGIE bouwt mee aan de stad — en meer algemeen de wereld — van morgen door actief in te zetten op de ontwikkeling en uitbouw van nieuwe technologieën die het leven makkelijker, veiliger en leefbaarder maken. Denk bijvoorbeeld aan mobiliteit, risicoanalyse en -preventie, ordehandhaving … de continu veranderende uitdagingen van een stad vragen om slimme oplossingen! van het totale energieverbruik wereldwijd wordt door steden en hun bewoners geconsumeerd.
“We zouden later een groot glazen scherm boven onze steden en dorpen moeten hebben om ons te beschermen.” Tegen zonnestralen die slecht zijn voor je huid, bijvoorbeeld. Dan moeten we geen zonnecrème meer smeren. Maite Noah: Volgens mij gaan we op een andere planeet wonen. Laetitia: Ja, en daar hebben we dan zwevende huizen. Aurélien: We moeten dan wel zuurstof meenemen naar die planeet … Antoine: Dat is te vroeg hoor. Op andere planeten gaan wonen is pas voor 2100, denk ik. “Volgens mij gaan we allemaal in appartementen wonen zoals in New York.” Antoine BLIJVEN BEWEGEN Samen met vooraanstaande partners werkt ENGIE aan systemen waarbij het verzamelen, analyseren en inzetten van (real time) data helpen bij het vermijden van een verstoorde mobiliteit in en rond de stad. GROEN IN DE STAD In 2016 vervoegde ENGIE de #UrbanThinkers community in de World Urban Campaign (WUC) van UN-Habitat. Daarmee werd het een officiële partner in het streven naar sociale en milieuvriendelijke leefomgevingen. unhabitat.org Aurélien: Ja, met overal hangende tuinen en parken tegen de muren. En alle gebouwen hebben groene daken. Of we bouwen alle appartementen in een cirkel rond gemeenschappelijke tuinen en parken. GOED IDEE? In de toekomst worden gedeelde tuinen waarschijnlijk de norm, wegens plaatsgebrek. Het belang van publieke groene ruimtes en initiatieven zal dan ook alleen maar toenemen, zowel in de stad als daarbuiten. ENGIE Electrabel droeg alvast zijn steentje bij door het plaatsen van bijenkasten voor bijna 60 000 zoemende vrienden op het dak van zijn hoofdzetel in Brussel. 13
DOSSIER 2O5O energie “We zouden heel veel zonnepanelen moeten zetten in landen waar veel zon is.” En dan kunnen die elektriciteit aan ons verkopen. Léopold Laetitia: In Zaventem staan fietsen waarmee je je telefoon kunt opladen. Misschien kunnen we dat ook doen in fitnessclubs met fietsen of de loopband. Al die mensen die bewegen, daar kunnen we toch veel energie mee maken? Maite: Het zou goed zijn als auto’s ook energie maken door te rijden. Of dat we energie maken door over stoeptegels te lopen. GOED IDEE? De oplaadfietsen in de luchthaven van Zaventem, We-Bikes, zijn een initiatief van ENGIE Electrabel, net als vele andere groene energietoepassingen op Brussels Airport. De gloednieuwe ultramoderne controlesystemen van de handbagage zijn dan weer een samenwerking met ENGIE Fabricom. “Hopelijk zijn er later robots die vuilnis verzamelen en kunnen we auto’s laten rijden op afval.” Dan zijn er twee problemen in één keer opgelost! Laetitia Aurélien: Of we verbranden het afval en de rook die daar uitkomt zetten we om in elektriciteit. Ilona: We moeten inderdaad gewoon een middel vinden om afval om te zetten in energie. GOED IDEE? Alle Belgische afvalverbrandingsovens zijn in feite ook energiecentrales. Ze zetten de vrijkomende warmte om in stroom en sommige zelfs rechtstreeks in warmte. IVAGO in Gent levert bijvoorbeeld warmte aan het Universitair Ziekenhuis van Gent. Ovens die warmte én energie leveren, recupereren zo tot 90% van hun energie. 14 IN DE PRAKTIJK Met zonnepanelen produceer je meer dan 25 jaar lang je eigen groene energie. De zon zorgt voor veel plezier en aangename momenten in ons leven. Maar ook voor praktisch én financieel comfort: energie bijvoorbeeld. Want uw jaarlijkse energiefactuur daalt meteen een heel pak wanneer u zonnepanelen installeert. Gedurende minstens 25 jaar produceert u namelijk uw eigen elektriciteit.
“Het zou weleens kunnen dat alles in onze huizen op waterenergie gaat werken later.” Dat we een groot buizensysteem hebben waar water doorloopt om te poetsen en te douchen, maar ook om energie op te wekken. Aurélien Léopold: Als we op een andere planeet gaan wonen, kunnen we ook een mega-waterval maken tussen die andere planeet en de Aarde en daar een waterrad onderzetten. Ilona: Misschien vinden we op die andere planeet wel gewoon andere energiebronnen. WAAROM? Besparen op uw energiefactuur, deels onafhankelijk zijn van de marktprijzen van energie én een rendement van makkelijk 5%. Plus: verkleinen van uw ecologische voetafdruk. Dáárom zijn zonnepanelen een bijzonder slimme investering. LEVENSLANG Bestel uw zonnepanelen bij ENGIE Electrabel, dan zorgen onze experts voor het ideale ontwerp voor uw woning, installatie én levenslange monitoring van uw systeem. Vraag gratis uw dakanalyse aan op engie-electrabel.be/zon GRATIS DAKANALYSE GOED IDEE? In duurzame woningen wordt gewerkt met regenwater om bijvoorbeeld het toilet door te spoelen, te poetsen of planten water te geven. Als we onze huizen volledig op waterenergie willen laten draaien, is een slimme watermeter zoals die van ENGIE Fabricom (ism Water-Link en Hydroko) alvast een goede start. Die geeft in real time het waterverbruik weer, maar detecteert ook lekken of andere problemen. En hij is volledig op afstand te bedienen. 15
DUURZAAM 100% met de stroom Zon en wind, daar zal uw stroom de komende jaren steeds vaker vandaan komen. De oplossingen om die duurzame bronnen te gebruiken voor het opwekken van energie worden alsmaar creatiever. Bovendien wordt het voor u ook steeds makkelijker om een goed zicht én grip te krijgen op uw energieverbruik en -kosten. We zetten vier projecten in de kijker. GROENE GROENTEN ÉN ENERGIE Mabru, de vzw van de bekende Brusselse vroegmarkt, gaat zonnepanelen plaatsen op het dak van drie van haar markthallen. Het gaat in totaal om een oppervlakte van 50 000 m2 met een vermogen van maar liefst 2,5 megawatt (te vergelijken met het vermogen van een windmolen). Daarmee wordt dit de derde grootste installatie van Brussel! ENGIE SUN4BUSINESS koppelt de installatie aan een nieuwe elektriciteitskabine. Zo kan de energie die niet door Mabru zelf wordt gebruikt, ingezet worden voor het Brusselse netwerk. Eind 2017 zal het systeem operationeel zijn. engie-electrabel.be/sun4business 16
COGREEN mee LABORELEC ENERGIE VANOP DE MUUR De energietransitie is in volle ontwikkeling en zonne-oplossingen worden elke dag innovatiever. Zonne-energie kan ook worden benut … via de gevel van een gebouw. De gebouwen van ENGIE Laborelec bijvoorbeeld, daar werden organische fotovoltaïsche films verwerkt in de gevel en de vensteroppervlakken. ENGIE zette het vernieuwende project op poten in samenwerking met Heliatek en haar partners AGC en SVK. Het capteren van zonne-energie rechtstreeks integreren in de architectuur van gebouwen, daar komt het op neer. De organische films werden hier direct geplaatst op het vezelcement op de gevel aan de zuidkant van het gebouw en geïntegreerd in de vensteroppervlakken aan de ingang. Zo kan zonne-energie worden omgezet in elektriciteit. In totaal bedraagt het organische filmoppervlak in de voorgevel en de vensters 50 m2 en de geschatte jaarproductie komt neer op 2 300 kWh. Om u een idee te geven: dat is voldoende voor het elektriciteitsverbruik van een gemiddeld huishouden. OF HOE U (WIND)MOLENAAR WORDT Electrabel CoGreen breidt uit met vijf nieuwe windparken. Woont u in Beveren, bij de Haven van Gent – waar er twee komen – Lincent of Meerhout? Dan kunt u zich tot en met 27 oktober 2017 inschrijven op aandelen van Electrabel CoGreen. De nieuwkomers tellen samen 21 windturbines met een gezamenlijke capaciteit van 54,45 MW, goed voor groene stroom voor 36 500 gezinnen. Wat doet de coöperatieve CoGreen precies? Buurtbewoners de mogelijkheid bieden om gezamenlijk te investeren in de windmolens in hun buurt, om zo bij te dragen aan een duurzame en bovendien lokale energieopwekking: dat is het principe. Hiermee ging ENGIE Electrabel in op hun vraag om nauwer betrokken te worden bij windturbineprojecten. En als kers op de taart? Electrabel CoGreen mikt op een dividend van 3,5% voor haar aandeelhouders. Sinds de oprichting van Electrabel CoGreen in 2013 werden er al 17 windparken met in totaal 53 windturbines opengesteld. 1 600 buurtbewoners namen reeds de stap om aandeelhouder te worden. Ze investeerden in totaal 3 miljoen euro. engie-electrabel.be/wind Op 22 februari werd er 5 549 MWh windenergie opgewekt. Dat komt overeen met het jaarlijks elektriciteitsverbruik van 1 585 gezinnen! 22 februari, de winderigste dag van 2017 (tot hiertoe) 17 WINGIE EEN STORMACHTIGE NIEUWE APP Hoeveel windenergie wekt ENGIE Electrabel op dit moment op? En wat zijn de energie-voorspellingen voor volgende week? Met deze gloednieuwe app weet u het meteen. Wingie biedt een stroom aan informatie waarmee u een duidelijker beeld krijgt over de windmolens van ENGIE Electrabel, maar ook in real-time ziet wat de wind voor onze elektriciteitsvoorziening betekent.
ENERGIEPACT EEN BLIK OP DE TOEKOMST Hoe naar een duurzaam 2050 Het is nog even, maar tegen 2050 moeten we het bijna zonder uitstoot van ) doen. klimaatdoelstellingen. Een uitdaging én tegelijk een uitgelezen kans om onze planeet te beschermen. broeikasgassen (CO2 Ook België moet en wil zijn steentje bijdragen aan de Het energielandschap is volop aan het veranderen, dat merk je al een tijdje. En het is nog niet gedaan, verre van. Ons werk zit er nog niet op. Dat heeft alles te maken met de klimaatdoelstellingen die Europa voorop stelt en die om een heuse energietransitie vragen. HET IDEE? WEG MET CO2 Onze aarde warmt aan een razend tempo op en die trend moeten we dringend keren als we onze leefomgeving niet kapot willen maken. Om goed te zijn zou de globale gemiddelde temperatuur tegen 2100 niet meer dan 2 °C mogen stijgen. En dat kunnen we voorkomen door de uitstoot van broeikasgassen stevig tot helemaal terug te dringen. Concreet heeft de EU daarvoor doelstellingen uitgewerkt. In 2030 zouden we het met 40% minder CO2 -uitstoot moeten doen, tegen 2050 met 80% tot 95% minder. Hoe? Door maximaal in te zetten op duurzame en hernieuwbare bronnen. Ja, dat is een ambitieus plan, maar wel één waarachter België (en ENGIE) zich volledig schaart. 18 TIP Wil je weten hoe de energiemix in België, geproduceerd door de verschillende energiebronnen, eruit ziet? Die kun je checken op nucleairforum.be. Je vindt er cijfers, grafieken en meer uitleg over de elektriciteitsproductie en gekoppelde CO2 -uitstoot van de afgelopen 24 uur.
0 CO2 UITSTOOT TEN OPZICHTE VAN 1990 -20% -40% -80% tot -95% ENERGIE UIT HERNIEUWBARE BRONNEN, ZOALS DE ZON, WIND … 20% 27% ≥ 50% 19
ENERGIEPACT FEITEN& CIJFERS OVER KERNENERGIE uitstoot Kerncentrales zorgen gedurende hun levenscyclus voor haast geen CO2 - uitstoot en zijn op dat vlak vergelijkbaar met een windmolenpark. Ongeveer de helft van alle elektriciteit die vandaag in België wordt geproduceerd, is afkomstig van kernenergie. Ongeveer 27% van de huidige elektriciteitsproductie in de Europese Unie komt uit kernenergie. 7% van het totaal aantal gepresteerde uren van de ENGIEtechniekers en –ingenieurs op de nucleaire sites van Doel en Tihange werd in 2016 aan opleiding besteed. Deze inspanning kadert in het ‘principe van de continue verbetering’, een essentiële regel in de nucleaire industrie. miljoen ton Dankzij kernenergie vermijden we nu in de Europese Unie een CO2 -uitstoot van 675 miljoen ton per jaar. Ter vergelijking: om dat te evenaren zouden we alle personenauto’s in de EU uit het verkeer moeten halen. Een plotse uitstap uit kernenergie zou de productiekost van energie doen stijgen. 2o
energietransitie naar een CO2-vrije toekomst wil ENGIE de toon zetten. Meer nog, leider zijn en de kans volop grijpen om mee te bouwen aan een gezondere (energie)wereld. Zonnepanelen en windmolens installeren, streven naar meer elektrische mobiliteit en vlotter verkeer, alternatieve brandstoffen en duurzamere stadscentra, gebouwen energie-efficiënter maken … een lange lijst met oplossingen, die we nog langer willen maken in de toekomst. Bijvoorbeeld door te investeren in manieren om energie op te slaan. Zo kun je zonne- en windenergie ook later gebruiken, op een moment dat de zon niet schijnt en de wind niet (hard) blaast. Als je hierover meer wil te weten komen, kun je een kijkje nemen op p. 26. WIST JE DAT WE EEN GOED VOORBEELD KUNNEN NEMEN AAN ZWEDEN? Ook al wil het Scandinavische land tegen 2040 al zijn energie uit duurzame bronnen halen, toch maakt kernenergie er de komende jaren nog deel uit van de energiemix. Kortom, een weloverwogen combinatie en stap-voor-stap-aanpak weg van kernenergie om de klimaatdoelstellingen te halen. En tegelijk is Zweden het land met de meest koolstofarme economie van Europa. Straf toch? DRIE E’S VOOR EEN GEZOND GEHEEL KERNENERGIE, NOG EVENTJES We kunnen echter niet zomaar van vandaag op morgen alle nucleaire centrales vaarwel zeggen. Dat is niet haalbaar, en vooral niet erg slim. Er zijn namelijk enkele belangrijke voordelen aan kernenergie. Wist je bijvoorbeeld dat kerncentrales net als hernieuwbare bronnen heel weinig CO2 uitstoten tijdens hun levenscyclus? Hoe belangrijk hernieuwbare energie ook is, momenteel volstaat het nog niet om aan onze elektriciteitsvraag te voldoen. Kernenergie is dus nodig om niet plots massaal in het donker of zonder internet te zitten. En om onze portemonnee niet al te hevig te belasten. In feite zou je kernenergie kunnen zien als een tussentijdse oplossing die perfect hand in hand kan gaan met duurzame bronnen, tot we volledig op die laatste kunnen bouwen. OP NAAR DUURZAME ALTERNATIEVEN Dat is de boodschap! De overgang wordt een hele klus, dus is het belangrijk om vandaag al te kijken naar oplossingen die deze overgang een flinke duw in de rug geven. In die Al gehoord van de drie E’s? ‘Energy’, ‘Environment’ en ‘Economy’. Die moeten we de komende jaren alle drie voor ogen houden. We behouden kernenergie nog even om de energievoorziening te verzekeren (1e E), waardoor de CO2 het milieu (2e -uitstoot drastisch daalt en we zo E) weer adem geven, en de kosten niet te hoog oplopen (3e E). Ondertussen werken we volop verder aan hernieuwbare bronnen die tegen 2050 de taak kunnen overnemen. Want tegen 2050 zorgen voor een koolstofarme wereld waar iedereen beter van wordt en bovendien 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 elektriciteit hebben? Het is geen droom. Integendeel, het is echt mogelijk. We kunnen dit bereiken als we een slimme combinatie maken van de beste troeven uit onze huidige energiemix en tegelijkertijd inzetten op de technologische vooruitgang. En daarin krijgen hernieuwbare energiebronnen een steeds centralere rol. MEER WETEN? engie.be/nl/energiepact 21
ACHTER DE SCHERMEN Rudy ENGIE Fabricom Pedro ENGIE Cofely 22
OP UW GEZONDHEID de toekomst Gezondheidszorg kiest voor Een chirurg leidt alles in goede banen in de operatiekamer, verpleging staat dag en nacht paraat. Maar dat kunnen zij enkel als ze zich geen zorgen hoeven te maken over technische haperingen, veiligheidsproblemen, verlichting, verwarming of ventilatie. Wist u dat heel wat gezondheidsinstellingen daarvoor rekenen op ENGIE? Van ENGIE Fabricom, ENGIE Axima en ENGIE Cofely ziet u misschien wel eens een wagen rijden. Eén van hun opdrachten is zorg te dragen voor bijna 100 gezondheidsinstellingen in België. Met complete oplossingen werken ze er mee aan de veiligheid, het comfort en de energie-efficiëntie. Hierna zeven medewerkers aan het woord over hun project: CHIREC – Oudergem Rudy, ENGIE Fabricom “De ziekenhuisgroep Chirec in Oudergem gaat volop voor vernieuwing. Ik werk er momenteel in de grote inkomhal aan een op maat gemaakt verlichtingsplan. Op vier niveaus hangen we telkens 50 meter ledverlichting en lichtgevende infopanelen. Het ziekenhuis kiest 100% voor led, één van de manieren om het gebouw zo energiezuinig mogelijk te maken.” Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum – Rekem Pedro, ENGIE Cofely “Jaarlijks 30% besparen op de energiefactuur? Zo’n energieprestatiecontract vraagt om heel wat oplossingen. Op dit moment onderhouden we in het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum in Rekem bijvoorbeeld drie warmteabsorptiepompen, die geschakeld zijn met een warmtekrachtkoppeling. Alles is verbonden met een ondergronds net van buizen. De opgewekte warmte wordt langs die buizen gestuurd om zo de gebouwen te verwarmen. Het centrum van Rekem telt 22 gebouwen en het is de bedoeling om ze na verloop van tijd allemaal aan dat ondergrondse net te koppelen.” 23
ACHTER DE SCHERMEN 5 Regionaal ziekenhuis – Hoei Stéphane, ENGIE Cofely “Het ziekenhuis van Hoei is het eerste Waalse ziekenhuis dat een energieprestatiecontract afsloot. Er is net een eerste belangrijke stap gezet: we hebben de oude verwarming afgebroken en vervangen door condensatieketels. We gaan er ook werken met een warmtekrachtkoppeling. Die dubbele vernieuwing is het startpunt, het eerste domein waarop we een aanzienlijke energiebesparing kunnen noteren.” AZ Sint-Maarten – Mechelen Jan, ENGIE Fabricom “In Mechelen bouwt men momenteel een gloednieuw ziekenhuis. De nieuwe site is maar liefst 100 000 m2 groot. We leggen hier 630 kilometer datakabel die moet dienen voor 10 000 aansluitingen. Het patiëntenoproepsysteem voor zo’n 850 ruimtes is één van de zaken die gekoppeld is met het datanetwerk. Het is een nieuwe manier van werken voor onze bekabelaars, maar dat loopt prima. Ook nieuw: de nauwe samenwerking met ENGIE Axima. We leveren – letterlijk – de voeding voor hun diensten.” AZ Zeno – Knokke Jeroen, ENGIE Fabricom “‘Ceci n’est pas un hôpital’ luidt de slogan van het nieuwe ziekenhuis dat we dit najaar opleveren. Het unieke van AZ Zeno in Knokke zit onder meer in de architectuur. Dat vraagt van ons de nodige creativiteit, bijvoorbeeld om de voedingskabels langs de grillige maar schitterende vormen van het gebouw te loodsen.” 8 10 Stéphane ENGIE Cofely DE DIENSTVERLENING VAN DE ENGIESERVICES ENTITEITEN Jan ENGIE Fabricom Een sector waar drie entiteiten hun krachten bundelen. 24 Jeroen ENGIE Fabricom
11 2 3 7 9 1 6 4 Jan ENGIE Axima 1 Elektromechanische installaties 2. Verlichting 3. Ventilatie, klimaatregeling en verwarming 4. Duurzaam energiebeheer 5. Onderhoud van technische installaties 6. Brandbeveiliging 7. Camerabewaking en beveiliging 8. Technische ingrepen om operatiekamers maximaal hygiënisch te houden 9 Informatica- en telecominfrastructuur 10. Warmtekrachtkoppelingsystemen 11. Zonnepanelen ENGIE Axima ENGIE Cofely ENGIE Fabricom CHIREC – Oudergem Christophe ENGIE Cofely Christophe, ENGIE Cofely “Het datacenter is het centrale zenuwstelsel van een ziekenhuis. Informatica speelt een alsmaar grotere rol in pakweg de patiëntenopvolging, het televisieaanbod op de kamers tot en met het werk van de anesthesist. Voor het datacenter van Chirec werkte ENGIE Cofely erg nauw samen met de collega’s van ENGIE Fabricom en ENGIE Axima. Alle technologie werd ontdubbeld. De elektrische circuits, het netwerk, de koeling en de toegangscontrole: ze bestaan allen in tweevoud. Zo kan geen enkele panne de werking van het ziekenhuis in gevaar brengen. Een 24/7-controlesysteem zorgt er trouwens voor dat onze technische ploegen bij elke panne meteen kunnen uitrukken.” AZ St-Maarten – Mechelen Jan, ENGIE Axima “Met 240 Axima-collega’s, inclusief onderaannemers, zorgen we ervoor dat er per uur 1 miljoen m3 lucht door de gebouwen wordt gejaagd! Concreet zien we dat elk type lokaal het vereiste comfort krijgt. De luchthoeveelheid, -vochtigheid en temperatuur in het operatiekwartier verschilt van die in de patiëntenkamer, de wachtzaal, de kantoren, de verpleegposten … Het ziekenhuis heeft maar liefst 124 van deze ‘luchtgroepen’.” 25
ENERGIEOPSLAG Nu energie opslaan voor later We gaan in de toekomst steeds meer gebruik maken van zonne- en windenergie. Maar die nieuwe energiebronnen zorgen ook voor een nieuwe uitdaging: we hebben een plaats nodig waar we energie kunnen opslaan en weer afhalen. In het ENGIE Energy Storage Park wordt er volop getest met grote batterijen. Die kunnen mee zorgen voor stabiliteit op het net en een betrouwbare bevoorrading van elektriciteit. 26
MWH STE Waarom wordt het steeds belangrijker om energie te kunnen opslaan? Stel dat er veel zon of veel wind is op een moment waarop we weinig energie verbruiken. Dan zitten we met een teveel aan energie. We moeten dus een soort opslagplaats voorzien waarnaar onze elektriciteit kan gaan en vanwaar we ze weer kunnen afhalen. In het gloednieuwe ENGIE Energy Storage Park in Drogenbos worden er testen gedaan om energie te stockeren. Het is het allereerste van die omvang en dus een primeur in België. In het ENGIE Energy Storage Park staan verschillende containers vol batterijen, transformatoren, omvormers en computers. Die moeten het werk doen: elektriciteit opslaan in batterijen en weer op het net zetten als dat nodig is. Als test worden er lithium-ion batterijen geïnstalleerd die in totaal 6 megawattuur kunnen opslaan. Die elektriciteit stockeren en weer aanleveren. lithium-batterijen kunnen snel GEZINNEN Als de testen in het energiepark goede resultaten geven, is het de bedoeling om er in de toekomst een capaciteit van 20 megawattuur elektriciteit op te slaan. Met die hoeveelheid kan je zo'n 2 000 gezinnen een dag van voldoende stroom voorzien. ELEKTRISCH Ook het onderzoek naar het gebruik van batterijen thuis, in de industrie en voor elektrische wagens is volop aan de gang. In de autowereld staan onderzoekers bijvoorbeeld op het punt om de drie grootste batterijproblemen (actieradius, laadduur en prijs) van de baan te helpen. Zo kunnen we langzaam maar zeker evolueren naar wegen met 100% elektrische wagens. MEER WETEN? Wilt u meer weten over het ENGIE-project waarbij energie op grote schaal wordt opgeslagen? Neem een kijkje op storage.engie.be 27
NEWS Vincent Kompany viert 4 jaar BX Brussels Dit jaar is het alweer vier jaar geleden dat Vincent Kompany zijn BX Brussels oprichtte. Via een intensieve jeugdopleiding helpt die voetbalvereniging de Brusselse jeugd om hun passie en talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Een aantal jongens mag wekelijks bij ‘de elites’ trainen. Dit gaat dan niet om spelers met het meeste voetbaltalent, wél over hun stiptheid, respect voor elkaar en aanwezigheid op school. Zo brengt BX Brussels de jongeren niet alleen waardevolle lessen bij op het veld, maar veeleer ernaast. BX Brussels wordt hierin sinds de opstart mede ondersteund door ENGIE. Ieder jaar wijst de Stichting ENGIE een budget toe aan Belgische verenigingen die zich inzetten voor de integratie van kinderen en jongeren op vlak van opleiding, sport en cultuur. Via de initiatieven die gesteund worden door stichting ENGIE worden zo meer dan 50 000 jongeren en kinderen bereikt. KRIJG STEUN VOOR UW JONGERENPROJECT! Heeft u net als Vincent ook een project waarbij u de steun van de Stichting ENGIE kunt gebruiken? Meld u dan aan bij ons selectiecomité via www.projets.fondation-engie.com ‘ONS EERSTE HUIS’ TERUG OP VIER Vanaf eind oktober kunt u elke week naar het nieuwe seizoen van ‘Ons Eerste Huis’ kijken. In dit programma volgt Bartel van Riet drie jonge koppels die in tien weken hun huis samen met hun (schoon)ouders verbouwen. Het koppel dat de meeste meerwaarde weet te creëren, wordt beloond met maar liefst 100 000 euro bovenop een aantal zeer mooie prijzen! Onze energie-expert, Paul De Vylder, adviseert de koppels doorheen hun project bij al hun vragen over energiecomfort. Het belooft een spannende strijd te worden. Een must see voor iedere (toekomstige) verbouwer maar evengoed als inspiratie voor uw eigen woning. 28 © Nick Proot
ENGIE: WIN 4 TICKETS VOOR DE JUPILER PRO LEAGUE PARTNER VAN DE SCHOLEN VAN MORGEN Kies met 3 vrienden uit 3 topmatchen U gaat slapen met uw supporterssjaal nog om en zit elke week nagelbijtend voor uw televisie? Neem dan deel aan onze wedstrijd en ga misschien samen met drie vrienden naar één van de volgende wedstrijden: STANDARD LUIK - CLUB BRUGGE Wat heeft speeldag 28 voor deze twee ploegen in petto? Bekijk in het weekend van 23-25 februari met eigen ogen wie dit keer de overhand heeft. CLUB BRUGGE - KV KORTRIJK Kan Club het in deze West-Vlaamse derby winnen van Kortrijk, of liggen de verhoudingen tijdens de wedstrijd in het weekend van 2-4 maart anders? U maakt het mee! RSC ANDERLECHT - ROYAL ANTWERP FC In de laatste wedstrijd van de reguliere competitie (9-11 maart) neemt paarswit het thuis op tegen The Great Old. De Antwerpenaars spelen dit seizoen na vele jaren weer op het hoogste niveau mee. Bent u erbij? WIN 4 VOETBALTICKETS! Waag je kans op engie-electrabel.be/Energiek. Deelnemen kan tot en met zondag 3 december 2017 (23.59 uur). De winnaars worden persoonlijk verwittigd. De experts van ENGIE Cofely gaan in de regio Luik de energieprestatie verbeteren van maar liefst meer dan 50 gemeentelijke en provinciale schoolgebouwen. Hiervoor wordt onder andere gebruik gemaakt van slimme verlichting en verwarming. Lampen worden geprogrammeerd in functie van de lesuren en uitgerust met intelligente aanwezigheidssensoren. Ook de verwarming zal enkel ingeschakeld worden wanneer de lokalen of vergaderzalen in gebruik zijn. Verder worden daken en buitenmuren beter geïsoleerd, en worden zonnepanelen en een moderne warmtekrachtkoppelingsinstallatie geïnstalleerd. PROCENT Het energieverbruik van de scholen wordt op die manier verminderd met 12 tot 53% of een gemiddelde verlaging van 30%. Mooie cijfers in het vooruitzicht! 29
CONTACT De top 5 van Op onze blog Sweet & Smart Home ontdekt u de laatste nieuwtjes uit energieland, info en inspiratie over slimme producten en oplossingen voor uw woning. Deze vijf toppers waren de meest gelezen artikels van de afgelopen maanden. onze blog BEZOEK engie-electrabel.be/ nl/blog VOOR MEER INFORMATIE, INSPIRATIE EN NIEUWS! 1 IS UW DAK GESCHIKT VOOR ZONNEPANELEN? Welke zijn de aandachtspunten, vereisten en mogelijkheden voor het plaatsen van zonnepanelen op uw woning? 2 SLIMME PRODUCTEN ZIJN GEEN DOMOTICA Er is wel degelijk een verschil tussen slimme producten en wat we ‘domotica’ noemen. 3 NEMEN WE IN DE TOEKOMST EEN FOTO MET ONZE OGEN? Is het echt mogelijk om binnen x aantal jaar een foto te nemen door simpelweg met onze ogen te knipperen? 4 BETER SLAPEN DANKZIJ DEZE 5 TIPS Een goede nachtrust, daar is iedereen bij gebaat. Met deze tips slaapt u op uw twee oren. 5 KLAAR VOOR DE WINTER MET VIJF EENVOUDIGE ISOLATIEWERKEN Kleine en eenvoudige ingrepen die uw woning winterklaar maken. EEN VRAAG? engie-electrabel.be/contact of bel 078 35 33 33 (Zonaal tarief. Mogelijk niet inbegrepen in een all-in telefoonabonnement.) @ENGIEelectrabel ENGIE-Electrabel B LOG Sweetandsmarthome DEFECTE VERWARMING? Voor een snelle en doeltreffende herstelling: bel 078 35 33 34 24u/24, 7d/7. Met ingang van 1 januari 2018 worden de Algemene Voorwaarden voor consumenten aangepast. Artikel 8, alinea 4 luidt dan als volgt: Deze waarborg zal maximum 3 maal de waarde van een gemiddeld verschuldigd maandbedrag bedragen. De waarborg zal u worden teruggegeven, binnen de 30 dagen volgend op de datum van de slotfactuur of zal dienen ter betaling van uw onbetaalde bedragen. Indien u gedurende een ononderbroken periode van 1 jaar uw facturen tijdig hebt betaald, betalen wij u de waarborg terug op eenvoudig verzoek. U kan de volledige tekst van de Algemene Voorwaarden voor consumenten raadplegen op engie-electrabel.be of deze opvragen via de Energielijn 078 35 33 33. 3o engie-electrabel
VOORDELEN Kortingen Profiteer van deze acties € 189 I.P.V. € 2O9,95 CREËER EEN UNIEKE LICHTSFEER IN HUIS Een strak futuristisch design in uw kamer én elk moment van de dag uw eigen sfeer creëren? Met het Nanoleaf Aurora-lichtsysteem maakt u een eigen patroon en kiest u op elk moment uw favoriete kleur en de lichtsterkte. Laat uw fantasie de vrije loop! Kijk snel op 50five.be/aurora. Geldig t.e.m. 30 november 2017 € 1O KORTING HOOGWAARDIGE PELLETS BIJ U THUIS GELEVERD De houtpellets van ENGIE Electrabel zijn hoogwaardige pellets, waarvan de oorsprong en de productie aan zeer strenge duurzaamheidsregels beantwoorden. Ze zijn geschikt voor elke pelletkachel en worden aan huis geleverd! Gedaan met het sleuren van die zware zakken. U ontvangt nu € 10 korting met de promocode ENERGIEK op energiek.be/ houtpellets. Geldig t.e.m. 31 december 2017 VERNIEUW UW INTERIEUR MET LEEN BAKKER Bent u op zoek naar een nieuw interieur? Of gaat u binnenkort verhuizen, samenwonen, trouwen? Bij Leen Bakker vindt u alles om uw huis en tuin aangenaam in te richten, zoals zetels, bedden, kleerkasten, gordijnen, verlichting en woondecoratie. En dat tegen uiterst scherpe prijzen! Tot eind januari krijgt u een extra korting van 15% op alle zetels en eetkamers, bovenop de folderpromoties! Geldig t.e.m. 31 januari 2018 15% KORTING Geniet van interessante kortingen op deze straffe producten, geselecteerd samen met onze partners Een greep uit de exclusieve kortingen voor onze klanten 3O% KORTING PHILIPS MAAKT U HET LEVEN MAKKELIJKER In elke kamer van het huis kunnen de producten van Philips u het leven makkelijker maken. Zo stapt u ’s morgens dankzij een wake up light fluitend uit bed, geniet u in de badkamer extra van uw persoonlijke verzorging, en komt u ’s avonds in de keuken helemaal tot rust met een lekkere tas koffie. Geniet nu tot eind december van een mooie korting van 30% op een gevarieerde selectie Philips-producten. Geldig t.e.m. 31 december 2017 GENIETEN VAN DEZE EN NOG VEEL MEER KORTINGEN? engie-electrabel.be/voordelen 31
Meer je energie in eigen handen, voor minder zorgen Met boxx heb je altijd en overal zicht op je energieverbruik. In één oogopslag zie je meteen hoeveel elektriciteit en gas je verbruikt, zowel in kWh als in euro’s. Verbruik je meer dan normaal? Dan geeft boxx je automatisch een waarschuwing. Dankzij de inzichten van boxx heb je alle touwtjes in handen en is je factuur geen verrassing meer. Bovendien kan je boxx nu ook koppelen aan je zonnepaneleninstallatie zodat je steeds je eigen energieproductie kan opvolgen, zowel op boxx zelf als via de app. Ontdek er alles over op boxx.be. Jouw energie, elke dag beter
1 Online Touch