THINK TANK Een academische aanpak aan de hand van onderzoek op het terrein Cities of Making liep van stapel in het raam van een ‘industriële-heroplevingsplan’ en industrialiseringsinitiatieven volgens de Circular Economy Package & Industry 4.0. (Lees in dit verband de zeer interessante bijdrage van Jan-Willem van den Beukel, Global Circular Economy Lead for Sustainability bij PwC1 ). In feite onderzoekt Cities of Making de uitzichten van productieactiviteiten die volgens drie invalshoeken zouden worden geïntegreerd: de technologie voor Rotterdam, de ruimtelijke aspecten voor Londen en governance voor Brussel. “Eerder dan te beslissen wie zich waar mag vestigen, ontwikkelt Cities of Making een analyseschema om na te gaan hoe iedereen zijn plaats kan innemen in een bepaald gebied”, vertelt Lise Nakhlé, die Beci vertegenwoordigt binnen Cities of Making, naast de onderzoekers van de VUB en de ULB. Omdat contact met de spelers op het terrein nodig was, vervoegde Beci het consortium. Zijn rol bestaat erin de academische onderzoekers te steunen tijdens de gesprekken, de communicatie te vergemakkelijken, hen rechtstreeks te betrekken bij het project en de resultaten bekend te maken, onder andere bij de overheden. De resultaten van deze studie kunnen namelijk zeer nuttig zijn voor het Industriële Plan dat de regering lanceerde naar aanleiding van de gemeenschappelijke overeenkomsten in het raam van de Strategie 2025. Toolbox Met een dergelijke ‘radiografie’ beschikken de beleidsmensen over een nauwgezette stand van zaken van de lokale industrie, naast elementen die pleiten voor een her-ontplooiing van industriële activiteiten. Verder krijgen ze inzicht in ontwikkelingsmogelijkheden, verplichtingen en belemmeringen (onder meer op wettelijk vlak, maar niet uitsluitend), het potentieel aan innovatie enz. “De hefbomen die zouden bijdragen tot een nieuwe industriële activiteit in de stad zullen we kunnen bepalen aan de hand van drie elementen: de planning van de overgang, de technologieën en de combinatie grondgebied/gebouwen”, aldus nog Lise Nakhlé. Naast een stand van zaken wordt ook gewerkt aan een toolbox bedoeld om de overheden te helpen in het beslissingsproces en om steun te verlenen aan ondernemingen die zich in de stedelijke omgeving zouden willen vestigen, er wensen te blijven en er zich willen ontwikkelen. Deze hulpmiddelen worden uitgetest op ondernemingen en in testzones. Het is de bedoeling de ideale voorwaarden te bepalen voor de her-ontplooiing van een stedelijke, veerkrachtige en innoverende industrie, die zich aanpast aan de beperkingen die een stedelijke omgeving oplegt. “Met ‘stedelijke industrie’ bedoelen we productieactiviteiten in de breedste zin, met inbegrip van sommige ambachtelijke activiteiten”, verduidelijkt de adviseur van Beci. Dreigen met het gevaar van een Seveso fabriek of 1 http://pwc.blogs.com/sustainability/2017/06/industry-40-as-an-enabler-of-the-circular-economy.html 2 Zie Brussel Metropool nr. 32, februari 2018. BECI - Brussel metropool - april 2018 21 van een zeer vervuilende industrie, is dus zinloos. “De klemtoon ligt integendeel op de start van activiteiten in overeenstemming met de gewestelijke ambities op het vlak van kringloopeconomie en stedelijke heropleving. De voorrang gaat dus naar projecten die bijdragen tot de wederkerigheid van sommige stromen en diensten en de versterking van de band met het grondgebied en de lokale gemeenschap”, stelt Laura Rebreanu, de coördinatrice van duurzame ontwikkeling bij Beci, die eveneens deelneemt aan het project. “Met de kringloopeconomie krijgen we boordevol mogelijkheden voor een industriële her-ontplooiing, met een lokale valorisatie van de hulpbronnen, de uitwisseling van stromen en de invoering van nieuwe technologieën zoals 3D printing, die bijdragen tot het hergebruik en de recycling van grondstoffen.” Weinig oplossingen voor de behoeften van ondernemingen Naast de ruimtelijke overwegingen hangt het behoud van de industrie ook af van de beschikbaarheid van gekwalificeerde arbeidskrachten. De ontwikkeling van technologieën vraagt om nieuwe vaardigheden, die vaak achterwege blijven. Brussel kampt met een gebrek aan talent, ondanks hoge werkloosheidscijfers. Waarom een dergelijke hiaat? De mening van Lise Nakhlé: “In Nederland, en vooral Rotterdam met het project RDM2 , is de overheid visionair en gunstig gestemd voor partnerschappen tussen overheid en privé. In Brussel beslissen ondernemingen zelf het materiaal te financieren om jongeren te helpen opleidingen te volgen. Dit spreekt boekdelen over de huidige sfeer. Deze situatie is trouwens problematischer voor grote Brusselse werkgevers als Audi of Sabca, die zonder succes zoeken naar aangepaste profielen voor de banen die de ontwikkeling van hun activiteiten moeten begeleiden. Laten we hopen dat deze initiatieven in het buitenland en ook een inzicht in de specifieke behoeften, de stad Brussel zullen aanzetten een concrete visie te ontwikkelen voor de industrie die ze wil zien prospereren, uiteraard met de nodige hulpmiddelen om dit doel te bereiken.” ● Meer informatie: http://citiesofmaking.com Contact: Lise Nakhlé, Adviseur Stedenbouw bij Beci lna@beci.be – +32 478 998 957
24 Online Touch Home