DYNAMIEK TRANSITIE Lionel Jadot, kunsthandwerker, designer en upcycler Economische activiteiten die tegelijk een artistieke dimensie inhouden en afvalmateriaal valoriseren – en dit alles met veel respect voor een ambachtelijke traditie – welja, die zijn zeldzaam. De kunstenaar en designer Lionel Jadot volgt nu al meer dan 30 jaar deze weinig begane weg. Johan Debière V an overal stromen de aanvragen binnen. Voor het inrichten van de Jam (een driesterrenhotel op de Charleroisesteenweg). Om een ziel te geven aan het restaurant met 250 plaatsen dat Marc Veyrat binnenkort in Parijs opent. Om de woning van particulieren te decoreren. Of om ongewone werkruimtes in te richten. Jadot is befaamd om zijn artistieke aanpak en exposeerde enkele van zijn verwezenlijkingen in de Centre d’Innovation et de Design du Grand-Hornu, in het raam van de ‘Mixed Grill’ tentoonstelling. Lionel Jadot wint allerlei materialen terug om er voorwerpen of gesublimeerd meubilair van te maken. Als zoon van ambachtslieden had de jonge Lionel meteen veel belangstelling voor de stukjes afval die hij overal aantrof in het atelier waar zijn ouders fauteuils fabriceerden. “Ik vond inspiratie in al deze stukjes hout, leder en stof die op de grond vielen. Toen ik zes of zeven jaar oud was, begon ik mijn eigen speelgoed te bouwen met metalen plaatjes, lederafval en stukjes hout. Dit heeft mijn creatief denken radicaal en op verscheidene niveaus veranderd”, herinnert hij zich. En beetje bij beetje werd dit spel de roeping van Lionel Jadot: hij zou het voorbeeld van zijn ouders volgen, maar dan wel louter met recuperatiemateriaal. Eigenaardig genoeg hebben voorwerpen gemaakt van materiaalafval een hogere kostprijs dan goederen uit design-supermarkten. “Deze winkels gebruiken nieuwe grondstoffen die ze laten verwerken door onderbetaalde arbeidskrachten in opkomende landen. Wij gaan helemaal anders te werk: wij gebruiken teruggewonnen materiaal en geven de voorkeur aan lokale, gekwalificeerde vakmensen. De metalen platen, het hout en de stukken leder die ik terugwin, hebben op zich geen enkele commerciele waarde. Maar daaruit vertrek ik om het voorwerp of de omgeving een meerwaarde te geven, en tegelijk een artistieke dimensie.” Of procesoptimalisatie met deze aanpak iets te maken heeft? “Ik sta altijd argwanend tegenover trends die verwerkingsprocessen vereenvoudigen om de prijzen te drukken. Een ambachtelijk proces dat vereenvoudiging doorstaat, verliest automatisch aan waarde en vakkundigheid. De ouderen geven hun kennis van zaken niet meer aan jongeren door. Zogezegd omdat die kennis niet meer nuttig is en niet meer overeenstemt met het huidige economische model. Op die manier verdwijnen heel wat waardevolle zaken. Ik geef toe dat ik daar veel moeite mee heb.” Een kijkje in het Jam Hotel, dat Lionel Jadot heeft ingericht. Een samenwerking met Rotor in Brussel Lionel Jadot is een volwaardig kunstenaar die terugwinning aanwendt als de drijfkracht van zijn creativiteit. Maar zijn manier van werken houdt ook rekening met de bescherming van het milieu: “Ik heb een hekel aan wegwerpen. Voorwerpen recupereren zit mij in de genen gegrift”, geeft de designer toe. Hiervan getuigen de talloze gerecupereerde voorwerpen die bij hem thuis een enorm volume innemen. “Ik werk samen met de Brusselse vzw Rotor, die zoveel mogelijk elementen tracht te recupereren uit gebouwen die binnenkort worden gesloopt of ontmanteld. Met Maarten Gielen, de verantwoordelijke van deze vereniging, heb ik bijvoorbeeld tientallen houten deuren teruggewonnen en ze gebruikt om bij een klant een plafond te bekleden. Maarten en ik proberen bruggen te bouwen en de afstand tussen Rotor en mijn eigen activiteit zo klein mogelijk te houden. Wat hij demonteert, vindt op die manier snel de weg naar wat ik hier ontwerp.” Een korte leveringsketen, dus. En beide partners houden volop rekening met de uitputting van de natuurlijke hulpbronnen. Ze beperken dus het vervoer van secundaire grondstoffen (de officiële benaming van afval dat in een productieproces wordt hergebruikt). “Als de valorisatie totaal gebeurt via een lokaal creatieproces, blijft het geld bovendien integraal in België”, besluit Lionel Jadot. ● Informatie: www.lioneljadot.com ; http://rotordb.org BECI - Brussel metropool - april 2017 45 © Oana Crainic
48 Online Touch Home